Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

the+perception

  • 21 naris

    nāris, is, f. [for nasis, from root na-; Sanscr. nārā, water; nāsā, nose; kindred to nasus; cf.: no, nāre], a nostril, usually in plur., nāres, ĭum, f., the nostrils, the nose.
    I.
    Lit.
    (α).
    In sing. ( poet. and in postclass. prose):

    et lati rictūs et panda loquenti Naris erat,

    Ov. M. 3, 675; 6, 141; 12, 253; id. A. A. 1, 520; Pers. 1, 33; Grat. Cyn. 172; Macer. ap. Charis. p. 82 P.; App. M. 8, p. 213; Tert. adv. Marc. 1, 13.—
    (β).
    In plur.:

    nares, eo, quod omnis odor ad supera fertur, recte sursum sunt,

    Cic. N. D. 2, 56, 141:

    nares contractiores habent introitus,

    id. ib. 2, 57, 145:

    fasciculum ad nares admovere,

    id. Tusc. 3, 18, 43:

    mediis in naribus ingens gibbus,

    Juv. 6, 108:

    patulis captavit naribus auras,

    Verg. G. 1, 376.—
    B.
    The nose, as an organ expressive of sagacity, and also of scorn and anger:

    naribus ducere tura,

    to smell, Hor. C. 4, 1, 21: naribus labrisque non fere quicquam decenter ostendimus, tametsi derisus iis, contemptus, fastidium significari solet, nam et corrugare nares, ut Horatius ait... indecorum est, etc., to turn up the nose, to sneer, Quint. 11, 3, 80:

    ne sordida mappa Corruget nares,

    cause you to turn up your nose, Hor. Ep. 1, 5, 22:

    omnis copia narium,

    sweet-smelling flowers, id. C. 2, 15, 6:

    de nare loqui,

    to speak through the nose, Pers. 1, 33: Aesopus naris emunctae senex, of a clean nose, i. e. of sharp perception, of fine powers of observation, Phaedr. 3, 3, 14; so,

    (Lucilius) emunctae naris,

    Hor. S. 1, 4, 8:

    acutae nares,

    id. ib. 1, 3, 30;

    and on the contrary: homo naris obesae,

    of a dull nose, id. Epod. 12, 3: naribus uti, to turn up the nose, i. e. to banter, ridicule, id. Ep. 1, 19, 45; cf.:

    rides et nimis uncis naribus indulges,

    Pers. 1, 41.—Of anger: Calpurni saevam legem Pisoni' reprendi, Eduxique animam in prioribu' naribus, Lucil. ap. Non. 427, 32 (Sat. 20, 4):

    in naribus primoribus vix pertuli,

    Afran. ib. 33 (Com. Rel. v. 384 Rib.).—
    II.
    Transf., an opening, orifice, vent, air-hole, of a canal, etc.:

    inter duos parietes canalis ducatur, habens nares ad locum patentem,

    Vitr. 7, 4; 7, 10; Vop. Prob. 21; Pall. 9, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > naris

  • 22 sentio

    sentĭo, si, sum, 4 ( perf. sync. sensti, Ter. And. 5, 3, 11), v. a.
    I.
    Physically.
    A.
    In gen., to discern by the senses; to feel, hear, see, etc.; to perceive, be sensible of (syn. percipio).
    (α).
    With acc.:

    calorem et frigus,

    Lucr. 1, 496; cf.:

    duritiem saxi,

    id. 4, 268; 3, 381 sq.: feram nare sagaci (venaticā), Enn. ap. Fest. p. 177 Müll. (Ann. v. 346 Vahl.):

    varios rerum odores,

    Lucr. 1, 298:

    sucum in ore,

    id. 4, 617 sq.:

    suavitatem cibi,

    Cic. Phil. 2, 45, 115:

    varios rerum colores,

    Lucr. 4, 492:

    sonitum,

    Plaut. Curc. 1, 2, 69:

    nil aegri,

    Lucr. 3, 832:

    utrumque (calorem et frigus) manu,

    id. 1, 496:

    famem,

    Liv. 25, 13:

    morbos articularios,

    Plin. 32, 4, 14, § 39.—In mal. part.:

    sensit delphina Melantho,

    Ov. M. 6, 120.— Pass.:

