Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

triumphus

  • 1 triumphus

    triumphus (arch. triumpus), i, m. [st2]1 [-] triomphe, entrée solennelle du vainqueur dans Rome. [st2]2 [-] victoire, triomphe.    - triumpe! Inscr.: triomphe! (exclamation des frères Arvales dans leurs processions).    - io triumphe! Liv.: triomphe! -    - triumphum agere de aliquo (ex aliquo): remporter le triomphe sur qqn.    - repulsam tuam triumphum suum duxerunt, Cic.: ton échec a été pour eux un triomphe.    - triumphus de se ipso, Just. 14, 4, 6: victoire remportée sur soi-même.
    * * *
    triumphus (arch. triumpus), i, m. [st2]1 [-] triomphe, entrée solennelle du vainqueur dans Rome. [st2]2 [-] victoire, triomphe.    - triumpe! Inscr.: triomphe! (exclamation des frères Arvales dans leurs processions).    - io triumphe! Liv.: triomphe! -    - triumphum agere de aliquo (ex aliquo): remporter le triomphe sur qqn.    - repulsam tuam triumphum suum duxerunt, Cic.: ton échec a été pour eux un triomphe.    - triumphus de se ipso, Just. 14, 4, 6: victoire remportée sur soi-même.
    * * *
        Triumphus, triumphi, m. ge. Triomphe, Entree solennelle et magnifique qu'on faisoit à un capitaine, apres qu'il avoit rapporté victoire des ennemis.
    \
        Laurigeri triumphi. Claud. Pource que celuy qui triomphoit, portoit en sa teste un chapeau de laurier.
    \
        Agere triumphum. Ouid. Triompher.
    \
        Deportare triumphum. Ci. Rapporter telle victoire des ennemis, qu'on impetre le triomphe.
    \
        Ducere aliquem in triumpho. Plin. Le mener prisonnier en son triomphe.
    \
        Frequentare triumphum. Liu. Venir en grand nombre et assister au triomphe, pour le rendre plus celebre et magnifique.
    \
        Qui tot habuit triumphos. Cic. Qui a triomphé tant de fois.

    Dictionarium latinogallicum > triumphus

  • 2 triumphus

    triumphus triumphus, i m торжество, победа

    Латинско-русский словарь > triumphus

  • 3 triumphus

    triumphus triumphus, i m триумф

    Латинско-русский словарь > triumphus

  • 4 triumphus

    triumphus, ī, m., altlat. triumpus, ī, m. (ter u. pes), eig. der dreischrittige Tanz, der Dreischritt ( wie tripudium), dah. I) bei feierlichen Umzügen der Arvalbrüder als den Dreischritt begleitender Ausruf: triumpe, triumpe, triumpe, Carm. fratr. arv. im Corp. inscr. Lat. 6, 2104, 37. – II) der dreischrittige Siegestanz, dann übh. der Siegeszug, A) eig., der nach einem wichtigen Siege dem Feldherrn u. seinen Soldaten vom Senate zugestandene feierliche Einzug in Rom, der Siegeszug, Triumph, wobei der Feldherr auf einem mit weißen Pferden bespannten Wagen saß und in eine toga picta u. tunica palmata gekleidet war, einen Lorbeerkranz auf dem Haupte u. einen elfenbeinernen Stab od. Szepter in der Hand trug, während vor dem Wagen die Gefangenen u. die gemachte Beute aufgeführt wurden u. ihm seine siegreichen Soldaten folgten. So wurde er in feierlichem Aufzuge vom Senate eingeholt u. auf das Kapitol geleitet, wobei die Soldaten abwechselnd den Ausruf io triumphe (s. Hor. carm. 4, 2, 49 sq.; epod. 9, 21 u. 23) u. lustige Lieder, namentlich Lob- od. Spottlieder auf den Feldherrn selbst (s. Liv. 45, 38, 12. Suet. Caes. 49, 4 u. 51) erschallen ließen, s. Cic. Pis. 60. Liv. 34, 52, 3 sqq.; vgl. Liv. 3, 29, 4 sq. – iustissimo triumpho triumphavit, Liv.: alci triumphum decernere (v. Senat), Cic., od. deferre, Liv.: triumphum postulare, impetrare, Liv.: triumpho fraudari, Liv.: triumphum deportare ex provincia, Nep.: triumphum tertium deportare, Cic.: triumphum frequentare (v. den Soldaten), Liv.: triumphum consulis celebrare (v. siegreichen Heere), Liv.: triumphum agere, einen Triumph halten, triumphieren, m. folg. Genet. od. de od. ex u. Abl. der Person od. des Landes, über die triumphiert wird, Plin.: Boiorum, Liv.: Pharsalicae pugnae, Cic.: de Liguribus, Liv.: ex Aequis, ex Etruria, Liv.: in urbem reversus tres triumphos egit, unum ex Illyrico, alterum ex Actiaca victoria, tertium de Cleopatra, Liv. epit.: qui ter triumphum unā portā egerit, Apul. apol 17: u. primum et excellentissimum triumphum egit Gallicum, sequentem Alexandrinum, deinde Ponticum etc., Suet. u. Parthos domitos iusto triumpho agere, im ordnungsmäßigen Tr. aufführen, Hor. carm. 1, 12, 54: triumphus fuit tantum de nomine, nur ihr N. wurde im Tr. aufgeführt, Flor. 2, 18, 17: per triumphum ducere alqm ante currum suum, im Triumphe, Cic.: so auch elephantos ducere in triumpho, Plin.: poet., albi greges (weiße Opferstiere, die vor dem Triumphwagen vorausgeführt wurden) Romanos ad templa deûm duxere triumphos, Verg. – B) übtr., der Triumph, Sieg, ut repulsam suam triumphum suum duxerint, Cic.: luxuriae, Plin.: ex inimicorum dolore, Cic.: de se ipso, Iustin.: pro victorialibus epulares triumphi, an die Stelle der Triumphe, die man auf dem Schlachtfelde erntete, traten solche, die man bei Trinkgelagen errang, Amm. – / Nbf. triumphum, Schol. Bern. Verg. georg. 1, 504.

    lateinisch-deutsches > triumphus

  • 5 triumphus

    triumphus, ī, m., altlat. triumpus, ī, m. (ter u. pes), eig. der dreischrittige Tanz, der Dreischritt ( wie tripudium), dah. I) bei feierlichen Umzügen der Arvalbrüder als den Dreischritt begleitender Ausruf: triumpe, triumpe, triumpe, Carm. fratr. arv. im Corp. inscr. Lat. 6, 2104, 37. – II) der dreischrittige Siegestanz, dann übh. der Siegeszug, A) eig., der nach einem wichtigen Siege dem Feldherrn u. seinen Soldaten vom Senate zugestandene feierliche Einzug in Rom, der Siegeszug, Triumph, wobei der Feldherr auf einem mit weißen Pferden bespannten Wagen saß und in eine toga picta u. tunica palmata gekleidet war, einen Lorbeerkranz auf dem Haupte u. einen elfenbeinernen Stab od. Szepter in der Hand trug, während vor dem Wagen die Gefangenen u. die gemachte Beute aufgeführt wurden u. ihm seine siegreichen Soldaten folgten. So wurde er in feierlichem Aufzuge vom Senate eingeholt u. auf das Kapitol geleitet, wobei die Soldaten abwechselnd den Ausruf io triumphe (s. Hor. carm. 4, 2, 49 sq.; epod. 9, 21 u. 23) u. lustige Lieder, namentlich Lob- od. Spottlieder auf den Feldherrn selbst (s. Liv. 45, 38, 12. Suet. Caes. 49, 4 u. 51) erschallen ließen, s. Cic. Pis. 60. Liv. 34, 52, 3 sqq.; vgl. Liv. 3, 29, 4 sq. – iustissimo triumpho triumphavit, Liv.: alci triumphum decernere (v. Senat), Cic., od. deferre, Liv.: triumphum
    ————
    postulare, impetrare, Liv.: triumpho fraudari, Liv.: triumphum deportare ex provincia, Nep.: triumphum tertium deportare, Cic.: triumphum frequentare (v. den Soldaten), Liv.: triumphum consulis celebrare (v. siegreichen Heere), Liv.: triumphum agere, einen Triumph halten, triumphieren, m. folg. Genet. od. de od. ex u. Abl. der Person od. des Landes, über die triumphiert wird, Plin.: Boiorum, Liv.: Pharsalicae pugnae, Cic.: de Liguribus, Liv.: ex Aequis, ex Etruria, Liv.: in urbem reversus tres triumphos egit, unum ex Illyrico, alterum ex Actiaca victoria, tertium de Cleopatra, Liv. epit.: qui ter triumphum unā portā egerit, Apul. apol 17: u. primum et excellentissimum triumphum egit Gallicum, sequentem Alexandrinum, deinde Ponticum etc., Suet. u. Parthos domitos iusto triumpho agere, im ordnungsmäßigen Tr. aufführen, Hor. carm. 1, 12, 54: triumphus fuit tantum de nomine, nur ihr N. wurde im Tr. aufgeführt, Flor. 2, 18, 17: per triumphum ducere alqm ante currum suum, im Triumphe, Cic.: so auch elephantos ducere in triumpho, Plin.: poet., albi greges (weiße Opferstiere, die vor dem Triumphwagen vorausgeführt wurden) Romanos ad templa deûm duxere triumphos, Verg. – B) übtr., der Triumph, Sieg, ut repulsam suam triumphum suum duxerint, Cic.: luxuriae, Plin.: ex inimicorum dolore, Cic.: de se ipso, Iustin.: pro victorialibus epulares triumphi, an die Stelle der Triumphe,
    ————
    die man auf dem Schlachtfelde erntete, traten solche, die man bei Trinkgelagen errang, Amm. – Nbf. triumphum, Schol. Bern. Verg. georg. 1, 504.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > triumphus

  • 6 triumphus

    triumphus (in the earliest per. written triumpus; v. the foll.; and cf. Cic. Or. 48, 160; Quint. 1, 5, 20; and the letter P), i, m. [cf. thriambos, a hymn in honor of Bacchus].
    I.
    TRIVMPE, an exclamation used in the solemn processions of the Arval brothers: ENOS MARMOR IVVATO. TRIVMPE, TRIVMPE, TRIVMPE, Carm. Fratr. Arv. ap. Inscr. Orell. 2270.—
    II.
    A solemn and magnificent entrance of a general into Rome after having obtained an important victory, a triumphal procession, triumph (cf. Smith, Antiq. 1163 sqq.):

    disseres de triumpho. Quid tandem habet iste currus? quid vincti ante currum duces! quid simulacra oppidorum? quid aurum? etc.,

    Cic. Pis. 25, 60; cf. Liv. 34, 52, 4; cf. id. 3, 29, 4:

    triumphum deportare,

    Cic. Off. 1, 22, 78:

    ne in triumpho duceretur,

    id. Tusc. 5, 40, 118:

    Gallos Caesar in triumphum ducit,

    Suet. Caes. 80:

    senatus cum triumphum Africano decerneret,

    id. Fin. 4, 9, 22:

    de classe populi Romani triumphum agere,

    id. Verr. 2, 5, 39, § 100; Liv. 45, 38, 11:

    triumphum ex Etruriā agere,

    id. 6, 7, 4: deportare triumphum ex provinciā, Nep. Cato, 2:

    Boiorum triumphi spem collegae reliquit,

    for a victory over the Boii, Liv. 33, 37, 10; cf.:

    Pharsalicae pugnae ne triumphum quidem egit,

    Cic. Phil. 14, 8, 23:

    per triumphum aliquem ducere,

    id. Verr. 2, 5, 26, § 67; Sall. H. 4, 61, 8 Dietsch:

    triumpho clarissimo urbem est invectus,

    Liv. 30, 45, 2:

    elephantos ducere in triumpho,

    Plin. 7, 43, 45, § 139: (res) justissimi triumphi, i. e. worthy of a triumph, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 3:

    qui (Pompeius) tot habet triumphos, quot orae sunt partesque terrarum,

    Cic. Balb. 4, 9:

    albi greges... Romanos ad templa deūm duxere triumphos,

    i. e. were carried before the processions, Verg. G. 2, 148.—The shout of the soldiery and the multitude on occasion of these triumphal processions was:

    Io triumphe,

    Hor. C. 4, 2, 49 and 50; id. Epod. 9, 21; 9, 23; cf. Liv. 45, 38, 12; Suet. Caes. 49; 51.—
    B.
    Trop., a triumph, victory:

    ut repulsam tuam triumphum suum duxerint,

    Cic. Vatin. 16, 39: luxuriae ( gen. subj.), Plin. 37, 2, 6, § 14:

    de se ipso,

    Just. 14, 4, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > triumphus

  • 7 triumphus

    ī m. [предпол. из греч. thríambos]
    1) триумф, триумфальное шествие (торжественный въезд, который по решению сената предоставлялся полководцу, одержавшему какую-л. значительную победу)
    t. ex Aequis L (de Luguribus, Bojorum L) — триумф (предоставленный) за победу над эквами (лигурами, бойями)
    triumphum decernere C (deferre L) alicui — предоставить кому-л. триумф (право триумфального въезда)
    triumphum clamare L — восклицать «io triumphe!», т. е. шумно приветствовать триумфатора
    per triumphum (или in triumpho) ducere aliquem C — вести кого-л. за колесницей триумфатора
    triumphum agere PM (deportare Nep, ducere Sen) — одерживать победу
    2) победа, торжество (ex и de aliquā re C, L etc.)

    Латинско-русский словарь > triumphus

  • 8 triumphus

    triumph, victory parade

    Latin-English dictionary > triumphus

  • 9 triumphus

    triumphal procession, triumph.

    Latin-English dictionary of medieval > triumphus

  • 10 triumphus

    , i m
      1) триумф;
      2) победа, торжество

    Dictionary Latin-Russian new > triumphus

  • 11 triumphus (old, triumpus)

       triumphus (old, triumpus) ī, m    [cf. τηρίαμβοσ], a triumphal procession, triumph, celebration of victory by a public entrance into Rome: res bellicae triumpho dignae: senatus cum triumphum Africano decerneret: ex provinciā triumphum deportavit, N.: Boiorum triumphi spem collegae reliquit, over the Boii, L.: triumpho clarissimo urbem est invectus, L.: tot habet triumphos, quot sunt partes terrarum: ducere triumphos, i. e. head the processions, V.: Io triumphe (the shout of the people saluting the conqueror), H.—Fig., a celebration of victory, triumph, victory: de classe populi R. triumphum agere: pro triumpho nihil a vobis nisi huius temporis memoriam postulo.

    Latin-English dictionary > triumphus (old, triumpus)

  • 12 Триумф

    - triumphus; currus, -us m;

    • триумф за победу над эквами, лигурами, бойями - triumphus ex Aequis, de Liguribus, Bojorum;

    • триумф за сражение при Фарсале - triumphus Pharsalicae pugnae;

    • предоставить кому-л. триумф - triumphum decernere, deferre alicui;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Триумф

  • 13 Торжество

    - triumphus (ex, de aliqua re); sollemne; sollemnitas; festivitas;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Торжество

  • 14 triumpus

    triumphus (in the earliest per. written triumpus; v. the foll.; and cf. Cic. Or. 48, 160; Quint. 1, 5, 20; and the letter P), i, m. [cf. thriambos, a hymn in honor of Bacchus].
    I.
    TRIVMPE, an exclamation used in the solemn processions of the Arval brothers: ENOS MARMOR IVVATO. TRIVMPE, TRIVMPE, TRIVMPE, Carm. Fratr. Arv. ap. Inscr. Orell. 2270.—
    II.
    A solemn and magnificent entrance of a general into Rome after having obtained an important victory, a triumphal procession, triumph (cf. Smith, Antiq. 1163 sqq.):

    disseres de triumpho. Quid tandem habet iste currus? quid vincti ante currum duces! quid simulacra oppidorum? quid aurum? etc.,

    Cic. Pis. 25, 60; cf. Liv. 34, 52, 4; cf. id. 3, 29, 4:

    triumphum deportare,

    Cic. Off. 1, 22, 78:

    ne in triumpho duceretur,

    id. Tusc. 5, 40, 118:

    Gallos Caesar in triumphum ducit,

    Suet. Caes. 80:

    senatus cum triumphum Africano decerneret,

    id. Fin. 4, 9, 22:

    de classe populi Romani triumphum agere,

    id. Verr. 2, 5, 39, § 100; Liv. 45, 38, 11:

    triumphum ex Etruriā agere,

    id. 6, 7, 4: deportare triumphum ex provinciā, Nep. Cato, 2:

    Boiorum triumphi spem collegae reliquit,

    for a victory over the Boii, Liv. 33, 37, 10; cf.:

    Pharsalicae pugnae ne triumphum quidem egit,

    Cic. Phil. 14, 8, 23:

    per triumphum aliquem ducere,

    id. Verr. 2, 5, 26, § 67; Sall. H. 4, 61, 8 Dietsch:

    triumpho clarissimo urbem est invectus,

    Liv. 30, 45, 2:

    elephantos ducere in triumpho,

    Plin. 7, 43, 45, § 139: (res) justissimi triumphi, i. e. worthy of a triumph, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 3:

    qui (Pompeius) tot habet triumphos, quot orae sunt partesque terrarum,

    Cic. Balb. 4, 9:

    albi greges... Romanos ad templa deūm duxere triumphos,

    i. e. were carried before the processions, Verg. G. 2, 148.—The shout of the soldiery and the multitude on occasion of these triumphal processions was:

    Io triumphe,

    Hor. C. 4, 2, 49 and 50; id. Epod. 9, 21; 9, 23; cf. Liv. 45, 38, 12; Suet. Caes. 49; 51.—
    B.
    Trop., a triumph, victory:

    ut repulsam tuam triumphum suum duxerint,

    Cic. Vatin. 16, 39: luxuriae ( gen. subj.), Plin. 37, 2, 6, § 14:

    de se ipso,

    Just. 14, 4, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > triumpus

  • 15 castellanus

    castellanus, a, um de château fort.    - castellanus triumphus, Cic. Brut. 73, 256: triomphe décerné pour la prise d'un château fort.    - castellani, ōrum, m.: les habitants d'un château fort; la garnison.
    * * *
    castellanus, a, um de château fort.    - castellanus triumphus, Cic. Brut. 73, 256: triomphe décerné pour la prise d'un château fort.    - castellani, ōrum, m.: les habitants d'un château fort; la garnison.
    * * *
        Castellanus, penul. prod. Liu. Qui demeure en un chasteau et és fortes places, Chastelain.
    \
        Castellanus triumphus. Cic. Le triumphe acquis pour un chasteau qu'on a prins.

    Dictionarium latinogallicum > castellanus

  • 16 de

    , Praep. m. Abl., bezeichnet eine Abtrennung, Abschließung von einem Gegenstande, an dem sich etwas befunden hat, deutsch = von... weg ( während ex den innern Bereich andeutet, aus dem etwas hervorgeht, deutsch = »von... aus«), I) im Raume: 1) von... weg, von... ab, von... her, von... herab, von, zuw. auch deutsch aus, de digito anulum detrahere, vom Finger (weg), Ter. u. Cic.: de manibus effugere, Cic.: de civitate alqm eicere, Cic.: de castris processisse, Sall.: de sella exsilire, Cic.: de muro se deicere, Caes.: de lecto decĭdere, Plaut. – dah. bei den Verben, die ein »Entnehmen« usw. bezeichnen, wie capere, sumere, petere etc. – ebenso emere de alqo, Cato: mercari de alqo, Cic.: quaerere de alqo, Cic.: audire de alqo, von jmd. (aus jmds. Munde), Cic.: discere de alqo, Cic. u.a.

    2) zur Bezeichnung des Punktes, von dem (als an ihm noch haftend) etwas gleichs. sich loslöst, unmittelbar ausgeht, von... aus, an... herab, an, nova de gravido palmite gemma tumet, Ov.: pendēre de collo, de camera, Ov. u. Petron.: de clunibus pinnas habere, Col.: de qua pariens arbore nixa dea est, Ov.

    3) zur Bezeichnung der Richtung, Seite, von der aus etwas geschieht, von... her, von... heraus, von... herab, palam de sella ac tribunali pronuntiaré, Cic.: nihil ex occulto, nihil de insidiis agere, Cic.: de paupere mensa dona, Tibull.: de scripto dicere, de epistula recitare, Cic.: de tergo, vom Rücken her, von hinten (dagegen a tergo, im Rücken), Plaut. (vgl. unten no. II, B, 3 a. E.): de plano (= χαμόθεν), auf ebener Erde, unten (Ggstz. de tribunali, ἀπο βήματος), cognoscere, discutere u. dgl., ICt.

    II) übtr.: A) in der Zeit, 1) zur Angabe, daß etwas noch während der Dauer eines bestimmten Zeitpunktes (wie Nacht, Nachtwache, Tag usw.) seinen Anfang genommen habe, noch im Laufe des ( der) usw., noch mit, noch in od. an (vgl. Matthiä Cic. Mur. 22. Bremi Suet. Aug. 97), de nocte venire, Cic., rus ire, Ter., surgere, Hor. (vgl. Drak. Liv. 8, 23, 15. Oud. Suet. Vesp. 21). – multa de nocte (noch tief in der Nacht) profectum esse, Cic. – de media nocte (noch mitten in der Nacht) mittere complures turmas eo, Caes. – de die, noch am (hellen) Tage, Komik., Hor. u.a. (auch zuw. nach dem griech. ἀφ ἡμέρας = »mit dem Beginn des Tages«, nach Mützell Curt. 5, 7 [22], 2). – media de luce u. de medio die, vom hellen Mittag an, Hor. – de tertia (quarta) vigilia, noch im Laufe der dr. N., mit der dr. N., Caes., Liv. u.a. (s. Drak. Liv. 9, 44, 10). – de mense Decembri (noch im Laufe des D.) navigare, Cic. – aber de tempore (= bl. tempore), zur gewöhnlichen Zeit, cenare, Auct. b. Hisp. 33, 5.

