-
1 SKEÐJA
(skeð, skadda, skaddr), v. to do scathe to, hurt, damage, with dat. (s. lífi e-s); ek skadda klæðum hans, I spoiled his clothes; axi var skatt, one ear of corn was damaged; with acc., þær þora ekki mýss s., they dare not do harm to mice.* * *pres. skeðr; pret. skaddi; the subj. skeddi does not occur; part. skaddr, skatt; [see skaða]:—to scathe, hurt, with acc.; skeðja líkami þeirra, H. E. ii. 68; ok vilda ek aldri skeðja, Fas. i. 209; ef maðr skeðr þar jörð, Grág. ii. 229; s. þá jörðu, 216; eigi á þá jörðu at s. ( to violate) til þess at grafa lík, K. Þ. K. 22; þær þora ekki mýss skeðja, Pr. 474.2. to do scathe to, damage, with dat.; iðrumk ek er ek skadda klæðum hans, that I spoiled his clothes, Sks. 720; þá á landeigandi þá sök, ef jörðu er skatt, Grág. ii. 337; svá at þú skeðir (subj.) jörðunni, Sks. 89 B; er hvergi s. hári sínu, Al. 68; s. váru ríki, 120; ekki má vápn s. henni, Karl. 461; engu hári var skatt, Fms. xi. 309; s. lífi þínu, Sks. 721; s. líkömum þeirra, H. E. i. 464; en þá er skorit er skeðr beini eðr brjóski, Grág. ii. 11; axi var skatt, one ear of corn was damaged, Fas. iii. 13. -
2 ske
-
3 ské
ð, [from Germ. ge-scheben; Dan. skee], to happen; it appears first in the 15th century, í Licia skeði litlu síðarr, Nikdr. 51; þar af hefir opt mikil óhæfa skét, H. E. ii. 168 (seems to be due to a transcript, as are also passages such as Ísl. ii. 66, v. l. 4); after the Reformation the word became freq. in the N. T., Pass., Vídal., cp. also Safn i. 31, 32; in má-ské, kann-ské, may be! -
4 ske-maðr
see skímaðr, Fb. i. 448 (see skí). -
5 kann-ske
adv. [Dan. kanske], may be! (mod.) -
6 JÖRÐ
(gen. jarðar, dat. jörðu; pl. jarðir), f.2) the surface of the earth, ground (féll hann þá dauðr til jarðar);3) mould;4) land, estate.* * *f., gen. jarðar; dat. jörðu, mod. also jörð; pl. jarðir; in old writers dat. and acc. are carefully distinguished; in mod. prose and conversation the apocopated dative is mostly used, whereas the poets use either form, as is most convenient for the flow of the verse and the metre, as in the Passion hymns,α. the full form; og hindra gjörðu, | Guðs dýrðarljós svo lýsi mér á lifandi manna jörðu, 9. 9; merk að úr jörðu mátti ei neinn, 46. 10; hróp og háreysti gjörðu … | kringum krossinn á jörðu, 39. 7; nakinn Jesum á jörðu … | með heiptar sinni hörðu, 33. 4; Lausnarinn niðr á jörðu, 34. 1; blóðsveitinn þinn eg bið mér sé, | blessan og vernd á jörðunni, 3. 12; eins hér á jörðu upp frá því, 21. 10; þó leggist lík í jörðu … | hún mætir aldrei hörðu, Hallgr.β. the apocopated form; en Jesú hlýðni aptr hér, allri jörð blessan færir, Pass. 24. 6; heiðr, lof, dýrð á himni og jörð | hjártanleg ástar þakkar-gjörð, 3. 18; þó heiðarleg sé hér á jörð | holdi útvaldra líkför gjörð, 49. 14; ef hér á jörð er hróp og háð, 14. 16; hvað göra þeir sem hér á jörð | hafa að spotti Drottins orð, 10: [Goth. airþa; A. S. eorde; Hel. ertha; old Scot. yearthe; Engl. earth: O. H. G. erda; Germ. erde; Dutch aarde; Fris. irth; Swed.