Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to+be+awake

  • 21 conmoveo

    com-mŏvĕo ( conm-), mōvi, mōtum, 2 (contr. forms:

    commōrunt,

    Lucr. 2, 766; commōrat, Turp. ap. Non. p. 278, 2; Ter. Phorm. 1, 2, 51; commōrit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 1; Hor. S. 2, 1, 45;

    commossem,

    Cic. Planc. 37, 90;

    commosset,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 45;

    commosse,

    id. ib. 2, 5, 37, § 96; id. Fam. 7, 18, 3), v. a., to put something in violent motion, to move; both of removing from a place and backwards and forwards in a place; to shake, stir (freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    To remove from a place, to carry away, displace, to start, set in motion, move:

    neque miser me commovere possum prae formidine,

    Plaut. Am. 1, 1, 181; id. Truc. 4, 3, 44:

    facilius est currentem incitare quam commovere languentem,

    Cic. de Or. 2, 44, 186:

    columnas,

    id. Verr. 2, 1, 55, § 145:

    castra ex eo loco,

    to move forward, decamp, id. ib. 2, 5, 37, § 96; cf.

    aciem,

    to set the line in motion, Liv. 2, 65, 5; 9, 27, 10:

    se ex eo loco,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    se domo,

    id. Fam. 9, 5, 2:

    me Thessalonicā,

    id. Att. 3, 13, 1:

    te istinc,

    id. Fam. 6, 20, 3: agmen loco. to force back, cause to retreat, Sisenn. ap. Non. p. 58, 20; so,

    hostem,

    Liv. 9, 40, 9; 10, 29, 9:

    cervum,

    Verg. A. 7, 494:

    molem,

    Val. Fl. 2, 33:

    nummum,

    i. e. to use in business, Cic. Font. 5, 11 (1, 1); id. Fl. 19, 44:

    ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?

    id. Fin. 4, 19, 53.—Sacra, t. t., to move or carry about the sacred utensils, images, etc., for religious use, Verg. A. 4, 301 Serv.; cf. Cato, R. R. 134, 4:

    ancilia,

    Serv. ad Verg. A. 8, 3:

    tripodes,

    Sen. Med. 786.—Hence, humorously: mea si commovi sacra, if I put my instruments (artifices, tricks, etc.) in motion, Plaut. Ps. 1, 1, 107. —Prov.:

    glaebam commosset in agro decumano Siciliae nemo,

    would have stirred a clod, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 45.—
    B. 1.
    Of things:

    magni commorunt aequora venti,

    Lucr. 2, 766:

    alas,

    Verg. A. 5, 217; cf.:

    penna commota volucris,

    Sil. 6, 59; Sen. Agam. 633. —
    2.
    Of persons, with se:

    quis sese commovere potest, cujus ille (sc. Roscius) vitia non videat?

    can stir, Cic. de Or. 2, 57, 233:

    num infitiari potes te... meā diligentiā circumclusum commovere te contra rem publicam non potuisse,

    id. Cat. 1, 3, 7; Nep. Ages. 6, 3; Liv. 2, 54, 6; cf.:

    Lanuvii hastam se commovisse,

    id. 21, 62, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To move, drive back, distodge, refute, confute:

    nunc comminus agamus experiamurque, si possimus cornua commovere disputationis tuae,

    Cic. Div. 2, 10, 26:

    si convellere adoriamur ea, quae commoveri non possunt,

    id. de Or. 2, 51, 205.—
    B.
    (Acc. to I. B.) To throw into disorder, physical or mental; to unbalance, unsettle, shake, disturb (rare but class.):

    adflantur alii sidere, alii commoventur statis temporibus alvo, nervis, capite, mente,

    Plin. 2, 41, 41, § 108:

    perleviter commotus fuerat... (postea) eum vidi plane integrum,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2: Bacchi sacris commota, Poët. ap. Cic. Div. 1, 36, 80:

    commotus habebitur, i. e. mente captus,

    frantic, crazed, Hor. S. 2, 3, 209; cf.:

    commota mens,

    id. ib. 2, 3, 278; Plin. 36, 21, 40, § 152; and:

    commotus mente,

    id. 23, 1, 16, § 23.—
    2. (α).
    With abl.: commorat hominem lacrimis, Turp. ap. Non. p. 278, 2:

    aliquem nimiā longinquitate locorum ac desiderio suorum,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23:

    aut libidine aliquā aut metu,

    id. Off. 1, 29, 102; id. Font. 16, 36 (12, 26):

    ludis,

    id. Mur. 19, 40:

    quis enim, cum sibi fingit aliquid et cogitatione depingit, non simul ac se ipse commovit atque ad se revocavit, sentit, etc.,

