Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

Ōcĕănum

  • 1 Oceanum

    Ōcĕănus, i, m. (rarely Ōcĕănum, i, n.), = Ôkeanos, the great sea that encompasses the land, the ocean:

    omnis terra parva quaedam insula est, circumfusa illo mari, quod Atlanticum, quod magnum, quem Oceanum appellatis in terris,

    Cic. Rep. 6, 20, 21: Oceanum rubra obruit aethra, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. p. 418 Vahl.):

    Oceani ostium,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 33; cf. id. Verr. 2, 3, 89, § 207:

    Oceani freta,

    i. e. the Strait of Gades, Strait of Gibraltar, id. Tusc. 1, 20, 45; cf. id. N. D. 3, 10, 24:

    quae sunt maritimae civitates Oceanumque attingunt,

    Caes. B. G. 2, 34:

    circumvagus,

    circumfluent, Hor. Epod. 16, 41; cf.

    circumfusus,

    Rutil. 1, 56:

    dissociabilis,

    Hor. C. 1, 3, 22:

    beluosus,

    id. ib. 4, 14, 48:

    ruber,

    id. ib. 1, 35, 32.—The form Oceanum, n., is found only in apposition with mare:

    quam (insulam) mare Oceanum circumluit,

    Tac. H. 4, 12.—In acc.:

    proximus mare Oceanum,

    Caes. B. G. 3, 7, 2; cf.:

    se in nostrum et Oceanum mare extendit,

    Mel. 2, 6, 2.—In dat.:

    mari Oceano,

    Amm. 23, 6, 12.—In abl.:

    mari Oceano aut amnibus longinquis saeptum imperium,

    Tac. A. 1, 9.—(Supposed examples of the adjectival use of Oceanus, as Oceano fluctu and litore, in Juv. 11, 94 and 113 Jan; Oceanas aquas, Ven. Carm. 3, 9, 4;

    Oceanis aquis,

    id. ib. 7, 12, 56, are dub.; several edd. read in Juv., Oceani; and in Ven., in the first passage, Oceanus, and in the second, Oceani.)—
    2.
    Personified, as a deity, the son of Cœlus and Terra, the husband of Tethys, and the father of the rivers and nymphs, Cic. Univ. 11; id. N. D. 3, 19, 48; Hyg. Fab. praef.; Cat. 88, 6.—The ancient philosophers regard water as the primary element of all things;

    hence: Oceanumque patrem rerum,

    Verg. G. 4, 382.—
    B.
    Transf.
    1.
    A large bathing-tub (postclass.), Lampr. Alex. Sev. 25, 5.—
    2.
    A Roman surname, Mart. 3, 95, 10; 5, 27, 4; 6, 9, 2; Inscr. Murat. 1453.—
    II.
    Hence, ‡
    A.
    Ōcĕănensis, e, adj., of or belonging to the ocean, situated by the sea-side, Eckhel. D. N. 8, p. 110.—
    B.
    Ōcĕănītis, ĭdis, f., a daughter of Ocean:

    Clioque et Beroe soror, Oceanitides ambae,

    Verg. G. 4, 341; Hyg. Fab. praef.

    Lewis & Short latin dictionary > Oceanum

  • 2 Oceanus

    Ōcĕănus, i, m. (rarely Ōcĕănum, i, n.), = Ôkeanos, the great sea that encompasses the land, the ocean:

    omnis terra parva quaedam insula est, circumfusa illo mari, quod Atlanticum, quod magnum, quem Oceanum appellatis in terris,

    Cic. Rep. 6, 20, 21: Oceanum rubra obruit aethra, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. p. 418 Vahl.):

    Oceani ostium,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 33; cf. id. Verr. 2, 3, 89, § 207:

    Oceani freta,

    i. e. the Strait of Gades, Strait of Gibraltar, id. Tusc. 1, 20, 45; cf. id. N. D. 3, 10, 24:

    quae sunt maritimae civitates Oceanumque attingunt,

    Caes. B. G. 2, 34:

    circumvagus,

    circumfluent, Hor. Epod. 16, 41; cf.

    circumfusus,

    Rutil. 1, 56:

    dissociabilis,

    Hor. C. 1, 3, 22:

    beluosus,

    id. ib. 4, 14, 48:

    ruber,

    id. ib. 1, 35, 32.—The form Oceanum, n., is found only in apposition with mare:

    quam (insulam) mare Oceanum circumluit,

    Tac. H. 4, 12.—In acc.:

    proximus mare Oceanum,

    Caes. B. G. 3, 7, 2; cf.:

    se in nostrum et Oceanum mare extendit,

    Mel. 2, 6, 2.—In dat.:

    mari Oceano,

    Amm. 23, 6, 12.—In abl.:

    mari Oceano aut amnibus longinquis saeptum imperium,

    Tac. A. 1, 9.—(Supposed examples of the adjectival use of Oceanus, as Oceano fluctu and litore, in Juv. 11, 94 and 113 Jan; Oceanas aquas, Ven. Carm. 3, 9, 4;

    Oceanis aquis,

    id. ib. 7, 12, 56, are dub.; several edd. read in Juv., Oceani; and in Ven., in the first passage, Oceanus, and in the second, Oceani.)—
    2.
    Personified, as a deity, the son of Cœlus and Terra, the husband of Tethys, and the father of the rivers and nymphs, Cic. Univ. 11; id. N. D. 3, 19, 48; Hyg. Fab. praef.; Cat. 88, 6.—The ancient philosophers regard water as the primary element of all things;

    hence: Oceanumque patrem rerum,

    Verg. G. 4, 382.—
    B.
    Transf.
    1.
    A large bathing-tub (postclass.), Lampr. Alex. Sev. 25, 5.—
    2.
    A Roman surname, Mart. 3, 95, 10; 5, 27, 4; 6, 9, 2; Inscr. Murat. 1453.—
    II.
    Hence, ‡
    A.
    Ōcĕănensis, e, adj., of or belonging to the ocean, situated by the sea-side, Eckhel. D. N. 8, p. 110.—
    B.
    Ōcĕănītis, ĭdis, f., a daughter of Ocean:

    Clioque et Beroe soror, Oceanitides ambae,

    Verg. G. 4, 341; Hyg. Fab. praef.

