-
1 ызан
сущ.1) межа́ || межево́йызан нарны сөрү — перепаха́ть ме́жи
ызан баганалары — межевы́е столбы́
ызан юлы — межева́я доро́га
2) борозда́тирән ызан — глубо́кая борозда́
•- ызан яру -
2 ызан
см. зан -
3 ызан
межа // межевой -
4 ызан
Rain m. -
5 ызан
1. сущ. межа 2. прил. межовый -
6 ызан салу
= ызан яру межева́ть || межева́ние, межёвка -
7 ызан яру
-
8 ızan
-
9 межевать
несов.( что) межалау, межа яру, межа сызу; ызан яру, ызан салу -
10 размежевать
сов.( что)1) межалап чыгу, ызанлап чыгу, ызан билгеләп бүлү, чикләрен билгеләү2) перен. аеру, чикләрен билгеләү -
11 межа
сущ.межа́ || межево́й; см. тж. ызан- межа сызучәчүлек җирләрен аерып торган межалар — ме́жи, разделя́ющие посевны́е зе́мли
- межа яру
- межа салу кораллары -
12 өзән
сущ.; диал.; см. ызан -
13 үткәрү
перех.1) пропуска́ть/пропусти́ть, впуска́ть/впусти́ть, посторони́ться, сторони́ться; дава́ть/дать пройти́, проводи́ть/провести́ (через что, мимо чего) || про́пуск, впуск, проведе́ниеалгы бүлмәгә үткәрү — впусти́ть в пере́днюю
завод территориясенә үткәрү — пропусти́ть на заводску́ю террито́рию
сакчы яныннан үткәрү — провести́ ми́мо сто́рожа
2) пропуска́ть/пропусти́ть, продева́ть/проде́ть, просо́вывать/просу́нутьчылбырны алка аркылы үткәрү — проде́ть цепь в кольцо́
тасманы элмәктән үткәрү — пропусти́ть ле́нту че́рез петлю́
3) спорт. пропуска́ть/пропусти́ть (мяч, шайбу в ворота)4) переправля́ть/перепра́вить, перевози́ть/перевезти́ || перепра́ва, перепра́вкачик аша үткәрү — перепра́вить че́рез грани́цу
отрядны таулар аша үткәрү — перепра́вить отря́д че́рез го́ры
5) пропуска́ть/пропусти́ть, разреша́ть/разреши́ть (к напечатанию, к постановке и т. п.)редактор романны үткәрде — реда́ктор пропусти́л рома́н
сөтне сепаратордан үткәрү — пропусти́ть молоко́ че́рез сепара́тор
иләктән үткәрү — пропусти́ть че́рез си́то
материалларны регистратурадан үткәрү — провести́ материа́лы че́рез регистрату́ру
проектны комиссиядән үткәрү — провести́ (пропусти́ть) прое́кт че́рез коми́ссию
7) пропуска́ть/пропусти́ть, обслу́живать/обслужи́ть в (каком-л.) коли́чествебашта каты яралыларны үткәрергә — снача́ла пропусти́ть тяжелобольны́х
ашханә көненә берничә йөз кеше үткәрә — столо́вая обслу́живает за день не́сколько сот челове́к
8) проводи́ть/провести́, проче́рчивать/прочерти́ть, обознача́ть/обозна́чить || проведе́ние, обозначе́ниечик үткәрү — провести́ грани́цу
ызан үткәрү — обозна́чить межу́
туры сызык үткәрү — прочерти́ть ли́нию
9) перен. проводи́ть/провести́, прокла́дывать/проложи́ть, протя́гивать/протяну́ть (дорогу, канал, кабель и т. п.) || проведе́ние, прокла́дываниетелефон үткәрү — протяну́ть телефо́н
җир асты юлы үткәрү — провести́ подзе́мный ход
торба үткәрү — проложи́ть трубу́
тимер юл үткәрү — провести́ желе́зную доро́гу
10) перен. проводи́ть/провести́, предлага́ть/предложи́ть, выдвига́ть/вы́двинуть, осуществля́ть/осуществи́ть || проведе́ние, предложе́ние, выдвиже́ние, осуществле́ниемәкаләдә яңа фикер үткәрү — вы́двинуть в статье́ но́вую мысль
тәкъдимне үткәрү — провести́ предложе́ние
әсәрдә ныклы идея үткәрү — провести́ в произведе́нии твёрдую иде́ю
планны тормышка үткәрү — осуществи́ть план в жизнь
11) проводи́ть/провести́, производи́ть/произвести́ || проведе́ниеҗыелыш үткәрү — провести́ собра́ние
