Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to+bear

  • 41 enitor

    I
    eniti, enisus sum V DEP
    bring forth, bear, give birth to; struggle upwards, mount, climb, strive
    II
    eniti, enixus sum V DEP
    bring forth, bear, give birth to; struggle upwards, mount, climb, strive

    Latin-English dictionary > enitor

  • 42 ursinus

    ursina, ursinum ADJ
    bear-; of a bear

    Latin-English dictionary > ursinus

  • 43 Helarctos malayanus

    2. RUS малайский медведь m, бируанг m
    3. ENG (Malayan) sun bear, Malayan bear
    4. DEU Malayenbär m, Sonnenbär m
    5. FRA ours m malais

    VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Helarctos malayanus

  • 44 Acanthius

    Ăcanthĭus, a, um, adj., from Acanthus, a town in Macedonia:

    sal,

    Plin. 31, 7, 41, § 85.
    1.
    ăcanthus, i, m., = akanthos.
    I.
    The plant bear's-breech, bear's-foot, or brankursine: Acanthus mollis, Linn.; Verg. E. 3, 45; 4, 20; id. G. 4, 123; id. A. 1, 649; Plin. 22, 22, 34, § 76 al.—
    II.
    Fem., a thorny evergreen tree of Egypt, Verg. G. 2, 119; Vell. 2, 56, 2; Plin. 24, 12, 66 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > Acanthius

  • 45 acanthus

    Ăcanthĭus, a, um, adj., from Acanthus, a town in Macedonia:

    sal,

    Plin. 31, 7, 41, § 85.
    1.
    ăcanthus, i, m., = akanthos.
    I.
    The plant bear's-breech, bear's-foot, or brankursine: Acanthus mollis, Linn.; Verg. E. 3, 45; 4, 20; id. G. 4, 123; id. A. 1, 649; Plin. 22, 22, 34, § 76 al.—
    II.
    Fem., a thorny evergreen tree of Egypt, Verg. G. 2, 119; Vell. 2, 56, 2; Plin. 24, 12, 66 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > acanthus

  • 46 adfero

    af-fĕro (better adf-), attŭli (adt-, better att-), allātum (adl-), afferre (adf-), v. a.; constr. aliquid ad aliquem or alicui.
    I.
    In gen., to bring, take, carry or convey a thing to a place (of portable things, while adducere denotes the leading or conducting of men, animals, etc.), lit. and trop.
    A.
    Lit.:

    lumen,

    Enn. Ann. 1, 40:

    viginti minas,

    Plaut. As. 1, 3, 78; 1, 3, 87 al.:

    adtuli hunc.—Quid, adtulisti?—Adduxi volui dicere,

    id. Ps. 2, 4, 21:

    tandem bruma nives adfert,

    Lucr. 5, 746: adlatus est acipenser, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    adfer huc scyphos,

    Hor. Epod. 9, 33:

    nuces,

    Juv. 5, 144:

    cibum pede ad rostrum veluti manu,

    Plin. 10, 46, 63, § 129:

    pauxillum aquae,

    Vulg. Gen. 18, 4:

    caput ejus,

    ib. Marc. 6, 28.—With de in part. sense:

    adferte nobis de fructibus terrae,

    Vulg. Num. 13, 21; ib. Joan. 21, 10 (as lit. rendering of the Greek).—So of letters:

    adferre litteras, ad aliquem or alicui,

    Cic. Att. 8, 6; id. Imp. Pomp. 2; Liv. 22, 11 al.: adferre se ad aliquem locum, to betake one's self to a place, to go or come to (opp. auferre se ab aliquo, to withdraw from, to leave, only poet.):

    huc me adfero,

    Plaut. Am. 3, 4, 6; Ter. And. 4, 5, 12 Bentl.:

    Fatis huc te poscentibus adfers,

    Verg. A. 8, 477:

    sese a moenibus,

    id. ib. 3, 345.—So pass. adferri:

    urbem adferimur,

    are driven, come, Verg. A. 7, 217;

    and adferre pedem: abite illuc, unde malum pedem adtulistis,

    id. Cat. 14, 21.— To bring near, extend, = porrigo (eccl. Lat.):

    adfer manum tuam,

    reach hither, Vulg. Joan. 20, 27.—
    B.
    Trop., to bring to, upon, in a good or bad sense.
    (α).
    In bon. part.:

    pacem ad vos adfero,

    Plaut. Am. prol. 32:

    hic Stoicus genus sermonum adfert non liquidum,

    i.e. makes use of, Cic. de Or. 2, 38, 159:

    nihil ostentationis aut imitationis adferre,

    id. ib. 3, 12, 45:

    non minus adferret ad dicendum auctoritatis quam facultatis,

    id. Mur. 2, 4:

    consulatum in familiam,

    id. Phil. 9, 2:

    animum vacuum ad scribendas res difficiles,

    id. Att. 12, 38:

    tibi benedictionem,

    Vulg. Gen. 33, 11:

    Domino gloriam,

    ib. 1 Par. 16, 28; ib. Apoc. 21, 26: ignominiam, ib. Osee, 4, 18.—
    (β).
    In mal. part.:

    bellum in patriam,

    Ov. M. 12, 5:

    nisi etiam illuc pervenerint (canes), ut in dominum adferant dentes,

    to use their teeth against their master, Varr. R. R. 2, 9, 9:

    adferam super eos mala,

    Vulg. Jer. 23, 12:

    Quam accusationem adfertis adversus hominem hunc?

    id. Joan. 18, 29: quod gustatum adfert mortem, ib. Job, 6, 6: vim adferre alicui for inferre, to use force against or offer violence to one, Cic. Phil. 2, 7; id. Verr. 2, 1, 26; Liv. 9, 16; 42, 29 Drak.; Ov. H. 17, 21 Heins.; id. A. A. 1, 679; Suet. Oth. 12 al.: manus adferre alicui, in a bad sense, to lay hands on, attack, assail (opp.:

    manus abstinere ab aliquo): pro re quisque manus adfert (sc. ad pugnam),

    Cic. Verr. 2, 1, 26:

    domino a familiā suā manus adlatas esse,

    id. Quint. 27:

    intellegimus eum detrudi, cui manus adferuntur,

    id. Caecin. 17:

    qui sit improbissimus, manus ei adferantur, effodiantur oculi,

    id. Rep. 3, 17 Creuz. al.: sibi manus, to lay hands on one's self, to commit suicide: Qui quidem manus, quas justius in Lepidi perniciem animāsset, sibi adferre conatus est, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23.—Also of things: manus templo, to rob or plunder, Cic. Verr. 2, 1, 18:

    bonis alienis,

    id. Off. 2, 15:

    manus suis vulneribus,

    to tear open, id. Att. 3, 15 (a little before:

    ne rescindam ipse dolorem meum): manus beneficio suo,

    to nullify, render worthless, Sen. Ben. 2, 5 ext.
    II.
    Esp.
    A.
    To bring, bear, or carry a thing, as news, to report, announce, inform, publish; constr. alicui or ad aliquem aliquid, or acc. with inf. (class.;

    in the histt., esp. in Livy, very freq.): ea adferam eaque ut nuntiem, etc.,

    Plaut. Am. prol. 9:

    istud quod adfers, aures exspectant meae,

    id. As. 2, 2, 65; Ter. Phorm. prol. 22:

    calamitas tanta fuit, ut eam non ex proelio nuntius, sed ex sermone rumor adferret,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 25:

    si ei subito sit adlatum periculum patriae,

    id. Off. 1, 43, 154:

    nihil novi ad nos adferebatur,

    id. Fam. 2, 14; id. Att. 6, 8: rumores, qui de me adferuntur, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21:

    Caelium ad illam adtulisse, se aurum quaerere,

    id. Cael. 24; so id. Fam. 5, 2 al.:

    magnum enim, quod adferebant, videbatur,

    Caes. B. C. 3, 15 Dint.:

    cum crebri adferrent nuntii, male rem gerere Darium,

    Nep. 3, 3:

    haud vana adtulere,

    Liv. 4, 37; 6, 31:

    exploratores missi adtulerunt quieta omnia apud Gallos esse,

    id. 8, 17 Drak.:

    per idem tempus rebellāsse Etruscos adlatum est,

    word was brought, id. 10, 45 al.:

    idem ex Hispaniā adlatum,

    Tac. H. 1, 76:

    esse, qui magnum nescio quid adferret,

    Suet. Dom. 16; Luc. 1, 475:

    scelus adtulit umbris,

    Val. Fl. 3, 172 al. —So of instruction: doctrinam, Vulg. prol. Eccli.; ib. 2 Joan. 10.—
    B.
    To bring a thing on one, i.e. to cause, occasion, effect, give, impart; esp. of states of mind:

    aegritudinem alicui,

    Ter. Heaut. 4, 3, 2:

    alicui molestiam,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    populo Romano pacem, tranquillitatem, otium, concordiam,

    Cic. Mur. 1:

    alicui multas lacrimas, magnam cladem,

    id. N. D. 2, 3, 7:

    ipsa detractio molestiae consecutionem adfert voluptatis,

    id. Fin. 1, 11, 37; so,

    adferre auctoritatem et fidem orationi,

    id. Phil. 12, 7:

    metum,

    id. Verr. 2, 5, 25:

    dolorem,

    id. Sull. 1:

    luctum et egestatem,

    id. Rosc. Am. 5:

    consolationem,

    id. Att. 10, 4:

    delectationem,

    id. Fam. 7, 1 al.:

    detrimentum,

    Caes. B. C. 2, 82:

    taedium,

    Plin. 15, 2, 3, § 7:

    dolorem capitis,

    id. 23, 1, 18:

    gaudium,

    Plin. Ep. 10, 2, 1 al. —
    C.
    To bring forwards, allege, assert, adduce, as an excuse, reason, etc.:

    quam causam adferam?

    Ter. Heaut. 4, 3, 23:

    justas causas adfers,

    Cic. Att. 11, 15;

    also without causa: rationes quoque, cur hoc ita sit, adferendas puto,

    id. Fin. 5, 10, 27; cf. id. Fam. 4, 13:

    idque me non ad meam defensionem adtulisse,

    id. Caecin. 29, 85:

    ad ea, quae dixi, adfer, si quid habes,

    id. Att. 7: nihil igitur adferunt, qui in re gerendā versari senectutem negant, they bring forwards nothing to the purpose, who, etc., id. Sen. 6; id. de Or. 2, 53, 215:

    quid enim poterit dicere?... an aetatem adferet?

    i. e. as an excuse, id. ib. 2, 89, 364.—Also absol.:

    Quid sit enim corpus sentire, quis adferet umquam...?

    will bring forwards an explanation, Lucr. 3, 354 (cf. reddo absol. in same sense, id. 1, 566):

    et, cur credam, adferre possum,

    Cic. Tusc. 1, 29, 70; 3, 23, 55.—
    D.
    Adferre aliquid = conducere, conferre aliquid, to contribute any thing to a definite object, to be useful in any thing, to help, assist; constr. with ad, with dat., or absol.:

    quam ad rem magnum adtulimus adjumentum hominibus nostris,

    Cic. Off. 1, 1:

    negat Epicurus diuturnitatem temporis ad beate vivendum aliquid adferre,

    id. Fin. 2, 27, 87:

    quidquid ad rem publicam adtulimus, si modo aliquid adtulimus,

    id. Off. 1, 44, 155:

    illa praesidia non adferunt oratori aliquid, ne, etc.,

    id. Mil. 1: aliquid adtulimus etiam nos, id. Planc. 10, 24:

    quid enim oves aliud adferunt, nisi, etc.,

    id. N. D. 2, 63.—
    E.
    Very rare in class. period, to bring forth as a product, to yield, bear, produce, = fero:

    agri fertiles, qui multo plus adferunt, quam acceperunt,

    Cic. Off. 1, 15:

    herbam adferentem semen,

    Vulg. Gen. 1, 29:

    arva non adferent cibum,

    ib. Hab. 3, 17: lignum adtulit fructum, ib. Joel, 2, 22; ib. Apoc. 22, 2:

    ager fructum,

    ib. Luc. 12, 16 al.

    Lewis & Short latin dictionary > adfero

  • 47 affero

    af-fĕro (better adf-), attŭli (adt-, better att-), allātum (adl-), afferre (adf-), v. a.; constr. aliquid ad aliquem or alicui.
    I.
    In gen., to bring, take, carry or convey a thing to a place (of portable things, while adducere denotes the leading or conducting of men, animals, etc.), lit. and trop.
    A.
    Lit.:

    lumen,

    Enn. Ann. 1, 40:

    viginti minas,

    Plaut. As. 1, 3, 78; 1, 3, 87 al.:

    adtuli hunc.—Quid, adtulisti?—Adduxi volui dicere,

    id. Ps. 2, 4, 21:

    tandem bruma nives adfert,

    Lucr. 5, 746: adlatus est acipenser, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    adfer huc scyphos,

    Hor. Epod. 9, 33:

    nuces,

    Juv. 5, 144:

    cibum pede ad rostrum veluti manu,

    Plin. 10, 46, 63, § 129:

    pauxillum aquae,

    Vulg. Gen. 18, 4:

    caput ejus,

    ib. Marc. 6, 28.—With de in part. sense:

    adferte nobis de fructibus terrae,

    Vulg. Num. 13, 21; ib. Joan. 21, 10 (as lit. rendering of the Greek).—So of letters:

    adferre litteras, ad aliquem or alicui,

    Cic. Att. 8, 6; id. Imp. Pomp. 2; Liv. 22, 11 al.: adferre se ad aliquem locum, to betake one's self to a place, to go or come to (opp. auferre se ab aliquo, to withdraw from, to leave, only poet.):

    huc me adfero,

    Plaut. Am. 3, 4, 6; Ter. And. 4, 5, 12 Bentl.:

    Fatis huc te poscentibus adfers,

    Verg. A. 8, 477:

    sese a moenibus,

    id. ib. 3, 345.—So pass. adferri:

    urbem adferimur,

    are driven, come, Verg. A. 7, 217;

    and adferre pedem: abite illuc, unde malum pedem adtulistis,

    id. Cat. 14, 21.— To bring near, extend, = porrigo (eccl. Lat.):

    adfer manum tuam,

    reach hither, Vulg. Joan. 20, 27.—
    B.
    Trop., to bring to, upon, in a good or bad sense.
    (α).
    In bon. part.:

    pacem ad vos adfero,

    Plaut. Am. prol. 32:

    hic Stoicus genus sermonum adfert non liquidum,

    i.e. makes use of, Cic. de Or. 2, 38, 159:

    nihil ostentationis aut imitationis adferre,

    id. ib. 3, 12, 45:

    non minus adferret ad dicendum auctoritatis quam facultatis,

    id. Mur. 2, 4:

    consulatum in familiam,

    id. Phil. 9, 2:

    animum vacuum ad scribendas res difficiles,

    id. Att. 12, 38:

    tibi benedictionem,

    Vulg. Gen. 33, 11:

    Domino gloriam,

    ib. 1 Par. 16, 28; ib. Apoc. 21, 26: ignominiam, ib. Osee, 4, 18.—
    (β).
    In mal. part.:

    bellum in patriam,

    Ov. M. 12, 5:

    nisi etiam illuc pervenerint (canes), ut in dominum adferant dentes,

    to use their teeth against their master, Varr. R. R. 2, 9, 9:

    adferam super eos mala,

    Vulg. Jer. 23, 12:

    Quam accusationem adfertis adversus hominem hunc?

    id. Joan. 18, 29: quod gustatum adfert mortem, ib. Job, 6, 6: vim adferre alicui for inferre, to use force against or offer violence to one, Cic. Phil. 2, 7; id. Verr. 2, 1, 26; Liv. 9, 16; 42, 29 Drak.; Ov. H. 17, 21 Heins.; id. A. A. 1, 679; Suet. Oth. 12 al.: manus adferre alicui, in a bad sense, to lay hands on, attack, assail (opp.:

    manus abstinere ab aliquo): pro re quisque manus adfert (sc. ad pugnam),

    Cic. Verr. 2, 1, 26:

    domino a familiā suā manus adlatas esse,

    id. Quint. 27:

    intellegimus eum detrudi, cui manus adferuntur,

    id. Caecin. 17:

    qui sit improbissimus, manus ei adferantur, effodiantur oculi,

    id. Rep. 3, 17 Creuz. al.: sibi manus, to lay hands on one's self, to commit suicide: Qui quidem manus, quas justius in Lepidi perniciem animāsset, sibi adferre conatus est, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23.—Also of things: manus templo, to rob or plunder, Cic. Verr. 2, 1, 18:

    bonis alienis,

    id. Off. 2, 15:

    manus suis vulneribus,

    to tear open, id. Att. 3, 15 (a little before:

    ne rescindam ipse dolorem meum): manus beneficio suo,

    to nullify, render worthless, Sen. Ben. 2, 5 ext.
    II.
    Esp.
    A.
    To bring, bear, or carry a thing, as news, to report, announce, inform, publish; constr. alicui or ad aliquem aliquid, or acc. with inf. (class.;

    in the histt., esp. in Livy, very freq.): ea adferam eaque ut nuntiem, etc.,

    Plaut. Am. prol. 9:

    istud quod adfers, aures exspectant meae,

    id. As. 2, 2, 65; Ter. Phorm. prol. 22:

    calamitas tanta fuit, ut eam non ex proelio nuntius, sed ex sermone rumor adferret,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 25:

    si ei subito sit adlatum periculum patriae,

    id. Off. 1, 43, 154:

    nihil novi ad nos adferebatur,

    id. Fam. 2, 14; id. Att. 6, 8: rumores, qui de me adferuntur, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21:

    Caelium ad illam adtulisse, se aurum quaerere,

    id. Cael. 24; so id. Fam. 5, 2 al.:

    magnum enim, quod adferebant, videbatur,

    Caes. B. C. 3, 15 Dint.:

    cum crebri adferrent nuntii, male rem gerere Darium,

    Nep. 3, 3:

    haud vana adtulere,

    Liv. 4, 37; 6, 31:

    exploratores missi adtulerunt quieta omnia apud Gallos esse,

    id. 8, 17 Drak.:

    per idem tempus rebellāsse Etruscos adlatum est,

    word was brought, id. 10, 45 al.:

    idem ex Hispaniā adlatum,

    Tac. H. 1, 76:

    esse, qui magnum nescio quid adferret,

    Suet. Dom. 16; Luc. 1, 475:

    scelus adtulit umbris,

    Val. Fl. 3, 172 al. —So of instruction: doctrinam, Vulg. prol. Eccli.; ib. 2 Joan. 10.—
    B.
    To bring a thing on one, i.e. to cause, occasion, effect, give, impart; esp. of states of mind:

    aegritudinem alicui,

    Ter. Heaut. 4, 3, 2:

    alicui molestiam,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    populo Romano pacem, tranquillitatem, otium, concordiam,

    Cic. Mur. 1:

    alicui multas lacrimas, magnam cladem,

    id. N. D. 2, 3, 7:

    ipsa detractio molestiae consecutionem adfert voluptatis,

    id. Fin. 1, 11, 37; so,

    adferre auctoritatem et fidem orationi,

    id. Phil. 12, 7:

    metum,

    id. Verr. 2, 5, 25:

    dolorem,

    id. Sull. 1:

    luctum et egestatem,

    id. Rosc. Am. 5:

    consolationem,

    id. Att. 10, 4:

    delectationem,

    id. Fam. 7, 1 al.:

    detrimentum,

    Caes. B. C. 2, 82:

    taedium,

    Plin. 15, 2, 3, § 7:

    dolorem capitis,

    id. 23, 1, 18:

    gaudium,

    Plin. Ep. 10, 2, 1 al. —
    C.
    To bring forwards, allege, assert, adduce, as an excuse, reason, etc.:

    quam causam adferam?

    Ter. Heaut. 4, 3, 23:

    justas causas adfers,

    Cic. Att. 11, 15;

    also without causa: rationes quoque, cur hoc ita sit, adferendas puto,

    id. Fin. 5, 10, 27; cf. id. Fam. 4, 13:

    idque me non ad meam defensionem adtulisse,

    id. Caecin. 29, 85:

    ad ea, quae dixi, adfer, si quid habes,

    id. Att. 7: nihil igitur adferunt, qui in re gerendā versari senectutem negant, they bring forwards nothing to the purpose, who, etc., id. Sen. 6; id. de Or. 2, 53, 215:

    quid enim poterit dicere?... an aetatem adferet?

    i. e. as an excuse, id. ib. 2, 89, 364.—Also absol.:

    Quid sit enim corpus sentire, quis adferet umquam...?

    will bring forwards an explanation, Lucr. 3, 354 (cf. reddo absol. in same sense, id. 1, 566):

    et, cur credam, adferre possum,

    Cic. Tusc. 1, 29, 70; 3, 23, 55.—
    D.
    Adferre aliquid = conducere, conferre aliquid, to contribute any thing to a definite object, to be useful in any thing, to help, assist; constr. with ad, with dat., or absol.:

    quam ad rem magnum adtulimus adjumentum hominibus nostris,

    Cic. Off. 1, 1:

    negat Epicurus diuturnitatem temporis ad beate vivendum aliquid adferre,

    id. Fin. 2, 27, 87:

    quidquid ad rem publicam adtulimus, si modo aliquid adtulimus,

    id. Off. 1, 44, 155:

    illa praesidia non adferunt oratori aliquid, ne, etc.,

    id. Mil. 1: aliquid adtulimus etiam nos, id. Planc. 10, 24:

    quid enim oves aliud adferunt, nisi, etc.,

    id. N. D. 2, 63.—
    E.
    Very rare in class. period, to bring forth as a product, to yield, bear, produce, = fero:

    agri fertiles, qui multo plus adferunt, quam acceperunt,

    Cic. Off. 1, 15:

    herbam adferentem semen,

    Vulg. Gen. 1, 29:

    arva non adferent cibum,

    ib. Hab. 3, 17: lignum adtulit fructum, ib. Joel, 2, 22; ib. Apoc. 22, 2:

    ager fructum,

    ib. Luc. 12, 16 al.

    Lewis & Short latin dictionary > affero

  • 48 aufero

    aufĕro, abstŭli, ablātum, auferre, v. a. [ab-fero; cf. ab init. ], to take or bear off or away, to carry off, withdraw, remove (very freq. in prose and poetry; syn.: tollo, fero, rapio, eripio, diripio, adimo, averto).
    I.
    In gen.
    A.
    1.. Lit.:

    ab januā stercus,

    Plaut. As. 2, 4, 18:

    dona,

    id. Am. prol. 139:

    aurum atque ornamenta abs te,

    id. Mil. 4, 1, 36:

    abstulit eos a conspectu,

    Vulg. 4 Reg. 17, 18:

    auferas me de terrā hac,

    ib. Gen. 47, 30:

    vos istaec intro auferte,

    Ter. And. 1, 1, 1:

    Auferte ista hinc,

    Vulg. Joan. 2, 16:

    aether multos secum levis abstulit ignīs,

    Lucr. 5, 459; 3, 230; 3, 439; 3, 717; 5, 205; 5, 725; 6, 622; Turp. ap. Non. p. 422, 21:

    multa domum suam auferebat,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.:

    liberi per delectus alibi servituri auferuntur (a Romanis),

    are carried away, Tac. Agr. 31:

    quem vi abstulerant servi,

    Vulg. Gen. 21, 25.—So of sick persons, or those unable to walk:

    auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero,

    Plaut. Am. 1, 1, 202 (cf. id. ib. 1, 1, 298:

    lumbifragium hinc auferes): asoti, qui in mensam vomant et qui de conviviis auferantur,

    Cic. Fin. 2, 8, 23. —Auferre se, in colloquial lang., to remove one ' s self, to withdraw, retire, go away:

    Te, obsecro hercle, aufer modo,

    Plaut. Rud. 4, 3, 93:

    aufer te domum,

    id. As. 2, 4, 63.—
    2.
    Of bodies that are borne away by wings, by the winds, waves, or any other quick motion, to bear or carry away, sweep away, etc. (mostly poet. or in post-Aug. prose):

    aliquem ad scopulum e tranquillo auferre,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    unda rates,

    Prop. 1, 8, 14:

    auferor in scopulos,

    Ov. M. 9, 593:

    auferet,

    id. ib. 15, 292 al.:

    in silvam pennis ablata refugit,

    Verg. A. 3, 258; 11, 867:

    ne te citus auferat axis,

    Ov. M. 2, 75:

    vento secundo vehementi satis profecti celeriter e conspectu terrae ablati sunt,

    Liv. 29, 27:

    (Bubo) volat numquam quo libuit, sed transversus aufertur,

    Plin. 10, 12, 16, § 35:

    (milites) pavore fugientium auferebantur,

    Tac. A. 4, 73.—
    B.
    Trop., to carry away, mislead:

    te hortor, ut omnia gubernes prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,

    Cic. Fam. 2, 7:

    abstulerunt me velut de spatio Graecae res immixtae Romanis,

    i. e. have diverted, withdrawn me, from the subject, Liv. 35, 40:

    quae contemplatio aufert nos ad ipsorum animalium naturas,

    Plin. 27, 13, 120, § 145:

    auferre aliquem traversum,

    id. 28, 1, 1, § 1 Jan:

    ab intentione auferendus auditor,

    Quint. 4, 5, 6:

    somnus aufert,

    Hor. S. 1, 5, 83:

    auferimur cultu, i. e. decipimur,

    are deceived, duped, Ov. R. Am. 343.—
    II.
    Esp.,
    A.
    1.. To take or snatch away; in a good, but more frequently in a bad sense, to take by force, to remove, withdraw, take away violently, rob, steal, etc.:

    aliquid eris,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 8:

    quod auri, quod argenti, quod ornamentorum in meis urbibus fuit, id mihi tu, C. Verres, eripuisti atque abstulisti,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 19:

    ab hoc abaci vasa omnia abstuiit,

    id. Verr. 2, 4, 16; so,

    pecuniam de aerario,

    id. Att. 7, 21:

    pecuniam in ventre,

    to eat up, to squander, id. de Or. 2, 66, 265:

    auriculam mordicus,

    to bite off, id. ad Q. Fr. 3, 4:

    vestimentum,

    Vulg. Luc. 6, 29:

    hi ludi dies quindecim auferent,

    Cic. Verr. 1, 10, 31:

    imperium indignis,

    Liv. 3, 67:

    legionem,

    Tac. H. 4, 48:

    consulatum, censuram,

    id. ib. 1, 52:

    auferat omnia irrita oblivio si potest,

    Liv. 28, 29:

    spem, voluntatem defensionis,

    Cic. Verr. 2, 1, 7:

    fervorem et audaciam,

    Liv. 3, 12:

    obsequia,

    Tac. H. 1, 80:

    misericordiam,

    id. ib. 3, 84:

    spem veniae,

    id. A. 14, 23:

    studium,

    Cat. 68, 19 sq.; and so Hor. C. 3, 12, 5:

    metus,

    to banish, Verg. A. 12, 316:

    curas,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    somnos,

    id. C. 2, 16, 16; id. Epod. 5, 96:

    pudorem,

    Ov. M. 6, 617:

    fugam,

    to hinder, prevent, Flor. 3, 10, 3 al. —
    2.
    To take off or away, to destroy, consume, kill, slay, etc. (mostly poet. or in the Aug. histt.):

    Tam bellum mihi passerem abstulistis,

    Cat. 3, 15:

    abstulit clarum cita mors Achillem,

    Hor. C. 2, 16, 29; so id. Epod. 5, 66; id. S. 1, 9, 31:

    Auferat hora duos eadem,

    Ov. M. 8, 709; 15, 157:

    Labienum Varumque acies abstulit,

    Vell. 2, 55 fin.:

    Quidquid hinc aut illinc communis Mors belli aufert,

    Liv. 7, 8; Flor. 3, 17, 9 al.:

    Interea quodcumque fuit populabile flammae, Mulciber abstulerat,

    had consumed, Ov. M. 9, 263; 14, 575.—
    3.
    Of places, to separate, sever, divide:

    mare septem stadiorum intervallo Europam auferens Asiae,

    Plin. 4, 12, 24, § 75:

    Armenia Euphrate amne aufertur Cappadociae,

    id. 6, 9, 9, § 25. —
    B.
    To lay aside some action, manner of speaking, etc.; to cease from, desist from, leave off: proinde istaec tua aufer terricula, Att. ap. Non. p. 227, 31:

    jurgium hinc auferas,

    Plaut. Pers. 5, 2, 19:

    aufer nugas,

    id. Truc. 4, 4, 8; id. Curc. 2, 1, 30:

    pollicitationes aufer,

    Ter. Phorm. 5, 6, 17: Ge. Id nosmet ipsos facere oportet, Phaedria. Ph. Aufer mi "oportet:" quin tu, quod faciam, impera, id. ib. 1, 4, 45 Ruhnk. (cf. Juv. 6, 170):

    Aufer abhinc lacrimas,

    Lucr. 3, 955:

    insolentiam,

    Phaedr. 3, 6, 8; so absol.: Insanis? Aufer! away! (where nugas may be supplied, as in Plaut. Truc. 4, 4, 8), Ter. Ad. 5, 8, 14.—With inf. as object:

    aufer Me vultu terrere,

    Hor. S. 2, 7, 43.—
    C.
    Meton., effect for cause, to corry off ( as the fruit or result of one ' s labor, exertions, errors, etc.), to obtain, get, receive, acquire:

    Ecquas viginti minas Paritas ut auferas a me?

