Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

wrikan

  • 1 REKA

    * * *
    I)
    (rek; rak, rákum; rekinn), v.
    1) to drive (r. hesta, fé, svín, naut); r. aptr, to drive back; r. aptr kaup sín, to recall, cry off from one’s bargains; r. af (ór) landi, to drive out of the land, drive into exile; r. af höndum, r. burt, to drive away; r. flótta, to pursue a flying host;
    2) to compel (segir, hver nauðsyn hann rekr til); þér vegit víg þau, er yðr rekr lítit til, ye slay men for small cause;
    3) to perform, do; r. hernað, to wage war; r. erendi, to do an errand;
    4) to thrust, push violently (hann rak hann niðr mikit fall); r. aptr hurð, to fling the door to; r. hendr e-s á bak aptr, to tie one’s hands behind the back;
    5) various phrases, r. augu skygnur á e-t, to cast one’s eyes upon, see by chance; svá langt, at hann mátti hvergi auga yfir r., so far that he could not reach it with his eyes; r. minni til e-s, to recollect; r. upp hljóð, to set up a cry, utter a scream;
    6) r. nagla, hæl, to drive a nail, peg;
    7) impers., to be drifted, tossed (skipit rak inn á sundit); e-n rekr undan, one escapes (bað þá eigi láta Gretti undan r.); of a tempest, þá rak á fyrir þeim hríð, a storm rose upon them;
    8) with gen., to pursue, take vengeance for (ef þér rekit eigi þessa réttar, þá munu þér engra skamma r.);
    9) refl., rekast, to be tossed, wander (ek hefi rekizt úti á skógum í allan vetr); r. landa á milli, to go from one country to another; r. á e-m, to intrude oneself upon; r. eptir e-m, to accommodate oneself to a person; r. undan, to escape (ef Kjartan skal nú undan r.); rekast (vrekast) at virði, to quarrel over a meal.
    f. shovel, spade.
    * * *
    pres. rek, rekr; pret. rak, rakt (mod. rakst), rak, plur. ráku; subj. ræki; imper. rek, rektú; part. rekinn; originally vreka; [Ulf. wrikan = διώκειν, ga-wrikan = ἐκδικειν; A. S. and Hel. wrecan; Engl. wreak; O. H. G. rechan; Germ. rächen; Dan. vrage; Swed. vräka; Lat. urgere]:—to drive; reka hross, fé, svín, naut, to drive horses, cattle, Eg. 593, Fbr. 30, Nj. 118, 119. 264, Grág. ii. 327, 332, Gísl. 20. Fms. x. 269, 421, Lv. 47, Glúm. 342; reka burt, to expel, drive away, Fms. i. 70, x. 264; reka ór (af) landi, to drive into exile, Nj. 5, Eg 417; reka af höndum, to drive off one’s hands, drive away. Fms. vii. 27; rekinn frá Guði, Grág. ii. 167; reka djöfla frá óðum mönnum, Mar.; reka flótta, to pursue a flying host, Eg. 299, Hkr. i. 238.
    2. to compel; at því sem hlutr rak þá til, in turns, as the lot drove them to do, 625. 84; segir hver nauðsyn hann rekr til, Fms. x. 265; ér vegit víg þau er yðr rekr lítið til, Nj. 154.
    3. with prepp.; reka aptr, to drive back, repel, Ld 112: reka aptr kaup sín, to recall, make void, Nj. 32: to refute, N. G. L. i. 240:—reka fyrir, to expel, cp. Germ. ver-treiben, hann görði frið fyrir norðan fjall, ok rak fyrir vikinga, Ver. 45; þá vóru villumenn fyrir reknir, 54; fyrir reka argan goðvarg, Bs. i. 13 (in a verse):—reka út, to expel.
    II. to perform business or the like; reka hernað, to wage war. Fms. i. 105, xi. 91; reka eyrendi, Ld. 92; þat er lítið starf at reka þetta erendi. Eg. 408; reka sýslu, to transact business, Grág. ii. 332; reka hjúskap, to live in wedlock, H. E. i. 450.
    III. to thrust, throw, push violently; hann rak hann niðr mikit fall, Fms. i. 83; rak hann útbyrðis. Eg. 221; rak hann at höfði í soðketilinn, Nj. 248; Flosi kastaði af sér skikkluni ok rak í fang henni, 176: of a weapon, to run, hann rekr atgeirinn í gegnum hann, he ran it through his body, 115, 119, 264; hann rak á honum tálgu-kníf, stabbed him. Band. 14: reka fót undan e-m, to back the foot clean off, Sturl. iii. 6.
    2. reka aptr hurð, dyrr, to bolt, bar, Eg. 749, Fms. ix. 518; þeir ráku þegar aptr stöpulinn, viii. 247; hón rak lás fyrir kistuna, Grett. 159; reka hendr e-s á bak aptr, to tie one’s hands to the back, pinion, Fms. xi. 146.
    IV. various phrases; reka auga, skygnur á e-t, to cast one’s eyes upon, see by chance, hit with the eye, Ld. 154: svá langt at hann mátti hvergi auga yfir reka, so far that he could not reach it with his eyes, Fms. xi. 6; reka minni til, to remember, vi. 256, vii. 35 (of some never-to-be-forgotttn thing); reka fréttir um e-t, to enquire into, i. 73; reka sparmæli við e-n, Grett. 74; reka ættar-tölur (better rekja), Landn. 168, v. l.; reka upp hljóð, skræk, to lift up the voice, scream aloud; these phrases seem to belong to a different root, cp. the remarks s. v. rekja and réttr.
    V. to beat iron, metal; reka járn, Grett. 129 A (= drepa járn); reka nagla, hæl, saum, to drive a nail, a peg (rek-saumr); selrinn gékk þá niðr við sem hann ræki hæl, Eb. 272.
    VI. impers. to be drifted, tossed; skipit rak inn á sundit, Fms. x. 136; skipit rak í haf út, Sæm. 33; rak þangat skipit, Eg. 600; rekr hann (acc.) ofan á vaðit, Nj. 108:—to be drifted ashore, viðuna rak víða um Eyjar, hornstafina rak í þá ey er Stafey heitir síðan, Ld. 326; ef þar rekr fiska, fugla eðr sela, ef við rekr á fjöru … nú rekr hval, Grág. ii. 337; borð ný-rekit, Fs. 25; hann blótaði til þess at þar ræki tré sextugt, Gísl. 140; hafði rekit upp reyði mikla, Eb. 292; fundu þeir í vík einni hvar upp var rekin kista Kveldúlfs, Eg. 129:—e-n rekr undan, to escape, Nj. 155:—of a tempest, þá rak á fyrir þeim hrið (acc.), a tempest arose, Fs. 108; rekr á storma, myrkr, hafvillur, þoku, to be overtaken by a storm, … fog.
    VII. reflex. to be tossed, wander; ek hefi rekisk úti á skógum í allan vetr, Fms. ii. 59; görask at kaupmanni ok rekask landa í milli, 79; lítið er mér um at rekask milli kaupstaða á haustdegi, Ld. 312; ok ef Kjartan skal nú undan rekask ( escape), 222; at hann rækisk eigi lengr af eignum sínum ok óðulum, Fms. ix. 443; hann bað yðr standa í mót ok rekask af höndum óaldar-flokka slíka, Ó. H. 213.
    VIII. with gen. to wreak or take vengeance; þér hafit rekit margra manna sneypu ok svívirðinga, Fbr. 30; en áttu at reka harma sinna í Noregi, Fb. ii. 120: ok ef þér rekit eigi þessa réttar, þá munu þér engra skamma reka, Nj. 63; þér vilduð eigi eitt orð þola, er mæltt var við yðr, svá at þér rækit eigi, Hom. 32; frændr vára, þá er réttar vilja reka, Eg. 458; mjök lögðu menn til orðs, er hann rak eigi þessa réttar, Ld. 250; átru vér þá Guðs réttar at reka, Ó. H. 205.
    IX. part., þykki mér ok rekin ván, at …, all hope past, that …, Ld. 216. 2. rekinn = inlaid, mounted; öxi rekna, Ld. 288; hand-öxi sína ina reknu, Lv. 30; öxi forna ok rekna, Sturl. ii. 220, Gullþ. 20.
    3. a triple or complex circumlocution is called rekit; fyrst heita kenningar ( simple), annat tvíkennt ( double), þriðja rekit, þat er kenning at kalla ‘flein-brag’ orrostu, en þat er tvíkennt at kalla ‘fleinbraks-fur’ sverðit, en þá er rekit er lengra er, Edda 122; cp. rek-stefja.

    Íslensk-ensk orðabók > REKA

  • 2 urgeo

    urgeo u. (in den besten Hdschrn.) urgueo, ursī, ēre (vgl. gotisch wrikan, verfolgen, peinigen), drängen, drängend fortstoßen, treiben, stoßen, I) eig.: a) tr. hostes urgebant, drängten, drangen ein, Sall.: pedem (alcis) pede (suo), Verg.: naves in Syrtes, auf die Sandbänke treiben, Verg.: vocem ultra vires, über die Kräfte, übermäßig anstrengen, Quint.: orationem, mit Hitze, leidenschaftlich sprechen, Quint. – b) intr. sich drängen, longique urguent ad litora fluctus, Verg. georg. 3, 200. – II) übtr.: 1) drängend belästigen, bedrängen, hart zusetzen, keine Ruhe lassen, quem morbus urget, Hor.: mortifero morbo urgeor, Cic.: urgens malum, Cic.: urgens senectus, Cic.: alqm fame, Sall.: insto atque urgeo, Cic.: nihil urget, nichts drängt (dich), d.i. es hat keine Eile, Cic.: ursit me litteris, ut etc., Asin. Poll. in Cic. ep.: famulas laboribus, drängen (treiben an) die M. zur Arbeit, Ov.: alqm flebilibus modis, jmd. unablässig bejammern, Hor.: altum, nach dem hohen Meere hindrängen, Hor. – urgeri m. Genet., wegen etw. hart bedrängt (in die Enge getrieben) werden (= hart beschuldigt werden), quia male administratae provinciae aliorumque criminum urgebatur, Tac. ann. 6, 29 zw. – 2) durch seine unmittelbare Nähe od. Folge gleichs. bedrängen, a) eine Örtl. einengen, urbem urbe aliā premere atque urgere, beschränken u. in die Enge treiben, Cic. de lege agr. 1, 16: vallem, Verg. Aen. 11, 524: ebenso ibid. 7, 566: absol., ab tergo Alpes urgent, Liv. – b) eine Zeit verdrängen, urget diem nox et dies noctem, Hor. epod. 17, 25. – c) absol., drängen, urgente iam vespere profecti, indem es stark gegen Abend ging, Lact. 4, 15, 20. – 3) jmdm. durch die Rede, durch Fragen usw. zusetzen, ihn in die Auge treiben = immer etw. einwenden, interrogando, Cic.: rustice, Cic.: urg bor iam omnium vestrûm convicio, gleich ihr alle mit Vorwürfen mir zu Leibe gehen, Cic.: urgeor m. Infin., rursus urgemur etiam de ipsorum somniorum retractatu quibus anima iactatur exprimere, Tert. de anim. 46 in. – 4) etw. eifrig betreiben, von etw. nicht ablassen, opus, Ov.: arva, Hor.: iter, Ov.: occasionem, eifrig benutzen, Cic.: forum, viel auf dem F. sein, Cic.: propositum, beharren bei usw., Hor.: ius, auf strenges Recht dringen, Cic. – m. Infin., urges summovere maris litora, bemühst dich usw., Hor. carm. 2, 18, 20. – m. Acc. u. Infin., cum abrumpi dissimulationem urguebat, darauf drang, Tac. ann. 11, 26.