    Lewis & Short latin dictionary > Oceanus

  • 3 effundo

    effundo (ecfundo), ĕre, fūdi, fūsum [ex + fundo] - tr. - [st2]1 [-] répandre, verser complètement, épancher. [st2]2 [-] faire sortir. [st2]3 [-] lâcher, relâcher. [st2]4 [-] donner carrière à. [st2]5 [-] employer en entier, épuiser, dépenser, dissiper, prodiguer. [st2]6 [-] produire en abondance. [st2]7 [-] faire entendre, exhaler, dire, révéler.    - saccos nummorum effundere, Hor. S. 2, 3, 149: vider des sacs d'argent.    - effundere crines, Luc.: faire flotter ses cheveux.    - portis effundi, Liv.: se précipiter hors des portes    - effundere se in agros, Caes.: se répandre dans la campagne (en parl. de la cavalerie).    - effundere se immenso ore in Oceanum, Tac.: se décharger dans l'Océan par une large embouchure.    - ibi omnis effusus (est) labor, Virg. G. 4, 491: et là tous ses efforts furent réduits à néant.    - effundi in cachinnos, Suet. Calig. 32:: rire à gorge déployée, rire aux éclats.    - effundere iram in aliquem, Liv. 39, 34: décharger sa colère contre qqn.    - effundere animam (vitam): rendre l'âme    - effundere corda sua (coram aliquo), Hier.: épancher son coeur.    - effundi in vinum: s'enivrer.    - in licentiam effundere: s’abandonner à la licence.    - patrimonium effundere: dissiper son patrimoine.
    * * *
    effundo (ecfundo), ĕre, fūdi, fūsum [ex + fundo] - tr. - [st2]1 [-] répandre, verser complètement, épancher. [st2]2 [-] faire sortir. [st2]3 [-] lâcher, relâcher. [st2]4 [-] donner carrière à. [st2]5 [-] employer en entier, épuiser, dépenser, dissiper, prodiguer. [st2]6 [-] produire en abondance. [st2]7 [-] faire entendre, exhaler, dire, révéler.    - saccos nummorum effundere, Hor. S. 2, 3, 149: vider des sacs d'argent.    - effundere crines, Luc.: faire flotter ses cheveux.    - portis effundi, Liv.: se précipiter hors des portes    - effundere se in agros, Caes.: se répandre dans la campagne (en parl. de la cavalerie).    - effundere se immenso ore in Oceanum, Tac.: se décharger dans l'Océan par une large embouchure.    - ibi omnis effusus (est) labor, Virg. G. 4, 491: et là tous ses efforts furent réduits à néant.    - effundi in cachinnos, Suet. Calig. 32:: rire à gorge déployée, rire aux éclats.    - effundere iram in aliquem, Liv. 39, 34: décharger sa colère contre qqn.    - effundere animam (vitam): rendre l'âme    - effundere corda sua (coram aliquo), Hier.: épancher son coeur.    - effundi in vinum: s'enivrer.    - in licentiam effundere: s’abandonner à la licence.    - patrimonium effundere: dissiper son patrimoine.
    * * *
        Effundo, effundis, effudi, effusum, penul. prod. effundere. Plaut. Verser, Espandre à grande abondance.
    \
        Redundare et effundi dicitur mare. Cic. Regorger, Se desborder et desriver, S'enfuir par dessus.
    \
        Effunditur amnis in Atlanticum oceanum. Pli. Chet, Tombe dedens.
    \
        Fletus effundere. Virgil. Plourer abondamment.
    \
        Lachrymas. Cic. Jecter larmes en grande abondance.
    \
        Sanguinem pro Republica. Cic. Respandre son sang pour, etc.
    \
        Effundere se dicitur ciuitas. Cic. Quand le peuple sort à grande foule.
    \
        Effudit omnes studium certaminis. Liuius. Les feit sortir et meist aux champs.
    \
        Effundi ad luxuriam. Liu. S'abbandonner à toute superfluité.
    \
        Effundere aerarium. Cic. Vuider le thresor.
    \
        Animam effundere. Virgil. Rendre l'ame, Mourir.
    \
        Crines effundere vertice. Lucan. Espandre.
    \
        Autumnus effundit fruges. Horat. Donne en abondance.
    \
        Herbas effundunt inimicissimas frugibus segetes foecundae et vberes. Cic. Produisent abondamment.
    \
        Honores effundere in mortuum. Cic. Luy faire grans honneurs.
    \
        Effundere primum impetum feruido ingenio et caeca ira. Liu. Jecter son premier feu.
    \
        Iram effundere in aliquem. Liu. Desgorger tout son courroux sur quelqu'un.
    \
        Minas effundere. Lucan. Menasser fort et ferme.
    \
        Odium. Cic. Desployer toute sa haine.
    \
        Patrimonium. Terent. Cic. Despendre prodigalement et dissiper son patrimoine.
    \
        Remedia Reipublicae. Cic. Destruire et abolir.
    \
        Extremum spiritum. Cic. Mourir, Jecter le dernier hoquet ou souspir.
    \
        Vires effundere in ventum. Virg. Jecter son coup en vain, sans frapper ce qu'on vouloit.
    \
        Vocem in turba effundere. Cic. Espandre sa voix.
    \
        Effundere quae tacueramus. Cic. Dire et desgorger tout ce que nous avions teu paravant.
    \
        Effunditur stomachus in vomitiones. Plin. Se vuide par vomissements, Ne fait que vomir.
    \
        Effundere ac profligare peditatum. Sallust. Rompre et desconfire les gens le pied.

    Dictionarium latinogallicum > effundo

  • 4 Oceanus

    Ōceanus, ī m. (редко Ōceanum, ī n.)
    1) (тж. mare Oceanum Cs) обтекающее всю землю море (по верованиям древних) C etc.
    2) сын Урана и Геи, муж Тефии ( Tēthys) C etc.

    Латинско-русский словарь > Oceanus

  • 5 influo

    influo, ĕre, influxi, influxum    - intr. et qqf. tr. [st2]1 [-] couler dans, couler. [st2]2 [-] s’écouler dans, se jeter dans (en parlant d’un fleuve). [st2]3 [-] entrer dans, fondre sur, envahir. [st2]4 [-] pénétrer, se glisser, s'insinuer, se répandre.    - Oceanum influere, Plin. 6, 24 (avec acc.): verser ses eaux dans l'océan.    - palus influit in Sequanam flumen, Caes. BG. 7, 57: le marais se jette dans la Seine.    - influere in Italiam: fondre sur l'Italie.    - influentes rivi, Plin.: les affluents.    - influentes capilli, Cels. 6, 1: cheveux qui tombent.    - influens fortuna, Sen. Thyest. 536: fortune favorable.    - sermone Graeco in proximas Asiae civitates influente, Quint. 12, 10, 16: lorsque l'usage de la langue grecque se répandit dans les cités d'Asie les plus voisines.    - influere in animos, Cic.: s'insinuer dans les esprits.    - Papirius influebat in aures contionis, Cic.: Papirius gagnait l'oreille de l'assemblée.
    * * *
    influo, ĕre, influxi, influxum    - intr. et qqf. tr. [st2]1 [-] couler dans, couler. [st2]2 [-] s’écouler dans, se jeter dans (en parlant d’un fleuve). [st2]3 [-] entrer dans, fondre sur, envahir. [st2]4 [-] pénétrer, se glisser, s'insinuer, se répandre.    - Oceanum influere, Plin. 6, 24 (avec acc.): verser ses eaux dans l'océan.    - palus influit in Sequanam flumen, Caes. BG. 7, 57: le marais se jette dans la Seine.    - influere in Italiam: fondre sur l'Italie.    - influentes rivi, Plin.: les affluents.    - influentes capilli, Cels. 6, 1: cheveux qui tombent.    - influens fortuna, Sen. Thyest. 536: fortune favorable.    - sermone Graeco in proximas Asiae civitates influente, Quint. 12, 10, 16: lorsque l'usage de la langue grecque se répandit dans les cités d'Asie les plus voisines.    - influere in animos, Cic.: s'insinuer dans les esprits.    - Papirius influebat in aures contionis, Cic.: Papirius gagnait l'oreille de l'assemblée.
    * * *
        Influo, influis, influxi, influxum, influere. Var. Couler dedens.
    \
        Influit fluuius in Pontum: et sine praepositione, Influit Pontum. Cic. Coule ou entre dedens.
    \
        Influere, per translationem. Cic. Quand grande foule de gens entrent en un lieu.
    \
        Nihil tam facile in animos teneros atque moles influit, quam varii canendi soni. Cic. Il n'y a rien qui entre tant aiseement, qui, etc.
    \
        Vt in vniuersorum animos tanquam influere possimus. Cic. Que puissions gaigner le coeur des gens, Que puissions estre en leur grace.
    \
        Influere in aures populi. Cic. Les amieller par doulces parolles, et leur desrobber le coeur.
    \
        Bona omnia nobis influunt. Senec. Tout bien nous vient sans main mettre, sans travailler, en dormant.