    aroused, id. Ac. 2, 16, 51:

    et amore fraterno et existimatione vulgi,

    Caes. B. G. 1, 20:

    adfectibus,

    Quint. 9, 4, 4:

    doctā voce,

    id. 2, 16, 9:

    cujus atrocitate,

    id. 6, 1, 32:

    vix sum apud me, ita animus commotu'st metu, Spe, gaudio,

    Ter. And. 5, 4, 34; Quint. 1, 2, 30:

    commota vehementi metu mens,

    Lucr. 3, 153. —
    (β).
    Absol.:

    commorat omnes nos,

    Ter. Phorm. 1, 2, 51:

    cum aliqua species utilitatis objecta est, commoveri necesse est,

    one must be affected by it, it must make an impression on one, Cic. Off. 3, 8, 35:

    nihil me clamor iste commovet,

    id. Rab. Perd. 6, 18:

    si quos adversum proelium et fuga Gallorum commoveret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    in commovendis judiciis,

    Cic. de Or. 2, 45, 189; cf.:

    commotus ab oratore judex,

    Quint. 6, 2, 7:

    qui me commorit, flebit,

    provoke, rouse, Hor. S. 2, 1, 45:

    Neptunus graviter commotus,

    Verg. A. 1, 126:

    domo ejus omnia abstulit quae paulo magis animum cujuspiam aut oculos possent commovere,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Quint. 12, 10, 50: dormiunt;

    pol ego istos commovebo,

    awake, arouse, Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    porticus haec ipsa et palaestra Graecarum disputationum memoriam quodammodo commovent,

    stir up, awaken, revive, Cic. de Or. 2, 5, 20.—Of things:

    aes alienum,

    to demand, Tac. A. 6, 17:

    commotā principis domo,

    id. ib. 4, 52 init.:

    si umquam vitae cupiditas in me fuisset, ego... omnium parricidarum tela commossem?

    provoked, Cic. Planc. 37, 90. —
    (γ).
    With in and abl.:

    qui cum ingeniis conflictatur ejus modi, Neque commovetur animus in eā re tamen,

    Ter. And. 1, 1, 67:

    vidi enim vos in hoc nomine, cum testis diceret, commoveri,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 125:

    in hac virgine commotus sum,

    i. e. in love, Ter. Eun. 3, 5, 19.—
    (δ).
    With ex and abl.:

    nam cum esset ex aere alieno commota civitas,

    Cic. Rep. 2, 33, 58; Auct. B. Afr. 57, 72.—
    (ε).
    With ad and acc.:

    nec sane satis commoveor animo ad ea. quae vis canenda,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 5, 4:

    homines ad turpe compendium,

    Auct. Her. 4, 40, 52.—
    (ζ).
    With ut and subj.:

    adeone me ignavom putas, ut neque me consuetudo neque amor Commoveat neque commoneat, ut servem fidem?

    Ter. And. 1, 5, 45:

    tua nos voluntas commovit, ut conscriberemus, etc.,

    Auct. Her. 1, 1, 1.—
    b.
    Of the passions, etc., to rouse, stir up, excite, produce, generate: belli magnos commovit funditus aestus, moved the waves of strife from their foundations, Lucr. 5, 1434; cf.:

    commovere tumultum aut bellum,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 20:

    misericordiam, invidiam, iracundiam,

    id. de Or. 2, 47, 195; cf.:

    commovere miserationem,

    Quint. 6, 1, 46; 10, 1, 64:

    magnum et acerbum dolorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    invidiam aliquam in me,

    id. Phil. 3, 7, 18:

    summum odium in eum,

    id. Inv. 1, 54, 103:

    bilem,

    id. Att. 2, 7, 2:

    multorum scribendi studia,

    id. N. D. 1, 4, 8:

    adfectus,

    Quint. 4, prooem. § 6; 5, 8, 3; cf.:

    adfectus vehementer commotos (opp. lenes),

    id. 6, 2, 9.—
    C.
    In discourse:

    nova quaedam,

    to start new doctrines, adduce novelties, Cic. Ac. 2, 6, 18.— Hence, commōtus, a, um, P. a., moved, excited, aroused:

    genus (dicendi) in agendo,

    Cic. de Or. 3, 9, 32; cf.:

    Fimbria paulo fervidior atque commotior,

    id. Brut. 34, 129:

    incidere in rem commotam (i. e. amorem),

    Sen. Ep. 116, 5:

    animus commotior,

    Cic. Div. 1, 37, 80:

    commotius ad omnia turbanda consilium,

    Liv. 6, 14, 9 Weissenb. ad loc.:

    Drusus animo commotior,

    more violent, passionate, Tac. A. 4, 3; cf.:

    commotus ingenio,

    id. ib. 6, 45; and:

    Agrippina paulo commotior,

    id. ib. 1, 33:

    commoto similis,

    to one provoked, enraged, Suet. Aug. 51; cf. id. Tib. 51.— Sup. and adv. apparently not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > conmoveo

  • 22 elucus

    ē-lūcus, i, m. [lux].—Prop., one who has been awake all night; hence, a drowsy or dreaming person, Gell. 4, 19, 1; cf. id. 16, 12, 3; Tert. Cor. Mil. 7; cf. Paul. ex Fest. p. 75, 17 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > elucus

  • 23 intervigilo

    inter-vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n., to watch between whiles, to awake now and then during sleep (post-Aug.), Lampr. Alex. Sev. 61.

    Lewis & Short latin dictionary > intervigilo

  • 24 invigilatus

    in-vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n., to watch or be awake in, at, over, or on account of any thing; to be watchful over or on account of; to be intent on, pay attention to, bestow pains upon. —With dat. (mostly poet.):

    rei publicae,

    Cic. Phil. 14, 7, 20:

    publicis utilitatibus,

    Plin. Pan. 66, 2:

    custodiendis domibus,

    Lact. 4, 17, 19:

    nec capiat somnos invigiletque malis,

    Ov. F. 4, 530:

    mens invigilat curis,

    Sil. 10, 331:

    rati,

    Val. Fl. 2, 374:

    namque aliae victu (for victui) invigilant,

    Verg. G. 4, 158:

    venatu (for venatui),

    id. A. 9, 605:

    hereditati,

    Dig. 29, 2, 25, § 8.— Absol., to be watchful:

    invigilate, viri, tacito nam tempora gressu diffugiunt,

    Col. 10, 151. —With pro:

    invigiles igitur nostris pro casibus oro,

    Ov. Tr. 1, 5, 43.—With inf.:

    prohibere minas,

    Val. Fl. 5, 257.—Hence, in-vĭgĭlātus, a, um, P. a., elaborated in night vigils, diligently composed: invigilata lucernis Carmina, Cinna ap. Isid. Orig. 6, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > invigilatus

  • 25 invigilo

    in-vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n., to watch or be awake in, at, over, or on account of any thing; to be watchful over or on account of; to be intent on, pay attention to, bestow pains upon. —With dat. (mostly poet.):

    rei publicae,

    Cic. Phil. 14, 7, 20:

    publicis utilitatibus,

    Plin. Pan. 66, 2:

    custodiendis domibus,

    Lact. 4, 17, 19:

    nec capiat somnos invigiletque malis,

    Ov. F. 4, 530:

    mens invigilat curis,

    Sil. 10, 331:

    rati,

    Val. Fl. 2, 374:

    namque aliae victu (for victui) invigilant,

    Verg. G. 4, 158:

    venatu (for venatui),

    id. A. 9, 605:

    hereditati,

    Dig. 29, 2, 25, § 8.— Absol., to be watchful:

    invigilate, viri, tacito nam tempora gressu diffugiunt,

    Col. 10, 151. —With pro:

    invigiles igitur nostris pro casibus oro,

    Ov. Tr. 1, 5, 43.—With inf.:

    prohibere minas,

    Val. Fl. 5, 257.—Hence, in-vĭgĭlātus, a, um, P. a., elaborated in night vigils, diligently composed: invigilata lucernis Carmina, Cinna ap. Isid. Orig. 6, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > invigilo

  • 26 morior

    mŏrĭor, mortŭus, 3 ( fut. part. moriturus, a, um, Cic. Arch. 12, 30; id. Div. 2, 25, 54; 2, 47, 99; Liv. 21, 12, 4; Verg. A. 4, 308; id. ib. 2, 511 et saep.; old forms acc. to the fourth conj.: si vivimu' sive morīmur, Enn. ap. Prisc. p. 830 P.; Ann. v. 384 Vahl.; inf. moriri, Plaut. As. 1, 1, 108; id. Capt. 3, 5, 54; id. Rud. 3, 3, 12; id. Ps. 4, 7, 124 Ritschl N. cr.; Ov. M. 14, 215), v. dep. [Sanscr. root mar-, die; Gr. mor- (mro-, bro-), mar; brotos, marainô; cf.: morbus, marceo], to die (cf.: pereo, intereo, occĭdo, occumbo, obeo, exspiro; class.).
    I.
    Lit.: vivam an moriar, Enn. ap. Paul. ex Fest. s. v. metus, p. 123 Müll. (Trag. v. 179 Vahl.): ego cum genui, tum morituros scivi, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 361 Vahl.):

    mori,

    Plaut. Bacch. 3, 4, 24:

    atque eundem (L. Tarquinium)... accepimus mortuum esse, cum duodequadraginta regnavisset annos,