    lateinisch-deutsches > urgeo

  • 3 urgeo

    urgeo u. (in den besten Hdschrn.) urgueo, ursī, ēre (vgl. gotisch wrikan, verfolgen, peinigen), drängen, drängend fortstoßen, treiben, stoßen, I) eig.: a) tr. hostes urgebant, drängten, drangen ein, Sall.: pedem (alcis) pede (suo), Verg.: naves in Syrtes, auf die Sandbänke treiben, Verg.: vocem ultra vires, über die Kräfte, übermäßig anstrengen, Quint.: orationem, mit Hitze, leidenschaftlich sprechen, Quint. – b) intr. sich drängen, longique urguent ad litora fluctus, Verg. georg. 3, 200. – II) übtr.: 1) drängend belästigen, bedrängen, hart zusetzen, keine Ruhe lassen, quem morbus urget, Hor.: mortifero morbo urgeor, Cic.: urgens malum, Cic.: urgens senectus, Cic.: alqm fame, Sall.: insto atque urgeo, Cic.: nihil urget, nichts drängt (dich), d.i. es hat keine Eile, Cic.: ursit me litteris, ut etc., Asin. Poll. in Cic. ep.: famulas laboribus, drängen (treiben an) die M. zur Arbeit, Ov.: alqm flebilibus modis, jmd. unablässig bejammern, Hor.: altum, nach dem hohen Meere hindrängen, Hor. – urgeri m. Genet., wegen etw. hart bedrängt (in die Enge getrieben) werden (= hart beschuldigt werden), quia male administratae provinciae aliorumque criminum urgebatur, Tac. ann. 6, 29 zw. – 2) durch seine unmittelbare Nähe od. Folge gleichs. bedrängen, a) eine Örtl. einengen, urbem urbe aliā premere atque urgere, beschränken u.
    ————
    in die Enge treiben, Cic. de lege agr. 1, 16: vallem, Verg. Aen. 11, 524: ebenso ibid. 7, 566: absol., ab tergo Alpes urgent, Liv. – b) eine Zeit verdrängen, urget diem nox et dies noctem, Hor. epod. 17, 25. – c) absol., drängen, urgente iam vespere profecti, indem es stark gegen Abend ging, Lact. 4, 15, 20. – 3) jmdm. durch die Rede, durch Fragen usw. zusetzen, ihn in die Auge treiben = immer etw. einwenden, interrogando, Cic.: rustice, Cic.: urg bor iam omnium vestrûm convicio, gleich ihr alle mit Vorwürfen mir zu Leibe gehen, Cic.: urgeor m. Infin., rursus urgemur etiam de ipsorum somniorum retractatu quibus anima iactatur exprimere, Tert. de anim. 46 in. – 4) etw. eifrig betreiben, von etw. nicht ablassen, opus, Ov.: arva, Hor.: iter, Ov.: occasionem, eifrig benutzen, Cic.: forum, viel auf dem F. sein, Cic.: propositum, beharren bei usw., Hor.: ius, auf strenges Recht dringen, Cic. – m. Infin., urges summovere maris litora, bemühst dich usw., Hor. carm. 2, 18, 20. – m. Acc. u. Infin., cum abrumpi dissimulationem urguebat, darauf drang, Tac. ann. 11, 26.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > urgeo

  • 4 reka

    I.
    v. сильн. V; praes. rek; praet. rak, pl. rákum; conj. ræka; pp. rekinn

    reka hesta [hross], fé, svín, naut — гнать лошадей, овец, свиней, коров

    II.
    f.
    посл.

    stikk mér í, kvað reka! — «Воткни-ка меня в землю!» — сказала лопата, GÁÞþ.

    * * *
    гл. сильн. V гнать
    г. wrikan преследовать, д-а. wrecan гнать, мстить (а. wreak давать выход чувству), д-в-н. rehhan мстить (н. rächen), ш. vräka бросать; к лат. urgēre теснить, толкать, р. враг

    Old Norse-ensk orðabók > reka

  • 5 vȏrgъ

    vȏrgъ Grammatical information: m. o Accent paradigm: c Proto-Slavic meaning: `foe'
    Old Church Slavic:
    vragъ `foe' [m o]
    Russian:
    vórog (folk poet.) `foe, fiend' [m o]
    Czech:
    vrah `foe' [m o]
    Slovak:
    vrah `murderer' [m o]
    Polish:
    wróg `foe' [m o], wroga [Gens]
    Upper Sorbian:
    wróh `murderer' [m o], wroha [Gens]
    Serbo-Croatian:
    vrȃg `devil' [m o], vrȃga [Gens];
    Čak. vrȃg (Vrgda) `devil' [m o], vrȃga [Gens];
    Čak. vrȃh (Orbanići) `devil' [m o], vrȃga [Gens]
    Slovene:
    vrȃg `devil' [m o]
    Bulgarian:
    vrag `enemy' [m o]
    Lithuanian:
    var̃gas `hardship, misery' [m o] 2/4
    Latvian:
    vā̀rgs2 (dial.) `misery' [m o];
    vãrgs `pining, miserable' [adj o]
    Old Prussian:
    wargan `misery, suffering, danger' [Accs];
    wargs `evil' [adj]
    Indo-European reconstruction: (h₁)uorg-o- \{1\}
    Comments: The reconstruction of an initial laryngeal hinges on Gk. εἴργω `shut in, shut out' [verb], which may or may not be cognate.
    Other cognates:
    Go. wrikan `persecute' [verb]