    Plaut. Ps. 1, 5, 71; 1, 5, 90; id. Curc. 5, 2, 21; id. Ep. 1, 2, 56; 2, 2, 9; id. Most. 4, 1, 32; Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    id inultum numquam auferet,

    id. And. 3, 5, 4; id. Ad. 3, 4, 8 (cf. id. And. 1, 2, 4): paucos dies ab aliquo, to obtain a few days ' respite, Cic. Quinct. 5, 20:

    quis umquam ad arbitrum quantum petiit, tantum abstulit?

    id. Rosc. Com. 4, 12; so,

    responsum ab aliquo,

    id. de Or. 1, 56, 239:

    decretum,

    id. Att. 16, 16, A:

    diploma,

    id. Fam. 6, 12, 3:

    praemium,

    Suet. Gram. 17. —Also with ut: ut in foro statuerent (statuas), abstulisti, you have carried the point that they etc., Cic. Verr. 2, 2, 59 (so, adsequi, ut, Tac. G. 35).— Trop., to carry away the knowledge of a thing, to learn, understand: quis est in populo Romano, qui hoc non ex priore actione abstulerit? has not learned, does not know, Cic Verr. 2, 1, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > aufero

  • 49 confero

    confĕro, contŭli, collātum (conl-), conferre, v. a.
    I.
    To bring, bear, or carry together, to collect, gather (freq. and class.).
    A.
    In gen.:

    ligna circa casam,

    Nep. Alcib. 10, 4:

    arma,

    Vell. 2, 114, 4:

    cibos ore suo (aves),

    Quint. 2, 6, 7:

    undique collatis membris,

    Hor. A. P. 3 al.:

    sarcinas in unum locum,

    Caes. B. G. 1, 24; cf. id. ib. 2, 25:

    collatis militaribus signis,

    id. ib. 7, 2:

    ut premerer sacrā Lauroque collatāque myrto,

    Hor. C. 3, 4, 19:

    quo (sc. in proximum horreum) omne rusticum instrumentum,

    Col. 1, 6, 7:

    illuc (sc. in castella) parentes et conjuges,

    Tac. A. 4, 46 fin.:

    dentes in corpore (canes),

    Ov. M. 3, 236:

    materiam omnem, antequam dicere ordiamur,

    Quint. 3, 9, 8:

    summas (scriptorum) in commentarium et capita,

    id. 10, 7, 32:

    plura opera in unam tabulam,

    id. 8, 5, 26:

    quae in proximos quinque libros conlata sunt,

    id. 8, prooem. 1: res Romanas Graeco peregrinoque sermone in historiam, Just. pr. 1; cf. Suet. Caes. 44; cf. I. B. 5. infra.; Quint. 4, 1, 23:

    rogus inimicis collatus manibus,

    Petr. 115 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    To collect money, treasures, etc., for any object, to bring offerings, contribute:

    dona mihi,

    Plaut. Men. 1, 2, 20:

    contulit aes populus,

    Ov. F. 4, 351;

    so freq. on monuments: AERE CONLATO,

    Inscr. Orell. 3648; 74; Suet. Aug. 59:

    EX AERE CONLATO,

    Inscr. Orell. 3991:

    aurum argentumque in publicum,

    Liv. 28, 36, 3:

    munera ei,

    Nep. Ages. 7, 3:

    tributa quotannis ex censu,

    Cic. Verr. 2, 2, 53, § 131:

    conferre eo minus tributi,

    Liv. 5, 20, 5:

    in commune,

    Cic. Verr. 2, 2, 59, § 145; id. Quint. 3, 12:

    quadringena talenta quotannis Delum,

    Nep. Arist. 3, 1:

    (pecunia) ad ejus honores conlata,

    Cic. Fl. 25, 59:

    ad honorem tuum pecunias maximas contulisse,

    id. Verr. 2, 2, 65, § 157:

    sextantes in capita,

    Liv. 2, 33, 11:

    pecunias,

    Suet. Caes. 19; id. Aug. 57; 30; Just. 3, 6:

    vinum alius, alius mel,

    Dig. 41, 1, 7; 47, 7, 3 pr.:

    sua bona in medium,

    ib. 37, 6, 1 pr.:

    magnam partem patrimonii alicui rei,

    ib. 50, 4, 5:

    cum et Socrati collatum sit ad victum,

    Quint. 12, 7, 9.— Absol.:

    nos dabimus, nos conferemus, nostro sumptu, non tuo,

    Plaut. Most. 5, 2, 39.—Hence,
    b.
    Trop., like the Gr. sumpherô (v. Lidd. and Scott in h. v. 5.), to be useful, profitable, to profit, serve, be of use to ( = prosum; cf. also conduco, II.; post-Aug., and only in the third person; most freq. in Quint.); constr. with ad, in, the dat., inf., or absol.
    (α).
    With ad:

    naturane plus ad eloquentiam conferat an doctrina,

    Quint. 2, 19, 1; so id. 1, 8, 7; 2, 5, 1; 3, 6, 7 al.; Cels. 6, 6, 1; Col. 12, prooem. § 6; Suet. Tib. 4.—
    * (β).
    With in:

    rursus in alia plus prior (exercitatio) confert,

    Quint. 10, 7, 26.—
    (γ).
    With dat.:

    Gracchorum eloquentiae multum contulisse matrem,

    Quint. 1, 1, 6; so id. prooem. § 6; 2, 9, 2; 3, 7, 12 al.; Plin. 20, 6, 23, § 54; 20, 23, 98, § 261; 29, 1, 6, § 13; Suet. Vesp. 6.—
    (δ).
    With subj. inf.:

    incipiente incremento confert alterna folia circum obruere,

    Plin. 19, 5, 26, § 83.—
    (ε).
    Absol.:

    multum veteres etiam Latini conferunt, imprimis copiam verborum,

    Quint. 1, 8, 8; 2, 5, 16; 4, 2, 123 al.; cf. Sillig ad Plin. 35, 10, 36, § 67.—
    2.
    To bring into connection, to unite, join, connect:

    membris collatis, of an embrace,

    Lucr. 4, 1101; cf.

    ora,

    App. M. 5, p. 161, 17:

    fontes e quibus collatae aquae flumen emittunt,

    Curt. 7, 11, 3: capita, to lay heads together (in conferring, deliberating, etc.), Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; Liv. 2, 45, 7: pedem, to go or come with one, Plaut. Merc. 5, 2, 41; so,

    gradum ( = congredi),

    id. Men. 3, 3, 30; id. Ps. 2, 4, 17; Verg. A. 6, 488.—Of chemical union:

    dissimiles et dispares res in unam potestatem,

    Vitr. 2, 6, 4.—
    b.
    Trop.:

    collatis viribus,

    Plin. Ep. 8, 14, 17; cf.:

    conferre vires in unum,

    Liv. 33, 19, 7:

    collata omnium vota in unius salutem,

    Plin. Pan. 23, 5:

    e singulis frustis collata oratio,

    Quint. 8, 5, 27; cf. id. 2, 9, 3:

    velut studia inter nos conferebamus,

    id. 4, prooem. § 1.— So esp. of conferences, consultations, etc., to consult together, confer, consider or talk over together:

    si quid res feret, coram inter nos conferemus,

    Cic. Att. 1, 20, 1:

    sollicitudines nostras inter nos,

    id. Fam. 6, 21, 2:

    rationes,

    id. Att 5, 21, 12: familiares sermones cum aliquo, to unite in familiar conversation with, id. Off. 2, 11, 39:

    cum hoc in viā sermonem contulit,

    id. Inv. 2, 4, 14; cf.:

    cum aliquo aut sermones aut consilia,

    id. Phil. 2, 15, 38:

    consilia ad adulescentes,

    Ter. Heaut. 3, 1, 64; cf.:

    consilia dispersim antea habita,

    Suet. Caes. 80:

    injurias,

    to deliberate together concerning, Tac. Agr. 15; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2.— Absol.:

    omnes sapientes decet conferre et fabulari,

    Plaut. Rud. 2, 3, 8.—With a rel.clause:

    fusi contulerimus inter nos... quid finis,

    Cic. Fin. 2, 2, 4:

    ibi conferentibus, quid animorum Hispanis esset,

    Liv. 27, 20, 4.—
    3.
    To bring or join together in a hostile manner, to set together (most freq. in milit. lang.):

    (Galli) cum Fontejo ferrum ac manus contulerunt,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2):

    signa cum Alexandrinis,

    id. Pis. 21, 49; cf.:

    collatis signis depugnare,

    Plaut. Cas. 2, 5, 44; Cic. Imp. Pomp. 23, 66:

    arma cum aliquo,

    Nep. Eum. 11, 5; 3, 6; cf.:

    arma inter se,

    Liv. 21, 1, 2:

    castra cum hoste,

    id. 26, 12, 14; cf.:

    castra castris,

    id. 23, 28, 9; 8, 23, 9; Cic. Div. 2, 55, 114; Caes. B. C. 3, 79:

    pedem cum pede,

    to fight foot to foot, Liv. 28, 2, 6; cf.:

    pede conlato,

    id. 6, 12, 10; 10, 29, 6; 26, 39, 12 al.:

    gradum cum aliquo,

    id. 7, 33, 11:

    pectora luctantia nexu pectoribus,

    Ov. M. 6, 242:

    stat conferre manum Aeneae,

    Verg. A. 12, 678:

    prima movet Cacus collatā proelia dextrā,

    Ov. F. 1, 569:

    collatis cursibus hastas conicere,

    Val. Fl. 6, 270:

    seque viro vir contulit,

    Verg. A. 10, 735.— Poet.:

    inter sese duri certamina belli,

    Verg. A. 10, 147:

    contra conferre manu certamina pugnae,

    Lucr. 4, 843:

    collato Marte,

    Ov. M. 12, 379.— Absol.:

    mecum confer, ait,

    fight with me, Ov. M. 10, 603.—
    b.
    Transf. from milit. affairs to lawsuits: pedem, to encounter, come in contact with one, to attack:

    non possum magis pedem conferre, ut aiunt, aut propius accedere?

    Cic. Planc. 19, 48:

    pedem cum singulis,

    Quint. 5, 13, 11; cf. id. 8, 6, 51; cf.:

    qui illi concedi putem utilius esse quod postulat quam signa conferri,

    Cic. Att. 7, 5, 5.— Poet.:

    lites,

    to contend, quarrel, Hor. S. 1, 5, 54.—
    4.
    To bring together for comparison, to compare; constr. with cum, inter se, ad, the dat., or acc. only.
    (α).
    With cum:

    quem cum eo (sc. Democrito) conferre possumus non modo ingenii magnitudine sed etiam animi?

    Cic. Ac. 2, 23, 73; so id. Verr. 2, 4, 52, § 115:

    ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius,

    id. ib. 2, 4, 20, § 45; id. Sull. 26, 72:

    cum maximis minima,

    id. Opt. Gen. Or. 6, 17; Quint. 5, 13, 12; 8, 4, 2 al.:

    nostras leges cum illorum Lycurgo et Dracone et Solone,

    Cic. de Or. 1, 44, 197; cf.:

    illa cum Graeciā,

    id. Tusc. 1, 1, 2; v. also d. —
    (β).
    With inter se (rare):

    vitam inter se utriusque conferte,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20.—
    * (γ).
    With ad:

    bos ad bovem collatus,

    Varr. L. L. 9, § 28 Müll.—
    (δ).
    With dat.:

    tempora praesentia praeteritis,

    Lucr. 2, 1166:

    parva magnis,

    Cic. Or. 4, 14:

    alicui illud,

    id. Inv. 2, 50, 151:

    lanam tinctam Tyriae lacernae,

    Quint. 12, 10, 75:

    ingenia ingeniis,

    Sen. Contr. 5, 33:

    illam puellis,

    Prop. 1, 5, 7; 1, 4, 9:

    nil jucundo amico,

    Hor. S. 1, 5, 44:

    (Pausanias et Lysander) ne minimā quidem ex parte Lycurgi legibus et disciplinae conferendi sunt,

    Cic. Off. 1, 22, 76; cf. supra, a.—
    (ε).
    With acc. only:

    tesseram hospitalem,

    Plaut. Poen. 5, 2, 88:

    conferte Verrem: non ut hominem cum homine comparetis, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 54, § 121:

    exemplum,

    Plaut. Poen. 1, 2, 85; Ter. Ad. 1, 2, 14; Ov. M. 7, 696:

    nec cum quaereretur gener Tarquinio, quisquam Romanae juventutis ullā arte conferri potuit,

    Liv. 1, 39, 4; Suet. Caes. 47:

    census,

    Plin. 7, 48, 49, § 159.—Of documents:

    haec omnia summā curā et diligentiā recognita et conlata sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 190.—
    5.
    With the idea of shortening by bringing together (cf. colligo), to compress, abridge, condense, make or be brief:

    quam potero in verba conferam paucissima,

    Plaut. Men. prol. 6; cf.:

    in pauca, ut occupatus nunc sum, confer, quid velis,

    id. Ps. 1, 3, 44:

    rem in pauca,

    id. Poen. 5, 4, 68; and:

    in pauca verba,

    id. As. 1, 1, 75; id: Pers. 4, 4, 109:

    totam Academiam... ex duobus libris contuli in quattuor,

    Cic. Att. 13, 13, 1:

    ut in pauca conferam,

    id. Caecin. 6, 17:

    sua verba in duos versus,

    Ov. F. 1, 162:

    ex immensā diffusāque legum copiā optima quaeque et necessaria in paucissimos libros,

    Suet. Caes. 44.— [p. 412] *
    6.
    To join in bringing forward, to propose unitedly (as a law; cf.

    fero, II. B. 8. b.): cur enim non confertis, ne sit conubium divitibus et pauperibus,

