Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to+differ

  • 41 aspello

    as-pello, ĕre (abspulsus, Fronto, Differ. Vocab. p. 473), v. a. [ab-pello; cf. ab init. ], to drive away, remove (only ante-class.):

    eos, qui advorsum eunt, aspellito,

    Plaut. Merc. 1, 2, 5; so id. Trin. 3, 2, 46; id. Am. 3, 4, 17; Ter. Heaut. 2, 3, 20 Bentl., Fleck.— Trop.: longe a leto aspellor, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 25:

    metum alicui,

    Plaut. Capt. 3, 3, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > aspello

  • 42 Blaesianus

    1.
    blaesus, a, um, adj., = blaisos, lisping, stammering, hesitating in utterance, speaking indistinctly (most freq. in poetry): blaesus, cui litterae sibilantes (s, z) molestae sunt vitioseque pronunciantur, Popm. Differ. p. 133; Ov. A. A. 3, 294; Mart. 10, 65, 10.—Of a parrot:

    sonus,

    Ov. Am. 2, 6, 24. —Hence, subst.: blaesus, i, m., one who lisps, Dig. 21, 1, 10.—Of intoxicated persons, Juv. 15, 48; cf. Ov. A. A. 1, 598.
    2.
    Blaesus, i, m., a cognomen in the Sempronian gens, Stat. S. 2, 1, 191; Tac. A. 1, 16; 1, 18; 1, 21 al.; 6, 40.—Hence, Blaesĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Blœsus, Mart. 8, 38, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > Blaesianus

  • 43 Blaesus

    1.
    blaesus, a, um, adj., = blaisos, lisping, stammering, hesitating in utterance, speaking indistinctly (most freq. in poetry): blaesus, cui litterae sibilantes (s, z) molestae sunt vitioseque pronunciantur, Popm. Differ. p. 133; Ov. A. A. 3, 294; Mart. 10, 65, 10.—Of a parrot:

    sonus,

    Ov. Am. 2, 6, 24. —Hence, subst.: blaesus, i, m., one who lisps, Dig. 21, 1, 10.—Of intoxicated persons, Juv. 15, 48; cf. Ov. A. A. 1, 598.
    2.
    Blaesus, i, m., a cognomen in the Sempronian gens, Stat. S. 2, 1, 191; Tac. A. 1, 16; 1, 18; 1, 21 al.; 6, 40.—Hence, Blaesĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Blœsus, Mart. 8, 38, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > Blaesus

  • 44 blaesus

    1.
    blaesus, a, um, adj., = blaisos, lisping, stammering, hesitating in utterance, speaking indistinctly (most freq. in poetry): blaesus, cui litterae sibilantes (s, z) molestae sunt vitioseque pronunciantur, Popm. Differ. p. 133; Ov. A. A. 3, 294; Mart. 10, 65, 10.—Of a parrot:

    sonus,

    Ov. Am. 2, 6, 24. —Hence, subst.: blaesus, i, m., one who lisps, Dig. 21, 1, 10.—Of intoxicated persons, Juv. 15, 48; cf. Ov. A. A. 1, 598.
    2.
    Blaesus, i, m., a cognomen in the Sempronian gens, Stat. S. 2, 1, 191; Tac. A. 1, 16; 1, 18; 1, 21 al.; 6, 40.—Hence, Blaesĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Blœsus, Mart. 8, 38, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > blaesus

  • 45 descendo

    dē-scendo, di, sum, 3 ( perf. redupl.: descendidit, Valer. Antias ap. Gell. 7, 4 fin.; and, descendiderant, Laber. ib.; perf.: desciderunt, Inscr. Frat. Arv. 13 Henzen.), v. n., to come down; and of inanimate subjects, to fall, sink down, to descend, opp. to ascendo (class. and freq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ex equo,

    to alight, Cic. de Sen. 10, 34; Auct. B. Hisp. 15, 2;

    for which, equo,

    Sall. Hist. Fragm. 5, 13:

    sicut monte descenderat,

    id. J. 50, 2:

    e curru,

    Suet. Tib. 20:

    e tribunali,

    id. Claud. 15:

    de rostris,

    Cic. Vatin. 11:

    de templo,

    Liv. 44, 45:

    de caelo,

    id. 6, 18;

    for which, caelo,

    Hor. Od. 3, 4, 1:

    e caelo,

    Juv. 11, 27:

    caelo ab alto,

    Verg. A. 8, 423; cf.:

    vertice montis ab alto,

    id. ib. 7, 675; and:

    ab Histro (Da cus),

    id. G. 2, 497:

    ab Alpibus,

    Liv. 21, 32, 2; 27, 38, 6:

    monte,

    Verg. A. 4, 159:

    aggeribus Alpinis atque arce Monoeci,

    id. ib. 6, 831:

    antro Castalio,

    Ov. M. 3, 14:

    per clivum,

    id. F. 1, 263 et saep.—Indicating the terminus ad quem:

    in mare de caelo,

    Lucr. 6, 427:

    Juppiter in terras,

    id. 6, 402:

    in pon tum,

    Sil. 1, 607; 15, 152; cf.:

    caelo in hibernas undas,

    Verg. G. 4, 235:

    caelo ad suos honores templaque, etc.,

    Ov. F. 5, 551:

    in aestum,

    Lucr. 6, 402:

    in inferiorem ambulationem,

    Cic. Tusc. 4:

    in campos,

    Liv. 6, 737; cf. Curt. 9, 9:

    in Piraeum,

    Quint. 8, 6, 64 et saep.:

    ad naviculas,

    Cic. Ac. 2, 48 fin.:

    ad genitorem imas Erebi descendit ad umbras,

    Verg. A. 6, 404:

    sinus vestis infra genua,

    Curt. 6, 5 et saep. Poet. also with dat.:

    nocti, i. e. ad inferos,

    Sil. 13, 708; cf.

    Erebo,

    id. 13, 759.—With sup.:

    per quod oraculo utentes sciscitatum deos descendunt,

    Liv. 45, 27, 8.— Absol.:

    turbo descendit,

    Lucr. 6, 438; cf. Verg. E. 7, 60:

    asta ut descendam (sc. ex equo),

    dismount, alight, Plaut. As. 3, 3, 120; Suet. Galb. 18:

    descendens (sc. e lecto),

    Tib. 1, 5, 41:

    descendo (sc. de arce),

    Verg. A. 2, 632:

    umbrae descendentes (sc. ad inferos),

    Stat. S. 5, 5, 41.— Poet.: trepidi quoties nos descendentis arenae vidimus in partes, i. e. that seemed to sink as the wild beasts rose from the vaults, Calp. Ecl. 7, 69.—
    B.
    In partic.
    1.
    To go down, to go, to come, sc. from the dwelling-houses (which in Rome were mostly situated on eminences) to the forum, the comitia, etc.: in forum descendens, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 66, 267; so, ad forum, Cic. Fragm. ap. Non. 538, 26; Q. Cic. Petit. cons. 14; Valer. Antias ap. Gell. 7, 9 fin.; Liv. 24, 7; 34, 1; cf.:

    fuge, quo descendere gestis,

    Hor. Ep. 1, 20, 5;

    Orell. ad loc.: ad comitia,

    Suet. Caes. 13 al.:

    de palatio et aedibus suis,

    Cic. Rosc. Am. 46.— Absol.:

    hodie non descendit Antonius,

    Cic. Phil. 2, 6, 15; id. Verr. 2, 2, 38; Liv. 2, 54; Sen. Ben. 3, 27 al. —
    b.
    Transf.:

    in causam,

    Cic. Phil. 8, 2; Liv. 36, 7; Tac. H. 3, 3:

    in partes,

    id. A. 15, 50. —
    c.
    Of land, etc., to sink, fall, slope:

    regio,

    Val. Fl. 1, 538.—
    d.
    Of forests whose wood is brought to the plain, Stat. Ach. 2, 115:

    Caucasus,

    Val. Fl. 7, 55.—
    e.
    Of water conveyed in pipes, to fall:

    subeat descendatque,

    Plin. 31, 6, 31, § 57; cf.

    of the sea: non magis descenderet aequor,

    Luc. 5, 338.—
    2.
    In milit. lang., to march down, sc. from an eminence [p. 555] into the plain:

    ex superioribus locis in planitiem,

    Caes. B. C. 3, 98; cf. id. ib. 3, 65, 2:

    qua (sc. de monte),

    Sall. J. 50, 3:

    inde (sc. de arce),

    Liv. 32, 32; cf. id. 7, 29:

    in aequum locum,

    Caes. B. G. 7, 53, 2;

    for which, in aequum,

    Liv. 1, 12:

    in campum omnibus copiis,

    id. 23, 29:

    in plana,

    Front. Strat. 2, 5, 18:

    ad Alexandriam,

    Liv. 45, 12 et saep.— Absol., Liv. 44, 5; Front. Strat. 3, 17, 9:

    ad laevam,

    Sall. J. 55 al. —With supine:

    praedatum in agros Romanos,

    Liv. 3, 10, 4; 10, 31, 2.—Hence,
    b.
    Transf.:

    in aciem,

    to go into battle, to engage, Liv. 8, 8; 23, 29; Front. Strat. 1, 11, 11 al.:

    in proelium,

    id. ib. 2, 1, 10; Just. 21, 2, 5:

    in certamen,

    Cic. Tusc. 2, 26:

    ad pugnam, ad tales pugnas,

    Val. Fl. 3, 518; Juv. 7, 173; Front. Strat. 2, 1, 11; 2, 5, 41;

    and even, in bellum,

    Just. 15, 4, 21; 38, 8, 1; cf.:

    in belli periculum,

    id. 15, 1, 2.—
    3.
    In medic. lang., of the excrements: to pass off, pass through, Cels. 2, 4 fin.:

    olera,

    id. 1, 6:

    alvus,

    id. 2, 7.—
    4.
    Pregn., to sink down, penetrate into any thing (freq. only after the Aug. per.;

    not in Cic. and Caes.): ferrum in corpus,

    Liv. 1, 41; cf. Sil. 16, 544:

    toto descendit in ilia ferro,

    Ov. M. 3, 67:

    (harundo) in caput,

    Luc. 6, 216; cf.:

    in jugulos gladiis descendebant (hostes),

    Flor. 3, 10, 13:

    ense in jugulos,

    Claud. B. Get. 601:

    in terram (fulmen),

    Plin. 2, 55, 56, § 146:

    in rimam calamus,

    id. 17, 14, 24, § 102:

    subjacens soli duritia non patitur in altum descendere (radices), lapathi radix ad tria cubita,

    Plin. 19, 6, 31, § 98 et saep.:

    toto corpore pestis,

    Verg. A. 5, 683:

    galeas vetant descendere cristae,

    to sink down, Stat. Th. 9, 262. —
    5.
    In an obscene sense, Catull. 112, 2; Juv. 11, 163.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (esp. freq. in Quint.), to descend, etc.:

    a vita pastorali ad agriculturam,

    Varr. R. R. 2, 1, 3 sq.; cf.:

    ad aliquem,

    Just. 1, 4, 1:

    usus in nostram aetatem descendit,

    Quint. 1, 11, 18:

    (vox) attollitur concitatis affectibus, compositis descendit,

    id. 11, 3, 65; cf. id. 9, 4, 92:

    grammatici omnes in hanc descendent rerum tenuitatem,

    id. 1, 4, 7 et saep.:

    in omnia familiaritatis officia,

    Plin. Pan. 85, 5.— Pass. impers.:

    eo contemptionis descensum, ut, etc.,

    Tac. A. 15, 1 et saep.:

    si quid tamen olim Scripseris, in Maeci descendat judicis aures,

    Hor. A. P. 387:

    si descendere ad ipsum Ordine perpetuo quaeris sunt hujus origo Ilus et Assaracus, etc.,

    Ov. M. 11, 754.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to no. I. A. 4.) To sink deep into, to penetrate deeply:

    quod verbum in pectus Jugurthae altius, quam quisquam ratus erat, descendit,

    Sall. J. 11, 7; cf.:

    ut altius injuriae quam merita descendant,

    Sen. Ben. 1, 1 med.; id. Contr. 1 praef.; Spart. Ant. Get. 6:

    cura in animos Patrum,

    Liv. 3, 52; cf.:

    qui (metus deorum) cum descendere ad animos... non posset,

    id. 1, 19:

    nemo in sese tentat descendere,

    to examine himself, Pers. 4, 23.—
    2.
    To lower one's self, descend to an act or employment, etc.; to yield, agree to any act, esp. to one which is unpleasant or wrong (freq. in Cic. and Caes.; cf. Orell. ad Cic. Cael. 2, and Fabri ad Liv. 23, 14, 3).—Constr. with ad, very rarely with in or absol.:

    senes ad ludum adolescentium descendant,

    Cic. Rep. 1, 43; cf. id. de Or. 2, 6:

    ad calamitatum societates,

    id. Lael. 17, 64:

    sua voluntate sapientem descendere ad rationes civitatis non solere,

    id. Rep. 1, 6 al.:

    ad ejusmodi consilium,

    Caes. B. G. 5, 29, 5:

    ad innocentium supplicia,

    id. ib. 6, 16 fin.:

    ad vim atque ad arma,

    id. ib. 7, 33:

    ad gravissimas verborum contumelias,

    id. B. C. 3, 83:

    ad accusandum, ad inimicitias,

    Cic. Mur. 27, 56; id. Sest. 41, 89; cf. id. Div. in Caecil. 1: ad extrema, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    ad frontis urbanae praemia,

    Hor. Ep. 1, 9, 11:

    preces in omnes,

    Verg. A. 5, 782:

    videte, quo descendam, judices,

    Cic. Font. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 38; Caes. B. C. 1, 81, 5:

    ad intellectum audientis,

    Quint. 1, 2, 27:

    ad minutissima opera,

    id. 1, 12, 14; 4, 2, 15: placet mihi ista defensio;

    descendo,

    I acquiesce, id. ib. 2, 2, 72.—
    3.
    (Mostly ante-Aug.) To descend or proceed from any person or thing:

    ex gradu ascendentium vel descendentium uxorem ducere,

    Dig. 23, 2, 68 et saep.:

    quod genus liberalitatis ex jure gentium descendit,

    ib. 43, 26, 1; cf. ib. 18, 1, 57 fin.:

    a Platone,

    Plin. 22, 24, 51, § 111; Lampr. Alex. Sev. 43.—Hence, subst.: dē-scendens, entis, m. and f., a descendant; plur. descendentes, posterity, Dig. 23, 2, 68. —
    4.
    (In Quint.) To depart, deviate, differ from:

    tantum ab eo defluebat, quantum ille (sc. Seneca) ab antiquis descenderat,

    Quint. 10, 1, 126; id. 3, 5, 8.
    The passive is very rare, Plin.
    2, 16, 13, § 71; Prud. Apoth. 1075.

    Lewis & Short latin dictionary > descendo

  • 46 discordo

    discordo, āre, v. n. [id.], to be at variance, to differ, to quarrel (rare but class.).
    I.
    Lit.:

    discordare inter se,

    Ter. And. 3, 3, 43:

    cupiditates in animis dissident atque discordant,

    Cic. Fin. 1, 13, 44:

    animus a se ipse dissidens secumque discordans,

    id. ib. 1, 18, 58:

    cum Cheruscis,

    Tac. A. 12, 28:

    adversus ventrem (membra),

    Quint. 5, 11, 19.—
    II.
    Transf., to be unlike, out of harmony with; to disagree, be inconsistent with, opposed to:

    ab oratione (vox),

    id. 11, 3, 45; cf. id. 8, 3, 18:

    a se fortuna,

    Vell. 2, 53, 3:

    avaro parcus (with hilaris nepoti discrepet),

    Hor. Ep. 2, 2, 194.— Absol.:

    neu discordarent,

    Plaut. Merc. 2, 1, 7:

    eques,

    Hor. Ep. 2, 1, 185:

    patria,

    Tac. A. 1, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > discordo

  • 47 dissideo

    dis-sĭdĕo, ēdi, essum, 2, v. n. [sedeo], to sit apart, to be remote from, to be divided, separated.
    I.
    Lit. (only poet. and very rare):

    quantum Hypanis dissidet Eridano,

    Prop. 1, 12, 4: sceptris nostris, *Verg. A. 7, 370:

    ab omni dissidet turba procul Laïus,

    Sen. Oed. 618; Sil. 7, 736.—Far more freq. and class.,
    II.
    Trop., to be at variance, to disagree, to think differently. —Constr. with ab, cum, inter se, or absol.
    (α).
    With ab:

    nullam esse gentem tam dissidentem a populo Romano odio quodam atque discidio,

    Cic. Balb. 13, 30; cf. id. Verr. 2, 5, 71; id. Lael. 1, 2:

    a senatu,

    id. Brut. 62, 223:

    a tribuno plebis (consules),

    id. Sest. 19, 44:

    a Pompeio in tantis rebus,

    id. Att. 7, 6, 2:

    a nobis (altera pars senatus),

    id. Rep. 1, 19 et saep.:

    non verbis Stoicos a Peripateticis, sed universa re et tota sententia dissidere,

    id. Fin. 4, 1, 2; cf. id. ib. 4, 2, 3:

    animus a se ipse dissidens secumque discordans,

    id. ib. 1, 18, 58:

    Archytas iracundiam, videlicet dissidentem a ratione, seditionem quandam animi vere dicebat,

    id. Rep. 1, 38; cf. id. Off. 2, 2, 8:

    ab ingenio matris,

    Ov. H. 7, 36 et saep.—
    (β).
    With inter se:

    leviter inter se dissident,

    Cic. Att. 1, 13, 2:

    cupiditates in animis inclusae inter se dissident atque discordant,

    id. Fin. 1, 13, 44; cf. id. N. D. 1, 2 fin.
    (γ).
    With cum:

    cum Cleanthe, doctore suo, quam multis rebus Chrysippus dissidet,

    Cic. Ac. 2, 47, 143; cf.:

    non cum homine, sed cum causa,

    id. Phil. 11, 6, 15.—
    * (δ).
    With dat.:

    virtus dissidens plebi,

    Hor. C. 2, 2, 18.—
    (ε).
    With abl. manner:

    ex quo facile intellectu est verbis eos, non re dissidere,

    Cic. Fat. 19, 44:

    capitali odio,

    id. Lael. 1, 2.—
    (ζ).
    Absol.:

    de qua (definitione summi boni) qui dissident, de omni vitae ratione dissident,

    Cic. Ac. 2, 43, 132; id. Leg. 1, 20, 53 (opp. congruae):

    cum Julia primo concorditer et amore mutuo vixit, mox dissedit,

    he fell out with her, Suet. Tib. 7:

    Medus dissidet armis,

    Hor. C. 3, 8, 20; cf.:

    dissidet miles,

    Tac. A. 1, 46:

    dissident olores et aquilae,

    live at enmity, Plin. 10, 74, 95, § 203 et saep.:

    spes incesserat dissidere hostem in Arminium ac Segestem,

    i. e. were divided into two factions, that of Arminius and Segestes, Tac. A. 1, 55.— Pass. impers.:

    histriones, propter quos dissidebatur,

    Suet. Tib. 37.—
    B.
    Of inanimate and abstract subjects in gen., to be unlike, dissimilar, different, various; to differ, disagree.
    (α).
    With a:

    nostra non multum a Peripateticis dissidentia,

    Cic. Off. 1, 1, 2; cf.: scriptum a sententia, id. de Or. 1, 31, 140:

    gestus a voce,

    Quint. 11, 3, 165 al. —
    (β).
    With cum:

    voluntas scriptoris cum scripto,

    Auct. Her. 2, 9, 1:

    verba cum sententia scriptoris,

    Cic. Inv. 1, 13 init.
    (γ).
    Absol.:

    si inaequalitate dissident (supercilia),

    Quint. 11, 3, 79:

    supercilia dissidentia (opp. constricta),

    id. 1, 11, 10; cf.:

    si toga dissidet impar,

    i. e. sits uneven, one-sided, Hor. Ep. 1, 1, 96 (cf. the opp. aequaliter sedet, Quint. 11, 3, 141):

    si duo haec verba idem significant, neque ulla re aliqua dissident,

    Gell. 13, 24, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > dissideo

  • 48 dissono

    dis-sŏno, āre, v. n., to disagree in [p. 597] sound, to be dissonant, opp. consono (very rare; not ante-Aug.).
    I.
    Lit.:

    dissonantes loci,

    that produce discordant sounds, Vitr. 5, 8, 1.—
    II.
    Trop., to disagree, to differ:

    an universa hujus temporis culturae respondeant, an aliqua dissonent,

    Col. 1, 1, 3:

    a veritate,

    Amm. 22, 15, 6:

    praeceptis historiae,

    id. 26, 1, 1; Ambros. in Luc. 6, 44. (But in Quint. 8, 6, 36, the right reading is dissentio.)

    Lewis & Short latin dictionary > dissono

  • 49 disto

    di-sto, āre ( perf. distiti, only Boëth. in Porphyr. 4, p. 89), v. n., to stand apart, to be separate, distant (freq. and class.).
    I.
    Lit. (cf. absum), absol.:

    quantum summa labra (fossae) distabant,

    Caes. B. G. 7, 72, 1; cf. id. ib. 4, 17, 6; Cic. Phil. 2, 27, 67; Liv. 33, 1; Ov. M. 2, 241 et saep.—With inter se:

    turres pedes LXXX. inter se distant,

    Caes. B. G. 7, 72 fin.:

    trabes inter se binos pedes,

    id. ib. 7, 23, 1; cf. id. B. C. 2, 10, 2:

    inter se modicum spatium,

    Liv. 8, 8, 5:

    multum sidera inter se,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    hastati inter se modicum spatium,

    Liv. 8, 8 et saep.—With a or ab:

    (imago) distare a speculo,

    Lucr. 4, 289; so,

    castra ab castris,

    Caes. B. C. 1, 82, 3:

    terra ab hujus terrae continuatione,

    Cic. N. D. 2, 66 al. —With simple abl.:

    cum tanto Phrygiā Gallica distet humus,

    Ov. F. 4, 362; cf. id. M. 3, 145;

    also: foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    spatium,

    Ov. M. 11, 715. —
    B.
    Transf., of remoteness in time:

    non multum aetate distantes,

    Quint. 12, 10, 4:

    non multum inter se distantes tempore, ib. § 11: quantum distet ab Inacho Codrus,

    Hor. C. 3, 19, 1:

    haud multum distanti tempore,

    Tac. A. 3, 24.
    II.
    Trop., of quality, to differ, be different =differre, discrepare (freq.):

    ut distare aliquid aut ex aliqua parte differre videatur,

    Cic. Caecin. 14; cf.:

    quia res differebant, nomina rerum distare voluerunt,

    id. Top. 8, 34:

    moribus et legibus distant (civitates),

    Quint. 5, 10, 40; cf. id. 6, 4, 21:

    in totum metaphora brevior est similitudo, eoque distat, quod, etc.,

    id. 8, 6, 8:

    multum inter se distant istae facultates longeque sunt diversae atque sejunctae,

    Cic. de Or. 1, 49, 215:

    multum inter se genera dicendi,

    id. Or. 16, 52; Quint. 7, 2, 3:

    hominum vita tantum distat a victu et cultu bestiarum,

    Cic. Off. 2, 4, 15; so with ab, id. ib. 3, 17, 71; id. Rosc. Am. 15, 44; id. de Or. 2, 65, 263; Quint. 5, 10, 114; Hor. S. 2, 2, 53; Ov. Tr. 1, 2, 11 al.; cf.:

    quid enim tam distans quam a severitate comitas?

    Cic. Or. 10, 34. —With dat.:

    infido scurrae distabit amicus,

    Hor. Ep. 1, 18, 4; so,

    paulum sepultae inertiae celata virtus,

    id. C. 4, 9, 29:

    quid aera lupinis,

    id. Ep. 1, 7, 23:

    pulchra et exactis minimum distantia,

    id. ib. 2, 1, 72:

    enthymema syllogismo,

    Quint. 5, 10, 7 al. — Impers.: distat, there is a difference:

    distat, sumasne pudenter An rapias,

    Hor. Ep. 1, 17, 44; 2, 2, 195; id. S. 2, 3, 210; Quint. 5, 10, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > disto

  • 50 diverto

    dī-verto ( vorto), ti, sum, 3, v. n., to turn or go different ways, to part, separate, turn aside (in the verb. finit. rare; not in the class. per.).
    I.
    Lit.
    A.
    To turn out of the way; hence, of travellers, to stop, lodge, sojourn:

    qui divertebat in proximo,

    Amm. 14, 7, 15:

    in cenaculum,

    Vulg. 4 Reg. 4, 11:

    ad hominem peccatorem,

    to visit, id. Luc. 19, 7 al. —
    B.
    Of a married woman, to leave her husband:

    (uxor) sive diverterit, sive nupta est adhuc,

    Dig. 9, 2, 27, § 30; cf.

    so of divorce: si uxor a legato diverterit,

    ib. 5, 1, 42:

    nullis matrimoniis divertentibus,

    Gell. 4, 3. V. also divortium.—
    II.
    Trop., to deviate from each other, to differ:

    divortunt mores virgini longe ac lupae,

    Plaut. Ep. 3, 3, 22.—Hence, dīversus ( - vorsus), a, um, P. a., turned different ways.
    I.
    Set over against each other, opposite, contrary (freq. and class.; cf.: adversus, contrarius).
    A.
    Lit.:

    in diversum iter equi concitati,

    Liv. 1, 28:

    fenestrae,

    opposite each other, Prop. 1, 3, 31; cf.

    ripa,

    Sil. 1, 264 Drak.:

    iter a proposito diversum,

    Caes. B. C. 1, 69, 1; cf.:

    diverso ab ea regione itinere,

    id. ib. 3, 41, 4:

    diversis ab flumine regionibus,

    id. B. G. 6, 25, 3:

    diversam aciem constituit,

    id. B. C. 1, 40, 5:

    duo cinguli maxime inter se diversi, i. e. the two polar circles,

    Cic. Rep. 6, 20 (13):

    diversum ad mare dejectus,

    Tac. A. 2, 60; cf.:

    procurrentibus in diversa terris,

    id. Agr. 11:

    in diversum flectere,

    Plin. 11, 45, 101, § 248:

    binas per diversum coassationes substernere,

    cross-wise, Plin. 36, 25, 62, § 186.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., different, diverse, opposite, contrary, conflicting (cf.:

    varius, differens, discrepans, multiplex): monstrum ex contrariis diversisque inter se pugnantibus naturae studiis cupiditatibusque conflatum,

    Cic. Cael. 5 fin.; cf.:

    quis non diversa praesentibus contrariaque expectatis aut speret aut timeat?

    Vell. 2, 75, 2:

    pessuma ac divorsa inter se mala, luxuria atque avaritia,

    Sall. C. 5, 8; cf. Liv. 34, 4.—In the sup.:

    ne illi falsi sunt, qui diversissimas res pariter exspectant, ignaviae voluptatem et praemia virtutis,

    Sall. J. 85, 20:

    diversa sibi ambo consilia capiunt,

    Caes. B. C. 3, 30, 1:

    est huic diversum vitio vitium prope majus,

    Hor. Ep. 1, 18, 5; cf. Vell. 2, 80, 2:

    initio reges diversi pars ingenium, alii corpus exercebant,

    pursuing opposite courses, Sall. C. 2, 1:

    diversi imperatoribus (sc. Scipioni et Mummio) mores, diversa fuerunt studia,

    Vell. 1, 13, 3:

    dividere bona diversis,

    Hor. S. 1, 3, 114; cf. id. ib. 1, 1, 3; Vell. 2, 60 fin. et saep.—Of conflicting passions: Pentheum diripuisse aiunt Bacchas;

    nugas fuisse credo, prae quo pacto ego divorsus distrahor,

    Plaut. Merc. 2, 4, 2.— Comp.:

    divorsius,

    Lucr. 3, 803.—
    2.
    In partic. (like contrarius, II. 2.), inimically opposed, of hostile or opposite opinions, unfriendly, hostile:

    certa igitur cum illo, qui a te totus diversus est,

    Cic. Ac. 2, 32:

    regio ab se diversa,

    Liv. 32, 38:

    diversos iterum conjungere amantes,

    Prop. 1, 10, 15:

    acies,

    Tac. A. 13, 57; 14, 30:

    factio,

    Suet. Caes. 20; id. Tib. 3 fin.; cf.

    partes,

    id. Caes. 1:

    diversae partis advocatus,

    opposite, id. Gramm. 4:

    diversi ordiuntur, etc.,

    Tac. A. 2, 10:

    subsellia,

    of the opponents, Quint. 11, 3, 133; cf. Tac. Or. 34:

    minuere invidiam aut in diversum eam transferre,

    Quint. 11, 1, 64:

    defectio Tarentinorum utrum priore anno an hoc facta sit, in diversum auctores trahunt,

    are not agreed, Liv. 25, 11 fin.; cf.:

    nullo in diversum auctore,

    Tac. A. 12, 69:

    consistentis ex diverso patroni,

    on the opposite side, Quint. 4, 1, 42:

    ex diverso,

    id. 5, 11, 43; Tac. A. 13, 40; id. H. 4, 16 et saep.;

    also: e diverso,

    Plin. 4, 4, 5, § 9; Just. 30, 4, 6; the latter in Sueton, and the elder Pliny, i. q. contra, on the contrary:

    sunt qui putent, etc.... Alii e diverso, etc.,

    Suet. Caes. 86; cf. id. Aug. 27; id. Dom. 9; Plin. 2, 50, 51, § 135; 5, 9, 10, § 56 al.; cf. Sillig. ad Plin. 14, 2, 4, § 35; Gai. Inst. 2, 16.
    II.
    In different directions, apart, separate (so most freq. in all periods and kinds of writing).
    A.
    Lit.: dispennite hominem divorsum et distennite, spread out in opposite directions, i. e. his limbs, Plaut. Mil. 5, 14:

    diversae state,

    id. Truc. 4, 3, 14; cf.:

    diversi pugnabant,

    separately, Caes. B. C. 1, 58, 4; so,

    jam antea diversi audistis,

    Sall. C. 20, 5; and:

    sive juncti unum premant, sive id diversi gerant bellum,

    Liv. 10, 25:

    diversi dissipatique in omnes partes fugere,

    Caes. B. G. 2, 24, 4; cf.:

    ex diversa fuga in unum collecti,

    Liv. 42, 8:

    age diversos et disice corpora ponto,

    Verg. A. 1, 70:

    diversi consules discedunt,

    Liv. 10, 33, 10; 22, 56; Nep. Dat. 11, 3 al.; cf.:

    quo diversus abis?

    away, Verg. A. 5, 166; 11, 855:

    qui (portus) cum diversos inter se aditus habeant, in exitu conjunguntur et confluunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 52 fin.; cf. id. Agr. 2, 32, 87; Liv. 40, 22:

    in locis disjunctissimis maximeque diversis,

    very widely separated, Cic. de Imp. Pomp. 4; so,

    loca,

    id. ib. 16; Caes. B. G. 2, 22, 1 et saep.—Cf. in the sup.:

    diversissimis locis subeundo ad moenia,

    Liv. 4, 22:

    itinera,

    Caes. B. G. 7, 16 fin.; id. B. C. 3, 67, 2:

    proelium,

    fought in different places, Hirt. B. G. 8, 19, 2 et saep.: sunt ea innumerabilia, quae a diversis emebantur, by various people, individuals (as an indefinite term for persons), Cic. Phil. 2, 37. — Poet., i. q. remotus, remote, far-distant:

    Aesar,

    i. e. flowing in another, remote country, Ov. M. 15, 23; cf. Verg. A. 3, 4; 11, 261; 12, 621;

    708: diverso terrarum distineri,

    distance apart, remoteness, Tac. A. 3, 59.—
    B.
    Trop.
    1.
    Different, unlike, dissimilar:

    varia et diversa genera et bellorum et hostium,

    Cic. de Imp. Pomp. 10 fin.; cf.:

    variae et diversae et diffusae disputationes,

    id. de Or. 3, 16, 61; 1, 61 fin.:

    diversa ac dissimilis pars,

    id. Inv. 1, 23, 33; cf.:

    diversa studia in dissimili ratione,

    id. Cat. 2, 5:

    flumina diversa locis,

    Verg. G. 4, 367; so Ov. M. 1, 40:

    oris habitu simili aut diverso,

    Quint. 9, 3, 34 al.:

    ut par ingenio, ita morum diversus,

    Tac. A. 14, 19:

    a proposita ratione diversum,

    Cic. Brut. 90; cf.:

    ab his longe diversae litterae,

    Sall. C. 34 fin.; Quint. 4, 1, 9; cf. also id. 2, 10, 7:

    huic diversa sententia eorum fuit,

    id. 3, 6, 32. —Cf. so with dat., Quint. 2, 3, 10; 3, 10, 3 et saep.—With gen.:

    diversa omnium, quae umquam accidere, civilium armorum facies,

    Tac. A. 1, 49:

    diversa in hac ac supradicta alite quaedam,

    Plin. 10, 12, 15, § 32:

    eruca diversae est, quam lactuca, naturae,

    id. 19, 8, 44, § 154.—
    2.
    Divided, fluctuating, hesitating, inconsistent:

    metu ac libidine divorsus agebatur,

    Sall. J. 25, 6:

    qui diversus animi modo numen pavescere, modo, etc.,

    Tac. H. 4, 84:

    diversi fremat inconstantia vulgi,

    Tib. 4, 1, 45.— Adv.: dī-verse or dīvorse (acc. to II.), different ways, hither and thither; in different directions (very rarely): corpora prostrata diverse jacebant, scattered, Auct. B. Afr. 40 fin.; so,

    pauci paulo divorsius conciderant,

    Sall. C. 61, 3:

    multifariam diverseque tendere,

    Suet. Galb. 19.—
    B.
    Trop. of the mind:

    curae meum animum divorse trahunt,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    ab eodem de eadem re diverse dicitur,

    differently, Cic. Inv. 1, 50:

    diversissime adfici,

    very variously, Suet. Tib. 66:

    uti verbo ab alicujus sententia diverse,

    in a different meaning, Gell. 6, 17, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > diverto

  • 51 divorsus

    dī-verto ( vorto), ti, sum, 3, v. n., to turn or go different ways, to part, separate, turn aside (in the verb. finit. rare; not in the class. per.).
    I.
    Lit.
    A.
    To turn out of the way; hence, of travellers, to stop, lodge, sojourn:

    qui divertebat in proximo,

    Amm. 14, 7, 15:

    in cenaculum,

    Vulg. 4 Reg. 4, 11:

    ad hominem peccatorem,

    to visit, id. Luc. 19, 7 al. —
    B.
    Of a married woman, to leave her husband:

    (uxor) sive diverterit, sive nupta est adhuc,

    Dig. 9, 2, 27, § 30; cf.

    so of divorce: si uxor a legato diverterit,

    ib. 5, 1, 42:

    nullis matrimoniis divertentibus,

    Gell. 4, 3. V. also divortium.—
    II.
    Trop., to deviate from each other, to differ:

    divortunt mores virgini longe ac lupae,

    Plaut. Ep. 3, 3, 22.—Hence, dīversus ( - vorsus), a, um, P. a., turned different ways.
    I.
    Set over against each other, opposite, contrary (freq. and class.; cf.: adversus, contrarius).
    A.
    Lit.:

    in diversum iter equi concitati,

    Liv. 1, 28:

    fenestrae,

    opposite each other, Prop. 1, 3, 31; cf.

    ripa,

    Sil. 1, 264 Drak.:

    iter a proposito diversum,

    Caes. B. C. 1, 69, 1; cf.:

    diverso ab ea regione itinere,

    id. ib. 3, 41, 4:

    diversis ab flumine regionibus,

    id. B. G. 6, 25, 3:

    diversam aciem constituit,

    id. B. C. 1, 40, 5:

    duo cinguli maxime inter se diversi, i. e. the two polar circles,

    Cic. Rep. 6, 20 (13):

    diversum ad mare dejectus,

    Tac. A. 2, 60; cf.:

    procurrentibus in diversa terris,

    id. Agr. 11:

    in diversum flectere,

    Plin. 11, 45, 101, § 248:

    binas per diversum coassationes substernere,

    cross-wise, Plin. 36, 25, 62, § 186.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., different, diverse, opposite, contrary, conflicting (cf.:

    varius, differens, discrepans, multiplex): monstrum ex contrariis diversisque inter se pugnantibus naturae studiis cupiditatibusque conflatum,

    Cic. Cael. 5 fin.; cf.:

    quis non diversa praesentibus contrariaque expectatis aut speret aut timeat?