    2) zur Bezeichnung der unmittelbaren Folge in der Zeit, von... weg, unmittelbar nach (s. Lorenz Plaut. most. 682. Brix Plaut. trin. 215), non bonus somnus de prandio, Plaut.: statim de auctione venire, Cic.: oft diem de die, von Tag zu Tag, differre, proferre u. dgl., Liv. u. Iustin.

    B) in andern Verhältnissen, 1) zur Angabe der Herkunft, Abstammung, a) ( wie ἀπο) zur Bezeichnung des Ortes, von dem (als seinem gewöhnl. Aufenthaltsorte) jmd. od. etwas ist, -stammt, von, copo de via Latina, Cic.: rabula de foro (= forensis), Cic.: aliquis de ponte, einer von der Brücke, ein Brückensteher = Bettler, Iuven.: nauta de navi Alexandrina, Suet.: Libyca de rupe leones (poet. = Libyci leones, Ov.: nostro de rure corona, Tibull. – b) des Standes, de summo adulescens loco, Plaut.: de summo loco summoque genere eques, Plaut. – c) des etymologischen Ursprungs, von, nach, dicere alqm de alcis nomine, Ov.: dicta suo de nomine, Ov. 2) zur Angabe des Ganzen, von dem ein Teil, od. der Menge, aus der ein einzelnes Individuum genommen od. gekommen ist, von, aus, unter, partem solido demere de die, Hor.: de praeda mea teruncium nec attigit nec tacturus est quisquam, Cic.: exempta spinis de pluribus una, Hor.: hominem certum misi de comitibus meis, Cic.: illos emi de praeda a quaestoribus, Plaut. – So insbes., a) zur Angabe des Geschlechts, der Klasse, Gesellschaft, Schule, aus der ein Individuum ist, genetrix Priami de gente, Verg.: homo de plebe = aus dem Bürgerstande od. = aus dem gemeinen Volke, ein gemeiner Bürger, Cic., Liv. u.a. (vgl. Drak. Liv. epit. 2. Burm. Ov. am. 1, 7, 29): malus poëta de populo, Cic.: hic de grege illo est, Ter.: homo de schola, Cic. – b) sehr häufig zur Umschreibung des partitiven Genetivs, ut partem aliquam de istius impudentia reticere possim, Cic.: aliquis de dis, Ov.: de duobus honestis utrum honestius, Cic.: quemvis de iis, Cic. – bei Zahlw., nemo de nobis unus excellat, Cic.: unus (una) de multis, de tot milibus, Hor. u. Ov. – bei Superlat., de tribus et decem fundis tres nobilissimos fundos possidere, Cic.: minimus de stirpe virili, Ov.

    3) zur Bezeichnung des Stoffs, woraus od. wovon etwas bereitet wird od. ist, von, aus, niveo factum de marmore signum, Ov.: de eodem oleo et opera exarare alqd, Cic.: verno de flore corona, Ov. – dah. a) zur Bezeichnung eines Gegenstandes, aus dem ein anderer entstanden ist, aus, garum de sucis piscis Hiberi, Hor.: alipedis de stirpe dei versuta propago nascitur Autolycus, Ov.: de nave carcerem facere, Petr.: de templo carcerem fieri, Cic.: captivum de rege facere, Iustin.: in deum de bove verti, Ov. – b) zur Angabe dessen, von dem der Aufwand für etw. bestritten wird, de praeda manubiis spoliisque honorem habetote, Liv. – bes. zur Angabe des Vermögens, von dem die Kosten zu etwas bestritten werden, de meo, de tuo, de suo, de nostro, de vestro, de alieno, von dem Meinigen, Deinigen usw., Komik., Cic., Liv. u.a. (vgl. Drak. Liv. 4, 60, 4. Schwarz Plin. pan. 26, 3. p. 83. Scheffer Phaedr. 4, 19, 26): de publico, aus der Staatskasse, Cic. u.a.: so auch de te, von dir = aus deinem Beutel, de te largitor, Ter. adelph. 940. – c) zur Angabe des Körperteils usw., mit dem man Strafe abbüßt (vgl. Korte Lucan. 4, 805), de tergo (vgl. oben no. I, 3), de visceribus satisfacere, Liv. u. Cic.: de tergo od. (meton.) de se supplicium dare, Plaut.

    4) (spätlat.) zur Angabe des Mittels u. Werkzeugs, mit (s. Rönsch Itala p. 392 sqq.), descobinata de limis, runcinarum levigata de planis, Arnob.: comperies de velamine arcam testimonii, Itala exod. 26, 34: cumque significasset eis de manu, Itala act. apost. 12, 17: de afflatu suo animat, Tert. adv. Valent. 24: de cauda nocere, Tert. scorp. 1.

    5) zur Bezeichnung der veranlassenden Ursache od. des Grundes, von wegen, wegen, um... willen, aus, durch, gravi de causa, Cic.: qua de causa, qua de re, aus dem Grunde, weswegen, deshalb, Cic. u. Nep.: so auch quo de facto, Auct. b. Hisp.: flebat uterque non de suo supplicio, sed etc., Cic.: senatui parendum de salute rei publicae fuit, Cic.: de labore pectus tundit, vor Schmerz, Plaut.: quod erat de me feliciter Ilia mater, durch mich, Ov.: notior est factus Capaneus de fulminis ictu, Ov.

    6) zur Bezeichnung der Gemäßheit, nach de etwas wie nach einer Norm, Richtschnur geschieht, nach, zufolge, gemäß (s. Lorenz Plaut. most. 760. Brix Plaut. Men. 934), de exemplo meo ipse aedificato, Plaut.: de illis verbis cave tibi, Plaut.: de suorum propinquorum sententia atque auctoritate fecisse, Cic.: de eius consilio velle sese facere, Ter.: vix de mea sententia concessum est, Cic.

    7) (wie περί), zur Bezeichnung der Rücksicht oder Hinsicht, in betreff ( was betrifft), in Hinsicht, anlangend ( was anlangt), hinsichtlich, de cena facio gratiam, Plaut.: recte non credis de numero militum, Cic.: de fratre confido, Cic.: diffidens de numero dierum Caesarem fidem servaturum, Caes.: neque id, quod fecerit de oppugnatione castrorum, aut iudicio aut voluntate suā fecisse, Caes.: solem de virgine rapta consule, Ov.: de cetero (am Ende einer Rede), was das übrige (weitere) anlangt, Sen. u. Curt.: so auch de ceteris, Sall.; s. Fabri Sall. Iug. 26, 1. Mützell Curt. 4, 1 (2), 14. – nach Subst., triumphus de alqo, victoria de alqo, s. triumphus, victoria. -u. so häufig nach verbis sentiendi u. declarandi zur Angabe des Objekts, auf das die Betrachtung, Verhandlung usw. sich beschränkt, deutsch über, s. ac-cipio, ago, audio, 1. dico, doceo, ē-doceo, cō-gnōsco, iūdico u. dgl.

    8) bei Adjektiven zur Bildung von Adverbialausdrücken, wie: de improviso, unversehens, unvermutet, Ter., Cic. u.a.: de integro, von neuem, ibid.

    9) (spätlat.) beim Komparat. statt des bloßen Abl., als, si plus de triginta pedibus patuerit, Gromat. vet. 11, 19.

    10) bei subst. gebrauchten Advv., zB. de intus, s. de-intus: de longe, s. dē-longē: de magis, s. dē-magis.

    / In der Zusammensetzung bezeichnet de: a) Entfernung, Trennung, im materiellen und moralischen Sinne = ab-, weg-, fort-, decedere, deferre; übtr., denuntiare. – od. von der Höhe in die Tiefe = nieder-, herab-, hinab-, decĭdere, deicere. – b) ein Abgehen od. Fehlen, deunx, desum, deficio, destituo, demens, deformis u. dgl. – c) eine Vollendung, einen hohen Grad, dient daher auch zur Verstärkung des im einfachen Verbum liegenden Begriffs, völlig, gänzlich, sehr, heftig, defungi, depugnare, devincere. – deamare, demirari u. dgl.

    de wird gern zwischen dem Adjektivum od. dem Pronomen u. dem Substantivum eingeschaltet, vgl. oben multa de nocte, gravi de causa, qua de re. – auch dem bloßen Relativum nachgesetzt, bes. in der jurist. Spr., zB. illud, quo de agitur, id negotium, quo de agitur, worum es sich handelt, Cic. de or. 1, 209 u. de inv. 1, 27: u. so illae oves, qua de re agitur, Varro r. r. 2, 2, 6; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 2. S. 942 u. 943.

