-
121 τυπτω
(fut. τυπτήσω, aor. 1 ἔτυψα - Arst. ἐτύπτησα, aor. 2 ἔτῠπον; pass.: aor. 1 ἐτύφθην, aor. 2 ἐτύπην с ῠ, pf. τέτυμμαι - поздн. τετύπτημαι; inf. pf. pass. τετύφθαι)1) бить, ударять(ῥοπάλοισιν, sc. ὄνον Hom.)
σκήπτρῳ τυπείς Soph. — получив удар палкой;τ. τινὰ ἐπὴ κόρρης Plat. — дать кому-л. пощечину;τύπτεσθαι μάστιγι πεντήκοντα πληγάς Aeschin. — получать пятьдесят ударов кнутом;ἅλα τ. ἐρετμοῖς Hom. — ударять море веслами, т.е. грести;τ. χθόνα μετώπῳ Hom. — хлопнуться о землю лбом;ἴχνια τ. πόδεσσι Hom. — спешить по (чьим-л.) следам2) поражать, ранить(ξίφεσίν τε καὴ ἔγχεσιν Hom.; τέν συνείδησίν τινος NT.)
γαστέρα и κατὰ γαστέρα τ. Hom. — ранить в живот;καιρίῃ (sc. πληγῇ) τετύφθαι Her. — быть смертельно раненым;πλευρὰ φασγάνῳ τυπείς Eur. — раненный мечом в бок;3) жалить, колоть(τινά Anacr.; πόδα τινός Theocr.; ὑπὸ σφηκῶν τύπτεσθαι Xen.)
4) перен. поражать, глубоко задеватьτὸν δ΄ ἄχος ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε Hom. — острая боль пронзила его душу;
ἥ ἀληθηΐη τῶν λόγων ἔτυψε (τὸν Καμβύσεα) Her. — правдивость этих слов сразу осенила Камбиса;ξυμφορᾷ τετυμμένος Aesch. — постигнутый несчастьем5) (об ударах, ранах и т.п.) наносить, причинять(ἕλκεα Hom.)
τύπτεσθαί τινα Her. — горестно оплакивать кого-л.
-
122 υποφερω
(fut. ὑποίσω, aor. 1 ὑπήνεγκα - эп. ὑπήνεικα, aor. 2 ὑπήνεγκον)1) уносить прочь(τέν ναῦν εἰς τέν θάλασσαν Plut.)
μ΄ ὑπήνεικαν ταχέες πόδες Hom. — меня унесли быстрые ноги2) уносить вниз(τοῖς ποταμος ὑποφέρεσθαι Plut.)
ὑποφέρεσθαι κατὰ κρημνῶν ὀλισθήματα Plut. — скатываться по скользким скалам;τὰ πράγματα μοχθηρῶς ὑποφερόμενα Plut. — дела, которые идут все хуже и хуже;ὑποφέρεσθαι πταίσμασί τινος Plut. — приходить из-за чьих-л. ошибок в упадок;δι΄ ἀσθένειαν ὑποφέρεσθαι Plut. — уступать по слабости (характера);ὑποφέρεσθαι κατὰ μικρόν Plut. — мало-помалу отставать (от истинного календаря);ἥ ὑποφερομένη Μαρίου στάσις Plut. — приходящая в упадок партия Мария3) выносить снизуὑ. τὸ ὑποκείμενον Arst. — удалять подпору
4) подгибать, поджимать(τὰ ὀπίσθια σκέλη Arst.)
5) подставлять(τι ταῖς πληγαῖς Plut.)
6) наносить(θανασίμους πληγάς Plut.)
7) поддерживать, нести на себе(δᾷδα ἡμμένην Plut.)
ὅπλα ὑ. Xen. — нести оружие (за кем-л.);τὰ τὰ σημεῖα δόρατα ὑποφέροντα Plut. — копья с находящимися на них значками8) приводить, доводитьὑ. εἰς νουθεσίαν καὴ διόρθωσιν Plut. — наставлять и исправлять;
πρὸς τὸ κομπῶδες ὑποφέρεσθαι Plut. — впадать в хвастливый тон9) выносить, переносить, выдерживать, терпеть(πόνους καὴ κινδύνους Isocr.; τὰς τῆς τύχης μεταβολάς Polyb.)