    Vell. 2, 75, 2:

    pessuma ac divorsa inter se mala, luxuria atque avaritia,

    Sall. C. 5, 8; cf. Liv. 34, 4.—In the sup.:

    ne illi falsi sunt, qui diversissimas res pariter exspectant, ignaviae voluptatem et praemia virtutis,

    Sall. J. 85, 20:

    diversa sibi ambo consilia capiunt,

    Caes. B. C. 3, 30, 1:

    est huic diversum vitio vitium prope majus,

    Hor. Ep. 1, 18, 5; cf. Vell. 2, 80, 2:

    initio reges diversi pars ingenium, alii corpus exercebant,

    pursuing opposite courses, Sall. C. 2, 1:

    diversi imperatoribus (sc. Scipioni et Mummio) mores, diversa fuerunt studia,

    Vell. 1, 13, 3:

    dividere bona diversis,

    Hor. S. 1, 3, 114; cf. id. ib. 1, 1, 3; Vell. 2, 60 fin. et saep.—Of conflicting passions: Pentheum diripuisse aiunt Bacchas;

    nugas fuisse credo, prae quo pacto ego divorsus distrahor,

    Plaut. Merc. 2, 4, 2.— Comp.:

    divorsius,

    Lucr. 3, 803.—
    2.
    In partic. (like contrarius, II. 2.), inimically opposed, of hostile or opposite opinions, unfriendly, hostile:

    certa igitur cum illo, qui a te totus diversus est,

    Cic. Ac. 2, 32:

    regio ab se diversa,

    Liv. 32, 38:

    diversos iterum conjungere amantes,

    Prop. 1, 10, 15:

    acies,

    Tac. A. 13, 57; 14, 30:

    factio,

    Suet. Caes. 20; id. Tib. 3 fin.; cf.

    partes,

    id. Caes. 1:

    diversae partis advocatus,

    opposite, id. Gramm. 4:

    diversi ordiuntur, etc.,

    Tac. A. 2, 10:

    subsellia,

    of the opponents, Quint. 11, 3, 133; cf. Tac. Or. 34:

    minuere invidiam aut in diversum eam transferre,

    Quint. 11, 1, 64:

    defectio Tarentinorum utrum priore anno an hoc facta sit, in diversum auctores trahunt,

    are not agreed, Liv. 25, 11 fin.; cf.:

    nullo in diversum auctore,

    Tac. A. 12, 69:

    consistentis ex diverso patroni,

    on the opposite side, Quint. 4, 1, 42:

    ex diverso,

    id. 5, 11, 43; Tac. A. 13, 40; id. H. 4, 16 et saep.;

    also: e diverso,

    Plin. 4, 4, 5, § 9; Just. 30, 4, 6; the latter in Sueton, and the elder Pliny, i. q. contra, on the contrary:

    sunt qui putent, etc.... Alii e diverso, etc.,

    Suet. Caes. 86; cf. id. Aug. 27; id. Dom. 9; Plin. 2, 50, 51, § 135; 5, 9, 10, § 56 al.; cf. Sillig. ad Plin. 14, 2, 4, § 35; Gai. Inst. 2, 16.
    II.
    In different directions, apart, separate (so most freq. in all periods and kinds of writing).
    A.
    Lit.: dispennite hominem divorsum et distennite, spread out in opposite directions, i. e. his limbs, Plaut. Mil. 5, 14:

    diversae state,

    id. Truc. 4, 3, 14; cf.:

    diversi pugnabant,

    separately, Caes. B. C. 1, 58, 4; so,

    jam antea diversi audistis,

    Sall. C. 20, 5; and:

    sive juncti unum premant, sive id diversi gerant bellum,

    Liv. 10, 25:

    diversi dissipatique in omnes partes fugere,

    Caes. B. G. 2, 24, 4; cf.:

    ex diversa fuga in unum collecti,

    Liv. 42, 8:

    age diversos et disice corpora ponto,

    Verg. A. 1, 70:

    diversi consules discedunt,

    Liv. 10, 33, 10; 22, 56; Nep. Dat. 11, 3 al.; cf.:

    quo diversus abis?

    away, Verg. A. 5, 166; 11, 855:

    qui (portus) cum diversos inter se aditus habeant, in exitu conjunguntur et confluunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 52 fin.; cf. id. Agr. 2, 32, 87; Liv. 40, 22:

    in locis disjunctissimis maximeque diversis,

    very widely separated, Cic. de Imp. Pomp. 4; so,

    loca,

    id. ib. 16; Caes. B. G. 2, 22, 1 et saep.—Cf. in the sup.:

    diversissimis locis subeundo ad moenia,

    Liv. 4, 22:

    itinera,

    Caes. B. G. 7, 16 fin.; id. B. C. 3, 67, 2:

    proelium,

    fought in different places, Hirt. B. G. 8, 19, 2 et saep.: sunt ea innumerabilia, quae a diversis emebantur, by various people, individuals (as an indefinite term for persons), Cic. Phil. 2, 37. — Poet., i. q. remotus, remote, far-distant:

    Aesar,

    i. e. flowing in another, remote country, Ov. M. 15, 23; cf. Verg. A. 3, 4; 11, 261; 12, 621;

    708: diverso terrarum distineri,

    distance apart, remoteness, Tac. A. 3, 59.—
    B.
    Trop.
    1.
    Different, unlike, dissimilar:

    varia et diversa genera et bellorum et hostium,

    Cic. de Imp. Pomp. 10 fin.; cf.:

    variae et diversae et diffusae disputationes,

    id. de Or. 3, 16, 61; 1, 61 fin.:

    diversa ac dissimilis pars,

    id. Inv. 1, 23, 33; cf.:

    diversa studia in dissimili ratione,

    id. Cat. 2, 5:

    flumina diversa locis,

    Verg. G. 4, 367; so Ov. M. 1, 40:

    oris habitu simili aut diverso,

    Quint. 9, 3, 34 al.:

    ut par ingenio, ita morum diversus,

    Tac. A. 14, 19:

    a proposita ratione diversum,

    Cic. Brut. 90; cf.:

    ab his longe diversae litterae,

    Sall. C. 34 fin.; Quint. 4, 1, 9; cf. also id. 2, 10, 7:

    huic diversa sententia eorum fuit,

    id. 3, 6, 32. —Cf. so with dat., Quint. 2, 3, 10; 3, 10, 3 et saep.—With gen.:

    diversa omnium, quae umquam accidere, civilium armorum facies,

    Tac. A. 1, 49:

    diversa in hac ac supradicta alite quaedam,

    Plin. 10, 12, 15, § 32:

    eruca diversae est, quam lactuca, naturae,

    id. 19, 8, 44, § 154.—
    2.
    Divided, fluctuating, hesitating, inconsistent:

    metu ac libidine divorsus agebatur,

    Sall. J. 25, 6:

    qui diversus animi modo numen pavescere, modo, etc.,

    Tac. H. 4, 84:

    diversi fremat inconstantia vulgi,

    Tib. 4, 1, 45.— Adv.: dī-verse or dīvorse (acc. to II.), different ways, hither and thither; in different directions (very rarely): corpora prostrata diverse jacebant, scattered, Auct. B. Afr. 40 fin.; so,

    pauci paulo divorsius conciderant,

    Sall. C. 61, 3:

    multifariam diverseque tendere,

    Suet. Galb. 19.—
    B.
    Trop. of the mind:

    curae meum animum divorse trahunt,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    ab eodem de eadem re diverse dicitur,

    differently, Cic. Inv. 1, 50:

    diversissime adfici,

    very variously, Suet. Tib. 66:

    uti verbo ab alicujus sententia diverse,

    in a different meaning, Gell. 6, 17, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > divorsus

  • 52 Dominicum

    dŏmĭnĭcus (contr. DOMNICUS, Inscr. Orell. 3201), a, um, adj. [dominus], of or belonging to a lord or master (rare; not in Cic.).
    I.
    Prop.: gannire ad aurem numquam didici dominicam, Afran. ap. Isid. Differ. 86 (v. 282 Rib.):

    rationes pecuariae,

    Varr. R. R. 2, 10, 10:

    habitationes,

    Col. 9 praef. §

    1: palatum,

    Sen. Ep. 47:

    vinum,

    Petr. 31, 2:

    jussus,

    id. 28, 7:

    GENIUS,

    Inscr. Orell. 1721:

    APOTHECA,

    ib. 2591 al. —
    II.
    Transf.
    A.
    Since the formation of the empire, imperial:

    res,

    Cod. Just. 7, 38:

    coloni,

    ib. 3, 26, 7:

    OPERA,

    Inscr. Orell. 1243 al. — Subst.: Dŏmĭnĭcum, i, n., a collection of poems by the Emperor Nero, Suet. Vit. 11 fin.
    B.
    In eccl. Lat.,
    (α).
    Dominica dies, the Lord's Day, Sunday, Tert. Coron. 3; id. Jejun. 15; Vulg. Apoc. 1, 10.—
    (β).
    Dominica cena, the Lord's Supper, Vulg. 1 Cor. 11, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > Dominicum

  • 53 dominicus

    dŏmĭnĭcus (contr. DOMNICUS, Inscr. Orell. 3201), a, um, adj. [dominus], of or belonging to a lord or master (rare; not in Cic.).
    I.
    Prop.: gannire ad aurem numquam didici dominicam, Afran. ap. Isid. Differ. 86 (v. 282 Rib.):

    rationes pecuariae,

    Varr. R. R. 2, 10, 10:

    habitationes,

    Col. 9 praef. §

    1: palatum,

    Sen. Ep. 47:

    vinum,

    Petr. 31, 2:

    jussus,

    id. 28, 7:

    GENIUS,

    Inscr. Orell. 1721:

    APOTHECA,

    ib. 2591 al. —
    II.
    Transf.
    A.
    Since the formation of the empire, imperial:

    res,

    Cod. Just. 7, 38:

    coloni,

    ib. 3, 26, 7:

    OPERA,

    Inscr. Orell. 1243 al. — Subst.: Dŏmĭnĭcum, i, n., a collection of poems by the Emperor Nero, Suet. Vit. 11 fin.
    B.
    In eccl. Lat.,
    (α).
    Dominica dies, the Lord's Day, Sunday, Tert. Coron. 3; id. Jejun. 15; Vulg. Apoc. 1, 10.—
    (β).
    Dominica cena, the Lord's Supper, Vulg. 1 Cor. 11, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > dominicus

  • 54 errativus

    errātīvus (al. ERRATICIVS) animus est, qui solet errare et desinit, Fronto de Differ. Voc. p. 2200 P.

