-
1 उत्तमगन्धाढ्य
-
2 आढ्य _āḍhya
आढ्य a. [आ-ध्यै-क पृषो˚ Tv.]1 Rich, wealthy; आढ्यो$भिजनवानस्मि को$न्यो$स्ति सदृशो मया Bg.16.15; Pt.5. 8; Ms.8.169.-2 (a) Rich in, abounding in, possessing abundantly, with instr. or as the last member of comp.; सत्य˚ Pt.3.9 very truthful; वंशसंपल्लावण्याढ्याय Dk.18; एवमादिगुणैराढ्यः Vet.; समुद्रमिव रत्नाढ्यम् Rām. (b) Mixed with, watered with; गन्धाढ्य, स्रज उत्तमगन्धाढ्याः Mb.; मूत्राढ्यैः करञ्जफलसर्षपैः Suśr.-3 Abundant, copious.-Comp. -आडु a. striving to get wealth.-कुलीन a. [आढ्यकुले भवः <?>] Descended from a rich family.-चर a. (-री f.) [भूतपूर्व आढ्यः चरट्] once opulent.-रोगः Rheumatism, gout.-वातः [आढ्यो वातो यत्र] a convulsive or rheuma- tic palsy of the loins. -
3 गन्धः _gandhḥ
गन्धः [गन्ध्-पचाद्यच्]1 Smell, odour; गन्धमाघ्राय चोर्व्याः Me.21; अपघ्नन्तो दुरितं हव्यगन्धैः Ś.4.8; R.12.27. (गन्ध is changed to गन्धि when as the last member of a Bah. comp. it is preceded by उद्, पूति, सु, सुरभि, or when the compound implies comparison; सुगन्धि, सुरभिगन्धि, कमलगन्धि मुखम्; शालिनिर्यासगन्धिभिः R.1.38; आहुति˚ 1.53; also when गन्ध is used in the sense of 'a little').-2 Smell considered as one of the 24 properties or guṇas of the Vaiśeṣikas; it is a property characteristic of पृथिवी or earth which is defined as गन्धवती पृथ्वी T. S.-3 The mere smell of anything, a little, a very small quantity; घृतगन्धि भोजनम् Sk.-4 A perfume, any fra- grant substance; एषा मया सेविता गन्धयुक्तिः Mk.8; Y.1. 231; Mu.1.4.-5 Sulphur.-6 Pounded sandal wood.-7 Connection, relationship.-8 A neighbour.-9 Pride, arrogance; as in आत्तगन्ध humbled or mortified.-1 An epithet of Śiva.-11 A sectarial mark on the forehead.-12 Similarity (सादृश्य); डुण्डुभानहिगन्धेन न त्वं हिंसितुमर्हसि Mb.1.1.3.-न्धम् 1 Smell.-2 Black aloe- wood.-Comp. -अधिकम् a kind of perfume.-अपकर्ष- णम् removing smells.-अम्बु n. fragrant water.-अम्ला the wild lemon tree.-अश्मन् m. sulphur....... गन्धा- श्मानं मनःशिलाम् । Śiva. B.3.19.-अष्टकम् a mixture of 8 fragrant substances offered to deities, varying in kind according to the nature of the deity to whom they are offered. Generally sandal, camphor, saffron, उशीर, cyperus pertenuis (Mar. नागरमोथा), गोरोचन, देवदार and a flower are used in the mixture.-आखुः the musk-rat.-आजीवः a vendor of perfumes.-आढ्य a. rich in odour, very fragrant; स्रजश्चोत्तमगन्धाढ्याः Mb. (-ढ्यः) the orange tree. (-ढ्यम्) sandal-wood.-इन्द्रियम् the organ of smell.-इभः, -गजः, -द्विपः, -हस्तिन् m. 'the scent- elephant', an elephant of the best kind; यस्य गन्धं समाघ्राय न तिष्ठन्ति प्रतिद्विपाः । स वै गन्धगजो नाम नृपतेर्विजयावहः ॥ Pālakāpyam; शमयति गजानन्यान्गन्धद्विपः कलभो$पि सन् V.5. 18; R.6.7;17.7; गन्धेन जेतुः प्रमुखागतस्य गन्धद्विपस्येव मतङ्गजौघः । Ki.17.17.-उत्तमा spirituous liquor.-उदम् scented water; Bhāg.9.11.26.-उपजीविन् m. one who lives by perfumes, a perfumer.-ओतुः (forming गन्धोतु वार्तिक or गन्धौतु) the civet cat.-कारिका 1 a female servant whose business is to prepare perfumes.-2 a female artisan living in the house of another, but not alto- gether subject to another's control.-कालिका, -काली f. N. of Satyavatī, mother of Vyāsa; Mb.1.-काष्ठम् aloe-wood.-कुटी 1 a kind of perfume.(-टिः, -टी) -2 The Buddhist temple, any chamber used by Buddha; पुण्योद्देशवशाच्चकार रुचिरां शौद्धोदनेः श्रद्धया । श्रीमद्गन्धकुटीमिमामिव कुटीं मोक्षस्य सौख्यस्य च ॥ (An inscription at Gayā V.9. Ind. Ant. Vol.X).-केलिका, -चेलिका musk.-ग a.1 taking a scent, smelling.-2 redolent.-गजः see गन्धेभ.-गुण a. having the property of odour.-घ्राणम् the smelling of any odour.-चरा f. The fourth stage of must of an elephant; Mātaṅga L.9.15.-जलम् fragrant water; सिक्तां गन्धजलैः Bhāg.1.11.14.-ज्ञा the nose.-तूर्यम् a musical instrument of a loud sound used in battle (as a drum or trumpet).