    Liv. 4, 4, 9 Weissenb. ad loc.
    II.
    (Con intens.) To bear, carry, convey, direct a thing somewhere (in haste, for protection, etc.); and conferre se, to betake or turn one's self anywhere, to go (very freq. and class.).
    A.
    Prop.
    1.
    In gen.
    (α).
    With the designation of the goal: quo me miser conferam? Gracch. ap. Cic. de Or. 3, 56, 214:

    qui cum se suaque omnia in oppidum Bratuspantium contulissent,

    Caes. B. G. 2, 13:

    se suaque eo,

    id. ib. 3, 28:

    se suaque in naves,

    Nep. Them. 2, 7 al.:

    iter Brundisium versus,

    Cic. Att. 3, 4 med.; cf.: iter eo, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 4:

    suas rationes et copias in illam provinciam,

    id. Imp. Pomp. 7, 17: legiones in mediam aciem, Auct. B. Alex. 39;

    Auct. B. Afr. 60: quos eodem audita Cannensis clades contulerat,

    Liv. 23, 17, 8:

    parentes illuc,

    Tac. A. 4, 46:

    se Rhodum conferre,

    Cic. de Or. 3, 56, 213: se Laodiceam, Lent. ap. Cic. Fam. 12, 14, 4:

    se Colonas,

    Nep. Paus. 3, 3:

    quo se fusa acies,

    Liv. 9, 16, 1 al.:

    se ad Tissaphernem,

    Nep. Alcib. 5, 2; so,

    se ad Pharnabazum,

    id. Con. 2, 1:

    se in fugam,

    Cic. Caecin. 8, 22: sese in pedes, Enn. ap. Non. p. 518, 20; Plaut. Bacch. 3, 1, 7 (cf.:

    conicere se in pedes,

    Ter. Phorm. 1, 4, 13).—Of things:

    pituita eo se umorve confert,

    Cels. 2, 12.—
    (β).
    Absol.:

    pulcre haec confertur ratis,

    is borne away, Plaut. Bacch. 4, 6, 27.—
    2.
    Esp., in Ov. M. (cf. abeo, II.): aliquem in aliquid, to change into, transform to something:

    aliquem in saxum,

    Ov. M. 4, 278: versos vultus ( poet. circumlocution for se) in hanc, id. ib. 9, 348:

    corpus in albam volucrem,

    id. ib. 12, 145.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to bring, turn, direct something to; and conferre se, to turn, apply, devote one's self to, etc.:

    quo mortuo me ad pontificem Scaevolam contuli,

    Cic. Lael. 1, 1:

    (Crassus) cum initio aetatis ad amicitiam se meam contulisset,

    id. Brut. 81, 281; id. Fam. 11, 29, 2:

    qui se ad senatūs auctoritatem, ad libertatem vestram contulerunt,

    id. Phil. 4, 2, 5; id. Ac. 1, 9, 34:

    se ad studium scribendi,

    id. Arch. 3, 4:

    se ad studia litterarum,

    id. ib. 7, 16; cf. Suet. Gram. 24:

    meus pater eam seditionem in tranquillum conferet (the figure taken from the sea when in commotion),

    Plaut. Am. 1, 2, 16: verba ad rem, to bring words to actions, i. e. to pass from words to deeds, Ter. Eun. 4, 6, 4; id. Hec. 3, 1, 17:

    suspitionem in Capitonem,

    Cic. Rosc. Am. 35, 100:

    ut spes votaque sua non prius ad deos quam ad principum aures conferret,

    Tac. A. 4, 39:

    lamentationes suas etiam in testamentum,

    id. ib. 15, 68.—More freq., in partic.,
    2.
    With the access. idea of application or communication, to devote or apply something to a certain purpose, to employ, direct, confer, bestow upon, give, lend, grant, to transfer to (a favorite word with Cic.).
    (α).
    With dat.:

    dona quid cessant mihi Conferre?

    Plaut. Men. 1, 2, 20:

    tibi munera,

    Prop. 2, 3, 25; Nep. Ages. 7, 3:

    victoribus praemia,

    Suet. Calig. 20:

    puellae quinquaginta milia nummūm,

    Plin. Ep. 6, 32, 2:

    fructum alio,

    Ter. Eun. 3, 1, 60; Dig. 37, 6, 1, § 24.—
    (β).
    With ad and acc.:

    hostiles exuvias ornatum ad urbis et posterum gloriam,

    Tac. A. 3, 72:

    Mithridates omne reliquum tempus non ad oblivionem veteris belli, sed ad comparationem novi contulit,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 9:

    omne studium atque omne ingenium ad populi Romani gloriam laudemque celebrandam,

    id. Arch. 9, 19; id. Fam. 10, 1, 3:

    omnem meam curam atque operam ad philosophiam,

    id. ib. 4, 3, 4:

    omnem tuum amorem omnemque tuam prudentiam... confer ad eam curam,

    id. Att. 7, 1, 2:

    animum ad fodiendos puteos, Auct. B. Alex. 9: ad naturae suae non vitiosae genus consilium vivendi omne,

    Cic. Off. 1, 33, 120:

    orationem omnem ad misericordiam,

    id. Lig. 1, 1.—
    (γ).
    With in:

    omnes curas cogitationesque in rem publicam,

    Cic. Off. 2, 1, 2:

    diligentiam in valetudinem tuam,

    id. Fam. 16, 4, 4:

    praedas ac manubias suas non in monumenta deorum immortalium, neque in urbis ornamenta conferre, sed, etc.,

    id. Agr. 2, 23, 60:

    in eos, quos speramus nobis profuturos, non dubitamus officia conferre,

    id. Off. 1, 15, 48; so,

    plurimum benignitatis in eum,

    id. ib. 1, 16, 50; id. Lael. 19, 70: curam restituendi Capitolii in L. Vestinum confert, i. e. assigns to, charges with, Tac. H. 4, 53:

    in unius salutem collata omnium vota,

    Plin. Pan. 23, 5.—
    (δ).
    With erga:

    commemoratio benevolentiae ejus, quam erga me a pueritiā contulisses,

    Cic. Fam. 10, 5, 1.—
    3.
    With aliquid ad or in aliquem or aliquid, to refer or ascribe something to a person or thing as its possessor, author (in a good, and freq. in a bad sense), to attribute, impute, assign, ascribe to one, to lay to the charge of:

    species istas hominum in deos,

    Cic. N. D. 1, 27, 77:

    res ad imperium deorum,

    Lucr. 6, 54:

    permulta in Plancium, quae ab eo numquam dicta sunt, conferuntur... Stomachor vero, cum aliorum non me digna in me conferuntur,

    Cic. Planc. 14, 35; id. Fam. 5, 5, 2:

    mortis illius invidiam in L. Flaccum,

    id. Fl. 17, 41:

    suum timorem in rei frumentariae simulationem angustiasque itinerum,

    Caes. B. G. 1, 40:

    sua vitia et suam culpam in senectutem,

    Cic. Sen. 5, 14:

    hanc ego de re publicā disputationem in Africani personam et Phili contuli,

    id. Att. 4, 16, 2.—So esp.:

    culpam in aliquem,

    Plaut. Am. 2, 2, 156; Ter. Eun. 2, 3, 97; Cic. Att. 9, 2, a, 1:

    causam in aliquem,

    id. ib. 12, 31, 1; Liv. 5, 11, 6; cf.:

    causam in tempus,

    Cic. de Or. 3, 61, 228.—
    4.
    To transfer to a fixed point of time, fix, assign, refer, appoint, put off, defer, postpone (cf. differo):

    Carthaginis expugnationem in hunc annum,

    Liv. 27, 7, 5: in posterum diem iter suum contulit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3:

    omnia in mensem Martium,

    Cic. Att. 6, 1, 24:

    aliquid in ambulationis tempus,

    id. Q. Fr. 3, 3, 1:

    eam pecuniam in rei publicae magnum aliquod tempus,

    id. Off. 3, 24, 93:

    quod in longiorem diem conlaturus fuisset,

    Caes. B. G. 1, 40 fin.:

    alicujus consulatum in annum aliquem,

    Plin. Pan. 61.—Rarely of place:

    idoneum locum in agris nactus... ibi adventum expectare Pompei eoque omnem belli rationem conferre constituit,

    Caes. B. C. 3, 81 fin.
    5.
    To bring on, cause, occasion, induce:

    pestem alicui,

    Col. 1, 5, 4:

    candorem mollitiamque,

    Plin. 35, 15, 50, § 175.

    Lewis & Short latin dictionary > confero

  • 50 Cynosura

    Cynŏsūra, ae, f., = Kunosoura (hound's-tail).
    I.
    The constellation at the north pole, the Cynosura, or Lesser Bear, Cic. Ac. 2, 20, 66; id. poët. N. D. 2, 41, 105 and 106; Caes. Germ. Arat. 187; Ov. F. 3, 107 al.—Hence,
    B.
    Cynŏsūris, ĭdis, f. adj., of or pertaining to the Cynosura:

    Ursa,

    the Lesser Bear, Ov. Tr. 5, 3, 7:

    cauda,

    Caes. Germ. Arat. 189.—
    II.
    A town in Arcadia, Stat. Th. 4, 295.

    Lewis & Short latin dictionary > Cynosura

  • 51 defero

    dē-fĕro, tŭli, lātum, ferre, v. a., to bear or bring away a thing from a place; to bear, carry, bring down.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Without stating the terminus (not very freq.):

    roseam Auroram per oras Aetheris,

    Lucr. 5, 656; 5, 273; 6, 639:

    Rhodanus amnis segnem deferens Ararim,

    Plin. 3, 4, 5, § 33; 6, 27, 31, § 136; Ov. M. 9, 117;

    ex Helicone coronam,

    Lucr. 1, 119:

    ramalia arida tecto,

    Ov. M. 8, 646. — Absol.:

    flumina liquida ac deferentia,

    Plin. Pan. 82 med. —Far more freq.,
    2.
    Indicating the terminus (by ad, in, an adv. of place, the dat., etc.):

    literas ad Caesarem,

    Caes. B. G. 5, 45, 3:

    epistolam ad Ciceronem,

    id. ib. 5, 48, 3 and 8; cf.:

    mandata ad aliquem,

    id. B. C. 1, 9; 3, 22:

    aurum ad gnatum suum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 115; cf. id. Truc. 2, 5, 64; Ter. Heaut. 4, 6, 18;

    natos ad flumina,

    Verg. A. 9, 604:

    Germani ad castra Romanorum delati,

    Caes. B. G. 6, 42 fin. et saep.:

    semen quod ex arbore per surculos defertur in terram,

    Varr. R. R. 1, 40, 4:

    aurum et omnia ornamenta sua in aerarium,

    Liv. 5, 25:

    aedes in planum et colli subicere,

    id. 2, 7: cf. Cic. Rep. 2, 31:

    ferrum in pectus,

    Tac. A. 1, 35:

    castra in viam,

    Liv. 22, 15:

    aciem in campos,

    id. 9, 37:

    in praeceps deferri,

    id. 5, 47; cf. id. 44, 5; Quint. 1, 12, 10:

    praeceps in undas deferar,

    Verg. E. 8, 60; Ov. F. 6, 228:

    in vicum,

    Hor. Ep. 2, 1, 269 et saep.:

    hunc sub aequora,

    i. e. submerge, Ov. M. 14, 601:

    quasdam (virgines) ex plebe homines domos deferebant,

    Liv. 1, 9:

    si forte eo (sc. Demetriadem) deferret fuga regem,

    id. 36, 20:

    quo pennis delata sit ales,

    Lucr. 6, 822:

    cum pallam mihi Detulisti,

    Plaut. Men. 2, 3, 42; so,

    epistolas alicui,

    id. Trin. 4, 2, 109 et saep.
    B.
    In partic.
    1.
    Naut. t. t., to drive away, drive down, drive a ship, or those on board a ship, to any place:

    onerariae duae paullo infra delatae sunt,

    Caes. B. G. 4, 36 fin.; id. B. C. 3, 30:

    una (navis) delata Oricum,

    id. ib. 3, 14, 2:

    (Labienus) longius delatus aestu, etc.,

    id. B. G. 5, 8, 2:

    quem cum ex alto ignotas ad terras tempestas et in desertum litus detulisset,

    Cic. Rep. 1, 17 fin.; cf. id. Ac. 2, 3, 8.—
    b.
    Rarely in gen., to bring, convey to any place (as a ship, its passengers):

    e portu navis huc nos dormientes detulit,

    Plaut. Am. 2, 2, 69.—
    2.
    Mercant. t. t., to bring to market, to sell (post-Aug.):

    nexos maniplos,

    Col. 10, 315: pallium. Petr. 12, 2:

    videamus hoc, quod concupiscimus, quanti deferatur,

    Sen. Ep. 42.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bring:

    redde harmoniaī Nomen, ab organicis alto delatum Heliconi,

    brought, Lucr. 3, 133; 5, 65:

    (Alexander) eadem fortunae pignora in discrimen detulisset,

    Liv. 9, 18 fin.; cf.:

    fabulas in certamen,

    Quint. 10, 1, 66: hac re ad consilium delata, having been taken into consideration, Caes. B. G. 3, 23 fin.; so,

    rem ad consilium,

    id. ib. 5, 28, 2:

    qui ad agendum nihil cogitati detulerit,

    Quint. 4, 5, 2:

    (poëta) si foret hoc nostrum delatus in aevum, Detereret sibi multa,

    Hor. S. 1, 10, 68. —
    B.
    With particular accessory notions.
    1.
    To bring, give to one, grant, confer upon, allot, to offer to any one, transfer, deliver (for syn. v. do—very freq.).
    (α).
    Aliquid ad aliquem:

    ad hunc totius belli summam omnium voluntate deferri,

    Caes. B. G. 2, 4, 7:

    imperium ad aliquem,

    id. ib. 6, 2; 7, 4, 6; Cic. Leg. 3, 2; id. Lig. 1, 3:

    omnem rem ad Pompeium,

    id. Fam. 1, 1; cf.:

    omnia ad unum,

    id. de Imp. Pomp. 23, 67:

    causam ad Galbam,

    id. Brut. 22, 86:

    primas ad aliquem,

    id. N. D. 1, 6, 15 et saep.—
    (β).
    Aliquid alicui:

    sibi a Caesare regnum civitatis deferri,

    Caes. B. G. 5, 6, 2; Fasti ap. Cic. Phil. 2, 34, 87; cf.:

    regnum et diadema uni,

    Hor. Od. 2, 2, 22:

    fasces indigno,

    id. Ep. 1, 16, 34:

    praemium dignitatis alicui (opp. denegare),

    Cic. Fl. 1:

    ultro ei legationem (opp. denegare),

    id. Fam. 13, 55; cf. id. ib. 4, 13:

    palmam alicujus rei Crasso,

    id. de Or. 2, 56; cf. Liv. 7, 13; Quint. 10, 1, 53:

    omnem ei auctoritatem,

    Cic. Fl. 6, 14:

    pacem hostibus,

    Liv. 23, 13:

