-
81 madefacio
mădĕfăcĭo, fēci, factum, 3, v. a.; in pass.: mădĕfīo, factus, fĭĕri [madeo, facio], to make wet, to wet, moisten, to soak, drench, water, etc.I.In gen.:II.lanam aceto et nitro,
Plin. 32, 7, 25, § 77:amarantus madefactus aquā revirescit,
id. 21, 8, 23, §47: radix in vino madefacta,
id. 26, 6, 15, § 29:spongiam (opp. exprimere),
Suet. Vesp. 16:ne libelli madefierent,
id. Caes. 64:imbuti sanguine gladii, vel madefacti potius,
Cic. Phil. 14, 3, 6; cf.:Graeciam madefactum iri sanguine,
id. Div. 1, 32, 68; Verg. A. 5, 330:caules,
to soak, steep, Plin. 25, 6, 31, § 68:terram suo madefecit odore,
steeped, Ov. M. 4, 253.— Poet.:caris vellera sucis bis madefacta,
i. e. dyed, Tib. 4, 2, 16.—In partic., to drench with wine, to intoxicate, make drunk ( poet. and in post-class. prose): eo vos vostrosque adeo pantices madefacitis, quom ego sim hic siccus, * Plaut. Ps. 1, 2, 51:multo madefactus Iaccho, Col. poët. 10, 309: poculis amplioribus madefacit,
Amm. 15, 3, 7; cf.:molli luxu madefacta (membra),
Sil. 12, 18. -
82 medico
mĕdĭco, āvi, ātum, 1, v. a. [1. medicus], to heal, cure ( poet. and in post-Aug. prose for the class. medeor).I.Lit.(α).With acc.:(β).ego istum lepide medicabo metum,
Plaut. Most. 2, 1, 40:(apes) odore galbani,
Col. 9, 13, 7:vulneris aestus,
Sil. 6, 98:furores,
Nemes. Ecl. 2, 28.—With dat.:II.tremulis membris,
Ser. Samm. 48, 902.—Transf.A.To impart the virtue of a remedy, give healing power to:B.hoc fusum labris splendentibus amnem Inficit, occulte medicans,
Verg. A. 12, 418.—To besprinkle with the juice of herbs, to medicate:C. 1.semina,
to steep, Verg. G. 1, 193:semina omnia suco herbae quae sedum appellatur, medicare,
Col. 11, 30, 40:exigua portione medicatur aqua,
id. 6, 4, 4; 9, 13, 3:vinum medicatum,
i. e. spurious, adulterated, id. 1, 6, 20:merum,
Front. 2, 5, 12:ficus,
Plin. 16, 27, 51, § 118.Besprinkled with juices, sprinkled, medicated ( poet. and post-Aug.):2.semina suco herbae sedi,
Col. 1, 3:sedes,
places sprinkled with the juice of herbs, Verg. G. 4, 65: somnus, produced by a juice or a charm, Ov. H. 12, 107:fruges,
Verg. A. 6, 420:lana medicata fuco,
stained, dyed, Hor. C. 3, 5, 28:Amyclaeis medicatum vellus ahenis,
Ov. R. Am. 707.— To poison:boletum medicatum,
i. e. poisoned, Suet. Claud. 44:herbae,
Col. 11, 3, 64; cf.:medicata veneno tela,
Sil. 7, 453:medicatae cuspidis ictus,
id. 13, 197:mortui,
embalmed, Mel. 1, 57.—Useful or good for healing, medicinal:aquae medicatae,
Sen. Q. N. 3, 25, 9:sapor aquae,
Plin. Ep. 8, 20, 4:fontes,
Cels. 4, 5; Sen. Prov. 2, 1; Plin. 2, 93, 95, § 207:potio,
Curt. 3, 6, 2:inguen,
Juv. 12, 36.— Comp.:lac bubulum medicatius,
Plin. 28, 9, 33, § 124.— Sup.:res medicatissimae,
Plin. 28, 7, 23, § 78. -
83 molle
mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).I.Lit.:II.mollis juncus,
Verg. E. 2, 72:comam mollis... hyacinthi,
id. G. 4, 137:aurum,
flexible, id. A. 10, 818:tiliae,
Ov. M. 10, 92:crura,
Verg. G. 3, 76:colla,
id. A. 11, 622:bracchia,
Ov. A. A. 1, 595:cervix,
id. F. 4, 185:commissurae,
Cic. N. D. 2, 60:molle litus,
of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:harena,
Ov. M. 2, 577:aqua,
id. A. A. 1, 476:fraga,
id. M. 13, 816:castaneae,
Verg. E. 1, 82:mollissima vina ( = mitissima, lenissima),
id. G. 1, 341; cf.:molli mero,
Hor. C. 1, 7, 19; and:molle Calenum,
Juv. 1, 69:alvus,
relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:cibus,
mild, not sharp, id. 4, 4, 4:ovum,
soft, id. 4, 4, 5:prata,
Verg. G. 2, 384:gramen,
Ov. F. 6, 328:humus,
id. A. A. 3, 688:lana,
id. F. 2, 742:torus,
id. Am. 2, 4, 14:arcus,
slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:feretrum,
made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:mollissima cera,
Cic. de Or. 3, 45, 177:mollia panis,
the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:molles genae,
soft, delicate, Ov. H. 10, 44:capilli,
id. P. 3, 3, 17:manus,
id. Am. 1, 4, 24:latus,
id. M. 14, 710:molles Zephyri,
soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,hiems,
Stat. S. 3, 5, 83:aestas,
Verg. G. 1, 312:caelum,
Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:Euphrates mollior undis,
gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:aditus,
easy, Sil. 4, 491; so,iter,
Quint. 4, 2, 46:via,
id. 1, 6, 22:fastigium,
gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:clivus,
Verg. E. 9, 8:modicis et mollibus clivis,
Curt. 8, 39, 6:jugum montis,
Tac. G. 1:trames,
Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:in molli carne vermes nascuntur,
it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—Trop.A.Tender, delicate, susceptible:2.mollibus annis,
in tender youth, Ov. H. 1, 111:os molle,
easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:mollissima corda,
Juv. 15, 131:mollissimae aures,
modest, Plin. Pan. 68.—In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):B.philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,
Cic. de Or. 1, 52, 226:Sabaei,
Verg. G. 1, 57:viri molles, i. e. pathici,
Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:disciplina,
effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:delicatior... molliorque ratio,
id. ib. 5, 5, 12:vita,
Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:mollis teneraque vox,
Quint. 11, 3, 23:educatio,
id. 1, 2, 6:actio,
id. 11, 3, 128:Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,
Caes. B. G. 3, 19:sententiae,
Cic. Cat. 1, 12, 30:si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,
Liv. 22, 2, 4:Romanos molliores facere ad paciscendum,
id. 42, 62, 6; cf.:sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,
Cic. Off. 1, 21, 71:molles in aure fenestrae,
Juv. 1, 104.—Soft, pleasant, mild, easy:C.orationem mollem teneramque reddidit,
soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:mollis et jucunda senectus,
id. Sen. 1, 2:ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,
calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:verba,
Hor. Epod. 5, 83:mollia jussa,
mild, easy, Verg. G. 3, 41:vincuntur molli pectora dura prece,
soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,
to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:saepius molliora respondens,
id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):ridere mollia,
to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,
in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:pilenta,
having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:mollissima fandi tempora,
id. A. 4, 293:hora mollior,
more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:signa,
Cic. Brut. 18, 70:duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,
more agreeable, Quint. 12, 10, 7:mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,
Cic. Att. 1, 17, 2:in inimicitiis auricula infima mollior,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,
Hor. S. 1, 10, 45.—Weak, untrustworthy:1.nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,
Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.Lit., softly, gently, agreeably (class.):2.molliter sustine me,
Plaut. Ps. 5, 2, 7:aves nidos mollissime substernunt,
Cic. N. D. 2, 52, 129:recubans,
id. de Or. 3, 17, 63:ossa cubent,
Ov. Tr. 3, 3, 76:excudent alii spirantia mollius aera,
more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:cura molliter semina conlocandi,
Plin. 15, 10, 9, § 35:colles ad orientem molliter devexi,
gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —Trop.:quod ferendum est molliter sapienti,
calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:abnuere,
Liv. 30, 3:delicate et molliter vivere,
voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:aegritudinem pati,
sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:ne quid per metum, mollius consuleretur,
too compliantly, Liv. 30, 7, 3:interpretari mollius aliquid,
rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96. -
84 mollia
mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).I.Lit.:II.mollis juncus,
Verg. E. 2, 72:comam mollis... hyacinthi,
id. G. 4, 137:aurum,
flexible, id. A. 10, 818:tiliae,
Ov. M. 10, 92:crura,
Verg. G. 3, 76:colla,
id. A. 11, 622:bracchia,
Ov. A. A. 1, 595:cervix,
id. F. 4, 185:commissurae,
Cic. N. D. 2, 60:molle litus,
of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:harena,
Ov. M. 2, 577:aqua,
id. A. A. 1, 476:fraga,
id. M. 13, 816:castaneae,
Verg. E. 1, 82:mollissima vina ( = mitissima, lenissima),
id. G. 1, 341; cf.:molli mero,
Hor. C. 1, 7, 19; and:molle Calenum,
Juv. 1, 69:alvus,
relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:cibus,
mild, not sharp, id. 4, 4, 4:ovum,
soft, id. 4, 4, 5:prata,
Verg. G. 2, 384:gramen,
Ov. F. 6, 328:humus,
id. A. A. 3, 688:lana,
id. F. 2, 742:torus,
id. Am. 2, 4, 14:arcus,
slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:feretrum,
made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:mollissima cera,
Cic. de Or. 3, 45, 177:mollia panis,
the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:molles genae,
soft, delicate, Ov. H. 10, 44:capilli,
id. P. 3, 3, 17:manus,
id. Am. 1, 4, 24:latus,
id. M. 14, 710:molles Zephyri,
soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,hiems,
Stat. S. 3, 5, 83:aestas,
Verg. G. 1, 312:caelum,
Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:Euphrates mollior undis,
gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:aditus,
easy, Sil. 4, 491; so,iter,
Quint. 4, 2, 46:via,
id. 1, 6, 22:fastigium,
gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:clivus,
Verg. E. 9, 8:modicis et mollibus clivis,
Curt. 8, 39, 6:jugum montis,
Tac. G. 1:trames,
Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:in molli carne vermes nascuntur,
it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—Trop.A.Tender, delicate, susceptible:2.mollibus annis,
in tender youth, Ov. H. 1, 111:os molle,
easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:mollissima corda,
Juv. 15, 131:mollissimae aures,
modest, Plin. Pan. 68.—In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):B.philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,
Cic. de Or. 1, 52, 226:Sabaei,
Verg. G. 1, 57:viri molles, i. e. pathici,
Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:disciplina,
effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:delicatior... molliorque ratio,
id. ib. 5, 5, 12:vita,
Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:mollis teneraque vox,
Quint. 11, 3, 23:educatio,
id. 1, 2, 6:actio,
id. 11, 3, 128:Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,
Caes. B. G. 3, 19:sententiae,
Cic. Cat. 1, 12, 30:si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,
Liv. 22, 2, 4:Romanos molliores facere ad paciscendum,
id. 42, 62, 6; cf.:sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,
Cic. Off. 1, 21, 71:molles in aure fenestrae,
Juv. 1, 104.—Soft, pleasant, mild, easy:C.orationem mollem teneramque reddidit,
soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:mollis et jucunda senectus,
id. Sen. 1, 2:ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,
calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:verba,
Hor. Epod. 5, 83:mollia jussa,
mild, easy, Verg. G. 3, 41:vincuntur molli pectora dura prece,
soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,
to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:saepius molliora respondens,
id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):ridere mollia,
to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,
in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:pilenta,
having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:mollissima fandi tempora,
id. A. 4, 293:hora mollior,
more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:signa,
Cic. Brut. 18, 70:duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,
more agreeable, Quint. 12, 10, 7:mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,
Cic. Att. 1, 17, 2:in inimicitiis auricula infima mollior,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,
Hor. S. 1, 10, 45.—Weak, untrustworthy:1.nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,
Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.Lit., softly, gently, agreeably (class.):2.molliter sustine me,
Plaut. Ps. 5, 2, 7:aves nidos mollissime substernunt,
Cic. N. D. 2, 52, 129:recubans,
id. de Or. 3, 17, 63:ossa cubent,
Ov. Tr. 3, 3, 76:excudent alii spirantia mollius aera,
more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:cura molliter semina conlocandi,
Plin. 15, 10, 9, § 35:colles ad orientem molliter devexi,
gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —Trop.:quod ferendum est molliter sapienti,
calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:abnuere,
Liv. 30, 3:delicate et molliter vivere,
voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:aegritudinem pati,
sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:ne quid per metum, mollius consuleretur,
too compliantly, Liv. 30, 7, 3:interpretari mollius aliquid,
rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96. -
85 mollis
mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).I.Lit.:II.mollis juncus,
Verg. E. 2, 72:comam mollis... hyacinthi,
id. G. 4, 137:aurum,
flexible, id. A. 10, 818:tiliae,
Ov. M. 10, 92:crura,
Verg. G. 3, 76:colla,
id. A. 11, 622:bracchia,
Ov. A. A. 1, 595:cervix,
id. F. 4, 185:commissurae,
Cic. N. D. 2, 60:molle litus,
of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:harena,
Ov. M. 2, 577:aqua,
id. A. A. 1, 476:fraga,
id. M. 13, 816:castaneae,
Verg. E. 1, 82:mollissima vina ( = mitissima, lenissima),
id. G. 1, 341; cf.:molli mero,
Hor. C. 1, 7, 19; and:molle Calenum,
Juv. 1, 69:alvus,
relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:cibus,
mild, not sharp, id. 4, 4, 4:ovum,
soft, id. 4, 4, 5:prata,
Verg. G. 2, 384:gramen,
Ov. F. 6, 328:humus,
id. A. A. 3, 688:lana,
id. F. 2, 742:torus,
id. Am. 2, 4, 14:arcus,
slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:feretrum,
made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:mollissima cera,
Cic. de Or. 3, 45, 177:mollia panis,
the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:molles genae,
soft, delicate, Ov. H. 10, 44:capilli,
id. P. 3, 3, 17:manus,
id. Am. 1, 4, 24:latus,
id. M. 14, 710:molles Zephyri,
soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,hiems,
Stat. S. 3, 5, 83:aestas,
Verg. G. 1, 312:caelum,
Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:Euphrates mollior undis,
gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:aditus,
easy, Sil. 4, 491; so,iter,
Quint. 4, 2, 46:via,
id. 1, 6, 22:fastigium,
gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:clivus,
Verg. E. 9, 8:modicis et mollibus clivis,
Curt. 8, 39, 6:jugum montis,
