-
1 transitus
trānsitus, ūs, m. (transeo), I) das Hinübergehen, der Übergang, A) eig.: 1) im allg.: flumine impeditus transitus, Hirt. b.G.: tr. Hasdrubalis, Liv.: tr. Alpium, Plin.: tr. fossae, Cic.: transitum claudere, Liv.: transitum Alpium parare, Tac.: incurrentibus curribus per acies phalangasque locum transitui pandi praedicit, Iul. Val. 1, 43 (41): ubi cum facultas transitui nulla esset, Itin. Alex. 33 (77): quā in Graeciam brevissimus transitus, Plin.: transitum deinde in Indiam fecit, Iustin.: transitum non dare (gestatten), Liv. epit. u. Iustin.: Poeno per agros urbesque suas transitum dare, Liv.: transitum ad sociorum urbes tuendas Philippo dare, Liv.: alqm transitu arcere, Tac.: prohibere alqm transitu Araxis fluminis, Iustin.: prohibere transitum, Iustin.: Plur., mercantium ibi transitus infestantur ex Arabicis insulis, Solin. 56, 8. – 2) insbes.: a) der Übergang, die Übersiedelung nach einem anderen Orte, nec minus voluntarius in urbem nostram Iunonis transitus, Val. Max. 1, 8, 3. – b) der Übergang, Übertritt zu einer anderen Partei, facili transitu ad proximos et validiores, Tac. hist. 1, 76: in alienam familiam, Gell. 5, 19, 8. – B) übtr.: 1) im allg.: in illo a pueritia in adulescentiam transitu, Quint. 11, 3, 28. – 2) insbes.: a) der Übergang in der Malerei vom Schatten zum Lichte, colorum, Plin. 35, 29 u. 37, 21; so auch Ov. met. 6, 66. – b) der Übergang in der Rede, von einem Stücke zum anderen, ad alia, ad diversa, Quint.: in aliud rhythmi genus, Quint.: unde venusti transitus fiunt, Quint.: von einer Zeile zur anderen (im Lesen), Quint. 10, 7, 11: in der Erzählung, magno spatio divisus est a senatu ad poëtam Accium transitus, es ist ein großer Sprung vom S. zum D. Accius, Val. Max. 3, 7, 11: sed quoniam in Armeniam transitum facimus, zu A. übergehen, Iustin. 42, 2, 7. – c) der Übergang, die Veränderung, Verwandlung, in figuras alias, Plin. 11, 120: so auch der Töne in der Musik, Quint. 12, 10, 68: u. als gramm. t.t. = die Veränderung der Verba u. Nomina nach ihren Personalendungen u. Casus, die Konjugation u. Deklination, Varro LL. 9, 109 u.a. – II) der Durchgang, A) eig.: per agros urbesque, Liv.: datus est verbis ad amicas transitus aures, Ov.: transitum acus facere faciliorem, Cael. Aur. de morb. acut. 3, 9, 100. – B) meton., der Ort, wo man durchgeht, der Durchgang, transitus insīdĕre, Liv.: spiritus, Luftröhre, Plin. – III) das Vorbei- od. Vorübergehen, A) eig.: tempestatis, Cic.: in transitu capta urbs, Tac. – B) bildl.: in transitu, gleichs. im Vorbeigehen, flüchtig, oberflächlich, Quint. 2, 10, 15; 6, 2, 2 u. 7, 3, 27: so per transitum, Serv. Verg. georg. 3, 526.