    posse prius ad angustias veniri, quam sentirentur,

    before they should be observed, Caes. B. C. 1, 67.—
    (β).
    With inf. or an, object-clause:

    sei movero me seu secari sensero,

    Plaut. Merc. 2, 2, 40: sentio aperiri fores. id. Truc. 2, 3, 29:

    nec quisquam moriens sentire videtur, Ire foras animam,

    Lucr. 3, 607:

    sentire sonare,

    id. 4, 229 Munro.—
    (γ).
    Absol.:

    perpetuo quoniam sentimus,

    Lucr. 4, 228; 6, 935; Plaut. Bacch. 4, 9, 77:

    qui (homines) corruant, sed ita, ut ne vicini quidem sentiant,

    Cic. Cat. 2, 10, 21.—
    b.
    Of things:

    pupula cum sentire colorem dicitur album,

    Lucr. 2, 811 sq. — Absol.:

    haud igitur aures per se possunt sentire,

    Lucr. 3, 633:

    si quis corpus sentire refutat,

    id. 3, 350; 3, 354; cf. id. 3, 552; 3, 625.—
    B.
    In partic.
    1.
    To perceive the effects (esp. the ill effects) of any thing; to feel, experience, suffer, undergo, endure:

    sentiet, qui vir siem,

    Ter. Eun. 1, 1, 21:

    jam curabo sentiat, Quos attentarit,

    Phaedr. 5, 2, 6:

    quid ipse ad Avaricum sensisset, etc.,

    Caes. B. G. 7, 52; cf. Liv. 45, 28, 6:

    Centupirini etiam ceterarum civitatum damna ac detrimenta senserunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 45, § 108; id. Div. in Caecil. 12, 38; cf. id. Verr. 2, 1, 49, § 127:

    tecum Philippos et celerem fugam Sensi,

    Hor. C. 2, 7, 10:

    (Apollinem) vindicem,

    id. ib. 4, 6, 3:

    caecos motus orientis austri,

    id. ib. 3, 27, 22:

    contracta aequora (pisces),

    id. ib. 3, 1, 33:

    prima arma nostra (Salyi),

    Flor. 3, 2, 3:

    sentire paulatim belli mala,

    Tac. H. 1, 89:

    famem,

    Liv. 25, 13, 1; Curt. 9, 10, 11:

    damnum,

    Liv. 2, 64, 6:

    cladem belli,

    id. 35, 33, 6:

    inopiam rerum omnium,

    id. 43, 22, 10; 44. 7, 6:

    incommoda belli,

    id. 44, 14, 10:

    lassitudo jam et sitis sentiebatur,

    id. 44, 36, 2:

    ubi primum dolorem aliquis sentit,

    Cels. 6, 7 init.; cf. Lact. 7, 20, 7:

    cujus ulceris dolorem sentire etiam spectantes videntur,

    Plin. 34, 8, 19, § 59:

    corporis aegri vitia sentire,

    Curt. 8, 10, 29:

    qui in urbe se commoverit... sentiet, in hac urbe esse consules vigilantes, esse egregios magistratus, etc.,

    Cic. Cat. 2, 12, 27; cf. id. Sest. 28, 69; Ov. M. 13, 864.— Absol.:

    iste tuus ipse sentiet Posterius,

    Ter. Ad. 1, 2, 59.—Of beasts, etc.:

    oves penuriam sentiunt,

    Col. 7, 9, 3 sq.:

    frigus aut aestum,

    id. 7, 4, 7:

    praegelidam hiemem omnes pisces sentiunt,

    Plin. 9, 16, 24, § 57.—
    b.
    Of things, to be affected or influenced by:

    meae istuc scapulae sentiunt,

    Plaut. Poen. 1, 1, 25; Liv. 9, 37:

    transitum exercitus (ager),

    id. 9, 41, 58:

    pestilentem Africum (Fecunda vitis),

    Hor. C. 3, 23, 5:

    lacus et mare amorem Festinantis eri,

    id. Ep. 1, 1, 84:

    alnos fluvii cavatas,

    Verg. G. 1, 136 al.; cf. Plin. Pan. 31, 5:

    carbunculi cum ipsi non sentiant ignes,

    Plin. 37, 7, 25, § 92:

    eadem (gemma) sola nobilium limam sentit,

    is affected by, id. 37, 8, 32, § 109:

    cum amnis sentit aestatem, et ad minimum deductus est,

    Sen. Ira, 3, 21, 1:

    miramur quod accessionem fluminum maria non sentiant,

    id. Q. N. 3, 4: illa primum saxa auctum fluminis sentiunt, id. ib. 4, 2, 7:

    totum mare sentit exortum ejus sideris,

    Plin. 9, 16, 25, § 58:

    caseus vetustatem,

    id. 11, 42, 97, § 242:

    herba cariem,

    id. 12, 7, 14, § 28:

    ferrum robiginem,

    id. 34, 14, 41, § 143. —
    2.
    In the elder Pliny, to be susceptible of, to be subject or liable to a disease:

    morbos,

    Plin. 9, 49, 73, § 156:

    rabiem,

    id. 8, 18, 26, § 68:

    cariem,

    id. 12, 7, 14, § 28.—
    II.
    Mentally.
    A.
    Lit., to feel, perceive, observe, notice (syn. intellego).
    (α).
    With acc.:

    id jam pridem sensi et subolet mihi,

    Plaut. Ps. 1, 5, 7; so,

    quid,

    id. Truc. 1, 1, 39:

    quando Aesculapi ita sentio sententiam,

    I observe, understand, id. Curc. 2, 1, 2:

    primus sentio mala nostra,

    Ter. Ad. 4, 2, 7:

    numquam illum ne minimā quidem re offendi, quod quidem senserim,

    that I have perceived, Cic. Lael. 27, 103:

    ut cui bene quid processerit, multum illum providisse, cui secus, nihil sensisse dicamus,

    id. Rab. Post. 1, 1:

    praesentia numina sentit,

    Hor. Ep. 2, 1, 134; cf. id. ib. 2, 2, 162; id. C. S. 73 et saep.:

    de victoriā atque exitu rerum sentire,

    Caes. B. G. 7, 52:

    omnia me illa sentire quae dicerem, nec tantum sentire, sed amare,

    Sen. Ep. 75, 3:

    illum sensisse quae scripsit,

    id. ib. 100, 11.— Poet.:

    ut vestram sentirent aequora curam,

    Ov. M. 5, 557:

    nec inania Tartara sentit,

    i. e. does not die, id. ib. 12, 619.—
    (β).
    With inf. or an obj.-clause:

    quoniam sentio errare (eum),

    Plaut. Men. 3, 2, 16:

    hoc vir excellenti providentiā sensit ac vidit, non esse, etc.,

    Cic. Rep. 2, 3, 5:

    suspicionem populi sensit moveri,

    id. ib. 2, 31, 54:

    quod quid cogitent, me scire sentiunt, etc.,

    id. Cat. 2, 3, 5 sq.:

    postquam nihil esse pericli Sensimus,

    Hor. S. 2, 8, 58:

    non nisi oppressae senserunt (civitates), etc.,

    Just. 8, 1, 2.—
    (γ).
    With rel.- or interrog.-clause:

    scio ego et sentio ipse, quid agam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 13:

    jam dudum equidem sentio, suspicio Quae te sollicitet,

    id. Bacch. 4, 8, 49:

    quoniam sentio, Quae res gereretur,

    id. ib. 2, 3, 56:

    si quid est in me ingenii, quod sentio quam sit exiguum,

    Cic. Arch. 1, 1:

    ex quo fonte hauriam, sentio,

    id. ib. 6, 13:

    victrices catervae Sensere, quid mens rite, quid indoles... Posset,

    Hor. C. 4, 4, 25.—With the indic., in a rel.clause:

    sentio, quam rem agitis,

    Plaut. Capt. 2, 1, 14.—
    (δ).
    With de:

    hostes postea quam de profectione eorum senserunt,

    became aware of their retreat, Caes. B. G. 5, 32; 7, 52.—
    (ε).
    With nom. of part. ( poet.):

    sensit terrae sola maculans,

    Cat. 63, 6:

    sensit medios delapsus in hostis,

    Verg. A. 2, 377.—
    (ζ).
    Absol.:

    vehementer mihi est irata: sentio atque intellego,

    Plaut. Truc. 2, 6, 64; cf. id. Trin. 3, 2, 72; id. Mil. 2, 6, 97:

    mentes sapientium cum e corpore excessissent sentire ac vigere (opp. carere sensu),