10) предлагать(σπονδαὴ ὑποφερόμεναι Xen.)
11) выставлять в качестве предлога, приводить в свое оправдание(τι Xen.)
12) подсказывать, внушать(ἐλπίδα τινός Soph.)
-
123 αντιλαμβανω
1) тж. med. брать, захватывать, занимать(χωρίον τί τινος Xen.; χώραν, med. χώρας Thuc.; med. τοῦ θρόνου Arph.)
τοῦ ἀσφαλοῦς ἀντιλαβεῖσθαι Thuc. — обеспечить себе безопасность2) получать взамен, обменивать(τί τινος Eur.; πολλέν χάριν καὴ φιλίαν Plut.)
3) med. захватывать, пленять, сильно интересовать(ὅ λόγος ἀντιλαμβάνεταί μου Plat.)
4) med. хвататься, ухватываться(τῇ ἀριστερᾷ τοῦ τρίβωνος Plat.; τῶν δορατίων ταῖς χερσί Plut.)
5) med. сдерживать, останавливать(ἵππου τῷ χαλινῷ Xen.)
6) med. ( редко) постигать, познавать(τινός Plat., Luc.)
ἀ. κατὰ τέν ἀκοήν Sext. — воспринимать слухом7) med. браться, приниматься, заниматься(τῶν μεγάλων πραγμάτων Plut.)
τοῦ κοινοῦ τῆς σωτηρίας ἀ. Thuc. — посвящать себя интересам общественного блага;ἀ. τῆς ἐλευθερίας Thuc., Plut. — отстаивать дело свободы;ἀ. τοῦ πολέμου Isocr. — предпринимать войну;ἀ. τοῦ λόγου Plat. — вмешиваться в беседу;τοῦδε πάλιν ἀ., οὗπερ τὸ πρότερον Plat. — возвращаться к ранее сказанному8) med. утверждать со своей стороны, возражать(ἀ. καὴ ἐλέγχειν Plat.)
ἀντιλαβέσθαι παντὴ πρόχειρον, ὡς … Plat. — всякий может возразить, что … -
124 αφιημι
ион. ἀπίημι1) пускать, бросать, метать, кидать(ἔγχος Hom.: τοξεύματα Soph.; βέλος Her.; λίθον Arst.)
ἀφεῖναί τινα πόντιον Eur. — бросить кого-л. в море;ἀφεῖναι εἰς τέν γῆν τὸ σῶμα Plut. — броситься на землю;ἀ. πλοῖον κατὰ τὸν ποταμὸν φέρεσθαι Her. — пускать судно вниз по течению реки;οἱ Ἀθηναῖοι ἀπείθησαν Her. — афинянам был дан сигнал атаки2) направлять, вымещать(τὸν θυμὸν ἔς τινα Soph.)
ἀ. τέν ὀργέν εἰς τὸν τυχόντα Dem. — обрушить (свой) гнев на первого встречного (ср. 11)3) ронять, проливать(δάκρυα Aeschin.)
4) сбрасывать, осыпать(ἄνθος Hom.)
5) испускать, выделять(γάλα, σπέρμα Arst.)
παντοδαπὰ χρώματα ἀ. Plat. — принимать разные цвета;6) рождать, производить на свет(τὸ κύημα Arst.)
7) издавать, испускать(γύους Eur. - ср. 11; φωνάς Plat., Arst.)
8) произносить(ἔπος Soph.; φθογγήν Eur.)
9) отбрасывать прочь(ὅπλα Plat.)
10) ослаблять(μένος, sc. ἔγχεος Hom.)
11) бросать, прекращать(γόους Eur. - ср. 7; μόχθον Her.)