-
2 transitus
trānsitus, ūs, m. (transeo), I) das Hinübergehen, der Übergang, A) eig.: 1) im allg.: flumine impeditus transitus, Hirt. b.G.: tr. Hasdrubalis, Liv.: tr. Alpium, Plin.: tr. fossae, Cic.: transitum claudere, Liv.: transitum Alpium parare, Tac.: incurrentibus curribus per acies phalangasque locum transitui pandi praedicit, Iul. Val. 1, 43 (41): ubi cum facultas transitui nulla esset, Itin. Alex. 33 (77): quā in Graeciam brevissimus transitus, Plin.: transitum deinde in Indiam fecit, Iustin.: transitum non dare (gestatten), Liv. epit. u. Iustin.: Poeno per agros urbesque suas transitum dare, Liv.: transitum ad sociorum urbes tuendas Philippo dare, Liv.: alqm transitu arcere, Tac.: prohibere alqm transitu Araxis fluminis, Iustin.: prohibere transitum, Iustin.: Plur., mercantium ibi transitus infestantur ex Arabicis insulis, Solin. 56, 8. – 2) insbes.: a) der Übergang, die Übersiedelung nach einem anderen Orte, nec minus voluntarius in urbem nostram Iunonis transitus, Val. Max. 1, 8, 3. – b) der Übergang, Übertritt zu einer anderen Partei, facili transitu ad proximos et validiores, Tac. hist. 1, 76: in alienam familiam, Gell. 5, 19, 8. – B) übtr.: 1) im allg.: in illo a pueritia in adulescentiam transitu, Quint. 11, 3, 28. – 2) insbes.: a) der Übergang in der Malerei vom Schatten zum Lichte, colorum, Plin. 35, 29 u. 37, 21; so auch Ov. met. 6, 66. – b) der Übergang in————der Rede, von einem Stücke zum anderen, ad alia, ad diversa, Quint.: in aliud rhythmi genus, Quint.: unde venusti transitus fiunt, Quint.: von einer Zeile zur anderen (im Lesen), Quint. 10, 7, 11: in der Erzählung, magno spatio divisus est a senatu ad poëtam Accium transitus, es ist ein großer Sprung vom S. zum D. Accius, Val. Max. 3, 7, 11: sed quoniam in Armeniam transitum facimus, zu A. übergehen, Iustin. 42, 2, 7. – c) der Übergang, die Veränderung, Verwandlung, in figuras alias, Plin. 11, 120: so auch der Töne in der Musik, Quint. 12, 10, 68: u. als gramm. t.t. = die Veränderung der Verba u. Nomina nach ihren Personalendungen u. Casus, die Konjugation u. Deklination, Varro LL. 9, 109 u.a. – II) der Durchgang, A) eig.: per agros urbesque, Liv.: datus est verbis ad amicas transitus aures, Ov.: transitum acus facere faciliorem, Cael. Aur. de morb. acut. 3, 9, 100. – B) meton., der Ort, wo man durchgeht, der Durchgang, transitus insīdĕre, Liv.: spiritus, Luftröhre, Plin. – III) das Vorbei- od. Vorübergehen, A) eig.: tempestatis, Cic.: in transitu capta urbs, Tac. – B) bildl.: in transitu, gleichs. im Vorbeigehen, flüchtig, oberflächlich, Quint. 2, 10, 15; 6, 2, 2 u. 7, 3, 27: so per transitum, Serv. Verg. georg. 3, 526.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > transitus
-
3 trānsitus
trānsitus —, acc. um, abl. ū, m [trans+ 1 I-], a going over, passing over, passage: fossae: Tencterorum, Cs.: per agros transitum dare, L.— A passing over, desertion: transitūs mora, Ta.— Fig., a passing over, passing away: tempestatis. —Of shaded colors, a gradual passing, transition: Transitus lumina fallit, O.* * *passage; crossing -
4 transitus
transitus transitus, us m переход, проход -
5 transitus
transitus transitus, us m смена, переход -
6 trānsitus
-
7 transitus
[st1]1 [-] transitus, a, um: part. passé de transeo. [st1]2 [-] transitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - action de passer, passage, trajet; voie, conduit. - [abcl]b - passage d'un état à un autre, changement. - [abcl]c - désertion, défection. - [abcl]d - passage d'une teinte à une autre, dégradation des couleurs, nuance. - [abcl]e - passage d'une intonation à une autre. - [abcl]f - transition. - [abcl]g - action de passer légèrement sur un sujet. - [abcl]h - Varr. flexion grammaticale.[/b] - in transitu, Tac.: chemin faisant. - in transitu, Quint.: en passant, sans insister. - transitus spiritus, Plin.: conduit de la respiration, trachée-artère. - aliquem transitu arcere, Tac.: empêcher qqn de passer..