    Cic. Rep. 2, 20, 36:

    moriendum certe est,

    id. Sen. 20, 74:

    desiderio,

    of desire, id. Att. 1, 3, 1:

    ut fame senatores quinque morerentur,

    id. ib. 6, 1, 6:

    me esse homines mortuom dicant fame,

    Plaut. Stich. 4, 2, 57; so,

    fame,

    Sen. Contr. 1, 1, 3; 1, 7, 8:

    fame et siti,

    Liv. 7, 35, 8: siti, id. 4, 30, 8; Petr. 10; Pomp. ap. Gell. 10, 24, 5:

    vigilando,

    Juv. 3, 232: ex vulnere, of a wound, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    in tormentis,

    Liv. 40, 23:

    alterius amore,

    Ov. Am. 2, 7, 10:

    curis,

    Tib. 2, 7, 33 (6, 51):

    fame,

    Petr. 10:

    inediā,

    Plin. 14, 13, 14, § 89:

    significabat interruptis atque morientibus vocibus,

    dying accents, the accents of a dying man, Cic. Cael. 24, 59:

    mori videbamus in studio dimetiundi paene caeli atque terrae C. Galum,

    spend his whole life in, id. Sen. 14, 49:

    cum te complexā morientem, Galle, puellā Vidimus,

    desperately in love, dying for love, Prop. 1, 10, 5:

    ei mihi, si quis, Acrius ut moriar, venerit alter amor,

    id. 2, 4, 1 sq.: moriar, si, may I die, if, etc., Cic. Att. 8, 6, 4.—
    II.
    Transf., of things, to die away, decay, to wither away, pass away, to vanish, lose its strength, etc.;

    of members of the body: id quod supra vinculum est, moritur,

    loses its vitality, Cels. 7, 14.—Of plants:

    rutam et hederas illico mori,

    die away, perish, Plin. 28, 7, 23, § 78:

    moriturque ad sibila campus,

    Stat. Th. 5, 528.—Of fire:

    flammas vidi nullo concutiente mori,

    die out, go out, Ov. Am. 1, 2, 11;

    of comets: donec in exiguum moriens vanesceret ignem,

    Claud. B. Get. 248:

    unguenta moriuntur,

    lose their strength, Plin. 13, 3, 4, § 20.— To end, close:

    dies quidem jam ad umbilicum est dimidiatus mortuus,

    Plaut. Men. 1, 2, 45.—Comic.:

    vae illis virgis miseris, quae hodie in tergo morientur meo,

    will find their death, be destroyed, broken, Plaut. Capt. 3, 4, 117:

    ut iste interpositus sermo deliciarum desidiaeque moreretur,

    Cic. Cael. 31, 76:

    ne suavissimi hominis memoria moreretur,

    id. Pis. 38, 93:

    cum multa cotidie ab antiquis ficta moriantur,

    fall into disuse, become obsolete, Quint. 8, 6, 32:

    gratia,

    Ov. P. 3, 2, 27. —Esp. (in eccl. Lat.), of the loss of moral or spiritual vitality, to die, to lose virtue and divine guidance:

    in Adam omnes moriuntur,

    Vulg. 1 Cor. 15, 22:

    confirma cetera quae moritura erant,

    id. Apoc. 3, 2; cf. id. Johan. 11, 26; id. Rom. 7, 9.—Hence, mŏrtŭus, a, um, P. a., dead (class.).
    A.
    Adj.
    1.
    Lit.:

    sanguine tauri poto mortuus concidit,

    Cic. Brut. 11, 43.—Prov.:

    mortuum esse alicui,

    to be dead to one, to wish to have nothing further to do with him, Plaut. Cist. 3, 15.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of persons, faint, overwhelmed:

    cum tu, quod tibi succederetur, exsanguis et mortuus concidisti,

    Cic. Pis. 36, 88.—
    b.
    Of things concr. and abstr., dead, decayed, withered, passed away, etc.:

    lacerti,

    Cic. Sen. 9, 27:

    flores,

    Plin. 11, 8, 8, § 18:

    et antiquae leges,

    Cic. Verr. 2, 5, 18, § 45:

    plausus,

    id. Att. 2, 19, 3:

    mortuā re verba nunc facis. Stultus es, rem actam agis,

    dead, done with, Plaut. Ps. 1, 3, 27.—
    c.
    Mare mortuum.
    (α).
    The North Sea of Europe, Plin. 4, 13, 27, § 94.—
    (β).
    The Dead Sea of Judea, Just. 36, 3.—
    B.
    Subst.: mŏrtŭus, i, m., a dead person, dead man:

    mortuum in domum inferre,

    Cic. Mil. 27, 75:

    a mortuis excitare,

    to awake from the dead, id. de Or 1, 57, 242:

    amandare aliquem infra mortuos,

    even below the dead, id. Quint. 15, 49:

    ut multis mortuus unus sufficeret,

    Juv. 15, 79:

    ossa mortuorum,

    Vulg. Matt. 23, 27.—Prov.: mortuo verba facere, to talk to a dead man, i. e. in vain, Plaut. Poen. 4, 2, 18; Ter. Phorm. 5, 9, 26.—Esp. (eccl. Lat.), dead, without spiritual life:

    nomen habes quod vivas et mortuus es,

    Vulg. Apoc. 3, 1:

    fides sine operibus mortua est,

    id. Jac. 2, 26; cf. id. Eph. 2, 1; 5, 14.—Also, dead to any thing, not alive to it, not open to its influence, etc.:

    peccato,

    Vulg. Rom. 6, 2:

    peccatis,

    id. 1 Pet. 2, 24:

    legi,

    id. Gal. 2, 19; cf.:

    mortui cum Christo ab elementis hujus mundi,

    id. Col. 2, 20:

    mortui estis, et vita vestra est abscondita cum Christo in Deo,

    id. ib. 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > morior

  • 27 pervigilium

    pervĭgĭlĭum, ii, n. [id.], a watching all night, a remaining awake or sitting up all night long.
    I.
    In gen., Plin. 11, 53, 118, § 283:

    pervigilio fatigati,

    Just. 13, 8, 6:

    inter cotidiana pervigilia fessus,

    Sen. Ira, 3, 29, 1.—
    II.
    In partic., a devotional watching, a vigil:

    castra pervigilio neglecta, Liv 23, 35: celebrare,

    Tac. A. 15, 44:

    indicere,

    Suet. Calig. 54:

    pervigilio anniversario colere,

    id. Galb. 4:

    agere,

    id. Vit. 10; Plin. 18, 12, 32, § 124: Pervigilium Veneris, the name of a little Latin poem by an unknown author, of perhaps the second century A. D.

    Lewis & Short latin dictionary > pervigilium

  • 28 semivigil

    sēmĭ-vĭgil, adj., half-awake, Vict. Fur. Poen. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > semivigil

  • 29 video

    vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:

    vidĕ,

    Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:

    clare oculis video,

    id. ib. 3, 1, 35:

    nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:

    Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.:

    mulieres et pueri qui visum processerant,

    Sall. J. 94, 5:

    ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!

    Hor. Epod. 2, 62 sq.:

    serpentes atque videres Infernas errare canes,

    id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):

    viden', ut geminae stant vertice cristae?

    Verg. A. 6, 779:

    viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?

    Cat. 61, 77.—With ut and subj.:

    nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?

    Verg. G. 3, 250:

    nonne vides ut... Antennae gemant?

    Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:

    ubi sol sex mensibus continuis non videtur,

    Varr. R. R. 1, 2, 4:

    a se disertos visos esse multos,

    Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:

    consulis ante pedes ire viderer eques,

    Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of things ( poet.), to see:

    (Apenninus) Gallica rura videt,

    Luc. 2, 429:

    et casus abies visura marinos,

    i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—
    b.
    Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):

    triclinium hortum et gestationem videt,

    Plin. Ep. 2, 17, 13.—
    c.
    Of the other senses, to perceive, observe any thing:

    vidistin' toto sonitus procurrere caelo?

    Prop. 2, 16 (3, 8), 49:

    mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,

    Verg. A. 4, 490:

    tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,

    Hor. S. 2, 8, 77:

    naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,

    Plaut. Mil. 4, 6, 44.—
    B.
    In partic., to see on purpose, to look at any thing:

    vide sis signi quid siet,

    Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:

    vide, tali ubi sint,

    id. Most. 1, 3, 151:

    illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,

    Ter. Eun. 4, 4, 3:

    vide, si non os inpudens Videtur,

    id. ib. 5, 1, 23; cf.:

    specta me, a threatening expression,

    Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;

    syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

    id. Fam. 6, 3, 2:

    aperte enim adulantem nemo non videt,

    sees through, detects, id. Lael. 26, 99:

    si dormientes aliquid animo videre videamur,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    aliquid in somnis,

    id. N. D. 1, 29, 82:

    somnia,

    id. Div. 2, 71, 147:

    quod ego, cur nolim, nihil video,

    id. Fam. 9, 6, 2:

    nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?