    Dictionarium latinogallicum > influo

  • 6 oceanus

    Ōcĕănus, i, m. [st2]1 [-] Océan (dieu de la mer, époux de Téthys). [st2]2 [-] l'Océan Atlantique. [st2]3 [-] la mer, l'océan. [st2]4 [-] Océanus (surnom). [st2]5 [-] grand bassin pour le bain.    - [gr]gr. Ὠκεανός.    - qqf. adj. mare Oceanum: l'Océan Atlantique. - voir hors site Océan.
    * * *
    Ōcĕănus, i, m. [st2]1 [-] Océan (dieu de la mer, époux de Téthys). [st2]2 [-] l'Océan Atlantique. [st2]3 [-] la mer, l'océan. [st2]4 [-] Océanus (surnom). [st2]5 [-] grand bassin pour le bain.    - [gr]gr. Ὠκεανός.    - qqf. adj. mare Oceanum: l'Océan Atlantique. - voir hors site Océan.
    * * *
        Oceanus, pen. corr. Virgil. La grand'mer.

    Dictionarium latinogallicum > oceanus

  • 7 subdo

    subdo, ĕre, dĭdi, dĭtum - tr. - [st1]1 [-] mettre sous, placer dessous, poser sous.    - ignem subdere, Cato, Agr. 105, 1: mettre du feu dessous, allumer. --- cf. Cic. Nat. 2, 27.    - subdere furcas vitibus, Plin. 14, 32: mettre des fourches sous les ceps.    - subdere pugionem pulvino, Suet. Oth. 11: mettre un poignard sous son chevet.    - subdere calcaria equo, Liv. 2, 20, 2: piquer son cheval de l'éperon.    - Rhodopae subditi, Plin. 4, 41: situés au pied du Rhodope.    - subdere tauros aratro, Tac.: atteler les taureaux à la charrue.    - subdere se aquis, Ov. M. 4: s'enfoncer dans l'eau, plonger.    - ingenio stimulos subdere, Ov. Tr. 5, 1, 76: piquer de l'aiguillon le génie.    - alicui spiritus subdere, Liv. 7, 40, 8: inspirer de l'orgueil à qqn.    - subdere alicui acriores ad studia dicendi faces, Quint. 1, 2, 25: enflammer qqn d'une ardeur plus vive pour les études oratoires.    - (pontus) qui subdit aequora anhelis equis, Ov.: (la mer) qui ouvre ses flots aux chevaux haletants.    - subdere ignem (materiam) seditioni: attiser le feu de la sédition.    - is risus stimulos parvis mobili rebus animo muliebri subdidit, Liv. 6: ce sourire stimula ce coeur de femme, ouvert aux plus faibles émotions.    - subdere Oceanum sceptris, Claud. IV. Cons. Hon. 42: réduire l'Océan sous ses lois. [st1]2 [-] soumettre, assujettir.    - ne feminae imperio subderentur, Tac. An. 12, 40: de peur d'être soumis à l'autorité d'une femme.    - cf. Tib. 4, 1, 67. [st1]3 [-] exposer à.    - rem casibus subdere, Plin. Ep. 3, 19, 4: exposer un bien à des hasards. [st1]4 [-] mettre à la place (de qqn), remplacer, substituer; supposer (t. de droit).    - subdere aliquem in locum alicujus, Cic. Dom. 85: mettre qqn à la place de qqn, le substituer à qqn.    - cf. Cic. Verr. 1, 12 ; Plin. Pan. 25. 3 ; Quint. 3, 6, 54.    - subdere reos, Tac. An. 15, 44: supposer des coupables, substituer des coupables supposés. --- cf. Tac. An. 1, 6.    - majestatis crimina subdebantur, Tac. An. 3, 67: on forgeait des accusations de lèse-majesté.    - subdere verbum verbo, Gell. 1, 4, 8: substituer un mot à un autre.    - abolendo rumori Nero subdidit reos, Tac. An. 15, 44: pour anéantir les rumeurs, Néron substitua des coupables supposés.    - subdere testamentum, Tac. An. 14, 40: fabriquer, supposer un testament.    - subditus, a, um: enfant supposé. --- Ter. Haut. 1014 ; Liv. 40, 9 2.
    * * *
    subdo, ĕre, dĭdi, dĭtum - tr. - [st1]1 [-] mettre sous, placer dessous, poser sous.    - ignem subdere, Cato, Agr. 105, 1: mettre du feu dessous, allumer. --- cf. Cic. Nat. 2, 27.    - subdere furcas vitibus, Plin. 14, 32: mettre des fourches sous les ceps.    - subdere pugionem pulvino, Suet. Oth. 11: mettre un poignard sous son chevet.    - subdere calcaria equo, Liv. 2, 20, 2: piquer son cheval de l'éperon.    - Rhodopae subditi, Plin. 4, 41: situés au pied du Rhodope.    - subdere tauros aratro, Tac.: atteler les taureaux à la charrue.    - subdere se aquis, Ov. M. 4: s'enfoncer dans l'eau, plonger.    - ingenio stimulos subdere, Ov. Tr. 5, 1, 76: piquer de l'aiguillon le génie.    - alicui spiritus subdere, Liv. 7, 40, 8: inspirer de l'orgueil à qqn.    - subdere alicui acriores ad studia dicendi faces, Quint. 1, 2, 25: enflammer qqn d'une ardeur plus vive pour les études oratoires.    - (pontus) qui subdit aequora anhelis equis, Ov.: (la mer) qui ouvre ses flots aux chevaux haletants.    - subdere ignem (materiam) seditioni: attiser le feu de la sédition.    - is risus stimulos parvis mobili rebus animo muliebri subdidit, Liv. 6: ce sourire stimula ce coeur de femme, ouvert aux plus faibles émotions.    - subdere Oceanum sceptris, Claud. IV. Cons. Hon. 42: réduire l'Océan sous ses lois. [st1]2 [-] soumettre, assujettir.    - ne feminae imperio subderentur, Tac. An. 12, 40: de peur d'être soumis à l'autorité d'une femme.    - cf. Tib. 4, 1, 67. [st1]3 [-] exposer à.    - rem casibus subdere, Plin. Ep. 3, 19, 4: exposer un bien à des hasards. [st1]4 [-] mettre à la place (de qqn), remplacer, substituer; supposer (t. de droit).    - subdere aliquem in locum alicujus, Cic. Dom. 85: mettre qqn à la place de qqn, le substituer à qqn.    - cf. Cic. Verr. 1, 12 ; Plin. Pan. 25. 3 ; Quint. 3, 6, 54.    - subdere reos, Tac. An. 15, 44: supposer des coupables, substituer des coupables supposés. --- cf. Tac. An. 1, 6.    - majestatis crimina subdebantur, Tac. An. 3, 67: on forgeait des accusations de lèse-majesté.    - subdere verbum verbo, Gell. 1, 4, 8: substituer un mot à un autre.    - abolendo rumori Nero subdidit reos, Tac. An. 15, 44: pour anéantir les rumeurs, Néron substitua des coupables supposés.    - subdere testamentum, Tac. An. 14, 40: fabriquer, supposer un testament.    - subditus, a, um: enfant supposé. --- Ter. Haut. 1014 ; Liv. 40, 9 2.
    * * *
        Subdo, subdis, subdidi, subditum, pen. corr. subdere. Plin. Mettre soubs, Soubmettre.
    \
        Oculorum visu subdere aliquid. Lucret. Mettre devant les yeulx.
    \
        Subdere in locum alterius. Cicero. Surroguer au lieu d'un autre, Substituer, Supposer.
    \
        Subdere boues iugo. Plin. Mettre soubs le joug.
    \
        Calcar subdere equo. Ouid. Piquer de l'esperon.
    \
        Maiestatis crimina subdebantur. Tacit. Crimes de lese majesté estoyent supposez et imposez faulsement.
    \
        Ignem ac materiam seditioni subdere, per translationem. Liu. Accroistre et augmenter une sedition.
    \
        Puerum subdere. Plaut. Le changer à nourrice, Supposer.
    \
        Reum subdere. Tacit. Accuser faulsement.
    \
        Rumorem subdere. Tacit. Faire courir un bruit faulx.
    \
        Spiritus subdere. Liuius, Sicui honores subdere spiritus potuerunt. Si les honneurs ont peu eslever le coeur à aucun, et le rendre haultain.
    \
        Stimulos subdere. Liu. Aguillonner, Poindre.
    \
        Rem magnam tempestatibus subdere. Plinius iunior. Mettre et exposer au danger.