* * *[st1]1 [-] transitus, a, um: part. passé de transeo. [st1]2 [-] transitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - action de passer, passage, trajet; voie, conduit. - [abcl]b - passage d'un état à un autre, changement. - [abcl]c - désertion, défection. - [abcl]d - passage d'une teinte à une autre, dégradation des couleurs, nuance. - [abcl]e - passage d'une intonation à une autre. - [abcl]f - transition. - [abcl]g - action de passer légèrement sur un sujet. - [abcl]h - Varr. flexion grammaticale.[/b] - in transitu, Tac.: chemin faisant. - in transitu, Quint.: en passant, sans insister. - transitus spiritus, Plin.: conduit de la respiration, trachée-artère. - aliquem transitu arcere, Tac.: empêcher qqn de passer..* * *I.Transitus, pen. corr. Participium. Passé: vt Alpes transitae. Liu.II.Transitus, huius transitus, pen. corr. Plin. Passage.\Mutationes, et in alias figuras transitus. Plin. Changement de forme et de semblance.\In transitu. Quintil. En passant.\Quae libro quinto leuiter in transitu attigeram. Quintil. Legierement. -
8 transitus
1.transĭtus, a, um, Part. of transeo.2. I.Lit.A.In gen.:2.fossae,
Cic. Tusc. 5, 20, 59:flumine impeditus transitus,
Hirt. B. G. 8, 20; 8, 13; Caes. B. G. 5, 55; 6, 7; 7, 57; Liv. 21, 20, 2; 28, 1, 1; Tac. A. 15, 10; id. H. 1, 70; 3, 59; 4, 65; Just. 1, 8, 2; 15, 4, 12:in urbem nostram Junonis,
removal, Val. Max. 1, 8, 3.—Concr., a passage-way, passage:B.spiritus,
i. e. the windpipe, Plin. 22, 24, 51, § 111; cf.auditus,
the auditory passage, id. 23, 2, 28, § 59. —In partic.1.A passing over, desertion to another party:2.facilis ad proximos et validiores,
Tac. H. 1, 76:transitūs mora,
id. Agr. 38:ad Vitellium,
id. H. 1, 76:in alienam familiam,
a passing over, adoption into, Gell. 5, 19, 8.—Law t. t., a transfer of possession, Cod. Just. 2, 13, 20. —3. 4.A passing by:II.capta in transitu urbs Ninos,
Tac. A. 12, 13.—Trop.A.In gen., a passing over, passing, change:B.in illo a pueritiā ad adulescentiam transitu,
Quint. 11, 3, 28:opportunos magnis conatibus transitus rerum,
revolutions, Tac. H. 1, 21. —In partic.1.A means of passing, a transition from one step to another:2.medius quidem gradus, nihil ipse significans sed praebens transitum,
Quint. 8, 6, 38:in figuras alias,
Plin. 11, 36, 43, § 120. — Of the transition of colors in shading, Plin. 35, 5, 11, § 29; 37, 2, 8, § 21; Ov. M. 6, 66.—Of transition in sound, Quint. 12, 10, 68.—In speaking.a.A transition:b.hinc erit ad alia transitus,
Quint. 7, 6, 5:ad diversa,
id. 9, 3, 65: metabolê, id est transitus in aliud genus rhythmi, id. 9, 4, 50:in Armeniam transitum facimus,
Just. 42, 2, 7.—In plur.:unde venusti transitus fiunt,
Quint. 9, 2, 61.—In transitu, in passing, by the way:quae leviter in transitu attigeram,
Quint. 7, 3, 27:in transitu aliquid tractare,
id. 6, 2, 2:in transitu non omittemus,
id. 2, 10, 15. -
9 transitus
I trānsitus, a, um part. pf. к transeo II trānsitus, ūs m.1) прохождение, переход (fossae C; transĭtum in Indiam facere Just)2) проходt. Alpium T — проход через Альпыt. audītūs PM — слуховой проходt. spiritūs PM — дыхательное горло3) в разн. знач. переход, присоединение (ad aliquem T; in aliud genus Q; a pueritiā ad adulescentiam Q)in transitu — мимоходом ( aliquid tractare Q) или на ходу ( urbem capere T)4) завершение, окончание ( transitum tempestatis exspectare C) -
10 transitus
1) проход: trans. per partes fundi (1. 23 § 3 D. 8, 3);2) прохождение (мимо) (1. 7 D. 40, 2). 3) переход (1. 70 pr. D. 29, 2).per agrum vicini (1. 14 pr. C. 3, 34); экcneдиция, поход (1. 27 § 3 D. 7, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > transitus
-
11 transitus
crossing, passing over, transit / changing, alteration. -
12 transitus
, us mпереход -
13 alioqui
1) впрочем, всё жеtriumphatum est de illis, a. victoria mitis fuit L — (хотя) над ними (тибуртами) торжествовали победу, но всё же победители оказались милостивы2) кроме того, к тому же, вообщеnon tenuit iram Alexander, cujus a. potens non erat QC — Александр не сдержал своего гнева, над которым он вообще (к тому же) не имел властиet a.... et... — как вообще... так и...et a. opportune situm, et transitus ea est in Labeates L — (город) вообще был выгодно расположен, да и (к тому же) через него лежит путь в область лабеатов3) в противном случае, не то, иначеnon inornata debet esse brevitas, a. sit indocta Q — сжатость не должна быть лишена изящества, иначе она груба -
14 insuperabilis
īn-superābilis, e1) непереходимый, непроходимый (transitus, Alpes, via L)2) непобедимый, неодолимый (genus bello V; fatum O); неизлечимый ( valetudo PJ) -
15 meabilis
-
16 tabulatus
tabulātus, a, um [ tabula ]покрытый досками, выстланный тёсом ( transitus PJ) -
17 tubulatus
tubulātus, a, um [ tubulus ]2) трубкообразный ( rostrum PM) -
18 alioqui
aliō-quī od. aliō-quīn (beide Formen finden sich in den besten Handschriften, s. Georges, Lexik. der lat. Wortf. S. 34), Adv. (alius u. quoi od. quī, u. alius u. quoine od. quīne), in anderer Hinsicht, im übrigen, übrigens, sonst, I) exzeptional u. konzessiv, 1) im engern Sinne: a) exzeptional: nunc pudore a fuga contineri, alioquin pro victis haberi, Liv.: vitiis mediocribus ac mea paucis mendosa est natura, al. recta, Hor. – b) konzessiv: triumphatum de Tiburtibus, al. mitis victoria fuit, Liv.: dah. verb. quamvis al., Lucr.: quamquam al., Suet.: cum al., Plin. u. Plin. ep. 2, 19, 6. – 2) der Begriff verallgemeinert: a) = sonst auch, sonst noch, außerdem noch, tot al. negotiis districtus, Quint.: ordo al. sceleris patefactus, Tac.: et alioqui, und überdies, Plin. u. Plin. ep. (s. Döring Plin. ep. 2, 9, 1). – b) sonst, überhaupt, im allgemeinen, Asiana gens, tumidior al. atque iactantior, Quint.: Caesar validus al. spernendis honoribus, Tac. – et alioqui... et, sowohl überhaupt... als auch, et al. opportune situm, et transitus eā est in Labeates, Liv. – u. so cum alioqui... tum, wie überh.... so usw., mors Marcelli cum al. miserabilis fuit, tum quod etc., Liv. – c) ohnehin, ohnedies, an sich schon, corpus, quod illa (Phryne) speciosissima al. diductā nudaverat tunicā, Quint.: non tenuit iram, cuius al. potens non erat, Curt.: gravis al. seditio exarserat, Tac. – II) konditional, andernfalls, im entgegengesetzten Falle, sonst, ut illorum officium est docere, alioquin abibunt in vanum monentium verba, Sen. ep. 94, 17: sic horum praebere se dociles; alioqui neutrum sine altero sufficiet, Quint. 2, 9, 3: u. so Quint. 2, 10, 7 u.ö. Plin. ep. 8, 8, 1 (Cic. or. 49 u. de legg. 2, 62 wahrsch. unechtes Einschiebsel).
-
19 coetus
coetus, ūs, m. (st. coitus v. coëo), I) = σύνοδος, συμβολή, das Zusammenkommen, Zusammentreffen, die Zusammenkunft, primo coetu, Plaut. Amph. 657: omne genus motus et coetus, Lucr. 1, 1026 (vgl. 1, 1017 u. ö.): in coetu osculi, Poët. b. Gell. 19, 11. v. 12: amnium coetus, Curt. 9, 4 (15), 9. – insbes., a) ( wie σύνοδος) als astron. t. t., stellarum et discessiones et coetus, Gell. 14, 1, 8: aut coetus stellarum aut circuitus aut transitus, Gell. 14, 1, 14: ne omni quidem coetu, hoc est omni novā lunā solis obscuratio intervenit, Chalcid. Tim. 87 extr. – b) = concubitus, die Begattung, Iovis et Cereris, Arnob. 5, 43: Plur., Enn. fr. 110 R. (333 M.). Arnob. 4, 22 in. Auson. epigr. 107, 5. p. 224 Schenkl: feminarum coetus, Col. 6, 23, 3 cod. P (al. coitus). – II) meton., die Zusammenkunft = die Versammlung, der sich versammelnde od. versammelte Kreis, im übeln Sinne = die Zusammenrottung, der Auflauf, coetus nocturni, Liv.: multitudinis, Cic.: hominum, Cic.: coetus quodam modo hominum deorumque, Liv.: coetus matronarum, Cic.: ludorum, Cic.: coetum od. coetus celebrare, sich zahlreich versammeln, Verg. u. Cic. poët.: coetum concursumque facere, Sen. rhet.: novos coetus recensionis causā movere, Suet.: assiduos in domum coetus arcere, sein Haus für die Gesellschaft, die sich da beständig einfand, verschließen, Tac.: fastidiose tamen in coetum recipior, nur mit Widerwillen erkennt man mich an, Phaedr. – / Genet. coeti, Corp. inscr. Lat. 6, 9005: Dat. coetu, Catull. 64, 385 u. 66, 37. Apul. met. 6, 23 u. 11, 17. Amm. 26, 7, 1: Dat. coetui, Apul. met. 4, 17 u. 9, 12. Augustin. gen. ad litt. 5, 19.
