-
1 vastus
I.Lit. (so rare but class.;B.syn.: vacuus, desertus): genus agrorum propter pestilentiam vastum atque desertum,
Cic. Agr. 2, 26, 69:lex erat lata vasto ac relicto foro,
id. Sest. 24, 53:agrum vastum ac desertum habere,
Liv. 28, 11, 10:vasta ac deserta urbs,
id. 24, 3, 11; 28, 7, 12: vasta incendiis ruinisque urbs, id. 5, 53, 1:mons vastus ab naturā et humano cultu,
uncultivated, Sall. J. 48, 3:urbs a defensoribus vasta,
without, Liv. 23, 30, 7 (al. ex conj. vacua).—Trop. (the fig. taken from tracts of country lying waste or untilled), uncultivated, unpolished, rude, rough, harsh:II.vultu motuque corporis vasti atque agrestes,
Cic. de Or. 1, 25, 115:vastus homo atque foedus,
id. ib. 1, 25, 117:vasti quidam et insubidi,
Gell. 19, 9, 9:fugiemus crebras vocalium concursiones, quae vastam atque hiantem orationem reddunt, ut hoc est: baccae aeneae amoenissimae impendebant,
Auct. Her. 4, 12, 18:omnia vasta ac temeraria esse,
Liv. 24, 48, 7:littera vastior,
too harsh-sounding, Cic. Or. 45, 153.—Transf.A.Desolate, deserted: abs te viduae et vastae virgines sunt, made lonely, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 52 (Trag. v. 279 Vahl.):B.dies per silentium vastus,
Tac. A. 3, 4.—Wasted by destruction, laid waste, ravaged, devastated, destroyed (rare; cf.C. 1.vastatus): fit vasta Troja,
Plaut. Bacch. 4, 9, 130:jam hanc urbem ferro vastam faciet Peleus, Att. ap. Fest. pp. 372 and 373: haec ego vasta dabo,
Verg. A. 9, 323:nec solum modo vastum hosti relictum, sed castellis etiam vicisque illatus ignis,
Liv. 10, 12, 8.—Of size: jamque fere pulvis ad caelum vasta videtur, Enn. ap. Non. 217, 11 (Ann. v. 286 Vahl.):2.immani et vastae insidens beluae,
Cic. Rep. 2, 40, 67:vasta et immanis belua,
id. Div. 1, 24, 49; cf.:vastissimae beluae,
id. Rep. 2, 26, 49: elephanto beluarum nulla prudentior;ad figuram quae vastior?
id. N. D. 1, 35, 97:summa erat vasto atque aperto mari, difficultas navigandi,
Caes. B. G. 3, 12; cf.:in vastissimo atque apertissimo Oceano,
id. ib. 3, 9, 7:fossa vastissima,
Cic. Rep. 2, 6, 11:solitudines,
id. ib. 2, 6, 19:campi,
Verg. A. 3, 13:Charybdis,
Lucr. 1, 722:antiquus crater, quem vastum vastior ipse Sustulit Aegides,
Ov. M. 12, 236:antrum,
Verg. A. 1, 52:hiatus speluncae,
id. ib. 6, 237:suspectus turris,
id. ib. 9, 530:manus,
Ov. F. 2, 322:arma,
Verg. A. 10, 768:corpus,
Col. 7, 12, 3.—Transf., of degree, etc., immense, enormous, prodigious, vast, etc.:3.iter,
i.e. on the vast ocean, Ov. M. 14, 438:certamen,
Verg. A. 12, 553:impetus,
Hor. C. 4, 14, 30:pugnae Cannensis clades vastissima,
Gell. 5, 17, 5:tempestas,
Col. 2, 20, 5; cf.:vapores vastissimi,
id. 2, 20, 1:clamor,
Verg. A. 10, 716; Ov. M. 12, 494:murmur,
Verg. A. 1, 245:latratus,
Col. 7, 12, 3:tonitru,
Val. Fl. 1, 617:pondus,
Verg. A. 5, 447; Ov. H. 9, 88.—Trop.:1.vastus animus,
i.e. insatiable, Sall. C. 5, 4.—Rarely with abstr. nouns:quam vasta potentia nostra est,
Ov. M. 2, 520:varia vastaque scientia,
Col. 1, pr. 28:nefas,
Sen. Herc. Oet. 767.— Adv.: vastē.(Acc. to vastus, I. B.) Rudely, harshly:2.loqui non aspere, non vaste, non rustice, etc.,
Cic. de Or. 3, 12, 45:ne vastius diducantur verba,
id. ib. 3, 43, 172.—(Acc. to II. B.) Widely, vastly, immensely, violently, enormously:vaste cedentia litora,
Mel. 1, 1, 4:vastius insurgens decimae ruit impetus undae,
Ov. M. 11, 530:vastius podagra correpti,
Scrib. Comp. 107. -
2 desero
1. 2.dē-sĕro, rŭi, rtum, 3, v. a. Lit., to undo or sever one's connection with another; hence, with esp. reference to the latter, to leave, forsake, abandon, desert, give up (cf. derelinquere; more restricted in signif. than relinquere, which denotes, in general, to depart from, to leave any one. Deserere, orig. in milit. lang., implies a cowardly running away; frequently used with prodere; also in the flg. phrase: deserere vitam; and later, absol. in the sense of to desert, etc.; cf. also: linquere, destituere, deficere, discedere—freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:B.ut jurent omnes, se exercitum ducesque non deserturos neque prodituros,
Caes. B. C. 1, 76, 2; cf. id. ib. 2, 32, 7:deseritur a suis Varus,
id. ib. 1, 13, 3; cf. id. ib. 1, 15, 3; id. B. G. 5, 3, 6 al.:pignus,
Plaut. Capt. 2, 3, 75 et saep.:te amantem non deseram,
id. Ps. 1, 1, 101; cf. id. Mil. 4, 8, 53 et saep.:cum amici partim deseruerint me, partim etiam prodiderint,
Cic. Q. Fr. 1, 3, 5:me deseruisti ac dereliquisti,
id. Planc. 5, 13; cf. id. Verr. 2, 3, 51, and v. the foll.:Avaricum,
Caes. B. G. 7, 30, 2; cf.:cunctis oppidis castellisque desertis,
id. ib. 2, 29:fratrem ne desere frater,
Verg. A. 10, 600:thalamos ne desere pactos,
id. ib. 10, 649:bellum,
Just. 5, 2, 10:victoriam,
id. 14, 3, 6:milites insepultos,
Curt. 5, 13, 3:metu locum,
Tac. A. 1, 65 et saep.—Absol., in milit. lang., to desert, Nep. Eum. 5, 1; Sen. de Ira, 2, 10, 1; Tac. A. 13, 35; Quint. 9, 2, 85; Amm. Marc. 31, 7, 4; Dig. 49, 16, 3, § 7 sq. al.—II.Trop., to leave, desert, abandon:2.Petreius non deserit sese, armat familiam, etc.,
Caes. B. C. 1, 75, 2:suum jus,
Cic. Caecin. 35 fin.; cf.:desertarum derelictarumque rerum patrocinium suscipere,
id. N. D. 1, 5, 11:preces, promissa, spem, obsecrationem et fideles litteras alicujus,
id. Att. 3, 19, 2:causam,
id. Sull. 20, 58; cf.:desertam ac proditam causam queri,
Liv. 2, 54:ullam officii partem,
Cic. Fin. 1, 7, 24; cf.officium (with praetermittere defensionem),
id. Off. 1, 9: susceptum officium, Caes. B. C. 3, 18:vitam,
Cic. Sest. 22 fin.; cf. id. de Sen. 20, 72:deditionem,
Sall. J. 70, 1:studia sapientiae,
Quint. 12, 2, 8:viam virtutis,
Hor. Od. 3, 24, 44:vestigia Graeca,
id. A. P. 287:fastidiosam copiam,
id. Od. 3, 29, 9.—Esp., leg. t. t.:B.vadimonia deserere,
to forfeit recognizance, fail to appear, Cic. Cat. 2, 3, 5; id. Quint. 23, 75 et saep.—So absol.:deserui, tempestatibus impeditus,
Quint. 3, 6, 78.—Of subjects not personal, to fail, forsake, etc.:A.genua hunc cursorem deserunt,
Plaut. Merc. 1, 2, 13; cf.:aliquem corpus, vires,
Tac. A. 6, 50:donec te deseret aetas,
Hor. Ep. 1, 20, 10:me lucerna,
Cic. Att. 7, 7 fin.:fama Curium Fabricium,
id. Tusc. 1, 46, § 110; cf.:nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo,
Hor. A. P. 41 et saep.— Poet.:mensa deserit toros,
is removed from, Ov. H. 12, 52.— Pass.:deseremur potius a re familiari, quam a republica,
Cic. Att. 16, 3; cf. Caes. B. G. 5, 34, 2; Cic. Att. 3, 15:a tribunitia voce,
id. Clu. 40, 110; Vell. 2, 80; Just. 2, 4, 29 al.; and poet. with simple abl.:deseror conjuge,
Ov. H. 12, 161; Prop. 2, 7, 17:desertus viribus leo,
Phaedr. 1, 21, 3; Stat. Th. 4, 707; cf.suis,
Tac. A. 3, 20 fin.; Suet. Cal. 12.— With gen.:deserta natorum,
Stat. Th. 5, 608.—Hence, dēsertus, a, um, P. a., deserted; esp. of places, desert, solitary, waste.Adj. (cf.:B.vastus, inanis, solitarius): in locis desertis,
Caes. B. G. 5, 53, 4:urbes dirutae ac pene desertae,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 8:deserta via et inculta,
id. Cael. 18:frequens an desertus locus,
Quint. 5, 10, 37:terra,
Vulg. Lev. 26, 33 et saep.—Of objects in solitary places:stipes,
Tib. 1, 1, 12 (21 M.):arbores,
Prop. 1, 20, 36.— Subst.: dē-serta, ae, f., the abandoned wife:multi filii desertae,
Vulg. Gal. 4, 27.— Comp.:reditus desertior,
Cic. Pis. 23, 55:nihil turpius ac desertius,
id. Q. Fr. 3, 1, 5.— Sup.:orae desertissimae,
id. Sest. 22, 50:solitudo,
id. Verr. 2, 5, 67 al. —Since the Aug. per. subst.: dēserta, ōrum, n., desert places, deserts, wastes, Verg. E. 6, 81; id. G. 3, 342; Plin. 5, 4, 4, § 26 al.—With gen.:Libyae deserta,
Verg. A. 1, 384; so id. G. 3, 291; Front. Strat. 1, 7, 7; Vulg. Isa. 52, 9 al.—In sing.: dēsertum, i, n. (eccl. Lat.):in deserto,
Prud. Apoth. 774; Hier. Ep. 125, 2; Vulg. Num. 1, 1; Luc. 3, 2 et saep. -
3 deserta
1. 2.dē-sĕro, rŭi, rtum, 3, v. a. Lit., to undo or sever one's connection with another; hence, with esp. reference to the latter, to leave, forsake, abandon, desert, give up (cf. derelinquere; more restricted in signif. than relinquere, which denotes, in general, to depart from, to leave any one. Deserere, orig. in milit. lang., implies a cowardly running away; frequently used with prodere; also in the flg. phrase: deserere vitam; and later, absol. in the sense of to desert, etc.; cf. also: linquere, destituere, deficere, discedere—freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:B.ut jurent omnes, se exercitum ducesque non deserturos neque prodituros,
Caes. B. C. 1, 76, 2; cf. id. ib. 2, 32, 7:deseritur a suis Varus,
id. ib. 1, 13, 3; cf. id. ib. 1, 15, 3; id. B. G. 5, 3, 6 al.:pignus,
Plaut. Capt. 2, 3, 75 et saep.:te amantem non deseram,
id. Ps. 1, 1, 101; cf. id. Mil. 4, 8, 53 et saep.:cum amici partim deseruerint me, partim etiam prodiderint,
Cic. Q. Fr. 1, 3, 5:me deseruisti ac dereliquisti,
id. Planc. 5, 13; cf. id. Verr. 2, 3, 51, and v. the foll.:Avaricum,
Caes. B. G. 7, 30, 2; cf.:cunctis oppidis castellisque desertis,
id. ib. 2, 29:fratrem ne desere frater,
Verg. A. 10, 600:thalamos ne desere pactos,
id. ib. 10, 649:bellum,
Just. 5, 2, 10:victoriam,
id. 14, 3, 6:milites insepultos,
Curt. 5, 13, 3:metu locum,
Tac. A. 1, 65 et saep.—Absol., in milit. lang., to desert, Nep. Eum. 5, 1; Sen. de Ira, 2, 10, 1; Tac. A. 13, 35; Quint. 9, 2, 85; Amm. Marc. 31, 7, 4; Dig. 49, 16, 3, § 7 sq. al.—II.Trop., to leave, desert, abandon:2.Petreius non deserit sese, armat familiam, etc.,
Caes. B. C. 1, 75, 2:suum jus,
Cic. Caecin. 35 fin.; cf.:desertarum derelictarumque rerum patrocinium suscipere,
id. N. D. 1, 5, 11:preces, promissa, spem, obsecrationem et fideles litteras alicujus,
id. Att. 3, 19, 2:causam,
id. Sull. 20, 58; cf.:desertam ac proditam causam queri,
Liv. 2, 54:ullam officii partem,
Cic. Fin. 1, 7, 24; cf.officium (with praetermittere defensionem),
id. Off. 1, 9: susceptum officium, Caes. B. C. 3, 18:vitam,
Cic. Sest. 22 fin.; cf. id. de Sen. 20, 72:deditionem,
Sall. J. 70, 1:studia sapientiae,
Quint. 12, 2, 8:viam virtutis,
Hor. Od. 3, 24, 44:vestigia Graeca,
id. A. P. 287:fastidiosam copiam,
id. Od. 3, 29, 9.—Esp., leg. t. t.:B.vadimonia deserere,
to forfeit recognizance, fail to appear, Cic. Cat. 2, 3, 5; id. Quint. 23, 75 et saep.—So absol.:deserui, tempestatibus impeditus,
Quint. 3, 6, 78.—Of subjects not personal, to fail, forsake, etc.:A.genua hunc cursorem deserunt,
Plaut. Merc. 1, 2, 13; cf.:aliquem corpus, vires,
Tac. A. 6, 50:donec te deseret aetas,
Hor. Ep. 1, 20, 10:me lucerna,
Cic. Att. 7, 7 fin.:fama Curium Fabricium,
id. Tusc. 1, 46, § 110; cf.:nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo,
Hor. A. P. 41 et saep.— Poet.:mensa deserit toros,
is removed from, Ov. H. 12, 52.— Pass.:deseremur potius a re familiari, quam a republica,
Cic. Att. 16, 3; cf. Caes. B. G. 5, 34, 2; Cic. Att. 3, 15:a tribunitia voce,
id. Clu. 40, 110; Vell. 2, 80; Just. 2, 4, 29 al.; and poet. with simple abl.:deseror conjuge,
Ov. H. 12, 161; Prop. 2, 7, 17:desertus viribus leo,
Phaedr. 1, 21, 3; Stat. Th. 4, 707; cf.suis,
Tac. A. 3, 20 fin.; Suet. Cal. 12.— With gen.:deserta natorum,
Stat. Th. 5, 608.—Hence, dēsertus, a, um, P. a., deserted; esp. of places, desert, solitary, waste.Adj. (cf.:B.vastus, inanis, solitarius): in locis desertis,
Caes. B. G. 5, 53, 4:urbes dirutae ac pene desertae,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 8:deserta via et inculta,
id. Cael. 18:frequens an desertus locus,
Quint. 5, 10, 37:terra,
Vulg. Lev. 26, 33 et saep.—Of objects in solitary places:stipes,
Tib. 1, 1, 12 (21 M.):arbores,
Prop. 1, 20, 36.— Subst.: dē-serta, ae, f., the abandoned wife:multi filii desertae,
Vulg. Gal. 4, 27.— Comp.:reditus desertior,
Cic. Pis. 23, 55:nihil turpius ac desertius,
id. Q. Fr. 3, 1, 5.— Sup.:orae desertissimae,
id. Sest. 22, 50:solitudo,
id. Verr. 2, 5, 67 al. —Since the Aug. per. subst.: dēserta, ōrum, n., desert places, deserts, wastes, Verg. E. 6, 81; id. G. 3, 342; Plin. 5, 4, 4, § 26 al.—With gen.:Libyae deserta,
Verg. A. 1, 384; so id. G. 3, 291; Front. Strat. 1, 7, 7; Vulg. Isa. 52, 9 al.—In sing.: dēsertum, i, n. (eccl. Lat.):in deserto,
Prud. Apoth. 774; Hier. Ep. 125, 2; Vulg. Num. 1, 1; Luc. 3, 2 et saep.
См. также в других словарях:
Deocarus, S. — S. Deocarus (Deocharus = Gottlieb), (7. Juni), erster Abt zu Herrieden, ehemals Hasenried (Hasenrietanum), im Bisthum Eichstädt, lebte anfänglich als Einsiedler an diesem Platze, der noch ganz unbewohnt und wild war (vastus et desertus), und… … Vollständiges Heiligen-Lexikon