-Dan. jord.]A. The earth; jörð ok himin, Nj. 194; jörð ok upphimin, Vsp. 3; jörð iðja-græna, 58; íllt er á jörð of orðit, Glúm. (in a verse), Hm. 138, and prose passim; jarðar yfirbragð er böllótt, Rb. 460, 465; jarðar bugr, böllr, hringr, hvel, mynd, endi, bygð, the earth’s bight, ball, ring, wheel, shape, end, habitation, 440, 466, 472: for the mythol. genesis of the earth see Vsp. l. c., Vþm. 20, 21, Gm. 40: as a mythical goddess, the Earth was daughter of Ónar (Ónars-dóttir) and Nótt (the night), and sister of Day on the mother’s side, Edda 7: Thor was the Earth’s son, Jarðar-sonr, m., Haustl.II. the surface of the earth, earth; falla til jarðar, Nj. 64; koma til jarðar, to throw down, Fms. v. 348; falla frjáls á jörð, N. G. L. i. 32, Grág. ii. 192; á jörðu ok í jörðu, Finnb. 290; bíta gras af jörðunni, Fms. xi. 7; skeðja jörðu, K. Þ. K. 22; jörð eða stein, Sks. 88; erja jörð, to ‘ear’ the earth, plough, Rb. 100; flestir menn séru jarðir sínar, Fms. i. 92: jarðar aldin, ávöxtr, blómi, dupt, dust, dýr, kvikendi, skriðdýr, etc., the earth’s fruit, produce, blossom, dust, deer, beasts, reptiles, etc., H. E. ii. 188, Grág. ii. 347, Ver. 17, Fas. iii. 669, Sks. 527, 628, Stj. 18, 77.2. pasture; görði kulda mikla með snjóum ok íllt til jarðar, Grett. 91 A; taka til jarðar, to graze, Skm. 15: freq. in mod. usage, góð jörð, lítil jörð, jarð-leysi, jarð-laust, jarð-bann, q. v.3. mould, Lat. humus; jörð sú er á innsigli er lögð, Lækn. 472: soil, sand-jörð, sandy soil; leir-jörð, clayey soil, etc.COMPDS: jarðarber, jarðarför, jarðarmegin, jarðarmen.B. Land, an estate, very freq. in Icel., answering to Norse bol, Dan. gaard; thus, túlf, tuttugu, sextíu, … hundraða jörð, land of twelve, twenty, sixty, … hundreds value; byggja jörð, to lease a farm; búa á jörð, to live on a farm; leigja jörð, to hold land as a tenant (leigu-liði); góð bú-jörð, good land for farming; harðbala-jörð, barren, bad land; plógs-jörð, land yielding rare produce, eider-down or the like; land-jörð, an inland estate, opp. to sjóvar-jörð, land by the sea side; Benedikt gaf sira Þórði jarðir út á Skaga hverjar svá heita …, Dipl. v. 27.COMPDS: jarðar-, sing. or jarða-, pl.: jarðarbrigð, jarðarbygging, jarðareigandi, jarðarhefð, jarðarhelmingr, jarðarhundrað, jarðarhöfn, jarðarflag, jarðarkaup, jarðarleiga, jarðarlýsing, jarðarmark, jarðamat, jarðamáldagi, jarðarmáli, jarðarmegin, jarðarpartr, jarðarrán, jarðarreitr, jarðaskeyting, jarðarskipti, jarðaskipti, jarðarspell, jarðatal, jarðarteigr, jarðarusli, jarðarverð, jarðarvígsla, jarðarþjófr. -
7 MEIÐA
