Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

στάδιον+γ

  • 1 spatium

    spătĭum, ĭi, n.    - cf. gr. dorien σπάδιον pour στάδιον. [st1]1 [-] espace, étendue, intervalle, distance, éloignement.    - paribus spatiis, Caes.: à intervalles égaux.    - ab tanto spatio, Caes.: à une si grande distance.    - abesse aequo spatio ab... Caes.: être à égale distance de... [st1]2 [-] étendue d'un corps, longueur, hauteur, grandeur.    - spatium admirabile rhombi, Juv. 4, 39: taille énorme d'un turbot.    - trahere aures in spatium, Ov. M. 11, 176: allonger les oreilles.    - jacere in spatium, Sil.: être couché de tout son long.    - caeli spatium, Ov.: étendue du ciel.    - mediocri spatio relicto Pullo pilum in hostes immittit, Caes. BG. 5: quand il n’est plus qu’à peu de distance des ennemis, Pullo jette son javelot sur eux. [st1]3 [-] espace où l'on circule, lieu de promenade, tour de promenade, place.    - spatium non est agitandi equos, Nep.: la place manque pour faire manoeuvrer la cavalerie.    - duobus spatiis tribusve factis, Cic. de Or. 1, 7, 28: après deux ou trois tours de promenade.    - spatia interstincta columnis, Stat. S. 3, 5, 90: galeries, portiques.    - in extremis spatiis, Suet.: en fin de promenade. [st1]4 [-] espace à parcourir, parcours, trajet, chemin, étape, révolution (d'un astre).    - spatium conficere, Caes.: faire un long trajet.    - magnum spatium emetiri, Liv.: faire un long trajet. [st1]5 [-] carrière pour la course des chars, champ de course, carrière, lice, arène; tour dans la carrière, évolution.    - septem spatiis circo meruere coronam, Sen.: ils remportèrent le prix, après avoir parcouru sept fois l'arène.    - decurso spatio, Cic.: quand on est au terme de la carrière. [st1]6 [-] carrière (de la vie), espace de temps, temps, période, durée, moment, délai, répit, loisir, occasion.    - irae suae spatium dare, Liv. 8: donner à sa colère le temps de se calmer.    - spatium vitae, Cic.: durée de la vie.    - aetatis spatium decurrere: parcourir la carrière de la vie.    - alicui spatium relinquere, Caes.: laisser à qqn le temps de.    - sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant, Caes. B. C. 1: ils demandent pour accomplir cette mission un délai de six jours.    - cum erit spatium, Cic. Att. 5, 14, 1: quand j'en aurai le loisir. [st1]7 [-] mesure (t. de métrique); intervalle, temps (t. de mus.).
    * * *
    spătĭum, ĭi, n.    - cf. gr. dorien σπάδιον pour στάδιον. [st1]1 [-] espace, étendue, intervalle, distance, éloignement.    - paribus spatiis, Caes.: à intervalles égaux.    - ab tanto spatio, Caes.: à une si grande distance.    - abesse aequo spatio ab... Caes.: être à égale distance de... [st1]2 [-] étendue d'un corps, longueur, hauteur, grandeur.    - spatium admirabile rhombi, Juv. 4, 39: taille énorme d'un turbot.    - trahere aures in spatium, Ov. M. 11, 176: allonger les oreilles.    - jacere in spatium, Sil.: être couché de tout son long.    - caeli spatium, Ov.: étendue du ciel.    - mediocri spatio relicto Pullo pilum in hostes immittit, Caes. BG. 5: quand il n’est plus qu’à peu de distance des ennemis, Pullo jette son javelot sur eux. [st1]3 [-] espace où l'on circule, lieu de promenade, tour de promenade, place.    - spatium non est agitandi equos, Nep.: la place manque pour faire manoeuvrer la cavalerie.    - duobus spatiis tribusve factis, Cic. de Or. 1, 7, 28: après deux ou trois tours de promenade.    - spatia interstincta columnis, Stat. S. 3, 5, 90: galeries, portiques.    - in extremis spatiis, Suet.: en fin de promenade. [st1]4 [-] espace à parcourir, parcours, trajet, chemin, étape, révolution (d'un astre).    - spatium conficere, Caes.: faire un long trajet.    - magnum spatium emetiri, Liv.: faire un long trajet. [st1]5 [-] carrière pour la course des chars, champ de course, carrière, lice, arène; tour dans la carrière, évolution.    - septem spatiis circo meruere coronam, Sen.: ils remportèrent le prix, après avoir parcouru sept fois l'arène.    - decurso spatio, Cic.: quand on est au terme de la carrière. [st1]6 [-] carrière (de la vie), espace de temps, temps, période, durée, moment, délai, répit, loisir, occasion.    - irae suae spatium dare, Liv. 8: donner à sa colère le temps de se calmer.    - spatium vitae, Cic.: durée de la vie.    - aetatis spatium decurrere: parcourir la carrière de la vie.    - alicui spatium relinquere, Caes.: laisser à qqn le temps de.    - sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant, Caes. B. C. 1: ils demandent pour accomplir cette mission un délai de six jours.    - cum erit spatium, Cic. Att. 5, 14, 1: quand j'en aurai le loisir. [st1]7 [-] mesure (t. de métrique); intervalle, temps (t. de mus.).
    * * *
        Spatium, spatii, non solum de loco dicitur, sed etiam de tempore. Espace et certaine mesure de terre, comme vingt ou trente pas, et semblables: ou de temps, comme deux ou trois jours, ou ans.
    \
        In ambulatione duo spatia vel tria facere. Cic. Faire deux ou trois jours en se pourmenant.
    \
        Aduersa spartia. Virgil. Qui sont à l'opposite l'un de l'autre.
    \
        Tritum spatium. Ouid. Chemin frayé et hanté.
    \
        Addere in spatia. Virgil. Courir plus viste.
    \
        Complere spatium. Lucan. Emplir.
    \
        Nos immensum spatiis confecimus aequor. Virgil. Nous avons faict et exploicté un grand chemin.
    \
        Iniquis spatiis disclusus. Virgil. Empesché et forclos de faire quelque chose, pource qu'il n'ha pas espace.
    \
        Duo spatia triave facere. Cic. Faire deux ou trois tours en pourmenant.
    \
        Patenti spatio insurgere. Ouid. Se mettre à courir en une grande campagnie.
    \
        Ampla spatia vacuis laxantur locis. Seneca. Grands et amples espaces et de grande estendue lesquels sont vuydes.
    \
        Planis spatiis porrectus locus. Horat. Une grande plaine bien unie.
    \
        Viae spatium me terret. Ouid. Le long chemin, La longueur du chemin.
    \
        Spatium vnum basilicae. Cic. Ung tour qu'on fait à se pourmener au palais.
    \
        Spatium deliberandi habuerunt. Cicero. Espace et temps ou loisir.
    \
        Biennii spatio. Cic. Par l'espace de deux ans.
    \
        Sine fine spatium. Lucret. Espace infini.
    \
        In medio spatio. Cic. Au milieu de son aage.
    \
        Longo spatio. Cic. Long temps.
    \
        Medium noctis spatium. Ouid. La minuict.
    \
        Velocis spatii meta nouissima. Seneca. La mort, qui est la fin et le bout de ceste vie transitoire.
    \
        Hoc interim spatio conclaue illud concidit. Cic. Cependant, Tandis, Ce temps pendant.
    \
        Dare spatium. Cicero, Vt mihi daretur spatium comparandi. Le loisir et le temps.
    \
        Euanescit dolor spatio. Ouid. Par laps de temps, Avec le temps.
    \
        Cum erit spatium, vtrunque dabo. Cic. Quand j'auray le loisir.
    \
        Vitae spatium transcribere alicui. Ouid. Transporter l'aage d'un homme à un autre.
    \
        Spatium hominum a vestigio ad verticem. Plin. Mesure, Haulteur.
    \
        Spatium. Liu. Delay.