репетиция үткәрү — провести́ репети́цию
операция үткәрү — провести́ опера́цию
смотр үткәрү — провести́ смотр
12) проводи́ть/провести́, отмеча́ть/отме́тить, справля́ть/спра́вить || проведе́ниетуй үткәрү — спра́вить сва́дьбу
13) проводи́ть/провести́, пробыва́ть/пробы́ть, прожива́ть/прожи́ть || проведе́ние, прожива́ниеҗәйне авылда үткәрү — прожи́ть всё ле́то в дере́вне
көнне бергә үткәрдек — день провели́ вме́сте
14) прям.; перен. переноси́ть/перенести́, пережива́ть/пережи́тьавыру үткәрү — перенести́ боле́знь
күп авырлыклар үткәрү — переноси́ть мно́го тру́дностей
15) перен. пронима́ть/проня́ть, си́льно поде́йствоватьҗыр белән кешенең күңеленә үткәрү — пе́сней проня́ть челове́ка
16) перен.; разг. пропуска́ть/пропусти́ть; продава́ть/прода́ть, реализо́вывать/реализова́ть || прода́жа, реализа́циятоварны уңышлы үткәрү — успе́шно прода́ть това́р
-
14 межа
жмежа, ызан, чик -
15 намежевать
сов.(что, чего) ызан (межа) салып (сызып) чыгу -
16 отмежеваться
сов.( от кого-чего)1) ( отделиться межой) межа белән аерылу, ызан[ чик билгесе] белән аерылу2) перен. ( отделиться) аерылу, аерылып чыгу3) перен. ( прекратить общение) аралашмый башлау; араны өзү -
17 прокосить
сов.1) ( что) чабып ясау (билгеләү, салу)2) ( что) (скосить) чабу, чабып алу (чыгу)3) (что и без доп.) (берникадәр вакыт) чабу, ( берникадәр вакытны) чабып үткәрүпрокосить целую неделю — бер атна буена [печән] чабу
-
18 просечь
-
19 размежеваться
сов.1) чик билгеләп бүленү, ызан билгеләп бүленү, чик билгеләп аерылу2) перен. ( в деловых отношениях) чикләрен билгеләү, чикләрен ачыклау3) перен. ( идеологически) фикер аерылу, фикердә аерылышу -
20 урочище
с1) ( природная межа) табигый ызан, табигый чик (мәс. чокыр, тау һ.б.ш.)2) ( участок) аймак, табигый урын (мәс. басу уртасында калган урман яисә күл)
См. также в других словарях:
ызан — Җир биләмәләре, кишәрлекләр арасында чирәмле буй яки тирән буразнадан торган сызык, чик … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
межа — Ызан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ызандаш — Ызан буенча күрше, кем белән дә булса ызаннары уртак, чиктәш булган кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ызанлау — Ызан белән аеру, бүлү, бүлеп чыгу, чикләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өзән — диал. Ызан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сызу — (СЫЗЫЛУ) – ф. I. 1. Сызыкны: үткәрү, булдыру, ясау. Сызык рәв. эз ясау 2. Сызым һ. б. ш. нәрсәне ясау 3. Ашык пошык һәм әз генә язу 4. Язган, рәсемгә төшерелгән һ. б. ш. нәрсәнең өстеннән сызыклар үткәреп яки бүтәнчә каралтып бозу, яраксызга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чик — и. 1. Нәр. б. күрсәтү өчен шартлы рәвештә билгеләнгән сызык, ызан. Ике янәшә административ бүленешне аерып тора торган табигый яки шартлы сызык. Бер берсе белән янәшә булган ике дәүләтнең җирен яки суын аерып тора торган сызык 2. Берәр нәрсәнең… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
еже — 1 (Жамб., Мер.) нағашы апа. Бұл сөз қырғызбен шектес Мерке, Қордай аудандарында қолданылады. [Қырғыз тіліндегі еже сөзімен байланысты (Кирг. рус. сл., 943)] 2 (Түрікм., Мары) ең. Түйе е ж е шетке шығып жайылып жүр (Түрікм., Мары). Майданның е ж е … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
