-
1 καιρίαν
καιρίᾱν, καίριοςin: fem acc sg (attic doric aeolic)καιρίᾱν, καιρίαtape: fem acc sg (attic doric aeolic) -
2 καίριος
καίριος, bei Soph. Phil. 633 u. oft in sp. Prosa 2 Endgn, – 1) vom Orte, am rechten Orte geschehend, den rechten Fleck treffend, τὸ καίριον, die Stelle am Leibe, wo eine Wunde tödtlich ist, vgl. Il. 8, 83 ἄκρην κὰκ κορυφὴν (βάλεν), ὅϑι τε πρῶται τρίχες ἵππων κρανίῳ ἐμπεφύασι, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστιν u. 326; οὐκ ἐν καιρίῳ ὀξὺ πάγη βέλος, nicht an einer tödtlichen Stelle, 4, 185; οὔ τι βέλος κατὰ καίριον ἦλϑε 11, 439; so Xen. Equ. 12, 8 καιριώτατον. – Nach Hom. bes. καιρία πληγή, ein tödtlicher Streich, Todesstreich, πέπληγμαι καιρίαν πληγήν Aesch. Ag. 1316, wie ἐπεύχομαι δὲ καιρίας πληγῆς τυχεῖν 1265; καιρίους σφαγάς Eur. Phoen. 1440, u. Sp., wie Luc. Nigr. 55 βαϑεῖα καὶ καίριος ἡ πληγὴ ἐγένετο; D. Sic. 4, 16; καταφορά Pol. 2, 33, 3; ohne subst., καιρίῃ ἔδοξε τετύφϑαι Her. 3, 64; – καίριοι τόποι τοῦ σώματος Plut. Lac. apophth. Cleomen. p. 212; vgl. noch καίριον ἀστράγαλον ἐάγη Diod. 15 (VII, 632); – νοσήματα ἢ τρώματα, tödtlich, Hippocr. – 2) von der Zeit, zu rechter Zeit, schicklich, passend, treffend; τὰ καίρια λέγειν Aesch. Spt. 1. 601; σιγᾶν ϑ' ὅπου δεῖ καὶ λέγειν τὰ κ. Ch. 575; εἴ τι καίριον λέγεις Soph. Ant. 720; βλέπ' εἰ καίρια φϑἔγγει Phil. 850, wie Eur. I. A. 829; καιρίοισι συμφοραῖς Aesch. Ch. 1060; καίριος σπουδή Soph. Phil. 633; δρᾶν τὰ καίρια Ai. 120; φρονεῖν El. 221; καιρίαν δ' ἡμῖν ὁρῶ στείχουσαν Ἰοκάστην O. R. 631, daß Jok, zu rechter Zeit kommt, wie Eur. καίριος ἦλϑες El. 598; καιριωτέρα βουλή Heracl. 492; in Prosa, φροντίζων δὲ εὕρισκε ταῦτα καιριώτατα εἶναι Her. 1, 125, καὶ τὸ μέτριον Plat. Phil. 66 a, τοῦτο μάλιστα καιριώτατον γένοιτ' ἄν Tim. 51 d; einzeln bei SP. – 3) das Zeitliche, Vergängliche, neben ἀβέβαιος Strato 66 (XII, 224). – Adv., πολλῶν καιρίως εἰρημένων Aesch. Ag. 1345; καιρίως οὐτασμένος, tödtlich verwundet, Ag. 1317, wie κ. πατάξαι Pol. 11, 18, 4, πληγείς 2, 69, 2; – καιριωτέρως παρεῖναι Xen. Cyr. 4, 5, 49.