    Dictionarium latinogallicum > subdo

  • 8 versus

    [st1]1 [-] versus (versum, vorsus, vorsum), adv. [verto]: dans la direction (de), du côté (de).    - adverbe complétant in ou ad, ou l'acc. de nom de ville question quo.    - in forum versus, Cic. Lael. 96: dans la direction du forum, en regardant le forum.    - castra movet in Arvernos versus, Caes. BG. 7, 8, 5: il fait mouvement vers le territoire des Arvernes.    - ad Oceanum versus, Caes. BG. 6, 33, 1: du côté de l'Océan.    - verti me a Minturnis Arpinum versus, Cic. Att. 16, 10, 1: je me dirigeai de Minturnes dans la direction d'Arpinum.    - tria Albana (sepulchra) Romam versus, Liv. 1: les trois tombes des Albains en direction de Rome.    - avec ab, question unde ab occidente versus, Varr.: du côté de l'Occident.    - avec prép. s.-ent. iter orientem versus edixit, Amm. 20: il donna l'ordre de marcher vers l'Orient.    - vastae solitudines orientem versus usque ad Garamantas Augilasque et Trogodytas, Plin. 5: de vastes solitudes s'étendent vers l'est, jusqu'au pays des Garamantes, des Augiles et des Troglodytes.    - après les adv., deorsum, sursum, quoquo, utroque, undique, v. ces mots. [st1]2 [-] versus, a, um: part. passé de verto et de verro.    - color versus ( → verto), Sen. Ir. 1, 1, 3: **couleur changée** = un changement de couleur. [st1]3 [-] versŭs, ūs, m. [verto]: a - sillon (à l'extrémité duquel on retourne la charrue).    - Plin. 18, 177. b - ligne, ligne d'écriture; rangée, rang; rang de rameurs.    - multis milibus versuum explicare, Nep.: développer en plusieurs milliers de lignes.    - ille etiam seras in versum distulit ulmos, Virg. G. 4, 144: il transplanta aussi et disposa par rangées des ormes déjà grands.    - sedecim versus remorum, Liv. 33, 30, 5: seize rangs de rames.    - Cic. R. Post. 14; Att. 2, 16, 4; Plin. 15, 122; VIRG. En. 5, 119. c - vers.    - versum facere, Cic. Pis. 72: faire un vers.    - Graeci versus, Cic. Arch. 23: vers grecs.    - cf. Cic. de Or. 2, 257; Or. 67, etc. ; Caes. BG. 6, 14. d - au plur. chant du rossignol.    - Plin. 10, 83. e - mesure agraire (cent pieds carrés).    - Varr. R. 1, 10, 1. g - pas de danse.    - Plaut. St. 770; Trin. 707.
    * * *
    [st1]1 [-] versus (versum, vorsus, vorsum), adv. [verto]: dans la direction (de), du côté (de).    - adverbe complétant in ou ad, ou l'acc. de nom de ville question quo.    - in forum versus, Cic. Lael. 96: dans la direction du forum, en regardant le forum.    - castra movet in Arvernos versus, Caes. BG. 7, 8, 5: il fait mouvement vers le territoire des Arvernes.    - ad Oceanum versus, Caes. BG. 6, 33, 1: du côté de l'Océan.    - verti me a Minturnis Arpinum versus, Cic. Att. 16, 10, 1: je me dirigeai de Minturnes dans la direction d'Arpinum.    - tria Albana (sepulchra) Romam versus, Liv. 1: les trois tombes des Albains en direction de Rome.    - avec ab, question unde ab occidente versus, Varr.: du côté de l'Occident.    - avec prép. s.-ent. iter orientem versus edixit, Amm. 20: il donna l'ordre de marcher vers l'Orient.    - vastae solitudines orientem versus usque ad Garamantas Augilasque et Trogodytas, Plin. 5: de vastes solitudes s'étendent vers l'est, jusqu'au pays des Garamantes, des Augiles et des Troglodytes.    - après les adv., deorsum, sursum, quoquo, utroque, undique, v. ces mots. [st1]2 [-] versus, a, um: part. passé de verto et de verro.    - color versus ( → verto), Sen. Ir. 1, 1, 3: **couleur changée** = un changement de couleur. [st1]3 [-] versŭs, ūs, m. [verto]: a - sillon (à l'extrémité duquel on retourne la charrue).    - Plin. 18, 177. b - ligne, ligne d'écriture; rangée, rang; rang de rameurs.    - multis milibus versuum explicare, Nep.: développer en plusieurs milliers de lignes.    - ille etiam seras in versum distulit ulmos, Virg. G. 4, 144: il transplanta aussi et disposa par rangées des ormes déjà grands.    - sedecim versus remorum, Liv. 33, 30, 5: seize rangs de rames.    - Cic. R. Post. 14; Att. 2, 16, 4; Plin. 15, 122; VIRG. En. 5, 119. c - vers.    - versum facere, Cic. Pis. 72: faire un vers.    - Graeci versus, Cic. Arch. 23: vers grecs.    - cf. Cic. de Or. 2, 257; Or. 67, etc. ; Caes. BG. 6, 14. d - au plur. chant du rossignol.    - Plin. 10, 83. e - mesure agraire (cent pieds carrés).    - Varr. R. 1, 10, 1. g - pas de danse.    - Plaut. St. 770; Trin. 707.
    * * *
    I.
        Versus, Participium. Virgil. Tiré, Trainé.
    II.
        Versus, Aliud similiter participium. Cic. Tourné.
    \
        Gradu verso discedere. Ouid. S'en retourner.
    \
        Hostes versi fuga. Virgil. Mis en fuite.
    \
        Leges abolitae et funditur versae. Tacit. Everties et ruinees.
    \
        Mens mea versa est cum fortuna. Ouid. Est changee.
    \
        Regna ab imo versa. Seneca. Destruicts totalement.
    \
        Sententia retro versa. Virgil. Opinion changee.
    \
        Totus in Persea versus pater, cum eo cogitationes eius rei, etc. Liu. Inclinant à son parti.
    \
        Versus animi, Nomen. Tacit. Troublé de son esprit.
    III.
        Versus, huius versus. Cic. Un vers de poete, Vers poetique.
    \
        Versibus in comptis ludunt. Virgil. Ils chantent chansons composees en rhyme lourde et grossiere.
    \
        AEterni versus. Lucret. Qui ne periront jamais.
    \
        Parum clari versus. Horat. Difficiles à entendre.
    \
        Inopes rerum versus. Horat. Qui ne sont point sententieux.
    \
        Famosis versibus coopertus. Horat. Diffamé par vers diffamatoires.
    \
        Deducere versum. Ouid. Composer des vers.
    \
        Ducere versus. Ouid. Faire, Escrire.
    \
        Fingere versus. Horat. Composer.
    \
        Iuuenari teneris versibus. Horat. Par vers mollets et delicats, douls et suaves.
    \
        Oblinere aliquem atris versibus. Horat. Escrire vers diffamatoires contre quelcun.
    \
        Male tornatos incudi reddere versus. Horat. Corriger vers rudes et mal polis.
    \
        Versus. Plin. iunior. Une ligne d'escripture.
    \
        Versus. Plin. Un motet, Un chant.
    \
        Versus. Varro. Quant au labourage c'estoit cent pieds en quarré.
    \
        Versus remorum. Virgil. Une rangee de rames.
    \
        Versus arborum. Virgil. Rangee d'arbres plantez à la ligne.
    IV.
        Versus, Praepositio accusatiuum requirit, et semper postponitur. Cic. Quum Brundusium versus ires. Vers Brunduse.
    \
        Habet quandoque adiunctam praepositionem, vt Ad Occidentem versus, In forum versus: et tunc est aduerbium, vt nonnullis placet. Cic. Vers Occident, Du costé d'Occident.
    \
        Versus, Aliquando aduerbium: vt Sursum versus, Deorsum versus. Cato. Droict en mont, Droict en bas.
    \
        Versum ad eum. Plaut. Vers luy.
    \
        Quoquo versus quadratum. Varro. De touts costez.
    \
        Vtroque versus. Gell. En touts les deux sens, Des deux costez.
    \
        Vndique versus. Gell. De toutes parts, De touts costez.