ἃς ἔχεις ὀργὰς ἄφες Aesch. — уйми свой гнев (ср. 2);τὰ δικαστήρια ἀ. Arph. — закрывать судебное заседание;πολιτείαν ἅπασαν ἀφεῖναι Plut. — совершенно отойти от политической деятельности12) отсылать прочь, отвергать, прогонять(γυναῖκα Her.; υἱόν Arst.)
13) утолять(δίψαν Hom.)
14) пускать в ход, применять(εἰς ἔργον πᾶσαν τέχνην Theocr.)
15) расторгать(ξυμμαχίαν Thuc.; γάμους Eur.)
16) отсылать, отпускать(τινὰ ζωόν Hom.; ἐς οἴκους Soph.)
τινὰ ἐλεύθερον ἀ. Plat. — отпускать кого-л. на свободу;Αἴγιναν αὐτόνομον ἀ. Thuc. — дать Эгине независимость17) распускать, демобилизовать(τὸν στρατόν Her.)
ἀφειμένης τῆς βουλῆς Dem. — после роспуска Совета18) юр. освобождать, оправдывать(τινὴ αἰτίην Her. и τινὸς αἰτίαν или τινὴ τέν δίκην Plut., τινὰ ἐγκλήματος Dem. и τῆς αἰτίας Plut.)
; med. отпускать (от себя)(τινος Plat.)
δειρῆς οὔπω ἀφίετο πήχεε Hom. — она не переставала обнимать (его) за шею19) отпускать, прощать(τινὴ χιλίας δραχμάς Dem.; φόρον τινί Polyb.)
εἰ ἀδικεῖ, ἄφες Plut. — если он провинился, прости (его)20) посвящать21) предоставлять, разрешатьἄφετε ἴδωμεν NT. — давайте посмотрим22) предоставлять в распоряжение, отдавать(Ἰωνίην τοῖς βαρβάροις Her.; τὰ πλήθη τοῖς στρατιώταις Polyb.)
23) оставлять без внимания или в пренебрежении, пренебрегать(τὰ θεῖα Soph.; med. περί τινος и ποιεῖν τι Arst.)
ἀ. ἀφύλακτόν τι Her. — оставлять что-л. без охраны;ἀ. τινὰ ἔρημον Soph. — бросать кого-л. в одиночестве24) оставлять неиспользованным, упускать(καιρόν Isocr.)
(εἰς τὸ πέλαγον Her., Thuc.)
-
125 διατασσω
атт. διατάττω1) устанавливать, вводить(τόνδε ἀνθρώποισι νόμον Her.; φόροι διαταχθέντες Polyb.)
2) располагать, распределять(τοὺς μὲν οἰκίας οἰκοδομέειν, τοὺς δὲ δορυφόρους εἶναι Her.; med. τὰ γένη τινός Plat.)
3) устраивать, приводить в порядок(πάντα τὰ κατὰ τέν Ἰβηρίαν Polyb.; τὸν χορόν Plut.)
δ. τέν τάξιν Arst. — устанавливать порядок4) расставлять в боевом порядке, выстраивать(στρατόν Her.; δύναμιν Diod.)
πρὸς τὸ συμπῖπτον δ. Xen. — строить войска в зависимости от внешних условий;διατετάχθαι Her. — расположиться в боевом порядке, раскинуть свой стан;5) преимущ. med. распоряжаться, давать указания, приказывать(περί τινος Plut. и τινι περί τινος Polyb.; ποιεῖν τι Anth.)
-
126 δικαζω
1) вершить суд, судить(κατὰ τὸ ὀρθόν Her.)
μεταδοῦναί τινι τοῦ δικάζειν Lys. — дать кому-л. право судить2) судить, разбирать(δίκην Hes.; πρᾶγμα Aesch.; ἐγκλήματος Xen.)