-
3 καίριος
I (καιρός 11
) in Hom. always of Place, in or at the right place, hence of parts of the body, καίριον a vital part, Il.8.84, 326;ἐν καιρίῳ 4.185
;ὁ αὐχήν ἐστι τῶν καιρίων X.Eq.12.2
, cf. 8 ([comp] Sup.); of wounds, mortal, καιρίῃ (sc. πληγῇ)τετύφθαι Hdt.3.64
;πέπληγμαι καιρίαν πληγήν A.Ag. 1343
; καιρίας πληγῆς τυχεῖν ib. 1292, cf. X.Cyr.5.4.5; καιρίας (v.l. -ίους) ; ἔχειν τὴν καταφορὰν κ. Plb.2.33.3; butalso, grave, serious, νουσήματα, τρώματα, Hp.Morb.1.5: generally,καιριωτάτης τετευχέναι Χώρας Theol.Ar.44
.II of Time, in season, timely,εὕρισκε ταῦτα καιριώτατα εἶναι Hdt.1.125
, cf. Emp.111.6; Χρὴ λέγειν τὰ κ. A.Th.1, cf. Ch. 582; καίριοι συμφοραί ib. 1064;εἴ τι κ. λέγει S.Ant. 724
; δρᾶν, φρονεῖν τὰ κ., Id.Aj. 120, El. 228 (lyr.);καίριος σπουδή Id.Ph. 637
;- ωτέρα βουλή E.Heracl. 471
;κ. ἐνθύμημα X. HG4.5.4
; τὸ ἀεὶ κ. Id.Cyr.4.2.12, etc.; πρὸς τὸ κ., = καιρίως, S.Ph. 525; critical, αὐτὰ τὰ κ. ἔχων ἑκκαίδεκα (sc. ἔτη) AP12.22 (Scyth.); agreeing with the subject, καιρίαν δ' ἡμῖν ὁρῶ στείχουσαν Ἰοκάστην coming at the right time, S.OT 631;καίριος ἤλυθες E.El. 598
; καιρία (Dind. for καὶ δορία) πτώσιμος falling at the exact or fatal moment, A. Ag. 1122 (lyr.); τὰ κ. timely circumstances, opportunities, Th.4.10; emergencies, D.C.Fr.70.8.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > καίριος
-
4 πλήσσω
πλήσσω, att. - ττω, perf. II. πέπληγα, über dessen Bdtg s. unten, pass. πέπληγμαι, aor. pass. ἐπλή γην, πληγήσεσϑαι, Xen. Cyr. 2, 3, 10, πεπλήξομαι, Eur. Hipp. 894 (in den Zusammensetzungen ἐξεπλάγην, κατεπλάγην, s. d. W.); Hom. hat neben dem aor. I. ἔπληξα u. ἐπληξάμην auch den aor. II. mit der Reduplication πέπληγον, int. πεπληγέμεν u. med. πεπληγόμην, auch ἐπέπληγον, Il. 5, 504; – schlagen, hauen, stoßen, übh. treffen, bes. im Nahkampf, Ggstz von βάλλω, Her. 6, 117; mit dem accus. der Person oder des getroffenen Theiles, σκήπτρῳ δὲ μετάφρενον ήδὲ καὶ ὤμω πλῆξεν, Il. 2, 266; ἕτερον ξίφεϊ πλῆξε, 5, 147; und mit dem doppelten accus., τὸν δ' ἄορι πλῆξ' αὐχένα, 11, 240; pass., Λιὸς πληγέντι κεραυνῷ, 15, 117, u. öfter; vgl. ἐν Ἴδᾳ πλᾶξε κεραυνόν, Pind. N. 10, 71; u. so, mit dem Blitze treffen, Hes. Th. 855, vgl. Sc. 422; Eur. Suppl. 934; das perf. in activer Bdtg, ῥάβδῳ πεπληγυῖα, Od. 10, 238. 319, vgl. Il. 5, 763; αὐτὸν πεπληγὼς πληγῇσιν, 2, 264; πέπληγον δὲ χορὸν ποσίν, von dem Aufschlagen, Stampfen der Füße im Tanze, Od. 8, 264, vgl. 22, 20; auch mit näherer Ortsbestimmung, τὸν κατ' ἄκνηστιν μέσα νῶτα πλῆξα, 10, 161; eigenthüml. κονίσαλον ἐς οὐρανὸν ἐπέπληγον πόδες ἵππων, den Staub schlugen, trieben die Füße der Rosse gen Himmel, Il. 5, 504; vgl. ἵππους ἐς πόλεμον πεπληγέμεν, die Rosse in die Schlacht treiben, 16, 728; med., πλήξασϑαι μηρώ, sich die Hüften schlagen, 16, 125. – Häufig bei den Tragg. im pass. (das activ. Aesch. frg. 257, ἵνα πλήξειεν Eur. I. A. 1579; πατάσσω vertritt die Stelle dieses Activums): πληγεὶς ϑεοῠ μάστιγι, Aesch. Spt. 590; πέπληγμαι καιρίαν πληγήν, ich bin von einem tödtlichen Schlage getroffen, Ag. 1516; auch δαίμονος χολῇ βαρείᾳ δυςτυχῶς πεπληγμένοι, 1645; καὶ ϑεός περ ἱμέρῳ πεπληγμένος, 1176 (vgl. Eur. Med. 556); eigenthümlich χαρακτὴρ πέπληκται τεκτόνων πρὸς ἀρσένων, ist hineingeschlagen, ausgeprägt, Suppl. 