-
20 debeo
dēbeo, buī, bitum, ēre (de u. habeo), von jmd. etwas herhaben, folglich gehalten sein, es ihm wiederzugeben) = zu entrichten-, zu bezahlen haben, schuldig sein, schulden (griech. ὀφείλω), I) eig. (Ggstz. reddere, solvere, dissolvere, persolvere): α) alqd od. alci alqd: talenta CC, Cic.: grandem pecuniam, Sall.: duplum, Quint.: decumas, zehntpflichtig sein, Cic.: quod debetur remittere (erlassen), Cic.: debita biennii pecunia, Caes.: pecuniam iam diu debitam alci solvere, Cic.: alci omne quod debeo dissolvo, Cic.: stipendia retro debita (den rückständigen Sold) exsolvere, Lampr. – d. alci pecuniam, Cic.: alci grandem pecuniam ad (gegen) HS octogiens, Cic.: nummum nemini, Cic. – d. pecuniam pro domo, pro hortis, Cic.: hoc quod satis dato debeo, was mir durch eine gestellte Bürgschaft kreditiert worden ist, Cic.: quadringentiens HS Idibus Mart. d., Cic.: alci mille drachmas de ratione (laut Rechnung) d., Cic.: pecunia quae ex (laut) publica permutatione od. quae ex societate (Handelskompanie) debetur, Cic. – d. pecuniam per syngrapham, Amm. – alci privatim haud quicquam debere, Cic. – multum enim differt in arcane positum sit argentum an in tabulis debeatur, Cic. – Sprichw., animam debere, das Haar auf dem Kopfe schuldig sein (nach dem griech. καὶ αυτών τών ψυχών ὀφείλειν), Ter. Phorm. 661. – β) bl. alci: illi, quibus debeo, meine Gläubiger, Cic.: ut illi quam plurimi deberent, Sall.: non inveniuntur, qui velint debere rei publicae, praesertim duodenis assibus (gegen 12 Prozent [monatlich]), Plin. ep. – isti tibi quid homines debent (was hast du bei den M. zu suchen) quos quaeritas? Plaut. trin. 893 (dazu Brix): so auch quid tibi istic hisce in aedibus debetur? Plaut. mil. 421 (dazu Lorenz). – γ) absol.: ii, qui debent, die Schuldner, Cic.: qui se debere fatentur, Caes.: debebat? immo in suis nummis versabatur, Cic.: Kal. Ianuariis debuit (hatte zu zahlen); adhuc non solvit, Cic.: ut non longius quam dictum esset debere eos passus sit, Nep.: desinet debere, wird nicht mehr sch. s., Sen.: ex ista syngrapha deberi (bestehe eine Schuld) pro iis rebus, quae erant ante syngrapham reciperatae, Cic. – Partic. subst., αα) dēbentēs, ium, m., die Schuldenden, die Schuldner, Liv. 6, 27, 3. – ββ) dēbitum, ī, n., das Schuldige, die Schuld, debitum exigere, Sen. poët. (bidl.): molestius (dringend) flagitare debitum, Amm.: u. so instantius debitum petere, Schol. Iuven.: acerbius debitum reposcere, Suet.: debita consectari (Ggstz. quod debeatur remittere), Cic.: debitum alci solvere, Cic., u. (bildl.) persolvere, Col.: alci debitum reddere (bildl.), Col.: debito fraudari, Cic.: alqd solvere in debitum, mit etwas seine Sch. entrichten (bildl.), Sen. ep. 7, 8. – II) übtr.: A) etw. schuldig bleiben = vorenthalten, in der Verbindung: non posse alci alqd debere, jmdm. etwas nicht schuldig bleiben (nicht vorenthalten) können, zB. quod praesenti tibi prope subnegaram, non tribueram certe, id absenti debere non potui, Cic.: u. so im Passiv, itaque oratio iuventuti nostrae deberi non potest, Cic.; vgl. Kühner Cic. Tusc. 2, 67. – B) etwas schuldig sein, schulden = sowohl zu als für etwas verbunden sein, 1) durch Pflicht zu etwas verbunden sein, zu etwas moralisch verpflichtet sein, die Verpflichtung-, Verbindlichkeit