(-dda, -ddr), v.1) to hurt, esp. to maim, injure seriously (hina rak hann ór landi, meiddi eðr drap);2) of things, to damage (finna þeir at skipit var meitt neðan); to spoil, destroy (þá tók hann at m. hof ok hörga);3) refl. to take hurt.* * *d, to hurt, of bodily injury; hann lék hann ílla ok kvaðsk mundu meiða hann, Eg. 189; munda ek þat ok vilja, at hann meiddi ykkr eigi opt, Fms. ii. 101; meiddu þig ekki, take heed not to hurt thee! hefirðu meitt þig?—esp. to maim, injure seriously, or if of things, to damage, sverðum þeir meiddu þann er saklauss var, Sól. 22, Sturl. ii. 181; en hina rak hann ór landi, meiddi eðr drap, Fs. 18, 99, Ó. H. 63; ok ætlaði at láta meiða eðr drepa ossa landa fyrir, Íb. 10; meiðit hvert skip svá at ekki sé sjófært, Fær. 260; finna þeir nú, at skipit var meitt neðan, Sturl. iii. 68:—to spoil, destroy, eptir þat kom hagl stórt ok meiddi allan ávöxt jarðar, Pr. 436; nú hefir yður vangeymsla mjök meiddan várn sigr, Fms. vi. 326; ef menn skeðja jörðu eðr meiða lands-nytjar, Grág. ii. 216; þá tók hann at meiða hof ok hörga, Bs. i. 10:—of a horse, to make it sore on the back, and part. meiddr, sore in the back.II. reflex. to take hurt, be hurt, maimed, Grág. ii. 16, Fms. i. 273; meiddusk skipin þar fyrir, Ó. H. 164; ok hafði meizk (= meiðsk) þjóleggrinn, Bs. i. 344. -
8 NÝR
* * *(acc. nýjan), a.1) new (n. átrúnaðr); af nýju, anew, again; næst nýss, just recently (þat vann næst nýss niðr Ylvinga);2) fresh (nýtt kjöt, nýir fiskar).* * *adj., ný, nýtt; gen. nýs, nýrar, nýs; dat. nýjum, nýri, nýju; acc. nýjan, nýja, nýtt: pl. nýir, nýjar, ný; gen. nýra, mod. nýrra; dat. nýjum; acc. nýja, nýjar, ný, see Gramm. p. xix: compar. nýri, mod. nýrri; superl. nýstr, mod. nýjastr; [Ulf. niujis = καινός and νέος; A. S. niwe; Engl. new; O. H. G. niuwi; Germ. neu; Dan.-Swed. ny]:—new; vaðmál nýtt ok únotið, Grág. i. 500; skrúðklæði ný, 504; nýtt tungl, a new moon, but in old usage, as it seems, the waxing, or even the full moon; cp. however, þvíat nýtt var at ok niða-myrkr, Grett. 111 A, where Ed. 1853 has hríð var á.2. fresh; nýtt kjöt, þat er siðr Færcyinga at hafa nýtt kjöt öllum missarum, Fær. 298; nýja fiska ok ostrur, N. G. L. ii. 263; í nýju nauta blóði, Hdl. 10.II. temp, new, fresh, recent; ný tíðendi, fresh news, Fas. iii. 597; nýra spjalla, Hkv. Hjörv. 31; of ný samkvámu-mál, Grág. i. 458; inn nýi háttr, the new metre, Edda (Ht.); þetta görðu menn at nýjum tíðendum, Nj. 14; ný bóla, a new blotch, in the phrase, það er engin ný bóla, ‘tis no new thing, ‘tis an old sore.III. as subst., hón sagði at þat væri nú nýjast, Fas. iii. 219; spyrja eptir hvat til nýs ( quid novi) hefir borit, Mar.2. adverb, phrases; næst nýs, nearest new, just recently, Hkv. 2. 7; af nýju, anew, again, Hkr. ii. 38, Stj. 504; mod., að nýju, Bs. i. 768; at fornu ok nýju, of old and of late, passim; á nýja-leik, anew, again, Fms. ix. 274, see leikr.IV. in local names, as, Nýja-land, Newland (in America), Ann. 1290.COMPDS: nýjabrum, nýjaleik.B. ný-, denoting newly, recently, may be prefixed to almost every part. pass. as also to adjectives with a part. pass. sense; thus, ný-alinn, ný-fæddr, ný-borinn, new-born, Rb. 346, Fms. iii. 111; ný-gotinn, newly dropped; ný-gipt, ný-kvángaðr, newly married. Sks. 47, Fms. xi. 88; ný-skírðr, newly christened, ii. 42; ný-grafinn, -jarðaðr, newly buried; ný-vígðr, newly ordained or consecrated, Bs. i. 131, Ld. 230, Fms. ix. 413; ný-andaðr, ný-dáinn, ný-látinn, ný-dauðr, -fallinn, -drepinn, newly dead, Fms. xi. 308, Fas. i. 57, Glúm. 392, Fbr. 115, Mar.; ný-kominn, just come, Orkn. 450, Fms. i. 27, x. 118, Eg. 14; ný-farinn, ný-genginn, ný-sigldr, ný-riðinn, ný-hlaupinn, having newly gone, parted, sailed, ridden away, Landn. 