280; τῆς ἀνδροφϑόρου πληγέντ' ἐχίδνης ἀγρίῳ χαράγματι, getroffen, gebissen, Soph. Phil. 267; παίσαντές τε καὶ πληγέντες, Ant. 172; φϑινάσιν πληγεῖσα νόσοις, 813; βαρείᾳ συμ φορᾷ πεπλήγμεϑα, Eur. Alc. 406; Ar. u. in Prosa; auch med., πλήξασϑαι τὴν κεφαλήν, sich den Kopf schlagen, als Ausdruck der Trauer, Her. 3, 14; pass. geschlagen, besiegt werden, Her. 5, 120. 8, 130, wie Thuc. ἐν πολλαῖς ταῖς πρὶν μάχαις πεπληγμένοι, 8, 38, vgl. 4, 108; vom Unglück betroffen werden, Her. 1, 41; u. übertr., bestochen werden, 8, 5; ὡςπερεὶ ὑπὸ ἀγαϑοῦ πύκτου πληγείς, Plat. Prot. 339 e; καϑαπερεὶ πληγεῖσα ὑπὸ τῶν νῠν δὴ λόγων, Phil. 22 e; ἑτέρῳ πεπλήξει ῥηματισκίῳ, Theaet. 180 a; πέπληγα hat bei Ar. Av. 1350 activ. Bdtg; bei Xen. An. 5, 9, 5, τέλος δὲ ὁ ἕτερος τὸν ἕτερον παίει, ὡς πᾶσι δοκεῖν πεπληγέναι τὸν ἄνδρα (wo v. l. πεπληχέναι), ist es auch wohl akt., »er schien den Mann getroffen zu haben«, so daß nicht mit Buttmann πεπλῆχϑαι zu ändern ist; aber bei Sp. intrans., πεπληγότες Plut. Lucull. 31, D. Hal. 6, 25.
-
5 καιρός
καιρός, ὁ, das rech te Maaß, μέτρα φυλάσσεσϑαι· καιρὸς δ' ἐπὶ πᾶσιν ἄριστος Hes. O. 692, vgl. Hierax. bei Stob. Fl. 10, 78; καιροῦ πέρα, über das rechte Maaß hinaus, Aesch. Prom. 506; ὑποκάμψας καιρὸν χάριτος Ag. 761, vgl. Suppl. 1046; Theogn. 401; μείζω τοῦ καιροῦ τὴν γαστέρα ἔχων, μετριωτέραν ποιῆσαι αὐτήν Xen. Conv. 2, 19; ὑπερβάλλειν τῇ φιλοτιμίᾳ τὸν καιρόν, das rechte Maaß überschreiten, Plut. Ages. 8; – übh. das rechte Verhältniß, bes. der rechte Zeitpunkt zu Etwas, die passende, günstige Zeit, gute Gelegenheit; καιρὸς ἔχει παντὸς κορυφάν Pind. P. 9, 81 (vgl. Soph. El. 75); νοῆσαι κ. ἄριστος Ol. 13, 46; κατὰ καιρόν I. 2, 22; παρὰ καιρόν Ol. 8, 24 P. 10, 4; ἐν καιρῷ Aesch. Prom. 879, zur rechten Zeit; τὸν δ' οὐδαμῶς καιρὸς γεγωνεῖν Prom. 521; καὶ τῶνδε καιρὸν ὅςτις ὤκιστος λαβέ, nütze so schnell wie möglich die rechte Zeit, Spt. 65; καιρὸς καὶ πλοῦς Soph. Phil. 1436; ὑμῖν δ' ἂν εἴη τήνδε καιρὸς ἐξάγειν O. C. 830; ἵν' οὐκέτ' ὀκνεῖν καιρός El. 22; öfter πρὸς καιρόν, λέγειν, ἐννέπειν, wie oben καίρια, Phil. 1263 Tr. 59; auch ἐν καιρῷ u. ἐς καιρόν, O. C. 813 Ai. 1147; auch mit dem bloßen acc., καιρὸν δ' ἐφήκεις Ai. 34. 1295; ἀφῖξαι εἰς καιρὸν κακῶν Eur. Or. 384; εἰς καιρὸν ἦλϑες Troad. 