Tac. G. 1:trames,
Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:in molli carne vermes nascuntur,
it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—Trop.A.Tender, delicate, susceptible:2.mollibus annis,
in tender youth, Ov. H. 1, 111:os molle,
easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:mollissima corda,
Juv. 15, 131:mollissimae aures,
modest, Plin. Pan. 68.—In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):B.philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,
Cic. de Or. 1, 52, 226:Sabaei,
Verg. G. 1, 57:viri molles, i. e. pathici,
Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:disciplina,
effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:delicatior... molliorque ratio,
id. ib. 5, 5, 12:vita,
Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:mollis teneraque vox,
Quint. 11, 3, 23:educatio,
id. 1, 2, 6:actio,
id. 11, 3, 128:Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,
Caes. B. G. 3, 19:sententiae,
Cic. Cat. 1, 12, 30:si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,
Liv. 22, 2, 4:Romanos molliores facere ad paciscendum,
id. 42, 62, 6; cf.:sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,
Cic. Off. 1, 21, 71:molles in aure fenestrae,
Juv. 1, 104.—Soft, pleasant, mild, easy:C.orationem mollem teneramque reddidit,
soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:mollis et jucunda senectus,
id. Sen. 1, 2:ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,
calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:verba,
Hor. Epod. 5, 83:mollia jussa,
mild, easy, Verg. G. 3, 41:vincuntur molli pectora dura prece,
soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,
to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:saepius molliora respondens,
id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):ridere mollia,
to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,
in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:pilenta,
having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:mollissima fandi tempora,
id. A. 4, 293:hora mollior,
more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:signa,
Cic. Brut. 18, 70:duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,
more agreeable, Quint. 12, 10, 7:mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,
Cic. Att. 1, 17, 2:in inimicitiis auricula infima mollior,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,
Hor. S. 1, 10, 45.—Weak, untrustworthy:1.nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,
Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.Lit., softly, gently, agreeably (class.):2.molliter sustine me,
Plaut. Ps. 5, 2, 7:aves nidos mollissime substernunt,
Cic. N. D. 2, 52, 129:recubans,
id. de Or. 3, 17, 63:ossa cubent,
Ov. Tr. 3, 3, 76:excudent alii spirantia mollius aera,
more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:cura molliter semina conlocandi,
Plin. 15, 10, 9, § 35:colles ad orientem molliter devexi,
gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —Trop.:quod ferendum est molliter sapienti,
calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:abnuere,
Liv. 30, 3:delicate et molliter vivere,
voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:aegritudinem pati,
sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:ne quid per metum, mollius consuleretur,
too compliantly, Liv. 30, 7, 3:interpretari mollius aliquid,
rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96. -
86 molliter
mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).I.Lit.:II.mollis juncus,
Verg. E. 2, 72:comam mollis... hyacinthi,
id. G. 4, 137:aurum,
flexible, id. A. 10, 818:tiliae,
Ov. M. 10, 92:crura,
Verg. G. 3, 76:colla,
id. A. 11, 622:bracchia,
Ov. A. A. 1, 595:cervix,
id. F. 4, 185:commissurae,
Cic. N. D. 2, 60:molle litus,
of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:harena,
Ov. M. 2, 577:aqua,
id. A. A. 1, 476:fraga,
id. M. 13, 816:castaneae,
Verg. E. 1, 82:mollissima vina ( = mitissima, lenissima),
id. G. 1, 341; cf.:molli mero,
Hor. C. 1, 7, 19; and:molle Calenum,
Juv. 1, 69:alvus,
relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:cibus,
mild, not sharp, id. 4, 4, 4:ovum,
soft, id. 4, 4, 5:prata,
Verg. G. 2, 384:gramen,
Ov. F. 6, 328:humus,
id. A. A. 3, 688:lana,
id. F. 2, 742:torus,
id. Am. 2, 4, 14:arcus,
slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:feretrum,
made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:mollissima cera,
Cic. de Or. 3, 45, 177:mollia panis,
the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:molles genae,
soft, delicate, Ov. H. 10, 44:capilli,
id. P. 3, 3, 17:manus,
id. Am. 1, 4, 24:latus,
id. M. 14, 710:molles Zephyri,
soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,hiems,
Stat. S. 3, 5, 83:aestas,
Verg. G. 1, 312:caelum,
Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:Euphrates mollior undis,
gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:aditus,
easy, Sil. 4, 491; so,iter,
Quint. 4, 2, 46:via,
id. 1, 6, 22:fastigium,
gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:clivus,
Verg. E. 9, 8:modicis et mollibus clivis,
Curt. 8, 39, 6:jugum montis,
Tac. G. 1:trames,
Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:in molli carne vermes nascuntur,
it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—Trop.A.Tender, delicate, susceptible:2.mollibus annis,
in tender youth, Ov. H. 1, 111:os molle,
easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:mollissima corda,
Juv. 15, 131:mollissimae aures,
modest, Plin. Pan. 68.—In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):B.philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,
Cic. de Or. 1, 52, 226:Sabaei,
Verg. G. 1, 57:viri molles, i. e. pathici,
Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:disciplina,
effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:delicatior... molliorque ratio,
id. ib. 5, 5, 12:vita,
Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:mollis teneraque vox,
Quint. 11, 3, 23:educatio,
id. 1, 2, 6:actio,
id. 11, 3, 128:Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,
Caes. B. G. 3, 19:sententiae,
Cic. Cat. 1, 12, 30:si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,
Liv. 22, 2, 4:Romanos molliores facere ad paciscendum,
id. 42, 62, 6; cf.:sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,
Cic. Off. 1, 21, 71:molles in aure fenestrae,
Juv. 1, 104.—Soft, pleasant, mild, easy:C.orationem mollem teneramque reddidit,
soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:mollis et jucunda senectus,
id. Sen. 1, 2:ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,
calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:verba,
Hor. Epod. 5, 83:mollia jussa,
mild, easy, Verg. G. 3, 41:vincuntur molli pectora dura prece,
soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,
to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:saepius molliora respondens,
id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):ridere mollia,
to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,
in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:pilenta,
having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:mollissima fandi tempora,
id. A. 4, 293:hora mollior,
more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:signa,
Cic. Brut. 18, 70:duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,
more agreeable, Quint. 12, 10, 7:mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,
Cic. Att. 1, 17, 2:in inimicitiis auricula infima mollior,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,
Hor. S. 1, 10, 45.—Weak, untrustworthy:1.nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,
Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.Lit., softly, gently, agreeably (class.):2.molliter sustine me,
Plaut. Ps. 5, 2, 7:aves nidos mollissime substernunt,
Cic. N. D. 2, 52, 129:recubans,
id. de Or. 3, 17, 63:ossa cubent,
Ov. Tr. 3, 3, 76:excudent alii spirantia mollius aera,
more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:cura molliter semina conlocandi,
Plin. 15, 10, 9, § 35:colles ad orientem molliter devexi,
gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —Trop.:quod ferendum est molliter sapienti,
calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:abnuere,
Liv. 30, 3:delicate et molliter vivere,
voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:aegritudinem pati,
sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:ne quid per metum, mollius consuleretur,
too compliantly, Liv. 30, 7, 3:interpretari mollius aliquid,
rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96. -
87 perfundo
per-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour over, to wet, moisten, bedew, besprinkle (class.; syn.: umecto, aspergo, imbuo).I.Lit.:B.aquā ferventi Philodamus perfunditur,
Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:fluviis pecus,
Verg. G. 3, 445:greges flumine,
id. ib. 2, 147:perfusus liquidis odoribus,
Hor. C. 1, 5, 2: postquam perfusus est, had bathed, Auct. Her. 4, 10, 14:panis perfusus aquā frigidā,
Suet. Aug. 77:pisces olivo,
Hor. S. 2, 4, 50:aliquem lacrimis,
Ov. H. 11, 115; so, poet.:Aurorae lacrimis perfusus,
living far in the East, Sil. 3, 332:perfundi nardo,
Hor. Epod. 13, 9:boves hic perfunduntur,
bathe themselves, Varr. R. R. 1, 13, 3; Plin. 18, 7, 14, § 72.—Transf.1.To pour into any thing (post-Aug.):2.sextarios musti in vas,
Col. 12, 24, 3.—To cause to flow out, i. e. to knock out an eye (post-class.):3.ut oculus puero perfunderetur,
Dig. 9, 2, 5, § 3 dub. (al. perfodere or effundere).—Of perspiration or of streams, to pour or flow over, to drench, bathe ( poet. and in post-Aug. prose):4. 5.ossaque et artus Perfundit toto proruptus corpore sudor,
Verg. A. 7, 459:tot amnium fontiumque ubertas totam Italiam perfundens,
Plin. 3, 5, 6, § 41:Venafrano (oleo) piscem perfundere,
Juv. 5, 86.—To scatter or sprinkle over, to besprinkle, bestrew ( poet.):6.canitiem immundo perfusam pulvere turpans,
Verg. A. 12, 611:sanguine currum,
Verg. A. 11, 88:penates sanguine,
Ov. M. 5, 155:Lethaeo perfusa papavera somno,
Verg. G. 1, 78:scena perfusa croco,
Lucr. 2, 416.—To cover ( poet. and in post-Aug. prose):7.omne genus perfusa coloribus,
Lucr. 2, 821:auro tecta,
Sen. Ep. 115, 9:pedes amictu,
Mart. 7, 33, 3.—Of the sun's beams or fire, to flood or fill ( poet. and in post-Aug. prose):II.sol perfundens omnia luce,
Lucr. 2, 148; cf. Luc. 7, 215:cubiculum plurimo sole perfunditur,
Plin. Ep. 5, 6, 24:campos lumine (facis),
Sil. 10, 558.—Trop.A.To imbue, inspire, fill with any thing (class.):2.ad perfundendum animum tamquam illiquefactae voluptates,
Cic. Tusc. 4, 9, 20:sensus jucunditate quādam perfunditur,
id. Fin. 2, 3, 6:sensus dulcedine omni quasi perfusi,
id. ib. 2, 34, 114:di immortales, qui me horror perfudit!
id. Att. 8, 6, 3:laetitiā,
id. Fin. 5, 24, 70:gaudio,
Liv. 30, 16:timore,
id. 2, 63.—In partic., to fill with the apprehension of any thing, i. e. to disturb, disquiet, alarm:B.nos judicio perfundere,
Cic. Rosc. Am. 29, 80:litora bello rapido,
Sil. 15, 301; cf.:(Mars) perfusus pectora tempestate belli,
Stat. Th. 3, 228. —To imbue slightly, make superficially acquainted with any thing (the fig. being borrowed from dyeing;post-Aug.): perseveret perbibere liberalia studia, non illa, quibus perfundi satis est, sed haec, quibus tingendus est animus,
Sen. Ep. 36, 3; cf.:acceperit: si illā (notitiā) se non perfuderit, sed infecerit,
id. ib. 110, 8. -
88 praecaedit
prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.I.Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.(α).With acc. and dat.:(β).linguam alicui,
Plaut. Aul. 2, 2, 12:manum alicui gladio,
Cic. Inv. 2, 20, 59:aures, nasum et labia alicui,
Just. 1, 10, 5.—With acc. and gen.:(γ).collegae sui praecidi caput jussit,
Cic. Tusc. 5, 19, 55:quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur,
Sen. Contr. 9, 27, 8.—With acc.:B.manus,
Hirt. B. G. 8, 44:caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita,
Petr. 1:medici membra praecidunt,
Quint. 8, 3, 75:capillos,
id. ib. 8, 3, 105:ancoras,
to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88:fistulas, quibus aqua suppeditatur,
id. Rab. Perd. 11, 31:traducem,
Plin. 17, 23, 35, § 211.—Transf.1.To cut through, cut up (class.):2.cotem novaculā,
Cic. Div. 1, 17, 32:linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,
Vulg. 2 Macc. 15, 33:naves,
to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.):3.praecide os tu illi,
Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf.II.iter,
Plin. 8, 22, 34, [p. 1413] § 83.—Trop., to cut off, to take away.A.Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly:B.dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,
Plaut. Mil. 4, 6, 56:maximam partem defensionis,
Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151:sibi licentiam libertatemque vivendi,
id. ib. 2, 3, 1, §3: sibi reditum,
id. Pis. 22, 51:per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,
Auct. Her. 4, 54, 67:brevi praecidam,
in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57:praecide, inquit,
cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem:C.si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,
Liv. 4, 3, 7:praecisa consulatūs spes erit,
id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1:id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,
Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20:utrum spem nostram praecidat an differat,
Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—To deny flatly, refuse, decline, etc.:A.plane sine ullā exceptione praecidit,
flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2:cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,
id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus, a, um, P. a.Lit., cut or torn off, separated ( poet.):2.Trinacria Italiā praecisa,
Manil. 4, 630.— Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—Transf.a.Castrated (post-class.):b.fanatici,
Lampr. Elag. 7:praecisi ac professi impudientiam,
Sen. Prov. 5, 3.—Broken off, steep, abrupt, precipitous ( poet. and in post-Aug. prose):B.acuta silex praecisis undique saxis,
Verg. A. 8, 233:iter,
Sall. J. 92, 7:rupes,
Quint. 12, 9, 2.—Trop.1.Shortened, short, brief (post-Aug.):2.praecisis conclusionibus obscuri,
Quint. 10, 2, 17:comprehensio,
id. 7, 3, 15.—Troublesome (postclass.):1.ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),
Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē.In short, in few words, briefly, concisely (class.):2.praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),
Cic. N. D. 2, 29, 73.—Positively, absolutely (class.):praecise negare alicui,
Cic. Att. 8, 4, 2:non praecise, sed sub condicione,
Dig. 36, 3, 1. -
89 praecido
prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.I.Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.(α).With acc. and dat.:(β).linguam alicui,
Plaut. Aul. 2, 2, 12:manum alicui gladio,
Cic. Inv. 2, 20, 59:aures, nasum et labia alicui,
Just. 1, 10, 5.—With acc. and gen.:(γ).collegae sui praecidi caput jussit,
Cic. Tusc. 5, 19, 55:quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur,
Sen. Contr. 9, 27, 8.—With acc.:B.manus,
Hirt. B. G. 8, 44:caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita,
Petr. 1:medici membra praecidunt,
Quint. 8, 3, 75:capillos,
id. ib. 8, 3, 105:ancoras,
to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88:fistulas, quibus aqua suppeditatur,
id. Rab. Perd. 11, 31:traducem,
Plin. 17, 23, 35, § 211.—Transf.1.To cut through, cut up (class.):2.cotem novaculā,
Cic. Div. 1, 17, 32:linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,
Vulg. 2 Macc. 15, 33:naves,
to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.):3.praecide os tu illi,
Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf.II.iter,
Plin. 8, 22, 34, [p. 1413] § 83.—Trop., to cut off, to take away.A.Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly:B.dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,
Plaut. Mil. 4, 6, 56:maximam partem defensionis,
Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151:sibi licentiam libertatemque vivendi,
id. ib. 2, 3, 1, §3: sibi reditum,
id. Pis. 22, 51:per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,
Auct. Her. 4, 54, 67:brevi praecidam,
in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57:praecide, inquit,
cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem:C.si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,
Liv. 4, 3, 7:praecisa consulatūs spes erit,
id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1:id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,
Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20:utrum spem nostram praecidat an differat,
Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—To deny flatly, refuse, decline, etc.:A.plane sine ullā exceptione praecidit,
flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2:cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,
id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus, a, um, P. a.Lit., cut or torn off, separated ( poet.):2.Trinacria Italiā praecisa,
Manil. 4, 630.— Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—Transf.a.Castrated (post-class.):b.fanatici,
Lampr. Elag. 7:praecisi ac professi impudientiam,
Sen. Prov. 5, 3.—Broken off, steep, abrupt, precipitous ( poet. and in post-Aug. prose):B.acuta silex praecisis undique saxis,
Verg. A. 8, 233:iter,
Sall. J. 92, 7:rupes,
Quint. 12, 9, 2.—Trop.1.Shortened, short, brief (post-Aug.):2.praecisis conclusionibus obscuri,
Quint. 10, 2, 17:comprehensio,
id. 7, 3, 15.—Troublesome (postclass.):1.ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),
Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē.In short, in few words, briefly, concisely (class.):2.praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),
Cic. N. D. 2, 29, 73.—Positively, absolutely (class.):praecise negare alicui,
Cic. Att. 8, 4, 2:non praecise, sed sub condicione,
Dig. 36, 3, 1. -
90 praecipitium
praecĭpĭtĭum, ĭi, n. [praecipito].I.Lit., a steep place, an abrupt descent, a precipice (post-Aug.):B.in praecipitium propellere,
Suet. Aug. 79; Vulg. Judith, 7, 8.—Trop.:II.aut per confragosa vexabitur aut per praecipitia labetur,
Lact. 6, 17; cf. Cic. Rep. 2, 41, 68.—Transf., a falling headlong, a falling down, a fall:dum aliorum praecipitium vident,
Lact. 2, 3:(herba urceolaris) contra, lapsus et praecipitia singularis,
Plin. 22, 17, 20, § 43. -
91 praemacero
prae-mācĕro, āre, v. a., to soak or steep beforehand (post-class.):mala cydonia,
Scrib. Comp. 193. -
92 proclivitas
prōclīvĭtas, ātis, f. [proclivis].I.A steep descent, declivity (post-class.): parvulam proclivitatem digressus, Auct. B. Afr. 37.—II.A tendency, disposition, proneness, propensity, proclivity (class.):ad morbos proclivitas...proclivitas ad suum quodque genus, ad aegrotandum proclivitas. Sed haec in bonis rebus facilitas nominetur, in malis proclivitas, ut significet lapsionem,
Cic. Tusc. 4, 12, 27 and 28. -
93 pronus
prōnus, a, um (archaic form of fem. pronis, Varr. ap. Non. 494 fin.), adj. [like Gr. pranês = prênês, from root pra-, pro; cf. prae).I.Lit., turned forward, bent or inclined, leaning or hanging forward, stooping, bending down (class.; opp. supinus; cf. cernuus).1.Of living beings:2.puerum imponere equo pronum in ventrem,
Varr. R. R. 2, 7, 13:pronus pendens in verbera,
leaning forward to strike, Verg. A. 10, 586:ipsum Pronum sterne solo,
id. ib. 11, 485:pronus magister Volvitur in caput,
id. ib. 1, 115:pecora, quae natura prona finxit,
Sall. C. 1, 1; Ov. M. 8, 379.— Poet., of those running swiftly, Ov. M. 10, 652:leporem pronum catulo sectare sagaci,
flying swiftly, id. R. Am. 201.—Of things, bending forward or downward, going or inclined downward:B.ilex paulum modo prona, dein flexa,
Sall. J. 93, 4:prona ac fastigiata tigna,
Caes. B. G. 4, 17:pronae atque vergentes ampullae,
Plin. Ep. 4, 30, 6:demissus inde pronusque pulvinus,
id. ib. 5, 6, 16:(urbs) prona in paludes,
sinking down, Liv. 4, 59:crateres,
overturned, Stat. Th. 5, 255:motus corporis,
Cic. Div. 1, 53, 120:cubitus,
Plin. 28, 4, 14, § 54:prona via,
steep, Ov. M. 2, 67:amnis,
Verg. G. 1, 203:rivi,
Hor. C. 1, 29, 11:currus,
Ov. M. 5, 424. — Absol.:nihil habent proni et supera semper petunt,
Cic. Tusc. 1, 18, 42:per pronum ire,
downwards, Sen. Ep. 123, 14:per prona voluti,
Sil. 15, 235.—In partic.1.Of the heavenly bodies, of time, etc., setting, sinking, declining ( poet.):2. (α).pronus Orion,
Hor. C. 3, 27, 18:sidera,
Prop. 1, 16, 23:Titan,
Ov. M. 11, 257:dies,
Stat. Th. 2, 41:menses (=celeriter praetereuntes),
Hor. C. 4, 6, 39:anni,
id. A. P. 60.—With dat.:(β).loca Aquiloni prona,
Col. 3, 2, 6:aedificii solum pronius orienti,
situated more to the east, id. 1, 5, 8.—With ad:II.campo patente et ad solem prono,
Col. 2, 9, 3.—Trop., inclined, disposed, prone to any thing (class.); usu. constr. with ad, in aliquid, or dat.; poet. also with gen.A.In gen.(α).With ad:(β).rei publicae genus inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,
Cic. Rep. 2, 26, 47:anxitudo prona ad luctum,
id. ib. 2, 41, 68 (from Non. 72, 31):boves ad domandum proni,
Varr. R. R. 1, 2:pronus ad omne nefas,
Luc. 6, 147:pronus ad cujusque necem,
Suet. Vit. 14:ad poëticam,
id. Ner. 50:ad simultates,
Plin. Pan. 84.— Sup.: ad indulgentias pronissimus, Capit. Anton. 10, 8.—With in and acc.:(γ).in obsequium plus aequo pronus,
Hor. Ep. 1, 18, 10:in libidines,
Suet. Caes. 50:saeculum in omnia mala,
Flor. 4, 12.—Prov.:prona est timori semper in pejus fides,
Sen. Herc. Fur. 316. —With dat.:(δ).pronus deterioribus,
Tac. Agr. 41 fin.—Comp.:aures offensioni proniores,
Tac. A. 4, 29 fin. —With gen. ( poet.):B.ruendi In ferrum mens prona viris,
Luc. 1, 461.— Comp.:unus audendi pronior,
Claud. Ruf. 2, 400.—In partic.1.Inclined to favor, favorable to any thing (post-Aug.).(α).With dat.:(β).si modo prona bonis invicti Caesaris assint Numina,
Stat. S. 4, 8, 61.— Comp.:cohors Cn. Dolabellae pronior,
Suet. Galb. 12.—With in and acc.:(γ).prona in eum aula Neronis,
Tac. H. 1, 13.— Comp.:ut quis misericordiā in Germanicum pronior,
Tac. A. 2, 73:in verum nepotem,
Suet. Cat. 19.—Absol.:2.prona sententia,
Val. Fl. 8, 340:pronis auribus accipere aliquid,
Tac. H. 1, 1; Luc. 5, 501.— Comp.:quos pronior fortuna comitatur,
Vell. 2, 69, 6.—Easy, without difficulty (mostly post - Aug.):A.omnia virtuti suae prona esse,
Sall. J. 114, 2:omnia prona victoribus,
Tac. Agr. 33:pronum ad honores iter,
Plin. Ep. 8, 10, 3:via ad regnum,
Just. 1, 5, 9: pronum est, it is easy:agere memoratu digna pronum erat,
Tac. Agr. 1:invitos praebere deos,
Luc. 6, 606:facile et pronum est agere,
Juv. 9, 43.— Comp.:id pronius ad fidem est,
is easier to believe, Liv. 21, 28.—Hence, adv.: prōnē, downwards, pronely (post-class.).Lit., Paul. Petr. Vit. S. Mart. 4, 546.—B.Trop., readily, willingly; comp. pronius, Amm. 30, 8, 10. -
94 rectum
rĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Sanscr. arg-, argami, to obtain; Gr. oregô reach after; cf. [p. 1552] Sanscr. rāgan; Goth. reiks, king; Germ. Reich and Recht], to keep straight or from going wrong, to lead straight; to guide, conduct, direct (freq. and class.; syn.: guberno, moderor).I.Lit.:B.deus est, qui regit et moderatur et movet id corpus, cui praepositus est,
Cic. Rep. 6, 24, 26:manus una (navem) regit,
Lucr. 4, 903:onera navium velis,
Caes. B. G. 3, 13:arte ratem,
Ov. Tr. 1, 4, 12; cf.clavum,
Verg. A. 10, 218:te ventorum regat pater,
Hor. C. 1, 3, 3:vela,
Prop. 2, 28 (3, 24), 24:coërcet et regit beluam,
Cic. Rep. 2, 40, 67:equum,
Liv. 35, 11:equos,
Ov. A. A. 3, 556; id. Ib. 474; cf.quadrupedes,
id. M. 2, 86:spumantia ora (equi),
id. ib. 8, 34:frena,
id. P. 4, 12, 24:equi impotentes regendi,
Liv. 35, 11; Ov. Tr. 1, 3, 28; Curt. 4, 15, 28:currus,
Ov. A. A. 1, 4; Curt. 8, 14, 7: taurus ex grege, quem prope litora regebat, Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 715 P.; Quint. 1, 1, 27:rege tela per auras,
Verg. A. 9, 409:tela per viscera Caesaris,
Luc. 7, 350; cf.:missum jaculum,
Ov. M. 7, 684:sagittas nusquam,
Luc. 7, 515:regens tenui vestigia filo,
Cat. 64, 113; cf.:Daedalium iter lino duce,
Prop. 2, 14 (3, 6), 8:caeca filo vestigia,
Verg. A. 6, 30:diverso flamina tractu,
Ov. M. 1, 59:gressus,
Vulg. Judic. 16, 26.—In partic., jurid. t. t.:II. A.regere fines,
to draw the boundaries, mark out the limits, Cic. Leg. 1, 21, 55; id. Top. 10, 43; id. Mur. 9, 22; Tib. 1, 3, 44; cf. Dig. 10, 1, and Cod. Just. 3, 39 tit. Finium regundorum.—In gen.:B.Deus qui omnem hunc mundum regit,
Cic. Rep. 6, 13, 13:domum,
id. ib. 1, 39, 61:rem consilio,
Ter. Eun. 1, 1, 13:belli fera munera Mavors regit,
Lucr. 1, 33; cf.bella,
Caes. B. G. 6, 17; Sil. 7, 47:omnia nostra ita gerito, regito, gubernato, ut, etc.,
Cic. Att. 16, 2, 2:alicujus animum atque ingenium,
Plaut. Bacch. 3, 3, 90; cf.:animi motus (with moderari cupiditates),
Cic. Part. Or. 22, 76:mores,
Ov. M. 15, 834:animos dictis,
Verg. A. 1, 153:animum,
Hor. Ep. 1, 2, 62:ut me ipse regam,
id. ib. 1, 1, 27:consilia senatus,
Quint. 12, 1, 26:valetudines principis,
Tac. A. 6, 50; cf.:valetudinem arbitratu suo,
Suet. Tib. 68 al.:neque regerentur magis quam regerent casus,
Sall. J. 1, 5; cf.:jam regi leges, non regere,
Liv. 10, 13:utroque vorsum rectum est ingenium meum,
Plaut. Capt. 2, 3, 6:vellem suscepisses juvenem regendum,
Cic. Att. 10, 6, 2; cf. Suet. Tib. 50; id. Claud. 9:Silvanum specie obsequii regebat,
Tac. H. 3, 50:nemo regere potest, nisi qui et regi,
Sen. Ira, 2, 15 fin.; Quint. 12, 10, 69.—Transf.1.To sway, control, rule, govern, have the supremacy over any thing:2.quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae, cum rem publicam regere nesciant?
Cic. Rep. 1, 6, 11; so,rem publicam,
id. ib. 1, 26, 41;1, 27, 43: in iis civitatibus quae ab optimis reguntur,
id. ib. 1, 34 fin.;2, 9, 15: illa civitas optimatium arbitrio regi dicitur,
id. ib. 1, 26, 42; cf.:Massilienses per delectos et principes cives summā justitiā reguntur,
id. ib. 1, 27, 43:Frisios,
Tac. A. 4, 72:populos imperio,
Verg. A. 6, 851:imperiis Italiam,
id. ib. 4, 230:legiones,
Tac. A. 15, 7; cf.cohortes,
id. H. 4, 12:exercitum,
Plin. Ep. 2, 13, 2; id. Pan. 9, 2:domum,
Vulg. 1 Tim. 5, 4:diva, quae regis Antium,
Hor. C. 1, 35, 1:Diana, quae silentium regis,
id. Epod. 5, 51.— Transf., of abstract objects:animi partes consilio,
Cic. Rep. 1, 38, 60:ut unius potestate regatur salus et aequabilitas et otium civium,
id. ib. 2, 23, 43:rex ille (Tarquinius) neque suos mores regere poterat neque suorum libidines,
id. ib. 2, 25, 46.— Absol.:Tiberio regente,
Tac. A. 4, 33; 13, 3:stare rempublicam nisi uno regente non posse,
Quint. 3, 8, 47:quo regente,
Verg. Cul. 333; Just. 1, 9, 23:Clemens ambitioso imperio regebat,
i. e. used his authority to court popular favor, Tac. H. 2, 12.—To guide into the right way one who has erred; to set right, correct: non multa peccas, sed si peccas, te regere possum, old poet ap. Cic. Mur. 29, 60 (with corrigere and inflectere):I.errantem regere,
Caes. B. C. 3, 57:rogo, domine, consilio me regas, etc.,
Plin. Ep. 10, 19 (30), 1; cf.: alicujus dubitationem, id. ib 10, 118 (119), 3.— Hence,P. a. as subst.: rĕgens, entis, m., a governor, prince, ruler, regent:II.contemptus regentium,
Tac. A. 12, 54:in obsequium regentis,
id. Or. 41: clementia regentis, Sen. Clem. 1, 22, 3:vita regentis,
Claud. IV. Cons. Hon. 301:excogitare nemo quicquam poterit, quod magis decorum regenti sit quam clementia,
Sen. Clem. 1, 19, 1; id. Ep. 59, 7:in vulgus manant exempla regentum (= -tium),
Claud. Laud. Stil. 1, 168.—rectus, a, um, P. a., led straight along, drawn in a straight line (horizontal or vertical), straight, upright, orthos.A.Lit., of horizontal direction:B.pars Remorum recta est (opp. refracta),
Lucr. 4, 439:sed nil omnino rectā regione viaï declinare,
id. 2, 249 Munro:rectā regione iter instituere,
Liv. 21, 31:India, rectā regione spatiosa,
Curt. 8, 9, 2; cf. id. 7, 9, 2:ad nostras aedes hic quidem habet rectam viam,
Plaut. Trin. 4, 2, 26:via,
id. Cas. 5, 2, 7; id. Poen. 3, 3, 79; id. Ps. 4, 7, 37; Ter. And. 3, 4, 21; id. Phorm. 2, 1, 80; Mart. 8, 75, 2; cf.platea,
Plaut. Cist. 2, 1, 58; Ter. Ad. 4, 2, 35; 43:porta,
Plaut. Bacch. 4, 4, 60:ostium,
id. Mil. 2, 3, 58:ostia viarum (opp. iter flexum),
Lucr. 4, 93:cursus hinc in Africam,
Liv. 26, 43:saxa quae rectis lineis suos ordines servant,
Caes. B. G. 7, 23 fin.:recto flumine,
Verg. A. 8, 57:recto ad Iberum itinere,
Caes. B. C. 1, 69; Liv. 22, 9:ne qua forent pedibus vestigia rectis,
Verg. A. 8, 209:recto grassetur limite miles,
Ov. Tr. 2, 477:velut rectae acies concurrissent,
in a straight line, line of battle, Liv. 34, 28; so,acies,
id. 35, 28:qui (quincunx), in quamcumque partem spectaveris, rectus est,
Quint. 8, 3, 9:hic vos aliud nihil orat, nisi ut rectis oculis hanc urbem sibi intueri liceat,
Cic. Rab. Post. 17, 48:adversus adparatus terribilium rectos oculos tenet,
Sen. Const. 5, 5:rectis oculis gladios micantes videre,
id. Ep. 76, 33; 104, 24:oculi,
Suet. Aug. 16; cf.acies,
Ov. M. 2, 776:lumen,
Luc. 9, 638:vultus,
Stat. Th. 10, 542.—Of vertical direction:ut hae (partes) rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,
in perpendicular lines, Cic. Tusc. 1, 17, 40:saxa,
perpendicular, steep, Liv. 21, 36 (just before: pleraque Alpium arrectiora sunt); cf.:rectae prope rupes,
id. 38, 20:truncus,
Ov. M. 7, 640:ita jacere talum, ut rectus assistat: qui ita talus erit jactus ut cadet rectus,
Cic. Fin. 3, 16, 53:caput rectum et secundum naturam (opp. dejectum, supinum), in latus inclinatum,
Quint. 11, 3, 69:homines,
straight, erect, Cat. 10, 20; so,Quintia,
id. 86, 1:puella,
Hor. S. 1, 2, 123:senectus,
Juv. 3, 26:iterque Non agit in rectum, sed in orbem curvat eundem,
does not shape his course directly forward, Ov. M. 2, 715:vidit ut hostiles in rectum exire cohortes,
Luc. 7, 327. — Comp.:crus Rectius,
Hor. S. 1, 2, 82:rectior coma,
smoother, straighter, Sen. Ep. 95, 24:longā trabe rectior exstet,
Ov. M. 3, 78:crura,
Pall. 7, 7. — Sup.:rectissima linea,
Quint. 3, 6, 83:via,
id. 12, 2, 27. —Trop.1.In gen., right, correct, proper, appropriate, befitting; opp. to what is false or improper: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):2.ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28 (just before: aperte, ita ut res sese habet, narrato); cf. id. And. 2, 6, 11: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam: Ea res est, you ' re on the right way, Plaut. As. 1, 1, 39: in rectam redire semitam, cf. id. Cas. 2, 3, 33:rectā viā depelli,
Quint. 2, 7, 29; 10, 1, 29; cf. Sen. Ep. 94, 54; Quint. 2, 6, 2;so post-class.: de viā rectā declinare,
Gell. 1, 3, 15: a rectā viā avertere, Aug. Civ Dei, 12, 17, 2: ad rectum iter retrahere, Hier. in Osee, 2, 8 sq.; id. in Mich. 3, 5:recta consilia dare,
Ter. And. 2, 1, 9:quae sint in artibus recta ac prava dijudicare,
Cic. de Or. 3, 50, 195; cf.:quae sunt recta et simplicia laudantur,
id. Off. 1, 36, 130; Quint. 9, 3, 3:sermo rectus et secundum naturam enunciatus,
id. 2, 5, 11; cf.:(oratio) recta an ordine permutato,
id. 1, 13, 5; 9, 4, 27:per Marathonis propugnatores recto sono juravit (opp. flexus vocis),
id. 11, 3, 168 Spald.; cf. id. 11, 3, 64:recto ac justo proelio dimicare,
Liv. 35, 4 fin.:rectarum cenarum consuetudo,
a regular, formal supper, Suet. Dom. 7; so,cena,
Mart. 2, 69, 7; 7, 20, 2; also absol.:recta,
Suet. Aug. 74; Mart. 8, 50, 10:domus recta est (with contenta decore simplici),
Sen. Ep. 100, 6:nominibus rectis expendere nummos,
i. e. on good securities, Hor. Ep. 2, 1, 105: ut natura dedit, sic omnis recta figura, correct, beautiful, Prop. 2, 18, 25 (3, 11, 3):absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,
suitable, qualified, Plaut. Bacch. 3, 3, 8.— Subst.: rectum, i, n.:rectum est etiam in illis contentionibus gravitatem retinere,
Cic. Off. 1, 38, 137:quid verum, quid falsum, quid rectum in oratione pravumve,
id. Ac. 1, 5, 19:aliter, quam est rectum verumque dicere,
Quint. 6, 3, 89:cum sit rectum, Nocere facile est, etc.,
id. 8, 5, 6;so (opp. durum et incomptum),
id. 8, 6, 65; (opp. vitiosum) id. 1, 5, 29:mutare aliquid a recto,
id. 2, 13, 11:recta et vera loquere,
i. e. sincerely, openly, Plaut. Capt. 5, 2, 7:qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit,
Quint. 10, 5, 12:ea plerumque recta sunt,
id. 9, 2, 5; cf. id. 9, 2, 45.— Comp.:rectior divisio,
Quint. 7, 2, 39:si quid novisti rectius istis,
Hor. Ep. 1, 6, 67; Cic. Rep. 1, 40, 62.— Sup.:rectissima ratio,
Quint. 2, 13, 3.—In partic.a.Morally right, correct, lawful, just, virtuous, noble, good (opp. pravus); as subst.: rectum, i, n., that which is right, good, virtuous; uprightness, rectitude, virtue (very freq.):b.honesta res dividitur in rectum et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et officio fit,
Auct. Her. 3, 2, 3: illud rectum, quod katorthôma dicebat, Cic. Fin. 4, 6, 15:nec quicquam nisi honestum et rectum ab altero postulare,
id. Lael. 22, 82;so with honestum,
id. ib. 21, 76; id. Fin. 1, 7, 25; id. Off. 1, 24, 82; id. Fam. 5, 19, 1 al.:(opp. pravum) neque id Putabit, pravum an rectum siet, quod petet,
Ter. Heaut. 3, 1, 76; id. Phorm. 5, 2, 6; Cic. Ac. 2, 11, 33; id. Or. 14, 45; id. Lig. 9, 30; Quint. 1, 3, 12; 2, 4, 20 et saep.; cf.:recta consilia (opp. prava),
Liv. 1, 27:in rectis (opp. in pravitatibus),
Cic. Leg. 1, 11, 31:curvo dignoscere rectum,
Hor. Ep. 2, 2, 44:mens sibi conscia recti,
Verg. A. 1, 604:fidem rectumque colebat,
Ov. M. 1, 90:recta ingenia (opp. perversa),
Plin. Ep. 4, 7, 3 et saep.:in omni vitā suā quemque a rectā conscientiā traversum unguem non oportet discedere,
Cic. Att. 13, 20, 4:animus secundis Temporibus dubiisque rectus,
Hor. C. 4, 9, 36:natura,
id. S. 1, 6, 66:ex consularibus, unus L. Caesar firmus est et rectus,
Cic. Fam. 12, 5, 2:judex,
Quint. 4, 1, 13; cf.auditor,
Plin. Ep. 2, 19, 6:vir rectus et sanctus,
id. ib. 2, 11, 5; cf. id. ib. 7, 31, 1:beatus judicii rectus,
Sen. Vit. Beat. 6, 2.— Rectum est, with subjective-clause:rectum est gravitatem retinere,
Cic. Off. 1, 38 fin.; so id. ib. 3, 11, 47; id. Mur. 2, 3; id. Att. 6, 9, 4.—In gram.: rectus casus, the nominative case (because not inflected;A.opp. obliqui casus),
Varr. L. L. 1 sq.; Quint. 1, 4, 13; 1, 5, 61; Gell. 13, 12, 4 et saep.—Hence the adverbs,rectā,B.rectō,C.rectē.A.rectā (sc. viā). straightway, straightforwards, right on, directly (freq. and class.):B.hic ad me rectā habet rectam viam,
Plaut. Mil. 2, 6, 11; id. Ps. 4, 7, 37:jam ad regem rectā me ducam,
id. Am. 4, 3, 8; 5, 1, 63; id. Capt. 3, 5, 93; id. Cas. prol. 43; id. Mil. 2, 5, 50; id. Merc. 5, 2, 92; id. Ps. 4, 2, 11; id. Rud. 3, 6, 13; Ter. Eun. 1, 2, 7:tu rus hinc ibis?... rectā,
id. Ad. 3, 3, 79; id. Hec. 3, 3, 12; id. Phorm. 1, 2, 62; 5, 6, 19:Marius ab subselliis in rostra rectā,
Cic. Off. 3, 20, 80; id. Att. 5, 14, 2; 6, 8, 1; 16, 10, 1; id. Fam. 9, 19, 1; id. Verr. 2, 5, 61, § 160; id. Cat. 1, 9, 23; Auct. Her. 4, 50, 63; Auct. B. Afr. 18; 40; Auct. B. Hisp. 3; Plin. 2, 47, 46, § 121 al.: tendimus hinc rectā Beneventum. Hor. S. 1, 5, 71. —rectō, straightforwards, directly (perh. only in the two foll. passages):C. 1.appellationes, quae recto ad principem factae sunt,
Dig. 49, 1, 21; Inscr. Grut. 611, 13.—Lit., in a straight line (horizontal or perpendicular), straightly, perpendicularly, uprightly, orthôs (very rare):2.vitem bene enodatam deligato recte, flexuosa uti ne siet,
Cato, R. R. 33, 4:sive aliae (atomi) declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur... quae (atomi) recte, quae oblique ferantur,
Cic. Fin. 1, 6, 20:satyri, cum quadrupedes, tum recte currentes, humanā effigie,
Plin. 7, 2, 2, § 24.—Trop., rightly, correctly, properly, duly, suitably, well, advantageously, accurately (very freq. in all periods and styles):b.recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,
Plaut. Capt. 5, 2, 7; cf. Cic. Lael. 2, 8:fecisti edepol et recte et bene,
Plaut. Capt. 5, 4, 20: si facias recte [p. 1553] aut commode, id. Cas. 2, 3, 42;so with commode,
Ter. Heaut. 1, 1, 100:recte et sapienter facit,
Plaut. Am. 1, 1, 133; cf. id. ib. 3, 4, 12:recte atque ordine factum,
Cic. Quint. 7, 28:recte atque ordine facere,
id. Phil. 3, 15, 38; Sall. C. 51, 4; Liv. 24, 31; 28, 39; 30, 17 et saep.;v. Brisson. Form. II. p. 197: recte ac merito miseriā commoveri,
Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:recte atque in loco constare,
id. Mur. 12, 26:recte factum,
Plaut. Capt. 3, 5, 52:seu recte seu pervorse facta sunt,
id. Trin. 1, 2, 146:seu recte seu perperam facere,
Cic. Quint. 8, 31; so (opp. perperam) Sall. J. 31, 27; Liv. 29, 17:recte dictum (opp. absurde),
Plaut. Capt. 1, 1, 4:recte concludere (opp. vitiose),
Cic. Ac. 2, 30, 98:recte factum (opp. turpiter),
Caes. B. G. 7, 80 et saep.:recte rationem tenes,
Plaut. Mil. 1, 1, 47:hercle quin tu recte dicis,
id. Men. 2, 3, 74; id. Merc. 2, 3, 77; 5, 4, 47: recte auguraris de me, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 1:non recte judicas de Catone,
Cic. Lael. 2, 9; cf.:rectissime quidem judicas,
id. Rep. 3, 32, 44:tum demum sciam Recta monuisse, si tu recte caveris,
Plaut. Men. 2, 2, 71 sq.:monere,
id. Bacch. 2, 3, 96; id. Ps. 4, 4, 12; id. Pers. 4, 4, 53; id. Rud. 3, 5, 49; cf.:admonere recte,
id. Men. 5, 9, 33:suis amicis recte res suas narrare,
properly, openly, id. Poen. 5, 6, 2:hic (Epicurus) circumitione quādam deos tollens recte non dubitat divinationem tollere,
consistently, logically, Cic. Div. 2, 17, 40:aliquem asservare recte, ne aufugiat,
duly, carefully, Plaut. Men. 1, 1, 11:alicui recte dare epistulam,
correctly, id. Ps. 4, 2, 33:cum fuit cui recte ad te litteras darem,
safely, Cic. Att. 4, 1, 1; id. Fam. 1, 7, 1; so,sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis rectissime facere posset,
id. Phil. 2, 19, 49; cf.:alicui suam salutem recte committere,
Caes. B. G. 7, 6 fin.; id. B. C. 1, 74:si recte ambulaverit is, qui hanc epistulam tulit,
goes as he ought, Cic. Att. 9, 4, 3: tabernaculum recte captum, i. e. in the prescribed manner (opp. vitio captum), id. Div. 2, 35, 75; Liv. 4, 7; cf.:ludi recte facti,
id. 36, 2:ver sacrum non esse recte factum,
id. 34, 44: procedere recte, well, rightly, Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.): Pi. Recte valet? Ch. Vivit recte et valet, Plaut. Bacch. 2, 2, 11, and 14:valere,
id. Merc. 2, 3, 53:apud matrem recte est,
i. e. she is quite well, Cic. Att. 1, 7 init.; so,recte esse,
id. ib. 14, 16, 4 (with belle); Hor. S. 2, 3, 162 Orell.; cf.: Tullia nostra recte valet... Praeterea rectissime sunt apud te omnia, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:recte sit oculis tuis,
Gell. 13, 30, 11:olivetum recte putare,
properly, advantageously, Cato, R. R. 44:solet illa recte sub manus succedere,
well, Plaut. Pers. 4, 1, 2:recte cavere,
to look out well, take good care, id. Bacch. 3, 6, 15; id. Ep. 2, 2, 107; id. Most. 3, 3, 23; id. Men. 2, 2, 72; cf.: recte sibi videre, to look out well for one ' s self, Ter. Phorm. 1, 4, 12 Ruhnk.:deos volo consilia vostra recte vortere,
well, happily, Plaut. Trin. 5, 2, 31; so,vortere,
id. Aul. 2, 2, 41: recte vendere, well, i. e. dearly, at a high price (opp. male), Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:alicui nec recte dicere, i. e. male, injuriose,
Plaut. Bacch. 1, 2, 11; id. Most. 1, 3, 83; id. Poen. 3, 1, 13; cf.:nec recte loqui alicui,
id. Bacch. 4, 4, 83:nec recte dicere in aliquem,
id. As. 1, 3, 3;and simply nec recte dicere,
id. Ps. 4, 6, 23.— Comp.:ad omnia alia aetate sapimus rectius,
Ter. Ad. 5, 3, 46:hic tibi erit rectius,
Plaut. Men. 2, 3, 31:rectius bella gerere,
Liv. 3, 2 fin.:non possidentem multa vocaveris Recte beatum, rectius occupet Nomen beati, qui, etc.,
Hor. C. 4, 9, 46.— Sup., Cic. Rep. 3, 32, 44; v. supra. —With adjj., right, well, properly, very, much, to strengthen the idea (ante-class.): illasce oves, quā de re agitur, sanas recte esse, uti pecus ovillum, quod recte sanum est, etc., an ancient formula in Varr. R. R. 2, 2, 6:c.locus recte ferax,
Cato, R. R. 44:salvus sum recte,
Plaut. Am. 2, 1, 34:morata recte,
id. Aul. 2, 2, 62:oneratus recte,
id. Bacch. 2, 3, 115:non recte vinctus est,
Ter. And. 5, 4, 52.—Ellipt., esp. in answers, in colloquial lang., well, quite well, right, excellently: Thr. Primum aedis expugnabo. Gn. Recte. Thr. Virginem eripiam. Gn. Probe. Thr. Male mulcabo ipsam. Gn. Pulchre, Ter. Eun. 4, 7, 3: quid vos? quo pacto hic? satin recte? (sc. est, agitur, valetis, etc.), quite well? id. And. 4, 5, 9; cf.: Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 54; and: De. Quid fit? quid agitur? Sy. Recte. De. Optime'st, Ter. Ad. 5, 5, 3; Quint. 6, 3, 84.—B.So, in colloquial lang., freq. like benigne and the Gr. kalôs, or kallista echei, as a courteously evasive answer, all ' s well, it ' s all right, there ' s nothing the matter; or, in politely declining an offer, nothing is wanting, no I thank you: De. Unde incedis? quid festinas, gnate mi? Ch. Recte pater, Plaut. Merc. 2, 3, 33; cf.: So. Quid es tam tristis? Pa. Recte mater, Ter. Hec. 3, 2, 20; and: Ch. Quid tu istic? Syr. Recte equidem, id. Heaut. 3, 2, 7: Mi. Quid est? Aes. Nihil, recte, perge, id. Ad. 4, 5, 19:rogo numquid velit? Recte inquit,
i. e. no, nothing, id. Eun. 2, 3, 51; so,in an exclamation: clamabit, pulchre! bene! recte!
Hor. A. P. 4, 28. -
95 regens
rĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Sanscr. arg-, argami, to obtain; Gr. oregô reach after; cf. [p. 1552] Sanscr. rāgan; Goth. reiks, king; Germ. Reich and Recht], to keep straight or from going wrong, to lead straight; to guide, conduct, direct (freq. and class.; syn.: guberno, moderor).I.Lit.:B.deus est, qui regit et moderatur et movet id corpus, cui praepositus est,
Cic. Rep. 6, 24, 26:manus una (navem) regit,
Lucr. 4, 903:onera navium velis,
Caes. B. G. 3, 13:arte ratem,
Ov. Tr. 1, 4, 12; cf.clavum,
Verg. A. 10, 218:te ventorum regat pater,
Hor. C. 1, 3, 3:vela,
Prop. 2, 28 (3, 24), 24:coërcet et regit beluam,
Cic. Rep. 2, 40, 67:equum,
Liv. 35, 11:equos,
Ov. A. A. 3, 556; id. Ib. 474; cf.quadrupedes,
id. M. 2, 86:spumantia ora (equi),
id. ib. 8, 34:frena,
id. P. 4, 12, 24:equi impotentes regendi,
Liv. 35, 11; Ov. Tr. 1, 3, 28; Curt. 4, 15, 28:currus,
Ov. A. A. 1, 4; Curt. 8, 14, 7: taurus ex grege, quem prope litora regebat, Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 715 P.; Quint. 1, 1, 27:rege tela per auras,
Verg. A. 9, 409:tela per viscera Caesaris,
Luc. 7, 350; cf.:missum jaculum,
Ov. M. 7, 684:sagittas nusquam,
Luc. 7, 515:regens tenui vestigia filo,
Cat. 64, 113; cf.:Daedalium iter lino duce,
Prop. 2, 14 (3, 6), 8:caeca filo vestigia,
Verg. A. 6, 30:diverso flamina tractu,
Ov. M. 1, 59:gressus,
Vulg. Judic. 16, 26.—In partic., jurid. t. t.:II. A.regere fines,
to draw the boundaries, mark out the limits, Cic. Leg. 1, 21, 55; id. Top. 10, 43; id. Mur. 9, 22; Tib. 1, 3, 44; cf. Dig. 10, 1, and Cod. Just. 3, 39 tit. Finium regundorum.—In gen.:B.Deus qui omnem hunc mundum regit,
Cic. Rep. 6, 13, 13:domum,
id. ib. 1, 39, 61:rem consilio,
Ter. Eun. 1, 1, 13:belli fera munera Mavors regit,
Lucr. 1, 33; cf.bella,
Caes. B. G. 6, 17; Sil. 7, 47:omnia nostra ita gerito, regito, gubernato, ut, etc.,
Cic. Att. 16, 2, 2:alicujus animum atque ingenium,
Plaut. Bacch. 3, 3, 90; cf.:animi motus (with moderari cupiditates),
Cic. Part. Or. 22, 76:mores,
Ov. M. 15, 834:animos dictis,
Verg. A. 1, 153:animum,
Hor. Ep. 1, 2, 62:ut me ipse regam,
id. ib. 1, 1, 27:consilia senatus,
Quint. 12, 1, 26:valetudines principis,
Tac. A. 6, 50; cf.:valetudinem arbitratu suo,
Suet. Tib. 68 al.:neque regerentur magis quam regerent casus,
Sall. J. 1, 5; cf.:jam regi leges, non regere,
Liv. 10, 13:utroque vorsum rectum est ingenium meum,
Plaut. Capt. 2, 3, 6:vellem suscepisses juvenem regendum,
Cic. Att. 10, 6, 2; cf. Suet. Tib. 50; id. Claud. 9:Silvanum specie obsequii regebat,
Tac. H. 3, 50:nemo regere potest, nisi qui et regi,
Sen. Ira, 2, 15 fin.; Quint. 12, 10, 69.—Transf.1.To sway, control, rule, govern, have the supremacy over any thing:2.quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae, cum rem publicam regere nesciant?
Cic. Rep. 1, 6, 11; so,rem publicam,
id. ib. 1, 26, 41;1, 27, 43: in iis civitatibus quae ab optimis reguntur,
id. ib. 1, 34 fin.;2, 9, 15: illa civitas optimatium arbitrio regi dicitur,
id. ib. 1, 26, 42; cf.:Massilienses per delectos et principes cives summā justitiā reguntur,
id. ib. 1, 27, 43:Frisios,
Tac. A. 4, 72:populos imperio,
Verg. A. 6, 851:imperiis Italiam,
id. ib. 4, 230:legiones,
Tac. A. 15, 7; cf.cohortes,
id. H. 4, 12:exercitum,
Plin. Ep. 2, 13, 2; id. Pan. 9, 2:domum,
Vulg. 1 Tim. 5, 4:diva, quae regis Antium,
Hor. C. 1, 35, 1:Diana, quae silentium regis,
id. Epod. 5, 51.— Transf., of abstract objects:animi partes consilio,
Cic. Rep. 1, 38, 60:ut unius potestate regatur salus et aequabilitas et otium civium,
id. ib. 2, 23, 43:rex ille (Tarquinius) neque suos mores regere poterat neque suorum libidines,
id. ib. 2, 25, 46.— Absol.:Tiberio regente,
Tac. A. 4, 33; 13, 3:stare rempublicam nisi uno regente non posse,
Quint. 3, 8, 47:quo regente,
Verg. Cul. 333; Just. 1, 9, 23:Clemens ambitioso imperio regebat,
i. e. used his authority to court popular favor, Tac. H. 2, 12.—To guide into the right way one who has erred; to set right, correct: non multa peccas, sed si peccas, te regere possum, old poet ap. Cic. Mur. 29, 60 (with corrigere and inflectere):I.errantem regere,
Caes. B. C. 3, 57:rogo, domine, consilio me regas, etc.,
Plin. Ep. 10, 19 (30), 1; cf.: alicujus dubitationem, id. ib 10, 118 (119), 3.— Hence,P. a. as subst.: rĕgens, entis, m., a governor, prince, ruler, regent:II.contemptus regentium,
Tac. A. 12, 54:in obsequium regentis,
id. Or. 41: clementia regentis, Sen. Clem. 1, 22, 3:vita regentis,
Claud. IV. Cons. Hon. 301:excogitare nemo quicquam poterit, quod magis decorum regenti sit quam clementia,
Sen. Clem. 1, 19, 1; id. Ep. 59, 7:in vulgus manant exempla regentum (= -tium),
Claud. Laud. Stil. 1, 168.—rectus, a, um, P. a., led straight along, drawn in a straight line (horizontal or vertical), straight, upright, orthos.A.Lit., of horizontal direction:B.pars Remorum recta est (opp. refracta),
Lucr. 4, 439:sed nil omnino rectā regione viaï declinare,
id. 2, 249 Munro:rectā regione iter instituere,
Liv. 21, 31:India, rectā regione spatiosa,
Curt. 8, 9, 2; cf. id. 7, 9, 2:ad nostras aedes hic quidem habet rectam viam,
Plaut. Trin. 4, 2, 26:via,
id. Cas. 5, 2, 7; id. Poen. 3, 3, 79; id. Ps. 4, 7, 37; Ter. And. 3, 4, 21; id. Phorm. 2, 1, 80; Mart. 8, 75, 2; cf.platea,
Plaut. Cist. 2, 1, 58; Ter. Ad. 4, 2, 35; 43:porta,
Plaut. Bacch. 4, 4, 60:ostium,
id. Mil. 2, 3, 58:ostia viarum (opp. iter flexum),
Lucr. 4, 93:cursus hinc in Africam,
Liv. 26, 43:saxa quae rectis lineis suos ordines servant,
Caes. B. G. 7, 23 fin.:recto flumine,
Verg. A. 8, 57:recto ad Iberum itinere,
Caes. B. C. 1, 69; Liv. 22, 9:ne qua forent pedibus vestigia rectis,
Verg. A. 8, 209:recto grassetur limite miles,
Ov. Tr. 2, 477:velut rectae acies concurrissent,
in a straight line, line of battle, Liv. 34, 28; so,acies,
id. 35, 28:qui (quincunx), in quamcumque partem spectaveris, rectus est,
Quint. 8, 3, 9:hic vos aliud nihil orat, nisi ut rectis oculis hanc urbem sibi intueri liceat,
Cic. Rab. Post. 17, 48:adversus adparatus terribilium rectos oculos tenet,
Sen. Const. 5, 5:rectis oculis gladios micantes videre,
id. Ep. 76, 33; 104, 24:oculi,
Suet. Aug. 16; cf.acies,
Ov. M. 2, 776:lumen,
Luc. 9, 638:vultus,
Stat. Th. 10, 542.—Of vertical direction:ut hae (partes) rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,
in perpendicular lines, Cic. Tusc. 1, 17, 40:saxa,
perpendicular, steep, Liv. 21, 36 (just before: pleraque Alpium arrectiora sunt); cf.:rectae prope rupes,
id. 38, 20:truncus,
Ov. M. 7, 640:ita jacere talum, ut rectus assistat: qui ita talus erit jactus ut cadet rectus,
Cic. Fin. 3, 16, 53:caput rectum et secundum naturam (opp. dejectum, supinum), in latus inclinatum,
Quint. 11, 3, 69:homines,
straight, erect, Cat. 10, 20; so,Quintia,
id. 86, 1:puella,
Hor. S. 1, 2, 123:senectus,
Juv. 3, 26:iterque Non agit in rectum, sed in orbem curvat eundem,
does not shape his course directly forward, Ov. M. 2, 715:vidit ut hostiles in rectum exire cohortes,
Luc. 7, 327. — Comp.:crus Rectius,
Hor. S. 1, 2, 82:rectior coma,
smoother, straighter, Sen. Ep. 95, 24:longā trabe rectior exstet,
Ov. M. 3, 78:crura,
Pall. 7, 7. — Sup.:rectissima linea,
Quint. 3, 6, 83:via,
id. 12, 2, 27. —Trop.1.In gen., right, correct, proper, appropriate, befitting; opp. to what is false or improper: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):2.ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28 (just before: aperte, ita ut res sese habet, narrato); cf. id. And. 2, 6, 11: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam: Ea res est, you ' re on the right way, Plaut. As. 1, 1, 39: in rectam redire semitam, cf. id. Cas. 2, 3, 33:rectā viā depelli,
Quint. 2, 7, 29; 10, 1, 29; cf. Sen. Ep. 94, 54; Quint. 2, 6, 2;so post-class.: de viā rectā declinare,
Gell. 1, 3, 15: a rectā viā avertere, Aug. Civ Dei, 12, 17, 2: ad rectum iter retrahere, Hier. in Osee, 2, 8 sq.; id. in Mich. 3, 5:recta consilia dare,
Ter. And. 2, 1, 9:quae sint in artibus recta ac prava dijudicare,
Cic. de Or. 3, 50, 195; cf.:quae sunt recta et simplicia laudantur,
id. Off. 1, 36, 130; Quint. 9, 3, 3:sermo rectus et secundum naturam enunciatus,
id. 2, 5, 11; cf.:(oratio) recta an ordine permutato,
id. 1, 13, 5; 9, 4, 27:per Marathonis propugnatores recto sono juravit (opp. flexus vocis),
id. 11, 3, 168 Spald.; cf. id. 11, 3, 64:recto ac justo proelio dimicare,
Liv. 35, 4 fin.:rectarum cenarum consuetudo,
a regular, formal supper, Suet. Dom. 7; so,cena,
Mart. 2, 69, 7; 7, 20, 2; also absol.:recta,
Suet. Aug. 74; Mart. 8, 50, 10:domus recta est (with contenta decore simplici),
Sen. Ep. 100, 6:nominibus rectis expendere nummos,
i. e. on good securities, Hor. Ep. 2, 1, 105: ut natura dedit, sic omnis recta figura, correct, beautiful, Prop. 2, 18, 25 (3, 11, 3):absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,
suitable, qualified, Plaut. Bacch. 3, 3, 8.— Subst.: rectum, i, n.:rectum est etiam in illis contentionibus gravitatem retinere,
Cic. Off. 1, 38, 137:quid verum, quid falsum, quid rectum in oratione pravumve,
id. Ac. 1, 5, 19:aliter, quam est rectum verumque dicere,
Quint. 6, 3, 89:cum sit rectum, Nocere facile est, etc.,
id. 8, 5, 6;so (opp. durum et incomptum),
id. 8, 6, 65; (opp. vitiosum) id. 1, 5, 29:mutare aliquid a recto,
id. 2, 13, 11:recta et vera loquere,
i. e. sincerely, openly, Plaut. Capt. 5, 2, 7:qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit,
Quint. 10, 5, 12:ea plerumque recta sunt,
id. 9, 2, 5; cf. id. 9, 2, 45.— Comp.:rectior divisio,
Quint. 7, 2, 39:si quid novisti rectius istis,
Hor. Ep. 1, 6, 67; Cic. Rep. 1, 40, 62.— Sup.:rectissima ratio,
Quint. 2, 13, 3.—In partic.a.Morally right, correct, lawful, just, virtuous, noble, good (opp. pravus); as subst.: rectum, i, n., that which is right, good, virtuous; uprightness, rectitude, virtue (very freq.):b.honesta res dividitur in rectum et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et officio fit,
Auct. Her. 3, 2, 3: illud rectum, quod katorthôma dicebat, Cic. Fin. 4, 6, 15:nec quicquam nisi honestum et rectum ab altero postulare,
id. Lael. 22, 82;so with honestum,
id. ib. 21, 76; id. Fin. 1, 7, 25; id. Off. 1, 24, 82; id. Fam. 5, 19, 1 al.:(opp. pravum) neque id Putabit, pravum an rectum siet, quod petet,
Ter. Heaut. 3, 1, 76; id. Phorm. 5, 2, 6; Cic. Ac. 2, 11, 33; id. Or. 14, 45; id. Lig. 9, 30; Quint. 1, 3, 12; 2, 4, 20 et saep.; cf.:recta consilia (opp. prava),
Liv. 1, 27:in rectis (opp. in pravitatibus),
Cic. Leg. 1, 11, 31:curvo dignoscere rectum,
Hor. Ep. 2, 2, 44:mens sibi conscia recti,
Verg. A. 1, 604:fidem rectumque colebat,
Ov. M. 1, 90:recta ingenia (opp. perversa),
Plin. Ep. 4, 7, 3 et saep.:in omni vitā suā quemque a rectā conscientiā traversum unguem non oportet discedere,
Cic. Att. 13, 20, 4:animus secundis Temporibus dubiisque rectus,
Hor. C. 4, 9, 36:natura,
id. S. 1, 6, 66:ex consularibus, unus L. Caesar firmus est et rectus,
Cic. Fam. 12, 5, 2:judex,
Quint. 4, 1, 13; cf.auditor,
Plin. Ep. 2, 19, 6:vir rectus et sanctus,
id. ib. 2, 11, 5; cf. id. ib. 7, 31, 1:beatus judicii rectus,
Sen. Vit. Beat. 6, 2.— Rectum est, with subjective-clause:rectum est gravitatem retinere,
Cic. Off. 1, 38 fin.; so id. ib. 3, 11, 47; id. Mur. 2, 3; id. Att. 6, 9, 4.—In gram.: rectus casus, the nominative case (because not inflected;A.opp. obliqui casus),
Varr. L. L. 1 sq.; Quint. 1, 4, 13; 1, 5, 61; Gell. 13, 12, 4 et saep.—Hence the adverbs,rectā,B.rectō,C.rectē.A.rectā (sc. viā). straightway, straightforwards, right on, directly (freq. and class.):B.hic ad me rectā habet rectam viam,
Plaut. Mil. 2, 6, 11; id. Ps. 4, 7, 37:jam ad regem rectā me ducam,
id. Am. 4, 3, 8; 5, 1, 63; id. Capt. 3, 5, 93; id. Cas. prol. 43; id. Mil. 2, 5, 50; id. Merc. 5, 2, 92; id. Ps. 4, 2, 11; id. Rud. 3, 6, 13; Ter. Eun. 1, 2, 7:tu rus hinc ibis?... rectā,
id. Ad. 3, 3, 79; id. Hec. 3, 3, 12; id. Phorm. 1, 2, 62; 5, 6, 19:Marius ab subselliis in rostra rectā,
Cic. Off. 3, 20, 80; id. Att. 5, 14, 2; 6, 8, 1; 16, 10, 1; id. Fam. 9, 19, 1; id. Verr. 2, 5, 61, § 160; id. Cat. 1, 9, 23; Auct. Her. 4, 50, 63; Auct. B. Afr. 18; 40; Auct. B. Hisp. 3; Plin. 2, 47, 46, § 121 al.: tendimus hinc rectā Beneventum. Hor. S. 1, 5, 71. —rectō, straightforwards, directly (perh. only in the two foll. passages):C. 1.appellationes, quae recto ad principem factae sunt,
Dig. 49, 1, 21; Inscr. Grut. 611, 13.—Lit., in a straight line (horizontal or perpendicular), straightly, perpendicularly, uprightly, orthôs (very rare):2.vitem bene enodatam deligato recte, flexuosa uti ne siet,
Cato, R. R. 33, 4:sive aliae (atomi) declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur... quae (atomi) recte, quae oblique ferantur,
Cic. Fin. 1, 6, 20:satyri, cum quadrupedes, tum recte currentes, humanā effigie,
Plin. 7, 2, 2, § 24.—Trop., rightly, correctly, properly, duly, suitably, well, advantageously, accurately (very freq. in all periods and styles):b.recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,
Plaut. Capt. 5, 2, 7; cf. Cic. Lael. 2, 8:fecisti edepol et recte et bene,
Plaut. Capt. 5, 4, 20: si facias recte [p. 1553] aut commode, id. Cas. 2, 3, 42;so with commode,
Ter. Heaut. 1, 1, 100:recte et sapienter facit,
Plaut. Am. 1, 1, 133; cf. id. ib. 3, 4, 12:recte atque ordine factum,
Cic. Quint. 7, 28:recte atque ordine facere,
id. Phil. 3, 15, 38; Sall. C. 51, 4; Liv. 24, 31; 28, 39; 30, 17 et saep.;v. Brisson. Form. II. p. 197: recte ac merito miseriā commoveri,
Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:recte atque in loco constare,
id. Mur. 12, 26:recte factum,
Plaut. Capt. 3, 5, 52:seu recte seu pervorse facta sunt,
id. Trin. 1, 2, 146:seu recte seu perperam facere,
Cic. Quint. 8, 31; so (opp. perperam) Sall. J. 31, 27; Liv. 29, 17:recte dictum (opp. absurde),
Plaut. Capt. 1, 1, 4:recte concludere (opp. vitiose),
Cic. Ac. 2, 30, 98:recte factum (opp. turpiter),
Caes. B. G. 7, 80 et saep.:recte rationem tenes,
Plaut. Mil. 1, 1, 47:hercle quin tu recte dicis,
id. Men. 2, 3, 74; id. Merc. 2, 3, 77; 5, 4, 47: recte auguraris de me, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 1:non recte judicas de Catone,
Cic. Lael. 2, 9; cf.:rectissime quidem judicas,
id. Rep. 3, 32, 44:tum demum sciam Recta monuisse, si tu recte caveris,
Plaut. Men. 2, 2, 71 sq.:monere,
id. Bacch. 2, 3, 96; id. Ps. 4, 4, 12; id. Pers. 4, 4, 53; id. Rud. 3, 5, 49; cf.:admonere recte,
id. Men. 5, 9, 33:suis amicis recte res suas narrare,
properly, openly, id. Poen. 5, 6, 2:hic (Epicurus) circumitione quādam deos tollens recte non dubitat divinationem tollere,
consistently, logically, Cic. Div. 2, 17, 40:aliquem asservare recte, ne aufugiat,
duly, carefully, Plaut. Men. 1, 1, 11:alicui recte dare epistulam,
correctly, id. Ps. 4, 2, 33:cum fuit cui recte ad te litteras darem,
safely, Cic. Att. 4, 1, 1; id. Fam. 1, 7, 1; so,sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis rectissime facere posset,
id. Phil. 2, 19, 49; cf.:alicui suam salutem recte committere,
Caes. B. G. 7, 6 fin.; id. B. C. 1, 74:si recte ambulaverit is, qui hanc epistulam tulit,
goes as he ought, Cic. Att. 9, 4, 3: tabernaculum recte captum, i. e. in the prescribed manner (opp. vitio captum), id. Div. 2, 35, 75; Liv. 4, 7; cf.:ludi recte facti,
id. 36, 2:ver sacrum non esse recte factum,
id. 34, 44: procedere recte, well, rightly, Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.): Pi. Recte valet? Ch. Vivit recte et valet, Plaut. Bacch. 2, 2, 11, and 14:valere,
id. Merc. 2, 3, 53:apud matrem recte est,
i. e. she is quite well, Cic. Att. 1, 7 init.; so,recte esse,
id. ib. 14, 16, 4 (with belle); Hor. S. 2, 3, 162 Orell.; cf.: Tullia nostra recte valet... Praeterea rectissime sunt apud te omnia, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:recte sit oculis tuis,
Gell. 13, 30, 11:olivetum recte putare,
properly, advantageously, Cato, R. R. 44:solet illa recte sub manus succedere,
well, Plaut. Pers. 4, 1, 2:recte cavere,
to look out well, take good care, id. Bacch. 3, 6, 15; id. Ep. 2, 2, 107; id. Most. 3, 3, 23; id. Men. 2, 2, 72; cf.: recte sibi videre, to look out well for one ' s self, Ter. Phorm. 1, 4, 12 Ruhnk.:deos volo consilia vostra recte vortere,
well, happily, Plaut. Trin. 5, 2, 31; so,vortere,
id. Aul. 2, 2, 41: recte vendere, well, i. e. dearly, at a high price (opp. male), Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:alicui nec recte dicere, i. e. male, injuriose,
Plaut. Bacch. 1, 2, 11; id. Most. 1, 3, 83; id. Poen. 3, 1, 13; cf.:nec recte loqui alicui,
id. Bacch. 4, 4, 83:nec recte dicere in aliquem,
id. As. 1, 3, 3;and simply nec recte dicere,
id. Ps. 4, 6, 23.— Comp.:ad omnia alia aetate sapimus rectius,
Ter. Ad. 5, 3, 46:hic tibi erit rectius,
Plaut. Men. 2, 3, 31:rectius bella gerere,
Liv. 3, 2 fin.:non possidentem multa vocaveris Recte beatum, rectius occupet Nomen beati, qui, etc.,
Hor. C. 4, 9, 46.— Sup., Cic. Rep. 3, 32, 44; v. supra. —With adjj., right, well, properly, very, much, to strengthen the idea (ante-class.): illasce oves, quā de re agitur, sanas recte esse, uti pecus ovillum, quod recte sanum est, etc., an ancient formula in Varr. R. R. 2, 2, 6:c.locus recte ferax,
Cato, R. R. 44:salvus sum recte,
Plaut. Am. 2, 1, 34:morata recte,
id. Aul. 2, 2, 62:oneratus recte,
id. Bacch. 2, 3, 115:non recte vinctus est,
Ter. And. 5, 4, 52.—Ellipt., esp. in answers, in colloquial lang., well, quite well, right, excellently: Thr. Primum aedis expugnabo. Gn. Recte. Thr. Virginem eripiam. Gn. Probe. Thr. Male mulcabo ipsam. Gn. Pulchre, Ter. Eun. 4, 7, 3: quid vos? quo pacto hic? satin recte? (sc. est, agitur, valetis, etc.), quite well? id. And. 4, 5, 9; cf.: Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 54; and: De. Quid fit? quid agitur? Sy. Recte. De. Optime'st, Ter. Ad. 5, 5, 3; Quint. 6, 3, 84.—B.So, in colloquial lang., freq. like benigne and the Gr. kalôs, or kallista echei, as a courteously evasive answer, all ' s well, it ' s all right, there ' s nothing the matter; or, in politely declining an offer, nothing is wanting, no I thank you: De. Unde incedis? quid festinas, gnate mi? Ch. Recte pater, Plaut. Merc. 2, 3, 33; cf.: So. Quid es tam tristis? Pa. Recte mater, Ter. Hec. 3, 2, 20; and: Ch. Quid tu istic? Syr. Recte equidem, id. Heaut. 3, 2, 7: Mi. Quid est? Aes. Nihil, recte, perge, id. Ad. 4, 5, 19:rogo numquid velit? Recte inquit,
i. e. no, nothing, id. Eun. 2, 3, 51; so,in an exclamation: clamabit, pulchre! bene! recte!
Hor. A. P. 4, 28. -
96 rego
rĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Sanscr. arg-, argami, to obtain; Gr. oregô reach after; cf. [p. 1552] Sanscr. rāgan; Goth. reiks, king; Germ. Reich and Recht], to keep straight or from going wrong, to lead straight; to guide, conduct, direct (freq. and class.; syn.: guberno, moderor).I.Lit.:B.deus est, qui regit et moderatur et movet id corpus, cui praepositus est,
Cic. Rep. 6, 24, 26:manus una (navem) regit,
Lucr. 4, 903:onera navium velis,
Caes. B. G. 3, 13:arte ratem,
Ov. Tr. 1, 4, 12; cf.clavum,
Verg. A. 10, 218:te ventorum regat pater,
Hor. C. 1, 3, 3:vela,
Prop. 2, 28 (3, 24), 24:coërcet et regit beluam,
Cic. Rep. 2, 40, 67:equum,
Liv. 35, 11:equos,
Ov. A. A. 3, 556; id. Ib. 474; cf.quadrupedes,
id. M. 2, 86:spumantia ora (equi),
id. ib. 8, 34:frena,
id. P. 4, 12, 24:equi impotentes regendi,
Liv. 35, 11; Ov. Tr. 1, 3, 28; Curt. 4, 15, 28:currus,
Ov. A. A. 1, 4; Curt. 8, 14, 7: taurus ex grege, quem prope litora regebat, Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 715 P.; Quint. 1, 1, 27:rege tela per auras,
Verg. A. 9, 409:tela per viscera Caesaris,
Luc. 7, 350; cf.:missum jaculum,
Ov. M. 7, 684:sagittas nusquam,
Luc. 7, 515:regens tenui vestigia filo,
Cat. 64, 113; cf.:Daedalium iter lino duce,
Prop. 2, 14 (3, 6), 8:caeca filo vestigia,
Verg. A. 6, 30:diverso flamina tractu,
Ov. M. 1, 59:gressus,
Vulg. Judic. 16, 26.—In partic., jurid. t. t.:II. A.regere fines,
to draw the boundaries, mark out the limits, Cic. Leg. 1, 21, 55; id. Top. 10, 43; id. Mur. 9, 22; Tib. 1, 3, 44; cf. Dig. 10, 1, and Cod. Just. 3, 39 tit. Finium regundorum.—In gen.:B.Deus qui omnem hunc mundum regit,
Cic. Rep. 6, 13, 13:domum,
id. ib. 1, 39, 61:rem consilio,
Ter. Eun. 1, 1, 13:belli fera munera Mavors regit,
Lucr. 1, 33; cf.bella,
Caes. B. G. 6, 17; Sil. 7, 47:omnia nostra ita gerito, regito, gubernato, ut, etc.,
Cic. Att. 16, 2, 2:alicujus animum atque ingenium,
Plaut. Bacch. 3, 3, 90; cf.:animi motus (with moderari cupiditates),
Cic. Part. Or. 22, 76:mores,
Ov. M. 15, 834:animos dictis,
Verg. A. 1, 153:animum,
Hor. Ep. 1, 2, 62:ut me ipse regam,
id. ib. 1, 1, 27:consilia senatus,
Quint. 12, 1, 26:valetudines principis,
Tac. A. 6, 50; cf.:valetudinem arbitratu suo,
Suet. Tib. 68 al.:neque regerentur magis quam regerent casus,
Sall. J. 1, 5; cf.:jam regi leges, non regere,
Liv. 10, 13:utroque vorsum rectum est ingenium meum,
Plaut. Capt. 2, 3, 6:vellem suscepisses juvenem regendum,
Cic. Att. 10, 6, 2; cf. Suet. Tib. 50; id. Claud. 9:Silvanum specie obsequii regebat,
Tac. H. 3, 50:nemo regere potest, nisi qui et regi,
Sen. Ira, 2, 15 fin.; Quint. 12, 10, 69.—Transf.1.To sway, control, rule, govern, have the supremacy over any thing:2.quare qui convenit polliceri operam suam rei publicae, cum rem publicam regere nesciant?
Cic. Rep. 1, 6, 11; so,rem publicam,
id. ib. 1, 26, 41;1, 27, 43: in iis civitatibus quae ab optimis reguntur,
id. ib. 1, 34 fin.;2, 9, 15: illa civitas optimatium arbitrio regi dicitur,
id. ib. 1, 26, 42; cf.:Massilienses per delectos et principes cives summā justitiā reguntur,
id. ib. 1, 27, 43:Frisios,
Tac. A. 4, 72:populos imperio,
Verg. A. 6, 851:imperiis Italiam,
id. ib. 4, 230:legiones,
Tac. A. 15, 7; cf.cohortes,
id. H. 4, 12:exercitum,
Plin. Ep. 2, 13, 2; id. Pan. 9, 2:domum,
Vulg. 1 Tim. 5, 4:diva, quae regis Antium,
Hor. C. 1, 35, 1:Diana, quae silentium regis,
id. Epod. 5, 51.— Transf., of abstract objects:animi partes consilio,
Cic. Rep. 1, 38, 60:ut unius potestate regatur salus et aequabilitas et otium civium,
id. ib. 2, 23, 43:rex ille (Tarquinius) neque suos mores regere poterat neque suorum libidines,
id. ib. 2, 25, 46.— Absol.:Tiberio regente,
Tac. A. 4, 33; 13, 3:stare rempublicam nisi uno regente non posse,
Quint. 3, 8, 47:quo regente,
Verg. Cul. 333; Just. 1, 9, 23:Clemens ambitioso imperio regebat,
i. e. used his authority to court popular favor, Tac. H. 2, 12.—To guide into the right way one who has erred; to set right, correct: non multa peccas, sed si peccas, te regere possum, old poet ap. Cic. Mur. 29, 60 (with corrigere and inflectere):I.errantem regere,
Caes. B. C. 3, 57:rogo, domine, consilio me regas, etc.,
Plin. Ep. 10, 19 (30), 1; cf.: alicujus dubitationem, id. ib 10, 118 (119), 3.— Hence,P. a. as subst.: rĕgens, entis, m., a governor, prince, ruler, regent:II.contemptus regentium,
Tac. A. 12, 54:in obsequium regentis,
id. Or. 41: clementia regentis, Sen. Clem. 1, 22, 3:vita regentis,
Claud. IV. Cons. Hon. 301:excogitare nemo quicquam poterit, quod magis decorum regenti sit quam clementia,
Sen. Clem. 1, 19, 1; id. Ep. 59, 7:in vulgus manant exempla regentum (= -tium),
Claud. Laud. Stil. 1, 168.—rectus, a, um, P. a., led straight along, drawn in a straight line (horizontal or vertical), straight, upright, orthos.A.Lit., of horizontal direction:B.pars Remorum recta est (opp. refracta),
Lucr. 4, 439:sed nil omnino rectā regione viaï declinare,
id. 2, 249 Munro:rectā regione iter instituere,
Liv. 21, 31:India, rectā regione spatiosa,
Curt. 8, 9, 2; cf. id. 7, 9, 2:ad nostras aedes hic quidem habet rectam viam,
Plaut. Trin. 4, 2, 26:via,
id. Cas. 5, 2, 7; id. Poen. 3, 3, 79; id. Ps. 4, 7, 37; Ter. And. 3, 4, 21; id. Phorm. 2, 1, 80; Mart. 8, 75, 2; cf.platea,
Plaut. Cist. 2, 1, 58; Ter. Ad. 4, 2, 35; 43:porta,
Plaut. Bacch. 4, 4, 60:ostium,
id. Mil. 2, 3, 58:ostia viarum (opp. iter flexum),
Lucr. 4, 93:cursus hinc in Africam,
Liv. 26, 43:saxa quae rectis lineis suos ordines servant,
Caes. B. G. 7, 23 fin.:recto flumine,
Verg. A. 8, 57:recto ad Iberum itinere,
Caes. B. C. 1, 69; Liv. 22, 9:ne qua forent pedibus vestigia rectis,
Verg. A. 8, 209:recto grassetur limite miles,
Ov. Tr. 2, 477:velut rectae acies concurrissent,
in a straight line, line of battle, Liv. 34, 28; so,acies,
id. 35, 28:qui (quincunx), in quamcumque partem spectaveris, rectus est,
Quint. 8, 3, 9:hic vos aliud nihil orat, nisi ut rectis oculis hanc urbem sibi intueri liceat,
Cic. Rab. Post. 17, 48:adversus adparatus terribilium rectos oculos tenet,
Sen. Const. 5, 5:rectis oculis gladios micantes videre,
id. Ep. 76, 33; 104, 24:oculi,
Suet. Aug. 16; cf.acies,
Ov. M. 2, 776:lumen,
Luc. 9, 638:vultus,
Stat. Th. 10, 542.—Of vertical direction:ut hae (partes) rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,
in perpendicular lines, Cic. Tusc. 1, 17, 40:saxa,
perpendicular, steep, Liv. 21, 36 (just before: pleraque Alpium arrectiora sunt); cf.:rectae prope rupes,
id. 38, 20:truncus,
Ov. M. 7, 640:ita jacere talum, ut rectus assistat: qui ita talus erit jactus ut cadet rectus,
Cic. Fin. 3, 16, 53:caput rectum et secundum naturam (opp. dejectum, supinum), in latus inclinatum,
Quint. 11, 3, 69:homines,
straight, erect, Cat. 10, 20; so,Quintia,
id. 86, 1:puella,
Hor. S. 1, 2, 123:senectus,
Juv. 3, 26:iterque Non agit in rectum, sed in orbem curvat eundem,
does not shape his course directly forward, Ov. M. 2, 715:vidit ut hostiles in rectum exire cohortes,
Luc. 7, 327. — Comp.:crus Rectius,
Hor. S. 1, 2, 82:rectior coma,
smoother, straighter, Sen. Ep. 95, 24:longā trabe rectior exstet,
Ov. M. 3, 78:crura,
Pall. 7, 7. — Sup.:rectissima linea,
Quint. 3, 6, 83:via,
id. 12, 2, 27. —Trop.1.In gen., right, correct, proper, appropriate, befitting; opp. to what is false or improper: vobis mentes rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):2.ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28 (just before: aperte, ita ut res sese habet, narrato); cf. id. And. 2, 6, 11: De. Estne hoc, ut dico? Li. Rectam instas viam: Ea res est, you ' re on the right way, Plaut. As. 1, 1, 39: in rectam redire semitam, cf. id. Cas. 2, 3, 33:rectā viā depelli,
Quint. 2, 7, 29; 10, 1, 29; cf. Sen. Ep. 94, 54; Quint. 2, 6, 2;so post-class.: de viā rectā declinare,
Gell. 1, 3, 15: a rectā viā avertere, Aug. Civ Dei, 12, 17, 2: ad rectum iter retrahere, Hier. in Osee, 2, 8 sq.; id. in Mich. 3, 5:recta consilia dare,
Ter. And. 2, 1, 9:quae sint in artibus recta ac prava dijudicare,
Cic. de Or. 3, 50, 195; cf.:quae sunt recta et simplicia laudantur,
id. Off. 1, 36, 130; Quint. 9, 3, 3:sermo rectus et secundum naturam enunciatus,
id. 2, 5, 11; cf.:(oratio) recta an ordine permutato,
id. 1, 13, 5; 9, 4, 27:per Marathonis propugnatores recto sono juravit (opp. flexus vocis),
id. 11, 3, 168 Spald.; cf. id. 11, 3, 64:recto ac justo proelio dimicare,
Liv. 35, 4 fin.:rectarum cenarum consuetudo,
a regular, formal supper, Suet. Dom. 7; so,cena,
Mart. 2, 69, 7; 7, 20, 2; also absol.:recta,
Suet. Aug. 74; Mart. 8, 50, 10:domus recta est (with contenta decore simplici),
Sen. Ep. 100, 6:nominibus rectis expendere nummos,
i. e. on good securities, Hor. Ep. 2, 1, 105: ut natura dedit, sic omnis recta figura, correct, beautiful, Prop. 2, 18, 25 (3, 11, 3):absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,
suitable, qualified, Plaut. Bacch. 3, 3, 8.— Subst.: rectum, i, n.:rectum est etiam in illis contentionibus gravitatem retinere,
Cic. Off. 1, 38, 137:quid verum, quid falsum, quid rectum in oratione pravumve,
id. Ac. 1, 5, 19:aliter, quam est rectum verumque dicere,
Quint. 6, 3, 89:cum sit rectum, Nocere facile est, etc.,
id. 8, 5, 6;so (opp. durum et incomptum),
id. 8, 6, 65; (opp. vitiosum) id. 1, 5, 29:mutare aliquid a recto,
id. 2, 13, 11:recta et vera loquere,
i. e. sincerely, openly, Plaut. Capt. 5, 2, 7:qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit,
Quint. 10, 5, 12:ea plerumque recta sunt,
id. 9, 2, 5; cf. id. 9, 2, 45.— Comp.:rectior divisio,
Quint. 7, 2, 39:si quid novisti rectius istis,
Hor. Ep. 1, 6, 67; Cic. Rep. 1, 40, 62.— Sup.:rectissima ratio,
Quint. 2, 13, 3.—In partic.a.Morally right, correct, lawful, just, virtuous, noble, good (opp. pravus); as subst.: rectum, i, n., that which is right, good, virtuous; uprightness, rectitude, virtue (very freq.):b.honesta res dividitur in rectum et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et officio fit,
Auct. Her. 3, 2, 3: illud rectum, quod katorthôma dicebat, Cic. Fin. 4, 6, 15:nec quicquam nisi honestum et rectum ab altero postulare,
id. Lael. 22, 82;so with honestum,
id. ib. 21, 76; id. Fin. 1, 7, 25; id. Off. 1, 24, 82; id. Fam. 5, 19, 1 al.:(opp. pravum) neque id Putabit, pravum an rectum siet, quod petet,
Ter. Heaut. 3, 1, 76; id. Phorm. 5, 2, 6; Cic. Ac. 2, 11, 33; id. Or. 14, 45; id. Lig. 9, 30; Quint. 1, 3, 12; 2, 4, 20 et saep.; cf.:recta consilia (opp. prava),
Liv. 1, 27:in rectis (opp. in pravitatibus),
Cic. Leg. 1, 11, 31:curvo dignoscere rectum,
Hor. Ep. 2, 2, 44:mens sibi conscia recti,
Verg. A. 1, 604:fidem rectumque colebat,
Ov. M. 1, 90:recta ingenia (opp. perversa),
Plin. Ep. 4, 7, 3 et saep.:in omni vitā suā quemque a rectā conscientiā traversum unguem non oportet discedere,
Cic. Att. 13, 20, 4:animus secundis Temporibus dubiisque rectus,
Hor. C. 4, 9, 36:natura,
id. S. 1, 6, 66:ex consularibus, unus L. Caesar firmus est et rectus,
Cic. Fam. 12, 5, 2:judex,
Quint. 4, 1, 13; cf.auditor,
Plin. Ep. 2, 19, 6:vir rectus et sanctus,
id. ib. 2, 11, 5; cf. id. ib. 7, 31, 1:beatus judicii rectus,
Sen. Vit. Beat. 6, 2.— Rectum est, with subjective-clause:rectum est gravitatem retinere,
Cic. Off. 1, 38 fin.; so id. ib. 3, 11, 47; id. Mur. 2, 3; id. Att. 6, 9, 4.—In gram.: rectus casus, the nominative case (because not inflected;A.opp. obliqui casus),
Varr. L. L. 1 sq.; Quint. 1, 4, 13; 1, 5, 61; Gell. 13, 12, 4 et saep.—Hence the adverbs,rectā,B.rectō,C.rectē.A.rectā (sc. viā). straightway, straightforwards, right on, directly (freq. and class.):B.hic ad me rectā habet rectam viam,
Plaut. Mil. 2, 6, 11; id. Ps. 4, 7, 37:jam ad regem rectā me ducam,
id. Am. 4, 3, 8; 5, 1, 63; id. Capt. 3, 5, 93; id. Cas. prol. 43; id. Mil. 2, 5, 50; id. Merc. 5, 2, 92; id. Ps. 4, 2, 11; id. Rud. 3, 6, 13; Ter. Eun. 1, 2, 7:tu rus hinc ibis?... rectā,
id. Ad. 3, 3, 79; id. Hec. 3, 3, 12; id. Phorm. 1, 2, 62; 5, 6, 19:Marius ab subselliis in rostra rectā,
Cic. Off. 3, 20, 80; id. Att. 5, 14, 2; 6, 8, 1; 16, 10, 1; id. Fam. 9, 19, 1; id. Verr. 2, 5, 61, § 160; id. Cat. 1, 9, 23; Auct. Her. 4, 50, 63; Auct. B. Afr. 18; 40; Auct. B. Hisp. 3; Plin. 2, 47, 46, § 121 al.: tendimus hinc rectā Beneventum. Hor. S. 1, 5, 71. —rectō, straightforwards, directly (perh. only in the two foll. passages):C. 1.appellationes, quae recto ad principem factae sunt,
Dig. 49, 1, 21; Inscr. Grut. 611, 13.—Lit., in a straight line (horizontal or perpendicular), straightly, perpendicularly, uprightly, orthôs (very rare):2.vitem bene enodatam deligato recte, flexuosa uti ne siet,
Cato, R. R. 33, 4:sive aliae (atomi) declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur... quae (atomi) recte, quae oblique ferantur,
Cic. Fin. 1, 6, 20:satyri, cum quadrupedes, tum recte currentes, humanā effigie,
Plin. 7, 2, 2, § 24.—Trop., rightly, correctly, properly, duly, suitably, well, advantageously, accurately (very freq. in all periods and styles):b.recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,
Plaut. Capt. 5, 2, 7; cf. Cic. Lael. 2, 8:fecisti edepol et recte et bene,
Plaut. Capt. 5, 4, 20: si facias recte [p. 1553] aut commode, id. Cas. 2, 3, 42;so with commode,
Ter. Heaut. 1, 1, 100:recte et sapienter facit,
Plaut. Am. 1, 1, 133; cf. id. ib. 3, 4, 12:recte atque ordine factum,
Cic. Quint. 7, 28:recte atque ordine facere,
id. Phil. 3, 15, 38; Sall. C. 51, 4; Liv. 24, 31; 28, 39; 30, 17 et saep.;v. Brisson. Form. II. p. 197: recte ac merito miseriā commoveri,
Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:recte atque in loco constare,
id. Mur. 12, 26:recte factum,
Plaut. Capt. 3, 5, 52:seu recte seu pervorse facta sunt,
id. Trin. 1, 2, 146:seu recte seu perperam facere,
Cic. Quint. 8, 31; so (opp. perperam) Sall. J. 31, 27; Liv. 29, 17:recte dictum (opp. absurde),
Plaut. Capt. 1, 1, 4:recte concludere (opp. vitiose),
Cic. Ac. 2, 30, 98:recte factum (opp. turpiter),
Caes. B. G. 7, 80 et saep.:recte rationem tenes,
Plaut. Mil. 1, 1, 47:hercle quin tu recte dicis,
id. Men. 2, 3, 74; id. Merc. 2, 3, 77; 5, 4, 47: recte auguraris de me, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, 1:non recte judicas de Catone,
Cic. Lael. 2, 9; cf.:rectissime quidem judicas,
id. Rep. 3, 32, 44:tum demum sciam Recta monuisse, si tu recte caveris,
Plaut. Men. 2, 2, 71 sq.:monere,
id. Bacch. 2, 3, 96; id. Ps. 4, 4, 12; id. Pers. 4, 4, 53; id. Rud. 3, 5, 49; cf.:admonere recte,
id. Men. 5, 9, 33:suis amicis recte res suas narrare,
properly, openly, id. Poen. 5, 6, 2:hic (Epicurus) circumitione quādam deos tollens recte non dubitat divinationem tollere,
consistently, logically, Cic. Div. 2, 17, 40:aliquem asservare recte, ne aufugiat,
duly, carefully, Plaut. Men. 1, 1, 11:alicui recte dare epistulam,
correctly, id. Ps. 4, 2, 33:cum fuit cui recte ad te litteras darem,
safely, Cic. Att. 4, 1, 1; id. Fam. 1, 7, 1; so,sed habebat ducem Gabinium, quicum quidvis rectissime facere posset,
id. Phil. 2, 19, 49; cf.:alicui suam salutem recte committere,
Caes. B. G. 7, 6 fin.; id. B. C. 1, 74:si recte ambulaverit is, qui hanc epistulam tulit,
goes as he ought, Cic. Att. 9, 4, 3: tabernaculum recte captum, i. e. in the prescribed manner (opp. vitio captum), id. Div. 2, 35, 75; Liv. 4, 7; cf.:ludi recte facti,
id. 36, 2:ver sacrum non esse recte factum,
id. 34, 44: procedere recte, well, rightly, Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.): Pi. Recte valet? Ch. Vivit recte et valet, Plaut. Bacch. 2, 2, 11, and 14:valere,
id. Merc. 2, 3, 53:apud matrem recte est,
i. e. she is quite well, Cic. Att. 1, 7 init.; so,recte esse,
id. ib. 14, 16, 4 (with belle); Hor. S. 2, 3, 162 Orell.; cf.: Tullia nostra recte valet... Praeterea rectissime sunt apud te omnia, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:recte sit oculis tuis,
Gell. 13, 30, 11:olivetum recte putare,
properly, advantageously, Cato, R. R. 44:solet illa recte sub manus succedere,
well, Plaut. Pers. 4, 1, 2:recte cavere,
to look out well, take good care, id. Bacch. 3, 6, 15; id. Ep. 2, 2, 107; id. Most. 3, 3, 23; id. Men. 2, 2, 72; cf.: recte sibi videre, to look out well for one ' s self, Ter. Phorm. 1, 4, 12 Ruhnk.:deos volo consilia vostra recte vortere,
well, happily, Plaut. Trin. 5, 2, 31; so,vortere,
id. Aul. 2, 2, 41: recte vendere, well, i. e. dearly, at a high price (opp. male), Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:alicui nec recte dicere, i. e. male, injuriose,
Plaut. Bacch. 1, 2, 11; id. Most. 1, 3, 83; id. Poen. 3, 1, 13; cf.:nec recte loqui alicui,
id. Bacch. 4, 4, 83:nec recte dicere in aliquem,
id. As. 1, 3, 3;and simply nec recte dicere,
id. Ps. 4, 6, 23.— Comp.:ad omnia alia aetate sapimus rectius,
Ter. Ad. 5, 3, 46:hic tibi erit rectius,
Plaut. Men. 2, 3, 31:rectius bella gerere,
Liv. 3, 2 fin.:non possidentem multa vocaveris Recte beatum, rectius occupet Nomen beati, qui, etc.,
Hor. C. 4, 9, 46.— Sup., Cic. Rep. 3, 32, 44; v. supra. —With adjj., right, well, properly, very, much, to strengthen the idea (ante-class.): illasce oves, quā de re agitur, sanas recte esse, uti pecus ovillum, quod recte sanum est, etc., an ancient formula in Varr. R. R. 2, 2, 6:c.locus recte ferax,
Cato, R. R. 44:salvus sum recte,
Plaut. Am. 2, 1, 34:morata recte,
id. Aul. 2, 2, 62:oneratus recte,
id. Bacch. 2, 3, 115:non recte vinctus est,
Ter. And. 5, 4, 52.—Ellipt., esp. in answers, in colloquial lang., well, quite well, right, excellently: Thr. Primum aedis expugnabo. Gn. Recte. Thr. Virginem eripiam. Gn. Probe. Thr. Male mulcabo ipsam. Gn. Pulchre, Ter. Eun. 4, 7, 3: quid vos? quo pacto hic? satin recte? (sc. est, agitur, valetis, etc.), quite well? id. And. 4, 5, 9; cf.: Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 54; and: De. Quid fit? quid agitur? Sy. Recte. De. Optime'st, Ter. Ad. 5, 5, 3; Quint. 6, 3, 84.—B.So, in colloquial lang., freq. like benigne and the Gr. kalôs, or kallista echei, as a courteously evasive answer, all ' s well, it ' s all right, there ' s nothing the matter; or, in politely declining an offer, nothing is wanting, no I thank you: De. Unde incedis? quid festinas, gnate mi? Ch. Recte pater, Plaut. Merc. 2, 3, 33; cf.: So. Quid es tam tristis? Pa. Recte mater, Ter. Hec. 3, 2, 20; and: Ch. Quid tu istic? Syr. Recte equidem, id. Heaut. 3, 2, 7: Mi. Quid est? Aes. Nihil, recte, perge, id. Ad. 4, 5, 19:rogo numquid velit? Recte inquit,
i. e. no, nothing, id. Eun. 2, 3, 51; so,in an exclamation: clamabit, pulchre! bene! recte!