    Cic. Sest. 21, 47; cf. id. Rep. 6, 24, 26:

    (Aristoteles) paeana probat eoque ait uti omnes, sed ipsos non sentire cum utantur,

    id. Or. 57, 193; cf. Quint. 9, 4, 52:

    priusquam hostes sentirent,

    Liv. 34, 14; 2, 25; 22, 4.— Impers. pass.:

    non ut dictum est, in eo genere intellegitur, sed ut sensum est,

    Cic. de Or. 3, 42, 168.—
    B.
    To feel, experience (with acc. of the feeling;

    rare): quidquid est quod sensum habet, id necesse est sentiat et voluptatem et dolorem,

    Cic. N. D. 3, 14, 36:

    tenesne memoriā quantum senseris gaudium, cum, etc.,

    Sen. Ep. 4, 2:

    non sentire amisso amico dolorem,

    id. ib. 99, 26;

    121, 7: victoriae tantae gaudium sentire,

    Liv. 44, 44, 3; cf.:

    segnius homines bona quam mala sentire,

    id. 30, 21, 6.—
    III.
    Transf. (in consequence of mental perception), to think, deem, judge, opine, imagine, suppose (syn.:

    opinor, arbitror): si ita sensit, ut loquitur, est homo impurus,

    Cic. Rep. 3, 21, 32; cf.:

    jocansne an ita sentiens,

    id. Ac. 2, 19, 63; id. Rep. 3, 5, 8:

    fleri potest, ut recte quis sentiat, et id quod sentit, polite eloqui non possit,

    id. Tusc. 1, 3, 6:

    humiliter demisseque sentire,

    id. ib. 5, 9, 24:

    tecum aperte, quod sentio, loquar,

    id. Rep. 1, 10, 15; cf.:

    quod sentio scribere,

    id. Fam. 15, 16, 3:

    causa est haec sola, in quā omnes sentirent unum atque idem,

    id. Cat. 4, 7, 14:

    idemque et unum sentire,

    Suet. Ner. 43:

    sapiens de dis immortalibus sine ullo metu vera sentit,

    Cic. Fin. 1, 19, 62.—With acc. and inf.:

    idem, quod ego, sentit, te esse huic rei caput,

    Ter. Ad. 4, 2, 29; cf.:

    nos quidem hoc sentimus: si, etc.... non esse cunctandum,

    Cic. Fam. 1, 7, 5:

    voluptatem hanc esse sentiunt omnes,

    id. Fin. 2, [p. 1673] 3, 6 Madv. ad loc.:

    sensit in omni disputatione id fieri oportere,

    id. ib. 2, 2, 4; 5, 8, 23; id. Tusc. 5, 28, 82; id. Att. 7, 6, 2; id. Fam. 1, 7, 5:

    sic decerno, sic sentio, sic affirmo, nullam rerum publicarum conferendam esse cum eā, quam, etc.,

    id. Rep. 1, 46, 70.—With two acc. (very rare):

    aliquem bonum civem,

    Cic. Off. 1, 34, 125 (cf. id. Fin. 2, 3, 0, supra, where Orell. omits esse).—With de and abl.:

    cum de illo genere rei publicae quae sentio dixero,

    Cic. Rep. 1, 42, 65; so,

    quid de re publicā,

    id. ib. 1, 21, 34;

    1, 38, 60: quid de quo,

    id. ib. 1, 11:

    quid gravius de vobis,

    Caes. B. C. 2, 32, 4; Cic. Rep. 1, 13, 19; cf.:

    qui omnia de re publicā praeclara atque egregia sentirent,

    were full of the most noble and generous sentiments, id. Cat. 3, 2, 5:

    mirabiliter de te et loquuntur et sentiunt,

    id. Fam. 4, 13, 5:

    male de illo,

    Quint. 2, 2, 12: sentire cum aliquo, to agree with one in opinion:

    tecum sentio,

    Plaut. Most. 3, 3, 24; id. Ps. 4, 2, 3:

    cum Caesare sentire,

    Cic. Att. 7, 1, 3; id. Rosc. Am. 49, 142; cf.:

    nae iste haud mecum sentit,

    Ter. And. 2, 1, 24: ab aliquo sentire, to dissent from, disagree with:

    abs te seorsum sentio,

    judge otherwise, think differently, Plaut. Capt. 3, 5, 52: ut abs te seorsus sentiam De uxoriā re, Afran. ap. Charis. p. 195 P.: Gr. Omnia istaec facile patior, dum hic hinc a me sentiat. Tr. Atqui nunc abs te stat, is on my side, Plaut. Rud. 4, 4, 56 (cf. ab); cf.