    Lewis & Short latin dictionary > errativus

  • 55 excido

    1.
    ex-cĭdo, cĭdi, 3, v. n. [cado], to fall out or down, to fall from (class.; esp. freq. in the trop. sense).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: quod (animal) cum ex utero elapsum excidit, Cic. N. D. 2, 51, 128:

    sol excidisse mihi e mundo videtur,

    id. Att. 9, 10, 3:

    gladii de manibus exciderunt,

    id. Pis. 9 fin.; cf. id. Phil. 12, 3, 8; id. Cat. 1, 6 fin.;

    for which also: inter manus (urna),

    Prop. 4 (5), 4, 22; and:

    a digitis (ansa),

    Ov. H. 16, 252:

    Palinurus exciderat puppi,

    Verg. A. 6, 339; cf.

    arce,

    Ov. F. 5, 34:

    equis,

    Sen. Herc. Oet. 1164:

    num qui nummi exciderunt, here, tibi, quod sic terram Obtuere?

    Plaut. Bacch. 4, 4, 17; cf. id. Cist. 4, 2, 8; id. Merc. 3, 1, 44; id. Poen. 1, 2, 48:

    volvae excidunt,

    Plin. 36, 21, 39, § 151.— Poet.:

    ita vinclis Excidet aut in aquas tenues dilapsus abibit,

    will slip out of the fetters, Verg. G. 4, 410:

    in flumen (elephanti, sc. e rate),

    Liv. 21, 28 fin.:

    cum Herculis pertractanti arma sagitta excidisset in pedem,

    Plin. 25, 6, 30, § 66:

    ante pedes (lingua resecta),

    Ov. Ib. 536.—
    B.
    In partic., of a lot, to fall of come out (very rare):

    ut cujusque sors exciderat,

    Liv. 21, 42, 3;

    and hence, transf.: nominibus in urnam conjectis, citari quod primum sorte nomen excidit,

    id. 23, 3, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall out involuntarily, fall from, slip out, escape:

    verbum ex ore alicujus,

    Cic. Sull. 26; cf.:

    vox excidit ore: Venisti tandem, etc.,

    Verg. A. 6, 686:

    tantumque nefas patrio excidit ore?

    id. ib. 2, 658; cf.:

    scelus ore tuo,

    Ov. M. 7, 172:

    quod verbum tibi non excidit, ut saepe fit, fortuito,

    Cic. Phil. 10, 2 fin.; cf. Quint. 6, 3, 23; 7, 2, 52; 9, 4, 41 al.:

    libellus me imprudente et invito excidit,

    escaped me without my knowledge or desire, Cic. de Or. 1, 21; cf. id. ib. 1, 2, 5:

    vox horrenda per auras excidit,

    Verg. A. 9, 113:

    et pariter vultusque deo plectrumque colorque Excidit,

    Ov. M. 2, 602; cf. id. ib. 4, 176:

    ut quodammodo victoria e manibus excideret,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 10, 2:

    (versus) qui in breves excidunt,

    i. e. which close, terminate, Quint. 9, 4, 106.— Poet.: in vitium libertas excidit, qs. falls away, sinks, = delabitur, Hor. A. P. 282.—
    B.
    In partic.
    * 1.
    To dissent, differ from any one's opinion: ego ab Archilocho excido, Lucil. ap. Non. 301, 18.—
    2.
    To pass away, be lost, perish, disappear:

    neque enim verendum est, ne quid excidat aut ne quid in terram defluat,

    Cic. Lael. 16, 58:

    primo miser excidit aevo,

    Prop. 3, 7, 7 (4, 6, 7 M.):

    nec vera virtus, cum semel excidit, etc.,

    Hor. C. 3, 5, 30:

    at non ingenio quaesitum nomen ab aevo Excidet,

    Prop. 3, 2, 24 (4, 1, 64 M.):

    excidit omnis luctus,

    Ov. M. 8, 448:

    ne Tarentinae quidem arcis excidit memoria,

    Liv. 27, 3 fin.; cf. the foll.—Esp.
    b.
    To fail, faint, swoon, lose one's self:

    excidit illa metu, rupitque novissima verba,

    Ov. A. A. 1, 5, 39; cf.: ut scias quemadmodum nunquam excidam mihi, lose control of myself (through drink), Sen. de Ira, 3, 14, 1:

    quis me dolori reddit? quam bene excideram mihi!

    Sen. Hippol. 589 sq. —
    c.
    To slip out, escape from the memory:

    excidere de memoria,

    Liv. 29, 19 fin.:

    exciderat pacis mentio ex omnium animis,

    id. 34, 37; cf.

    animo,

    Verg. A. 1, 26; Ov. H. 20, 188;

    and pectore,

    id. Pont. 2, 4, 24:

    o miram memoriam, Pomponi, tuam! at mihi ista exciderant,

    Cic. Leg. 2, 18, 46; so with dat.:

    quae cogitatio, cum mihi non omnino excidisset, etc.,

    id. Fam. 5, 13, 2; id. Att. 6, 1, 7; Quint. 4, 5, 4; 10, 1, 75; Prop. 3 (4), 24, 20; 4 (5), 7, 15 et saep.; cf. with a subjectclause:

    non excidit mihi, scripsisse me, etc.,

    Quint. 2, 3, 10.— Absol.:

    quid? non haec varietas mira est, excidere proxima, vetera inhaerere? hesternorum immemores acta pueritiae recordari,

    id. 11, 2, 6; 1, 12, 6; 4, 2, 91; 4, 5, 2; cf. with inf. clause:

    si calore dicendi vitare id excidisset,

    id. 11, 3, 130; and with ut:

    excidit, ut peterem, etc.,

    i. e. I forgot to beg, Ov. M. 14, 139.—Rarely transf. to the person:

    excidens,

    who forgets, forgetful, Quint. 11, 2, 19:

    palam moneri excidentis est,

    id. 11, 3, 132.—
    3.
    (Ex) aliquā re, of persons, to be deprived of, to lose, miss, forfeit (esp. freq. since the Aug. per.;

    in Cic. not at all): ex familia,

    Plaut. Men. 4, 2, 104:

    uxore,

    to be disappointed of, Ter. And. 2, 5, 12:

    regno,

    Curt. 10, 5:

    quem si non tenuit, magnis tamen excidit ausis,

    failed in a great attempt, Ov. M. 2, 328; cf.:

    fine medicinae,

    Quint. 2, 17, 25:

    genere,

    id. 1, 5, 16: qui apud privatos judices plus petendo formula excidissent, i. e. who lost their suits (for the usual cadere formulā or [p. 677] causā;

    v. cado, II.),

    Suet. Claud. 14; Sen. Clem. 2, 3.
    2.
    ex-cīdo, īdi, īsum, 3, v. a. [caedo], to cut out or off, to hew out, to cut or hew down (class.).
    I.
    Lit.:

    lapides e terra,

    Cic. Off. 2, 3 fin.:

    omnes arbores longe lateque,

    Caes. B. C. 2, 15, 1; cf.:

    excisa enim est arbor, non evulsa,

    Cic. Att. 15, 4, 2: exciditur ilex (with percellunt magnas quercus), Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. 194 ed. Vahl.):

    arborem e stirpe,

    Dig. 43, 27, 1:

    ericium,

    Caes. B. C. 3, 67 fin.:

    radicem,

    Plin. 17, 11, 16, § 82:

    columnas rupibus,

    Verg. A. 1, 428; cf.:

    rubos arvis,

    Quint. 9, 4, 5: linguam alicui, Crassus ap. Cic. de Or. 3, 1 fin.:

    partum mulieri,

    Dig. 11, 8, 2:

    os,

    Cels. 8, 3:

    virilitatem,

    i. e. to castrate, geld, Quint. 5, 12, 17;

    for which also, se,

    Ov. F. 4, 361; cf. Dig. 48, 8, 4 fin.:

    vias per montes,

    Plin. 36, 15, 24, § 125:

    latus rupis in antrum,

    Verg. A. 6, 42; cf.:

    vasa anaglypta in asperitatem,

    i. e. wrought with raised figures, Plin. 33, 11, 49, § 139: exciderat eum (sc. obeliscum) rex, majusque opus in devehendo statuendove multo quam in excidendo, i. e. cut out in the quarry, Plin. 36, 8, 14, § 67; absol., id. ib. § 65.—
    B.
    Transf., in gen., to raze, demolish, lay waste, destroy:

    qui domos inimicorum suorum oppugnavit, excidit, incendit,

    Cic. Sest. 44:

    Numantiam,

    id. Off. 1. 22, 76; cf.