739 u. öfter; καιρὸν εὐλαβούμενος, den rechten Zeitpunkt wahrnehmend, 698; παρὰ καιρόν I. A. 800; ὡς ὁ καιρὸς οὐχὶ μέλλειν, ἀλλ' ἔστ' ἐπ' αὐτῆς τῆς ἀκμῆς Ar. Plut. 255; ἡμέας ἐστὶ καιρὸς προςβωϑῆσαι Her. 8, 144; καιρὸς ἤδη διαλύειν τὴν στρατιάν Xen. Cyr. 5, 5, 43; καιρὸν παριέναι, den rechten Zeitpunkt vorbeilassen, Thuc. 4, 27; οὐ παρεὶς τοὺς καιρούς Plat. Rep. II, 374 c; καϑυφιέναι Dem. 19, 6; τηρεῖν, ihn wahrnehmen, Arist. rhet. 2, 6; καιρὸν εἰληφέναι ἐνόμισαν Lys. 13, 6, sie glaubten einen günstigen Zeitpunkt getroffen zu haben; καιροῦ λαβέσϑαι Luc. Tim. 13; – dem σχολή entsprechend, Muße, Strab. V, 3, 5; καιρῷ χρῆσϑαι Plut. Pyrrh. 7; ἐς καιρόν, wie ἐν καιρῷ, zur rechten Zeit, Tragg. (s. oben); Her. 7, 144; ὥς οἱ κατὰ καιρὸν ἦν, wie es ihm bequem war, 1, 30; Thuc. 4, 59; Plat. Crit. 44 a; ἐπὶ καιροῦ Dem. 19, 258; Plut. Sert. 3; σὺν καιρῷ Pol. 2, 38, 7; – ἀπὸ καιροῦ, außer der Zeit, zur Unzeit, Plat. Theaet. 187 e; ἄνευ καιροῦ Ep. VII, 339 c; eben so παρὰ καιρόν, Plat. Polit. 277 a u. sonst; ἐκ καιροῦ, plötzlich, Pol. 6, 32, 3; ἐπὶ καιροῠ, ex tempore, Plut. Dem. 8. – Uebh. Zeitpunkt, Zeit, χειμῶνος Plat. Legg. IV, 709 c, u. so bes. Sp., dah. Moeris dies als hellenistischen Sprachgebrauch, statt ὥρα, bezeichnet; – οἱ καιροί, Zeitumstände, bes. schlimme, Xen. Hell. 6, 5, 33; – ὁ ἔσχατος καιρός, Pol. 29, 11, 12 Plut. Syll. 12. – Auch vom Orte, ἐναυλισάμενοι τῶν χωρίων, οὗ καιρὸς εἴη, wo es passend war, Thuc. 4, 54; ἐς καιρὸν τυπείς = καιρίαν, Eur. Andr. 1120; προσωτέρω τοῦ καιροῦ, weiter als recht, gut ist, διώκειν, προιέναι, Xen. Hell. 7, 5, 13 An. 4, 3, 34 u. Sp., wie D. Cass. 36, 30. – W. Einem zu Statten kommt, Vortheil, Nutzen, τὸ νὸν φρουρεῖν ὄμμ' ἐπὶ σῷ μάλιστα καιρῷ Soph. Phil. 151; τὰ δ' ὑπερβάλλοντα οὐδένα καιρὸ δύναται ϑνατοῖς Eur. Med. 128; ἐς καιρὸν ἔσται, es wird nützlich sein, Her. 7, 144; ἐν καιρῷ γίγνεσϑαί τινι Xen. Cyr. 5, 1, 17; vgl. Dem. μάλιστα δ' ἐπὶ καιροῦ τοῦτο γένοιτ' ἂν καὶ πάντας ὠφελήσειεν ἀνϑρώπους 19, 258; – μέγιστον ἔχετε καιρόν, ihr habt den meisten Einfluß, das größte Gewicht, Xen. An. 3, 1, 36. – Wahrscheinlich hängt es mit κάρα zusammen, was die Sache auf den Kopf trifft, den rechten Fleck trifft. Vgl. καίριος.
-
6 καιριος
3 и 21) своевременный, удобный, подходящий(σπουδή Soph.; βουλή Eur.; συμμετρία Plut.)
φροντίζων εὕρισκε ταῦτα καιριώτατα εἶναι Her. — поразмыслив, (Кир) нашел наиболее целесообразным (сделать) следующее;κ. ἦλθες Eur. — ты приходишь кстати;καιρίαν ὁρῶ Ἰοκάστην Soph. — а вот как раз идет Иокаста2) жизненно важный(τόποι τοῦ σώματος Plut.)
3) нанесенный в жизненно важный центр, т.е. смертельный(πληγή Hom., Arst., Plut.; σφαγαί Eur.; καταφορά Polyb.)
4) преходящий, мимолетный(κάλλος τε καὴ ἔρως Anth.)
-
7 πλησσω
атт. πλήττω (fut. πλήξω, aor. ἔπληξα - эп. πλῆξα, эп. aor. 2 (ἐ)πέπλεγον - с inf. πεπληγέμεν; fut. 3 med. πεπλήξομαι; pass. aor. ἐπλήγην - эп. πλήγην, реже ἐπλήχθην, pf. πέπληγμαι, fut. πληγήσομαι; adj. verb. πληκτός; - в атт. прозе praes., impf., fut. и aor. act. и med. обычно заменяются соотв. формами глаголов παίω, πατάσσω или τύπτω)1) хлопать, топать(χορὸν ποσί Hom.)
