Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

vestigiis)

  • 1 vestigium

    vestīgium, iī, n.( aus verstigium zu verro), I) aktiv = das Auftretende = der auftretende untere Teil des Fußes, die Fußsohle, A) eig.: 1) im allg.: qui adversis vestigiis stant contra nostra vestigia, quos ἀντίποδας vocatis, Cic.; vgl. in quo (circulo australi) qui insistunt adversa vobis urgent (gegen euch kehren) vestigia, Cic.: aut est quisquam tam ineptus, qui credat esse homines, quorum vestigia sint superiora quam capita, Lact.: a vestigio ad verticem, Plin. – vestigia ponere graviter, schwer auftreten, Cic. poët. (übrig, s. pōnono. I, 1, a, α). – an Tieren, parandrus bisulso vestigio, mit gespaltenen Hufen, Solin. 30, 25. – 2) die künstliche Fußsohle des Pferdes, das Hufeisen, vestigium equi excussum ungulā, Plin. 28, 263.

    B) meton.: AA) die durch die auftretende Fußsohle zurückgelassene Fußtapfe, die Fußspur, Spur, 1) eig. u. übtr.: a) eig.: α) v. Menschen, virilis pedis vest., Vitr.: is hāc iit; hāc socci video vestigium in pulvere, Plaut.: hominis vestigio animadverso, Plin.: vestigia in omnes ferentia partes, Liv.: currentium pes etiamsi non moratur, facit vestigium, Quint.: vestigium facere in foro, das F. betreten, Cic.: so auch vestigium facere in possessione, eine B. betreten, Cic.; vgl. ex eo loco (der Besitzung), ubi impresserit vestigium, deici neminem posse, Cic.: palam professi nusquam inde nisi in patriam vestigium esse moturos, sie würden von der Stelle nirgends anderswohin einen Schritt tun außer in das V., Curt. – vestigiis alqm sequi, Liv., consequi, Cic.: nullum enim vestigium abs te discessurus sum, auf jedem Schritt u. Tritt werde ich dann bei dir sein, Asin. Pollio in Cic. ep.: vestigiis instare, Liv.: negans e re publica esse, vestigium abscedi ab Hannibale, von H. nur eine Spur weit abzugehen, Liv.: patris patruique vestigia premens, auf den F. des V.u.O. stehend, Tac. ann. 2, 14. – deus ille, quem mente noscimus atque in animi notione tamquam in vestigio volumus reponere, wie in eine Fußspur hineinpassen, Cic. de nat. deor. 1, 37. – β) v. Tieren, v. ungulae, Cic. – u. bes. die Spur eines Wildes, die Fährte, scrutari vestigia, Plin.: quarum (alcium) ex vestigiis cum est animadversum a venatoribus, quo se recipere consuerint, Caes.; vgl. qui (wie Spürhunde) eius modi hominum furta odore aut aliquo leviter presso vestigio persequebantur, Cic. – b) übtr., übh. die zurückgelassene Spur, in lectulo decumanae mulieris vestigia videre recentia, Cic.: tergum foedum recentibus vestigiis verberum, Liv.: vestigia cruoris relinquere inter dentium commissuras (vom getrunkenen Stierblut), Scrib. Larg.: frons non calamistri notata vestigiis, Cic. – – 2) bildl.: a) übh.: vestigiis ingredi patris, in die Fußtapfen des V. treten (= ihm nachahmen), Cic.: so auch vestigiis alcis insistere, Cic. u.a. (u. so nimium fraternis vestigiis insistere, Sen. rhet.: u. alienis insistere vestigiis, anderen nachtreten, Quint.): ebenso alcis vestigia persequi, Cic.: alqm ipsius vestigiis persequi, Cic. – b) die zurückgelassene Spur, das Merkmal, Kennzeichen, woran man etwas entdecken kann, vestigia sceleris, avaritiae, Cic.: amoris, Quint.: imprimi quaedam vestigia animo, Quint.: integritas provincialis, cuius ego nuper in Macedonia vidi vestigia non leviter impressa, sed fixa ad memoriam illius provinciae sempiternam, Cic.

    BB) (poet.) der ganze untere auftretende Fuß (als unterster Teil des pes, des Fußes), 1) eig.: vestigia nuda sinistri pedis, Ov.: vestigia candida, Catull.: vestigia alba primi pedis (der Vorderbeine), Verg.: u. so prima vestigia (Vorderfüße), Ggstz. pedes clunales, Hinterfüße, Avien.: ursi vestigium carnosum, Tatze, Plin. – 2) übtr., der Fuß eines Felsens, Berges, rupis vestigia Pyrenaeae, Avien. descr. orb. 481; vgl. ibid. 844. 1380.

    II) passiv = das Bestandene, Betretene = der Ort, wo jmd. od. etw. steht od. gestanden hat, der Standort, die Stätte, Stelle, 1) eig.: a) übh.: in suo vestigio mori malle, quam fugere, Liv.: haerere afflicti vestigio suo, Liv.: vestigium illud ipsum, in quo ille postremum institisset, Cic.: nusquam te vestigio moveris, rühre dich nicht von der Stelle, Liv. – b) die Stätte einer eingeäscherten Stadt, einer zerstörten Mauer, die Trümmer, Überreste, Ruinen, in vestigiis huius urbis, Cic. Cat. 4, 12: Cremonae vestigia, s. Heräus Tac. hist. 3, 54: semiruta murorum vestigia, Amm. 24, 2, 6. – 2) übtr., die Stelle, der Punkt in der Zeit, der Zeitpunkt, der Augenblick, eodem et loci vestigio et temporis, Cic.: in illo vestigio temporis, Caes.: vestigio temporis, Caes. – dah. adv., e (ex) vestigio, auf der Stelle, im Augenblicke, sogleich, Sulpic. in Cic. ep. u. Caes.: repente e vestigio, Cic.

    lateinisch-deutsches > vestigium

  • 2 vestigium

    vestīgium, iī, n.( aus verstigium zu verro), I) aktiv = das Auftretende = der auftretende untere Teil des Fußes, die Fußsohle, A) eig.: 1) im allg.: qui adversis vestigiis stant contra nostra vestigia, quos ἀντίποδας vocatis, Cic.; vgl. in quo (circulo australi) qui insistunt adversa vobis urgent (gegen euch kehren) vestigia, Cic.: aut est quisquam tam ineptus, qui credat esse homines, quorum vestigia sint superiora quam capita, Lact.: a vestigio ad verticem, Plin. – vestigia ponere graviter, schwer auftreten, Cic. poët. (übrig, s. pono no. I, 1, a, α). – an Tieren, parandrus bisulso vestigio, mit gespaltenen Hufen, Solin. 30, 25. – 2) die künstliche Fußsohle des Pferdes, das Hufeisen, vestigium equi excussum ungulā, Plin. 28, 263.
    B) meton.: AA) die durch die auftretende Fußsohle zurückgelassene Fußtapfe, die Fußspur, Spur, 1) eig. u. übtr.: a) eig.: α) v. Menschen, virilis pedis vest., Vitr.: is hāc iit; hāc socci video vestigium in pulvere, Plaut.: hominis vestigio animadverso, Plin.: vestigia in omnes ferentia partes, Liv.: currentium pes etiamsi non moratur, facit vestigium, Quint.: vestigium facere in foro, das F. betreten, Cic.: so auch vestigium facere in possessione, eine B. betreten, Cic.; vgl. ex eo loco (der Besitzung), ubi impresserit vestigium, deici neminem posse, Cic.: palam professi nusquam inde nisi in patriam vestigium esse moturos, sie
    ————
    würden von der Stelle nirgends anderswohin einen Schritt tun außer in das V., Curt. – vestigiis alqm sequi, Liv., consequi, Cic.: nullum enim vestigium abs te discessurus sum, auf jedem Schritt u. Tritt werde ich dann bei dir sein, Asin. Pollio in Cic. ep.: vestigiis instare, Liv.: negans e re publica esse, vestigium abscedi ab Hannibale, von H. nur eine Spur weit abzugehen, Liv.: patris patruique vestigia premens, auf den F. des V.u.O. stehend, Tac. ann. 2, 14. – deus ille, quem mente noscimus atque in animi notione tamquam in vestigio volumus reponere, wie in eine Fußspur hineinpassen, Cic. de nat. deor. 1, 37. – β) v. Tieren, v. ungulae, Cic. – u. bes. die Spur eines Wildes, die Fährte, scrutari vestigia, Plin.: quarum (alcium) ex vestigiis cum est animadversum a venatoribus, quo se recipere consuerint, Caes.; vgl. qui (wie Spürhunde) eius modi hominum furta odore aut aliquo leviter presso vestigio persequebantur, Cic. – b) übtr., übh. die zurückgelassene Spur, in lectulo decumanae mulieris vestigia videre recentia, Cic.: tergum foedum recentibus vestigiis verberum, Liv.: vestigia cruoris relinquere inter dentium commissuras (vom getrunkenen Stierblut), Scrib. Larg.: frons non calamistri notata vestigiis, Cic. – – 2) bildl.: a) übh.: vestigiis ingredi patris, in die Fußtapfen des V. treten (= ihm nachahmen), Cic.: so auch vestigiis alcis insistere, Cic. u.a. (u. so nimium fraternis vestigiis insi-
    ————
    stere, Sen. rhet.: u. alienis insistere vestigiis, anderen nachtreten, Quint.): ebenso alcis vestigia persequi, Cic.: alqm ipsius vestigiis persequi, Cic. – b) die zurückgelassene Spur, das Merkmal, Kennzeichen, woran man etwas entdecken kann, vestigia sceleris, avaritiae, Cic.: amoris, Quint.: imprimi quaedam vestigia animo, Quint.: integritas provincialis, cuius ego nuper in Macedonia vidi vestigia non leviter impressa, sed fixa ad memoriam illius provinciae sempiternam, Cic.
    BB) (poet.) der ganze untere auftretende Fuß (als unterster Teil des pes, des Fußes), 1) eig.: vestigia nuda sinistri pedis, Ov.: vestigia candida, Catull.: vestigia alba primi pedis (der Vorderbeine), Verg.: u. so prima vestigia (Vorderfüße), Ggstz. pedes clunales, Hinterfüße, Avien.: ursi vestigium carnosum, Tatze, Plin. – 2) übtr., der Fuß eines Felsens, Berges, rupis vestigia Pyrenaeae, Avien. descr. orb. 481; vgl. ibid. 844. 1380.
    II) passiv = das Bestandene, Betretene = der Ort, wo jmd. od. etw. steht od. gestanden hat, der Standort, die Stätte, Stelle, 1) eig.: a) übh.: in suo vestigio mori malle, quam fugere, Liv.: haerere afflicti vestigio suo, Liv.: vestigium illud ipsum, in quo ille postremum institisset, Cic.: nusquam te vestigio moveris, rühre dich nicht von der Stelle, Liv. – b) die Stätte einer eingeäscherten Stadt, einer zerstörten Mauer,
    ————
    die Trümmer, Überreste, Ruinen, in vestigiis huius urbis, Cic. Cat. 4, 12: Cremonae vestigia, s. Heräus Tac. hist. 3, 54: semiruta murorum vestigia, Amm. 24, 2, 6. – 2) übtr., die Stelle, der Punkt in der Zeit, der Zeitpunkt, der Augenblick, eodem et loci vestigio et temporis, Cic.: in illo vestigio temporis, Caes.: vestigio temporis, Caes. – dah. adv., e (ex) vestigio, auf der Stelle, im Augenblicke, sogleich, Sulpic. in Cic. ep. u. Caes.: repente e vestigio, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vestigium

  • 3 vestigium

    vestīgĭum, ĭi, n [st1]1 [-] plante du pied.    - Cic. Ac. 2, 123; Virg. En. 5, 666.    - fallente vestigio, Plin. Ep. 2, 1, 6: par suite d'un faux pas. [st1]2 [-] semelle artificielle, fer d'un cheval.    - vestigium equi, Plin. 28, 263: fer de cheval.    - vestigium abscedere, Liv. 27, 4, 1, s'écarter d'une semelle. [st1]3 [-] empreinte des pas, trace du pied.    - socci video vestigium in pulvere, Plaut. Cist. 698: je vois l'empreinte de la chaussure dans la poussière.    - vestigia ponere, Cic. Phil. 3, 31: imprimer ses pas, porter ses pas.    - in foro vestigium facere, Cic. R. Post. 48: fouler du pied le forum. --- cf. Caec. 39.    - leviter pressum vestigium, Cic. Verr. 4, 53: empreinte faiblement marquée.    - curricula, in quibus Platonis primum sunt impressa vestigia, Cic. Or. 12: carrière, où Platon a le premier marqué ses pas.    - glacie non recipiente vestigium, Liv. 21, 36, 7: la glace ne recevant pas l'empreinte des pas.    - vestigia tenere Liv. 29, 32, 6: ne pas perdre la trace, suivre à la trace.    - vestigiis sequi hostem, Liv. 9, 45, 16: suivre l'ennemi à la trace.    - fig. vestigiis alicujus ingredi, Cic. Rep. 6, 26, marcher sur les traces de qqn.    - aliquem ipsius vestigiis persequi, Cic. Br. 307: ne pas cesser de suivre qqn en marchant sur ses propres traces.    - au fig. usquequo claudicatis in utroque vestigio ? Jérom.: jusqu'à quand serez-vous homme à boiter des deux côtés ? [st1]4 [-] traces, empreinte, marque.    - [empreinte du corps d'une pers.]. --- Cic. Verr. 3, 79.    - place où s'est tenu qqn. --- Cic. de Or. 3, 6.    - mori in vestigio, Liv.: se faire tuer sur place.    - vestigia urbis, Cic. Cat. 4, 12: les vestiges, les ruines d'une ville.    - vestigia violatae religionis, Cic. Verr. 4, 97: traces d'une profanation religieuse.    - expressa sceleris vestigia, Cic. Amer. 62: des traces visibles du crime.    - amoris vestigia, Quint. 11, 1, 59: marques d'affection. [st1]5 [-] fig. trace, vestige.    - ne quod in vita vestigium libidinis appareat, Cic. Verr. 3, 4: [prendre garde] de ne laisser voir dans votre vie aucune trace de libertinage.    - cf. Cic. de Or. 1, 37 ; Fam. 4, 14, 1. [st1]6 [-] parcelle de temps, moment, instant.    - illud vestigium temporis Caes. BG. 7, 15: ce point de la durée.    - eodem et loci vestigio et temporis, Cic. Pis. 21: en ce même point à la fois de l'espace et du temps.    - vestigio temporis, Caes. BC. 2, 26, 2: en un moment.    - e (ou ex) vestigio, Cic. Caecil. 57, ou ex vestigio, Caes. BG. 2, 25, 6: sur-le-champ, instantanément.
    * * *
    vestīgĭum, ĭi, n [st1]1 [-] plante du pied.    - Cic. Ac. 2, 123; Virg. En. 5, 666.    - fallente vestigio, Plin. Ep. 2, 1, 6: par suite d'un faux pas. [st1]2 [-] semelle artificielle, fer d'un cheval.    - vestigium equi, Plin. 28, 263: fer de cheval.    - vestigium abscedere, Liv. 27, 4, 1, s'écarter d'une semelle. [st1]3 [-] empreinte des pas, trace du pied.    - socci video vestigium in pulvere, Plaut. Cist. 698: je vois l'empreinte de la chaussure dans la poussière.    - vestigia ponere, Cic. Phil. 3, 31: imprimer ses pas, porter ses pas.    - in foro vestigium facere, Cic. R. Post. 48: fouler du pied le forum. --- cf. Caec. 39.    - leviter pressum vestigium, Cic. Verr. 4, 53: empreinte faiblement marquée.    - curricula, in quibus Platonis primum sunt impressa vestigia, Cic. Or. 12: carrière, où Platon a le premier marqué ses pas.    - glacie non recipiente vestigium, Liv. 21, 36, 7: la glace ne recevant pas l'empreinte des pas.    - vestigia tenere Liv. 29, 32, 6: ne pas perdre la trace, suivre à la trace.    - vestigiis sequi hostem, Liv. 9, 45, 16: suivre l'ennemi à la trace.    - fig. vestigiis alicujus ingredi, Cic. Rep. 6, 26, marcher sur les traces de qqn.    - aliquem ipsius vestigiis persequi, Cic. Br. 307: ne pas cesser de suivre qqn en marchant sur ses propres traces.    - au fig. usquequo claudicatis in utroque vestigio ? Jérom.: jusqu'à quand serez-vous homme à boiter des deux côtés ? [st1]4 [-] traces, empreinte, marque.    - [empreinte du corps d'une pers.]. --- Cic. Verr. 3, 79.    - place où s'est tenu qqn. --- Cic. de Or. 3, 6.    - mori in vestigio, Liv.: se faire tuer sur place.    - vestigia urbis, Cic. Cat. 4, 12: les vestiges, les ruines d'une ville.    - vestigia violatae religionis, Cic. Verr. 4, 97: traces d'une profanation religieuse.    - expressa sceleris vestigia, Cic. Amer. 62: des traces visibles du crime.    - amoris vestigia, Quint. 11, 1, 59: marques d'affection. [st1]5 [-] fig. trace, vestige.    - ne quod in vita vestigium libidinis appareat, Cic. Verr. 3, 4: [prendre garde] de ne laisser voir dans votre vie aucune trace de libertinage.    - cf. Cic. de Or. 1, 37 ; Fam. 4, 14, 1. [st1]6 [-] parcelle de temps, moment, instant.    - illud vestigium temporis Caes. BG. 7, 15: ce point de la durée.    - eodem et loci vestigio et temporis, Cic. Pis. 21: en ce même point à la fois de l'espace et du temps.    - vestigio temporis, Caes. BC. 2, 26, 2: en un moment.    - e (ou ex) vestigio, Cic. Caecil. 57, ou ex vestigio, Caes. BG. 2, 25, 6: sur-le-champ, instantanément.
    * * *
        Vestigium, vestigii. Virgil. Un pas, ou trace, ou marque qui demeure apres qu'on a marché, Vestige.
    \
        Vestigium. Virgil. La plante du pied.
    \
        Carnosum vestigium. Plin. Pied charnu, ou La plante des pieds charnue.
    \
        Vestigium canis. Columel. La pate d'un chien.
    \
        Vestigium equi excussum vngula. Plin. Un fer de cheval qui s'est defferré en chevauchant.
    \
        Caeca vestigia. Virgil. Quand on chemine en lieu obscur et tenebreux.
    \
        Taciturna vestigia ferre gradu suspenso digitis. Ouid. Cheminer sur le bout des doigts tout bellement sans faire bruit, Marcher à pas de larron.
    \
        Consequi vestigiis. Cic. Suyvre pas à pas, Suyvre le train, ou la trace, ou la route.
    \
        Facere vestigia in loco aliquo. Cic. Marcher.
    \
        Fallere vestigium dicitur locus lubricus. Curt. Faire griller, ou glisser, Faire faire un faulx pas.
    \
        Ferre vestigia per ignes. Propert. Marcher parmi le feu.
    \
        Flectere vestigia. Stat. Retourner.
    \
        Haerere in vestigio. Plin. Arrester sur ses pieds, Ne pouvoir bouger de là.
    \
        Haerere vestigio suo non posse. Liu. Ne se povoir tenir ferme sur ses pieds.
    \
        Impedire vestigia cursu. Virgil. Entrelasser et entremesler.
    \
        Implere vestigia alicuius. Plin. iun. Le suyvre et imiter, Estre aussi homme de bien que luy, Parvenir à pareille perfection que luy.
    \
        Imprimere vestigium. Cic. Laisser la marque de son pied, Empreindre, Imprimer.
    \
        Inflectere vestigia cursus sui. Cic. Retourner, Flechir et se destourner à costé de sa voye.
    \
        Insistere vestigia certa viae. Lucret. Trouver et entrer dedens la vraye trace et route par où la beste sauvage est passee.
    \
        Mouere vestigium. Curt. Bouger le pied, S'en aller.
    \
        Nusquam te vestigio moueris. Liu. Garde que tu ne marches plus avant, ou plus arriere. B.
    \
        Occumbere in vestigio. Tacit. Mourir sur le lieu où l'on a commencé à combatre.
    \
        Permulcere vestigia lymphis. Catul. Laver les pieds.
    \
        Persequi aliquem vestigiis ipsius. Cic. Le suyvre par ses pas, A la route, A la trace: comme quand il a fort neigé, le chasseur suit le lievre par la trace et route qu'il veoit imprimee en la neige, jusques à ce qu'il l'ait trouvé en forme ou en giste.
    \
        Persequi aliquem vestigiis ipsius. Cic. Le poursuyvre à la trace qu'il a faicte et empreincte parmi ses comptes.
    \
        Vbicunque posuit vestigia. Cic. Par tout où il a passé.
    \
        Quacunque ingredimur, in aliquam historiam vestigium ponimus. Cic. Nous touchons quelque histoire.
    \
        Premere vestigia alicuius. Tacit. Le suyvre de pres.
    \
        Premere vestigia. Virgil. Reprimer son pas, S'arrester.
    \
        Premere vestigia leuiter. Cic. Ne marquer ou imprimer pas fort son pas, Marcher doulcement.
    \
        Relinquere vestigium auaritiae. Cic. La trace et appercevance.
    \
        Stare in vestigio. Author ad Heren. Se tenir tout debout sans bouger d'une place.
    \
        Canis stringit vestigia leporis. Ouid. Quand le levrier poursuit le lievre de si pres, qu'il luy touche du museau, et le mort ou pince un bien peu, mais non pas à plain, en sorte que le lievre ne laisse point de courir et se sauver.
    \
        Tenere vestigia inconcussa. Lucan. Demourer ferme et constant en son opinion.
    \
        Titubata vestigia. Virgil. Glissants, ou Vacillants.
    \
        Torquere vestigia. Virgil. Retourner.
    \
        Turbare incerta fugae vestigia. Lucan. Ne point aller le droict chemin, mais tourner tantost d'un costé, tantost de l'autre, à fin que ceuls qui nous poursuyvent, soyent incertains quel chemin nous tenons.
    \
        Omnibus vestigiis indagare. Cicero. Cercher par tout diligemment.
    \
        Vestigium. Cic. Apparence, et enseigne restant de quelque chose.
    \
        Annulorum vestigium. Plin. Les enseignes que autresfois on avoit usé d'anneauls.
    \
        Nullum vestigium ciuitatis. Cic. Nulle forme et enseigne de cité et de Republique.
    \
        Ne vestigium quidem vllum est reliquum nobis dignitatis. Cic. Il ne nous en est rien demeuré, Il ne nous est point seulement demeuré la trace.
    \
        Ne quod iudiciorum esset vestigium. Cic. A fin que nulle apparence de jugement restast.
    \
        Vestigia antiqui officii remanent. Cic. Les traces et vestiges.
    \
        Olfactus vestigia non habent delphini. Plin. Il n'y a nulle apparence qu'ils ayent aucun flairement.
    \
        Vnum aliquod a Cluentio profectae pecuniae vestigium ostende. Cic. Quelque indice.
    \
        Stirpis vestigia ostendere. Curt. Les indices et enseignes de sa race.
    \
        Vestigio temporis. Caes. Tout incontinent.
    \
        Eodem et loci vestigio et temporis. Cic. Au lieu mesme et à l'heure mesme.

    Dictionarium latinogallicum > vestigium

  • 4 vestīgium

        vestīgium ī, n    [cf. vestigo], the bottom of the foot, sole: adversis vestigiis stare contra nostra vestigia.— The foot: equus vestigia primi Alba pedis ostentans, V.; cf. Summa pedum vestigia tinguit, O.—A footstep, step, footprint, foot-track, track: in foro vestigium facere, i. e. to set foot: te tuis vestigiis persequi: eodem remanere vestigio, Cs.: vestigium abscedi ab Hannibale, one step, L.—In the phrase, e vestigio, on the spot, without moving, instantly, forthwith: repente evestigio ex homine factus est Verres: e vestigio ad Castra traducere, Cs.—A trace, mark, track, vestige: in lecto mulieris vestigia recentia: quarum (alcium) ex vestigiis cum est animadversum, quo, etc., Cs.: in vestigiis huius urbis, ruins: tergum foedum recentibus vestigiis verberum, L.—Fig., a footprint, trace, sign, token: a pueritiā vestigiis ingressus patriis et tuis.—Of time, a point, moment, instant: eodem loci vestigio et temporis: vestigio temporis, instantly, Cs.: ut urbs ab hostibus capta eodem vestigio videretur, at that very moment, Cs.
    * * *
    step, track; trace; footstep

    Latin-English dictionary > vestīgium

  • 5 insisto

    insisto, ĕre, instĭtī, instĭtum    - intr. avec dat. [st2]1 [-] se placer sur, se poser sur, s'appuyer sur, se tenir sur; s'arrêter. [st2]2 [-] s'arrêter sur, insister, persister, donner des soins à. [st2]3 [-] continuer, persister. [st2]4 - tr. et intr. - marcher, marcher sur, poursuivre de près, fouler, suivre (un chemin). [st2]5 [-] s'acquitter (d'un devoir).    - alternis pedibus insistere, Quint. 11, 3, 128: se tenir tantôt sur un pied, tantôt sur un autre.    - hostibus insistere: se mettre aux trousses des ennemis.    - ad spolia legenda insistere: s’occuper à ramasser les dépouilles.    - vestigiis insistere, Liv. 25, 33: suivre les traces.    - alicui rei insistere: s’occuper de qqch ou s’arrêter sur qqch.    - limen insistere, Virg. En. 6.563: mettre le pied sur le seuil, entrer.    - munus insistere: poursuivre une tâche.    - sic institit ore, Virg. En. 12.47: il s'empressa de répondre en ces termes.    - institi: voir également insto.
    * * *
    insisto, ĕre, instĭtī, instĭtum    - intr. avec dat. [st2]1 [-] se placer sur, se poser sur, s'appuyer sur, se tenir sur; s'arrêter. [st2]2 [-] s'arrêter sur, insister, persister, donner des soins à. [st2]3 [-] continuer, persister. [st2]4 - tr. et intr. - marcher, marcher sur, poursuivre de près, fouler, suivre (un chemin). [st2]5 [-] s'acquitter (d'un devoir).    - alternis pedibus insistere, Quint. 11, 3, 128: se tenir tantôt sur un pied, tantôt sur un autre.    - hostibus insistere: se mettre aux trousses des ennemis.    - ad spolia legenda insistere: s’occuper à ramasser les dépouilles.    - vestigiis insistere, Liv. 25, 33: suivre les traces.    - alicui rei insistere: s’occuper de qqch ou s’arrêter sur qqch.    - limen insistere, Virg. En. 6.563: mettre le pied sur le seuil, entrer.    - munus insistere: poursuivre une tâche.    - sic institit ore, Virg. En. 12.47: il s'empressa de répondre en ces termes.    - institi: voir également insto.
    * * *
        Insisto, insistis, institi, pen. corr. institum, pen. corr. insistere. Plin. Se tenir ferme sur quelque chose.
    \
        Insistere digitis. Plin. Se tenir ou soustenir sur ses doigts.
    \
        Insistere hastae. Plin. iunior. Estre appuyé sus, S'appuyer sus.
    \
        Insistere, Cui opponitur Procedere et progredi. Cic. S'arrester en quelque lieu, ou en parlant s'arrester sur un propos.
    \
        Insistendum ei quoque paulum videtur. Plin. Il se fault un peu arrester, et traicter plus longuement de cest arbre.
    \
        Ne insistas credere huic. Plaut. Ne t'arreste ou amuse point à croire à ses parolles.
    \
        Insistere. Caesar. Poursuyvre en diligence et presser que quelque chose se face, Insister.
    \
        Insistere argumentari. Colum. Persister, ou Continuer et perseverer de, etc.
    \
        Insistere mente et animo in rem aliquam. Caes. Y employer tout son sens et entendement.
    \
        Insistere limen. Virgil. Mettre le pied sur le sueil de l'huis, Entrer en la maison.
    \
        Insistere negotium aliquod. Plaut. Poursuyvre quelque affaire.
    \
        Insistebat in manu Cereris dextra simulachrum pulcherrime factum Victoriae. Cic. Il y avoit en la main dextre de Ceres, etc.
    \
        Quibus vestigiis primum institi, in iis fere soleo perorare. Cic. Par telle maniere que j'ay commencé, J'achevé mon oraison, Je suys tousjours la trace que, etc.
    \
        Insistere vestigiis alienis. Quintil. Suyvre la maniere de faire des autres, La trace d'aucun, Tenir le chemin des autres.
    \
        Insistere vestigiis laudum suarum. Liu. Continuer tousjours à bien faire.
    \
        Insistere vestigia. Virgil. Asseurer ou affermir son pied, ou son pas, Marcher fermement.
    \
        Omnes itinera insistant sua. Plaut. Chascun s'en aille ou poursuyve son chemin.
    \
        Quam insistam viam? Terent. Quel chemin tiendray je?
    \
        Insistere viis, aut ingredi. Cic. Se tenir és voyes, ou marcher.

    Dictionarium latinogallicum > insisto

  • 6 vestigium

    vestīgĭum, ii, n. [id.], a footstep, step; footprint, foot-track, track.
    I.
    Lit.:

    currentium pes vestigium facit,

    Quint. 9, 4, 67:

    hac socci video vestigium in pulvere,

    Plaut. Cist. 4, 2, 29:

    hominis,

    Plin. 8, 4, 5, § 9:

    in foro vestigium facere,

    i. e. to set foot in the market, Cic. Rab. Post. 17, 48:

    ponere vestigia,

    id. Phil. 3, 12, 31:

    facere vestigium in possessione,

    id. Caecin. 14, 39:

    vestigiis persequi aliquem,

    id. Brut. 90, 307:

    vestigiis sequi hostem,

    Liv. 9, 45, 16: eodem remanere vestigio, to stay in the same spot or place, Caes. B. G. 4, 2:

    negans e republicā esse, vestigium abscedi ab Hannibale,

    the distance of a step, Liv. 27, 4, 1:

    deus ille, quem mente noscimus, atque in animi notione tamquam in vestigio volumus reponere,

    Cic. N. D. 1, 14, 37.—
    B.
    Transf.
    1.
    The part of the foot which makes a print, the sole of the foot: qui adversis vestigiis stent contra nostra vestigia, quos antipodas vocatis, Cic. Ac. 2, 39, 123; Cat. 64, 162; Verg. A. 5, 566.—
    2.
    A horseshoe:

    vestigium equi excussum ungulā,

    Plin. 28, 20, 81, § 263.—
    3.
    In gen., a trace, mark, sign, token, vestige:

    praesertim cum in lectulo decumanae mulieris vestigia viderent recentia,

    Cic. Verr. 2, 3, 34, § 79; id. de Or. 3, 2, 6; Caes. B. G. 6, 27:

    in vestigiis hujus urbis,

    ruins, Cic. Cat. 4, 6, 12:

    semiruta murorum vestigia,

    Amm. 24, 2, 6.—
    II.
    Trop., of manners, cha racter, etc., a footprint, trace:

    a pueritiā vestigiis ingressus patriis et tuis,

    Cic. Rep. 6, 24, 26:

    amoris vestigia,

    Quint. 11, 1, 59:

    imprimi quaedam vestigia animo,

    id. 11, 2, 4:

    patris patruique vestigia premere,

    Tac. A. 2, 14 fin.—
    B.
    Transf., of time, a point, moment, instant:

    eodem et loci vestigio et temporis,

    Cic. Pis. 9, 21:

    in illo vestigio temporis,

    Caes. B. G. 7, 25:

    vestigio temporis,

    at the moment, instantly, forthwith, id. B. C. 2, 26:

    ut urbs ab hostibus capta eodem vestigio videretur,

    at that very moment, id. ib. 2, 7.—
    b.
    A dverb.: e (ex) vestigio, instantly, forthwith:

    repente e vestigio ex homine tamquam aliquo Circaeo poculo factus est Verres,

    Cic. Div. in Caecil. 17, 57; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 2; Caes. B. C. 2, 25 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > vestigium

  • 7 insto

    insto, āre, instĭtī    - intr. avec dat. ou in + abl. et qqf. tr. -    - inf. fut. Liv.: instaturum, am, um.    - institi: également parf. de insisto. [st1]1 [-] se tenir sur, se tenir dans; être au-dessus de, être suspendu sur.    - instare jugis, Virg.: rester sur les hauteurs.    - instat aquae, Virg.: (le rocher) domine les ondes.    - instare saxo in globoso, Pac.: se tenir debout sur une pierre ronde.    - tantum eum instat exitii, Plaut.: tant de malheurs sont amoncelés sur sa tête. [st1]2 [-] être voisin, être imminent, approcher, presser, menacer (en parl. d'événements).    - tibi ab eis instat periculum, Cic.: un danger te menace de leur part.    - bellum instat moenibus, Liv.: la guerre menace les remparts.    - bellum instat: la guerre est imminente.    - quum illi iter instaret, Cic.: comme il était près de partir.    - adest, instat, urget, Cic.: il arrive, il pousse, il presse.    - hiems instat, Liv.: l'hiver est proche.    - instantia ora, Ov.: gueule menaçante. [st1]3 [-] suivre (un chemin), suivre de près, poursuivre.    - hostibus acrius institit: il serra de plus près l'ennemi.    - instare vestigiis alicujus, Plin.: suivre les traces de qqn.    - ni cedenti instaturum alterum timuissent, Liv. 10: s'ils n'avaient craint que celui qui céderait fût poursuivi par l'autre. [st1]4 [-] s'appesantir sur, s'appliquer à, ne pas cesser de, persister.    - institit tueri: il continua de secourir.    - operi instare: s'appliquer à une besogne. [st1]5 [-] presser (en paroles), insister, demander avec instance.    - instare alicui ut: demander de façon pressante à qqn de.    - tibi instat ut eas, Cic.: il te conjure d'aller.    - uxor acriter tua instat ne mihi detur, Plaut. Cas. 2, 5, 33: ta femme demande instamment qu'on ne me la donne pas.    - instat poscere: il réclame avec insistance, il ne cesse de réclamer.    - unum instare de indutiis, Caes.: (Pompée, disait-il) n’insistait que sur un seul point, la suspension d’armes.    - instando evincere ut... Liv.: obtenir à force d'instances que...    - voir instans.
    * * *
    insto, āre, instĭtī    - intr. avec dat. ou in + abl. et qqf. tr. -    - inf. fut. Liv.: instaturum, am, um.    - institi: également parf. de insisto. [st1]1 [-] se tenir sur, se tenir dans; être au-dessus de, être suspendu sur.    - instare jugis, Virg.: rester sur les hauteurs.    - instat aquae, Virg.: (le rocher) domine les ondes.    - instare saxo in globoso, Pac.: se tenir debout sur une pierre ronde.    - tantum eum instat exitii, Plaut.: tant de malheurs sont amoncelés sur sa tête. [st1]2 [-] être voisin, être imminent, approcher, presser, menacer (en parl. d'événements).    - tibi ab eis instat periculum, Cic.: un danger te menace de leur part.    - bellum instat moenibus, Liv.: la guerre menace les remparts.    - bellum instat: la guerre est imminente.    - quum illi iter instaret, Cic.: comme il était près de partir.    - adest, instat, urget, Cic.: il arrive, il pousse, il presse.    - hiems instat, Liv.: l'hiver est proche.    - instantia ora, Ov.: gueule menaçante. [st1]3 [-] suivre (un chemin), suivre de près, poursuivre.    - hostibus acrius institit: il serra de plus près l'ennemi.    - instare vestigiis alicujus, Plin.: suivre les traces de qqn.    - ni cedenti instaturum alterum timuissent, Liv. 10: s'ils n'avaient craint que celui qui céderait fût poursuivi par l'autre. [st1]4 [-] s'appesantir sur, s'appliquer à, ne pas cesser de, persister.    - institit tueri: il continua de secourir.    - operi instare: s'appliquer à une besogne. [st1]5 [-] presser (en paroles), insister, demander avec instance.    - instare alicui ut: demander de façon pressante à qqn de.    - tibi instat ut eas, Cic.: il te conjure d'aller.    - uxor acriter tua instat ne mihi detur, Plaut. Cas. 2, 5, 33: ta femme demande instamment qu'on ne me la donne pas.    - instat poscere: il réclame avec insistance, il ne cesse de réclamer.    - unum instare de indutiis, Caes.: (Pompée, disait-il) n’insistait que sur un seul point, la suspension d’armes.    - instando evincere ut... Liv.: obtenir à force d'instances que...    - voir instans.
    * * *
        Insto, instas, institi, institum, pen. corr. instare. Caesar. Se tenir et serrer pres, Presser de pres, Tenir de court, Poursuyvre de pres.
    \
        Instare res aliqua dicitur. Cic. Chose urgente, Qui nous presse.
    \
        Instare, datiuo iunctum. Cic. Soliciter et presser instamment une personne de faire quelque chose.
    \
        Instare funeri. Plin. Se haster et diligenter de faire les funerailles.
    \
        Instare operi. Virgil. Haster la besongne.
    \
        Instare vestigiis alterius. Plin. iunior. Tenir et garder, et suyvre la maniere de faire d'iceluy.
    \
        Instare vestigiis alicuius. Liu. Le suyvre de pres comme pas à pas.
    \
        Vtrum hac, an illac iter institit? Plaut. A il prins son chemin par ci ou par là?
    \
        Est ne hoc vt dico Litane? L. rectam instas viam. Plaut. Tu es au droict chemin, Il est ainsi que tu dis. Per translationem.
    \
        Ego illud sedulo negare factum: ille instat factum. Terent. Soustient à toute force qu'il est faict.
    \
        Instat ire ad eum. Plaut. Persevere et continue d'aller à luy.
    \
        Instare. Sallust. Estre pres et prochain, S'approcher.
    \
        Instant a me tibi bona. Plaut. Je suis sur le poinct de te faire du bien.
    \
        Partus prope instat. Terent. Elle est preste d'enfanter.

    Dictionarium latinogallicum > insto

  • 8 persequor

    persĕquor, sĕqui, sĕcūtus sum (sĕquūtus sum) [st1]1 [-] suivre obstinément, suivre de bout en bout.    - Cleomenem persecuti sunt, Cic. Verr. 5, 91: ils continuèrent à suivre (suivirent jusqu'au bout) Cléomène.    - aliquem ipsius vestigiis persequi, Cic. Br. 307: suivre qqn pas à pas.    - celeritate scribendi persequi posse quae dicuntur, Cic. Sull. 42: grâce à la promptitude de l'écriture, pouvoir suivre les paroles, écrire aussi vite que la parole.    - omnes solitudines persequi, Cic. Pis. 53: ne parcourir que des endroits déserts.    - omnes vias persequi, Cic. Fam. 4, 13, 6: suivre tous les chemins, tenter tous les moyens. [st1]2 [-] poursuivre; poursuivre par vengeance, venger, venger; poursuivre en justice.    - fugientes persequi, Caes. BG. 7, 67: poursuivre les fuyards.    - bello civitatem persequi, Caes. BG. 5, 1, 9: faire la guerre à outrance à une cité.    - mortem alicujus persequi, Caes. BG. 7, 38, 8: venger la mort de qqn.    - jus suum persequi, Cic. Caec. 8: chercher à faire valoir son droit. [st1]3 [-] chercher à obtenir, s'attacher à, être sectateur de; marcher sur les traces de, imiter.    - qui syngraphas suas persequuntur, Cic. Rep. 3: ceux qui cherchent à obtenir un contrat avantageux pour eux-mêmes.    - horum hominem sectam atque instituta persequimur, Cic. Verr. 5: voilà les hommes dont je suis fidèlement l'école et les principes.    - laudem cupidissime persequi, Cic. R. Post. 2: poursuivre passionnément la gloire. [st1]4 [-] mener à bonne fin, accomplir, exécuter; faire rentrer (de l'argent), encaisser.    - hoc, ut dico, factis persequar, Plaut. Merc. 3, 2, 11: ce que je dis, je le ferai.    - herus quod imperavit, neglexisti persequi, Plaut. Am. 2, 1, 40: tu as négligé de faire ce que ton maître t'a commandé.    - relictam persequitur vitem attondens, Virg. G. 2: il continue de tailler le reste de la vigne.    - vitam inopem et vagam persequi, Cic. Phil. 12, 7, 15: mener une vie misérable et errante. [st1]5 [-] parcourir par écrit, exposer, raconter, traiter.    - philosophiam Latinis litteris persequi, Cic. Ac. 1, 12: traiter la philosophie en langue latine.    - ceteros persequi, Cic. Phil. 2, 27: citer tous les autres à la suite.    - plura persequi, Nep.: s'étendre plus longuement.    - quae versibus persecutus est Ennius, Cic. Sen. 6, 16: sujet traité en vers par Ennius.    - scripturā aliquid persequi, Cic. Fam. 15, 21, 4: traiter qqch par écrit. [st1]6 [-] explorer.    - persecutus putamen, Petr. 33, 8: ayant exploré la coquille (de l'œuf).    - persequere continentis his funeribus dies, Cic. Pis.: passe en revue les jours qui ont suivi les funérailles. [st1]7 [-] poursuivre, persécuter.    - persequebantur Judaei Jesum quia haec faciebat in sabbato, Vulg.: les Juifs persécutaient Jésus parce qu'il faisait ces choses-là le jour du sabbat.    - Tert. ad Scap. 5; Vulg. Act. 7, 52; Vulg. Rom. 12, 14. [st1]8 [-] Hyg. être poursuivi.    - illa se in mare praecipitavit, ne persequeretur, Hyg. Fab. 198: elle se jeta dans la mer pour éviter d'être poursuivie.
    * * *
    persĕquor, sĕqui, sĕcūtus sum (sĕquūtus sum) [st1]1 [-] suivre obstinément, suivre de bout en bout.    - Cleomenem persecuti sunt, Cic. Verr. 5, 91: ils continuèrent à suivre (suivirent jusqu'au bout) Cléomène.    - aliquem ipsius vestigiis persequi, Cic. Br. 307: suivre qqn pas à pas.    - celeritate scribendi persequi posse quae dicuntur, Cic. Sull. 42: grâce à la promptitude de l'écriture, pouvoir suivre les paroles, écrire aussi vite que la parole.    - omnes solitudines persequi, Cic. Pis. 53: ne parcourir que des endroits déserts.    - omnes vias persequi, Cic. Fam. 4, 13, 6: suivre tous les chemins, tenter tous les moyens. [st1]2 [-] poursuivre; poursuivre par vengeance, venger, venger; poursuivre en justice.    - fugientes persequi, Caes. BG. 7, 67: poursuivre les fuyards.    - bello civitatem persequi, Caes. BG. 5, 1, 9: faire la guerre à outrance à une cité.    - mortem alicujus persequi, Caes. BG. 7, 38, 8: venger la mort de qqn.    - jus suum persequi, Cic. Caec. 8: chercher à faire valoir son droit. [st1]3 [-] chercher à obtenir, s'attacher à, être sectateur de; marcher sur les traces de, imiter.    - qui syngraphas suas persequuntur, Cic. Rep. 3: ceux qui cherchent à obtenir un contrat avantageux pour eux-mêmes.    - horum hominem sectam atque instituta persequimur, Cic. Verr. 5: voilà les hommes dont je suis fidèlement l'école et les principes.    - laudem cupidissime persequi, Cic. R. Post. 2: poursuivre passionnément la gloire. [st1]4 [-] mener à bonne fin, accomplir, exécuter; faire rentrer (de l'argent), encaisser.    - hoc, ut dico, factis persequar, Plaut. Merc. 3, 2, 11: ce que je dis, je le ferai.    - herus quod imperavit, neglexisti persequi, Plaut. Am. 2, 1, 40: tu as négligé de faire ce que ton maître t'a commandé.    - relictam persequitur vitem attondens, Virg. G. 2: il continue de tailler le reste de la vigne.    - vitam inopem et vagam persequi, Cic. Phil. 12, 7, 15: mener une vie misérable et errante. [st1]5 [-] parcourir par écrit, exposer, raconter, traiter.    - philosophiam Latinis litteris persequi, Cic. Ac. 1, 12: traiter la philosophie en langue latine.    - ceteros persequi, Cic. Phil. 2, 27: citer tous les autres à la suite.    - plura persequi, Nep.: s'étendre plus longuement.    - quae versibus persecutus est Ennius, Cic. Sen. 6, 16: sujet traité en vers par Ennius.    - scripturā aliquid persequi, Cic. Fam. 15, 21, 4: traiter qqch par écrit. [st1]6 [-] explorer.    - persecutus putamen, Petr. 33, 8: ayant exploré la coquille (de l'œuf).    - persequere continentis his funeribus dies, Cic. Pis.: passe en revue les jours qui ont suivi les funérailles. [st1]7 [-] poursuivre, persécuter.    - persequebantur Judaei Jesum quia haec faciebat in sabbato, Vulg.: les Juifs persécutaient Jésus parce qu'il faisait ces choses-là le jour du sabbat.    - Tert. ad Scap. 5; Vulg. Act. 7, 52; Vulg. Rom. 12, 14. [st1]8 [-] Hyg. être poursuivi.    - illa se in mare praecipitavit, ne persequeretur, Hyg. Fab. 198: elle se jeta dans la mer pour éviter d'être poursuivie.
    * * *
        Persequor, pen. cor. persequeris, persequutus sum, persequi. Terent. Poursuyvre, Pourchasser.
    \
        Bello persequi aliquem. Caes. Luy faire la guerre, Le persecuter de guerre.
    \
        Persequi aliquem terra et mari. Cic. Par mer et par terre.
    \
        Vestigiis ipsius persequi aliquem, per translationem. Cic. Le suyvre pas à pas, A la trace, A la route.
    \
        Iudicio persequi aliquem. Cic. Poursuyvre en jugement, Par devant le juge, En justice, Pourchasser contre luy, ou faire poursuite et pourchas en justice.
    \
        Artem aliquam persequi. Cic. Y employer son estude et son temps.
    \
        Consuetudine et celeritate scribendi, facillime quae dicerentur, persequi. Cic. Escrire aussi viste qu'un autre parle, et ne rien omettre de ce qu'il a dict, Suyvre de la main la langue d'un autre.
    \
        Factis persequi quod dicimus. Plaut. Faire ce que nous disons.
    \
        Feras persequi. Ouid. Chasser aux bestes sauvages.
    \
        Imperium patris persequi. Plaut. Faire ce que le pere commande.
    \
        Incoepta persequi. Liu. Poursuyvre ce qu'on a commencé.
    \
        Inimicitias paternas persequi. Cic. Venger.
    \
        Instituta alicuius seruare, et vestigiis persequi. Cic. Observer et garder de poinct en poinct.
    \
        Ius suum persequi. Cic. Defendre et poursuyvre son droict.
    \
        Mores patris persequi. Plaut. Suyvre les meurs du pere.
    \
        Mortem alicuius persequi. Cic. Venger.
    \
        Numeris cursus syderum persequi. Cic. Rediger par supputations.
    \
        Odio persequitur omnes. Seneca. Il hait, ou ha en haine.
    \
        Poenas alicuius persequi. Cic. Venger la mort d'aucun.
    \
        Promissa alterius persequi. Plautus. Soliciter qu'il tienne sa promesse.
    \
        Scriptura persequi. Cic. Escrire, Rediger par escript.
    \
        Versibus aliqua persequi. Cic. Escrire en vers.
    \
        Vestigia alicuius persequi. Cic. L'ensuyvre de pres.
    \
        Viam persequi. Terent. Poursuyvre un chemin.
    \
        Vita persequi disciplinam recte viuendi. Cic. Vivre selon la discipline de bien vivre.
    \
        Vitia aliquem persequuntur ab institutione puerili. Quintil. Le suyvent, et ne le laissent point.
    \
        Voce aliquid persequi. Cicero. Poursuyvre de parolles quelque chose.
    \
        Voluptates cuiusque modi persequi. Cic. S'addonner à toutes voluptez.
    \
        Nominatim voluptates omnes persequitur Epicurus. Cic. Il les nomme toutes par leurs noms.

    Dictionarium latinogallicum > persequor

  • 9 expio

    expĭo, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] purifier par des expiations, expier.    - expiandum forum Romanum a nefarii sceleris vestigiis, Rab. Perd. 4, 11: il faut purifier le forum des traces d'un crime abominable.    - Syracusanum prodigium expiatum dis, Liv. 41: le prodige de Syracuse fut expié par des sacrifices offerts aux dieux.    - cf. Cic. Leg. 1, 14, 40; Liv. 1, 26, 12; Plaut. Most. 2, 2, 34; Pers. 2, 33; Cic. Att. 1, 17, 7; Cic. Phil. 1, 12, 30; Cic. Leg. 2, 9, 21. [st1]2 [-] détourner par des cérémonies religieuses.    - dira detestatio nulla expiatur victima, Hor. Epod. 5, 90: il n'est point de victime qui détourne l'effet d'une malédiction.    - hostiā expiare, Cic.: détourner par un sacrifice.    - cf. Cic. Div. 2, 63, 139; Tac. H. 5, 13; Hor. C. 2, 1, 5. [st1]3 [-] expier, réparer, racheter.    - tua scelera di immortales in nostros milites expiaverunt, Cic. Pis. 35: tes crimes, les dieux les ont fait expier à nos soldats.    - ea clades ingentibus expiata victoriis, Flor.: ce désastre fut expié par d'éclatantes victoires.    - au fig. virtute incommodum expiare, Caes. BG. 5: réparer un échec par son courage.    - expiare errorem, Plin. Ep. 8: payer une erreur. [st1]4 [-] apaiser, calmer, satisfaire.    - manes expiare, Cic.: apaiser les mânes.    - cupiditates expiare, Cic.: satisfaire ses passions.
    * * *
    expĭo, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] purifier par des expiations, expier.    - expiandum forum Romanum a nefarii sceleris vestigiis, Rab. Perd. 4, 11: il faut purifier le forum des traces d'un crime abominable.    - Syracusanum prodigium expiatum dis, Liv. 41: le prodige de Syracuse fut expié par des sacrifices offerts aux dieux.    - cf. Cic. Leg. 1, 14, 40; Liv. 1, 26, 12; Plaut. Most. 2, 2, 34; Pers. 2, 33; Cic. Att. 1, 17, 7; Cic. Phil. 1, 12, 30; Cic. Leg. 2, 9, 21. [st1]2 [-] détourner par des cérémonies religieuses.    - dira detestatio nulla expiatur victima, Hor. Epod. 5, 90: il n'est point de victime qui détourne l'effet d'une malédiction.    - hostiā expiare, Cic.: détourner par un sacrifice.    - cf. Cic. Div. 2, 63, 139; Tac. H. 5, 13; Hor. C. 2, 1, 5. [st1]3 [-] expier, réparer, racheter.    - tua scelera di immortales in nostros milites expiaverunt, Cic. Pis. 35: tes crimes, les dieux les ont fait expier à nos soldats.    - ea clades ingentibus expiata victoriis, Flor.: ce désastre fut expié par d'éclatantes victoires.    - au fig. virtute incommodum expiare, Caes. BG. 5: réparer un échec par son courage.    - expiare errorem, Plin. Ep. 8: payer une erreur. [st1]4 [-] apaiser, calmer, satisfaire.    - manes expiare, Cic.: apaiser les mânes.    - cupiditates expiare, Cic.: satisfaire ses passions.
    * * *
        Expio, expias, expiare. Valer. Max. Purger.
    \
        Expiare caedem caede. Sallust. Faire reparation d'un meurtre par un aultre meurtre.
    \
        Egestates latrocinii sui. Cic. Se recompenser de ses pertes.
    \
        Errorem. Plin. iunior. Comperrer une faulte, Payer bien cher.
    \
        Forum ab illis nefariis sceleris vestigiis expiare. Cic. Purger, Nettoyer.
    \
        Expiare iniuriam. Plinius iunior. Reparer, ou faire reparation d'une injure.
    \
        Luxum populi expiare solent bella. Plin. Chastier Corriger.
    \
        Numen Cereris supplicio alicuius expiare. Cic. Appaiser.
    \
        Tua scelera dii immortales in nostros milites expiauerunt. Cicero. Ils se sont prins à noz gens de guerre pour reparation de tes faultes, et les ont puniz, Ils s'en sont vengez sur noz gens de guerre.
    \
        Templum expiare. Bud. Reconcilier une eglise pollue, Rebenitre, Redesdier.

    Dictionarium latinogallicum > expio

  • 10 ingredior

    ingrĕdĭor, grĕdi, gressus sum [in + gradior]    - intr. et tr. - - intr. - [st1]1 [-] aller dans, entrer dans.    - ingredi in templum, in navem, in fundum Cic. Phil. 14, 12 ; Verr. 5, 160 ; Caec. 21, entrer dans un temple, dans un navire, dans une propriété.    - ingredi intra munitiones, Caes. BG. 5, 9, 6: pénétrer à l'intérieur du retranchement.    - ingredi castris, Virg. En. 10, 148: pénétrer dans le camp. [st1]2 [-] fig. s'engager dans, aborder.    - ingredi in disputationem, Cic. Rep. 1, 38: aborder une discussion.    - cf. Cic. de Or. 2, 213 ; Caecil. 40 ; Fam. 6, 1, 4 ; Caes. BC. 3, 18, 3.    - ingredi ad dicendum, Cic. de Or. 1, 94: se mettre à parler, aborder l'éloquence.    - cf. Cic. de Or. 1, 208; Fat. 4 ; Fam. 2, 3, 2.    - absol. eras ipse jam ingressus, Cic. de Or. 3, 144: tu avais déjà frayé le chemin (= tu avais déjà abordé le sujet). [st1]3 [-] s'avancer, marcher avec gravité (lentement).    - Virg. En. 6, 157 ; 6, 855, etc.; Quint. 10, 2, 22, etc.    - ingredi manibus, Cic. Fin. 5, 35: marcher sur ses mains.    - si stas, ingredere ; si ingrederis, curre, Cic. Att. 2, 23, 3: si tu es debout, marche ; si tu marches, cours. --- cf. Cic. Cael. 41 ; Or. 77.    - fig. ingredi vestigiis alicujus, Cic. Rep. 6, 26: marcher sur les traces de qqn. - tr. - [st1]4 [-] entrer dans, aborder.    - ingredi domum, Cic. Phil. 2, 68: entrer dans une maison.    - ingredi pontem, Cic. Cat. 3, 6, pénétrer sur un pont.    - ingredi viam, Cic. CM 6: s'engager sur une route.    - ingredi iter pedibus, Cic. CM 34: se mettre en route à pied.    - ingredi mare, Cic. Nat. 3, 51: aborder la mer, s'embarquer.    - ingredi vestigia alicujus, Liv. 37, 53, 11: suivre les traces de qqn.    - ingredi pericula, Cic. Mur. 4: affronter les dangers.    - grandia ingrediens, Gell. 9, 11: marchant à grands pas. [st1]5 [-] s'engager dans, aborder, commencer.    - ingredi disputationem, Cic. Caec. 79 ; orationem Cic. Att. 15, 11, 1: aborder une discussion, un exposé. --- cf. Cic. Arch. 1 ; Quint. 4, 3, 1, etc.    - ut Latinium ingressus est, Tac. An. 6, 4: quand il vint à parler de Latinius.    - C. Caesar undevicesimum annum ingressus, Vell. 2, 61: C. César, à peine âgé de dix-neuf ans.    - ingredi magistratum, Sall. J. 43, 2, entrer en charge. --- cf. Quint. 6, 1, 35.    - ingredi + inf.: commencer à.    - ingredi dicere, Cic. Att. 15, 11, 2, commencer à parler. --- cf. Cic. Ac. 1, 3 ; CM 49 ; Div. 2, 3.    - absol. ingredi: commencer de parler, prendre la parole.    - sic contra est ingressa Venus, Virg. En. 4, 107: Vénus répondit en ces termes.
    * * *
    ingrĕdĭor, grĕdi, gressus sum [in + gradior]    - intr. et tr. - - intr. - [st1]1 [-] aller dans, entrer dans.    - ingredi in templum, in navem, in fundum Cic. Phil. 14, 12 ; Verr. 5, 160 ; Caec. 21, entrer dans un temple, dans un navire, dans une propriété.    - ingredi intra munitiones, Caes. BG. 5, 9, 6: pénétrer à l'intérieur du retranchement.    - ingredi castris, Virg. En. 10, 148: pénétrer dans le camp. [st1]2 [-] fig. s'engager dans, aborder.    - ingredi in disputationem, Cic. Rep. 1, 38: aborder une discussion.    - cf. Cic. de Or. 2, 213 ; Caecil. 40 ; Fam. 6, 1, 4 ; Caes. BC. 3, 18, 3.    - ingredi ad dicendum, Cic. de Or. 1, 94: se mettre à parler, aborder l'éloquence.    - cf. Cic. de Or. 1, 208; Fat. 4 ; Fam. 2, 3, 2.    - absol. eras ipse jam ingressus, Cic. de Or. 3, 144: tu avais déjà frayé le chemin (= tu avais déjà abordé le sujet). [st1]3 [-] s'avancer, marcher avec gravité (lentement).    - Virg. En. 6, 157 ; 6, 855, etc.; Quint. 10, 2, 22, etc.    - ingredi manibus, Cic. Fin. 5, 35: marcher sur ses mains.    - si stas, ingredere ; si ingrederis, curre, Cic. Att. 2, 23, 3: si tu es debout, marche ; si tu marches, cours. --- cf. Cic. Cael. 41 ; Or. 77.    - fig. ingredi vestigiis alicujus, Cic. Rep. 6, 26: marcher sur les traces de qqn. - tr. - [st1]4 [-] entrer dans, aborder.    - ingredi domum, Cic. Phil. 2, 68: entrer dans une maison.    - ingredi pontem, Cic. Cat. 3, 6, pénétrer sur un pont.    - ingredi viam, Cic. CM 6: s'engager sur une route.    - ingredi iter pedibus, Cic. CM 34: se mettre en route à pied.    - ingredi mare, Cic. Nat. 3, 51: aborder la mer, s'embarquer.    - ingredi vestigia alicujus, Liv. 37, 53, 11: suivre les traces de qqn.    - ingredi pericula, Cic. Mur. 4: affronter les dangers.    - grandia ingrediens, Gell. 9, 11: marchant à grands pas. [st1]5 [-] s'engager dans, aborder, commencer.    - ingredi disputationem, Cic. Caec. 79 ; orationem Cic. Att. 15, 11, 1: aborder une discussion, un exposé. --- cf. Cic. Arch. 1 ; Quint. 4, 3, 1, etc.    - ut Latinium ingressus est, Tac. An. 6, 4: quand il vint à parler de Latinius.    - C. Caesar undevicesimum annum ingressus, Vell. 2, 61: C. César, à peine âgé de dix-neuf ans.    - ingredi magistratum, Sall. J. 43, 2, entrer en charge. --- cf. Quint. 6, 1, 35.    - ingredi + inf.: commencer à.    - ingredi dicere, Cic. Att. 15, 11, 2, commencer à parler. --- cf. Cic. Ac. 1, 3 ; CM 49 ; Div. 2, 3.    - absol. ingredi: commencer de parler, prendre la parole.    - sic contra est ingressa Venus, Virg. En. 4, 107: Vénus répondit en ces termes.
    * * *
        Ingredior, ingrederis, penul. corr. ingressus sum, ingredi, penul. corr. Entrer.
    \
        Ingredi in conspectum populi. Plaut. Se monstrer au peuple.
    \
        Ingredi per scenam. Plin. Cheminer, Marcher parmi, etc.
    \
        Ingredi iter. Liu. Se mettre en chemin, S'acheminer.
    \
        Ingredi iter pedibus. Cic. Se mettre à cheminer à pied.
    \
        Ingredi mare pedibus. Liu. Entrer à pied en la mer.
    \
        Ingredi. Cic. Cheminer, Marcher, Aller.
    \
        Ingredi dicere aut facere. Cic. Commencer à dire ou à faire.
    \
        Qui ingrediuntur ad studium. Cic. Qui commencent à estudier.
    \
        In causam ingredi. Cic. Entrer en la querelle.
    \
        In orationem ingredi. Cic. Commencer à parler, Entrer en propos.
    \
        In spem ingredi. Cic. Entrer en esperance, Commencer à esperer.
    \
        In vitam ingredit. Cic. Naistre.
    \
        Disputationem ingredi cum aliquo. Cic. Commencer à disputer avec aucun.
    \
        Orationem ingredi. Cic. Commencer à parler.
    \
        Studia ingredi. Quintil. Commencer à estudier.
    \
        Vestigiis patriis ingredi. Cic. Suyvre la maniere de faire de son pere, Estre imitateur de son pere, Faire comme son pere, Tenir le chemin de son pere.
    \
        Quam vitam ingrediar, definias. Cic. Quelle maniere de vivre je prendray.

    Dictionarium latinogallicum > ingredior

  • 11 ingredior

    in-gredior, gressus sum, gredī depon. [ gradior ]
    1) вступать, входить (intra fines C; in urbem или urbem C, Su; in vitam C; viam и in viam C)
    i. vestigiis C или vestigia Lидти по следам
    i. alicui rei — входить во что-л. (i. castris V)
    i. ad aliquid C etc. — приступать к чему-л. или решаться на что-л.
    2) начинать говорить, приступать к изложению
    3) бросаться, нападать или преследовать в судебном порядке (i. aliquem T)
    4) приступать, начинать
    i. orationem C и in orationem Csначинать речь
    5) подвергаться (i. pericula C)

    Латинско-русский словарь > ingredior

  • 12 vestigium

    vestīgium, ī n.
    1)
    qui adversa vobis urgent vestigia Cваши антиподы
    fallente vestigio PJоступившись или поскользнувшись
    б) поэт. стопа или ступня ( sinistri pedis O); лапа (ursi v. carnosum PM)
    3) отпечаток ноги, след (virīlis pedis Vtr; socci Pl)
    vestigia facere, imprimere, premere, figere или ponere V, C etc. — оставлять следы, ступать, вступать (in foro, in possessione C)
    vestigiis alicujus ingrĕdi C — идти по чьим-л. следам (стопам)
    vestigia sua ferre O — направиться, пойти
    vestigia referre V — идти назад, перен. отложить ( in decĭmum annum V)
    v. abscedĕre ab aliquo L — отступить на шаг от кого-л.
    4) след, колея ( rotae Vtr); знак, след ( verbĕrum L); след, остаток, признак
    5) мгновение, момент, точка (времени или пространства), место
    e(x) или in vestigio C, Cs — тотчас же, мгновенно
    (in) vestigio suo haerere L — оставаться на месте, не сдвинуться

    Латинско-русский словарь > vestigium

  • 13 calamister

    calamister, trī, m. u. gew. calamistrum, trī, n. (calamus), das (hohle, rohrförmige) Brenneisen, um die Haare zu kräuseln, I) eig., volsella, pecten, speculum, calamistrum, Plaut.: hunc calamistrum, Varr. fr.: plura calamistra, Varr. fr.: frons calamistri notata vestigiis, Cic.: calamistra in cinere calefacere, Porphyr. Hor. sat. 1, 2, 98: crines calamistro convertere, Petr.: calamistro crispare comas, Hier.: calamistris vibrare caesariem, Arnob.: crines calamistri vestigiis rotantur, Hier.: a calamistro, die Haarkräuslerin, Corp. inscr. Lat. 6, 3485*. Vgl. (über masc. u. neutr.) Charis. 80, 11. – II) übtr., v. zu großem Schmuck im Ausdruck, Künstelei, Schnörkelei, tum removebitur omnis insignis ornatus quasi margaritarum, ne calamistri quidem adhibebuntur, Cic.: ineptis fortasse gratum fecit, qui volent illa calamistris, inurere, Cic.: calamistri et tinnitus (oratorum), Tac. dial. – / Nom. calamister nicht nachweisbar.

    lateinisch-deutsches > calamister

  • 14 imprimo

    im-primo, pressī, pressum, ere (in u. premo), hinein-, eindrücken, I) im allg., durch Drücken fest in-, an-od. auf etwas fügen = hineindrücken, andrücken, aufdrücken, A) eig.: exemptā scutulā cortici imprimitur ex alia cortex par, eingedrückt, eingesetzt, Plin.: radix ephemeri cavis et exesis dentibus imprimitur, Plin.: in curia duas tabulas parieti impr., zwei Gemälde in die Wände einsetzen, Plin. – umidaque impressa siccabat lumina lana, daran- od. daraufgedrückte, Prop.: ubi acutissimam videt stirpem, imprimens corpus, daraufdrückend, Plin.: impresso genu, mit daraufgestemmtem Knie, Verg. – B) poet. übtr., sich aufstemmend drücken, non levior cippus nunc imprimit ossa? drückt leichter der Grabstein nun die Gebeine? Pers. 1, 37. – II) insbes., drückend in etw. dringen lassen = hinein-, eindrücken, eindringlich aufdrücken, A) übh.: os cucurbitulae corpori aptare et imprimere, Cels.: aratrum muris impr., über die Mauer gehen lassen, Hor.: poet., impressit dentes haemorrhois aspera Tullo, ergriff mit Wut, Lucan. – litteras quoque, quas in Europam mitteret, veteris anuli gemmā obsignabat, his, quas in Asiam scriberet, Darei anulus imprimebatur, Curt. – B) übtr.: 1) eindrückend-, eingrabend usw. machen = eindrücken, aufdrücken, a) im allg.: orbitam, Cic.: sulcum altius, etwas tiefer ziehen, Cic.: osculum (einen Kuß), Mart.: u. so osculum labiis, Min. Fel.: digitum labiis, Augustin.: morsum, einen Biß beibringen (von Schlangen), Colum.: impressum vulnus falce, dente, ungue, Colum. u. Plin.: foramen, bohren, Pallad.: solo piscinas, graben in usw., Pallad.: u. so puteum, Pallad. – im Bilde, qui est locus, in quo non exstent huius fortitudinis tum vero humanitatis impressa vestigia? Cic. – b) insbes., eine Figur drückend in od. auf etw. abformen = eindrücken, einprägen, einbrennen, aufdrücken, abdrücken, sigillum in cera, Cic.: humi rostro A litteram, Cic.: signum pecori, numerum acervis, Verg.: ovi nomina sua, Calp.: epistulam, ignoti anuli sigillo impresso, Siseni dari iusserat, Curt.: dente labris notam, Hor.: memoria tabulis publicis impressa, Cic.: im Bilde, quorum lectione duplex imprimeretur rei publicae dedecus (Schandmal), Cic. Phil. 5, 16: nulli non imprimere aliquid, quod effugere non posset, einem jeden ein Schandmal aufdrücken, einen Schandnamen anhängen, Sen. contr. 10. praef. 10. – c) übtr., als philos. t. t., v. dem Einprägen (Einpflanzen) von Ideen, Begriffen u. dgl. in die Seele, visum obiectum imprimet illud quidem et signabit in animo suam speciem, Cic.: primum esse deos, quod in omnium animis eorum notionem impresserit ipsa natura, Cic.: cum visa in animis imprimantur, bei den Eindrücken, die die Erscheinungen auf die Seele machen, Cic.: quae in animis imprimuntur inchoatae intellegentiae, similiter in omnibus imprimuntur, sich in der Seele ausdrücken, von der Seele aufgefaßt werden, Cic.: notitiae eiusmodi visis impressae, auf solchen Erscheinungen beruhend, Cic.: menti subtiliter impressa, vom Geiste scharf aufgefaßt, Cic. – 2) eindrückend mit etw. bedrücken = a) beschreiben, an imprimi quasi ceram animum putamus? Eindrücke erleide wie das Wachs (in der Schreibtafel), Cic. Tusc. 1, 61. – b) besiegeln, signo suo impressae tabellae, Liv. 37, 10, 7. – c) auslegen, belegen, crater impressus signis, Verg.: impressae auro exuviae, Lucan. – d) mit einer Fußspur bedrücken, im Bilde, quae cum viderem tot vestigiis impressa, ut in iis errari non posset, Cic.: horum flagitiorum iste vestigiis omnia municipia, praefecturas etc. impressit, von solchen Niederträchtigkeiten ließ er Spuren in allen M. usw. zurück, Cic. – III) in die Tiefe drücken, eindrücken, ne imprimatur iacentibus molibus solum, Colum. 3, 13, 1.