    Octaviam neptem condicionem,

    Suet. Caes. 27 et saep. —
    (γ).
    With acc. alone, or absol.:

    jusjurandum,

    to tender an oath, Quint. 5, 6, 6; cf. ib. § 3 and § 4;

    si quid petet, ultro defer,

    Hor. Ep. 1, 12, 23 et saep.—
    2.
    To bring or give an account of, to report, announce, signify, state (for syn. v. declaro init.

    very freq.): qui nostra consilia ad adversarios deferat,

    Cic. Clu. 52; so,

    aliquid ad aliquem,

    id. Mil. 9 fin.; id. Cat. 3, 3, 7; Caes. B. G. 2, 17, 4; 5, 25, 4 et saep.:

    ut (haec) per eos ad Caesarem deferrentur,

    id. ib. 7, 17 fin.; so with per, id. B. C. 3, 30, 6; 3, 63, 5 al.:

    qui ad Caesarem detulerint delaturive sint, me poenitere consilii mei,

    Cic. Att. 11, 7, 5; so with acc. and inf., id. Verr. 2, 5, 62; Verg. A. 4, 299 al.—
    b.
    Legal t. t.: nomen, and post-Aug., aliquem, to indict, impeach, accuse before the pretor, as plaintiff or informer (for syn. cf.:

    denuntio, indico): nomen alicujus de parricidio,

    Cic. Rosc. Am. 10, 28:

    nomen amici mei de ambitu,

    id. Cael. 31, 76; id. Rosc. Am. 23; nomen suo familiari (dat.) eadem de re, id. ib. 23:

    nomen tibi,

    id. Pis. 33, 82; cf.:

    illi nonnihil tamen in deferendo nomine secuti,

    id. Rosc. Am. 3, 8:

    ad deferendos reos praemio duci,

    Quint. 12, 7, 3:

    reos ad praetorem,

    Tac. A. 14, 41:

    reos ejusdem criminis detulerunt,

    Quint. 11, 1, 79; cf.:

    defertur majestatis,

    Tac. A. 14, 48 (v. Draeger ad loc.):

    adulterii,

    id. ib. 4, 42:

    impietatis in principem,

    id. ib. 6, 47:

    Drusus defertur moliri res novas,

    id. ib. 2, 27; cf.:

    defertur simulavisse partum,

    ib. 3, 22:

    ad deferenda de Perseo crimina,

    Liv. 42, 11; cf. Quint. 4, 2, 98; cf.

    also: et cum occiderentur, detuli sententiam,

    voted to condemn, Vulg. Act. 26, 10. — Absol.:

    et minari et deferre etiam non orator potest,

    Quint. 4, 1, 22.—Of denouncing:

    quae apud vos de me deferunt,

    Cic. Agr. 3, 1.—
    c.
    Pub. law t. t.
    (α).
    Aliquid ad aerarium, and more freq. simply aliquid, to give in at the Aerarium:

    horum nomina ad aerarium detulisset,

    Cic. Phil. 5, 5 fin.:

    quamquam rationes deferre properarim (for which referre is repeatedly used just before),

    Cic. Fam. 5, 20, 3.—Hence of persons, to recommend them for future consideration and reward, for their services to the state:

    in beneficiis ad aerarium delatus est,

    Cic. Arch. 5 fin.; id. Fam. 5, 20, 7; id. Balb. 28; id. Att. 5, 7:

    senatus consultum factum ad aerarium deferre,

    the public archives, Liv. 39, 4, 8; Tac. A. 3, 51; 13, 28; Suet. Aug. 94, 3.—
    (β).
    Deferre in censum, to report any thing for assessment, to return one's property to the censors:

    mille quingentum aeris in censum,

    Gell. 16, 10, 10;

    for which, deferre censum,

    Plin. 7, 48, 49, § 159; Tac. A. 6, 41.— Pass. in mid. force:

    deferri in censum,

    to report one's self for assessment, Eutr. 1, 7.—
    3.
    To ascribe, Amm. 14, 6, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > defero

  • 52 effero

    1.
    ef-fĕro or ecfĕro (cf. Neue, Formenl. 2, 766), extŭli, ēlatum, efferre or ecferre, v. a., to bring or carry out, to bring forth (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ex navi,

    Plaut. Am. 2, 1, 82; cf.

    tela, etc., ex aedibus Cethegi,

    Cic. Cat. 3, 3 fin.:

    argentum jubeo jam intus efferri foras,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 62; cf. id. ib. 4, 9, 127; id. Most. 2, 1, 58; id. Mil. 4, 8, 4:

    argentum ad aliquem,

    id. Epid. 5, 1, 27; id. Truc. 3, 1, 16:

    machaeram huc,

    id. Mil. 2, 5, 53; cf. id. Stich. 2, 2, 28:

    puerum extra aedes usquam,

    Ter. Hec. 4, 1, 48:

    cistellam domo,

    id. Eun. 4, 6, 15; cf.:

    cibaria sibi quemque domo,

    Caes. B. G. 1, 5, 3:

    frumentum ab Ilerda,

    id. B. C. 1, 78, 1:

    piscem de custodia,

    Col. 8, 17 fin.:

    litteras,

    Caes. B. G. 5, 45, 4:

    mucronem,

    Cic. Cat. 2, 1, 2; cf.:

    vexilla, signa, arma (e castris, extra fines, etc.),

    Liv. 10, 19; 27, 2; 29, 21; Tac. H. 3, 31 al.:

    ferrum a latere deripuit, elatumque deferebat in pectus,

    id. A. 1, 35 fin.: Colchis pedem, Enn. ap. Non. 297, 20; so,

    pedem,

    Verg. A. 2, 657; cf.

    pedem aedibus,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 19:

    pedem portā,

    Cic. Att. 6, 8, 5; 7, 2, 6; Suet. Tib. 38:

    pedem quoquam,

    Plaut. Capt. 2, 3, 97:

    se hinc (ignis),

    Lucr. 6, 89 and 385:

    se vallo (equus),

    Tac. A. 15, 7:

    Furium longius extulit cursus,

    Liv. 3, 5; cf.:

    Messium impetus per hostes extulit,

    id. 4, 29.—
    B.
    In partic.
    1.
    Like the Gr. ekpherô, to carry out (of the house) for burial, to bear to the grave, to bury (cf.: cremo, humo, sepelio, prosequor): optumum'st Loces illum efferendum;

    nam jam credo mortuus est,

    Plaut. Aul. 3, 6, 32; id. Most. 4, 3, 8 sqq.; Ter. And. 1, 1, 90 Don. and Ruhnk.; 1, 1, 101; Cic. N. D. 3, 32, 80; Nep. Att. 17; Liv. 2, 33; 3, 18 fin.; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 99; Hor. S. 2, 5, 85; Vulg. Luc. 7, 12.—
    b.
    Transf.: meo unius funere elata populi Romani esset res publica, carried to burial, i. e. overthrown, destroyed, Liv. 28, 28; 24, 22; 31, 29.—
    2.
    Of a fruit-bearing soil, to bring forth, bear, produce:

    id, quod agri efferant,

    Cic. Rep. 2, 4 fin.; id. Brut. 4, 16; cf. also id. Verr. 2, 3, 47 fin.; 86 al.—
    b.
    Transf.:

    ea, quae efferant aliquid ex sese, perfectiores habere naturas quam, etc.,

    Cic. N. D. 2, 33 fin.; cf. Quint. 10, 1, 109; poet.:

    (Italia) genus acre virum,

    Verg. G. 2, 169.—
    3.
    Of motion in an upward direction (cf.: erigo and educo, II. B. 1.), to lift up, elevate, raise, exalt, Lucil. ap. Non. 297, 25:

    aliquem in murum,

    Caes. B. G. 7, 47 fin.:

    pars operis in altitudinem turris elata,

    id. B. C. 2, 8 fin.; cf. Quint. 11, 3, 103; and Suet. Calig. 32:

    corvus e conspectu elatus,

    Liv. 7, 26:

    pulvis elatus,

    id. 4, 33:

    elata super capita scuta,

    Tac. H. 3, 27: jubar (luna), Petron. Poët. 89, 2, 54; poet.:

    caput Auctumnus agris extulit,

    Hor. Epod. 2, 18.
    II.
    Trop.
    A.
    To set forth, spread abroad, utter, publish, proclaim:

    clamorem,

    to raise, Plaut. Am. 1, 1, 73:

    quod neque in vulgum disciplinam efferri velint, neque, etc.,

    Caes. B. G. 6, 14, 4; cf. Plin. 2, 12, 9:

    vocem ejus in vulgus,

    Tac. A. 12, 21:

    tuum peccatum foras,

    Ter. Phorm. 5, 7, 65 Ruhnk.:

    hoc foras,

    Cic. Phil. 10, 3; so,

    clandestina consilia,

    Caes. B. G. 7, 1, 6:

    rem,

    id. ib. 7, 2, 2:

    has meas ineptias,

    Cic. de Or. 1, 24, 111:

    divinitus dicta,

    id. ib. 3, 1 fin. et saep.—With a rel. clause:

    posteaquam in volgus militum elatum est, qua arrogantia in colloquio Ariovistus usus, etc.,

    Caes. B. G. 1, 46, 4.—
    2.
    In partic., of speech, to utter, pronounce, express, declare:

    verbum de verbo expressum extulit,

    Ter. Ad. prol. 11:

    ut verba inter se ra tione conjuncta sententiam efferant,

    Varr. L. L. 8, § 1 Müll.:

    si graves sententiae inconditis verbis efferuntur,

    Cic. Or. 44, 150; cf. Quint. 9, 4, 13:

    quae incisim aut membratim efferuntur, ea, etc.,

    Cic. Or. 67; cf. Quint. 9, 4, 33; 8, 3, 40; 10, 2, 17: pleraque utroque modo efferuntur, luxuriatur, luxuriat, etc., id. 9, 3, 7; cf. id. 1, 5, 16; 64; 2, 14, 2.—
    B.
    In the pass., qs. to be carried out of one's self by passions, feelings, etc.; to be carried away, transported, hurried away: usque adeo studio atque odio illius efferor ira, Lucil. ap. Cic. Tusc. 4, 21 fin.; so,

    studio,

    Cic. de Sen. 23, 83; id. Att. 1, 8, 2; id. N. D. 1, 20 fin.; Caes. B. C. 1, 45, 2; cf.

    cupiditate,

    Cic. Div. 1, 24, 49:

    vi naturae atque ingenii,

    id. Mur. 31, 65:

    laetitia,

    id. Deiot. 9, 26 (cf. act.:

    comitia ista praeclara, quae me laetitia extulerunt,

    id. Fam. 2, 10):

    incredibili gaudio,

    id. Fam. 10, 12, 2; cf. id. Rep. 3, 30; Suet. Caes. 22:

    voluptate canendi ac saltandi,

    id. Calig. 54:

    popularitate,

    id. Ner. 53.—
    C.
    (Acc. to I. B. 3.) To raise, elevate, exalt:

    pretia alicujus rei,

    Varr. R. R. 3, 6 fin.:

    quorum animi altius se extulerunt,

    Cic. Rep. 3, 3:

    aliquem ad summum imperium per omnes honorum gradus,

    id. Cat. 1, 11, 28; cf.:

    aliquem supra leges,

    Tac. A. 2, 34; and:

    aliquem geminatis consulatibus,

    id. ib. 1, 3; cf. also id. ib. 4, 40:

    aliquem pecunia aut honore,

    Sall. J. 49, 4:

    patriam demersam extuli,

    Cic. Sull. 31, 87; cf. Nep. Dion. 6; Cic. Prov. Cons. 14, 34:

    aliquem maximis laudibus,

    id. Off. 2, 10, 36; cf. Caes. B. C. 3, 87:

    aliquem summis laudibus ad caelum,

    Cic. Fam. 9, 14; cf. Nep. Dion. 7 fin.:

    aliquid maximis laudibus,

    Cic. Lael. 7, 24:

    aliquem laudibus,

    Tac. A. 3, 72:

    aliquem verbis,

    Cic. de Or. 3, 14, 52:

    aliquid versibus,

    id. Rep. 1, 14;

    and simply aliquid,

    id. Verr. 2, 4, 56; Tac. A. 2, 63:

    aliquem in summum odium,

    id. H. 4, 42; cf.:

    rem in summam invidiam,

    Quint. 8, 4, 19.—
    2.
    In partic., with se, to raise, elevate one's self; to rise, advance (cf.:

    appareo, eluceo, exsisto): cum (virtus) se extulit et ostendit suum lumen,

    Cic. Lael. 27; cf.

    so with a figure borrowed from the heavenly bodies: qua in urbe (Athenis) primum se orator extulit,

    id. Brut. 7, 26:

    volo se efferat in adolescente fecunditas,

    id. de Or. 2, 21.—
    b.
    In a bad sense, with se, or in the [p. 629] pass., to lift up one's self, to carry one's self high; to be puffed up, haughty, proud on account of any thing (the figure being borrowed from a prancing horse; cf. Liv. 30, 20; and Quint. 10, 3, 10):

    nec cohibendo efferentem se fortunam, quanto altius elatus erat, eo foedius corruit (Atilius),

    Liv. 30, 30:

    quod aut cupias ardenter aut adeptus ecferas te insolenter,

    Cic. Tusc. 4, 17, 39:

    qui enim victoria se ecferunt, quasi victos nos intuentur,

    id. Fam. 9, 2, 2; cf.:

    se altius et incivilius,

    Flor. 1, 26, 8:

    sese audacia, scelere atque superbia,

    Sall. J. 14, 11:

    hic me magnifice effero,

    Ter. Heaut. 4, 3, 31:

    (fortunati) efferuntur fere fastidio et contumacia,

    Cic. Lael. 15, 54:

    se efferre in potestate,

    to be insolent in office, id. de Or. 2, 84, 342.—Esp. freq. in the part. perf.:

    stulta ac barbara arrogantia elati,

    Caes. B. C. 3, 59, 3:

    recenti victoria,

    id. B. G. 5, 47, 4:

    spe celeris victoriae,

    id. ib. 7, 47, 3:

    gloria,

    id. B. C. 3, 79, 6:

    elatus et inflatus his rebus,

    Cic. Agr. 2, 35, 97:

    secunda fortuna magnisque opibus,

    Nep. Alcib. 7, 3; id. Milt. 7, 2:

    elatus ad vanam fiduciam,

    Curt. 3, 19, 10;

    but also: ad justam fiduciam,

    Liv. 27, 8, 7 et saep.—In the act. (rare, and with a fig. perh. borrowed from the wind): is demum vir erit, cujus animum nec prospera (fortuna) flatu suo efferet ( elates, inflates), nec adversa infringet, Liv. 45, 8 fin.
    D.
    Ante-class. and very rare, to carry out to the end, to support, endure: laborem, Att. ap. Cic. Sest. 48; cf.: malum patiendo, to get rid of, do away with, Cic. Poët. Tusc. 4, 29, 63 (but not in Lucr. 1, 141, where the better reading is sufferre).—Hence, ēlā-tus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 3. and II. C. 2.), exalted, lofty, high (rare; cf.: superbus, insolens, arrogans, etc.).
    A.
    Lit.:

    modo in elatiora modo in depressiora clivi,

    Col. 2, 4, 10:

    elatissimae lucernae,

    Tert. Apol. 53.—
    B.
    Trop.:

    animus magnus elatusque,

    Cic. Off. 1, 18, 61; id. Tusc. 1, 40, 96:

    verba,

    high-sounding, id. Or. 36, 124;

    hoc casu elatior Julianus,

    Amm. 21, 4, 7; Vulg. Rom. 1, 30:

    insula opibus,

    Nep. Milt. 7, 2. — Adv.: ēlāte, loftily, proudly:

    elate et ample loqui, opp. humiliter demisseque sentire,

    Cic. Tusc. 5, 9:

    dicere (opp. summisse),

    id. Opt. Gen. 4, 10.— Comp.:

    se gerere,

    Nep. Paus. 2, 3:

    elatius et arrogantius praefatur,

    Gell. 9, 15, 4.
    2.
    ef-fĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ex-ferus], to make wild, savage, fierce (class.; most freq. since the Aug. per.).
    I.
    Physically:

    terram immanitate beluarum efferari,

    Cic. N. D. 2, 39, 99:

    speciem oris,

    Liv. 2, 23; cf.

    vultum,

    Suet. Calig. 50:

    efferantia sese ulcera,

    becoming aggravated, malignant, Plin. 26, 14, 87, § 146.— Poet.:

    Mars efferat aurum,

    i. e. works up into weapons, Stat. Achill. 1, 425; cf.:

    homo qui magnae artis subtilitate tantum efferavit argentum,

    i. e. wrought into the figures of beasts, App. M. 5, p. 159, 14.—
    II.
    Mentally:

    gentes sic immanitate efferatae,

    Cic. N. D. 1, 23; cf. id. Tusc. 4, 14, 32:

    militem dux ipse efferavit,

    Liv. 23, 5; cf. id. 2, 29:

    animos,

    id. 1, 19; 25, 26:

    ingenia,

    Curt. 8, 2; 9, 19:

    efferavit ea caedes Thebanos omnes ad exsecrabile odium Romanorum,

    exasperated, Liv. 33, 29; cf. Vulg. Dan. 8, 7.—Hence, effĕrātus, a, um, P. a., wild, savage, fierce:

    sunt enim multa ecferata et immania, quaedam autem humanitatis quoque habent primam speciem,

    Cic. Tusc. 4, 14, 32:

    vultus,

    Petr. 82, 1:

    animi,

    Vulg. 2 Macc. 5, 11.— Comp.:

    mores ritusque,

    Liv. 34, 24.— Sup.:

    effectus,

    Sen. Ep. 121, 4:

    canes in homines,

    Jul. Val. Rer. Gest. Alex. M. 3, 18.— Adv.: effĕrāte, fiercely:

    saevire,

    Lact. 5, 20, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > effero

  • 53 enitor

    ē-nītor, -nīsus or -nixus (enixus, of bodily exertion, esp. of childbirth: enisus, of labor for an end, esp. of mental effort, etc., v. infra), 3, v. dep. n. and act.
    I.
    Neutr.
    A.
    To force or work one's way out; or (more freq.) to force one's way up, to mount up, climb, ascend.
    1.
    Lit.:

    per angustias aditus et ingruentem multitudinem,

    Tac. A. 16, 5; cf. Liv. 30, 24; 21, 36:

    dum cohortes in aequum eniterentur,

    Tac. A. 2, 80 fin.:

    adeo erat impedita vallis, ut in ascensu, nisi sublevati a suis, primi non facile eniterentur,

    Caes. B. C. 2, 34, 5; cf. Liv. 2, 65; Ov. M. 2, 64; Hor. C. 3, 3, 10:

    sol per ardua enisus,

    Plin. 18, 28, 68, § 264:

    in editiora,

    Tac. A. 1, 70:

    in verticem montis,

    Curt. 7, 11:

    enisae legiones in aperta,

    Tac. A. 1, 65:

    Vitellius in editiora enisus,

    id. ib. 1, 70.— Poet.:

    viribus eniti quarum assuescant (vites),

    by whose strength they may mount up, Verg. G. 2, 360:

    opibus fratris enisus,

    Tac. A. 14, 28.—
    2.
    Trop.:

    nihil tam alte natura constituit, quo virtus non posset eniti,

    Curt. 7, 11, 10.—
    B.
    In gen., to exert one's self, to make an effort, to struggle, strive, sc. to accomplish something.—With ut:

    enitare, contendas, efficias, ut, etc.,

    Cic. Fam. 13, 29, 5; so id. Lael. 16, 59; id. Off. 3, 10, 42; id. Rep. 2, 30; id. Att. 9, 15, 4:

    tantum celeritate navis enisus est, ut, etc.,

    Caes. B. C. 2, 6, 4:

    ab adulescentia ita se enisum ut ab optimo quoque probaretur,

    Sall. J. 22, 2; Liv. 42, 46 et saep.—With ne:

    illud pugna et enitere, ne, etc.,

    Cic. Fam. 3, 10, 3; so Sall. J. 10 fin.—Pass. impers.:

    ab eisdem summa ope enisum, ne tale decretum fieret,

    Sall. J. 25, 2.—Less commonly with inf.:

    corrigere mihi gnatum porro enitere,

    Ter. And. 3, 4, 17 Ruhnk.; so Sall. J. 14, 1; Hor. C. 3, 27, 47; id. A. P. 236.— Absol.:

    ego, quod potero, enitar sedulo,

    Ter. Heaut. 5, 4, 15; Cic. Rep. 6, 24 (twice); Quint. 7, 10, 14 al.; cf.:

    pro aliquo,

    Ter. Ph. 3, 1, 11:

    in aliqua re,

    Cic. de Or. 2, 72 fin.:

    ad dicendum,

    id. ib. 1, 4, 14: quod (acc. respect, v. A. and S. Gr. §

    232, 3): quidem certe enitar,

    Cic. Att. 16, 6, 2; cf. id. ib. 13, 25 fin., Orell. N. cr.
    II.
    Act. (perh. not ante-Aug.).
    A.
    To bring forth, bear children or young:

    plures enisa partus decessit,

    Liv. 40, 4: enixa, with acc., Quint. 6 prooem. § 4; Tac. A. 2, 84; 14, 12; Suet. Tib. 4; Verg. A. 3, 391; 8, 44; Ov. M. 1, 670; 3, 344 et saep.— Absol., Quint. 5, 13, 9; Tac. A. 5, 1; Suet. Calig. 25; id. Ner. 23 al.—
    B.
    To climb up, ascend a place:

    Pyrenaeum et Alpes et immensa viarum spatia aegre,

    Tac. H. 1, 23 fin.:

    aggerem,

    id. A. 2, 20:

    totum spatium,

    Col. 2, 2, 27.— Hence, ēnixus ( ēnīsus), a, um, P. a.
    A.
    Strenuous, earnest, zealous:

    faciebat enixo studio, ne, etc.,

    Liv. 42, 3; cf.

    opera (with prompta), Frontin. Strat. 2, 5, 30: virtus,

    Liv. 6, 24 fin.:

    voluntas,

    Dig. 31, 1, 77, § 23:

    enixo studio petere,

    Val. Max. 8, 15, ext. 1.— Comp.:

    opera,

    Sen. Ben. 6, 17; Plin. 9, 8, 9, § 32.—
    * B.
    Ēnixa, that has ceased to bear, Col. 6, 22, 1 Schneid.— Adv.
    a.
    ēnixe, strenuously, earnestly, zealously:

    expeto,

    Plaut. Trin. 3, 2, 26:

    causam suscipere,

    Cic. Sest. 16, 38; Caes. B. C. 3, 35 fin.; Liv. 4, 26 fin.; 41; 6, 40;

    26, 47: petere,

    Sen. Ep. 95, 2 et saep.— Comp., Liv. 29, 1; Suet. Tib. 50; id. Galb. 3:

    enixius orare, Greg. M. Dial. 4, 38 al.: animum imperatoris enixius deprecari,

    Amm. 15, 7; App. M. 2, p. 117, 20.— Sup., Suet. Caes. 5.—
    * b.
    ēnixim, the same, Sisenn. ap. Non. 107, 19.
    ēnixus or ēnīsus, a, um, in pass.
    signif.
    1.
    Born:

    quod in luco Martis enixi sunt,

    Just. 43, 2, 7.—
    2.
    Impers.: ab eisdem illis regis fautoribus summa ope enisum, ne tale decretum fieret, striven to their utmost to prevent, etc., Sall. J. 25, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > enitor

  • 54 enixim

    ē-nītor, -nīsus or -nixus (enixus, of bodily exertion, esp. of childbirth: enisus, of labor for an end, esp. of mental effort, etc., v. infra), 3, v. dep. n. and act.
    I.
    Neutr.
    A.
    To force or work one's way out; or (more freq.) to force one's way up, to mount up, climb, ascend.
    1.
    Lit.:

    per angustias aditus et ingruentem multitudinem,

    Tac. A. 16, 5; cf. Liv. 30, 24; 21, 36:

    dum cohortes in aequum eniterentur,

    Tac. A. 2, 80 fin.:

    adeo erat impedita vallis, ut in ascensu, nisi sublevati a suis, primi non facile eniterentur,

    Caes. B. C. 2, 34, 5; cf. Liv. 2, 65; Ov. M. 2, 64; Hor. C. 3, 3, 10:

    sol per ardua enisus,

    Plin. 18, 28, 68, § 264:

    in editiora,

    Tac. A. 1, 70:

    in verticem montis,

    Curt. 7, 11:

    enisae legiones in aperta,

    Tac. A. 1, 65:

    Vitellius in editiora enisus,

    id. ib. 1, 70.— Poet.:

    viribus eniti quarum assuescant (vites),

    by whose strength they may mount up, Verg. G. 2, 360:

    opibus fratris enisus,

    Tac. A. 14, 28.—
    2.
    Trop.:

    nihil tam alte natura constituit, quo virtus non posset eniti,

    Curt. 7, 11, 10.—
    B.
    In gen., to exert one's self, to make an effort, to struggle, strive, sc. to accomplish something.—With ut:

    enitare, contendas, efficias, ut, etc.,

    Cic. Fam. 13, 29, 5; so id. Lael. 16, 59; id. Off. 3, 10, 42; id. Rep. 2, 30; id. Att. 9, 15, 4:

    tantum celeritate navis enisus est, ut, etc.,

    Caes. B. C. 2, 6, 4:

    ab adulescentia ita se enisum ut ab optimo quoque probaretur,

    Sall. J. 22, 2; Liv. 42, 46 et saep.—With ne:

    illud pugna et enitere, ne, etc.,

    Cic. Fam. 3, 10, 3; so Sall. J. 10 fin.—Pass. impers.:

    ab eisdem summa ope enisum, ne tale decretum fieret,

    Sall. J. 25, 2.—Less commonly with inf.:

    corrigere mihi gnatum porro enitere,

    Ter. And. 3, 4, 17 Ruhnk.; so Sall. J. 14, 1; Hor. C. 3, 27, 47; id. A. P. 236.— Absol.:

    ego, quod potero, enitar sedulo,

    Ter. Heaut. 5, 4, 15; Cic. Rep. 6, 24 (twice); Quint. 7, 10, 14 al.; cf.:

    pro aliquo,

    Ter. Ph. 3, 1, 11:

    in aliqua re,

    Cic. de Or. 2, 72 fin.:

    ad dicendum,

    id. ib. 1, 4, 14: quod (acc. respect, v. A. and S. Gr. §

    232, 3): quidem certe enitar,

    Cic. Att. 16, 6, 2; cf. id. ib. 13, 25 fin., Orell. N. cr.
    II.
    Act. (perh. not ante-Aug.).
    A.
    To bring forth, bear children or young:

    plures enisa partus decessit,

    Liv. 40, 4: enixa, with acc., Quint. 6 prooem. § 4; Tac. A. 2, 84; 14, 12; Suet. Tib. 4; Verg. A. 3, 391; 8, 44; Ov. M. 1, 670; 3, 344 et saep.— Absol., Quint. 5, 13, 9; Tac. A. 5, 1; Suet. Calig. 25; id. Ner. 23 al.—
    B.
    To climb up, ascend a place:

    Pyrenaeum et Alpes et immensa viarum spatia aegre,

    Tac. H. 1, 23 fin.:

    aggerem,

    id. A. 2, 20:

    totum spatium,

    Col. 2, 2, 27.— Hence, ēnixus ( ēnīsus), a, um, P. a.
    A.
    Strenuous, earnest, zealous:

    faciebat enixo studio, ne, etc.,

    Liv. 42, 3; cf.

    opera (with prompta), Frontin. Strat. 2, 5, 30: virtus,

    Liv. 6, 24 fin.:

    voluntas,

    Dig. 31, 1, 77, § 23:

    enixo studio petere,

    Val. Max. 8, 15, ext. 1.— Comp.:

    opera,

    Sen. Ben. 6, 17; Plin. 9, 8, 9, § 32.—
    * B.
    Ēnixa, that has ceased to bear, Col. 6, 22, 1 Schneid.— Adv.
    a.
    ēnixe, strenuously, earnestly, zealously:

    expeto,

    Plaut. Trin. 3, 2, 26:

    causam suscipere,

    Cic. Sest. 16, 38; Caes. B. C. 3, 35 fin.; Liv. 4, 26 fin.; 41; 6, 40;

    26, 47: petere,

    Sen. Ep. 95, 2 et saep.— Comp., Liv. 29, 1; Suet. Tib. 50; id. Galb. 3:

    enixius orare, Greg. M. Dial. 4, 38 al.: animum imperatoris enixius deprecari,

    Amm. 15, 7; App. M. 2, p. 117, 20.— Sup., Suet. Caes. 5.—
    * b.
    ēnixim, the same, Sisenn. ap. Non. 107, 19.
    ēnixus or ēnīsus, a, um, in pass.
    signif.
    1.
    Born:

    quod in luco Martis enixi sunt,

    Just. 43, 2, 7.—
    2.
    Impers.: ab eisdem illis regis fautoribus summa ope enisum, ne tale decretum fieret, striven to their utmost to prevent, etc., Sall. J. 25, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > enixim

