-
1 exuō
exuō uī, ūtus, ere [4 AV-], to draw out, take off, pull off, put off: pharetram umero, O.: iugum, shake off, L.: caestūs, V.— To unclothe, divest, free, put forth: pellibus membra, H.: ossa lacertosque, bares, V.: ex his te laqueis: se iugo, L.: unum exuta pedem vinclis, V.: cornua exuitur, O. — To strip, despoil, deprive: copiae armis exutae, Cs.: se agro paterno, L.—Fig., to lay aside, cast off, divest oneself of, put away: humanitatem: silvestrem animum, V.: mores antiquos, L.: tristitiam, Ta.: ius fasque, Ta.: hac (pinu) hominem, i. e. turn into a pine, O.: ex animo exui non potest, esse deos: Lepidum, get rid of, Ta.* * *exuere, exui, exutus Vpull off; undress, take off; strip, deprive of; lay aside, cast off -
2 exuo
ex-ŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [ex and root av-, to go to, put on; Zend. avaiti, go into, ao-thra, shoe; Slav. and Lith. forms, v. Fick, Vergl. Wört. p. 17; cf. ind-uo], to draw out or off, to pull or strip off, put off, divest (class.; esp. freq. since the Aug. period).I.Lit.:B.serpens exuit in spinis vestem,
Lucr. 4, 61:manticam umero,
App. M. 1, p. 110; cf.:pharetram umero,
Ov. M. 2, 419:telum magno e vulnere,
Stat. Th. 9, 287:ensem vaginā,
id. ib. 9, 76:clipeum reduci,
Ov. H. 13, 147; cf.:vincula sibi,
id. M. 7, 773:jugum,
to shake off, Liv. 35, 17, 8:alas,
to lay aside, Verg. A. 1, 690:Trojanos cestus,
id. ib. 5, 420:setosa duris exuere pellibus membra,
Hor. Epod. 17, 15; cf.:magnos membrorum artus, magna ossa lacertosque Exuit,
strips, bares, Verg. A. 5, 423:aliquem veste,
Suet. Ner. 32:palmas vinclis,
Verg. A. 2, 153:digitos,
i. e. to strip of rings, Mart. 14, 109:mensas,
to uncover, id. 9, 60, 7:si ex his te laqueis exueris,
Cic. Verr. 2, 5, 58, § 151:se jugo,
Liv. 34, 13, 9. —In a Greek construction:unum exuta pedem vinclis,
Verg. A. 4, 518:cornua exuitur,
Ov. M. 9, 52.— Absol.:si non saltas, exue igitur (sc. pallam),
Plaut. Men. 1, 3, 16. —Transf., in gen., to strip, despoil, deprive of any thing:II.hostium copiis fusis armisque exutis,
i. e. to be forced to throw off their arms and to flee, Caes. B. G. 3, 6, 3:hostem armis,
id. ib. 5, 51 fin.; Sall. J. 88, 3; Liv. 22, 21, 4:exuti prope omnes armis diffugere,
id. 21, 61, 9; 34, 28, 11; Verg. A. 11, 395:impedimentis,
Caes. B. G. 7, 14, 8; 7, 42, 5:castris,
Liv. 31, 42, 7; 41, 3, 10; 41, 12, 5; Vell. 1, 9, 4:sedibus,
Tac. A. 13, 39:aliquem avitis bonis,
id. ib. 14, 31; cf.:aliquem patrimonio,
Suet. Gramm. 11:montes,
to strip, lay bare, Stat. S. 4, 3, 50:se agro paterno avitoque,
Liv. 2, 23, 6: exuto Lepido, interfecto Antonio, stripped bare, i. e. without legions, without arms, etc., Tac. A. 1, 2.—Trop., to lay aside, cast off, divest one's self of any thing:* (β).humanitatem,
Cic. Lig. 5, 14; cf. id. Att. 13, 2, 1:sapientia vanitatem exuit mentibus,
Sen. Ep. 90 med.:mentitum colorem,
Quint. 12, 10, 76:silvestrem animum,
Verg. G. 2, 51:vultus severos,
Ov. Am. 3, 4, 43:feritatem,
id. F. 3, 281:mores antiquos,
Liv. 27, 8, 6:virtutes,
Tac. A. 1, 75:fidem,
id. ib. 12, 14:amicitiam,
id. ib. 1, 8:tristitiam et arrogantiam et avaritiam,
id. Agr. 9:jus fasque,
id. H. 3, 5:promissa,
to break one's word, id. A. 13, 44:pacta,
id. ib. 6, 43:patriam,
id. H. 5, 5 et saep.:hominem exuens ex homine,
Cic. Fin. 5, 12, 35:magistrum,
Tac. A. 14, 52 fin. —With a subjectclause:B.mihi quidem ex animo exui non potest, esse deos,
Cic. N. D. 3, 3, 7.—
См. также в других словарях:
NUDIPEDALIA — ludi quidam seu spectacula Lacedaemone instituta, An. ab Urb. Cond. 82. quae nudis pedibus a sacerdotibus celebrabantur. Graecis Γυμνοποδίαι. Idem festum, apud reliquos quoque Graecos, Romanos, Barbaros, fuit in usu. Tertullain. Apologet. c. 40.… … Hofmann J. Lexicon universale
VINCIPES — apud Tertullian. de Pallia, c. 5. Quam enim non expediat in algore et ardore rigere nudipedem, quam in calceo vincipedem: est qui pedes calceis vinctos habet. Videtur enim respexisse Auctor ad Musonii Philosophi dictum, qui, ut ἀνυποδησίαν… … Hofmann J. Lexicon universale