οἱ δικαζόμενοι Xen. — подсудимые;δίκας δ. τισί Her. — разбирать чьи-л. тяжбы;δίκην ἄδικον δικάσαι Her. — неправильно разобрать дело;αἰσχρῶς δίκας δεδικάσθαι Lys. — быть приговоренным к позорным наказаниям3) присуждать, выносить приговорδ. ἐκ πόλεως φυγήν τινι Aesch. — приговаривать кого-л. к изгнанию из города;
δίκαι δικασθεῖσαι Plat. — судебные приговоры;φόνον δ. τινός Eur. — произносить смертный приговор кому-л. (ср. 4)4) преимущ. med. судиться, выступать на суде, отвечать перед судомοἱ δικαζόμενοι Her. — обращающиеся в суд, тяжущиеся стороны (ср. 2);
φόνον δ. Eur. — отвечать за убийство (ср. 3);δίκην οὔτε ἐδικασάμεθα οὔτε ἐφύγομεν Lys. — мы и не заводили тяжбы, и сами под судом не были; -
127 ελασσοω
атт. ἐλαττόω (aor. ἡλάττωσα, pf. ἠλάττωκα; pass.: fut. ἐλαττωθήσομαι и ἐλασσώσομαι, aor. ἠλαττώθην, pf. ἠλάττωμαι)1) уменьшать, убавлять, сокращать(τὰ τοῦ χοροῦ Arst.; τέν εὔνοιάν τινος Plut.)
περὴ χρήματα ἐλαττούμενος Arst. — получающий меньшую денежную выгоду;ἐ. τινι τῆς ὑπαρχούσης τιμῆς Thuc. — умалять почет, которым кто-л. окружен2) pass. быть ниже или слабее, уступать(τινος τῷ γένους ὄγκῳ Plat.)
ἐλαττοῦμαι κατὰ τουτονὴ τὸν ἀγῶνα Αἰσχίνου Dem. — в данном процессе я нахожусь в положении менее выгодном, чем Эсхин;τῇ ἐμπειρίᾳ ἐλασσωθέντες Thuc. — уступающие в опытности;ἐ. τῷ πολέμῳ Thuc. — терпеть поражения в войне;μηδὲν ἐ. τινος Plut. — ни в чем не уступать кому-л.3) причинять ущерб(τέν πόλιν Lys., Isocr.; τοὺς φίλους Plut.)
μηδὲν ἐλαττουμένου τοῦ πλήθους Arst. — не нанося никакого ущерба народу; -
128 εμπειρια
ἥ тж. pl.1) опыт, основанное на опыте знание, опытность(τινός Thuc., Plat., Dem., περί τι Xen., Plat., περί τινος Arst. и κατά τι Thuc.)
αἱ ἔκ τινος γεγενημέναι ἐμπειρίαι Isocr. — приобретенный благодаря чему-л. опыт2) голая практика, рутинаταῖς ἐμπειρίαις ἄνευ λόγου τέν ἰατρικέν μεταχειρίζειν Plat. — заниматься врачеванием чисто практически, не научно;
μέ τριβῇ μόνον καὴ ἐμπειρίᾳ, ἀλλὰ τέχνῃ Plat. — не одной практической рутиной, а как требует искусство;οἱ ἀπὸ τῆς ἐμπειρίας ἰατροί Sext. = οἱ ἐμπειρικοί3) ремесло(αἱ ἐμπειρίαι καὴ τέχναι Arst.)