    lateinisch-deutsches > de

  • 17 victoria

    victōria, ae, f. (victor), der Sieg, I) eig.: A) appell.: victoria antiquissima (so wichtiger), Plin. ep.: Cannensis, Liv.: certa, Liv., certissima, Caes.: civilis, Sall.: clarissima, Cic. (u. so summorum imperatorum clarissimae victoriae, Cic.): cruenta, incruenta, Sall.: dubia, Caes.: domestica, externa, Cic.: expedita, Caes.: explorata, Caes.: victoria, quae naturā insolens et superba est, seiner Natur nach etwas Keckes u. Hochmütiges hat, Cic.: vict. matura, Liv.: mitis, Liv.: navalis, Liv. epit.: pulcherrima, Liv. u. Plin. ep.: recens, Caes.: secunda, Auct. b. Hisp.: Sullana, Sall.: varia, Sall. – victoriae laetitia, Liv.: spes victoriae, Liv.: victoriae triumphus, wegen des S., Liv.: trigeminae victoriae triplex triumphus, Liv.: civilis belli victoria, Cic. u. Suet.: Sullae victoria, Sall. – mit de u. Abl., victoria de Veientibus, Liv. 5, 15, 11: de Romanis, Iustin. 31, 3, 9: de Romanis ducibus victoria, Liv. 30, 30, 4: de tot ac tam potentibus populis, Liv. 8, 12, 4: egregia victoria de Hannibale Poenisque, Liv. 21, 46, 8. – mit ex u. Abl., Domitii ex Arvernis et Fabii ex Allobrogibus victoria fuit nobilis, Vell. 2, 10, 2. – m. ad u. Akk., nuntius victoriae ad Cannas, Liv. 23, 11, 7. – adipisci victoriam, Caes. u.a.: adipisci incruentam victoriam, Sall.: adipisci cruentam victoriam ab alqo, Auct. b. Afr.: nihil deinde a victoria cessatum, auch nach dem S. wurde nicht im mindesten gesäumt, der S. wurde eifrig ausgenutzt, Liv.: ubi professione hostium concessam victoriam videt, Liv.: concedere (alci) de victoria, Liv.: conclamare victoriam, ›Sieg‹ rufen, Caes.: patrare victoriam, Tac.: consecutum esse sibi gloriosam victoriam, Cic.: dare alci victoriam, Liv. u.a. (u. so tot de Romanis ducibus alci dare victoriam, Liv.): dare victoriam de Veientibus, Liv.: dimittere exploratam victoriam, freiwillig aufgeben, Caes.: victoria in manu nobis est, Sall.: malle victoriam apud Samnites quam apud Romanos esse, Liv.: excutere (entwinden) alci victoriam, Sen.: victoriam crudeliter exercere (verfolgen), Sall.: acerrume victoriam nobilitatis in plebem exercere, geltend machen gegen das V., dem V. fühlen lassen, Sall.: u. so foede in captis victoriam exercere, Liv.: extorquere hosti victoriam, Liv.: gloriari in victoria, Sall.: ferre (davontragen) victoriam ex alqo, Liv.: gratulari (alci) de victoria, Liv., u. gratulari victoriam, Liv.: totiens victoriam prope in manibus habuisse, Liv.: pulcherrimam victoriam crudelitate inquinare, Liv. epit.: eo intentior ad victoriam niti, Sall.: omittere cunctando victoriam, aus den Händen lassen, Liv.: parta victoriā (die Errungenschaften des Sieges) ex manibus eripere, Sall.: male partam victoriam male perdere, Liv.: victoria, quantam de Samnitibus nemo ad eam diem praeter Lucium Papirium patrem consulis pepererat, Liv.: victoriā potiri, Sulp. Sev.: sine ullo vulnere victoriā potiri, Caes.: tanta laetitia et gratulatio fuit, ut praeciperetur victoria animis, Liv.: populo Romano Quiritium vim victoriamque prosperare (v. den Göttern), Liv.: referre (nach Hause zurückbringen) victoriam, Frontin.: u. so referre non incruentam victoriam, Liv., clarissimam victoriam, Frontin., gloriosam victoriam, Val. Max.: victoriam potius ex Volscis quam pacem infidam Romam referre, Liv.: referre regi aut victoriam de Romanis aut aequas pacis condiciones, Iustin.: reportare (aus dem Kampfe mit nach Hause zurückbringen) victoriam, non pacem domum, Liv.: u. so reportare a rege signa victoriae, non victoriam, Cic.: victoriae temperare, sich im S. mäßigen, Sall.: tueri victoriam, Liv.: uti victoriā, den S. ausnutzen, verfolgen, Sall.: victoriā mitius uti, vom S. einen milden Gebrauch machen, sich als milder Sieger zeigen, Iustin. – Plur., victoriae eorum bellorum gratissimae fuerunt, Cic. Mur. 31: illum diem omnes labores et victorias confirmaturum (esse), Sall. Iug. 49, 3: tot tam claris victoriis partis, Auct. b. Air. 31, 8. – B) als nom. propr., Victōria, die Siegesgöttin, mit Flügeln u. einem Lorbeerkranze od. Palmzweige in der Hand dargestellt, Plaut. Amph. prol. 42. Cic. de nat. deor. 2, 61 u.a.: v. der Statue der Viktoria, Standbild der Viktoria, aurea, Liv. 22, 37, 5: solche Siegesgöttinen auf dem Giebel u. den Giebelzinnen des Konkordiatempels, Liv. 26, 23, 4. – II) übtr.: a) übh.: certaminis, in dem darüber entstandenen Kampfe, Liv.: quatenus victoriam exerceret, wie weit er seinen Sieg treiben würde, Liv.: victoria penes patres fuit, Liv. – m. de od. ex u. Abl., de patribus, Liv. 4, 6, 4: ex collega, Liv. 2, 44, 3. – b) vor Gericht, nocentissima victoria, Cic.: litium, Plin.: sibi gloriosam victoriam consequi, Cic. – / archaist. Genet. Victories, Corp. inscr. Lat. 11, 2969; arch. Dat. Victorie, Corp. inscr. Lat. 1, 183.

    lateinisch-deutsches > victoria

  • 18 Triumph

    Triumph, I) eig.: triumphus. – ovatio (der kleine Triumph). – einen T. halten, triumphare. triumphum agere od. habere (einen großen); ovare (einen kleinen): über jmd. od. über ein Land einen T. halten, de alqo oder ex alqa terra triumphare oder triumphum agere: jmd. im T. aufführen, alqm in triumpho od. per triumphum ducere: bei seinem T., triumphans: wie im T., ritu triumphantium. – Triumph! io triumphe! – II) uneig.; triumphus. victoria (Sieg). – exsultatio. laetitia (Frohlocken, große Freude). – einen vollkommenen T. erlangen über jmd., triumphum iustissimum agere de alqo; vincere alqm. – / Triumph-, triumphalis (z.B. carmen, porta, statua, currus).

