-
1 жан
I 1.душа, дух2.живое существо; человекIIжанын аямау — сильно стараться, не жалея сил
1) бок, сторона2) возле, при, около; мимоIII перен.жанымда ақшам жоқ, — при себе нет денег
жаны бар сөз — слово, имеющее смысл
-
2 лүп
См. также в других словарях:
дем бар — (Шымк., Сарыағ.) құр сүлдері, шықпаған жаны бар, кеудесінде жаны ғана бар. Сексенге келдім, әйтеуір, жүрміз, шықпаған д е м б а р (Шымк., Сарыағ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақа 2 — (Гур.: Мах., Маңғ., Есб.; Орал: Жән., Орда, Казт.; Түрікм., Красн.) аға, кейде өзінен үлкен кісіге қаратпа сөз ретінде де айтылады. Балам, а қ а ң н ы ң атын алып кел (Орал, Жән.). А қ а, үйге кіріп жатыңыз (Гур., Есб.). – А қ а, сіздің бұл… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дайыр — (Түрікм.: Таш., Мары, Тедж.) анық, рас, шын. Осы сөзінің жаны бар, д а й ы р сөз (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
пәддұға — (Ақт., Ключ.) қарғыс айту. Ол не дүр жаны бар? Көзі өткір кеулі тар. П ә д д ұғ а қылып баса ұрсаң, ойламайды намыс, ар (Ақт., Ключ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
назар — жықты. Назар салды, қарады. Сосын екеуіне алма кезек н а з а р ж ы ғ а отырып: Сөзіңнің жаны бар, Зұлқа, деді (К.Ахметбеков, Ақдала, 2, 49). Қыз келіншек, әйел атаулыға мән маңыз қаузап, н а з а р ж ы ғ ы п, қарауды қойған (М.Байғұт, Бұла бұлақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жан — I Жан демеді. Адам ғұрлы көрмеді, адам деп есептемеді. Әжібай қазір, міне, он сегізде, Әкесін билеп алған осы кезде. Әке шеше, қатынды ж а н д е м е с т е н, Қырындап қызды ауылды болған кезбе (С. Торайғыров, Таңд., шығ., 288). Жан сұлулығы.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жанқұрдас — сын. Жасы емес, жаны (ниеті) құрдас (адам). Біздің тілімізде ж а н қ ұ р д а с деген де бар. Мұның мағынасы – бірі үлкен, бірі кіші адамдардың бірінбірі құрдас деп қабылдауы. Бұл жасы емес, көңілі, жаны құрдас деген сөзден шыққан (С. Кенжеахметов … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
темір — балға. Басы да, сабы да темірден жасалған балға. Т е м і р б а л ғ а н ы ң басы көбінесе заводта темірден құйылады. Кейде ұсталар қолдан да жасайды (Шаңырақ, 104). Темір келі. Темірден жасалған келі. Ағаш келіні қайың, қарағаш сияқты қатты… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі