-
41 patritus
pătrītus, a, um, adj. [pater, like avitus from avus], of one's father or forefathers [p. 1316] (an archaic word, which, however, in Cic. Tusc. 1, 19, 45, is suspected without sufficient cause): avito ac patrito more, Varr. ap. Non. 161, 6:secundum leges patritas,
id. ib. 161, 8:patrita et avita philosophia,
Cic. Tusc. 1, 19, 45:res,
id. Verr. 1, 5, 13 (Klotz);Lex. Thor lin. 28: subleva misericordiā aetatem familiarem tibi et patritam,
Front. Ep. ad Amic. 2, 6 fin.:in sedem patritam referri,
Arn. 2, 87: Jesum Valentiniani cognominant Soterem de patritis, after the example of their fathers or forefathers, Tert. adv. Val. 12. -
42 subpedito
I.Neutr., to be fully supplied or in abundance, to be at hand, be in store:B.unde Flumina suppeditant?
Lucr. 1, 231:omnis apparatus ornatusque dicendi facile suppeditat,
Cic. de Or. 3, 31, 124:P. Cethegus, cui de re publicā satis suppeditabat oratio,
id. Brut. 48, 178:undique mihi suppeditat quod pro M. Scauro dicam,
id. Scaur. 23, 46:innumerabilitas suppeditat atomorum,
id. N. D. 1, 39, 109:quod multitudo suppeditabat,
Liv. 6, 24, 2:quoad tela suppeditarunt,
id. 30, 25, 7:ne chartam quidem tibi suppeditare,
Cic. Fam. 7, 18, 2:cui (Torquato) si vita suppeditavisset,
if he had lived, id. Brut. 70, 245; 27, 105; 32, 124; id. Phil. 3, 6, 15; cf. suppeto, I.: nec consilium, nec oratio suppeditat, i e. I have neither sentiments nor terms, Liv. 28, 27, 3.— Poet., with subj.-clause:dicere suppeditat,
it is easy to say, Lucr. 3, 731. —Transf.1.Like abundare, to have in abundance, to abound or be rich in (very rare):2.omissis his rebus omnibus, quibus nos suppeditamus, eget ille,
Cic. Cat. 2, 11, 25:ita gaudiis gaudium suppeditat,
is increased by other joys, Plaut. Trin. 5, 1, 3. —To be enough or sufficient, to suffice:II.parare ea, quae suppeditent et ad cultum et ad victum,
Cic. Off. 1, 4, 12:Pometinae manubiae, quae perducendo ad culmen operi destinatae erant, vix in fundamenta suppeditavere,
Liv. 1, 55, 7: labori suppeditare, to be fit for or equal to, to be a match for, Plaut. As. 2, 4, 17; cf.:ut (Thais) tuo amori suppeditare possit sine sumpto suo,
devote herself to you, Ter. Eun. 5, 8, 46. —Act., to give, furnish, afford, supply, or procure in abundance (freq. in Cic.; syn.: praebeo, suggero, ministro).(α).With acc.:(β).luxuriae sumptus suppeditare ut possies,
Plaut. As. 4, 2, 10:sumptum,
Cic. Agr. 2, 13, 32:tributo sumptus suppeditari,
Liv. 23, 48, 7:cibos,
Cic. Leg. 2, 27, 67:quibus (fistulis) aqua suppeditabatur templis,
id. Rab. Perd. 11, 31:pecunias,
id. Q. Fr. 2, 2, 3:merces,
id. Verr. 2, 2, 3, § 6:frumentum,
id. ib. 2, 3, 74, §172: rem frumentariam alicui ex provinciis,
id. Att. 8, 1, 2:res eas, quibus ager Campanus coleretur,
id. Agr. 2, 32, 88:tutum perfugium otio et tranquillum ad quietem locum,
id. Rep. 1, 4, 8:multa ad luxuriam invitamenta,
id. ib. 2, 4, 8:fabulas poëtis,
id. N. D. 2, 24, 63:ipsis pecuniam,
Nep. Alcib. 8, 1:tela,
Sil. 10, 137:suppeditabit nobis Atticus noster e thesauris suis quos et quantos viros!
Cic. Fin. 2, 21, 67. —With an abstr. object:aliquis deus suppeditans omnium rerum abundantiam et copiam,
Cic. Lael. 23, 87:oratoribus et poëtis mirabilem copiam dicendi,
id. Top. 18, 67:praecepta nobis (patria),
Lucr. 3, 10:varietatem tibi in scribendo,
Cic. Fam. 5, 12, 4:hortorum amoenitatem mihi (domus),
id. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14:ut, quocumque haec (voluptas) loco suppeditetur, ibi beate queant vivere,
id. Tusc. 5, 37, 108.—With obj.-clause:Ciceroni meo suppeditabis quantum videbitur,
Cic. Att. 14, 17, 5. — ( g) Absol.:alicui sumptibus,
Ter. Heaut 5, 1, 57:quod Ciceroni suppeditas, gratum,
Cic. Att. 14, 20, 3. — ( d) Impers. pass.:quod res curae tibi est, ut ei (Ciceroni) suppeditetur ad usum et cultum copiose,
Cic. Att. 14, 11, 2. -
43 subpeto
I.To go or come to one, i. e.,A.Lit., to be at hand or in store, to be present (class.):B.ut mihi supersit, suppetat, superstitet,
Plaut. Pers. 3, 1, 3:si cui haec suppetunt,
Cic. Off 2, 8, 31:cui res non suppetat,
id. de Or. 3, 35, 142:vererer, ne mihi crimina non suppeterent,
id. Verr. 2, 1, 11, § 31:ne pabuli quidem satis magna copia suppetebat,
Caes. B. G. 1, 16:copia frumenti,
id. ib. 1, 3:frumentum copiaeque,
Liv. 5, 26, 9:quibus rebus numquam tanta suppeteret victoriae fiducia, Auct. B. Afr. 31: ut mihi ad remunerandum nihil suppetat praeter voluntatem,
Cic. Fam. 15, 13, 2:quibuscumque vires suppetebant ad arma ferenda, praesto fuere,
Liv. 4, 22, 1; Plin. 2, 9, 6, § 46:neque quo manus porrigeret suppetebat,
Nep. Dion, 7, 2:nondum suppetente ad haurien, dum ultra justa vi,
Plin. 2, 9, 6, § 46:si vita suppetet,
Cic. Fin. 1, 4, 11; so,vita,
Plin. Ep. 5, 5, 8:vita longior,
Liv. 40, 56, 7: quoad vita suppetet, Auct. B. Afr. 92; Vop. Aur. 24.—With pers. subject:deos oro, ut vitae tuae superstes suppetat (uxor),
that she may survive you, Plaut. Trin. 1, 2, 19:nec consilium sibi suppetere diceret,
Liv. 4, 48, 13.—Transf., to be equal to or sufficient for; to suffice, to agree with, correspond to any thing;II.= sufficere: ut amori, ut ambitioni, ut cottidianis sumptibus copiae suppetant,
Cic. Tusc. 5, 32, 89:pauper enim non est, cui rerum suppetit usus,
Hor. Ep. 1, 12, 4:utinam quae dicis, dictis facta suppetant,
i. e. I wish you may be as good as your word, Plaut. Ps. 1, 1, 106:rudis lingua non suppetebat libertati,
Liv. 2, 56, 8:ut plagae possint suppetere ipsae,
Lucr. 1, 1050. — Poet., with pers. subject:novis ut usque suppetas doloribus,
you may be exposed to, Hor. Epod. 17, 64. —To ask in place of another, to personate another in asking:si silignario quis dixerit, ut quisquis nomine ejus siliginem petisset, ei daret... furti actionem adversus eum qui suppetet, etc.,
Dig. 47, 2, 52, § 11. -
44 supersum
sŭper-sum, fui, esse (old collat. form of the pres. superescit, Enn. and Att. ap. Fest. p. 302 Müll.;I.per tmesin: jamque adeo super unus eram,
Verg. A. 2, 567:nihil erat super,
Nep. Alcib. 8, 1), v. n.To be over and above, either as a remainder or as a superfluity (class. and very freq.; cf. supero, B. 3.).A. 1.In gen.: dum quidem unus homo Romanus toga superescit, Enn. ap. Fest. p. 302 Müll. (Ann. v. 486 Vahl.): inde sibi memorat, unum superesse laborem, id. ap. Gell. 1, 22, 16 (Ann. v. 159 ib.):2.duae partes, quae mihi supersunt illustrandae orationis, etc.,
Cic. de Or. 3, 24, 91:ut nulli supersint de inimicis,
id. Marcell. 7, 21: omnes qui supersint de Hirtii exercitu, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 5:quid superest de corporibus,
Juv. 3, 259; 1, 35:ex eo proelio circiter milia hominum CXXX. superfuerunt,
Caes. B. G. 1, 26:perexigua pars illius exercitūs superest,
id. B. C. 3, 87:quod Morini Menapiique supererant,
id. B. G. 3, 28:cum hostes vestri tantum civium superfuturum putassent, quantum, etc.,
Cic. Cat. 3, 10, 25:quantum satietati superfuit,
id. Verr. 1, 4, 13; cf.:quantum ipsi superesse potest,
id. Rep. 1, 4, 8:biduum supererat,
Caes. B. G. 1, 23:non multum ad solis occasum temporis supererat,
id. B. C. 3, 51:non multum aestatis superesset,
id. B. G. 5, 22:fessis tantum superesse maris,
Verg. A. 5, 616:spatia si plura supersint,
id. ib. 5, 325:deos Ambraciensibus non superesse,
Liv. 38, 43:nemo superesse quemquam praeter eos credebat,
id. 5, 39:quod superest, scribe quaeso quam accuratissime, quid placeat,
as for the rest, as to what remains, Cic. Att. 9, 19, 3; Verg. A. 5, 691:quod superfuit,
Phaedr. 2, epil. 6:nunc mihi cur cantent, superest Dicere,
it still remains to tell, Ov. F. 3, 675:superest tercentum messes videre,
id. M. 14, 145; Lact. 1, 6, 6.—With ut and subj., Plin. Ep. 1, 1, 2; Lact. 1, 23, 1.—In partic., to live after, outlive, to be still alive, to survive (rare):B.sicut tuum vis unicum gnatum tuae Superesse vitae sospitem et superstitem,
Plaut. As. 1, 1, 2: neque deesse neque superesse rei publicae volo, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 5:Lucumo superfuit patri,
Liv. 1, 34:fugae,
id. 28, 28:ne superesset tanto exercitui suum nomen secuto,
id. 27, 49:dolori,
Ov. M. 11, 703:cum superessent adhuc qui spectaverant, etc.,
Suet. Claud. 21.—To be in abundance, to abound (syn. abundo):2.cui tanta erat res et supererat,
Ter. Phorm. 1, 2, 19:tibi, quia superest, dolet,
id. ib. 1, 3, 10:vereor ne jam superesse mihi verba putes, quae dixeram defutura,
Cic. Fam. 13, 63, 2:adeo supererunt animi ad sustinendam invidiam,
Liv. 2, 27, 12:tantum illi ingenii superfuit,
Suet. Tit. 1.— Poet.: modo vita supersit, if life be long enough, suffice, Verg. G. 3, 10:ne blando nequeant superesse labori,
i. e. to be sufficient for, equal to, id. ib. 3, 127; so,Veneri,
Col. 4, 27, 8.—In a bad sense, to be in excess, to be superabundant or superfluous:II.ut vis ejus rei, quam definias, sic exprimatur, ut neque absit quicquam neque supersit,
Cic. de Or. 2, 25, 108; cf. Varr. ap. Gell. 1, 22, 5 and 6.—For adesse, to be present, to serve by being present, to assist: si superesset (opp. sin deesset), Aug. ap. Suet. Aug. 56.—Esp., to serve as an advocate:III.falsa atque aliena verbi significatio, quod dicitur, hic illi superest, cum dicendum est, advocatum esse, etc.,
Gell. 1, 22, 1.— -
45 suppedito
I.Neutr., to be fully supplied or in abundance, to be at hand, be in store:B.unde Flumina suppeditant?
Lucr. 1, 231:omnis apparatus ornatusque dicendi facile suppeditat,
Cic. de Or. 3, 31, 124:P. Cethegus, cui de re publicā satis suppeditabat oratio,
id. Brut. 48, 178:undique mihi suppeditat quod pro M. Scauro dicam,
id. Scaur. 23, 46:innumerabilitas suppeditat atomorum,
id. N. D. 1, 39, 109:quod multitudo suppeditabat,
Liv. 6, 24, 2:quoad tela suppeditarunt,
id. 30, 25, 7:ne chartam quidem tibi suppeditare,
Cic. Fam. 7, 18, 2:cui (Torquato) si vita suppeditavisset,
if he had lived, id. Brut. 70, 245; 27, 105; 32, 124; id. Phil. 3, 6, 15; cf. suppeto, I.: nec consilium, nec oratio suppeditat, i e. I have neither sentiments nor terms, Liv. 28, 27, 3.— Poet., with subj.-clause:dicere suppeditat,
it is easy to say, Lucr. 3, 731. —Transf.1.Like abundare, to have in abundance, to abound or be rich in (very rare):2.omissis his rebus omnibus, quibus nos suppeditamus, eget ille,
Cic. Cat. 2, 11, 25:ita gaudiis gaudium suppeditat,
is increased by other joys, Plaut. Trin. 5, 1, 3. —To be enough or sufficient, to suffice:II.parare ea, quae suppeditent et ad cultum et ad victum,
Cic. Off. 1, 4, 12:Pometinae manubiae, quae perducendo ad culmen operi destinatae erant, vix in fundamenta suppeditavere,
Liv. 1, 55, 7: labori suppeditare, to be fit for or equal to, to be a match for, Plaut. As. 2, 4, 17; cf.:ut (Thais) tuo amori suppeditare possit sine sumpto suo,
devote herself to you, Ter. Eun. 5, 8, 46. —Act., to give, furnish, afford, supply, or procure in abundance (freq. in Cic.; syn.: praebeo, suggero, ministro).(α).With acc.:(β).luxuriae sumptus suppeditare ut possies,
Plaut. As. 4, 2, 10:sumptum,
Cic. Agr. 2, 13, 32:tributo sumptus suppeditari,
Liv. 23, 48, 7:cibos,
Cic. Leg. 2, 27, 67:quibus (fistulis) aqua suppeditabatur templis,
id. Rab. Perd. 11, 31:pecunias,
id. Q. Fr. 2, 2, 3:merces,
id. Verr. 2, 2, 3, § 6:frumentum,
id. ib. 2, 3, 74, §172: rem frumentariam alicui ex provinciis,
id. Att. 8, 1, 2:res eas, quibus ager Campanus coleretur,
id. Agr. 2, 32, 88:tutum perfugium otio et tranquillum ad quietem locum,
id. Rep. 1, 4, 8:multa ad luxuriam invitamenta,
id. ib. 2, 4, 8:fabulas poëtis,
id. N. D. 2, 24, 63:ipsis pecuniam,
Nep. Alcib. 8, 1:tela,
Sil. 10, 137:suppeditabit nobis Atticus noster e thesauris suis quos et quantos viros!