84, Fms. ii. 278, viii. 350; ný-háttaðr, ný-sofnaðr, ný vaknaðr, newly gone to bed, to sleep, just awake, v. 105, Orkn. 212 Fas. ii. 411; ný-staðinn upp, having just risen; ný-seztr, having just sat down; ný-klæddr, just dressed, Hkr. iii. 128; ný-görr, newly made, Sturl. i. 121, Bárð. 168; ný-fenginn just recovered, Fms. x. 387; ný-brotinn, fresh broken, 623. 20; ný-gefinn, newly given, Eg. 174; ný-fundinn, just found, discovered, Stj. 650; ný-tekið, just received, Eg. 478, Fms. vii. 60; ný-misst, ný-tapaðr, newly lost; ný-liðinn, just past, Greg. 82; ný-byrjaðr, just begun; ný-lokinn, ný-endaðr, just finished, just done, Rb. 56; ný-lagðr, new-laid, Bs. i. 346; ný-búinn, just done; ný-mæltr, newly spoken, Fas. iii. 75; ný-tekinn, fresh taken, Eg. 478, Fms. vii. 60; ný-dubbaðr, new-dubbed, Al. 7; ný-nefndr, newly named, Bs. i. 699; ný-spurt, newly heard, Fms. i. 213; ný-orðinn (ný-skeð), having just happened, Bs. i. 469, Fms. viii. 5; ný-ortr, ný-ritaðr, ný-skrifaðr, newly composed, written, Glúm. 384; ný-sagðr, ný-talaðr, newly said, reported, Bs. i. 768; ný-greindr, id., 700; ný-vaxinn, Landn. 190; ný-runninn, ný-sprottinn, newly grown, Str. 49, Stj. 290; ný-bræddr, fresh tarred, Fms. viii. 383, xi. 437; ný-birktr, new-barked, of trees; ný-blæddr, new-bled, Orkn. 460, Symb. 29; ný-klipptr, new-shorn, Mart. 123; ný-markaðr, of sheep, Lv. 48; ný-saumaðr, fresh sewn, Orkn. 182; ný-sopit, having just sipped, Fbr. 214; ný-kefldr, newly gagged, of lambs, Eb. 244; ný-skorinn, new-cut, Eg. 516, Fms. iii. 114; ný-sleginn, new-mown, Str. 45; ný-soðinn, fresh cooked, Fas. ii. 232; ný-bakaðr, new-baked, Stj. 121; ný-þveginn, newly washed; ný-litaðr, fresh dyed, Blas. 45, Bs. i. 446; ný-þaktr, new-thatched, Fms. v. 331; ný-hvattr, new-whetted, Bjarn. 65; ný-karinn, new-polished, Fas. iii. 635; ný-bygðr, new-built; ný-þelaðr, refill nýþelaðr, a carpet with the nap on, i. e. not worn, not threadbare, Dipl. v. 18; ný-leitað, Grett. 111 A; ný-legit, Bs. i. 189; ný-rekit, Hrafn. 8; ný-skilizt, hafði hann nýskilizk við Túnsbergs menn, he had newly parted with them, Fms. viii. 408, v. l. -
9 sjaldan
* * *(sjaldnar, sjaldnast), adv. seldom (s. hefi ek aðra haft at skildi fyrir mér).* * *adv., compar. sjaldnar, sjaldnast (but sjaldar, Barl. 96, 100); in mod. proncd. skjaldan, with a non-radical k: [A. S. seldan; Engl. seldom; Germ. selten; Dan. sjelden]:—seldom; mjök s., Am. 78; sem sjaldnar kann henda, Fas. i. 158; þá væri hann sjaldar á tali við þik, Barl. 96; miklu sjaldar enn hann vildi, 100; ef prestr syngr þar sjaldnar, K. Þ. K.; sjaldnar verðr sá heim sóttr er fám görir gott, Bs. ii. 98; meira vírðisk þat er sjaldnar verðr = ‘omne ignotum pro mirifico.’ Hom. (St.); það er nýtt sem skjaldan skeðr, a saying (mod.); sem sjaldnast, Hom. (St.); tvá daga í viku it sjaldnasta, at least, Vm. 94; it sjaldnasta á tólf mánudum, at seldomest once a twelvemonth, Bs. i. 168; ó-sjaldan, not seldom, Vsp. 26.2. with the notion of never, not; hann s. sitr er hann slíkt of fregn, Vsp. 30; s. verðr víti vörum, Hm. 6; s. hittir leiðr í lið, 65; s. sút ala, 47; s. bautasteinar …, 71; heldr var ek hæg sjaldan, Am. 95; sjaldan hefi ek aðra haft at skildi fyrir mér, Nj. 8; s. fór svá þá er vel vildi, Ld. 290; sjaldnar myndim vér þess iðrask, þó at vér mæltim fleira en færa, one would seldom have to repent having said too little rather than too much, Hrafn. 9; hafðu þat fram s., never put that forth, Am. 38.COMPDS: sjaldgæfr, sjaldgætr, sjaldheyrðr, sjaldkvæmr, sjaldsénn, sjaldstundum. -
10 skaða
(að), v. impers., e-n skaðar ekki, it does one no harm or damage.* * *1.að, [see skeðja; Engl. scathe; O. H. G. skadon; Germ. schaden; Dan. skade]:—to scathe, hurt, in old writers impers. to take hurt, be scathed; ekki skal þik í skaða, Ld. 212; þig skaðar ekki, frændi, ef ek einn mæli þetta, Fb. ii. 194; má ok vera at skikkjuna skaði ekki, Fms, ii. 279; bætti hann þat, svá at ekki skaðaði, vii. 158.2.u, f. a bird, Dan. skade, Edda (Gl.) -
11 SKÍ
n. jugglery, legerdemain.* * *n. jugglery, legerdemain; undr ok argskap. skí ok skrípi ein, Gsp. (Fas. i. 487): hence the compd, skí-maðr or ske-maðr, m., prop. a juggler, impostor, by which word the ancients rendered the ‘hypocrite’ of the N. T.; eigi skulu þér hryggvir vera sem skímenn, … þeir hryggjask svá sem skímenn, Hom. 74; ér skímenn, hverr yðvarr leysir oxa sinn af bási á þváttdegi? Greg. 48 (Luke xiii. 15): in secular writings, enn Eirekr faðir hans sagði svá, at þat var samskulda er Leifr hafði borgit skipshöfn manna í hafi, ok þat er hann hafði flutt skæmanninn til Grænlands, þat var prestrinn, Frissb. 157, cp. Fms. ii. 246 (Hkr. i. 304 l. c. spells skemann). -
12 SKJÁR
* * *(pl. skjáir), m. a window-frame with a transparent membrane over it, fitting to the opening (ljóri) in the roof, or to the window in the sidewall (cf. hliðskjár).* * *m. (the older form was prob. ské, analogous to lé, klé, q. v.):— a window (the opening). In old dwellings the openings were round, fitted with a hoop or frame (called skjá-grind), which had a membrane (skjall) stretched over it, and this was used instead of glass, and could be taken out at pleasure-; such windows are still found in Icel. farm-houses, all such openings being in the roof, not in the walls, cp. Nj. ch. 78 (init.); and when the frame was taken out, these openings served as outlets for smoke. In some instances skjár seems to be used synonymously with ljóri (q. v.); the hlið-skjár (q. v.), or ‘side-skjar,’ would then answer to the window or opening in mod. Icel. dwellings; hristust skjáir ( chimney-pot = mod. strompr. q. v.)á húsum sem fyrir vindi hvössum, Ann. 1341; Þorbjörn þreif upp stokk ok reisti undir skjáinn ok fór þar út, Gullþ. 