  • 55 gravanter

    grăvo, āvi, ātum, 1, v. a. [gravis].
    I.
    To charge with a load, to load, burden, weigh down, oppress (mostly poet. and in postAug. prose).
    A.
    Lit.:

    praefectum castrorum sarcinis gravant,

    Tac. A. 1, 20; cf.:

    ferus Actora magno Ense gravat Capaneus,

    Stat. Th. 10, 257:

    non est ingenii cymba gravanda tui,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 22:

    aegraque furtivum membra gravabat onus,

    Ov. H. 11, 38:

    gravantur arbores fetu,

    Lucr. 1, 253; cf.:

    sunt poma gravantia ramos,

    Ov. M. 13, 812:

    ne, si demissior ibis, Unda gravet pennas,

    id. ib. 8, 205:

    quia pondus illis abest, nec sese ipsi gravant,

    Quint. 1, 12, 10:

    stomacho inutilis, nervis inimicus, caput gravans,

    Plin. 21, 19, 75, § 128:

    minui quod gravet (corpus) quolibet modo utilius,

    id. 11, 53, 119, § 284:

    ne obsidio ipsa multitudine gravaretur,

    Just. 14, 2, 3; 38, 10, 8; so in pass.:

    alia die febre commotus est: tertia cum se gravari videret,

    weighed down, oppressed, Capitol. Anton. 12; and esp. in perf. part.:

    gravatus somno,

    Plin. 10, 51, 70, § 136; 26, 1, 4, § 6; 33, 1, 6, § 27:

    vino,

    Curt. 6, 11, 28:

    telis,

    id. 8, 14, 38:

    ebrietate,

    id. 5, 7, 11:

    cibo,

    Liv. 1, 7, 5:

    vino somnoque,

    id. 25, 24, 6.—
    B.
    Esp., to make pregnant:

    uterum,

    Stat. Th. 2, 614:

    gravatam esse virginem,

    Lact. 4, 12, 2; id. Epit. 44, 1; cf.: semper gravata lentiscus, Cic. poët. Div. 1, 9, 16; Paul. ex Fest. p. 95, 15. —
    C.
    Trop.
    1.
    To burden, oppress, incommode:

    nil moror officium, quod me gravat,

    Hor. Ep. 2, 1, 264:

    septem milia hominum, quos et ipse gravari militia senserat,

    Liv. 21, 23, 6:

    sed magis hoc, quo (mala nostra) sunt cognitiora, gravant,

    Ov. Tr. 4, 6, 28. —
    2.
    To make more grievous, aggravate, increase:

    tu fortunam parce gravare meam,

    id. ib. 5, 11, 30:

    quo gravaret invidiam matris,

    Tac. A. 14, 12:

    injusto faenore gravatum aes alienum,

    Liv. 42, 5, 9.—
    D.
    To lower in tone; hence, gram. t. t., to give the grave accent to a vowel (opp. acuo):

    a littera gravatur,

    Prisc. 539, 573 P.—
    II.
    Transf., as v. dep.: grăvor, ātus (lit., to be burdened with any thing, to feel burdened; hence), to feel incommoded, vexed, wearied, or annoyed at any thing; to take amiss, to bear with reluctance, to regard as a burden, to do unwillingly (class.); in Cic. only absol. or with an object-clause, afterwards also constr. with acc.
    (α).
    Absol.:

    non gravabor,

    Plaut. Trin. 5, 2, 49: quid gravare? id. Stich. 3, 2, 22:

    quamquam gravatus fuisti, non nocuit tamen,

    id. ib. 5, 4, 40:

    ne gravare,

    Ter. Ad. 5, 8, 19:

    primo gravari coepit, quod invidiam atque offensionem timere dicebat,

    Cic. Clu. 25, 69:

    ego vero non gravarer si, etc.,

    id. Lael. 5, 17:

    nec gravatus senex dicitur locutus esse, etc.,

    Liv. 9, 3, 9:

    ille non gravatus, Primum, inquit, etc.,

    Varr. R. R. 1, 3:

    spem ac metum juxta gravatus Vitellius ictum venis intulit,

    Tac. A. 6, 3:

    benignus erga me ut siet: ne gravetur,

    Plaut. Mil. 4, 6, 15.—
    (β).
    With an object-clause:

    rogo, ut ne graveris exaedificare id opus, quod instituisti,

    Cic. de Or. 1, 35, 164; 1, 23, 107; id. Fam. 7, 14, 1:

    ne graventur, sua quoque ad eum postulata deferre,

    Caes. B. C. 1, 9:

    quod illi quoque gravati prius essent ad populandam Macedoniam exire,

    Liv. 31, 46, 4:

    tibi non gravabor reddere dilatae pugnae rationem,

    id. 34, 38, 3; Curt. 9, 1, 8; 6, 8, 12; Suet. Aug. 34 al.—
    (γ).
    With acc.:

    Pegasus terrenum equitem gravatus Bellerophontem,

    disdaining to bear, throwing off, Hor. C. 4, 11, 27:

    at illum acerbum et sanguinarium necesse est graventur stipatores sui,

    be weary of supporting, Sen. Clem. 1, 12 fin.:

    matrem,

    Suet. Ner. 34:

    ampla et operosa praetoria,

    id. Aug. 72:

    aspectum civium,

    Tac. A. 3, 59 fin.:

    spem ac metum juxta gravatus,

    id. ib. 5, 8; Quint. 1, 1, 11.— Hence, adv. in two forms:
    A.
    grăvātē (acc. to II.), with difficulty or reluctance, unwillingly, grudgingly:

    non gravate respondere,

    Cic. de Or. 1, 48, 208;

    opp. gratuito,

    id. Off. 2, 19, 66;

    opp. benigne,

    id. Balb. 16, 36:

    Canius contendit a Pythio ut venderet: gravate ille primo,

    id. Off. 3, 14, 59:

    qui cum haud gravate venissent,

    Liv. 3, 4, 6 Weissenb. (al. gravati):

    concedere,

    id. 42, 43, 2.— Comp.:

    manus et plantas ad saviandum gravatius porrigere,

    Front. ad M. Caes. 4, 12 fin.
    B.
    grăvanter, with reluctance, unwillingly:

    reguli Gallorum haud gravanter venerunt,

    Liv. 21, 24, 5 Weissenb. (al. gravate); Cassiod. Varr. 4, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > gravanter

  • 56 gravo

    grăvo, āvi, ātum, 1, v. a. [gravis].
    I.
    To charge with a load, to load, burden, weigh down, oppress (mostly poet. and in postAug. prose).
    A.
    Lit.:

    praefectum castrorum sarcinis gravant,

    Tac. A. 1, 20; cf.:

    ferus Actora magno Ense gravat Capaneus,

    Stat. Th. 10, 257:

    non est ingenii cymba gravanda tui,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 22:

    aegraque furtivum membra gravabat onus,

    Ov. H. 11, 38:

    gravantur arbores fetu,

    Lucr. 1, 253; cf.:

    sunt poma gravantia ramos,

    Ov. M. 13, 812:

    ne, si demissior ibis, Unda gravet pennas,

    id. ib. 8, 205:

    quia pondus illis abest, nec sese ipsi gravant,

    Quint. 1, 12, 10:

    stomacho inutilis, nervis inimicus, caput gravans,

    Plin. 21, 19, 75, § 128:

    minui quod gravet (corpus) quolibet modo utilius,

    id. 11, 53, 119, § 284:

    ne obsidio ipsa multitudine gravaretur,

    Just. 14, 2, 3; 38, 10, 8; so in pass.:

    alia die febre commotus est: tertia cum se gravari videret,

    weighed down, oppressed, Capitol. Anton. 12; and esp. in perf. part.:

    gravatus somno,

    Plin. 10, 51, 70, § 136; 26, 1, 4, § 6; 33, 1, 6, § 27:

    vino,

    Curt. 6, 11, 28:

    telis,

    id. 8, 14, 38:

    ebrietate,

    id. 5, 7, 11:

    cibo,

    Liv. 1, 7, 5:

    vino somnoque,

    id. 25, 24, 6.—
    B.
    Esp., to make pregnant:

    uterum,

    Stat. Th. 2, 614:

    gravatam esse virginem,

    Lact. 4, 12, 2; id. Epit. 44, 1; cf.: semper gravata lentiscus, Cic. poët. Div. 1, 9, 16; Paul. ex Fest. p. 95, 15. —
    C.
    Trop.
    1.
    To burden, oppress, incommode:

    nil moror officium, quod me gravat,

    Hor. Ep. 2, 1, 264:

    septem milia hominum, quos et ipse gravari militia senserat,

    Liv. 21, 23, 6:

    sed magis hoc, quo (mala nostra) sunt cognitiora, gravant,

    Ov. Tr. 4, 6, 28. —
    2.
    To make more grievous, aggravate, increase:

    tu fortunam parce gravare meam,

    id. ib. 5, 11, 30:

    quo gravaret invidiam matris,

    Tac. A. 14, 12:

    injusto faenore gravatum aes alienum,

    Liv. 42, 5, 9.—
    D.
    To lower in tone; hence, gram. t. t., to give the grave accent to a vowel (opp. acuo):

    a littera gravatur,

    Prisc. 539, 573 P.—
    II.
    Transf., as v. dep.: grăvor, ātus (lit., to be burdened with any thing, to feel burdened; hence), to feel incommoded, vexed, wearied, or annoyed at any thing; to take amiss, to bear with reluctance, to regard as a burden, to do unwillingly (class.); in Cic. only absol. or with an object-clause, afterwards also constr. with acc.
    (α).
    Absol.:

    non gravabor,

    Plaut. Trin. 5, 2, 49: quid gravare? id. Stich. 3, 2, 22:

    quamquam gravatus fuisti, non nocuit tamen,

    id. ib. 5, 4, 40:

    ne gravare,

    Ter. Ad. 5, 8, 19:

    primo gravari coepit, quod invidiam atque offensionem timere dicebat,

    Cic. Clu. 25, 69:

    ego vero non gravarer si, etc.,

    id. Lael. 5, 17:

    nec gravatus senex dicitur locutus esse, etc.,

    Liv. 9, 3, 9:

    ille non gravatus, Primum, inquit, etc.,

    Varr. R. R. 1, 3:

    spem ac metum juxta gravatus Vitellius ictum venis intulit,

    Tac. A. 6, 3:

    benignus erga me ut siet: ne gravetur,

    Plaut. Mil. 4, 6, 15.—
    (β).
    With an object-clause:

    rogo, ut ne graveris exaedificare id opus, quod instituisti,

    Cic. de Or. 1, 35, 164; 1, 23, 107; id. Fam. 7, 14, 1:

    ne graventur, sua quoque ad eum postulata deferre,

    Caes. B. C. 1, 9:

    quod illi quoque gravati prius essent ad populandam Macedoniam exire,

    Liv. 31, 46, 4:

    tibi non gravabor reddere dilatae pugnae rationem,

    id. 34, 38, 3; Curt. 9, 1, 8; 6, 8, 12; Suet. Aug. 34 al.—
    (γ).
    With acc.:

    Pegasus terrenum equitem gravatus Bellerophontem,

    disdaining to bear, throwing off, Hor. C. 4, 11, 27:

    at illum acerbum et sanguinarium necesse est graventur stipatores sui,

    be weary of supporting, Sen. Clem. 1, 12 fin.:

    matrem,

    Suet. Ner. 34:

    ampla et operosa praetoria,

    id. Aug. 72:

    aspectum civium,

    Tac. A. 3, 59 fin.:

    spem ac metum juxta gravatus,

    id. ib. 5, 8; Quint. 1, 1, 11.— Hence, adv. in two forms:
    A.
    grăvātē (acc. to II.), with difficulty or reluctance, unwillingly, grudgingly:

    non gravate respondere,

    Cic. de Or. 1, 48, 208;

    opp. gratuito,

    id. Off. 2, 19, 66;

    opp. benigne,

    id. Balb. 16, 36:

    Canius contendit a Pythio ut venderet: gravate ille primo,

    id. Off. 3, 14, 59:

    qui cum haud gravate venissent,

    Liv. 3, 4, 6 Weissenb. (al. gravati):

    concedere,

    id. 42, 43, 2.— Comp.:

    manus et plantas ad saviandum gravatius porrigere,

    Front. ad M. Caes. 4, 12 fin.
    B.
    grăvanter, with reluctance, unwillingly:

    reguli Gallorum haud gravanter venerunt,

    Liv. 21, 24, 5 Weissenb. (al. gravate); Cassiod. Varr. 4, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > gravo