    Slovenščina-angleščina big slovar > vȏrgъ

См. также в других словарях:

  • wrikan — [akin to Eng wreak] : persecute. Deriv. wraka persecution, wrakja persecution, wrakjan persecutor, wraks persecutor, wrekei persecution. Comp. frawrikan persecute, gawrikan avenge …   Gothic dictionary with etymologies

  • ворог — враг; нечистый, черт , ворожий, укр. ворог, блр. ворог, др. русск. ворогъ, ст. слав. врагъ ἐχθρός (Клоц., Супр.), болг. враг, сербохорв. вра̑г, словен. vrȃg дьявол, черт , чеш. vrah, слвц. vrah убийца , польск. wrog, род. п. wroga враг .… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • рахать — рахнуть бросать, швырять что либо тяжелое , курск. (Даль), также гнать , тверск. (См.). Неприемлемы существующие сравнения со ст. слав. връгѫ, врѣшти βάλλειν (см. вергать, вергнуть), вопреки Иоклю (AfslPh 28, 7), а также с враг, гот. wrikan… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • Wreak — Wreak, v. t. [imp. & p. p. {Wreaked}; p. pr. & vb. n. {Wreaking}.] [OE. wrek?? to revenge, punish, drive out, AS. wrecan; akin to OFries. wreka, OS. wrekan to punish, D. wreken to avenge, G. r[ a]chen, OHG. rehhan, Icel. reka to drive, to take… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wreaked — Wreak Wreak, v. t. [imp. & p. p. {Wreaked}; p. pr. & vb. n. {Wreaking}.] [OE. wrek?? to revenge, punish, drive out, AS. wrecan; akin to OFries. wreka, OS. wrekan to punish, D. wreken to avenge, G. r[ a]chen, OHG. rehhan, Icel. reka to drive, to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Wreaking — Wreak Wreak, v. t. [imp. & p. p. {Wreaked}; p. pr. & vb. n. {Wreaking}.] [OE. wrek?? to revenge, punish, drive out, AS. wrecan; akin to OFries. wreka, OS. wrekan to punish, D. wreken to avenge, G. r[ a]chen, OHG. rehhan, Icel. reka to drive, to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Rächen — Rchen, verb. reg. et irreg. act. welches im letztern Falle, im Mittelw. gerochen, im Imperat. aber räche hat, ein begangenes Unrecht an dem der es begangen hat, ahnden; mit der vierten Endung der Sache. 1) Im weitesten Verstande, da es auch von… …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

  • wreak — wreaker, n. /reek/, v.t. 1. to inflict or execute (punishment, vengeance, etc.): They wreaked havoc on the enemy. 2. to carry out the promptings of (one s rage, ill humor, will, desire, etc.), as on a victim or object: He wreaked his anger on the …   Universalium

  • враг — Заимств. из ст. сл. яз., где врагъ < общеслав. *vorgъ (ср. исконно рус. ворог «дьявол, черт, неприятель, враг»), того же корня, что и др. прус. wargs «злой», готск. wrikan «преследовать», лат. urgēre «угнетать, гнать» …   Этимологический словарь русского языка

  • враг — Заимствование из старославянского, восходит к общеславянской основе vorgt, родственного древненемецкому wargs – злой и готскому wrikan – преследовать …   Этимологический словарь русского языка Крылова

  • rächen — Vsw std. (9. Jh., girehhan 8. Jh.), mhd. rechen Vst., ahd. rehhan, as. wrekan Stammwort. Aus g. * wrek a Vst. verfolgen, rächen , auch in gt. wrikan, anord. reka, ae. wrecan. Damit vergleicht sich am ehesten l. urgēre pressen, drängen, treiben,… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»