haben usw., im allg.: a) act.: α) m. Acc.: alci gratiam, Cic.: alci mutua officia, Plin. ep.: iuvenis nil iam caelestibus ullis debens, Verg.: navis, quae tibi creditum debes Vergilium, finibus Atticis reddas, Hor. – β) m. Infin., etw. zu tun od. zu leiden durch Pflicht verbunden sein, verpflichtet sein, etwas tun od. leiden (geschehen lassen) sollen, müssen, brauchen, dürfen (von moralischer Nötigung, nur bei Dichtern auch für necesse est), homines, qui te et maxime debuerunt et plurimum iuvare potuerunt, Cic.: Africam forte Tubero obtinere debebat, Caes.: ea tibi ego non debeo (brauche nicht) commendare, Cic.: debueram loqui, Ov.: oppida expugnari non debuerint, Caes.: ut iam nunc dicat iam nunc debentia dici, was einmal gesagt werden muß, Hor. – b) pass.: cui (patriae) ipsa vita debetur, für das man das Leben aufzuopfern verpflichtet ist, Iustin.: quanta his (dis) gratia debeatur, Cic.: misericordia, quae tibi nulla debetur, Cic. – m. Infin. Perf., tametsi statim vicisse debeo, gesiegt haben sollte, Cic. Rosc. Am. 73: quin etiam in testamentis debes (mußt du) annotasse, Plin. ep. 7, 20, 6: tuum promissum immutasse non debes, darfst du damit nicht rückgängig gemacht haben, Tac. dial. 24. – Partiz. dēbitus, a, um, geschuldet, schuldig, gebührend, debitae lacrimae, laudes, Liv.: debitae poenae, Cic.: oscula sibi debita, Prop.: praemia reddant debita, Verg. – subst., dēbitum, ī, n., das Schuldige, die Verpflichtung, nepotum nutriendorum, Val. Max.: velut omni vitae debito liberatus, Curt.: minus debito facere (Ggstz. plus debito solitoque facere), Sen. de ben. 3, 22, 2: si crevit super debitum (über Gebühr), nocuit, Sen nat. qu. 4, 2, 9. – 2) wie ὀφείλω u. ὀφλισκάνω, nach dem Verhängnisse (fatum) od. Naturgesetz (natura) zu etwas verpflichtet-, bestimmt-, auserkoren sein, α) act.: urbem, zu gründen bestimmt sein, Ov.: debet multas hic legibus aevi (i.e. fato) ante suam mortes, Lucan. – tu, nisi ventis debes ludibrium, cave, wenn du nicht (gleichsam nach Schicksalsschluß) ein Sp. den W. darbieten mußt = ein Sp. der W. werden willst (wie ὀφείλεις μέλπηθρα = μέλλεις μέλπηθρα γενέσται), Hor. carm. 1, 14, 16. – β) pass., bestimmt, geweiht, verfallen sein, anheimfallen, cui regnum Italiae Romanaque tellus debentur, Verg.: vita, quae fato od. necessitati debetur, Cornif. rhet. u. Cic.: animae, quibus altera fato corpora debentur, Verg.: fatis debitus Aruns, dem Tode geweiht, Verg.; vgl. debitus destinatusque morti, unfehlbar dem Tode geweiht, Liv.: debemur morti nos nostraque, Hor.: Pergama debita, dem Untergang geweiht, Verg.: debitus (debita) coniunx, durchs Schicksal bestimmt, beschert, Ov.: o fortunata mors, quae naturae debita pro patria est potissimum reddita, die Bestimmung der Natur erfüllend, Cic. – Partiz. subst., naturae debitum, der der Natur schuldige Tribut, mortem naturae debitum pronuntiamus, Tert. de anim. 50: debitum naturae reddere, euphem. = sterben, Hyg. astr. 2, 20. Augustin. in psalm. 