-तैलम् 1 a fragrant oil, a kind of oil prepared with fragrant substances.-2 sul- phur-butter.-दारु n. aloe-wood.-द्रव्यम् a fragrant sub- stance.-द्वार a. perceptible through the odour.-धारिन् a. bearing fragrance. (-m.) an epithet of Śiva.-धूलिः f. musk.-नकुलः the musk-rat.-नालिका, -नाली the nose.-निलया a kind of jasmine.-पः N. of a class of manes.-पत्रा, -पलाशी a species of zedoary.-पलाशिका turmeric.-पालिन् m. an epithet of Śiva.-पाषाणः sulphur.-पिशाचिका the smoke of burnt fragrant resin (so called from its dark colour or cloudy nature, or perhaps from its attracting demons by fragrance).-पुष्पः 1 the Vetasa plant.-2 The Ketaka plant.(-ष्पम्) 1 a fragrant flower.-2 flowers and sandal offered to dei- ties at the time of worship.-पुष्पा an indigo plant.-पूतना a kind of imp or goblin.-फली 1 the Priyañgu creeper.-2 a bud of the Champaka tree.-बन्धुः the mango tree.-मातृ f. the earth.-मादन a. intoxicating with fragrance.(-नः) 1 a large black bee.-2 sul- phur.-3 an epithet of Rāvaṇa. (-नः, -नम्) N. of a particular mountain to the east of Meru, renowned for its fragrant forests (-नम्) the forest on this mountain.-मादनी spirituous liquor.-मादिनी lac.-मार्जारः the civet cat.-मुखा, -मूषिकः, -मूषी f. the musk rat.-मृगः 1 the civet cat.-2 the musk-deer.-मैथुनः a bull.-मोदनः sulphur.-मोहिनी a bud of the Champaka tree.-युक्तिः f. preparation of perfumes.-रसः myrrh (Mar. रक्त्याबोळ); लाक्षां गन्धरसं चापि...... Śiva. B.3.2. ˚अङ्गकः turpentine.-राजः a kind of jasmine.(-जम्) 1 a sort of perfume.-2 sandal-wood.-लता the Pri- yañgu creeper.-लोलुपा 1 a bee.-2 a fly or gnat.-वहः the wind; रात्रिंदिवं गन्धवहः प्रयाति Ś.5.4; दिग्दक्षिणा गन्धवहं मुखेन Ku.3.25.-वहा the nose.-वाहः 1 the wind; देहं दहन्ति दहना इव गन्धवाहाः Bv.1.14.-2 the musk-deer.-वाही the nose.-विह्वलः wheat.-वृक्षकः, -वृक्ष the Śāla tree.-व्याकुलम् a kind of fragrant berry (कक्कोल.)-शुण़्डिनी the musk-rat.-शेखरः musk.-सारः 1 sandal.-2 a kind of jasmine.-सुखी, -सूयी the musk shrew.-सोमम् the white water-lily.-हस्तिन् m. a scent-elephant; यस्य गन्धं समाघ्राय न तिष्ठन्ति प्रतिद्विपाः । तं गन्धहस्तिनं प्राहुर्नृपतोर्विजयावहम् ॥ Pālakāpyam.-हारिका a female servant whose business is to prepare perfumes; cf. गन्धकारिका. -
4 उत्तम
ut-tamámfn. (superlative fr. 1. ud;
opposed to avama, adhama, etc.;
cf. an-uttama), uppermost, highest, chief;
most elevated, principal;
best, excellent RV. AV. AitBr. Mn. Pañcat. etc. (often ifc., e.g.. dvijôttama, best of the twice-born i.e. a Brāhman Mn.);
first, greatest;
the highest (tone) ĀṡvṠr. KātyṠr. ;
the most removed orﾠ last in place orﾠ order orﾠ time RV. ṠBr. MBh. etc.;
(ám) ind. most, in the highest degree R. ;
at last, lastly ṠBr. III, 2, 1, 21 ;
m. the last person (= in European grammars the first person) Pāṇ. Kāty. Kāṡ. etc.. ;
N. of a brother of Dhruva (son of Uttāna-pāda andﾠ nephew of Priya-vrata) VP. ;
of a son of Priya-vrata andﾠ third Manu;
of the twenty-first Vyāsa VP. ;
(ās) m. pl. N. of people VP. MBh. ;
(ā) f. a kind of Piḍakā orﾠ pustule Suṡr. ;
the plant Oxystelma Esculentum (Asclepias Rosea Roxb.) Suṡr. ;
an excellent woman (one who is handsome, healthy, andﾠ affectionate) L. ;
- उत्तमगन्धाढ्य
- उत्तमजन
- उत्तमता
- उत्तमत्व
- उत्तमतेजस्
- उत्तमदर्शन
- उत्तमपद
- उत्तमपुरुष
- उत्तमपूरुष
- उत्तमफलिनी
- उत्तमबल
- उत्तममणि
- उत्तमर्ण
- उत्तमर्णिन्
- उत्तमलाभ
- उत्तमवयस
- उत्तमवर्ण
- उत्तमवेष
- उत्तमशाख
- उत्तमशाखीय
- उत्तमश्रुत
- उत्तमश्लोक
- उत्तमसंग्रह
- उत्तमसाहस
- उत्तमसुख
- उत्तमस्त्रीसंग्रहण
- उत्तमाङ्ग
- उत्तमाधम
- उत्तमाम्भस्
- उत्तमारणी
- उत्तमार्ध
- उत्तमार्ध्य
- उत्तमाह
- उत्तमोत्तम
- उत्तमोत्तरीय
- उत्तमोपपद
- उत्तमौजस्
- उत्तमौदार्य
См. также в других словарях:
ut-tamá-gandhâ̱ḍhya — उत्तमगन्धाढ्य … Indonesian dictionary