    Dictionarium latinogallicum > spatium

  • 2 stadium

    stădĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] stade (= 125 pas). [st2]2 [-] le stade (carrière pour laz course). [st2]3 [-] au fig. carrière, lice.    - stadium currere: faire la course du stade.    - [gr]gr. στάδιον.
    * * *
    stădĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] stade (= 125 pas). [st2]2 [-] le stade (carrière pour laz course). [st2]3 [-] au fig. carrière, lice.    - stadium currere: faire la course du stade.    - [gr]gr. στάδιον.
    * * *
        Stadium, stadii. Cic. Lieu public destiné à s'exercer à la course.
    \
        Stadium. Plin. Mesure de cent et vingtcinq pas, Un stade.

    Dictionarium latinogallicum > stadium

  • 3 area

    ārea, ae, f. (areo), ein hoch gelegener freier Platz, eine Fläche, I) eig.: A) im allg.: collis erat, collemque super planissima campi area, Ov. met. 10, 87: ar. pelagi, Oberfläche, Sil. 14, 378. – B) insbes.: I) ein ebener, freier Platz in der Stadt (Varr. LL. 5, 38), nach Art des englischen square, wie sie die Umgebung von Tempeln und Palästen bildeten, ar. Vulcani, ar. Capitolii, Liv.: ar. Capitolina, Suet., Palatina, Gell.: ar. fori, Suet.: dann aber auch selbständig angelegt waren und teils als Verkaufsplätze dienten, ar. pannaria, Curios. Urb. Reg. I, teils als Tummelplatz der Jugend, nunc et campus et areae repetantur, Hor. carm. 1, 9, 18. – 2) die Baustätte, der Bauplatz eines Hauses, die Grundfläche, ponendaeque domo quaerenda est area primum, Hor.: pontifices si sustulerint religionem, aream praeclaram habebimus, Cic.: domum dirui iussit, ut monumento area esset oppressae nefariae spei, Liv.; vgl. (für no. 1 u. 2) Vitr. 1, 7, 1. – 3) der innere Hofraum des Hauses, das Impluvium (s. impluvium das Nähere), palma in area enata, Liv.: resedimus in area domus, Plin. ep. – 4) die Tenne, die Dreschtenne, bei den Alten ein freier Platz auf dem Felde (vgl. Varr. LL. 5, 38), Cato, Cic. u.a.; vgl. Voß Verg. georg. 1, 176 sqq. – 5) = στάδιον, die Fläche im Zirkus, worin das Wettfahren abgehalten wurde, die Rennbahn, Lauf bahn, media area, Liv. 33, 32, 4: circi area media, Arnob. 7, 39: per varias artes, omnis quibus area fervit, ludere, cum liceat currere, pigritia est, Mart. 7, 32, 13 sq.: bildl., die Laufbahn, das Feld, Gebiet, cane facta virorum; haec animo, dices, area facta meo est, Ov. am. 3, 1, 25: nunc teritur nostris area maior equis, Ov. fast. 4, 10: vitae tribus areis peractis, Mart. 10, 24, 19: et patet in curas area lata meas, für meine Sorgen eröffnet sich ein großes Feld (= ich mache mir viele Sorgen), Ov. her. 1, 72: quidquid inter fortunae aream geritur, Boëth. cons. phil. 2, 1. p. 20, 25 Obbar. – 6) die Grundfläche der Länderei, Cic. parad. 6, 51. – 7) Gartenbeet, Rabatte, Varr. LL., Col. u.a. – 8) der Vogelherd, Plaut. asin. 216 u. 220. – 9) der Gottesacker, Tert. ad Scap. 3. – 10) areae salinarum, die Salzplätze, Salzbuchten, Vitr. 8, 3, 10. – II) übtr.: 1) der Hof um die Sonne od. um den Mond, Sen. nat. quaest. 1, 2, 3. – 2) die Glatze, Platte auf dem Kopfe, Cels. u. Mart. – 3) als mathem. t. t.: a) die Fläche, Ebene in der Geometrie (= planum), Quint. 1, 10, 43. Gell. 1, 20 in. – b) der Flächeninhalt einer mathem. Figur, quadratus locus, qui erit longus et latus pedes denos, efficit areae pedes centum, hält 100 Flächenfuß, Vitr. 9. praef. § 4: u. so ib. § 5 sqq. – Nbf. āria, Gloss. u. Corp. inscr. Lat. 6, 9422 u. 14, 28.

