-
1 тепло
-
2 греться
несовер.1. хи тавын, хи хъарм кæнынгрейся у огня – артмæ дæхи тав
2. (нагреваться) тæфсын, тæвд цæуын, хъарм кæнын, тæвд кæнынобед греется – сихор хъарм кæны
-
3 теплый
прил. хъармвечер был тихий, теплый – уыдис сабыр, хъарм изæр
теплые слова (перен.) – хъарм, рæвдауæн ныхæстæ
чуть теплый – хъæрмуст; донсаст (о воде)
-
4 греть
несовер. в разн. знач. тавын, хъарм кæнын, тæвд кæнынпечка плохо греет – пец æвзæр тавы
греть воду – дон тæвд кæнын, дон хъарм кæнын
-
5 потепление
ср. фæхъармнаступило потепление – фæхъарм ис
-
6 потеплеть
совер. фæхъарм уынв комнате потеплело – уаты фæхъарм ис
-
7 без памяти
уадзыг, зæрдæхъарм -
8 бессознательный
прил. æнæбары, æнæмбаргæ, æнæзонгæ, æнæахъуыдыбессознательное состояние – уадзыг, зæрдæхъарм
-
9 бесчувственный
-
10 выдуть
совер. ныддымын, уаддымд фæкæнынвсе тепло выдуло – хъарм иууылдæр дымгæ фæхаста
-
11 даже
1. усил. и выдел. æгæрыстæмæй, дæр, суангон меня даже не проведал во время болезни – æгæрыстæмæй мæм рынчынфæрсæг дæр не ‘рбацыд
он даже не моргнул – йæ цæст дæр нæ фæныкъуылдта
даже летом он не снимал шубы – суанг ма сæрд дæр йæ кæрц нæ ласта
2. в знач. присоединительного союза суанг мабыло очень тепло, даже жарко – тынг хъарм уыд, суанг ма æнтæф дæр уыд
-
12 доха
-
13 излучать
несовер. тауын, тæмæнтæ калынсолнце излучает свет и тепло – хур тауы рухс æмæхъарм
-
14 лишиться чувств
бауадзыг уын, зæрдæхъарм бауын -
15 лучистый
прил. рухстауæг, тынуадзгæлучистая теплота – тынуадзгæ хъарм
лучистый взгляд (перен.) – рухсдзаст, рухс цæстæнгас
-
16 нагревать
несовер. тæвд кæнын, хъарм кæнын -
17 натапливать
несовер. тæвд кæнын, хъарм кæнынсм. натопить -
18 обморок
муж. уадзыг; зæрдæхъарм, фæсур, басурона упала в обморок – бауадзыг ис, йæ зæрдæ бахъарм ис, фæсур ис
-
19 обогревать
несовер. тавын, хъарм кæнынсм. обогреть -
20 обогреваться
несовер. хи тавын, хи хъарм кæнынсм. обогреться
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ХЪАРМ ЗÆРДÆ НÆ ДАРЫН — тж. ХЪАРМ ЗÆРДÆ НАЛ ДАРЫН Искæмæ хорз цæстæй нæ кæсын, хорз ахаст нæ дарын, чъылдым æм здахын, кæйдæр нал уарзын. Сыхæгтæн æхсызгон нæ уыди, Пахомæ хъарм зæрдæ нæ дардтой æмæ сусæгæй хæрын байдыдтой йæ хуымтæ æмæ уыгæрдæнтæ. (Ф. 1928, 3.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪАРМ БЫНАТ КÆНЫН — Удæн куыд хуыздæр уа, афтæ аразын. Не фсад куыд лидзынц, уый нæ уыныс? Уæрæсейæн ма исты йæ бон куы уаид, уæд сæ дæлдæр баурæдтаиккой... Фæлæ ма йæ сæры исты кæмæн уа, уый йæхицæн хъарм бынат скæндзæн рагацау. Кæй уæрдоны бадай, уый зарæг хъуамæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪАРМ КЪУХЫ НЫХÆСТÆ КÆНЫН — Никæуыл, ницæуыл мæт кæнын, ницæуыл хъуыды кæнын, искæй уавæр не мбарын. Нæ, уыдон хъарм къухы ныхæстæ сты, æрдызт зонды байзæддаг!.. Сосойы хуызæн æдылытæ Хуыцау раттид алы комбæстæн дæр! (Нафи, Сосо бадзуры.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
хъарм — з.б.п., хъæрмттæ … Орфографический словарь осетинского языка
ХЪАРМ БЫНАТ — Æфтиаг кæцæй хауы, ахæм. Доходное место … Фразеологический словарь иронского диалекта
зæрдæхъарм — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
ДЫДЗЫ ХЪАРМ — Хъæрмуст. Дыдзы хуры дæр тых бирæ нал вæййы. кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БЫН НÆ ХЪАРМ КÆНЫН — Хуым. Æдзух дзæгъæлы рацу бацу кæнын, хъеллау кæнын, ницы аразын … Фразеологический словарь иронского диалекта
БЫН ХЪАРМ КÆНЫН — Иу ран æрбынат кæнын, искуы бындурон суын, дзæгъæл нæ хъеллау кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ГУЫБЫНЫ НИЦЫ ХЪАРМ КÆНЫН — Хуылфæй тæнæг цæуын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗÆРДÆ ХЪАРМ КÆНЫН — см. ЗÆРДÆ БАХЪАРМ УЫН … Фразеологический словарь иронского диалекта