Hor. A. P. 4, 28. -
97 saxum
saxum (in inscrr. also SAKSVM; from collat. form saxus;I.a vocative SAXE,
Inscr. Orell. 2982), i, n. [root sak-; Sanscr. ska; cf. secare], any large, rough stone; a detached fragment of rock; a rock (in gen.; whereas rupes is a steep rock, crag, cliff).In gen., Lucr. 4, 266 sq.; cf. id. 1, 882:2.non est e saxo sculptus,
Cic. Ac. 2, 31, 100: pars ludicre saxa Jactant, inter se licitantur, Enn. ap. Non. 134, 13 (Ann. v. 76 Vahl.):(Sisyphum) adverso nixantem trudere monte Saxum, etc.,
Lucr. 3, 1001:miser impendens magnum timet aëre saxum Tantalus,
id. 3, 980: saxo cere comminuit brum, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 412 (Ann. v. 586 Vahl.); cf.:si glebis aut saxis aut fustibus aliquem de fundo praecipitem egeris,
Cic. Caecin.21,60:magni ponderis saxa, in muro collocare,
Caes. B. G. 2, 29; cf. id. ib. 7, 22 fin.; 7, 23; 7, 46: (Thyestes) summis saxis fixus asperis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 413 Vahl.); cf.:aspicite religatum asperis Vinctumque saxis (Prometheum), Cic. poët. Tusc. 2, 10, 23: speluncas saxis pendentibu' structas,
Lucr. 6, 195; cf., of the cave of Cacus: jam primum saxis suspensam hanc aspice rupem,
Verg. A. 8, 190:tot congesta manu praeruptis oppida saxis,
id. G. 2, 156:inter saxa rupesque,
Liv. 21, 40: saxa spargens tabo, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 414 Vahl.):vesco sale saxa peresa,
Lucr. 1, 326:nec turbida ponti Aequora fligebant naves ad saxa,
id. 5, 1001:si ad saxum quo capessit,
Plaut. Rud. 1, 2, 89 et saep.:lapis non saxum est,
Plin. 36, 22, 49, § 169.—In apposition:in saxis silicibus uberiores aquae sunt,
in limestone rocks, Vitr. 8, 1.—Prov.a.Saxum volvere, i. e. to strive or endeavor in vain (alluding to the stone of Sisyphus):b.satis diu hoc jam saxum volvo,
Ter. Eun. 5, 8, 55.—Inter sacrum saxumque stare; v. sacrum, A. 2. b.—II.In partic.A.For Saxum Tarpejum (cf. Fest. p. 343 Müll. and v. Tarpejus, II.), the Tarpeian Rock:B.horribilis de saxo jactus,
Lucr. 3, 1016; Plaut. Trin. 2, 1, 31; Cic. Att. 14, 16, 2; Hor. S. 1, 6, 39; Tac. A. 2, 32; 4, 29; Dig. 48, 19, 25; v. Tarpeius.—Saxum sacrum, the sacred rock on the Aventine, at which Remus consulted the auspices, Cic. Dom. 53, 136;C.called saxum alone,
Ov. F. 5, 150.—A superior kind of Cimolian chalk (creta Cimolia), Plin. 35, 17, 57, § 196.—D.Saxa Rubra; v. ruber, II. B.—III.Transf.1.Plur.: saxa, stony ground, rocky places:2.mitis in apricis coquitur vindemia saxis,
Verg. G. 2, 522:Ligurum,
Mart. 3, 82, 22.—A stone wall:3.Romulus saxo lucum circumdedit alto,
Ov. F. 3, 431.—The strong foundation of a building:Capitolium quadrato saxo substructum,
Liv. 6, 4, 12. -
98 scrupea
scrūpĕus, a, um, adj. [scrupus].I.Lit., consisting of pointed or sharp stones; sharp, rough, steep, rugged ( poet. and rare):II.saxum, Enn. ap. Fest. s. v. scrupi, p. 333 Müll. (Trag. v. 139 Vahl.): spelunca,
Verg. A. 6, 238:vada (undae),
Sen. Agam. 556; cf.ora (Ismeni),
Stat. Th. 9, 411:rupes,
Ambros. Ep. 6, 13.—Trop., hard, severe:ille (Achilles) scrupeā scholā eruditus,
Tert. Pall. 4:difficultas,
Aus. Idyll. 12 praef. — Subst.: scrūpĕa, ae, f., difficulty: reicis abs te religionem: scrupeam imponas tibi? Att. ap. Varr. L. L. 7, § 65 M. (Trag. Rel. v. 431 Rib.). -
99 scrupeus
scrūpĕus, a, um, adj. [scrupus].I.Lit., consisting of pointed or sharp stones; sharp, rough, steep, rugged ( poet. and rare):II.saxum, Enn. ap. Fest. s. v. scrupi, p. 333 Müll. (Trag. v. 139 Vahl.): spelunca,
Verg. A. 6, 238:vada (undae),
Sen. Agam. 556; cf.ora (Ismeni),
Stat. Th. 9, 411:rupes,
Ambros. Ep. 6, 13.—Trop., hard, severe:ille (Achilles) scrupeā scholā eruditus,
Tert. Pall. 4:difficultas,
Aus. Idyll. 12 praef. — Subst.: scrūpĕa, ae, f., difficulty: reicis abs te religionem: scrupeam imponas tibi? Att. ap. Varr. L. L. 7, § 65 M. (Trag. Rel. v. 431 Rib.). -
100 subeo
sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).I.Neutr.A.Lit.1.In gen.:b.subire sub falas,
Plaut. Most. 2, 1, 10:in nemoris latebras,
Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:in adversum Romani subiere,
Liv. 1, 12, 1:in adversos montes,
id. 41, 18, 11:testudine factā subeunt,
advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:Albani subiere ad montes,
Liv. 1, 28, 5:subire ad portam castrorum,
id. 34, 16, 2; cf.:ad urbem subeunt,
id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:subeundum erat ad hostes,
id. 2, 31, 4:ad tecta subibant,
Verg. A. 8, 359.—With dat.:muro subibant,
Verg. A. 7, 161; so,muro,
id. ib. 9, 371:portu Chaonio (with accedere urbem),
id. ib. 3, 292:luco,
id. ib. 8, 125:dumis,
Sil. 5, 283:ingenti feretro,
Verg. A. 6, 222:age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,
id. ib. 2, 708:per vices subeunt elephanti,
Plin. 8, 7, 7, § 23:pone subit conjux,
follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:dexterae alae sinistra subiit,
Liv. 27, 2, 7:subeuntis alii aliis in custodiam,
id. 25, 37, 6; and:subiit argentea proles,
Ov. M. 1, 114:subit ipse meumque Explet opus,
succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,
climbing, Liv. 2, 65, 4:vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,
i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:adverso amne Babylona subituros,
id. 10, 1, 16.—Of things:2.stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,
Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:cum luna sub orbem solis subisset,
Liv. 37, 4, 4:tertio die mixtum flumini subibat mare,
Curt. 9, 9, 7:venae nonnumquam incipiente febre subeunt,
the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:subeunt herbae,
come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,barba,
i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:subisse aquam in caelum,
Plin. 31, 3, 21, § 32.—In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—B.Trop.1.In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:2.fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,
Ov. M. 1, 130:pulchra subit facies,
id. ib. 14, 827:subit ecce priori Causa recens,
id. ib. 3, 259:an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?
id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:namque graves morbi subeunt segnisque senectus,
Nemes. Cyn. 117; cf.:duo pariter subierunt incommoda,
arise, come up, Quint. 5, 10, 100:ne subeant animo taedia justa tuo,
Ov. P. 4, 15, 30:regio, quā vero ipsa subit ad Medos,
approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:(β).omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,
Cic. de Or. 1, 34, 151:cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,
Quint. 11, 2, 17:cum subeant audita aut cognita nobis,
Ov. M. 15, 307:subit umbra,
id. ib. 12, 591:subeunt illi fratresque parensque,
id. ib. 11. 542:subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,
Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:subeant animo Latmia saxa tuo,
Ov. H. 18, 62:ne subeant animo taedia,
id. P. 4, 15, 30:quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,
to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:II.quo magis ac magis admirari subit,
Plin. 12, prooem. § 2;35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,
id. 25, 3, 7, § 23:quid sim, quid fuerimque subit,
Ov. Tr. 3, 8, 38.Act.A.Lit.1.In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:b.exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,
had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:tecta,
Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,
Verg. A. 6, 13:limina victor Alcides subiit,
id. ib. 8, 363:domos,
Ov. M. 1, 121:penates,
id. ib. 5, 650:macra cavum repetes artum, quem macra subisti,
Hor. Ep. 1, 7, 33:cum novies subiere paludem,
had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:et juncti currum dominae subiere leones,
Verg. A. 3, 313:leones jugum subeant,
Plin. 10, 45, 62, § 128:asellus gravius dorso subiit onus,
i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:subire iniquissimum locum,
Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:collem,
to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,
Liv. 7, 12, 3:muros,
id. 27, 18:impositum saxis Anxur,
Hor. S. 1, 5, 25:si subeuntur prospera castra,
Juv. 16, 2 et saep.:perfurit, Fadumque Herbesumque subit,
comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,
Quint. 4, 5, 5:precibus commota Tonantem Juno subit,
approaches, Stat. Th. 9, 510:subit ille minantem,
id. ib. 8, 84:Aeneae mucronem,
Verg. A. 10, 798:qui procul hostium conspectu subibant aquam,
Curt. 4, 13, 10:Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,
Juv. 2, 50.—Of things:2.umbra subit terras,
Ov. M. 11, 61:quos (lucos) aquae subeunt et aurae,
enter, Hor. C. 3, 4, 8:montes Trasimenus,
Liv. 22, 4, 2:litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,
Curt. 7, 3, 19:radices (petrae) Indus amnis subit,
id. 8, 11, 7:clarus subit Alba Latinum,
succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:furcas subiere columnae,
come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:aqua subit altitudinem exortus sui,
rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,
Curt. 4, 10, 5.—In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):B.multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,
Ov. M. 3, 282:subit furtim lumina fessa sopor,
id. H. 19, 56.—Trop.1. 2.In partic.a.To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):b.deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,
Liv. 36, 20:ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,
id. 37, 49, 3:spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,
id. 40, 8, 9:otiosum animum aliae cogitationes,
Quint. 11, 2, 33:majora intellectu animos non subibunt,
id. 1, 2, 28:mentem subit, quo praemia facto, etc.,
Ov. M. 12, 472; 7, 170:subit ergo regem verecundia,
Curt. 5, 2, 15:me recordantem miseratio,
Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:horum cogitatio subibat exercitum,
Curt. 7, 1, 4.—To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):c.dicturum plura parentem Voce subis,
Claud. IV. Cons. Hon. 352:subit ille loquentem talibus,
id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—(The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;2.a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,
Cic. Rosc. Am. 11, 31:omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,
id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?
id. Tusc. 2, 5, 14:subire vim atque injuriam,
id. Prov. Cons. 17, 41:inimicitiae sunt: subeantur,
id. Verr. 2, 5, 71, § 182:maximas rei publicae tempestates,
id. Mur. 2, 4:invidiam, pericula, tempestates,
id. Fam. 15, 4, 12:nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,
id. Pis. 35, 86:potentiam, victoriam,
id. Fam. 6, 1, 6:contumeliarum verbera,
id. Rep. 1, 5, 9:majora Verbera,
Hor. S. 1, 3, 120:non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,
Cic. Rep. 1, 4, 7:fortunam,
id. Fam. 14, 5, 1:judicium multitudinis imperitae,
id. Fl. 1, 2:odium eorum,
id. Att. 11, 17, 2:usum omnium,
id. de Or. 1, 34, 157:aliquid invidiae aut criminis,
id. N. D. 3, 1, 3:quemque casum,
id. Att. 8, 1, 3:quamvis carnificinam,
id. Tusc. 5, 27, 78:dupli poenam,
id. Off. 3, 16, 65:legis vim,
id. Caecin. 34, 100:summae crudelitatis famam,
id. Cat. 4, 6, 12; cf.:minus sermonis,
id. Att. 11, 6, 2:poenam exsilii,
Val. Max. 6, 5, 3:simultates,
Plin. Ep. 2, 18, 5:offensas,
id. ib. 13, 9, 26:periculum,
Vulg. 2 Macc. 11, 7:jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,
Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:adversa tela pellere,
Stat. S. 5, 2, 105:clavum torquere,
Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:repens, improvisus): res subita,
Plaut. Curc. 2, 3, 23:in rebus tam subitis,
Cic. Fam. 10, 16, 2:maris subita tempestas,
id. Tusc. 3, 22, 52:subita et improvisa formido,
id. Prov. Cons. 18, 43:laetitia, etc.,
Auct. Her. 1, 8, 13:subita pugna, non praeparata,
Quint. 7, 1, 35:ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,
Caes. B. G. 3, 8:novae rei ac subitae admiratio,
Liv. 2, 2:bellum,
Caes. B. G. 3, 7:incursiones hostium,
Hirt. B. G. 8, 11:ministeria belli,
Liv. 4, 27:imbres,
Lucr. 5, 216:vis,
id. 1, 286; 4, 1210:res,
id. 6, 1282:mors,
Quint. 7, 2, 14:casus,
id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:tristia,
Val. Max. 1, 6, 12:silentium,
Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;syn. subitarius),
Tac. H. 4, 76; cf.:aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),
Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:homo,
rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):non percussor ille subitus erumpet?
Quint. 6, 2, 31; so,manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,
Tac. H. 3, 47:subitum inopinatumque venisse,
Plin. Ep. 1, 13, 3:evadere,
Flor. 4, 2, 59.—As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:b.Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,
Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:subitum est ei remigrare,
Cic. Fam. 13, 2:si tibi subiti nihil est,
Plaut. Pers. 4, 4, 36:in subito,
Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:ut subitis ex tempore occurrant,
Quint. 10, 7, 30; cf.:etiam fortes viros subitis terreri,
Tac. A. 15, 59:quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,
Suet. Aug. 84:si repentina ac subita dominantur,
Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:ad subita rerum,
Liv. 9, 43:ad subita belli,
id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—Adverb., suddenly, unexpectedly:per subitum erumpit clamor,
Sil. 10, 505; so,per subitum,
id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;15, 404: in subitum,
id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:nova res subito mihi haec objecta est,
id. Ps. 2, 2, 7:ita abripuit repente sese subito,
id. Mil. 2, 2, 21:subito tanta te impendent mala,
Ter. Phorm. 1, 4, 2:cum tot bella subito atque improviso nascantur,
Cic. Font. 19, 42:ex oculis subito fugit,
Verg. G. 4, 499:cum subito ecce,
Cic. Caecin. 10, 30:ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,
Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:subito deficere,
Quint. 7, 2, 14:quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,
Cic. Rep. 1, 15, 23:tantus subito timor omnem exercitum occupavit,
Caes. B. G. 1, 39:subito opprimi,
Liv. 41, 3:si vespertinus subito te oppresserit hospes,
Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:subito dicere,
without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:quod vox et gestus subito sumi non potest,
id. ib. 1, 59, 252:neque potest quisquam nostrum subito fingi,
id. Sull. 25, 69:aliquid subito ex tempore conjectura explicare,
id. Div. 1, 33, 72; so,dicere,
Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:inventa (opp. domo allata),
id. 4, 5, 4:cum subito evaserunt,
Col. 9, 9, 3:tam subito copias contrahere non potuit,
so quickly, Nep. Dat. 7, 3.
См. также в других словарях:
steep — [stiːp] adjective 1. steep prices, charges etc are unusually expensive: • Consumers are paying relatively steep prices for dairy products. • Anyone caught fiddling their expenses will face steep fines. 2. a steep increase or rise in something is… … Financial and business terms
Steep — Steep, a. [Compar. {Steeper} ( [ e]r); superl. {Steepest}.] [OE. steep, step, AS. ste[ a]p; akin to Icel. steyp[eth]r steep, and st[=u]pa to stoop, Sw. stupa to fall, to tilt; cf. OFries. stap high. Cf. {Stoop}, v. i., {Steep}, v. t., {Steeple}.] … The Collaborative International Dictionary of English
Steep (disambiguation) — Steep is a village in central Hampshire, England.Steep may also refer to:* Frederick Steep (1874 1956), Canadian amateur football (soccer) player * Steep (incline), an elementary mathematical concept * Steep (technique), a cooking technique… … Wikipedia
Steep Slope Sliders — Éditeur Sega Développeur Cave / Victor Interactive Software … Wikipédia en Français
Steep Falls (condado de Cumberland, Maine) — Steep Falls Lugar designado por el censo de los Estados Unidos … Wikipedia Español
Steep Point — Staat … Deutsch Wikipedia
steep — steep1 [stēp] adj. [ME < OE steap, lofty, high, akin to OFris steep, MHG stouf, cliff (as in Ger Hohenstaufen) < IE * steup < base * (s)teu , to strike, butt > STOCK, STUB, L tundere, to strike] 1. having a sharp rise or highly… … English World dictionary
Steep — Steep, v. t. [imp. & p. p. {Steeped} (st[=e]pt); p. pr. & vb. n. {Steeping}.] [OE. stepen, probably fr. Icel. steypa to cause to stoop, cast down, pour out, to cast metals, causative of st[=u]pa to stoop; cf. Sw. st[ o]pa to cast, to steep, Dan.… … The Collaborative International Dictionary of English
steep — adj Steep, abrupt, precipitous, sheer mean having an incline approaching the perpendicular. The words are here arranged in ascending order of degree of perpendicularity. Steep implies so sharp a slope or pitch that ascent or descent is difficult… … New Dictionary of Synonyms
Steep-down — (st[=e]p doun ), a. Deep and precipitous; having steep descent. [R.] [1913 Webster] Wash me in steep down gulfs of liquid fire. Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Steep Point, Western Australia — Steep Point is the westernmost point of the Australian mainland, located at coord|26|09|05|S|113|09|18|E|display=inline,title|type:landmark region:AU|name=Steep Point. It is located within the Shark Bay World Heritage site in the Gascoyne region… … Wikipedia