    Dictionarium latinogallicum > versus

  • 9 Ōceanus

        Ōceanus ī, m, *)ωκεανόσ, the great sea, outer sea, ocean: mare, quem Oceanum appellatis: Oceani freta, i. e. the Strait of Gibraltar: quae civitates Oceanum attingunt, Cs.: circumvagus, circumflu ent, H.: pater rerum, i. e. primary element, V.— Person., son of Caelum and Terra, husband of Tethys, father of the rivers and nymphs, C., V.
    * * *

    Latin-English dictionary > Ōceanus

  • 10 subdo

    sub-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a.
    I.
    To put, place, set, or lay under (syn.: suppono, sterno).
    A.
    Lit. (class.).
    1.
    In gen.: ego puerum interead ancillae subdam lactantem meae, Liv. Andron. ap. Non. p. 153, 26 (Trag. Rel. v. 26 Rib.):

    ignem subdito,

    Cato, R. R. 105, 1; so,

    ignem,

    id. ib. 38, 4; Cic. N. D. 2, 10, 27; Liv. 8, 30 al.:

    faces,

    Lucr. 6, 1285:

    lapidem magnetem,

    id. 6, 1046:

    manum oculo uni,

    id. 4, 447; cf.:

    rem oculorum visu,

    id. 5, 101:

    furcas vitibus,

    Plin. 14, 2, 4, § 32:

    pugionem pulvino,

    Suet. Oth. 11; id. Dom. 17:

    calcaria equo,

    Liv. 2, 20; 4, 19; 22, 6; cf.:

    risus stimulos animo subdidit,

    id. 6, 34, 7:

    id genus animalium (tauros) aratro,

    Tac. A. 12, 24:

    se aquis,

    to plunge under, Ov. M. 4, 722:

    colla vinclis,

    Tib. 1, 2, 90 et saep.:

    versus,

    to append, add, Gell. 18, 4, 11; 19, 11, 3; cf.:

    hic tu paulisper haesisti, deinde ilico subdidisti: quid de duobus consulibus, etc.,

    subjoined, Aus. Grat. Act. 23.—Esp., of places, in part. perf.: Celaletae (populi) majores Haemo, Minores Rhodopae subditi, that dwell at the foot of Mount Hœmus, etc., Plin. 4, 11, 18, § 41; cf.:

    Libye subdita Cancro,

    lying under, Sil. 1, 194.—
    2.
    In partic., to bring under, subject, subdue, = subicere (very rare):

    Plutonis subdita regno Magna deum proles,

    Tib. 4, 1, 67:

    tot subdite rebus!

    Pers. 5, 124:

    subdidit Oceanum sceptris,

    Claud. IV. Cons. Hon. 42: Hispanum Oceanum legibus, id. [p. 1774] III. Cons. Stil. praef. 8:

    rem tam magnam iisdem tempestatibus, iisdem casibus subdere,

    to expose, Plin. Ep. 3, 19, 4:

    imperio feminae,

    Tac. A. 12, 40.—Part.: subdĭ-tus, a, um, subject (late Lat.):

    subditas viris,

    Vulg. Tit. 2, 5:

    tibi,

    id. Jud. 3, 2:

    justum est, subditum esse Deo,

    id. 2 Macc. 9, 12:

    subditi estote in omni timore,

    id. 1 Pet. 2, 18.—
    B.
    Trop., to bring on, furnish, supply; to yield, afford (so not in Cic.):

    iraï fax subdita,

    Lucr. 3, 303:

    id nobis acriores ad studia dicendi faces subdidisse,

    Quint. 1, 2, 25:

    irritatis militum animis subdere ignem,

    Liv. 8, 32:

    ingenio stimulos,

    Ov. Tr. 5, 1, 76; Liv. 6, 34:

    alicui spiritus,

    id. 7, 40.—
    II.
    To put in the place of another person or thing, to substitute (rare but class.).
    A.
    In gen.: te rogo, in Hirtii locum me subdas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 7:

    quos in eorum locum subditos domi suae reservavit?

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 12:

    judicem in meum locum,

    id. Dom. 32, 85; Plin. Pan. 25, 3; cf. Quint. 3, 6, 54:

    immutavit et subdidit verbum ei verbo, quod omiserat, finitimum,

    Gell. 1, 4, 8.—
    B.
    In partic., to put something spurious in the place of another person or thing; to substitute falsely; to forge, counterfeit, make up (not in Cic.;

    syn. substituo): subditum se suspicatur,

    that he is a spurious child, a changeling, Ter. Heaut. 5, 3, 12:

    me subditum et pellice genitum appellant,

    Liv. 40, 9:

    partum,

    Dig. 4, 10, 19; cf.:

    liberos tamquam subditos summovere familia,

    Quint. 1, 4, 3 Zumpt N. cr. (al. subditicios):

    abolendo rumori Nero subdidit reos,

    Tac. A. 15, 44:

    reum,

    id. ib. 1, 6; cf.:

    subditis, qui accusatorum nomina sustinerent,

    suborned, id. ib. 4, 59:

    testamentum,

    id. ib. 14, 40:

    crimina majestatis,

    id. ib. 3, 67:

    rumorem,

    id. ib. 6, 36 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > subdo

  • 11 despecto

    dēspecto, —, —, āre [intens. к despicio ]
    1) смотреть сверху вниз, обозревать с высоты ( terras ex alto O)
    2) господствовать, занимать командное положение, выситься (populi, quos despec tant moenia Abellae V; mons despectat Oceănum Amm)
    3) презирать (aliquem T; omnia terrena Amm)

    Латинско-русский словарь > despecto

  • 12 deveho

    dē-veho, vēxī, vectum, ere
    1) увозить, отвозить или привозить, доставлять (conjuges liberosque Carthaginem QC; frumentum in Galliam Cs)
    2) pass. devēhi ехать, плыть (navi Veliam C; per flumen in Oceānum Just); переходить, приступать (devehor ad aliquid Prp)

    Латинско-русский словарь > deveho

  • 13 effluo

    ef-fluo, fluxī, —, ere
    1) вытекать, течь ( umor e cavis arboris effluens PM)
    2) изливаться ( dolor per lacrimas effluit Sen); изливать, проливать ( ne effluant — sc. amphorae — vinum Pt)
    3) растекаться, разливаться, расплываться, распространяться ( aēr effluit hue et illuc C)
    4) выходить наружу, делаться известным, обнаруживаться
    5) выскользать, выпадать (urnae effluunt manibus O; capilli effluunt PM)
    6)
    а) исчезать, стираться (prima littera nominis effluxit Su)
    quod praeteriit, effluxit C — что прошло, того уже нет
    б) протекать, проходить
    aliquid effluit ex animo C (или animo Ctl) — что-л. изглаживается из памяти
    mens ei effluit C — он забывает, что хотел сказать (теряется)

    Латинско-русский словарь > effluo

  • 14 influo

    īn-fluo, flūxī, flūxum, ere
    1) втекать, вливаться, впадать, течь ( Rhenus in Oceănum influit Cs)
    3) незаметно входить, проникать ( in universorum animos C); вкрадываться, вползать ( in aures C и auribus Aug)
    4) устремляться, врываться, вторгаться ( in Italiam C или Italiae Q); наплывать, стекаться, притекать в изобилии ( negotia influentia PJ)
    5) растекаться, распространяться (sermo Graecus in Asiae civitates influxit Q)

    Латинско-русский словарь > influo

  • 15 navigo

    nāvigo, avī, ātum, āre [ navis + ago ]
    1) (тж. n. navi Dig) плыть, отплывать ( на судне) (n. in fero mari C; e portu Q)
    2) проплывать, переплывать, объезжать ( на судне) (n. Oceanum septentrionalem Su; per fines alicujus Pt; lacus Romanis classibus navigati T)
    3) ( о морской войне) начинаться, предприниматься, разражаться (belli impetus navigavit C)
    5) добывать мореплаванием, наживать путём морской торговли
    quae homines arant, navigant Sl — (всё), что люди добывают земледелием, мореплаванием

    Латинско-русский словарь > navigo

  • 16 perveho

    per-veho, vēxī, vectum, ere
    1) провозить, доставлять ( commeatum L); приводить ( aliquem Romain Su)
    aliquem in caelum p. QC — превозносить кого-л. до небес
    2) med.-pass. pervehi ездить, плыть ( pervĕhi Oceănum T); прибывать, приезжать (pervĕhi in portum C; Chalci dem L); доходить ( ad exĭtūs optatos C)

    Латинско-русский словарь > perveho

  • 17 transeo

    trāns-eo, iī (īvī), itum, īre
    1) переходить (in Helvetiorum fines Cs; in aliena castra Sen); переселяться ( ab aliis ad alios Cs); примыкать (in или ad sententiam alicujus L, QC)
    2) проходить ( per media castra Sl); пересекать ( forum H); переправляться, переплывать ( maria C); переваливать (через) ( Taurum C); обгонять, опережать ( equum cursu V); проходить мимо, миновать (aetas transiit Tib; cito transit gloria mundi Eccl)
    hunc nimbum transisse laetor C — я рад, что эта гроза миновала
    omne me lucrum transeat, nisi... Pt (формула клятвы) — да не будет мне никакой пользы, если не...
    3) преступать, нарушать ( finem legis C)
    5) вливаться, впадать ( Mosa in Oceănum transit Cs)
    7) выдержать, вынести ( ea quae premunt C)
    8) проводить, провести ( annum quiete T)
    9) обходить молчанием, проходить мимо ( aliquem PJ); пропускать (multa Caelius ap. C)
    t. aliquid silentio Sl, C — обойти что-л. молчанием, умолчать о чём-л.
    10) пробивать, пронзать ( praecordia fisso ligno V)
    11) обсуждать, касаться (в речи) (t. aliquid leviter C)

    Латинско-русский словарь > transeo

  • 18 Et Curiós simulánt, sed bácchanália vívunt

    Притворяются куриями, а живут как вакханты.
    Ювенал, "Сатиры", II, 1-3:
    Óceanúm, quotiéns aliquíd de móribus áudent
    Quí Curiós simulánt et Bácchanália vívunt.
    Лучше отсюда бежать - к ледяному хотя б океану,
    За савроматов, лишь только дерзнут заикнуться о нравах
    Те, что себя; выдают за куриев, сами ж вакханты.
    (Перевод Д. Недовича и Ф. Петровского)
    Курии в нарицательном смысле - люди, которые могут считаться образцом воинской и гражданской доблести и высоких моральных качеств, от имени часто упоминаемого в этом смысле у римских писателей Мания Курия Дентата (IV - III вв. до н. э.), героя Самнитских войн и войны с Пирром.
    Уверяя народ, что они все только, мол, созерцают да молятся, постятся да умерщвляют плоть, а ежели что и вкушают, так единственно для того, чтобы поддержать бренный свой состав, - на самом деле они бог знает как обжираются. Et Curios simulant, sed Bacchanalia vivunt. Все это крупными и четкими буквами написано на их красных мордах и толстых брюхах... (Франсуа Рабле, Гаргантюа и Пантагрюэль.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Et Curiós simulánt, sed bácchanália vívunt