Cic. Fin. 2, 21, 67. —With an abstr. object:aliquis deus suppeditans omnium rerum abundantiam et copiam,
Cic. Lael. 23, 87:oratoribus et poëtis mirabilem copiam dicendi,
id. Top. 18, 67:praecepta nobis (patria),
Lucr. 3, 10:varietatem tibi in scribendo,
Cic. Fam. 5, 12, 4:hortorum amoenitatem mihi (domus),
id. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14:ut, quocumque haec (voluptas) loco suppeditetur, ibi beate queant vivere,
id. Tusc. 5, 37, 108.—With obj.-clause:Ciceroni meo suppeditabis quantum videbitur,
Cic. Att. 14, 17, 5. — ( g) Absol.:alicui sumptibus,
Ter. Heaut 5, 1, 57:quod Ciceroni suppeditas, gratum,
Cic. Att. 14, 20, 3. — ( d) Impers. pass.:quod res curae tibi est, ut ei (Ciceroni) suppeditetur ad usum et cultum copiose,
Cic. Att. 14, 11, 2. -
46 suppeto
I.To go or come to one, i. e.,A.Lit., to be at hand or in store, to be present (class.):B.ut mihi supersit, suppetat, superstitet,
Plaut. Pers. 3, 1, 3:si cui haec suppetunt,
Cic. Off 2, 8, 31:cui res non suppetat,
id. de Or. 3, 35, 142:vererer, ne mihi crimina non suppeterent,
id. Verr. 2, 1, 11, § 31:ne pabuli quidem satis magna copia suppetebat,
Caes. B. G. 1, 16:copia frumenti,
id. ib. 1, 3:frumentum copiaeque,
Liv. 5, 26, 9:quibus rebus numquam tanta suppeteret victoriae fiducia, Auct. B. Afr. 31: ut mihi ad remunerandum nihil suppetat praeter voluntatem,
Cic. Fam. 15, 13, 2:quibuscumque vires suppetebant ad arma ferenda, praesto fuere,
Liv. 4, 22, 1; Plin. 2, 9, 6, § 46:neque quo manus porrigeret suppetebat,
Nep. Dion, 7, 2:nondum suppetente ad haurien, dum ultra justa vi,
Plin. 2, 9, 6, § 46:si vita suppetet,
Cic. Fin. 1, 4, 11; so,vita,
Plin. Ep. 5, 5, 8:vita longior,
Liv. 40, 56, 7: quoad vita suppetet, Auct. B. Afr. 92; Vop. Aur. 24.—With pers. subject:deos oro, ut vitae tuae superstes suppetat (uxor),
that she may survive you, Plaut. Trin. 1, 2, 19:nec consilium sibi suppetere diceret,
Liv. 4, 48, 13.—Transf., to be equal to or sufficient for; to suffice, to agree with, correspond to any thing;II.= sufficere: ut amori, ut ambitioni, ut cottidianis sumptibus copiae suppetant,
Cic. Tusc. 5, 32, 89:pauper enim non est, cui rerum suppetit usus,
Hor. Ep. 1, 12, 4:utinam quae dicis, dictis facta suppetant,
i. e. I wish you may be as good as your word, Plaut. Ps. 1, 1, 106:rudis lingua non suppetebat libertati,
Liv. 2, 56, 8:ut plagae possint suppetere ipsae,
Lucr. 1, 1050. — Poet., with pers. subject:novis ut usque suppetas doloribus,
you may be exposed to, Hor. Epod. 17, 64. —To ask in place of another, to personate another in asking:si silignario quis dixerit, ut quisquis nomine ejus siliginem petisset, ei daret... furti actionem adversus eum qui suppetet, etc.,
Dig. 47, 2, 52, § 11.
См. также в других словарях:
Sufficient — Suf*fi cient, a. [L. sufficiens, entis, p. pr. of sufficere: cf. F. suffisant. See {Suffice}.] 1. Equal to the end proposed; adequate to wants; enough; ample; competent; as, provision sufficient for the family; an army sufficient to defend the… … The Collaborative International Dictionary of English
sufficient — suf·fi·cient adj: enough to meet the needs under the law of a situation or a proposed end suf·fi·cient·ly adv Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996. sufficient … Law dictionary
sufficient cause — see cause 2 Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996. sufficient cause … Law dictionary
sufficient — [sə fish′ənt] adj. [ME < L sufficiens, prp. of sufficere: see SUFFICE] 1. as much as is needed; equal to what is specified or required; enough 2. competent; well qualified; able sufficiently adv. SYN. SUFFICIENT and ENOUGH agree in describing… … English World dictionary
sufficient evidence — index proof Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 sufficient evidence n. Enough … Law dictionary
sufficient on its face — index prima facie (legally sufficient) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
sufficient on the pleadings — index prima facie (legally sufficient) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
sufficient to make out a case — index prima facie (legally sufficient) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
sufficient — early 14c., from O.Fr. sufficient, from L. sufficiens, prp. of sufficere (see SUFFICE (Cf. suffice)) … Etymology dictionary
sufficient condition — n. 1. Logic an antecedent whose validity entails the validity of the consequent 2. something whose existence or occurrence by itself guarantees that a given thing will exist or occur: Cf. NECESSARY CONDITION * * * … Universalium
sufficient reason — sufficient reason, principle of … Philosophy dictionary