-
1 кушода
1. открытый, раскрытый2. откровенныйотчётливыйясный3. широкий, просторный4. пер. весёлый, радостный5. открыто, откровенно, отчётливояснодари кушода открытая дверьмақсади кушода ясная цельҳиҷои кушода лингв. открытый слогкушода гап задан говорить открытодастархони кушода доштан быть гостеприимнымяк дари баставу сад дари кушода пог. свет клином не сошёлся -
2 абрӯкушода
радостный, весёлыйприветливый, благожелательный -
3 aperta
кушода -
4 открыться
сов.1. кушода (яла, во, боз) шудан; ящик открылся куттӣ кушода шуд; окна открылись тирезаҳо кушода шуданд; дверь открылась дар во шуд; занавес открылся парда кушода шуд; зонтик открылся соябон кушода шуд; глаза открылись у кого-л. 1) чашми касе во (яла, боз) шуд 2) перен. чашми касе кушода шуд2. кушодан, дастрас шудан; перед ним открылись все пути дар пеши вай ҳамаи роҳхо кушода шуданд3. намудор (намоён, аён, падидор) шудан, зуҳур кардан; перед нашими глазами открылась широкая степь дар пеши назари мо дашти фарохе намоён гашт // кому-чему перен. (стать понятным) фаҳмо (мафҳум, равшан) шудан4. фош (ошкор) шудан, ифшо гардидан; все его недостатки открылись ҳамаи камбудиҳои ӯ ошкор шуданд5. (об учреждении и т. п.) кушода (боз) шудан; открылся новый театр театри нав кушода шуд6. сар (шурӯъ) шудан, кушода (боз) шудан; театральный сезон открылся мавсими театр сар шуд; заседание открылось маҷлис кушода шуд7. (признаться) иқрор кардан, сирри худро гуфтан (кушодан), дил холӣ кардан; он мне открылся во всем ӯ тамоми рози дилашро ба ман гуфт8. (о ране) кушода шудан -
5 раскрыться
сов.1. кушода, боз (яла) шудан; чемодан раскрылся ҷомадон кушода шуд; дверь раскрылась дар калон кушода шуд; пакет раскрылся пакет кушода шуд; тетрадь раскрылась дафтар кушода шуд2. кушода (боз) шудан, болои худро кушодан; ребёнок раскрылся кӯдак кӯрпаро аз болои худ кашид3. на-мудор (кушода, паҳн) шудан; перед ним раскрылась степь дар пеши назари вай вусъати саҳро намудор гардид4. ошкор (фош, кушода, маълум) шудан; раскрылся заговор сӯиқасд ошкор гардид5. перен. қобилият пайдо шудан, намоён (зоҳир) шудан; у неё рано раскрылись способности к рисованию қобилияти сураткашии ӯ барвақт пайдо шуд6. карт. разг. ҳама қартаҳоро задан -
6 открытый
1. прич. кушодашуда, яла (во, боз) кардашуда2. прил. кушод(а), яла, во, боз; открытая дверь дари кушода3. прил. (о пространстве и т. п.) васеъ, фарох, озод; открытая степь дашти васеъ4. прил. болокушода; открытый автобус автобуси болокушода5. прил. бараҳна, луч, лухт; с открытой головой сарлуч // (глубоко вырезанный) кушода, яла, гиребоняла; открытый ворот гиребони яла; открытое платье куртаи гиребоняла6. прил. кушод(а); открытое партийное собрание маҷлиси кушоди партиявӣ; открытый судебный процесс мурофиаи кушоди сул// уст. меҳмондӯст, меҳмоннавоз; открытый дом хонаи меҳмоннавоз7. прил. самимӣ, самимона, кушодадил, покдил; открытый взгляд нигоҳи самимона8. прил. ошкоро, рӯйрост, бепарда; открытая злоба кинаю адовати ошкоро9. прил. кушод, рӯизаминӣ; открытый способ добычи угля истихроҷи кушоди ангишт10. мед. намоён, аён, намудор, ошкоро; открытый перелом шикасти аёни устухон; открытая форма туберкулёза шакли аёни сил открытая бухта халиҷи кушод; открытый вопрос масъалаи ҳалнашуда; открытые выборы интихоботи ошкоро; открытое голосование овоздиҳии ошкоро; открытый лоб пешонаи фарох; открытое море баҳри кушод (бахре, ки дар истифодаи хамаи давлатхо мебошад); открытое письмо 1) открытка 2) (в газете и т. п.) мактуби кушод; открытая рана ҷароҳати кушода; открытый слог лингв. ҳиҷои кушода; на открытом воздухе дар ҳавои кушод; под открытым небом дар ҳавои кушод, дар берун; при открытых дверях кушода, озод, дар маҷлиси кушода; с открытыми глазами қасдан, дидаю дониста; с открытой душой, с открытым сердцем бо дили соф; с открытым забралом кушоду равшан, рӯйрост; в \открытыйую ошкоро, рӯйрост; действовать в \открытыйую рӯйрост амал кардан; играть в \открытыйую қартаи худро нишон дода бозӣ кардан -
7 развернуться