    lateinisch-deutsches > area

  • 4 diaulos

    diaulos, ī, m. (δίαυλος), die doppelte Rennbahn, die Doppelbahn, bei der der Renner bis zur Säule am Ende des stadium (στάδιον) u. von da wieder zurücklief, während das gewöhnliche stadium nur einmal durchlaufen wurde (vgl. Vitr. 5, 11, 1), Hyg. fab 273.

    lateinisch-deutsches > diaulos

  • 5 spatium

    spatium, iī, n. (zu Wz. *spe(i) –, sich ausdehnen; vgl. altind. sphāyati, nimmt zu, ahd. spuot, das Gelingen, spuon, von statten gehen, gelingen), der Raum, als Ausdehnung nach Länge u. Breite, I) eig. (u. bildl.): A) im allg.: spatia locorum, Caes.: caeli spatium, Verg., totum caeli sp., Lucr.: reliquum spatium, quā flumen intermittit, mons continet, Caes.: spatium non est agitandi (equos), Nep.: iam tamen ad impetum capiendum, equiti utique, modicum erat spatium, Liv.: laxum spatium res magna desiderat, Sen.: nam quo squamigeri poterunt procedere tandem, ni spatium dediderint latices? Lucr.: protinus certe recesserunt spatio libero dato, Curt. – B) insbes., der bestimmt zwischen zwei Gegenständen gedachte Raum, 1) die Weite, u. zwar: a) die Weite = der Zwischenraum, die Entfernung, paribus spatiis intermissae trabes, gleichweit abstehende B., Caes.: aequo fere spatio ab castris utrisque abesse, Caes.: ab tanto spatio, in so großer Entfernung, Caes.: neve spatium viae te terreat, accipe currus, die Weite, Ov. – b) die Weite = der Umfang, die Größe, Länge, victi hostis, Ov.: oris et colli, Ov.: spatium admirabile rhombi, eine wunderbar große Butte, Iuven.: quod sit homini spatium a vestigio ad verticem, id esse passis manibus inter longissimos digitos, Länge, Plin.: trahere aures in spatium, in die Länge, Ov.: fugit in spatium, flieht geradeaus, sucht das Weite (Ggstz. redit in gyrum), Ov. – 2) die Strecke, die jmd. zu durchgehen, zu durchlaufen hat, a) übh., die Strecke, Wegstrecke, Bahn, longum sp. itineris, Caes.: duûm milium sp., Caes.: ingens die uno cursu emetiens spatium, Liv.: dimidium fere spatium confecerat, cum etc., Nep.: incredibili celeritate magno spatio paucis diebus confecto, Caes.: nec lapis spatium evasit totum, Ov.: eadem spatia quinque stellae conficiunt, Cic. – profunda altitudo nullis inquirentium spatiis penetrabilis, v.d. Maßleine am Senkbeil, Tac. – b) die Bahn der Wettrennenden, α) die zurückzulegende Strecke, der Umlauf, singulos missus a septenis spatiis ad quina corripuit, Suet.: cum septimo spatio palmae appropinquant, Sen.: septem spatiis circo meruere coronam, Sen.: spatia corripere, den Lauf beschleunigen Verg.: ebenso addere