-
1 якынлашу
1)а) приближа́ться/прибли́зиться, подступа́ть/подступи́ть, бли́зиться, подходи́ть/подойти́, подъезжа́ть, пододвига́ться/пододви́нуться, придвига́ться/придви́нуться, надвига́ться/надви́нуться ( на кого-что) || приближе́ние, по́дступ, подхо́дб) приближа́ться/прибли́зиться незаме́тно, подкра́дыватьсяәкрен генә ишеккә якынлашу — ти́хо подкра́дываться к двери́
в) перен. приближа́ться, прибли́зиться, бли́зиться, подходи́ть (к цели, тайне, открытию и т. п.)идеалга якынлашу — прибли́зиться к идеа́лу
2) приближа́ться/прибли́зиться, бли́зиться, надвига́ться/надви́нуться, наступа́ть/наступи́ть, подходи́ть/подойти́; придвига́ться/придви́нуться разг. (о времени, событии), гото́виться, назрева́ть ( о событии)хәлиткеч минутлар якынлаша — приближа́ются реша́ющие мину́ты
кризис якынлаша — назрева́ет кри́зис
кич якынлашты — надви́нулся ве́чер
аерылышыр минутлар якынлаша — бли́зятся мину́ты расстава́ния
3) перен. сближа́ться/сбли́зиться, станови́ться/стать бли́зким; родни́ться, сродни́ться, сдружа́ться/сдружи́ться, подружи́ться (с кем-л.)поездлар саны йөзгә якынлашты — коли́чество поездо́в приближа́ется к ста
• -
2 якынлашу
yakınlaşmak -
3 якынлашу
гл1. приближаться, подходить2. сближаться, сдружиться -
4 якынлашу
sich nähern; sich befreunden -
5 якынлашу юлы
по́дступ -
6 үрмәләп якынлашу
= үрмәләп якынаю подползти́ -
7 акрын
1. нареч.1) ме́дленно, ти́хо (ходить, двигаться, ехать)2) ме́дленно, нерасторо́пно, не торопя́сьакрын гына урыныннан кузгалды — не торопя́сь дви́нулся с ме́ста
кабаланмый, акрын эшли — не суети́тся, де́лает нерасторо́пно
3) ти́хо, бесшу́мно, тихо́нько ( постучать в дверь)акрын гына якынлашу — тихо́нько подкра́дываться
4) негро́мко, вполго́лоса, шёпотом, е́ле слы́шноакрын гына сызгыру — негро́мко сви́стнуть
акрын сөйләшәләр, сүзләре аңлашылмый — разгова́ривают шёпотом, слов не разобра́ть
5) до́лго, ме́дленно ( о времени)төн акрын үтте — ночь прошла́ ме́дленно
6) постепе́нно, понемно́гу, потихо́ньку, ма́ло-пома́лусм. тж. акрын-акрынболытлар акрын гына куера бара — ту́чи потихо́ньку сгуща́ются
7) е́ле заме́тно, слегка́2. прил.акрын гына селкенеп тору — е́ле заме́тно кача́ться
1) ме́дленный, ти́хийакрын адымнар белән — ме́дленными шага́ми
2) медли́тельный, нерасторо́пныйакрын кеше — нерасторо́пный челове́к
3) ти́хий, негро́мкий, е́ле слы́шныйакрын тавыш белән — ти́хим го́лосом
• -
8 бусага
сущ.1) поро́г (двери, окна)келәт бусагасын атлап керү — перешагну́ть че́рез поро́г кле́ти
2) перен. поро́г, преддве́рие (чего-л.), грань (чего-л.)мөстәкыйль тормыш бусагасы — поро́г самостоя́тельной жи́зни
үлем бусагасына якынлашу — приближа́ться к гра́ни сме́рти
гаилә кору бусагасында тору — стоя́ть на поро́ге созда́ния семьи́
бусагада яз тора — на поро́ге (у поро́га) весна́
3) поро́г (реки́)елга уртасындагы бусага бигрәк тә куркыныч — находя́щийся в середи́не реки́ поро́г о́чень опа́сен
••бусага таптау — обива́ть поро́ги
бусагага тезләнү — умоля́ть/умоли́ть, проси́ть
бусагадан уздырмау (бусагадан үткәрмәү) — не пуска́ть на поро́г
-
9 таба
I сущ.1) сковорода́; сковоро́дка разг.чуен таба — чугу́нная сковорода́
табада кыздыру — жа́рить на сковороде́
майламагач, таба купмый — посл. не подма́жешь - не пое́дешь (букв. от сковороды́ не отдерёшь)
таба күмәче — см. табикмәк
2) диск ( как часть механизмов)чәчкеч табасы — диск (дискови́на) се́ялки
рефлектор табасы — диск рефле́ктора
•- таба ашы••таба исе чыгару — печь (испека́ть, испе́чь) что-л. (по приезде гостей, в дни праздников)
таба ялаган мәче шикелле — как кот в ма́сленицу ( о плутоватом взгляде)
II направит. послелогтаба ялау — см. тәлинкә ялау
1) к (ко), по направле́нию к...ярга таба — к бе́регу
елгага таба — по направле́нию к реке́
тәрәзәгә таба якынлашу — приближа́ться к окну́
2) к, ко, под ( при уточнении времени временных отношений)кичкә таба — к ве́черу, под ве́чер
III сущ.; диал.көзгә таба — к о́сени, под о́сень
порица́ниетаба ясау — устро́ить порица́ние, позо́рить
-
10 үрмәләп якынаю
-
11 үрмәләү