19; taka af skjána ok láta leggja út reykinn, Fbr. 99 new Ed.; ef menn sitja í húsum þeim er skjáir eru á, þá er svá ljóst inni, at hverr maðr kennir annan, Sks. 47 new Ed.; konungr hafði gört skjá fyrir stofuna, Fms. vii. 34; fara upp á stofuna ok taka af skjáinn (i. e. the frame), Fbr. 170; hann kastaði því inn um skjáinn, Fas. ii. 81; brutu þeir stofuna um skjána, Sturl. i. 168; hlið-skjár, Sturl. ii. 85; hann hlörar við hliðskjáinn er á var stofunni, Bs. i. 628: the phrase, nú gengr eigi skjall á skjá, N. G. L. i. 384 (see skjall); krumminn á skjá, skjá, skekr belgi þrjá, a nursery rhyme.COMPDS: skjágluggi, skjágrind, skjávindauga. -
13 smjör-askja
u, f. [Dan. smøræske], a butter-bowl. -
14 skaddi
from skeðja. -
15 sködd
from skeðja. -
16 skaddi
praet. sing. indic. от skeðja
См. также в других словарях:
Ske — is an Icelandic band whose origins can be traced back to 1992, when a band called Skárren ekkert was founded by Eiríkur Þorleifsson, Frank Hall and Guðmundur Steingrímsson, and joined by Hrannar Ingimarsson in 1998. In 1999 they wrote the music… … Wikipedia
skē̆ i- — skē̆ i English meaning: to cut, separate Deutsche Übersetzung: ‘schneiden, trennen, scheiden” Note: extension from sek ; initial sound partly also sk̂ , skh , sk̂h , as in the continuing formation Material: I. O.Ind. chyati “… … Proto-Indo-European etymological dictionary
SKE — 〈Abk. für〉 Steinkohleeinheit * * * SKE: Abk. für ↑ Steinkohleneinheit. * * * SKE, Abkürzung für Steinkohleneinheit. * * * SKE … Universal-Lexikon
skȅla — ž 〈G mn skêlā〉 1. {{001f}}plovilo za prijevoz preko rijeke koje se kreće vezano na uže s jedne obale na drugu 2. {{001f}}mjesto gdje pristaju takva plovila, pristanište 3. {{001f}}privremena pomoćna konstrukcija (drvena, metalna) kad se gradi,… … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
skȅč — m 〈N mn skèčevi〉 kazal. kraća dramska igra najčešće u jednom činu, s komičnim situacijama i izvanjskim scenskim efektima ✧ {{001f}}engl. ← nizoz. ← tal. ← lat. ← grč … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
skēþ- — *skēþ germ.?, Verb: Verweis: s. *skaþ s. skaþ ; … Germanisches Wörterbuch
skē̆ u-5 — skē̆ u 5 See also: besides sk̂eu (see under) “throw, schießen, hetzen”; s. die extensions skeub , skeubh , skeud , skeug , skeuk … Proto-Indo-European etymological dictionary
ske — para·ske·ni·on; po·len·ske; ske·te; ske·dad·dle; ske·dad·dler; … English syllables
ske — I ske 1. ske sb., en, er, erne; bide skeer med; tage skeen i den anden hånd II ske 2. ske vb., sker, skete, sket … Dansk ordbog
ske — • hända, inträffa, uppstå, ske, försiggå, förekomma, förefalla, uppkomma • inträffa, hända, ske, infalla, förekomma, äga rum • inträffa, hända, ske, infalla, förekomma, äga rum, yppa, sig … Svensk synonymlexikon
SKE — Die Abkürzung SKE steht für Steinkohleeinheit, eine Maßeinheit für den Vergleich des Energiegehaltes Schiedskommission im Eisenbahnverkehr in der Schweiz Schleswig Klosterkruger Eisenbahn SILC Key Exchange protocol, SILC… … Deutsch Wikipedia