in spatia, Lauf an Lauf fügen, Verg. – bildl., quasi decurso spatio, Cic.: aetatis od. vitae spatium decurrere, den Lebenslauf vollenden, Plaut. u. Ov.: mea quem spatiis propioribus aetas insequitur, der mir an Alter näher kommt, Verg. – β) die ganze Bahn, Rennbahn (griech. στάδιον), sp. declivis Olympi, Ov.: nobiles equos cursus et spatia probant, Tac. dial. – bildl., deflexit iam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo maiorum, ist aus ihrer Bahn u. ihrem Geleise gewichen, Cic. – c) der Spaziergang, α) als Strecke, der Gang, duobus spatiis tribusve factis, Cic.: ut in extremis spatiis subsultim decurreret, Suet. – β) als Ort, der Spazierplatz, Gang, spatia silvestria, Cic.: spatia Academiae, Cic.: spatia communia, Cic. – II) übtr., v. der Zeit, A) im allg.: a) der Zeitabschnitt, Zeitraum, die Zeit, tempore ac spatio, Tac.: spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt, Caes.: sp. praeteriti temporis, Cic.: annuum, Cic.: dierum triginta, Cic.: tam longo spatio, Cic.: spatio brevi, Hor.: in brevi spatio, Ter.: hoc interim spatio, in dieser Zwischenzeit, Cic.: post sexagesimum vitae spatium, nach dem 60. Jahre, Plin.: mori iussis non amplius quam horarum spatium dedit, Suet. – b) emphatisch, die Dauer, Länge der Zeit, spatio pugnae defatigati, durch die Dauer des K., Caes.: arbor spatio durata, durch die Länge der Zeit, Ov.: spatia annorum (die Länge der Jahre) lenibunt vulnera nostra, Prop. – B) insbes.: 1) die für eine Tätigkeit usw. bestimmte Zeit, Frist, Muße, Gelegenheit, nisi tempus et spatium datum sit, Cic.: pugnae spatium dare, eine Pause im K. eintreten lassen, Curt.: spatium animo dare, sich Zeit zur Überlegung gönnen, Curt.: irae spatium dare, dem Zorne Raum geben (= den Z. austoben, verrauchen lassen), Liv. u. Sen.: irae spatium et consilio tempus dare, Liv.: daret malorum paenitentiae, daret bonorum consensui spatium, er möchte den Schlechten Zeit zur Reue, den Guten Zeit zur Vereinigung geben, Tac.: quom prius quam intereo spatium ulciscendi danunt (= dant), Pacuv. fr.: ut spatium pila in hostes coniciendi non daretur, Caes.: si mihi aliquid spatii ad scribendum darent, Cic.: neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, gestattete die Zeit, Ter.: spatium habere ad dicendum, Cic.: spatio sumpto, Liv.: spatium sumamus ad cogitandum, Cic.: spatio ad colloquendum sumpto, Liv.: sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant, Caes.: ne properes, ora; spatium pro munere posco, Ov. – 2) das metrische od. rhetor. Zeitmaß, Cic. or. 193. Quint. 1, 5, 18 u.a.

    lateinisch-deutsches > spatium

  • 6 stadium

    stadium, iī, n. (στάδιον), I) ein griechisches Längenmaß, rund 200 Meter, das Stadium, Cic. u. Plin.: Genet. Plur. oft stadiûm, zB. Sall. hist. fr. 1, 61. Plin. 2, 184 (vorher § 183 stadiorum). Curt. 8, 10 (37), 25. – II) meton., die Rennbahn, Laufbahn, qui stadium currit, Cic.: ut in stadio cursores exclamant, Cic.: stadio notus Olympico, Sen. tr.: apud Aegyptios se egit philosophum in omnibus stadiis templis locis, Capit.: excitavit stadium et odium, Suet. – bildl. = der Wettstreit, in stadium artis rhetoricae prodire, Cornif. rhet.: me adulescentem multos annos in stadio eiusdem laudis exercuit, Cic. – / Andere Form stadius, iī, m. (στάδιος), wov. Nom. Plur. stadii, Itin. Alex. 49 (112): Akk. Plur. stadios, Macr. somn. Scip. 1, 15, 18.

    lateinisch-deutsches > stadium

  • 7 area

    ārea, ae, f. (areo), ein hoch gelegener freier Platz, eine Fläche, I) eig.: A) im allg.: collis erat, collemque super planissima campi area, Ov. met. 10, 87: ar. pelagi, Oberfläche, Sil. 14, 378. – B) insbes.: I) ein ebener, freier Platz in der Stadt (Varr. LL. 5, 38), nach Art des englischen square, wie sie die Umgebung von Tempeln und Palästen bildeten, ar. Vulcani, ar. Capitolii, Liv.: ar. Capitolina, Suet., Palatina, Gell.: ar. fori, Suet.: dann aber auch selbständig angelegt waren und teils als Verkaufsplätze dienten, ar. pannaria, Curios. Urb. Reg. I, teils als Tummelplatz der Jugend, nunc et campus et areae repetantur, Hor. carm. 1, 9, 18. – 2) die Baustätte, der Bauplatz eines Hauses, die Grundfläche, ponendaeque domo quaerenda est area primum, Hor.: pontifices si sustulerint religionem, aream praeclaram habebimus, Cic.: domum dirui iussit, ut monumento area esset oppressae nefariae spei, Liv.; vgl. (für no. 1 u. 2) Vitr. 1, 7, 1. – 3) der innere Hofraum des Hauses, das Impluvium (s. impluvium das Nähere), palma in area enata, Liv.: resedimus in area domus, Plin. ep. – 4) die Tenne, die Dreschtenne, bei den Alten ein freier Platz auf dem Felde (vgl. Varr. LL. 5, 38), Cato, Cic. u.a.; vgl. Voß Verg. georg. 1, 176 sqq. – 5) = στάδιον, die Fläche im Zirkus, worin das Wettfahren abgehalten wurde, die Rennbahn, Lauf-
    ————
    bahn, media area, Liv. 33, 32, 4: circi area media, Arnob. 7, 39: per varias artes, omnis quibus area fervit, ludere, cum liceat currere, pigritia est, Mart. 7, 32, 13 sq.: bildl., die Laufbahn, das Feld, Gebiet, cane facta virorum; haec animo, dices, area facta meo est, Ov. am. 3, 1, 25: nunc teritur nostris area maior equis, Ov. fast. 4, 10: vitae tribus areis peractis, Mart. 10, 24, 19: et patet in curas area lata meas, für meine Sorgen eröffnet sich ein großes Feld (= ich mache mir viele Sorgen), Ov. her. 1, 72: quidquid inter fortunae aream geritur, Boëth. cons. phil. 2, 1. p. 20, 25 Obbar. – 6) die Grundfläche der Länderei, Cic. parad. 6, 51. – 7) Gartenbeet, Rabatte, Varr. LL., Col. u.a. – 8) der Vogelherd, Plaut. asin. 216 u. 220. – 9) der Gottesacker, Tert. ad Scap. 3. – 10) areae salinarum, die Salzplätze, Salzbuchten, Vitr. 8, 3, 10. – II) übtr.: 1) der Hof um die Sonne od. um den Mond, Sen. nat. quaest. 1, 2, 3. – 2) die Glatze, Platte auf dem Kopfe, Cels. u. Mart. – 3) als mathem. t. t.: a) die Fläche, Ebene in der Geometrie (= planum), Quint. 1, 10, 43. Gell. 1, 20 in. – b) der Flächeninhalt einer mathem. Figur, quadratus locus, qui erit longus et latus pedes denos, efficit areae pedes centum, hält 100 Flächenfuß, Vitr. 9. praef. § 4: u. so ib. § 5 sqq. – Nbf. āria, Gloss. u. Corp. inscr. Lat. 6, 9422 u. 14, 28.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > area

  • 8 diaulos

    diaulos, ī, m. (δίαυλος), die doppelte Rennbahn, die Doppelbahn, bei der der Renner bis zur Säule am Ende des stadium (στάδιον) u. von da wieder zurücklief, während das gewöhnliche stadium nur einmal durchlaufen wurde (vgl. Vitr. 5, 11, 1), Hyg. fab 273.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > diaulos

  • 9 spatium

    spatium, iī, n. (zu Wz. *spe(i) –, sich ausdehnen; vgl. altind. sphāyati, nimmt zu, ahd. spuot, das Gelingen, spuon, von statten gehen, gelingen), der Raum, als Ausdehnung nach Länge u. Breite, I) eig. (u. bildl.): A) im allg.: spatia locorum, Caes.: caeli spatium, Verg., totum caeli sp., Lucr.: reliquum spatium, quā flumen intermittit, mons continet, Caes.: spatium non est agitandi (equos), Nep.: iam tamen ad impetum capiendum, equiti utique, modicum erat spatium, Liv.: laxum spatium res magna desiderat, Sen.: nam quo squamigeri poterunt procedere tandem, ni spatium dediderint latices? Lucr.: protinus certe recesserunt spatio libero dato, Curt. – B) insbes., der bestimmt zwischen zwei Gegenständen gedachte Raum, 1) die Weite, u. zwar: a) die Weite = der Zwischenraum, die Entfernung, paribus spatiis intermissae trabes, gleichweit abstehende B., Caes.: aequo fere spatio ab castris utrisque abesse, Caes.: ab tanto spatio, in so großer Entfernung, Caes.: neve spatium viae te terreat, accipe currus, die Weite, Ov. – b) die Weite = der Umfang, die Größe, Länge, victi hostis, Ov.: oris et colli, Ov.: spatium admirabile rhombi, eine wunderbar große Butte, Iuven.: quod sit homini spatium a vestigio ad verticem, id esse passis manibus inter longissimos digitos, Länge, Plin.: trahere aures in spatium, in die Länge, Ov.: fugit in spatium,
    ————
    flieht geradeaus, sucht das Weite (Ggstz. redit in gyrum), Ov. – 2) die Strecke, die jmd. zu durchgehen, zu durchlaufen hat, a) übh., die Strecke, Wegstrecke, Bahn, longum sp. itineris, Caes.: duûm milium sp., Caes.: ingens die uno cursu emetiens spatium, Liv.: dimidium fere spatium confecerat, cum etc., Nep.: incredibili celeritate magno spatio paucis diebus confecto, Caes.: nec lapis spatium evasit totum, Ov.: eadem spatia quinque stellae conficiunt, Cic. – profunda altitudo nullis inquirentium spatiis penetrabilis, v.d. Maßleine am Senkbeil, Tac. – b) die Bahn der Wettrennenden, α) die zurückzulegende Strecke, der Umlauf, singulos missus a septenis spatiis ad quina corripuit, Suet.: cum septimo spatio palmae appropinquant, Sen.: septem spatiis circo meruere coronam, Sen.: spatia corripere, den Lauf beschleunigen Verg.: ebenso addere in spatia, Lauf an Lauf fügen, Verg. – bildl., quasi decurso spatio, Cic.: aetatis od. vitae spatium decurrere, den Lebenslauf vollenden, Plaut. u. Ov.: mea quem spatiis propioribus aetas insequitur, der mir an Alter näher kommt, Verg. – β) die ganze Bahn, Rennbahn (griech. στάδιον), sp. declivis Olympi, Ov.: nobiles equos cursus et spatia probant, Tac. dial. – bildl., deflexit iam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo maiorum, ist aus ihrer Bahn u. ihrem Geleise gewichen, Cic. – c) der Spaziergang, α) als Strecke, der Gang, duobus spa-
    ————
    tiis tribusve factis, Cic.: ut in extremis spatiis subsultim decurreret, Suet. – β) als Ort, der Spazierplatz, Gang, spatia silvestria, Cic.: spatia Academiae, Cic.: spatia communia, Cic. – II) übtr., v. der Zeit, A) im allg.: a) der Zeitabschnitt, Zeitraum, die Zeit, tempore ac spatio, Tac.: spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt, Caes.: sp. praeteriti temporis, Cic.: annuum, Cic.: dierum triginta, Cic.: tam longo spatio, Cic.: spatio brevi, Hor.: in brevi spatio, Ter.: hoc interim spatio, in dieser Zwischenzeit, Cic.: post sexagesimum vitae spatium, nach dem 60. Jahre, Plin.: mori iussis non amplius quam horarum spatium dedit, Suet. – b) emphatisch, die Dauer, Länge der Zeit, spatio pugnae defatigati, durch die Dauer des K., Caes.: arbor spatio durata, durch die Länge der Zeit, Ov.: spatia annorum (die Länge der Jahre) lenibunt vulnera nostra, Prop. – B) insbes.: 1) die für eine Tätigkeit usw. bestimmte Zeit, Frist, Muße, Gelegenheit, nisi tempus et spatium datum sit, Cic.: pugnae spatium dare, eine Pause im K. eintreten lassen, Curt.: spatium animo dare, sich Zeit zur Überlegung gönnen, Curt.: irae spatium dare, dem Zorne Raum geben (= den Z. austoben, verrauchen lassen), Liv. u. Sen.: irae spatium et consilio tempus dare, Liv.: daret malorum paenitentiae, daret bonorum consensui spatium, er möchte den Schlechten Zeit zur Reue, den Guten Zeit zur Vereinigung
    ————
    geben, Tac.: quom prius quam intereo spatium ulciscendi danunt (= dant), Pacuv. fr.: ut spatium pila in hostes coniciendi non daretur, Caes.: si mihi aliquid spatii ad scribendum darent, Cic.: neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, gestattete die Zeit, Ter.: spatium habere ad dicendum, Cic.: spatio sumpto, Liv.: spatium sumamus ad cogitandum, Cic.: spatio ad colloquendum sumpto, Liv.: sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant, Caes.: ne properes, ora; spatium pro munere posco, Ov. – 2) das metrische od. rhetor. Zeitmaß, Cic. or. 193. Quint. 1, 5, 18 u.a.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > spatium

  • 10 stadium

    stadium, iī, n. (στάδιον), I) ein griechisches Längenmaß, rund 200 Meter, das Stadium, Cic. u. Plin.: Genet. Plur. oft stadiûm, zB. Sall. hist. fr. 1, 61. Plin. 2, 184 (vorher § 183 stadiorum). Curt. 8, 10 (37), 25. – II) meton., die Rennbahn, Laufbahn, qui stadium currit, Cic.: ut in stadio cursores exclamant, Cic.: stadio notus Olympico, Sen. tr.: apud Aegyptios se egit philosophum in omnibus stadiis templis locis, Capit.: excitavit stadium et odium, Suet. – bildl. = der Wettstreit, in stadium artis rhetoricae prodire, Cornif. rhet.: me adulescentem multos annos in stadio eiusdem laudis exercuit, Cic. – Andere Form stadius, iī, m. (στάδιος), wov. Nom. Plur. stadii, Itin. Alex. 49 (112): Akk. Plur. stadios, Macr. somn. Scip. 1, 15, 18.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > stadium

  • 11 stadium

        stadium ī, n, στάδιον, a stade, stadium, furlong (125 paces, 625 Roman feet, or 606 3/4 English feet): sex illa a Dipylo stadia confecimus.— A course for foot-racers, race-course: stadium currere: ut in stadio cursores exclamant.
    * * *
    stade, Greek measure of distance, (stadium607 feet, nearly furlong); race course

    Latin-English dictionary > stadium

См. также в других словарях:

  • στάδιον — stade neut nom/voc/acc sg στάδιος standing fast and firm masc acc sg στάδιος standing fast and firm neut nom/voc/acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • στάδιον — τὸ, ΜΑ βλ. στάδιο …   Dictionary of Greek

  • Стадий — (στάδιον; plur. στάδια и στάδιοι) у древних греков продолговатая площадь, предназначавшаяся для состязаний в беге, а позднее и для иных видов состязаний, за исключением конных (верхом и на колесницах), которые устраивались на гипподромах.… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • σταδίοις — στάδιον stade masc dat pl στάδιον stade neut dat pl στάδιος standing fast and firm masc/neut dat pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίοισι — στάδιον stade masc dat pl (epic ionic aeolic) στάδιον stade neut dat pl (epic ionic aeolic) στάδιος standing fast and firm masc/neut dat pl (epic ionic aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίοισιν — στάδιον stade masc dat pl (epic ionic aeolic) στάδιον stade neut dat pl (epic ionic aeolic) στάδιος standing fast and firm masc/neut dat pl (epic ionic aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίω — στάδιον stade neut nom/voc/acc dual στάδιον stade neut gen sg (doric aeolic) στάδιος standing fast and firm masc/neut nom/voc/acc dual στάδιος standing fast and firm masc/neut gen sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίων — στάδιον stade masc gen pl στάδιον stade neut gen pl στάδιος standing fast and firm fem gen pl στάδιος standing fast and firm masc/neut gen pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίοιν — στάδιον stade neut gen/dat dual στάδιος standing fast and firm masc/neut gen/dat dual …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίοιο — στάδιον stade neut gen sg (epic) στάδιος standing fast and firm masc/neut gen sg (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • σταδίου — στάδιον stade neut gen sg στάδιος standing fast and firm masc/neut gen sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»