сов.1. кушода (боз, яла, пахн) шудан; ковёр развернулся гилем кушода шуд2. кушода (яла, во) шудан; пакет развернулся пакет кушода шуд3. воен. рӯ ба фронт пахн шудан4. воен. (переформироваться) аз нав ташккл ёфтан5. (подготовиться к действию) тайёр (омода) шудан6. перен. вусъат ёфтан; его способности развернулись қобилияти вай вусъат ёфт7. перен. қобилияти худро нишон додан; ему есть где развернутьсяу барон нишон додани қобилияти худ шароит дорад8. пахн шудан; широко развернулся новый город шаҳри нав васеъ паҳн шудааст9. тараққӣ кардан, вусъат (инкишоф) ёфтан; события развернулись ҳодисаҳо вусъат ёфтанд10. (о самолёте, машине и т. п.) гаштан, тоб хӯрдан11. прост, қулоч кашида задан, кашидаву кушода задан; он \развернутьсялся и ударил кашидаву кушода зад -
8 просветлеть
сов.1. равшантар (софтар) беғубор шудан; небо просветлело осмон соф шуд2. перен. кушода (мунаввар, нуронӣ) шудан; при виде сына её лицо просветлело писарашро дидан замон чеҳрааш кушода шуд3. перен. кушода (равшан) шудан (оид ба тафаккур, эхсос ва ғ) у меня на душе просветлело табъам кушода шуд, рӯҳам тоза шуд -
9 прояснеть
сов. разг. кушода (равшан) шудан, соф (мусаффо, беғубор) шудан; небо прояснело осмон кушода шуд; утром прояснело безл. пагоҳӣ ҳаво соф шуд сов. (о мыслях, сознании) кушода (равшан) шудан; взор прояснел чашм равшан шуд; его лицо прояснело чеҳрааш кушода шуд -
10 распуститься
сов.1. (о почках, цветах) кушода (яла) шудан, шукуфтан; (о деревьях) барг баровардан2. разг. кушода шудан, суст (халта) шудан; пояс распустился тасма суст шудааст; чулок распустился бофтаҳои чўроб кушода шудааст; коса распустилась кокул кушода шудааст3. перен. разг. худдориро аз даст додан, сустирода шудан4. разг. бесар (худсар) шудан, беинтизом шудан; дети распустились без присмотра бачагон беназорат монда бесар шудаанд5. разг. об шудан, ҳал (маҳлул) шудан; сахар распустился в воде канд дар об ҳал шуд -
11 кушодан
1. открыватьраскрывать, растворять2. развязывать3. распрягать, выпрягать4. расстилать, раскладывать, развёртывать5. откидыватьотдёргивать6. открывать, прокладывать путь7. отстёгивать, расстёгиватьраспахнуть8. распаковать, распечатать9. вскрыватьобнажатьразоблачать10. начинать, открывать11. тех. отжатьқавс кушодан раскрыть скобкилаб кушодан начинать, заводить разговороташ кушодан открыть стрельбупардаро кушодан откинуть занавескучашми касеро кушодан раскрыть глаза кому-л.аспро аз ароба кушодан выпрячь лошадь из телегидили худро кушодан пер. раскрыть душу кому-л., перед кем-л.кушода шудан а)отпиратьсяб) отвинчиватьсяраскрыватьсяраспахнуться, отворятьсяв)развязыватьсяг) расстёгиватьсярасшнуроватьсякушода шудани иштиҳо появление аппетитагесу кушода шудааст коса расплелась -
12 выплести
сов. что1. кушода гирифтан, кушода баровардан; выплести ленту из косы лентаро аз гесӯ кушода баровардан2. бофтан, бофта тайёр кардан; выплести сети тӯр бофтан, тӯри моҳигирӣ бофтан -
13 отвязаться
сов.1. кушода (яла, во, боз) шудан; лошадь отвязалась асп кушода шуд; канат отвязался арғамчин кушода шуд2. перен. разг. халос хурдан (шудан); я насилу от него отвязался аз вай ба зӯр халос шудам3. перен. разг. ба ҳоли худ гузоштан, чаққа нашудан, безор накардан; отвяжись от меня! ба ман чаққа нашав! -
14 отплестись
сов. кушода (во, яла, боз) шудан; лента отплелась лента кушода шуд отплетать несов. см. отплестй 1 отплетаться несов.1. см. отплестись;2. страд. кушода шудан отплывать несов. см. отплыть отплытие с равона шудан(и), раҳсипор шудан(и), ба роҳ даромадан(и); отпле корабля равона шудани киштй -
15 отцепиться
сов.1. кушода (яла, во, боз, ҷудо) шудан; крючок отцепился чангак во шуд; вагон отцепился вагон ҷудо шуд2. прост. перен. даст кашидан, даст аз домани касе бардоштан отцепка ж см. отцепление отцепление с (по знач. гл. отцепить 1) кушоиш, кушодан(и), яла (во, ҷудо) кардан(и); (по знач. гл. отцепиться 1) кушода (яла, во, ҷудо) шудан(и) отцеплять несов. см. отцепить отцепляться несов.1. см. отцепиться;2. страд. кушода шудан -