πλήξασθαι μηρώ Hom. — хлопнуть себя по бедрам2) взбивать(κονίσαλον ἐς οὐρανόν Hom.)
3) ударять, бить, поражать(τινὰ χειρί Hom.)
π. τινὰ ἄορι αὐχένα Hom. — ударить кого-л. мечом по шее;πληγῆναι κεραυνῷ Hom. — быть пораженным молнией;πλεγεὴς νόσοις Soph. — сраженный болезнями;πέπληγμαι καιρίαν πληγήν Aesch. — я сражен смертельным ударом;παίσαντές τε καὴ πληγέντες Soph. — нанося удары и получая их, т.е. во взаимной схватке;πότερον πρότερος ἐπλήγην ἢ ἐπάταξα Lys. — (не помню), мне ли раньше был нанесен удар, или я нанес его;ἀνακλαύσας ἐπλήξατο τέν κεφαλήν Her. — громко зарыдав, он стал бить себя по голове;ἱμέρῳ πεπληγμένος Aesch. — раненый, т.е. охваченный страстью;τέν καρδίαν πληγείς Plat. — раненый в сердце;δόμοισι καὴ σώμασι πεπλαγμένοι Aesch. — пострадавшие и в отношении своих семейств и лично;στρατὸν πέπληγμαι Aesch. — я лишился армии;ἐπλήγη τὸ τρίτον τοῦ ἡλίου NT. — треть солнца подверглась затмению4) подстегивать, погонять(ἵππους ἐς πόλεμον Hom.)
5) наносить поражение, разбиватьοἱ Ἀθηναῖοι ἐν τοῖς Βοιωτοῖς πεπληγμένοι Thuc. — афиняне, потерпев(шие) поражение в Беотии
6) поощрять, подкупать7) принимать удары, быть поражаемым(πεπληγότες πολλάκις Plut.)
8) чеканить, запечатлеватьΚύπριος χαρακτέρ εἰκὼς πέπληκται Aesch. — (в лицах Данаид) верно запечатлены кипрские черты (жителей г. Кипра в Ливии)
-
8 πληγή
A blow, stroke,πεπληγὼν πληγῇσιν Il.2.264
, etc.;πᾶν ἑρπετὸν πληγῇ νέμεται Heraclit.11
, cf. Pl.Criti. 109b, Erasistr. ap. Ps.-Dsc.Ther.18;ἡ π. τοῦ τραύματος Pl.Lg. 877b
: freq. joined with Verbs of cogn. signf.,πέπληγμαι καιρίαν πληγήν A.Ag. 1343
;τύπτει τὰς ἴσας πληγὰς ἐμοί Ar.Ra. 636
; τύπτεσθαι τῇ δημοσίᾳ μάστιγι ν πληγάς Lexap.Aeschin.1.139;πολλὰς πληγὰς μαστιγούσθω Pl.Lg. 914b
(but in such phrases πληγήν or πληγάς is freq. omitted,τρίτην ἐπενδίδωμι A.Ag. 1386
;τυπτόμενος πολλάς Ar. Nu. 972
, cf. D.19.197;ὀλίγας παῖσαι X.An.5.8.12
; , cf. 879e, 2 Ep.Cor.11.24): the person struck is said πληγὰς λαβεῖν, Ar.Ra. 673;ὑπὸ τῶν ῥαβδούχων Th.5.50
, etc.;πληγῶν δεῖσθαι Ar.Nu. 493
;πληγὴν ἔχω Anaxandr.72
;ὑπὸ τὴν π. τοῦ ἀκοντίου ὑπελθεῖν Antipho3.4.4
; καιρίῃ (sc. πληγῇ)τετύφθαι Hdt.3.64
; ;εἰληφέναι καὶ δεδωκέναι πληγάς D.54.14
; π. ἐμβαλεῖν, ἐντείνειν τινί, X.An.1.5.11, 2.4.11, etc.; ;ἐντρίβειν τινί Luc.Ind.25
, cf. Somn.14;προστρίβεσθαι Ar.Eq.5
;τὰς ἐξ ἀνθρώπων πληγὰς μαστιγοῦν τινα Aeschin.1.59
;πληγὴν ἐπὶ πληγῇ φέρειν Plb.2.33.6
;π. παρὰ πληγήν Ar.Ra. 643
; πληγαῖς ζημιοῦν, κολάζειν, Th.8.74, Pl.Lg. 762c, etc.;δίκη ὕβρεως ἢ πληγῶν PHal.1.115
(iii B.C.); πληγῆς ἄρχειν strike the first blow, Antipho 4.2.2; τὰς π. στέγειν, of the shell of a tortoise, Ar.V. 1295.2 stroke by lightning, Hes.Th. 857 (pl.); πλαγαὶ σιδάρου strokes of axe or sword, Pi.P.4.246, O.10(11).37;κλυδωνίου.. πληγαῖς A.Th. 796