  • 19 aspicio

    a-spicio (ad-spicio), spēxī, spectum, ere (ad u. specio), I) auf od. nach jmd. od. etw. hinsehen, einen Gegenstand ansehen, anblicken, A) eig.: 1) im allg.: a) v. Pers., m. Advv., aspice huc, Plaut.: accessi, intro aspexi, Ter. – m. Praepp., aspice ad me, Plaut.: asp. ad faciem alcis, Plaut.: Th. aspice dum contra me. Tr. aspexi. Th. vides? Tr. video, Plaut.: uxorem aspiciam contra oculis, Plaut.: cancri in obliquum aspiciunt, Plin.: hospes resiste et hoc (= huc) ad grumum ad laevam aspice, Inscr. – m. Acc., me huc aspice! Plaut.: tu aspice, sis, me! Lucil. fr.: asta atque templum Cereris ad laevam aspice! Enn. fr.: aspice vultus ecce meos! Ov.: quem ut procul aspexit, Titin. fr.: cum neque me aspicere aequales dignarent meae, Pacuv. fr.: grundientem aspexi scrofam, Laber. fr.: interea aspexit virginem ibi stantem, Turpil. fr.: aspicite ipsum, contuemini os, Cic.: sic obstupuerant, sic terram intuebantur, sic furtim nonnumquam inter se aspiciebant, Cic.: odi celebritatem, fugio homines, lucem aspicere vix possum, das Tageslicht sehen = leben, Cic.: tamquam ad aspiciendam lucem esse revocatum, wie ins Leben zurückgerufen, Cic.: nec Saturnius haec oculis pater aspicit aequis, Verg.: ne rectis quidem oculis (festem Blick) eum aspicere potuisse instructam aciem, August. bei Suet. – aspice, ut (wie) m. folg. Indikat., Verg. ecl. 3, 6, m. folg. Konj., Catull. 61, 171. Calp. ecl. 8, 34: u. so aspice, quo submittat humus formosa colores, Prop. 1, 2, 9; vgl. Jahn Verg. ecl. 4, 52. Sillig Catull. 61, 77. Lachmann Prop. 1, 2, 9. – absol., en aspice! Ov.: aspicite en! Ov.: aspicito limis oculis, Plaut.: vide, amabo, si non, cum aspicias os impudens videtur, Ter.: ubi ille, saepius appellatus, aspexit ac restitit et, quis esset aut quid vellet, quaesivit, Caes. – b) v. Örtl., nach irgend einer Seite hinschauen, die Aussicht haben = gerichtet sein, liegen, ea pars Britanniae, quae Hiberniam aspicit, Tac.: terra ventosior quā Noricum ac Pannoniam aspicit, Tac.: quod (tabulatum) aspiciat meridiem, Col.: quae (aestiva cryptoporticus) non aspicere vineas, sed tangere videtur, Plin. ep.: domus domini, quae aspicit ad aquilonem, Tert.: poet., quā sol utrumque recurrens aspicit Oceanum, Verg. – 2) prägn.: a) etw. in Augenschein nehmen, nachsehen, ansehen, einsehen, nach etwas sehen, zusehen, asp. tabulas, Cic.: asp. situm omnem regionis, Liv.: asp. Boeotiam atque Euboeam, Liv.: asp. opera, Liv.: asp. opus admirabile, Ov. – non aspicies, ubi liqueris Anchisen? Verg. – b) ( wie ἀποβλέπειν εἴς τινα) mit Hochachtung, Bewunderung u. Zutrauen auf jmd. hinblicken, eum magis milites aspiciebant, Nep. Chabr. 4, 1. – c) ( wie ἄντην εἰςιδέειν b. Hom.) jmdm. ins Auge (Antlitz) schauen, dreist ins Gesicht sehen, jmds. Blicke begegnen, alqm in acie, Nep. Epam. 8, 3: e contuberniis hostem, Tac. ann. 1, 17 extr.: hostem aspicere non possunt, Cic. Tusc. 2, 65; vgl. illum aspice contra, qui vocat, Verg. Aen. 11, 374. – B) übtr.: 1) im allg., mit dem Geiste auf etw. hinblicken, einen Blick werfen, schauen, etw. betrachten, ansehen, beachten, beherzigen, erwägen, sic in oratione Crassi divitias atque ornamenta eius ingenii per quaedam involucra perspexi; sed ea, cum contemplari cuperem, vix aspiciendi potestas fuit, Cic.: neque tanta est in rebus obscuritas, ut eas non penitus vir ingenio cernat, si modo aspexerit, Cic.: qui semel aspexit, quantum etc., Hor.: aspice, si quid etc., schau = erwäge, Hor.: aspice, quot locis vertatur terra, quot milia colonorum arent, fodiant, Sen.: quos pro felicibus aspicitis, Sen.: quia malorum facinorum ministri quasi exprobrantes aspiciuntur, man so betrachtet, als rückten sie dieselben vor, Tac. – 2) insbes., a) auf jmd. od. etw. sehen jmd. od. etw. in Betrachtung ziehen = berücksichtigen, aspice nos, sieh auf uns, hilf uns Verg.: si genus aspicitur, Ov. – b) etw. untersuchen, sich über etw. unterrichten, res sociorum, Liv.: A. Claudium legatum ad eas res aspiciendas componendasque senatus misit, Liv. – II) inchoativ, a) einer Person od. Sache ansichtig-, gewahr werden, sie zu Gesicht bekommen, erblicken, ubi contra aspexit me, Plaut.: perii, si me aspexerit, Plaut.: forte unam aspicio adulescentulam, Ter.: respexit et simulac Cn. Lentulum cos. aspexit, concĭdit in curiae paene limine, Cic.: aspicit hanc visamque vocat, Ov.: propter quos hanc suavissimam lucem aspexerit, v. den Eltern, Cic. Rosc. Am. 63. – asp. m. Acc. u. Infin., tristem astare aspicio, Plaut.: derepente aspicio ex nemore pavidum et properantem egredi, Acc. tr. 184: aspicio Triptolemum sculponeatum bigas sequi cornutas, Varr. sat. Men. 457: quid? non in species succedere annum aspicis, Ov. – b) prägn., wieder zu sehen bekommen, wiedersehen, o pater, en umquam aspiciam te? Plaut. trin. 589: o rus, quando ego te aspiciam? Hor. sat. 2, 6, 60. – / Arch. adspexit = adspexerit, Plaut. asin. 770.