    Trojam,

    Verg. A. 2, 637:

    urbem,

    id. ib. 12, 762:

    oppida,

    Lact. 1, 18, 8:

    Germaniam,

    Vell. 2, 123 fin.:

    agrum,

    id. 2, 115:

    exercitum,

    i. e. to cut to pieces, annihilate, id. 2, 120, 3.—
    II.
    Trop., to extirpate, remove, banish:

    aliquid ex animo,

    Cic. Prov. Cons. 18, 43; cf.:

    iram animis, Sen. de Ira, 3, 1: aliquem numero civium,

    Plin. Ep. 8, 18, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > excido

  • 56 extollo

    ex-tollo, ĕre ( pluperf. exsustulissent, Sen. Contr. 1, 6, 4), v. a., to lift out or up, to raise up, elevate (class.; esp. freq. in the trop. sense).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: (venti) fluctus extollere certant, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 425 ed. Vahl.): me in abietem, Att. ap. Non. 467, 19 (Rib. Trag. Rel. p. 188):

    onera in jumenta,

    Varr. R. R. 2, 10, 3:

    alte cruentum pugionem,

    Cic. Phil. 2, 12, 28: lumbos surgite atque extollite, Plaut. Ep. grex 2: neve tu umquam in gremium extollas liberorum ex te genus, Enn. ap. Cic. Or. 46, 155 (Trag. v. 347 ed. Vahl.).— Absol.:

    quae sit scientia atque ars agricolarum quae circumcidat, amputet, erigat, extollat, adminiculetur,

    Cic. Fin. 5, 14, 39. —
    2.
    In partic., to erect a building (anteand post-class.); without acc., to build, Dig. 8, 5, 5.—So trop.:

    parentes fabri liberūm sunt, ei fundamentum supstruont liberorum, extollunt, etc.,

    Plaut. Most. 1, 2, 41. —
    II.
    Trop., to raise, elevate, exalt:

    ubi illa antiqua libertas, quae extollere jam caput debebat?

    Cic. Planc. 13, 33:

    fortunam (opp. deprimere),

    id. Pis. 18, 41 (v. deprimo):

    inferiores (opp. summittere se),

    id. Lael. 20, 72:

    aliquem ad caelum,

    to extol, id. Fam. 12, 25, 7:

    aliquem supra ceteros,

    Tac. A. 6, 8: summam famam sibi, Enn. ap. Isid. Differ. 218 (Trag. v. 28 ed. Vahl.):

    adolescentium animos praematuris honoribus ad superbiam,

    Tac. A. 4, 17:

    ne paterna nobilitas nepoti animos extolleret,

    Just. 1, 4, 4;

    Sen. de Ira, 1, 7: meritum alicujus verbis,

    Cic. Planc. 40, 95:

    nostram causam laudando,

    Auct. Her. 1, 5 fin.:

    aliquid in majus,

    Liv. 28, 31; Plin. Ep. 3, 11, 1:

    an mavis virtuperarier falso quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21:

    Hannibalis fortunam,

    to praise, Liv. 23, 43, 10:

    hostem verbis,

    id. 22, 25, 12:

    orationem amplificationibus,

    Quint. 12, 10, 62; cf.:

    humilia (stilo),

    id. 10, 4, 1:

    animos,

    Cic. Part. Or. 23, 81; Luc. 8, 345:

    animus remissione sic urgetur, ut se nequeat extollere,

    Cic. Tusc. 3, 23, 54:

    se supra modum,

    Quint. 11, 1, 16:

    vocem,

    to begin to speak, Vulg. Luc. 11, 27.—
    B.
    To adorn, deck, beautify:

    (hortos) a Lucullo coeptos insigni magnificentia extollebat,

    Tac. A. 11, 1:

    Baiarum suarum piscinas,

    id. ib. 13, 21.—
    C.
    To put off, defer (only anteclass.):

    res serias ex hoc die in alium diem,

    Plaut. Poen. 2, 52:

    hoc malum in diem,

    id. Mil. 3, 2, 47: nuptias hodie, Caecil. ap. Non. 297, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > extollo

  • 57 memoriosus

    mĕmŏrĭōsus, a, um, adj. [memoria], that has a good memory, Paul. ex Fest. p. 124 Müll.: memoriosus, et memoriose, Fronto de Differ. Voc. p. 2194 P.; cf.: memoriosus, mnêmonikos, Gloss. Philox.— Hence, adj.: mĕmŏrĭōse, with a good memory, Fronto l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > memoriosus

  • 58 mulus

    mūlus, i, m. [perh. mu-; Gr. mukaô; cf. muklos, an ass], a mule:

    muli pretio qui superant equos,

    Plaut. Aul. 3, 5, 21:

    rhedarii,

    Varr. R. R. 3, 17:

    clitellarius,

    Cic. Top. 8, 35: mulus vehiculo lunae habetur, quod tam ea sterilis sit quam mulus; vel quod, ut mulus non suo genere sed equis creatur, sic ea solis, non suo fulgore luceat, Paul. ex Fest. p. 148 Müll.: mulis celebrantur ludi in Circo Maximo Consualibus, quia id genus quadrupedum primum putatur coeptum currui vehiculoque adjungi, Paul. ex Fest. p. 148 ib.—As a term of abuse, you mule, you ass:

    mule, nihil sentis,

    Cat. 83, 3: muli Mariani, Marius's mules, a nickname given to the soldiers of C. Marius, because they were compelled to carry their baggage on their backs like mules, Front. Strat. 4, 1, 7; Paul. ex Fest. s. v. muli, p. 149 Müll.; and s. v. aerumnulas, p. 24 ib.— Prov: mutuum muli scabunt, like the Engl. you claw me, and I'll claw you, of those who flatter one another, Aus. Idyll. 12; hence: ridiculum est, cum te Cascam tua dicit amica, Fili Potoni, sesquisenex puerum. Dice illam pusam: sic fiet mutua muli, Poët. ap. Varr. L. L. 7, § 28 Müll.:

    mulum de asino pingere, a proverbial expression made use of when the original and the copy differ but little from each other, or when absurdities are represented by absurdities, or lies concealed with lies,

    Tert. adv. Val. 19 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > mulus

  • 59 Muto

    1.
    mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].
    I.
    Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):

    neque se luna quoquam mutat,

    does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:

    ne quis invitus civitate mutetur,

    be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:

    hinc dum muter,

    if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of change in the thing spoken of itself.
    1.
    In gen.
    a.
    Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.

    vario): sententiam mutare numquam,

    Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:

    consuetudinem dicendi,

    id. Brut. 91, 314:

    mentes vestras voluntatesque,

    id. Prov. Cons. 10, 25:

    cum testamentum mutare cuperet,

    id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:

    ne haec mutet fidem,

    Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:

    tabulas,

    to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:

    natura nescia mutari,

    incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:

    mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,

    Liv. 8, 28, 1:

    facilem mutatu gentem,

    Tac. A. 14, 23.—With ad:

    gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,

    Quint. 10, 7, 3:

    ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,

    id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:

    mutata suos flumina cursus,

    Verg. E. 8, 4:

    negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,

    Quint. 1, 5, 89.—With cum:

    cum illo fidem,

    Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:

    facies locorum cum ventis simul mutatur,

    Sall. J. 78, 3:

    qui cum fortunā non animum mutāsset,

    Vell. 2, 82, 2:

    quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,

    Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:

    bona facile mutantur in pejus,

    Quint. 1, 1, 5.—With ex:

    nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,

    Quint. 3, 4, 14:

    ex feminis mutari in mares,

    Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:

    de uxore nihil mutat,

    Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:

    quantum mutatus ab illo Hectore,

    Verg. A. 2, 274:

    longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,

    Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):

    ut silvae foliis pronos mutantur in annos,

    Hor. A. P. 60.—
    b.
    Neutr., = mutari, to alter, change:

    quantum mores mutaverint argumentum,

    Liv. 39, 51, 10:

    postquam mutabat aestus,

    Tac. A. 2, 23; 12, 20:

    annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,

    Liv. 5, 13, 1:

    mox in superbiam mutans,

    Tac. A. 12, 29:

    adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,

    Liv. 9, 12, 3:

    tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,

    id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—
    (β).
    To differ, be different:

    pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,

    Varr. R. R. 2, 2, 12:

    quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,

    Gell. 2, 23, 7.—
    (γ).
    Of style, to vary:

    an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,

    Cic. Or. 31, 109.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change the color of, to color, dye (cf.:

    inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,

    Verg. E. 4, 44:

    nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,

    Quint. 1, 1, 5.—
    b.
    To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:

    non, si queam mutare,

    Ter. Ad. 4, 7, 19.—
    c.
    To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:

    ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,

    Hor. S. 2, 2, 58:

    melle mutatum (sc. balsamum),

    adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—
    B.
    Of change in its relation to other things, etc.
    1.
    In gen., to change one thing, etc., for another:

    mutatis ad celeritatem jumentis,

    Caes. B. C. 3, 11:

    vestimenta mutanti tunica ardere visa est,

    Suet. Tib. 14:

    calceos et vestimenta,

    Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:

    mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,

    Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:

    pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,

    Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:

    non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,

    Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—
    2.
    Esp.
    a.
    Mutata verba, i. e. figurative:

    mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,

    Cic. Or. 27, 92.—
    b.
    Of style, to vary, alter:

    reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,

    Cic. Part. Or. 7, 23:

    genus eloquendi... mutatum,

    id. ib. 5, 16.—
    c.
    Of one's assertion or promise:

    quod dixi semel, hau mutabo,

    will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—
    d.
    Of place, to change, shift, alter:

    locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,

    Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:

    exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,

    i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:

    jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,

    Hor. C. Sec. 39.—
    C.
    Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:

    cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,

    Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:

    ut vestem cum illo mutem,

    Ter. Eun. 3, 5, 24:

    ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

    Liv. 21, 45, 6.—With pro:

    C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,

    Liv. 27, 35, 14:

    non debere eum incerta pro certis mutare,

    Sall. J. 83, 1:

    mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,

    Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:

    quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),

    Hor. C. 2, 16, 19:

    victoriae possessionem incertā pace mutāsse,

    Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:

    victrice patriā victam mutari,

    id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:

    coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,

    Plaut. Capt. prol. 28; cf.:

    homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,

    id. ib. 1, 1, 33;

    1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 29:

    mutandi copia,

    Sall. J. 18, 5.—With abl.:

    uvam Furtivā mutat strigili,

    Hor. S. 2, 7, 109:

    suburbanis lactens porcus aere mutandus est,

    Col. 7, 9, 4:

    caetera reponantur, vel aere mutentur,

    id. 8, 5, 4:

    aere mutandi sunt (sc. apri),

    id. 9, 1, 7:

    quamvis Milesia magno Vellera mutentur,

    Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:

    eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,

    Sall. J. 44, 5.—With inter:

    mutare res inter se instituerant,

    Sall. J. 18, 9.—
    D.
    To forsake, abandon, leave:

    mutare, derelinquere,

    Non. p. 351, 1:

    expertum jam principem anxii mutabant,

    Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:

    quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,

    Juv. 6, 472.
    2.
    mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).
    3.
    Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.

    Lewis & Short latin dictionary > Muto

  • 60 muto

    1.
    mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].
    I.
    Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):

    neque se luna quoquam mutat,

    does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:

    ne quis invitus civitate mutetur,

    be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:

    hinc dum muter,

    if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of change in the thing spoken of itself.
    1.
    In gen.
    a.
    Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.

    vario): sententiam mutare numquam,

    Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:

    consuetudinem dicendi,

    id. Brut. 91, 314:

    mentes vestras voluntatesque,

    id. Prov. Cons. 10, 25:

    cum testamentum mutare cuperet,

    id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:

    ne haec mutet fidem,

    Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:

    tabulas,

    to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:

    natura nescia mutari,

    incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:

    mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,

    Liv. 8, 28, 1:

    facilem mutatu gentem,

    Tac. A. 14, 23.—With ad:

    gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,

    Quint. 10, 7, 3:

    ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,

    id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:

    mutata suos flumina cursus,

    Verg. E. 8, 4:

    negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,

    Quint. 1, 5, 89.—With cum:

    cum illo fidem,

    Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:

    facies locorum cum ventis simul mutatur,

    Sall. J. 78, 3:

    qui cum fortunā non animum mutāsset,

    Vell. 2, 82, 2:

    quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,

    Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:

    bona facile mutantur in pejus,

    Quint. 1, 1, 5.—With ex:

    nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,

    Quint. 3, 4, 14:

    ex feminis mutari in mares,

    Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:

    de uxore nihil mutat,

    Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:

    quantum mutatus ab illo Hectore,

    Verg. A. 2, 274:

    longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,

    Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):

    ut silvae foliis pronos mutantur in annos,

    Hor. A. P. 60.—
    b.
    Neutr., = mutari, to alter, change:

    quantum mores mutaverint argumentum,

    Liv. 39, 51, 10:

    postquam mutabat aestus,

    Tac. A. 2, 23; 12, 20:

    annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,

    Liv. 5, 13, 1:

    mox in superbiam mutans,

    Tac. A. 12, 29:

    adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,

    Liv. 9, 12, 3:

    tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,

    id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—
    (β).
    To differ, be different:

    pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,

    Varr. R. R. 2, 2, 12:

    quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,

    Gell. 2, 23, 7.—
    (γ).
    Of style, to vary:

    an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,

    Cic. Or. 31, 109.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change the color of, to color, dye (cf.:

    inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,

    Verg. E. 4, 44:

    nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,

    Quint. 1, 1, 5.—
    b.
    To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:

    non, si queam mutare,

    Ter. Ad. 4, 7, 19.—
    c.
    To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:

    ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,

    Hor. S. 2, 2, 58:

    melle mutatum (sc. balsamum),

    adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—
    B.
    Of change in its relation to other things, etc.
    1.
    In gen., to change one thing, etc., for another:

    mutatis ad celeritatem jumentis,

    Caes. B. C. 3, 11:

    vestimenta mutanti tunica ardere visa est,

    Suet. Tib. 14:

    calceos et vestimenta,

    Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:

    mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,

    Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:

    pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,

    Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:

    non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,

    Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—
    2.
    Esp.
    a.
    Mutata verba, i. e. figurative:

    mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,

    Cic. Or. 27, 92.—
    b.
    Of style, to vary, alter:

    reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,

    Cic. Part. Or. 7, 23:

    genus eloquendi... mutatum,

    id. ib. 5, 16.—
    c.
    Of one's assertion or promise:

    quod dixi semel, hau mutabo,

    will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—
    d.
    Of place, to change, shift, alter:

    locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,

    Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:

    exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,

    i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:

    jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,

    Hor. C. Sec. 39.—
    C.
    Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:

    cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,

    Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:

    ut vestem cum illo mutem,

    Ter. Eun. 3, 5, 24:

    ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

    Liv. 21, 45, 6.—With pro:

    C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,

    Liv. 27, 35, 14:

    non debere eum incerta pro certis mutare,

    Sall. J. 83, 1:

    mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,

    Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:

    quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),

    Hor. C. 2, 16, 19:

    victoriae possessionem incertā pace mutāsse,

    Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:

    victrice patriā victam mutari,

    id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:

    coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,

    Plaut. Capt. prol. 28; cf.:

    homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,

    id. ib. 1, 1, 33;

    1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 29:

    mutandi copia,

    Sall. J. 18, 5.—With abl.:

    uvam Furtivā mutat strigili,

    Hor. S. 2, 7, 109:

    suburbanis lactens porcus aere mutandus est,

    Col. 7, 9, 4:

    caetera reponantur, vel aere mutentur,

    id. 8, 5, 4:

    aere mutandi sunt (sc. apri),

    id. 9, 1, 7:

    quamvis Milesia magno Vellera mutentur,

    Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:

    eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,

    Sall. J. 44, 5.—With inter:

    mutare res inter se instituerant,

    Sall. J. 18, 9.—
    D.
    To forsake, abandon, leave:

    mutare, derelinquere,

    Non. p. 351, 1:

    expertum jam principem anxii mutabant,

    Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:

    quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,

    Juv. 6, 472.
    2.
    mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).
    3.
    Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.

    Lewis & Short latin dictionary > muto

См. также в других словарях:

  • Differ — Dif fer, v. i. [imp. & p. p. {Differed}; p. pr. & vb. n. {Differing}.] [L. differre; dif = dis + ferre to bear, carry: cf. F. diff[ e]rer. See 1st {Bear}, and cf. {Defer}, {Delay}.] 1. To be or stand apart; to disagree; to be unlike; to be… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • differ — differ, vary, disagree, dissent mean to be unlike or out of harmony. Differ stresses the fact of unlikeness in kind or nature or in opinion but does not indicate except through the context the extent or degree of divergence {the houses in the row …   New Dictionary of Synonyms

  • differ — is widely used without any complement: • While their aims and activities differ slightly, all are clubs in the sense of recruiting members R. Brown, 1993. It can be followed by from in the meaning ‘to be unlike’: • These languages…differ from the …   Modern English usage

  • differ — ► VERB 1) be unlike or dissimilar. 2) disagree. ● agree to differ Cf. ↑agree to differ ● beg to differ Cf. ↑beg to differ ORIGIN …   English terms dictionary

  • differ — I (disagree) verb be discordant, be incongruent, be inharmonious, bicker, cavil, clash, conflict with, contend, contradict, dispute, divide on, hold different views, object, oppose, protest, raise objections, reject, repudiate, take exception,… …   Law dictionary

  • differ — late 14c., from O.Fr. differer (14c.) and directly from L. differre to set apart, differ, from dis away from (see DIS (Cf. dis )) + ferre carry (see INFER (Cf. infer)). Two senses that were present in Latin have gone separate ways in English… …   Etymology dictionary

  • Differ Ariake Arena — Differ Ariake (from outside:2004) Differ Ariake (ディファ有明, Difa Ariake?) is an indoor sport …   Wikipedia

  • differ in sentiment — index dissent (differ in opinion) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • differ — [v1] be dissimilar, distinct alter, bear no resemblance, be distinguished from, be off the beaten path*, be unlike, clash with, conflict with, contradict, contrast, depart from, deviate from, digress, disagree, divaricate from, diverge, diversify …   New thesaurus

  • differ — [dif′ər] vi. [ME differen < OFr differer < L differre, to carry apart, differ < dis , apart + ferre, to bring, BEAR1] 1. to be unlike; be not the same: often with from 2. to be of opposite or unlike opinions; disagree 3. Archaic to… …   English World dictionary

  • Differ — Dif fer, v. t. To cause to be different or unlike; to set at variance. [R.] [1913 Webster] But something ts that differs thee and me. Cowley. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»