; στέρνων πλαγαί beating of breasts, S.El. 90 (anap.); π. τῶν ὀδόντων strokes from boars' tusks, X.Cyn.10.5; spearing of fish, Pl.Lg. 824 (pl.); of pig-sticking,οἱ κάπροι οἱ πρὸς τὴν π... ὠθούμενοι Id.Euthd. 294d
: in sg., fight with clubs, Hdt.2.63.3 stroke or impression on the ears or eyes, Pl.Ti. 67b, Plu. 2.490c, etc.;αἱ νοήσεις τύποι ἔσονται· εἰ δὲ τοῦτο, καὶ ἐπακτοὶ καὶ πληγαί Plot.5.5.1
.5 beat of the pulse, Gal.9.464.6 metaph., blow, stroke of calamity, esp. in war,ἐν μιᾷ π. κατέφθαρται.. ὄλβος A.Pers. 251
, cf. Hell.Oxy.16.2; ἐν πληγαῖς ὄντες ibid.;πληγὴν ὑπήνεγκεν ἡ πόλις Arist.Pol. 1270a33
;πληγῇ περιπεπτωκέναι Plb.14.9.6
;πληγαὶ βιότου A.Eu. 933
(anap.); π. Διός α heaven-sent plague, Id.Ag. 367 (lyr.), S.Aj. 137 (anap.); μὴ 'κ θεοῦ π. τις ἥκει ib. 279;δμαθέντες πλαγαῖσι ποντίαισιν A.Pers. 908
(lyr.); of the ten plagues of Egypt, J.BJ5.9.4. -
9 πλήσσω
πλήσσω, Nic.Al. 456, present used by Hom. and [dialect] Att. writers only in compd. ἐκπλ- (cf. πλήγνυμι); [dialect] Att. [full] πλήττω Arist.Ph. 224a33: [tense] fut.A , and late Prose, Philostr.VA5.39, ([etym.] ἐπι-) Il.23.580, ([etym.] ἐκ-) Pl.R. 436e, ([etym.] κατα-) X.Lac.8.3: [tense] aor. ἔπληξα, [dialect] Ep. πλῆξα, Il.2.266, Hes.Th. 855, Hdt.3.64, and later Greek, J.AJ4.8.33, Plu. 2.233f, BGU759.14 (ii A.D.), etc.; [dialect] Dor.πλᾶξα Pi.N.1.49
; never in [dialect] Att. (E.IA 1579 is spurious) exc. in compds. ἐκ-, κατα- (qq. v.); in the simple Verb the [tense] fut. and [tense] aor. of πατάσσω or παίω are used instead, as also in LXX: [tense] pf. πέπληγα, subj. , inf.πεπληγέναι X.An.6.1.5
(dub., but read by Ath.1.15e), part.πεπληγώς Il.5.763
, al. (also in pass. sense in late writers, LXX 2 Ch.29.9, Plu.Luc.31, Luc.Trag.115, Q.S.5.91, etc.); later [tense] perf. , Sam.86, J.AJ4.8.33: [dialect] Ep. redupl. [tense] aor. 2ἐπέπληγον Il.5.504
,πέπληγον 23.363
, Od.8.264; inf.πεπληγέμεν Il.16.728
, 23.660; but part. πεπλήγοντες in [tense] pres. sense, Call.Jov.53, Nonn.D.28.327:—[voice] Med., [tense] fut. πλήξομαι ([etym.] κατα-) Plb.4.80.2, D.H.6.10, etc.: [tense] aor. ἐπληξάμην, [dialect] Ep. πληξάμην, h.Cer. 245, Hdt.3.14, and in late Prose, J.AJ16.10.7, ([etym.] κατα-) Plb.2.52.1, etc.; part.πληξάμενος Il.16.125
: [dialect] Ep. [tense] aor. 2πεπλήγετο 12.162
, Od.13.198,πεπλήγοντο Il.18.51
:—[voice] Pass., [tense] pres.πλήσσομαι Ptol.Harm.1.1
: [tense] fut.πληγήσομαι X.Cyr.2.3.10
, D.18.263 (but in compos. ἐκ-πλᾰγήσομαι); alsoπεπλήξομαι E.Hipp. 894
, Ar.Eq. 271, Pl.Tht. 180a: [tense] aor.ἐπλήχθην Ph.1.39
, Dsc.1.93, Placit.4.14.3, but mostly ἐπλήγην, Hdt.5.120, S.OC 605, etc. (the former nowhere in Trag., exc.ἐκ-πληχθείς E.Tr. 183