    deutsch-lateinisches > Triumph

  • 19 castrensis

    castrensis, e relatif au camp, relatif à l'armée.    - castrensis ratio, Cic.: ordonnance du camp, lois de la guerre.    - castrensis triumphus, Liv.: triomphe accordé à celui qui s'était emparé d'un camp ennemi.    - castrensis coronna: couronne accordée à celui qui entrait le premier dans un camp ennemi.    - castrenses (ministri): les officiers du palais.    - castrense verbum, Plin.: expression militaire.
    * * *
    castrensis, e relatif au camp, relatif à l'armée.    - castrensis ratio, Cic.: ordonnance du camp, lois de la guerre.    - castrensis triumphus, Liv.: triomphe accordé à celui qui s'était emparé d'un camp ennemi.    - castrensis coronna: couronne accordée à celui qui entrait le premier dans un camp ennemi.    - castrenses (ministri): les officiers du palais.    - castrense verbum, Plin.: expression militaire.
    * * *
        Castrensis, et hoc castrense. Adiectiuum. Du camp, Appartenant ou servant au camp.
    \
        Corona castrensis. Festus. Qu'on donnoit à celuy qui premier estoit entré au camp des ennemis.
    \
        Peculium castrense. Pomponius. Ce qu'un homme de guerre acquiert à l'occasion de la guerre.
    \
        Pensa castrensia. Propert. Fil pour faire robbes à servir au camp.
    \
        Verbum castrense Plin. Un mot du camp, ou de souldart, et dequoy on use entre les gens de guerre.

    Dictionarium latinogallicum > castrensis

  • 20 curulis

    [st1]1 [-] curulis, e: - [abcl][b]a - relatif au char, de char, de chariot. - [abcl]b - curule (relatif à l’ordre sénatorial, comme certaines magistratures qui donnent droit à s’asseoir sur la chaise du même nom, en ivoire).[/b]    - curules equi, Liv. 24, 18, 10: chevaux qui traînent un char dans les jeux du cirque.    - curulis triumphus, ([] ovatio), Suet. Aug. 22: le grand triomphe.    - major curulis, Stat. S. 1, 4, 82: le consulat.    - sella curulis: chaise curule.    - curule ebur (= sella curulis), Hor.: chaise curule.    - curules: les magistrats curules. [st1]2 [-] curulis, is, f. (s.-ent. sella): chaise curule.
    * * *
    [st1]1 [-] curulis, e: - [abcl][b]a - relatif au char, de char, de chariot. - [abcl]b - curule (relatif à l’ordre sénatorial, comme certaines magistratures qui donnent droit à s’asseoir sur la chaise du même nom, en ivoire).[/b]    - curules equi, Liv. 24, 18, 10: chevaux qui traînent un char dans les jeux du cirque.    - curulis triumphus, ([] ovatio), Suet. Aug. 22: le grand triomphe.    - major curulis, Stat. S. 1, 4, 82: le consulat.    - sella curulis: chaise curule.    - curule ebur (= sella curulis), Hor.: chaise curule.    - curules: les magistrats curules. [st1]2 [-] curulis, is, f. (s.-ent. sella): chaise curule.
    * * *
        Curulis, et hoc curule, pen. prod. Adiectiuum a Curru deriuatum, quod vnico r scribi debet, quod breuis sit prima: vt Sella curulis. Aliquando subauditur SELLA, vel SEDES. Lucan. Praetor adest, vacuaeque loco cessere curules. Un siege ou chaire d'yvoire, dedens laquelle les grans magistrats de Romme estoyent portez.

    Dictionarium latinogallicum > curulis

См. также в других словарях:

  • Triumphus — Triumphus, Augustinus, so v.w. Augustinus 3) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • TRIUMPHUS — I. TRIUMPHUS Graece Θρίαμβος, epitheton Liberi patris, Plutar. in Marcello. Unde pompae triumphali, cuius ipse in Graecia primus Inventor fuisse fertur, nomen. Vide Plin. l. 7. c. 56. et Diod. Sicul. l. 5. ac triumphalis acclamatio Io, a Bacchi… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TRIUMPHUS Secretus — apud Martialem, l. 8. epigr,. 15. v. 5. ubi de Domitiani laureae de Sarmatis Iovi Capitolino relatione, Hos quoque secretos numer abit Roma trium phos: species erat Triumphi seu imago quaedam, concedi solita, si ex cive parta victoria; aut ex… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Augustinus Triumphus — (1243 ndash; 1328), known as Augustinus of Ancona, Agostino Trionfo, was a Hermit of St. Augustine and writer. He is celebrated for his work Summa de potestate ecclesiastica , printed in 1473. In the latter part of the sixteenth century,… …   Wikipedia

  • Augustinus Triumphus (21) — 21Augustinus Triumphus, (2. April), aus dem Orden der Eremiten des hl. Augustin, berühmt durch seine Tugend und Gelehrsamkeit, starb 1328 zu Neapel. Migne rechnet ihn zu den »Seligen« und sagt von ihm, er sey im J. 1243 zu Ancona geboren, habe… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • AUGUSTINUS Triumphus — Anconitanus, auctor libri de potestate Eccl. etc. Obiit A. C. 1328. Vide quoque Tornielus et Valerius …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Триумф — (triumphus) в Риме торжественное вступление в столицу победоносного полководца и его войска. Т. выработался постепенно из простого вступления в город возвращавшихся по окончании войны солдат и из обычая военачальников приносить благодарение богам …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • ТРИУМФ —    • Triumphus,          см. Dona militaria, Награды военные, 1 4 …   Реальный словарь классических древностей

  • Roman triumph — Trajan s column, a depiction in stone of a symbolic triumph celebrating Trajan s victory over the Dacians (Romania). The procession winds up the column in a spiral panel …   Wikipedia

  • Триумфы — «Триумфы» I Trionfi …   Википедия

  • triomphe — [ trijɔ̃f ] n. m. • 1530; triumphe XIIe; lat. triumphus 1 ♦ Victoire éclatante à l issue d un combat militaire (vx), d une lutte, d une rivalité quelconque. « la fameuse journée des dupes, qui assura le triomphe de Richelieu sur ses adversaires » …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»