неперех.1) лезть кве́рху, кара́бкаться, вскара́бкиватьсяагачка үрмәләп менү — вскара́бкиваться на де́рево
үрмәләп түбәгә менү — вскара́бкаться на кры́шу
2) по́лзать, ползти́ (о насекомых, пресмыкющихся и т. п.)үлән арасында елан үрмәли — в траве́ ползёт змея́
мәче табышка таба үрмәли — ко́шка ползёт к добы́че
3) ползти́, располза́ться/расползти́сь ( о вьющихся растениях)4) перен. добива́ться (чего-л.) выдвига́ться/вы́двинуться, стреми́ться к чему-л. (по должности)директорлыкка үрмәләү — стреми́ться к дире́кторству
хакимияткә үрмәләү — стреми́ться к вла́сти
•- үрмәләп йөрүче
- үрмәләп керү
- үрмәләп менү
- үрмәләп төшү
- үрмәләп үтү
- үрмәләп чыгу
- үрмәләп якынлашу
- үрмәләп якынаю -
12 һәлакәт
сущ.1) ги́бель, смерть; поги́бель уст.һәлакәт тырнагыннан коткару — вы́рвать из когте́й сме́рти
2) катастро́фа, круше́ние, ава́рияатом төш һәлакәте — я́дерная катастро́фа
юл һәлакәте — доро́жная ава́рия
сугыш һәлакәтен булдырмау — избежа́ть вое́нной катастро́фы
табигатьне һәлакәттән коткару — спасти́ приро́ду от катастро́фы
3) бе́дствие, напа́сть, беда́, несча́стьекоточкыч һәлакәт — ошеломля́ющая беда́
елда бер һәлакәт килә хуҗалыкка — ка́ждый год хозя́йство те́рпит како́е-либо бе́дствие (напа́сть)
бердәм өйдә бәрәкәт бар, гаугалы өйдә һәлакәт бар — (посл.) дру́жба в до́ме - изоби́лие, раздо́р в до́ме - бе́дствие
4) перен. крах, круше́ние, катастро́фа, ги́белькешелек дөньясын экология һәлакәте көтә — челове́чество подстерега́ет экологи́ческая катастро́фа
•••һәлакәт күзенә карау — гляде́ть (смотре́ть) пря́мо в глаза́ сме́рти
һәлакәт (базы) упкыны алдында тору — быть на краю́ про́пасти
һәлакәт чокырына бару (якынлашу) — ска́тываться/скати́ться в про́пасть
һәлакәткә салу — навлека́ть/навле́чь (на кого-л.) беду́
-
13 якынлау
См. также в других словарях:
якынлашу — 1. Кемгә, нәрсәгә якын килү, якынаю 2. Вакыт, берәр хәл, вакыйга тур. : килү, җитү, якынаю 3. Кадерле, үз кеше булып китү. Дуслашу 4. Саннар белән бергә килгәндә, берәр нәрсәнең шул саннан аңлашылган микъдардан аз гына ким булуын, аның кадәр үк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитү — I. ф. 1. Нин. б. урынга яки берәр әйбер янына килү, аны белән тигезләнү. Әйбернең озынлыгы (яки киңлеге) берәр нәрсәгә кадәр сузылуны, башы, очы шул әйбер белән тигезләнүне аңлата 2. Хәрәкәттәге кеше яки әйбернең артыннан куып барып тоту яисә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йогышу — Кемгә нәрсәгә ияләшү, үзләшү, якынлашу кешеләргә бик йокмыйча … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кичәю — диал. Кич якынлашу, кич җитү, кич булу 2. Кайда да булса кич һәм төн уздыру, куну … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кичегү — 1. Соңгару, соңга калу, вакытына өлгерә алмау; тоткарлану 2. Кич булу, кич якынлашу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кичләү — диал. Кич якынлашу, кич җитү, кич булу 2. Кайда да булса кич һәм төн уздыру, куну … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
куу — 1. Урыннан китәргә мәҗбүр итү. Сөрү, еракка җибәрү, читләштерү. Тарату җыенны куу 2. Качучы, йөгерүчене эзәрлекләп, артыннан калмыйча килү. Качарга мәҗбүр итү һәм эзәрлекләп бару 3. Алдарак баручының артыннан җитәр өчен тизлекне арттыру,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
саегу — диал. – 1. Сай булып калу, сайга әйләнү 2. күч. Эчендәге әйбере бик кимү, бетүгә якынлашу (баз, бура, азык төлек саклый торган савыт саба тур.). Бик кимү, әз калу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
саяру — диал. – 1. Сай булып калу, сайга әйләнү 2. күч. Эчендәге әйбере бик кимү, бетүгә якынлашу (баз, бура, азык төлек саклый торган савыт саба тур.). Бик кимү, әз калу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шиңү — 1. Кибүгә, коруга якынлашу, сусыллыгын, тулылыгын югалту, сулу (үсемлек тур.). күч. Сулу, яшьлек төсен, тулылыгын югалту (кеше тур.) 2. Зур булып, кабарып торган әйбер кечерәю, күләме кимү. күч. Кимү, кечерәю, элеккеге көчен югалту; сулу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