См. также в других словарях:
προς — πρός ΝΜΑ, επικ. τ. προτί, κρητ. τ. πορτί, αργείος τ. προτ(ί), παμφυλιακός τ. περτ(ί), αιολ. τ. πρές Α (πρόθεση, κύρια, μονοσύλλαβη, η οποία, γενικά, συντάσσεται με γενική, δοτική και αιτιατική και δηλώνει την από τόπου κίνηση, τη στάση σε τόπο… … Dictionary of Greek
πίπτω — ΝΜΑ και αιολ. τ. πίσσω Α ρίχνω τον εαυτό μου κάτω, πέφτω (α. «αὐτὸν πρηνέα δὸς πεσέειν», Ομ. Ιλ. β. «βάρβαροι γυναῑκες, οὕτως ἐκπεπληγμέναι φόβῳ πρὸς πέδῳ πεπτώκατ », Ευρ). νεοελλ. (η μτχ. αρσ. πληθ. αόρ. ως ουσ.) οι πεσόντες οι νεκροί σε πεδία… … Dictionary of Greek
πρόταση — η / πρότασις, άσεως, Ν ΜΑ, και ιων. τ. γεν. ιος, Α [προτείνω] 1. η ενέργεια και το αποτέλεσμα τού προτείνω, το να τείνει κανείς κάτι προς τα εμπρός, προβολή, προέκταση 2. διατύπωση ή υποβολή γνώμης, ευχής, επιθυμίας, αίτησης (α. «πρόταση γάμου» β … Dictionary of Greek
ДИКА, ДИКЭ — •Δίκη. I. Богиня справедливости, дочь Зевса и Фемиды, одной из Гор (Ώραι; Hesiod. theog. 901), покровительница права и судов. Когда судья нарушает право, она обвиняет его перед престолом Зевса, с которым… … Реальный словарь классических древностей
Дика — • Δίκη. I. Богиня справедливости, дочь Зевса и Фемиды, одной из Гор (Ώραι; Hesiod. theog. 901), покровительница права и судов. Когда судья нарушает право, она обвиняет его перед престолом Зевса, с которым она восседает вместе (πάρεδρος).… … Реальный словарь классических древностей
πράξη — η / πράξις, εως, ΝΜΑ, ιων. τ. πρῆξις, ήξιος, Α [πράττω] 1. η ενέργεια και το αποτέλεσμα τού πράττω, η επιτέλεση έργου και το επιτελούμενο έργο (α. «η πράξη τού αποτρόπαιου φόνου» β. «μιᾱς δὲ μόνον μνησθήσομαι πράξεως», Ισοκρ.) 2. το επιτελούμενο… … Dictionary of Greek
ψεύδομαι — ΝΜΑ, και μτγν. τ. ενεργ. ψεύδω Α 1. παραποιώ την αλήθεια, αναφέρω ανυπόστατα πράγματα, λέω ψέματα (α. «πάντοτε την αλήθειαν ομιλούντες πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους», Καβάφ. β. «καὶ πίστευσον, οὐ ψεύδομαι, μεγάλως ἀληθεύω», Πρόδρ. γ. «οὐ… … Dictionary of Greek
Ο Σ πεζογράφος — Πέρα από τον ποιητή που όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε, υπάρχει και ένας άλλος Σ. που δεν τον αξιολογήσαμε όσο πρέπει. Είναι ο Σ. πεζογράφος. Η πεζογραφία του, μικρή κι αυτή σε ποσότητα, αλλ’ ισάξια με την ποίησή του σε πνοή και δυναμισμό, αποτελεί… … Dictionary of Greek
εντυγχάνω — ἐντυγχάνω (AM) 1. (με δοτ. προσ.) κατά τύχη συναντώ, απαντώ, βρίσκω κάποιον («ἐντυγχάνοντες ἀλλήλοισι» συναντώντας ο ένας τον άλλο, Ηρόδ.) 2. (για κείμενα, βιβλία, επιστολές κ.λπ.) παίρνω κατά τύχη στα χέρια μου, (και επομένως) διαβάζω, μελετώ 3 … Dictionary of Greek
δείχνω — και δείχτω (AM δείκνυμι και δεικνύω) 1. υποδεικνύω, εντοπίζω κάποιον ή κάτι τείνοντας προς το μέρος του τον δείχτη του δεξιού χεριού («δείξε στον χάρτη το χωριό σου», «δεῑξαι Άλέξανδρον... Μενελάῳ») 2. φανερώνω, προβάλλω, αποκαλύπτω (α. «το… … Dictionary of Greek
λάφυρο — το (AM λάφυρον, Α, στους Αργείους, φάλυρον) συν. στον πληθ. τα λάφυρα τα πράγματα τού ηττημένου που διαρπάζονται κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις από τον νικητή, πολεμική λεία («στέψω λαφύροις τῆσδε τῆς ἄγρας χάριν», Σοφ.) αρχ. φρ. «ἐπικηρύσσω τὸ… … Dictionary of Greek