16 развязаться
сов.1. кушода шудан, боз (яла, во) шудан; пакет развязался пакет кушода шуд2. с кем-чем перен. разг. озод шудан, халос шудан; развяжись ты с ним! ту аз вай халос шав!3. перен. прост, густох шудан, густоҳӣ кардан язык развязался у кого-л. ҷоғаш кушода шуд -
17 раскидываться
несов.1. см. раскидаться 2 и раскинуться 1;2. кушода (паҳн) шудан; кресло раскидывается курсӣ кушода мешавад3. страд. партофта (парешон, пароканда, титу пит) карда шудан; кушода шудан -
18 распахнуться
сов.1. калон кушода шудан, боз (яла) шудан; дверь распахнулась дар калон кушода шуд2. бари либоси худро кушодан; (об одежде) кушода шудан -
19 расплестись
сов. кушода шудан, аз ҳам кушода шудан; коса расплелась гесу кушода шудааст -
20 распутаться
сов.1. кушода (яла, боз) шудан; шерсть распуталась чигили пашм кушода шуд2. перен. разг. равшан (возеҳ) шудан; дело распуталось кор равшан шуд3. с кем-чем и без доп. перен. разг. халос шудан; распутаться с долгами аз қарзҳо халос шудан4. бандро кушода озод шудан; лошадь распуталась асп бандашро яла кард
См. также в других словарях:
кушода — [کشاده] 1. сифати феълии замони гузашта аз кушодан 2. во, боз, яла, нобаста; як дари баста, сад дари кушода (зарб.) 3. ниг. кушод 2 4. соф, беғубор, беабр: ҳавои кушода, осмони кушода; кушода шудан а) во шудан, боз шудан; б) фош шудан, ошкор… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
абрӯкушода — [ابروکشاده] маҷ. шоду хурсанд, дорои табъи хушу болида … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
чашм — [چشم] 1. узви биниш дар инсон ва ҳайвон; чашм(он)и бодомӣ чашми бодомшакл; чашми тар дидаи гирён; чашми тира чашми камнур ва хира; чашм(он)и мешӣ чашмони калон калони сиёҳ; чашмони шаҳло чашми сиёҳи моил ба кабудӣ, ки бисёр зебо ҳисоб меёбад; ба… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қулоч — [قلاچ] т. фосилаи байни ду нӯги дастони ба ду тараф ёзондашуда, ки ченаки дарозӣ ҳам ҳисоб мешавад; як қулоч а) ба андозаи дастони ба ду тараф васеъ кушода; б) киноя аз чизи дарозу муфассал: аз болои касе як қулоч шикоят навиштан; қулоч кардан… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
боз — I [باز] 1. асоси замони ҳозира аз бохтан 2. ҷузъи пасини баъзе калимаҳои мураккаб ба маънои машғулшаванда: бедонабоз, қиморбоз, ҳуққабоз; созу боз зебу зинат, ороиш 3. ҷузъи пешини калимаҳои мураккаб ва феълҳо ба маънои дубора, аз нав рӯй додан,… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ваҷаб — [وجب] 1. панҷаи даст дар ҳолати тамом кушода будани ангуштҳо 2. масофае, ки ба панҷаи даст дар ҳолати калон кушода шудани ангуштон баробар аст; об, ки аз сар гузашт, чӣ як ваҷаб, чӣ сад ваҷаб (зарб.) як ваҷаб замин андак замин; ваҷаб ба ваҷаб //… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
во — I [وا] боз, кушода, яла: во кардан кушодан, яла кардан (мас., дару тирезаро); во шудан (гаштан, гардидан) а) кушода (боз, яла) шудан; б) киноя аз таъсис ёфтан, бунёд гардидан; даҳон во будан ҳайрон будан, дар тааҷҷуб будан; лаб во кардан гап… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
вокарда — [واکرده] кушода, яла; ҷабҳаи вокарда пешонии кушода … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
гиреҳ — [گره] 1. банд, уқда, ки дар натиҷаи бастани чизе пайдо мешавад: гиреҳ бастан, гиреҳро кушодан 2. кулӯлача ва лӯндачаҳое, ки дар решаи дарахтон пайдо мешавад 3. банд ва уқдаҳое, ки дар узви инсон ва ҳайвон мавҷуд аст; мафсил 4. чин, оҷинги пешонӣ … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ғиҷҷи — [غجي] :ғиҷҷи кушода шудан калимаи тақлиди садои тези кушода шудани дар ё даричае … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дастархон — [دسترخوان] 1. суфра, ки дар рӯи он таом мехӯранд, моида, дасторхон, хон: дастархон андохтан, дастархон паҳн кардан (густурдан) 2. маҷ. нону кулчаю қанд, қатламаю фатир ва ғ., ки занҳо бо худ ба тӯю меҳмонӣ мебаранд; сари дастархон атрофи суфраи… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