(lyr.)); part.πληγείς Il.8.12
, A.Th. 608, Frr.139, 180, Antipho4.4.3, etc.; [dialect] Dor. πλᾱγείς (v. infr. 1.1a ad fin.); [dialect] Aeol. πλάγεις [ᾱ] Alc.Supp.26.3; (ἐπλάγην [ᾰ] only in compds. ἐξ-, κατ-, of persons struck with terror or amazement): [tense] pf.πέπληγμαι Hdt.1.41
, etc.—in [dialect] Att. and Trag., also LXX, the simple Verb is scarcely found exc. in [tense] fut. 2 and 3, [tense] aor. 2, and [tense] pf. [voice] Pass., but [tense] fut. [voice] Act. is used once by A., [tense] pf. 2 πέπληγα by Ar. and X. (v. supr.); Hdt. uses the [voice] Act. ([tense] aor. ) only in 3.64,78.—The [tense] pres. πλήσσω, πλήσσομαι are unknown to [dialect] Att. writers (also to LXX, exc. 4 Ma.14.19), who use the [tense] pres. [voice] Act. and [voice] Pass. of παίω, τύπτω instead (v. sub his vv.); whereas the [tense] aor. 2 [voice] Pass. ἐπλήγην is used instead of ἐπαίσθην, ἐπατάχθην, or ἐτύφθην ([etym.] ἐτύπην): henceπαίσαντές τε καὶ πληγέντες S.Ant. 172
;πότερον πρότερος ἐπλήγην ἢ ἐπάταξα Lys.4.15
; πατάξας καταβάλλω, opp. πληγεὶς κατέπεσεν, Id.1.25,27;ὁ πληγεὶς ἀεὶ τῆς πληγῆς ἔχεται, κἂν ἑτέρωσε πατάξῃ τις, ἐκεῖσ' εἰσὶν αἱ χεῖρες D.4.40
;ὅταν ὁ μὲν πληγῇ, ὁ δὲ πατάξῃ Arist.EN 1132a8
;πατάξαι ἢ πληγῆναι Id.Rh. 1377a21
; so in D.21.33,38 the [voice] Act. πατάξαι corresponds with the [voice] Pass. πληγῆναι in ib.36,39:—strike, smite, freq. in Hom., esp. of a direct blow, opp. βάλλειν (οὔτε πληγέντα.., οὔτε βληθέντα Hdt.6.117
),πλῆξεν.. κόρυθος φάλον Il.3.362
; , cf. 16.791; πλήξας ξίφει αὐχένα ib. 332;μή τις.. ἐμὲ χειρὶ βαρείῃ πλήξῃ Od.18.57
, etc.;ἱστὸς.. πλῆξε κυβερνήτεω κεφαλήν 12.412
: c. acc. dupl. pers. et rei, strike one on..,τὸν δ' ἄορι πλῆξ' αὐχένα Il.11.240
, etc.;τὸν.. ξίφεϊ.. κληῗδα παρ' ὦμον πλῆξ' 5.147
;τὸν.. κατ' ἄκνηστιν μέσα νῶτα πλῆξα Od.10.162
; πὺξ πεπληγέμεν, of boxers, Il.23.660;πλῆξ' αὐτοσχεδίην 12.192
; πεπληγὼς ἀγορῆθεν ἀεικέσσι πληγῇσιν having driven him with blows, 2.264; κῦμα.. μιν.. πλῆξεν struck him, Od.5.431;ὦσε ποδὶ πλήξας 22.20
; ἵππω πλήξαντε [ποσὶ τὸν νεκρόν] Il.5.588;πέπληγον χορὸν ποσίν Od.8.264
; ἵππους ἐς πόλεμον πεπληγέμεν whip on the horses to the fray, Il.16.728; of Zeus, strike with lightning, Hes. Th. 855:—[voice] Med., μηρὼ πληξάμενος having smitten his thighs, Il.16.125;καὶ ὣ πεπλήγετο μηρώ 12.162
(butστῆθος πλήξας Od.20.17
); πλήξασθαι τὴν κεφαλήν, as a token of grief, Hdt.3.14:—[voice] Pass., to be struck, smitten, πληγέντε κεραυνῷ stricken by lightning, Il.8.455, etc.; of a ship,Διὸς πληγεῖσα κ. Od.12.416
; of a tree, Hes.Sc. 422, cf. Th. 861; ἡ κριθὴ ἐπλήγη (by hail?) PPetr.2p.69 (iii B. C.): freq. in Trag.,πληγεὶς θεοῦ μάστιγι A.Th. 608
;Διὸς πληγέντα.. πυρί E.Supp. 934