    lateinisch-deutsches > imprimo

  • 15 ingredior

    in-gredior, gressus sum, gredī (in u. gradior), I) intr.: A) hinein- od. hinschreiten, -gehen, a) eig., v. Pers., in navem, in templum, in fundum, Cic.: intra finem eius loci, Cic.: intra munitiones, Caes.: ad deos penates (= in die Heimat), Iustin.: castris, Verg.: in vitam, Cic. – v. Lebl., sinus (Meerbusen) modice in litora ingreditur, Mela 2, 3, 1 (2. § 35). – b) übtr., auf etw. eingehen, sich an etw. machen, sich in etw. einlassen, in eam orationem, Caes.: in causam, Cic.: in bellum, Cic.: in spem libertatis, Cic.: in rem publicam, anfangen, dem Staate zu dienen, Auct. b. Afr.: ad ea quae vultis, Cic.: ad dicendum, Cic.: ad explicandam rationem sententiae meae, Cic.: quo cum ingressus esses, Cic.: absol., et eras iam ipse ingressus, hattest schon den Weg dahin eingeschlagen, Cic. – B) einherschreiten, -gehen, tardius, Cic.: pedibus, Curt.: in urbe media, Gell.: in arvis, Verg.: per funes, Quint.: per nudam infra glaciem, Liv.: per publicum, Plin. pan.: elephanti gregatim ingrediuntur, Plin.: tamen ingredi aliquid eodem modo debet, muß er ein wenig auf die eben angegebene Weise spazieren gehen, Cels.: grandia ingrediens, mit großen Schritten einherschreitend, Gell. 9, 11, 5: morbo aut aetate aeger ad ingrediendum invalidus est, Gell. – vestigiis patris (bildl.), Cic.: vestigiis proelii (bildl.), der Spur des K. folgen, den Sieg verfolgen, Hirt. b. G. – C) der Zeit nach angehen, = anfangen, den Anfang nehmen, vere ingresso, Lucan. 10, 224. – II) tr.: A) in od. auf etw. gehen, etw. betreten, v. Pers.: illam domum, Cic.: curiam, regiam, Liv.: carpento Capitolium, Tac.: curru urbem, Suet.: viam, Cic.: pontem, Cic.: insulam (v. Schlangen), Mela: mare, zur See gehen, Cic.: infestā classe mare, Mela: bildl., vestigia patris, Liv.: pericula, Cic. – v. Lebl., ingreditur nostrum pelagus terras, Mela: Euphrates primum Syros, tum Arabas ingressus, Mela. – B) feindl. auf jmd. losgehen, jmd. angreifen, hostem, Dict. 3, 7: vor Gericht, Latinium Latiarem, Tac. ann. 6, 4. – C) der Zeit nach antreten, beginnen, a) eig.: iter, Cic.: consulatum, Quint.: ver, Lucan.: annum aetatis decimum, Quint.: u. so undevicesimum annum, Vell. – b) beginnen, anfangen, sich in etw. einlassen, orationem, Cic.: rationem studiorum, Cic.: priusquam ingrediar hanc partem, Quint.: m. folg. Infin., eas res mandare monumentis, Cic.: ›de divinatione‹ scribere his libris, Cic.: dicere, Cic.: Itala per Graios orgia ferre choros, Prop.: u. so absol., anheben = anfangen zu reden, ingressus u. sic ingressus, m. folg. dir. Rede, Verg. Aen. 4, 107; 6, 867: u. ingressus est sic loqui Scipio m. folg. dir. Rede, Cic. de rep. 2, 1, 1. – / Arch. indugredior, Lucr. 1, 82; 4, 313 (342) u. 365 (367).

    lateinisch-deutsches > ingredior

  • 16 insisto

    īn-sisto, stitī, ere, I) auf etwas sich stellen, sich hinstellen, hintreten, auftreten, konstr. mit in u. Akk. od. Abl., mit bl. Abl., m. Dat., m. Acc. u. absol., A) eig.: 1) im allg.: in sinistrum pedem, Quint.: ille cingulus lunae, in quo qui insistunt etc., auftreten = stehen, Cic.: insistere in terra, auf den Boden treten, Curt.: digitis (auf die Fußzehen), Ov.: summis digitis (auf die Fußspitzen), Sen. rhet.: iacentibus, auf die Gefallenen, Caes.: campis, Tac.: margine ripae, Ov.: virgā solum, quo insistebat, denotavit, Val. Max.: plantam, limen, auf den Fuß, auf die Schw. treten, Plaut. u. Verg.: firmiter od. firme, fest auftreten, festen Fuß fassen, Caes. u. Suet.: pedum primis vestigia plantis, zuerst auftreten (v. kleinen Kindern), Verg.: ins. vestigiis alcis, in jmds. Fußtapfen treten, -wandeln (bildl.), Cic. u.a.: u. so nimium fraternis vestigiis, Sen. rhet.: dissolutis membris insistere (auftreten) nequibat, Tac. – v. Örtl., nec desunt villae, quae secutae fluminis amoenitatem margini insistunt, auf dem R. festen Fuß fassen, d.i. aufgebaut sind, Plin. ep. 8, 8, 6. – 2) insbes.: a) einen Weg usw. betreten, einschlagen, ihn wandeln, iter, Plaut. u. Liv. (s. Brix Plaut. capt. 791): vestigia certa viae, Lucr. – b) mit dem Nebenbegr. der feindl. Nähe = jmdm. auf dem Fuße folgen, auf dem Nacken sitzen, ihn hart bedrängen, ihm zusetzen, referentibus pedem, Liv.: dies noctesque hostibus, Liv. – B) übtr.: 1) im allg.: quam insistam viam u. quā quaerere insistam viā, Ter.: perge tenere istam viam, quam institisti, Cic.: iter, quod insistis, ego quoque probo, Liv.: viam domandi, Verg.: absol., ne impulsus irā prave insistas, einen verkehrten Weg einschlägst, Ter.: in tanta gloria insistentes (zu gewärtigen haben), ut omnia humana leviora videri debeant, Cic. – 2) insbes.: a) etwas mit Eifer und Tätigkeit vornehmen, -betreiben, -verfolgen, einer Sache zusetzen, bei od. in etw. beharren, an etw. festhalten, in dolos, Plaut.: u. so totus et mente et animo in bellum insistit, wendet seine ganze Aufmerksamkeit u. Tätigkeit auf den Krieg, Caes.: ad spolia legenda foedamque etiam hostibus spectandam stragem, sich anschicken, Liv. 22, 51, 5: mit bl. Acc., munus, Cic.: quam rationem belli insisterent, welche Art der Kriegführung, Caes.: u. so rationem doli, Plaut.: hanc rationem, Plaut. (s. Brix Plaut. mil. 774): insiste hoc negotium, Cic.: mit Dat., muris, Liv.: ei rei, Liv.: rebus magnis, Tibull.: spei, Tac.: studiis, Quint.: temporum notis, die Epochen der Geschichte durchforschen, Vell.: honoribus, Plin. ep.: acrius obsidioni, Curt.: perdomandae Campaniae, Tac.: absol., sic institit ore, fuhr fort, Verg. Aen. 12, 47. – b) hinter jmd. hersein, daß er etw. tut, jmdm. zusetzen, quod nimium institerat viventi, Hor. sat. 2, 5, 88: insistere atriensibus, ut supellectilem exponant, Colum. 12, 3, 9. – II) (mit dem Nbbgr. der gehemmten Bewegung) stehen bleiben, still stehen, A) eig.: insistentibus et irridentibus, qui etc., indem stehen blieben usw., Tac.: u. so stellae insistunt, stehen (scheinbar) still, Cic. – B) übtr.: 1) in der Rede Halt machen, a) Halt machen, innehalten, (den Zusammenhang) abbrechen, quae cum dixisset paulumque institisset, ›Quid est?‹ inquit, Cic.: quid est cur claudere aut insistere orationem malint, quam cum sententia pariter excurrere? Cic.: efficiendum est nobis, ne fluat oratio, ne vagetur, ne insistat interius, Cic.: insistentes clausulae, Quint.; vgl. Jahn Cic. or. 170. – b) bei etwas stehen bleiben = verweilen, ut si singulis (peccatorum gradibus) insistere velim, progredi iste non possit, Cic.: vitiis amicae, Ov.: cum in rebus singulis insistas et intellegas, quid quisque concedat, Cic. – 2) bei etwas fest beharren, importune, Cic.: crudelitati, Tac.: m. folg. Infin., flagitare Cornutum, ut etc., Cic.: sequi, Cic.: orare dictatorem, Liv. – 3) Anstand nehmen = zweifeln, in reliquis rebus, Cic. Acad. 2, 107. – / Vgl. für das Perf. den Artikel insto.

    lateinisch-deutsches > insisto

  • 17 Ferse

    Ferse, calx. – jmdm. auf der F. nachfolgen, alqm vestigiis sequi; dicht, instare od. insistere alcis vestigiis: ich werde ihm immer an den Fersen sein, me sibi ille affixum habebit.

