лицо+у

Цæсгом, тæригъæд фæкæнын, кæнæ æфсарм æмæ æндæр ахæмтæ адоны ’хсæн æрмæст æдылыдзинадыл нымад сты. – Совесть, жалость, честность – всё это для них признаки глупости. (Дзесты К., Зæрдæйы ностæ)

Куыд дзырдта, афтæмæй æвддæс æмæ дыууисæдз хатты уыд ирæдисæг, æртындæс æмæ ссæдз хатты та туджы тæрхоны. – По его словам, он пятьдесят семь раз взимал калым, а тридцать три раза разбирал дела кровников. (Джыккайты Ш., Арт æмæ æртхутæг)

Дыууæ мæгуыр зæронды æрвылбон сæхи хурмæ тавынц куы Тедойы, куы Симоны дуармæ. Сæхи ирхæфсынц сæ лæппуйы бонтæ мысынæй, сæхицæй æппæлынæй. Æндæр сын сæ фадат ницы дæтты нæдæр исты аразынæн, нæдæр хъуыды кæнынæн, нæдæр, майдыма, хи ирхæфсынæн. – Два бедных старика греются на солнышке то у калитки Тедо, то у калитки Симона. Себя они развлекают тем, что вспоминают свою молодость и бахвалятся. У них нет возможности заниматься чем-нибудь другим: ни мастерить что-нибудь, ни предаваться размышлениям, ни, на худой конец, развлекаться. (Джыккайты Ш., Ирон аив дзырды зæрингуырд)

Уазæг чызджы иунæгæй куыд ауагътат, майдыма йæ исчи аскъæфта, уæд ма цы цæсгом равдисдзыстут?! – Как вы отпустили гостившую у нас девушку одну, а если кто-нибудь ее похитит, тогда как вы еще посмеете показать свое лицо?! (Бекъойты Е. Фатимæ)

Афтæ хуыздæр уыдзæн, майдыма нæм æнæнхъæлæджы уазджытæ фæзынди. – Так лучше будет, а не то вдруг к нам нежданные гости придут. (Дзасохты М., Дзæбидыры хъул)

Элинæйы цæсгом фенкъардхуыз. – Лицо Элины приняло печальный вид. (Дзасохты М.)

Фыццаг хатт куы федтон Мисурæты, уæддæр мæм афтæ фæкаст, цыма мын йæ цæсгом зонгæ у. – И тогда, когда я впервые увидел Мисурат, мне все равно показалось будто мне знакомо ее лицо. (Мамсыраты Д., Райгуырæн бæстæ)

хуры системæ – астр. солнечная система

Цы хур, цы къæвда дæ ’рбахаста? – Каким ветром тебя занесло? (букв. каким солнцем, каким дождем тебя занесло?)

Абон æм йæ уатмæ хæзгул æрцыди. – Сегодня к ней в комнату приходил любовник. (Коцойты А., Ханиффæ)

Фæлæ зынгæ лæг, йæ бинонты рæвдыдæй кæд разы уыд, уæддæр ссардта йæхицæн хæзгул горæты æндæр хайы. – Но значительное лицо, совершенно, впрочем, довольный домашними семейными нежностями, нашел приличным иметь для дружеских отношений приятельницу в другой части города. (Н. Гоголь, Цинел)

Цалдæр мæйы рауад. Зымæджы фæзынд цыдæр дæргъæй-дæргъмæ бæмбæджджын уæлæфтауы, цыма йын ам Париж нæ, фæлæ Оренбурджы быдыртæ сты. Æмæ та йæ мангойлаг цæстыты фæлывд æнгас æмæ рагзаманты цæсгом: мæ цæстыты раз уадидæгæн сыстынц хус дзæгæрæг быдыртæ, цатыр, Чингисханы æндæрг. – Проходит несколько месяцев. Зимой он появляется в чем-то похожем на длинную ватную кофту, точно это и не Париж, а Оренбургская степь. И опять этот виляющий взгляд узких монгольских глаз и древнее лицо: я сразу вижу перед собой безводные степи, юрту, тень Чингисхана. (Гæздæнты Г., Блокнотæй. Тæлмацгæнæг – Гусалты Б.)

Хæрзбон у, мæ табор, Мæ бæллиц, мæ зын, Дæ цатыртæм ахсæв Фæстаг хатт кæсын!.. – Прощай, мой табор, моя мечта, моя боль, на твои шатры я сегодня ночью в последний раз смотрю!.. (Малиты Васо, Пэя)

Сауджыны цæсгом сырх-сырхид дардта хæрзцæттæ помидоры хуызæн, йæ цъынд цæстытæ ноджы тынгдæр ныцъцъынд сты. – Лицо священника было красным-прекрасным как у зрелого помидора, его зажмуренные глаза еще сильней зажмурились. (Коцойты А., Джанаспи)