; πληγείς τινος stricken by a man, Id.Or. 497 (s.v.l.); ἔβραχε θύρετρα πληγέντα κληῗδι touched by the key, Od.21.50;ὥσπερ τὰ χαλκία πληγέντα.. ἠχεῖ Pl.Prt. 329a
;ὑπὸ δόρατος πλαγεὶς δι' ἀμφοτέρων τῶν ὀφθαλμῶν IG42(1).122.64
(Epid., iv B. C.): c. acc. cogn.,πέπληγμαι καιρίαν πληγήν A.Ag. 1343
.2 with acc. of the thing set in motion, κονίσαλον ἐς οὐρανὸν ἐπέπληγον πόδες ἵππων struck the dust up to heaven, Il.5.504; Ζεὺς ἐπ' Ἴδᾳ πλᾶξε κεραυνόν (for Ἴδαν πλᾶξε κεραυνῷ) Pi.N.10.71:—[voice] Pass., πλήσσονται λινέαις ὄρτυγες ἐν νεφέλαις are dashed against the nets, Call.Aet.3.1.37.4 of musical sounds,οὑτωσὶ πληγέντα οὕτως ἐφθέγξατο τὰ φωνήεντα Plot.3.3.5
.II metaph. in [voice] Pass., receive a blow, to be heavily defeated, Hdt.5.120, 8.130, Th.4.108, 8.38; to be stricken by misfortune,συμφορῇ πεπληγμένον Hdt.1.41
, cf. A.Ch. 31 (lyr.); στρατὸν τοσοῦτον πέπληγμαι I am smitten in so great a host, Id.Pers. 1015 (lyr.); (lyr.);φθινάσιν πληγεῖσα νόσοις S.Ant. 819
(anap.).2 to be smitten emotionally,ἱμέρῳ πεπληγμένοι A.Ag. 544
; also πληγέντες δώροισι touched by bribes, Hdt.8.5;ἐξ ἔρωτος Hermesian. 7.42
;τὴν καρδίαν πληγεὶς ὑπὸ λόγων Pl.Smp. 218a
, etc.3 [voice] Act. of wines, when smelt or drunk, overpower,τὴν κεφαλήν Gal.18(2).568
, 15.672; shock,κατασεισμὸς πλήσσει [τινὰ] βιαίως Sor.1.72
:— [voice] Pass.,πληττομένη ἡ μήτρα Id.2.59
. (Cf. πλάζω, Lat.plango, Goth. faiflōkun (redupl.) 'they beat their breasts'.) -
10 πλήσσω
πλήσσω, schlagen, hauen, stoßen, übh. treffen, bes. im Nahkampf, Ggstz von βάλλω; mit dem accus. der Person oder des getroffenen Teiles; πέπληγον δὲ χορὸν ποσίν, von dem Aufschlagen, Stampfen der Füße im Tanze; κονίσαλον ἐς οὐρανὸν ἐπέπληγον πόδες ἵππων, den Staub schlugen, trieben die Füße der Rosse gen Himmel; ἵππους ἐς πόλεμον πεπληγέμεν, die Rosse in die Schlacht treiben; πλήξασϑαι μηρώ, sich die Hüften schlagen; πέπληγμαι καιρίαν πληγήν, ich bin von einem tödlichen Schlage getroffen; χαρακτὴρ πέπληκται τεκτόνων πρὸς ἀρσένων, ist hineingeschlagen, ausgeprägt; τῆς ἀνδροφϑόρου πληγέντ' ἐχίδνης ἀγρίῳ χαράγματι, getroffen, gebissen; πλήξασϑαι τὴν κεφαλήν, sich den Kopf schlagen, als Ausdruck der Trauer; pass. geschlagen, besiegt werden; vom Unglück betroffen werden u. übertr., bestochen werden
См. также в других словарях:
καιρίαν — καιρίᾱν , καίριος in fem acc sg (attic doric aeolic) καιρίᾱν , καιρία tape fem acc sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
обѧзало — ОБѦЗАЛ|О (2*), А с. Повязка: никтоже воинъ иже отъ брани възвращаетсѧ. и цр҃вi показываеть стрѣлны˫а ˫азвы. обѧзала же и ѹ˫азвени˫а. посрамленъ будеть. (τὰς ὠτειλος) ФСт XIV, 172в; противѧщимсѧ намъ и борющимсѧ... ѹ˫азвившесѧ мало. обѧзало… … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)