    id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:

    ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,

    to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:

    videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,

    id. de Or. 1, 25, 116:

    aliena melius videre et dijudicare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:

    sin autem vos plus in re publicā vidistis,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:

    vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,

    id. Agr. 2, 37, 103:

    di vatesque eorum in futurum vident,

    Liv. 6, 12.—With two accs.:

    quem virum Crassum vidimus,

    Cic. Sen. 17, 61; cf.:

    officiorum conjunctione me privatum videbam,

    id. Brut. 1, 1:

    cum invidiosum se propter nimias opes viderit,

    Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):

    nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

    Verg. G. 1, 56.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:

    reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 118:

    nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,

    Cic. Ac. 2, 13, 40:

    id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,

    id. Lael. 11, 36:

    sed videamus Herculem ipsum,

    id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:

    quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,

    id. Off. 1, 20, 68:

    te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 174:

    legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,

    let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,

    viderit,

    Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:

    quam id recte faciam, viderint sapientes,

    Cic. Lael. 3, 10; and:

    quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,

    id. de Or. 1, 58, 246:

    viderint ista officia viri boni,

    id. Quint. 17, 55.—
    2.
    To look out for, see to, care for, provide:

    atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,

    Cic. Tusc. 4, 17, 38:

    antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,

    i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:

    dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,

    id. Tusc. 3, 19, 46:

    aliud lenius (vinum),

    Ter. Heaut. 3, 1, 50:

    Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,

    Cic. de Or. 3, 1, 2:

    absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,

    Ter. Phorm. 1, 4, 12.—
    3.
    To take care, see to it, make sure, with final clause:

    navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,

    Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:

    videret, ut quam primum tota res transigeretur,

    id. Quint. 5, 20:

    ne fortuna mea desit, videte,

    Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:

    videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,

    Cic. Off. 1, 14, 42:

    ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,

    id. de Or. 3, 11, 40; cf.:

    vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,

    id. Fam. 14, 18, 2.—
    4.
    To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.
    a.
    In gen.:

    qui suo toto consulatu somnum non viderit,

    Cic. Fam. 7, 30, 1.—
    b.
    Esp., to see, live to see a period or event:

    ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,

    Cic. Lael. 3, 12:

    utinam eum diem videam, cum, etc.,

    id. Att. 16, 11, 1:

    duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!

    Ter. Ad. 5, 4, 13:

    spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,

    Cic. Mil. 28, 78:

    multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,

    id. ib. 28, 77:

    tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,

    Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—
    5.
    Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:

    viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,

    Cic. Att. 12, 14, 1:

    quā re etiam Othonem vide,

    id. ib. 12, 37, 4:

    videbis ergo hominem, si voles,

    id. ib. 4, 12 init.:

    mane videas Plinium domi,

    Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—
    6.
    Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—
    7.
    Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:

    numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,

    Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:

    ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,

    id. ib. 3, 2, 7:

    multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,

    id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:

    ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,

    id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):

    cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,

    Cic. Fam. 4, 13, 3:

    ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,

    id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:

    cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,

    Cic. Lael. 23, 86:

    digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,

    id. ib. 1, 4:

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,

    id. ib.:

    a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,

    id. ib. 8, 27:

    quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    quod idem Scipioni videbatur,

    id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):

    quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,

    Cic. Att. 8, 11, 1:

    Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,

    id. Fam. 4, 13, 3.—
    (β).
    With inf.:

    de familiari illo tuo videor audisse,

    Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:

    satis facere rei publicae videmur, si, etc.,

    id. Cat. 1, 1, 2:

    ut beate vixisse videar, quia, etc.,

    id. Lael. 4, 15:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. ib. 13, 47:

    videre jam videor populum a senatu disjunctum,

    id. ib. 12, 41; cf.:

    te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    vere videor posse contendere,

    Nep. Att. 12, 4:

    audire videor undique congerentes nomina poëtarum,

    Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:

    videor mihi perspicere ipsius animum,

    id. Fam. 4, 13, 5:

    hoc mihi videor videre,

    id. Inv. 2, 57, 171. —
    (γ).
    With nom. and inf.:

    ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,

    id. ib. 1, 3:

    quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,

    id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:

    ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,

    Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:

    divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,

    Cic. Lael. 16, 58.—
    (δ).
    Impers., with acc. and inf. (rare; cf.

    creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,

    Cic. Tusc. 5, 5, 12:

    aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,

    Quint. 5, 10, 5 Spald.:

    quae vult videri, se esse prudentiam,

    Cic. Off. 3, 17, 71:

    quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,

    Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:

    sed mihi contra ea videtur,

    Sall. J. 85, 2:

    seque facile, ut mihi videtur, expediunt,

    Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—
    b.
    In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:

    majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,

    Cic. Ac. 2, 47, 146:

    fecisse videri pronuntiat,

    id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

    cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,

    id. Att. 4, 2, 3:

    consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,

    Liv. 38, 44, 6:

    Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,

    Caes. B. C. 1, 2.—
    c.
    Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.
    (α).
    With dat. of pers.:

    tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,

    Cic. Fam. 14, 7, 3:

    velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,

    id. Att. 12, 28, 3:

    qui imitamur, quos cuique visum est,

    id. Off. 1, 32, 118:

    ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,

    Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;

    31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,

    id. 34, 46, 5.—
    (β).
    Without dat.:

    ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,

    Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:

    nunc, si videtur, hoc, illud alias,

    id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:

    si videatur,

    Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > video

  • 30 vigil

    vĭgil, ĭlis ( gen. plur. vigilium, Liv. 10, 33, 6), adj. [vigeo], awake, on the watch, alert (class.; cf.: insomnis, exsomnis).
    I.
    Lit.
    A.
    Adj.:

    prius orto Sole vigil calamum et chartas et scrinia posco,

    Hor. Ep. 2, 1, 113; 1, 2, 37:

    vigilum canum excubiae,

    id. C. 3, 16, 2:

    ales,

    i. e. the cock, Ov. M. 11, 597:

    Aurora,

    id. ib. 2, 112:

    custodia,

    id. ib. 12, 148 et saep.— Transf., of things, wakeful, watchful, etc.:

    oculi,

    Verg. A. 4, 182:

    ignis,

    i. e. always burning, id. ib. 4, 200:

    lucernae,

    night-lamps, Hor. C. 3, 8, 14:

    auri vigili bibere,

    wakeful, listening, Stat. Achill. 2, 119:

    nox,

    Tac. A. 4, 48.—
    B.
    Subst.: vĭgil, ĭlis, m., a watchman, sentinel:

    clamor a vigilibus fanique custodibus tollitur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; Liv. 44, 33, 8; Ov. M. 13, 370:

    nocturni,

    Plaut. Am. 1, 1, 195.— [p. 1990] Of such vigiles there were in Rome, from the time of Augustus, seven divisions, with their prefects and sub-prefects, constituting a regularly organized night-police, Suet. Aug. 30; Dig. 1, 15, 3; 47, 2, 56.— Transf., a sentinel:

    mundi (sol et luna),

    Lucr. 5, 1436 (1434).—Of cocks:

    nocturni,

    Plin. 10, 21, 24, § 46.—
    II.
    Trop.:

    cura,

    wakeful, active, Ov. M. 3, 396; 15, 65:

    questus,

    uttered by night, Stat. S. 1, 2, 196.

    Lewis & Short latin dictionary > vigil

  • 31 vigilo

    vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [vigil].
    I.
    Neutr., to watch, i. e. to be or keep awake at night, not to sleep, be wakeful (class.; syn. excubo).
    A.
    Lit.:

    ad multam noctem vigilare,

    Cic. Rep. 6, 10, 10:

    de nocte,

    id. Q. Fr. 2, 15, 2:

    proximā nocte,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    usque ad lucem,

    Ter. Eun. 2, 2, 46: ad ipsum Mane, Hor. S. 1, 3, 17.—With a homogeneous object: in lectitando... vigilias vigilare, Gell. N. A. praef. § 19.— Impers.:

    redeo si vigilatur et hic,

    Mart. 12, 68, 6.— Transf.:

    vigilat Troicus ignis,

    burns continually, Stat. S. 1, 1, 35; so,

    flamma,

    Flor. 1, 2, 3:

    lumina (of a light-house),

    Ov. H. 18, 31.—Prov.
    (α).
    Hic vigilans somniat, i. e. builds castles in the air, Plaut. Capt. 4, 2, 68; cf.:

    num ille somniat Ea, quae vigilans voluit?

    Ter. And. 5, 6, 8.—
    (β).
    Qui imperata effecta reddat, non qui vigilans dormiat, who dreams with his eyes open, goes to sleep over a thing, Plaut. Ps. 1, 3, 152; cf.:

    et vigilans stertis,

    Lucr. 3, 1048:

    vigilanti stertere naso,

    Juv. 1, 57.— Impers. pass.:

    redeo, si vigilatur et hic,

    Mart. 12, 68, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to be watchful, vigilant:

    vigilantes curae,

    Cic. Div. 1, 43, 96:

    oculi vigilantes,

    Verg. A. 5, 438.—
    2.
    In partic., to keep watch over any thing, to be watchful or vigilant: vigilandum est semper: multae insidiae sunt bonis, Att. ap. Cic. Planc. 24, 59 (Trag. Rel. p. 138 Rib.):

    excubabo vigilaboque pro vobis,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    vigila, Chrysippe, ne tuam causam deseras,

    id. Fat. 6, 12:

    ut vivas, vigila,

    Hor. S. 2, 3, 152:

    studiis vigilare severis,

    to engage in, Prop. 2, 3, 7:

    janitor ad dantes vigilet,

    id. 4 (5), 5, 47: Mars, vigila, an invocation to Mars at the breaking out of a war, acc. to Serv. ad Verg. A. 8, 3.—
    II.
    Act., to watch through, spend in watching, to do or make while watching ( poet.):

    noctes vigilantur amarae,

    Ov. H. 12, 169; so,

    vigilata nox,

    id. F. 4, 167:

    ubi jam breviorque dies et mollior aetas, Quae vigilanda viris,

    Verg. G. 1, 313:

    carmen vigilatum,

    Ov. F. 4, 109:

    vigilati labores,

    id. Tr. 2, 11:

    magia occulta noctibus vigilata,

    pursued by night, App. Mag. p. 304, 28.—Hence,
    A.
    vĭgĭlans, antis, P. a. (acc. to I. B. 2.), watchful, anxious, careful, vigilant:

    vigilantes et boni et fortes et misericordes,

    Cic. Rosc. Am. 48, 139:

    vigilans et acutus tribunus plebis,

    id. Agr. 1, 1, 3:

    vigilans et industrius homo,

    id. Att. 8, 11, B, 1:

    sentiet in hac urbe esse consules vigilantis,

    id. Cat. 2, 12, 27.— Comp.:

    nemo paratior, vigilantior, compositior,

    Cic. Verr. 1, 11, 32.— Sup.:

    dux (Hannibal),

    Val. Max. 9, 1, ext. 1.— Adv.: vĭgĭlanter, watchfully, carefully, vigilantly, Cic. Verr. 2, 4, 64, § 144.— Comp.:

    vigilantius,

    Cic. Rep. 6, 24, 26.— Sup.:

    vigilantissime,

    Cic. Mur. 15, 32.—
    * B.
    vĭ-gĭlātē, adv., for vigilanter, watchfully, vigilantly, Gell. 3, 14, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > vigilo

См. также в других словарях:

  • Awake Live — Live album by Josh Groban Released May 6, 2008 …   Wikipedia

  • Awake! — (ISSN|0005 237X) is a magazine published by Jehovah s Witnesses, considered to be a companion magazine of The Watchtower .The magazine s predecessor, first published in 1919 by the International Bible Students Association (an earlier name of… …   Wikipedia

  • Awake — Saltar a navegación, búsqueda El término Awake (del idioma inglés), traducible por despierto se puede referir a: En la literatura y cine: The Awakening novela de Kate Chopin; Awakenings, película, título traducido como Despertares; Awake,… …   Wikipedia Español

  • Awake (Godsmack-Album) — Awake Studioalbum von Godsmack Veröffentlichung 2000 Label Republic Records Genre …   Deutsch Wikipedia

  • Awake (album) — Awake Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Awake est un mot anglais signifiant éveillé. Awake est le titre de plusieurs albums de musique : Awake (1994) de Dream Theater. Awake (1996) de …   Wikipédia en Français

  • Awake (Dream-Theater-Album) — Awake Studioalbum von Veröffentlichung 30. September 1994 …   Deutsch Wikipedia

  • Awake (álbum de Dream Theater) — Saltar a navegación, búsqueda Awake Álbum de Dream Theater Publicación 4 de octubre de 1994 Grabación Mayo Julio 1994 One O …   Wikipedia Español

  • Awake — (англ. проснись; наяву): Музыкальные альбомы Awake  третий студийный альбом группы Dream Theater. Awake  второй полноценный альбом группы Godsmack. Awake  восьмой альбом группы Skillet. Другое Awake английское название сериала… …   Википедия

  • Awake (Album De Godsmack) — Awake (Godsmack) Pour les articles homonymes, voir Awake. Awake Album par Godsmack Sortie 31 octobre 2000 Genre(s) …   Wikipédia en Français

  • Awake (album de Godsmack) — Awake (Godsmack) Pour les articles homonymes, voir Awake. Awake Album par Godsmack Sortie 31 octobre 2000 Genre(s) …   Wikipédia en Français

  • Awake (album de godsmack) — Awake (Godsmack) Pour les articles homonymes, voir Awake. Awake Album par Godsmack Sortie 31 octobre 2000 Genre(s) …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»