38, 9: morbo naturae debitum reddere, Nep. regg. 1, 5; ebenso debitum naturae solvere, Hyg. fab. 56, persolvere, Hyg. fab. 26. Corp. inscr. Lat. 6, 3580. – 3) jmdm. für etw. verpflichtet sein od. sich verpflichtet fühlen, ihm etw. zu verdanken haben, alci beneficium, Cic.: quantum cuique deberet, Nep.: alci salutem, vitam, Ov.: se, sich = sein Dasein, seine Existenz, Ov.: im Bösen, hoc quoque Tarquinio debebimus, Ov. fast. 2, 825. – alcis (meā, tuā) causā minus od. omnia debere, jmdm. weniger od. in allen Stücken sich verpflichtet fühlen, weniger od. alle Rücksicht schuldig sein, Cic. I. Verr. 23. Cic. ep. 3, 7, 6; 4, 8, 1; 13, 75, 1. – m. folg. quod (daß), tibi nos debere fatemur, quod datus est verbis ad amicas transitus aures, Ov. met. 4, 76 sq. – absol., jmdm. ver pflichtet sein, gegen ihn Verpflichtungen, Verbindlichkeiten haben, bonis omnibus, Cic.: tibi, Ov.: dah. Partiz. subst., dēbentēs, ium, m., die Verpflichteten, die Schuldner (Ggstz. obligantes), Sen. de ben. 1, 4, 5. – / synk. debtur = debetur, Corp. inscr. Lat. 11, 1950.
См. также в других словарях:
Transitus — is the name given to a year in a number of independent schools in Scotland. As the name would suggest, this year is offered as a bridge between primary and secondary education.Transitus replaces the final year of primary education used in state… … Wikipedia
TRANSITUS — seu Fretum Broverii, aut Cerevisiae coctoris, Belgis hel Browers passage, Gall. le passage de Brasseur, pars maris Australis ad Ortum Freti Maerei, et Ins. Statuum detecta et lustrata A. C. 1643. ab Henrico le Brasseur, Praefecto classis Batavae … Hofmann J. Lexicon universale
Transitus — Der Transitus (lat. Übergang, Durchgang) als rein musikalische Figur bezeichnet Durchgangsdissonanzen, also dissonierende Verbindungstöne zwischen konsonanten Klängen. Der Begriff transitus ist seit Christoph Bernhard gebräuchlich, zuvor… … Deutsch Wikipedia
Transitus Fluvii — est un alphabet ésotérique de 22 caractères décrit par Heinrich Cornelius Agrippa dans son Troisième Livre de De occulta philosophia (1513). Il dérive de l’alphabet hébreu[1] et est semblable à l’alphabet des Anges (Celestial Alphabet) et à… … Wikipédia en Français
TRANSITUS Israel — quô loci per siccum Iordanis alveum, aquis a dextra ingredientium consistentibus, cum, quae a sinistris erant, in mare mortuum omnes defluxislent, latissimâ viâ, magnô Dei miraculô, in terram promissionis transierant Israelitae … Hofmann J. Lexicon universale
Transitus Fluvii — Infobox Writing system name = Transitus Fluvii type = Alphabet time = 16th Century languages = Derived from Hebrew fam1 = Hebrew creator = Heinrich Cornelius Agrippa sisters = Celestial, Malachim sample = Transitus aleph.jpg imagesize = 75 x 90… … Wikipedia
transitus — tran·si·tus … English syllables
transitus — /traenzatas/ Passage from one place to another; transit. in transitu, on the passage, transit, or way (See also in transitu) … Black's law dictionary
transitus — Transit; a passing over or through; a conveyance … Ballentine's law dictionary
transitus — ˈtran(t)səd.əs, ˈtraan , nzə , ətəs noun ( es) Etymology: Latin, passage, transit more at transit : transit of a person or property en route from one place to another compare stoppage in transitu … Useful english dictionary
Therese Schroeder-Sheker — Therese Schroeder ShekerAcademic dean of the School of Music Thanatology at St. Patricks Hospital in Missoula, Montana *Concert and Recording Artist *Composer *Educator *Clinician *Benedictine Oblate (religion)Music Thanatology is a highly… … Wikipedia