    lateinisch-deutsches > aspicio

  • 20 attingo

    at-tingo (ad-tingo), tigī, tāctum, ere (ad u. tango), anrühren, berühren, I) eig.: A) im allg.: 1) übh.: mento summam aquam attingens, Cic. poët.: sustringebat caput loro altius, quam ut prioribus pedibus (iumentum) plane terram posset attingere, Nep.: att. alqm manu, Gell. (u. so cum hominum manu attingitur rupes, Mela): att. digito alqd, Porc. Licin. fr.: digito se caelum attigisse putare, fast im H. zu sein glauben (= heidenfroh, heilfroh sein), Cic.: alqd extremis, ut dicitur, digitis (im Bilde = mit etw. sich nur flüchtig befassen), Cic.: quae gignuntur attingere nefas et pro sacrilegio habent, Mela: u. im Bilde, invitus ea tamquam vulnera attingo, sed nisi tacta tractata que sanari possunt, Liv. 28, 27, 7: poet., att. solium Iovis, an Jupiters Thron reichen, den Weg zur Unsterblichkeit bahnen, Hor. ep. 1, 17, 34. – 2) insbes.: a) einen Ort berühren, d.i. α) v. Pers., ihn erreichen, ihn betreten, nach ihm hingelangen, Italiam, Cic.: Britanniam, Caes. u. Eutr.: arva, proram, Verg.: poet., arces igneas, zu göttlichen Ehren gelangen (v. Herkules), Hor.: lumina, zum Lebenslicht gelangen, Verg. – β) v. Örtl. u. Völkerschaften, an einen Ort angrenzen, anstoßen, stoßen, Cappadociae regio ea, quae Ciliciam attingit, Cic.: quā Hellespontum attingit Aeolis, Mela: Gallia altero (latere) Tuscum pelagus attingens, altero Oceanum, Mela: eorum fines Nervii attingebant, Caes.: hae gentes, quae Madenam attingunt, Eutr. – m. Dat., item collegia, quae attingunt eidem foro, Corp. inscr. Lat. 9, 5438: mit ad u. Akk., quā ad fluvium attingit, Mela 1, 4, 1 (1. § 20). – absol., cuius modi loci attingant, Cornif. rhet. 2, 7. – b) (poet.) jmd. berühren, d.i. antreffen, m. dopp. Acc., si te his attigerit terris Aurora morantem, Verg. Aen. 4, 568. – u. feindlich = auf jmd. treffen, -stoßen, Sulla, quem primum hostes attigerant, Sall. Iug. 101, 4. – B) mit versch. Nebenbegriffen: a) etw. anrühren = berührend von etw. nehmen, es sich aneignen, tetigin tui quidquam? C. si attigisses, ferres infortunium, Ter.: de praeda mea... teruncium nec attigit, nec tacturus est quisquam, Cic. – dah. b) ( wie ἅπτεσθαι) etw. anrühren = von etw. kosten, fressen, bestiae, quae tantum scelus (Scheusal) attigissent, Cic.: att. graminis herbam, Verg. – alqd ne primoribus quidem labris (im Bilde = mit etw. sich nicht einmal flüchtig befassen), Cic. (vgl. labrum). – c) als mediz. t. t., befühlen, pulsum venarum, Tac.: venam, Gell. – d) schlagend, stoßend usw. anrühren, berühren, schlagen, stoßen, Me. Nemo etiam tetigit; sanun (= sanusne) es? Li. At censebam attigisse, Plaut.: cavebis ne me attingas, Plaut.: si illam digito attigerit uno, Ter.: cave attigeris hominem, Varro: ne sis me uno digito attigeris, Plaut.: si digito quem attigisset, poenas dedisset, Cic.: v. Blitz = treffen, ictu fulminis arbores attactae, Act. fratr. Arval. (a. 224) im Corp. inscr. Lat. 6, 2107: attactum de caelo, Fest. 195, 5. – u. übh. feindlich anrühren, antasten = Hand legen an usw., angreifen ( wie εφάπτεσθαι), cubicularios eius, Suet. Ner. 38, 1: si Vestinus attingeretur, Liv. 8, 29, 4. – e) eine liebend od. unkeusch berühren, mit ihr verliebten Umgang pflegen, alqam, Ter. u.a.: u. so Venerem seram, sich später Liebe widmen, Ov.: ut quamque attigeris, fabula turpis erit, Ov. – II) übtr.: a) übh., berühren, treffen, von Nachrichten, quod ab illoc [me] attigisset nuntius, mich getroffen, Plaut. Bacch. 196: quem simulac Romam venisse mihi attigit aures nuntius, Varr. fr. b. Non. 263, 5. – v. Gemütszuständen, voluptas aut dolor alqm attingit, Cic.: invidia od. infamia alqm attingit, Cic.: si quid eam humanitus attigisset, wenn ihr etwas Menschliches begegnet wäre (= wenn sie gestorben wäre), Apul. – b) ein Alter erreichen, septuagenariam aetatem, Eutr. 8, 16. – c) mit etw. od. jmd. in Berührung od. Verbindung stehen, etwas zu tun haben, zu ihm gehören, ihn angehen, ihn betreffen, etw. od. jmd. erreichen, corporis similitudo attingit naturam animi, der Leib hat Ähnlichkeit mit der Seele, Cic.: labor non attingit deum, geht Gott nichts an, Cic.: non magis att. nomen legis, quam si etc., mit dem Namen Gesetz ebensowenig etwas zu tun haben, als wenn usw., Cic.: alqd ne suspicione quidem att., mutmaßlich erreichen, Cic. – dah. att. alqm cognatione, mit jmd. verwandt sein, att. alqm sanguine, mit jmd. blutsverwandt sein, Suet.: att. alqm necessitudine, mit jmd. in genauer Verbindung stehen, Cic. – m. ad u. Akk., quae nihil attingunt ad rem (was nicht zur Sache gehört) nec sunt usui, Plaut. merc. 32. – d) handelnd berühren = sich mit etw. befassen, sich an etw. machen od. wagen, sich in etw. versuchen, forum, rem publicam, Cic.: rem militarem, Caes.: sero ac leviter Graecas litteras, Cic.: studia non leviter, Suet.: Cimbricas res, Cic.: poëticen, Nep.: gaudia, genießen, Prop. – e) lesend nur berühren, librum strictim, nur flüchtig ansehen, Cic. ad Att. 2, 1, 1. – f) redend, schreibend berühren = auf etw. zu sprechen kommen, etw. besprechen, erwähnen, illam iniuriam non att., quae etc., Cic.: tantummodo summas (res) att., Nep.: alqd summatim att., Lucr., Quint. u. Pacat. pan.: singillatim unamquamque rem attingere et ita omnes transire breviter argumentationes, Cic.: alqd perquam breviter perstringere atque attingere, Cic.: alqd breviter att, Cornif. rhet., Ggstz. oratione complecti, Cic., od. Ggstz. exsequi, Suet.: alqd leviter in transitu att., Quint.: quos paucis attigi, Aur. Vict. – / Archaist. Fut. attinge, Paul. ex Fest. 26, 13 (u. dazu Otfr. Müller).

    lateinisch-deutsches > attingo

См. также в других словарях:

  • Oceanum Verlag — Der 2008 gegründete Oceanum Verlag ist ein wissenschaftlicher Verlag für maritime Literatur und Schifffahrtsgeschichte. Der Verlag verlegt u.a. das Deutsche Schiffahrtsarchiv, herausgegeben vom Deutschen Schiffahrtsmuseum in Bremerhaven sowie die …   Deutsch Wikipedia

  • OCEANUS — I. OCEANUS Caeli et Vestae filius, maris Deus, maritus Tethyos, fluviorum, fontiumque omnium pater; sic dictus ab Ὠκὺς, quod est velox, quod praeter SErvium testatur Solinus c. 36. his verbis: Nam Ὠκεανὸς, inquit, quem Graeci sic nominant a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FLUVII — α. Fluvii Russiae. Dwina quae vox Russis binarium denotat; quod fluvios Iugam, et Wuymam recipiat. Egreditur in mare Album, ad Emporia S. Michaelis, et S. Nicolai. Iuga, Furnerio Iug, similiter. Moscua, urbem Moscuam praeterlapsus, in Occam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CALETAE — melius Caleti, et Velocasses populi inter Belgas numerantur Caesari, l. 2. Bell. Gall. c. 4. qui Caletos decem milia armata pollicitos esse ait, Velocasses et Veromanduos totidem. Nimirum Gallos a Belgis Matronâ et Sequanâ dividi scripserat. Cum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BRITANNI Primi — seu Brittones, ut ait Beda in c. 1. l. 1. de tractu Armoricano, in Britanntam insulam advecti, austr ales sibi partes eius vindicârunt, et suâ linguâ usi sunt. Multo ante Bedam tradidie Caesar in libro 5. c. 12. Bretanniae maritimam partem ab his …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SCALDIS qui SCALDIUM Caesari — SCALDIS, qui SCALDIUM Caesari l. 6. Bell. Gall. c. 33. Tabuda Ptolemaeo, vulgo Scheld, Gallis l Escaud, fluv. maximus Belgii in Veromanduis prope Abbatiam Martini oriens, ac inter Artesiam et Hannoniam per Flandriam et Brabantiam, in Oceanum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • océane — ● océane adjectif féminin Littéraire. La mer océane, l océan Atlantique. ● océane (expressions) adjectif féminin Littéraire. La mer océane, l océan Atlantique. ⇒OCÉANE, adj. fém. De l océan Atlantique. Il se donne à l Atlantique retrouvée (...).… …   Encyclopédie Universelle

  • GALLIA — maxima Europae pars, quicquid enim terrarum a Rheno per Oceanum, Pyrenaeos montes, mare Mediterraneum, et Appenninum montem, usque ad Anconam clauditur, communi appellatione Gallia Latinis appellatur. A candore populi sic dicta, Γάλα enim Graecis …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GUTTALUS — Ptol. fluv. Germaniae, Oceanum Germanicum exiens: quem varie indigitant. Althamero est Oder, per Silesiam, Marchiam, et Pomeraniam, in Balticum fluens. Henrico Iunio est Al, fluv. Prussiae, ad Montem Regium urbem, in mare labens. Sed cum Guttalus …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LIGER sive LIGERIS — LIGER, sive LIGERIS nobilis Celtarum fluv. imo vere fluviorum Galliae Rex, quod de Pado false dixit Virg. in Arvernorum finibus oriens, Heduosque a Biturgibus dividens, non procul a Pictonibus in Oceanum Britannicum influit. Vulgo Loire. Nomen… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NILUS — I. NILUS Aegypti Episcopus exustus, sub Diocletiano. Vide Lactantium, l. 5. c. 11: II. NILUS Africae fluv. celeberrimus, ut Asiae Ganges, et Indus, atque Europae Danubius. Plurima eius ab antiquis perhibentur, et celebrantur nomina. Nam et… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»