    deutsch-lateinisches > Ferse

  • 18 Fuß

    Fuß, I) Glied der Menschen und Tiere, eig. u. bildl.: pes. – calx (die Ferse, als der Teil des Fußes, mit dem man gew. tritt, stößt etc.). – der vordere, der hintere F., s. Vorderfuß, Hinterfuß: auf zwei Füßen, auf den beiden hintern Füßen tanzen (von vierfüßigen Tieren), saltare sublatis primoribus pedibus. – zu F., pedibus (mit den Füßen, Ggstz. equo, zu Pferde; z.B. ped. venire, iter facere); pedes, dĭtis (als Fußgänger, Ggstz. eques, als Reiter, od. Ggstz. equo, zu Pferde); pedester, tris, tre (was zu Fuße ist, -geschieht, Ggstz. equester; z.B. eine Statue zu F., statua pedestris: der Kampf zu F., pugna pedestris: der Schild eines Soldaten zu F., scutum pedestre): ein Soldat zu F., pedes (Ggstz. eques; dah. Leute, Soldaten zu Fuß u. zu Roß, pedites equitesque). – zu Fuß gehen, pedibus ire, incedere, ingredi (Ggstz. equo vehi, reiten). – zu Fuß kämpfen (vonder Reiterei), pedibus proeliari; vgl. »absitzen no. I«: die Reiter kämpfen zu F., [975] pugna it ad pedes: zu F. den Feind angreifen, pedestri pugnā invadere hostem. – jmdm. etwas vor die Füße werfen, alqd antepedes alcis abicere. – jmdm. zu Füßen fallen, sich jmdm. zu Füßen legen od. werfen, adpedes alcis od. ad pedes alci se abicere, proicere, prosternere, provolvere; ad pedes alcis se demittere oder submittere; adpedes alci od. ad genua alcis procumbere;ad pedes alcis, ad genua alci accĭdere;prosternere se et supplicare alci (als demütig Flehender): um für jmd. zu bitten, sealci pro alqo supplicem abicere; supplicare alci pro alqo: jmdm. zu Füßen liegen, ad pedes alcis iacēre, stratum esse, stratum iacēre, ad genua alcis iacēre. – übel oder nicht gut zu Fuß sein, pedibus non valere; ad ingrediendum invalidum esse (schwach auf den Füßen sein, z.B. propter aetatem); pedibus captum esse (an den Füßen gelähmt sein): nicht gut zu F., pedibuscaptus (an den Füßen gelähmt); pedibusaeger (an den Füßen leidend): gar nicht mehr zu F. fort können, usum pedum amisisse. – auf keinem F. mehr stehen, sich nicht mehr auf den Füßen erhalten können, defessum esseambulando (sich müde gelaufen haben); vacillare ex vino (infolge des Weintrinkens hin und her wanken); pedes non sufficiunt inministerium corporis (die Füße können den Körper nicht mehr halten, tun ihre Dienste nicht mehr). – auf eigenen Füßen stehen (bildl.), suis stare viribus (durch eigene Kräfte fest bestehen); non ex alieno arbitriopendē re (nicht von fremder Willkür abhängen; beide z.B. von der Freiheit); non egere consilio cuiusquam (niemandes Rats bedürfen, von Pers.): auf schwachen Füßen stehen (bildl.), quasi claudicare (z.B. tota amicitia quasi claudicat);vacillare et claudicare (z.B. tota res vacillat et claudicat). – den F. wohin setzen, pedem ponere in alqm locum oder in alqoloco: keinen F. weiter fortsetzen, nusquamlongius vestigium movere: keinen F. aus dem Hause setzen, mit keinem F. aus dem Hause kommen, pedem e domo non efferre (ebenso e porta, e villa): pedem e domo non egredi (keinen F. weit aus dem Hause gehen; ebenso e villa, e porta): jmdm. auf dem Fuße s., vestigiis alqm sequi, alqm subsequi oder consequi; dicht, vestigiis alcis instare oder insistere: die Strafe folgt dem Verbrechen auf dem Fuße, poena sequitur scelus; poena estpraesens; scelera statim puniuntur, cumfacta sunt, imo dum fiunt. – Fuß zu Fuß (= allmählich), pedetentim; gradatim (Schritt für Schritt). – stehenden Fußes, d. i. sogleich, e vestigio; ilico. – jmd. mit Füßen treten, pedibus alqm conculcare, proculcare (eig., u. ohne pedibus auch uneig., s. das lat. – dtsch. Hdwb.): alle Rechte des Volks mit F. treten, omnia iura populi obterere: alle göttlichen u. menschlichen Rechte, alles, was vor Gott u. Menschen recht ist, mit Füßen treten, ius acfas omne delere (z.B. um schnödes Geld, nummulis acceptis). – jmd. auf freien F. setzen oder stellen, alqm e custodia emittere; gewaltsam, alqm e custodia eripere: sich selbst, e vinculis se expedire: auf freien F. kommen, [976] e custodia emitti. – F. fassen, inniti.insistere (eig.); consistere (eig. u. bildl.): festen F. fassen, firmiter insistere. firmo gradu consistere (eig.); consistere (bildl., z.B. in virtutis regno consistere non posse); inveterascere (bildl., sich einnisten, von einer Gewohnheit): an einem Orte festen F. fassen, d. i. sich festsetzen, s. »festsetzen (sich)«. – jmdm. etwas unter den Fuß geben, suppeditare alcialqd.

    II) übtr.: 1) der unterste Teil einer Sache: pes (z.B. des Tisches, der Bank). – der F. eines Mastbaums, calx mali. – der F. einer Säule, basis. – der F. eines Berges, radices montis: am F. des Berges (Gebirges), in radicibusmontis; in infimo monte; sub iugo montis: ganz unten am F. des Berges hinfließen, in imis montis radicibus ferri (von einem Flusse): die Stadt lieg tam F. des Berges, oppidum monti subiectum est.

    2) als Maß, a) übh.: pes. – einen F. groß, pedalis, der Deutlichkeit wegen mit dem Zus. in longitudinem, in altitudinem (übh., einen F. lang, hoch etc.; auch einen F. breit im Durchmesser, von der Sonne); pedem longus (einen F. lang): zwei F. groß, bipedalis: einen halben, semipedalis: anderthalb. sesquipedalis: drei F. lang etc., tripedalis: einen Fußbreit Landes, vestigium soli: ich sehe keinen Fußbreit Landes in Italien, der etc., pedem in Italia video nullum esse, qui etc.: nicht einen Fußbreit von jmd. weichen, me vestigio quidem abireab alqo; ne vestigium quidem abscedere oder deflectere ab alqo; non pede, quodaiunt, uno ab alqo discedere; numquam alatere alcis discedere. – b) Versglied: pes.

    3) Art u. Weise: modus (gleichs. der Maßstab, wo nach etwas geschehen soll, das Maß, das bei etwas nicht überschritten werden soll). – ratio (das Verfahren, die Art u. Weise, wie etwas geschieht). – mos (die Sitte, Art und Weise, wie man etwas gewöhnlich tut). – Apparatus (die Einrichtung im Hause, bei Hofe etc.). – pretium nummorum (der Münzfuß). – das Heer auf römischen F. einrichten, organisieren, exercitum Romano od. (wenn ein Römer spricht) nostro more instituere. exercitum ad Romanae disciplinae formam redigere. ordinare exercitum proxime morem Romanum (alle in bezug auf die ganze Taktik); dare exercitui armaturam Romanam (in bezug auf die Bewaffnung); exercitum armaturā disciplināque Romanā constituere (in bezug auf Bewaffnung u. Taktik): auf den alten F. setzen, in pristinum restituere; ad antiquum morem revocare: eine Provinz auf gleichen F. mit den übrigen setzen, provinciam in eandem condicionem quamceteras vocare: auf glänzendem F. leben, splendide od. laute vivere: auf königlichem (fürstlichem) F. leben, regio victu atque cultuaetatem agere; more regio vivere; apparatu regio uti: mit jmd. auf vertrautem F. stehen, leben, familiariter alqo uti od. cumalqo vivere: auf sehr vertrautem, familiarissime od. valde familiariter uti alqo od. vivere cum alqo; intime uti alqo: sich auf vertrauten F. mit jmd. setzen, penitus intrarein alcis familiaritatem.

    deutsch-lateinisches > Fuß

  • 19 Fußspur, Fußstapfe

    Fußspur, Fußstapfe, vestigium. – in jmds. Fußstapfen treten, vestigiis alcis ingredi od. insistere. vestigia alcis sequi (eig. u. bildl.); ab alqo proficisci (bildl., von jmd. als seinem Lehrer ausgehen): ganz in jmds. F. tr., vestigia alcis implere, persequi. alqm ipsius vestigiis persequi (eig. u. bildl.): in jmds. F., vestigia alcis premens (eig. u. bildl.).

    deutsch-lateinisches > Fußspur, Fußstapfe

  • 20 hinterher gehen

    hinterher gehen, pone sequi; pone comitari alqm (hinterher gehend jmd. begleiten): unmittelbar, dicht h. g., vestigia sequi. hinterher klagen, praeterita queri. hinterher kommen, pone sequi (eig.); a tergo esse (im Rücken sein, eig. u. bildl., v. Lebl.); consequi. subsequi (nachfolgen, auch uneig., z.B. desiderium consecutum est). hinterher sein, hinter jmd., alqm insequi (z.B. dicht, vestigiis) od. persequi (ihn verfolgen); alqm urgere ad alqd (darauf sehen, daß jmd. etw. gehörig tut, z.B. hinter den Mägden wegen der Arbeit, famulas ad labores: hinter jmd. wegen der Bezahlung, alqm ad solutionem): dicht hinter dem Feinde her sein, hostium vestigiis instare: hinter den Fliehenden, haerere in tergis fugientium: hinter etwas her sein, urgere alqd (z.B. opus).

    deutsch-lateinisches > hinterher gehen

См. также в других словарях:

  • Richard Wollek — (* 18. Juli 1874 in Innsbruck; † 14. Jänner 1940 in Wien) war ein österreichischer Politiker (CS). Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Wollek Band 3 Weblinks …   Deutsch Wikipedia

  • Wollek-Band — Richard Wollek (* 18. Juli 1874 in Innsbruck; † 14. Jänner 1940 in Wien) war ein österreichischer Politiker (CS). Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Wollek Band 3 Weblinks …   Deutsch Wikipedia

  • VESTIGIUM — a Vestigo, signum est cuiuscumque rei adeo impressum, ut facile deprehendi possit. Virg. Ecl. 4. v. 31. Pauca tamen suberunt priscae vestigia fraudis. Ovid. l. 3. Amor. El. 7. v. 19. Cerne cicatrices, veteris vestigia pugnae etc. Vide Vallam,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • suyvre — Suyvre, neutr. penacut. Est aller apres, marcher derriere un autre par devoir de subjection ou autrement. Le Lacquay suit son maistre, A vestigiis est, Eius vestigia prosequitur. La femme suyvoit son mary en larmoyant, Cum magnis fletibus… …   Thresor de la langue françoyse

  • Karl Christian Tittmann — (* 20. August 1744 in Großbardau, Sachsen; † 6. Dezember 1820 in Dresden) war ein deutscher evangelischer Theologe. Leben Als Sohn des Pfarrers Karl Christian Tittmann, besuchte 1756 die Fürstenschule Grimma, immatrikulierte sich 1762 an der… …   Deutsch Wikipedia

  • Wilhelm Roscher — Georg Friedrich Wilhelm Roscher (* 21. Oktober 1817 in Hannover; † 4. Juni 1894 in Leipzig) war ein deutscher Historiker und Ökonom. Er gilt als Begründer der älteren Historischen Schule der Ökonomie …   Deutsch Wikipedia

  • Erzbistum Bukavu — Basisdaten Staat Demokratische Republik Kongo Diözesanbischof François Xavier Maroy Rusengo …   Deutsch Wikipedia

  • Pertes de livres pendant l'Antiquité tardive — Traduction à relire Bücherverlust …   Wikipédia en Français

  • Архиепархия Букаву — Archidioecesis Bukavuensis …   Википедия

  • PASSUS — apud Matthaeum Paris. p. 443. angustias et claustra itineris montiumque denotat. Ita enim is, Dum per quoddam iter arctissimum, quod vulgariter Passus dicitur, forent transituri. Sic Matth. Westmonasteriensis A. C. 1260. Emanavit a Cancelllaria… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • maniere — Maniere, f. acut. Via, Modus, Ratio, Mos. Maniere de faire, Gestus. La maniere d escrire, {{o=descrire}} Stylus, Forma. La maniere et reigle de bien parler, Formula dicendi. Une maniere de briganderie, Forma latrocinij. Je vous monstreray la… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»