  • 57 gravor

    grăvo, āvi, ātum, 1, v. a. [gravis].
    I.
    To charge with a load, to load, burden, weigh down, oppress (mostly poet. and in postAug. prose).
    A.
    Lit.:

    praefectum castrorum sarcinis gravant,

    Tac. A. 1, 20; cf.:

    ferus Actora magno Ense gravat Capaneus,

    Stat. Th. 10, 257:

    non est ingenii cymba gravanda tui,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 22:

    aegraque furtivum membra gravabat onus,

    Ov. H. 11, 38:

    gravantur arbores fetu,

    Lucr. 1, 253; cf.:

    sunt poma gravantia ramos,

    Ov. M. 13, 812:

    ne, si demissior ibis, Unda gravet pennas,

    id. ib. 8, 205:

    quia pondus illis abest, nec sese ipsi gravant,

    Quint. 1, 12, 10:

    stomacho inutilis, nervis inimicus, caput gravans,

    Plin. 21, 19, 75, § 128:

    minui quod gravet (corpus) quolibet modo utilius,

    id. 11, 53, 119, § 284:

    ne obsidio ipsa multitudine gravaretur,

    Just. 14, 2, 3; 38, 10, 8; so in pass.:

    alia die febre commotus est: tertia cum se gravari videret,

    weighed down, oppressed, Capitol. Anton. 12; and esp. in perf. part.:

    gravatus somno,

    Plin. 10, 51, 70, § 136; 26, 1, 4, § 6; 33, 1, 6, § 27:

    vino,

    Curt. 6, 11, 28:

    telis,

    id. 8, 14, 38:

    ebrietate,

    id. 5, 7, 11:

    cibo,

    Liv. 1, 7, 5:

    vino somnoque,

    id. 25, 24, 6.—
    B.
    Esp., to make pregnant:

    uterum,

    Stat. Th. 2, 614:

    gravatam esse virginem,

    Lact. 4, 12, 2; id. Epit. 44, 1; cf.: semper gravata lentiscus, Cic. poët. Div. 1, 9, 16; Paul. ex Fest. p. 95, 15. —
    C.
    Trop.
    1.
    To burden, oppress, incommode:

    nil moror officium, quod me gravat,

    Hor. Ep. 2, 1, 264:

    septem milia hominum, quos et ipse gravari militia senserat,

    Liv. 21, 23, 6:

    sed magis hoc, quo (mala nostra) sunt cognitiora, gravant,

    Ov. Tr. 4, 6, 28. —
    2.
    To make more grievous, aggravate, increase:

    tu fortunam parce gravare meam,

    id. ib. 5, 11, 30:

    quo gravaret invidiam matris,

    Tac. A. 14, 12:

    injusto faenore gravatum aes alienum,

    Liv. 42, 5, 9.—
    D.
    To lower in tone; hence, gram. t. t., to give the grave accent to a vowel (opp. acuo):

    a littera gravatur,

    Prisc. 539, 573 P.—
    II.
    Transf., as v. dep.: grăvor, ātus (lit., to be burdened with any thing, to feel burdened; hence), to feel incommoded, vexed, wearied, or annoyed at any thing; to take amiss, to bear with reluctance, to regard as a burden, to do unwillingly (class.); in Cic. only absol. or with an object-clause, afterwards also constr. with acc.
    (α).
    Absol.:

    non gravabor,

    Plaut. Trin. 5, 2, 49: quid gravare? id. Stich. 3, 2, 22:

    quamquam gravatus fuisti, non nocuit tamen,

    id. ib. 5, 4, 40:

    ne gravare,

    Ter. Ad. 5, 8, 19:

    primo gravari coepit, quod invidiam atque offensionem timere dicebat,

    Cic. Clu. 25, 69:

    ego vero non gravarer si, etc.,

    id. Lael. 5, 17:

    nec gravatus senex dicitur locutus esse, etc.,

    Liv. 9, 3, 9:

    ille non gravatus, Primum, inquit, etc.,

    Varr. R. R. 1, 3:

    spem ac metum juxta gravatus Vitellius ictum venis intulit,

    Tac. A. 6, 3:

    benignus erga me ut siet: ne gravetur,

    Plaut. Mil. 4, 6, 15.—
    (β).
    With an object-clause:

    rogo, ut ne graveris exaedificare id opus, quod instituisti,

    Cic. de Or. 1, 35, 164; 1, 23, 107; id. Fam. 7, 14, 1:

    ne graventur, sua quoque ad eum postulata deferre,

    Caes. B. C. 1, 9:

    quod illi quoque gravati prius essent ad populandam Macedoniam exire,

    Liv. 31, 46, 4:

    tibi non gravabor reddere dilatae pugnae rationem,

    id. 34, 38, 3; Curt. 9, 1, 8; 6, 8, 12; Suet. Aug. 34 al.—
    (γ).
    With acc.:

    Pegasus terrenum equitem gravatus Bellerophontem,

    disdaining to bear, throwing off, Hor. C. 4, 11, 27:

    at illum acerbum et sanguinarium necesse est graventur stipatores sui,

    be weary of supporting, Sen. Clem. 1, 12 fin.:

    matrem,

    Suet. Ner. 34:

    ampla et operosa praetoria,

    id. Aug. 72:

    aspectum civium,

    Tac. A. 3, 59 fin.:

    spem ac metum juxta gravatus,

    id. ib. 5, 8; Quint. 1, 1, 11.— Hence, adv. in two forms:
    A.
    grăvātē (acc. to II.), with difficulty or reluctance, unwillingly, grudgingly:

    non gravate respondere,

    Cic. de Or. 1, 48, 208;

    opp. gratuito,

    id. Off. 2, 19, 66;

    opp. benigne,

    id. Balb. 16, 36:

    Canius contendit a Pythio ut venderet: gravate ille primo,

    id. Off. 3, 14, 59:

    qui cum haud gravate venissent,

    Liv. 3, 4, 6 Weissenb. (al. gravati):

    concedere,

    id. 42, 43, 2.— Comp.:

    manus et plantas ad saviandum gravatius porrigere,

    Front. ad M. Caes. 4, 12 fin.
    B.
    grăvanter, with reluctance, unwillingly:

    reguli Gallorum haud gravanter venerunt,

    Liv. 21, 24, 5 Weissenb. (al. gravate); Cassiod. Varr. 4, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > gravor

  • 58 Lycaon

    1.
    Lycāon, ŏnis, m., = Lukaôn, a king of Arcadia, father of Callisto, whom Jupiter, because he had defiled his altar with human sacrifices, turned into a wolf; acc. to Ovid, because he had tried to murder Jupiter himself, who was his guest, Ov. M. 1, 198; Hyg. Fab. 176 sq.; Cic. Fam. 3, 10, 10; acc. Lycaona, id. ib. 2, 526.—
    B.
    His grandson, also called Arcas, Ov. F. 6, 225.—Hence,
    II. A.
    Lycāŏnĭus, a, um, adj., of or belonging to Lycaon, Lycaonian:

    mensa,

    Ov. Ib. 433:

    parens,

    i. e. Callisto, id. M. 2, 496; cf. Cat. 66, 66:

    Arctos,

    i. e. Callisto as the constellation of the Bear, Ov. F. 3, 793; 6, 235. —Hence, axis, the northern sky, where the constellation of the Bear is situated, Ov. Tr. 3, 2, 2.—
    B.
    Lycāŏnis, ĭdis, f., the daughter of Lycaon, i. e. Callisto, Ov. F. 2, 173.
    2.
    lycāon, ŏnis, m., = lukaôn, an animal of the wolf kind, Mela, 3, 9, 2; Plin. 8, 34, 52, § 123; Sol. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Lycaon

  • 59 lycaon

    1.
    Lycāon, ŏnis, m., = Lukaôn, a king of Arcadia, father of Callisto, whom Jupiter, because he had defiled his altar with human sacrifices, turned into a wolf; acc. to Ovid, because he had tried to murder Jupiter himself, who was his guest, Ov. M. 1, 198; Hyg. Fab. 176 sq.; Cic. Fam. 3, 10, 10; acc. Lycaona, id. ib. 2, 526.—
    B.
    His grandson, also called Arcas, Ov. F. 6, 225.—Hence,
    II. A.
    Lycāŏnĭus, a, um, adj., of or belonging to Lycaon, Lycaonian:

    mensa,

    Ov. Ib. 433:

    parens,

    i. e. Callisto, id. M. 2, 496; cf. Cat. 66, 66:

    Arctos,

    i. e. Callisto as the constellation of the Bear, Ov. F. 3, 793; 6, 235. —Hence, axis, the northern sky, where the constellation of the Bear is situated, Ov. Tr. 3, 2, 2.—
    B.
    Lycāŏnis, ĭdis, f., the daughter of Lycaon, i. e. Callisto, Ov. F. 2, 173.
    2.
    lycāon, ŏnis, m., = lukaôn, an animal of the wolf kind, Mela, 3, 9, 2; Plin. 8, 34, 52, § 123; Sol. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > lycaon

  • 60 obprimo

    opprĭmo ( obp-), essi, essum, 3, v. a. [ob-premo], to press against, press together; to press down (class.; syn. obruo).
    I.
    Lit.:

    voluit deus ora loquentis Opprimere,

    to close, Ov. M. 3, 295: oculos, to press together, i. e. close the eyes, sc. of a dying person, Val. Max. 2, 6, 8:

    fauces manu,

    Suet. Calig. 12: flammam in ore, to repress, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54, 122 (Trag. v. 437 Vahl.).— To press down:

    taleam pede,

    to press into the ground, Cato, R. R. 45; Plaut. Ps. 5, 1, 27:

    opprimi ruinā conclavis,

    to be crushed, Cic. Div. 2, 8, 20:

    terrā oppressus,

    id. ib. 2, 23, 51:

    classem,

    to sink, id. Imp. Pomp. 12, 33:

    senem injectu multae vestis,

    to smother, stifle, Tac. A. 6, 50; so,

    dormiens oppressit eum,

    Vulg. 3 Reg. 3, 19; Varr. R. R. 2, 4, 14.—
    B.
    Transf.:

    oppressit jaculo redeuntem ad frena leonem,

    struck down, Val. Fl. 3, 24.—
    II.
    Trop.
    A.
    To press together; to close, shut:

    os opprime,

    shut your mouth! hold your tongue! Plaut. As. 3, 2, 40; Ter. Phorm. 5, 8, 93.—
    B.
    To press or bear down:

    opprimi onere,

    Cic. Rosc. Am. 4.—
    C.
    To put down, suppress, quell, check, quash:

    quae oratio a censore opprimenda est,

    Cic. Fin. 2, 10, 30:

    sine tumultu rem omnem oppressere,

    Liv. 2, 4:

    tumultum,

    id. 31, 11:

    fraudem,

    to baffle, thwart, id. 26, 6; Vulg. Lev. 24, 16.—
    D.
    To overthrow, overwhelm, crush, overpower, prostrate, subdue:

    reliquias hujus belli,

    Cic. Fam. 10, 20, 3:

    Graeciam,

    Nep. Them. 8, 2:

    nationem,

    Cic. Font. 12, 36:

    invidiam acerbitate,

    Nep. Dion. 6:

    libertatem,

    to put an end to, destroy, id. Alcib. 3, 3:

    ut exstinctae potius amicitiae, quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    aliquem iniquo judicio,

    id. Quint. 2, 7:

    intolerandam potentiam,

    to overthrow, id. Rosc. Am. 13, 36: aliquem, to crush one with false accusations, Liv. 2, 52; cf.:

    insontem oblato falso crimine,

    id. 1, 51:

    quaestionem,

    id. 26, 15:

    si oppressa foret secura senectus (i. e. securus senex),

    Juv. 10, 75:

    litteras,

    to utter indistinctly, to mumble, Cic. Off. 1, 37, 133.—In gen., to have the upper hand, get the best of it, be victorious, Plaut. Mil. 4, 5, 10.—
    E.
    To load, overwhelm, bear down, overcome: opprimi aere alieno, Cic. Cat. 2, 4, 8:

    mvidiā,

    id. ib. 2, 2, 4:

    totius corporis doloribus,

    id. Fam. 9, 14, 3:

    metu,

    Liv. 24, 33:

    timore,

    Caes. B. G. 4, 15:

    senatus oppressus et afflictus,

    Cic. Red. in Sen. 7, 18.—
    F.
    To fall upon, surprise, take by surprise, come upon unexpectedly, seize, catch (syn.:

    adorior, invado): occasionem opprimere,

    to seize, embrace, Plaut. As. 2, 2, 15:

    imprudentem,

    Ter. And. 1, 3, 22:

    incautos,

    Liv. 26, 12:

    Antonium mors oppressit,

    Cic. Verr. 2, 3, 91, § 213:

    ne subito a me opprimantur (sc. interrogando),

    id. ib. 2, 4, 67, §

    150: oppressi luce copias instruunt, Auct. B. G. 8, 14: rostra,

    to make one's self master of, occupy, Cic. Clu. 40, 110.—
    G.
    To bury, hide, conceal, suppress:

    quod quo studiosius ab ipsis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    Cic. Rosc. Am. 41, 121:

    iram,

    Sall. J. 72, 1:

    ita ejus rei oppressa mentio est,

    Liv. 23, 22:

    infamiam,

    Just. 12, 13, 10. —
    H.
    To force a woman, commit a rape upon (late Lat.), Vulg. 2 Reg. 13, 12; 14, 32; id. Gen. 34, 2; id. Ezech. 2, 2; 11.

    Lewis & Short latin dictionary > obprimo

См. также в других словарях:

  • Bear (gay slang) — Bear is LGBT slang for those in the bear communities, a subculture in the gay/bisexual male communities and an emerging subset of LGBT communities with events, codes and culture specific identity. It also describes a physical type.Bears tend to… …   Wikipedia

  • Bear Stearns — Industry Investment services Fate Bought by JP Morgan Chase in September 2008 Founded 1923 Defunct …   Wikipedia

  • Bear Lake — ist der der Name folgender Seen in Kanada: Bear Lake (British Columbia) Bear Lake (Manitoba) Great Bear Lake, in den Nordwest Territorien, einer der größten Seen der Welt Bear Lake (Quebec) Bear Lake ist der der Name folgender Seen in den… …   Deutsch Wikipedia

  • Bear hunting — is the act of hunting bears. Bears have been hunted since prehistoric times for their meat and fur.BearsBears are large mammals in the order Carnivora. Although there are only eight living species of bear, they are widespread, appearing in a wide …   Wikipedia

  • Bear (gay culture) — Bear is a LGBT slang term that refers to members of a subculture in the homosexual and bisexual male communities and to an emerging subset of LGBT communities with events, codes, and a culture specific identity. It can also be used more… …   Wikipedia

  • Bear-baiting — is a blood sport involving the baiting of bears.Bear baiting in EnglandBear baiting was popular in England until the nineteenth century. From the sixteenth century, many herds of bears were maintained for baiting. In its best known form, arenas… …   Wikipedia

  • Bear worship — (also known as the Bear Cult or Arctolatry) is the religious practice of the worshiping of bears found in many North American and North Eurasian ethnic circumpolar religions such as the Sami, Nivkhs, Ainu, [ Bledsoe, p.1] and pre christian Finns …   Wikipedia

  • Bear Island — (Bäreninsel) ist der Name mehrerer Inseln. in den Vereinigten Staaten: Bear Island (Arkansas) Bear Island (Connecticut) Bear Island (Citrus County, Florida) Bear Island (Collier County, Florida) Bear Island (Flagler County, Florida) Bear Island… …   Deutsch Wikipedia

  • Bear Stearns — Co Inc. Rechtsform Incorporated Gründung 1923 Auflösung 2008 …   Deutsch Wikipedia

  • Bear — (b[^a]r), v. t. [imp. {Bore} (b[=o]r) (formerly {Bare} (b[^a]r)); p. p. {Born} (b[^o]rn), {Borne} (b[=o]rn); p. pr. & vb. n. {Bearing}.] [OE. beren, AS. beran, beoran, to bear, carry, produce; akin to D. baren to bring forth, G. geb[ a]ren, Goth …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Bear Creek — may refer to:Communities* Bear Creek, Alabama, a town in Marion County * Bear Creek, Alaska, a census designated place in Kenai Peninsula Borough * Bear Creek Township, Michigan, a township in Emmet County * Bear Creek Township, Minnesota, a… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»