    also: qui aliunde stet semper, aliunde sentiat,

    Liv. 24, 45, 3.—
    B.
    In partic., publicists' and jurid. t. t., to give one's opinion concerning any thing; to vote, declare, decide (syn. censeo):

    sedens iis assensi, qui mihi lenissime sentire visi sunt,

    Cic. Fam. 5, 2, 9; 11, 21, 2; 3, 8, 9:

    quae vult Hortensius omnia dicat et sentiat,

    id. Verr. 2, 2, 31, § 76:

    si judices pro causā meā senserint,

    decided in my favor, Gell. 5, 10, 14; cf.: in illam partem ite quā sentitis, Vet. Form. ap. Plin. Ep. 8, 14, 20.—Hence, sensa, ōrum, n. (acc. to II. B.).
    1.
    Thoughts, notions, ideas, conceptions (class. but very rare):

    sententiam veteres, quod animo sensissent, vocaverunt... Non raro tamen et sic locuti sunt, ut sensa sua dicerent: nam sensus corporis videbantur, etc.,

    Quint. 8, 5, 1:

    exprimere dicendo sensa,

    Cic. de Or 1, 8, 32:

    sensa mentis et consilia verbis explicare,

    id. ib. 3, 14, 55.—
    2.
    Opinions, doctrines (late Lat.):

    sensa et inventa Disarii,

    Macr. S. 7, 5, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sentio

  • 23 adfluente

    af-flŭo (better adf-), xi, xum, 3, v. a. and n., to flow or run to or toward; with ad or dat.
    I.
    Lit., of water:

    aestus bis adfluunt bisque remeant,

    Plin. 2, 97, 99, § 212:

    Rhenus ad Gallicam ripam placidior adfluens,

    Tac. A. 4, 6.—In the lang. of the Epicurean philos., of the flow of atoms from an object, as the cause of perception (cf. aestus, II. C.), Cic. N. D. 1, 19, 49.— Poet., of time: Maecenas meus adfluentes Ordinat annos, flowing on, increasing, = accrescentes, Hor. C. 4, 11, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of persons, to come to in haste, to hasten to, to run or flock to or toward (only poet. and in the histt. from the Aug. per.):

    ingentem comitum adfluxisse Invenio numerum,

    Verg. A. 2, 796:

    copiae adfluebant,

    Liv. 39, 31:

    adfluentibus auxiliis Gallorum,

    Tac. H. 4, 25:

    multitudo adfluens,

    id. A. 4, 41.— Of food, to flow down:

    cibo adfluente,

    Suet. Claud. 44.— Trop.:

    si ea sola voluptas esset, quae ad eos (sensus) cum suavitate adflueret et inlaberetur,

    Cic. Fin. 1, 11:

    nihil ex istis locis litterarum adfluxit,

    id. Q. Fr. 3, 3:

    incautis amor,

    Ov. R. A. 148:

    opes adfluunt subito, repente dilabuntur,

    Val. Max. 6, 9 fin.
    B.
    Aliquā re, to flow with a thing in rich abundance, to overflow with, to abound in, to have in abundance (more elevated than abundo; hence adfluens in Cic. Oratt. is much more freq. than abundans):

    frumento,

    Plaut. Ps. 1, 2, 57:

    divitiis honore et laude,

    Lucr. 6, 13:

    voluptatibus,

    Cic. Fin. 2, 28, 93:

    cui cum domi otium atque divitiae adfluerent,

    Sall. C. 36, 4:

    ubi effuse adfluunt opes,

    Liv. 3, 26.—Hence, afflŭ-ens ( adf-), entis, P. a., flowing abundantly with a thing, having in abundance or superfluity; abounding in; abundant, rich, copious, numerous: Asiatico ornatu, Liv. Andron. ap. Prisc. 1, 10:

    unguentis,

    Cic. Sest. 8:

    urbs eruditissimis hominibus, liberalissimisque studiis adfluens,

    id. Arch. 3; so id. Rosc. Com. 10; id. Verr. 2, 5, 54; id. Clu. 66; id. Agr. 2, 30; id. de Or. 3, 15; id. Off. 1, 43; id. Lael. 16 al.:

    uberiores et adfluentiores aquae,

    Vitr. 8, 1.— Poet.:

    homo vestitu adfluens,

    in ample, flowing robes, Phaedr. 5, 1, 22:

    ex adfluenti,

    in abundance, profusely, Tac. H. 1, 57 al. — Sup., Sol. c. 50; Aug. Conf. 2, 6.— Adv.: afflŭente ( adf-), richly, copiously, App. M. 4.— Comp., Cic. Tusc. 5, 6; Nep. Att. 14; Tac. A. 15, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > adfluente

  • 24 adfluo

    af-flŭo (better adf-), xi, xum, 3, v. a. and n., to flow or run to or toward; with ad or dat.
    I.
    Lit., of water:

    aestus bis adfluunt bisque remeant,

    Plin. 2, 97, 99, § 212:

    Rhenus ad Gallicam ripam placidior adfluens,

    Tac. A. 4, 6.—In the lang. of the Epicurean philos., of the flow of atoms from an object, as the cause of perception (cf. aestus, II. C.), Cic. N. D. 1, 19, 49.— Poet., of time: Maecenas meus adfluentes Ordinat annos, flowing on, increasing, = accrescentes, Hor. C. 4, 11, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of persons, to come to in haste, to hasten to, to run or flock to or toward (only poet. and in the histt. from the Aug. per.):

    ingentem comitum adfluxisse Invenio numerum,

    Verg. A. 2, 796:

    copiae adfluebant,

    Liv. 39, 31:

    adfluentibus auxiliis Gallorum,

    Tac. H. 4, 25:

    multitudo adfluens,

    id. A. 4, 41.— Of food, to flow down:

    cibo adfluente,

    Suet. Claud. 44.— Trop.:

    si ea sola voluptas esset, quae ad eos (sensus) cum suavitate adflueret et inlaberetur,

    Cic. Fin. 1, 11:

    nihil ex istis locis litterarum adfluxit,

    id. Q. Fr. 3, 3:

    incautis amor,

    Ov. R. A. 148:

    opes adfluunt subito, repente dilabuntur,

    Val. Max. 6, 9 fin.
    B.
    Aliquā re, to flow with a thing in rich abundance, to overflow with, to abound in, to have in abundance (more elevated than abundo; hence adfluens in Cic. Oratt. is much more freq. than abundans):

    frumento,

    Plaut. Ps. 1, 2, 57:

    divitiis honore et laude,

    Lucr. 6, 13:

    voluptatibus,

    Cic. Fin. 2, 28, 93:

    cui cum domi otium atque divitiae adfluerent,

    Sall. C. 36, 4:

    ubi effuse adfluunt opes,

    Liv. 3, 26.—Hence, afflŭ-ens ( adf-), entis, P. a., flowing abundantly with a thing, having in abundance or superfluity; abounding in; abundant, rich, copious, numerous: Asiatico ornatu, Liv. Andron. ap. Prisc. 1, 10:

    unguentis,

    Cic. Sest. 8:

    urbs eruditissimis hominibus, liberalissimisque studiis adfluens,

    id. Arch. 3; so id. Rosc. Com. 10; id. Verr. 2, 5, 54; id. Clu. 66; id. Agr. 2, 30; id. de Or. 3, 15; id. Off. 1, 43; id. Lael. 16 al.:

    uberiores et adfluentiores aquae,

    Vitr. 8, 1.— Poet.:

    homo vestitu adfluens,

    in ample, flowing robes, Phaedr. 5, 1, 22:

    ex adfluenti,

    in abundance, profusely, Tac. H. 1, 57 al. — Sup., Sol. c. 50; Aug. Conf. 2, 6.— Adv.: afflŭente ( adf-), richly, copiously, App. M. 4.— Comp., Cic. Tusc. 5, 6; Nep. Att. 14; Tac. A. 15, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > adfluo

  • 25 affluente

    af-flŭo (better adf-), xi, xum, 3, v. a. and n., to flow or run to or toward; with ad or dat.
    I.
    Lit., of water:

    aestus bis adfluunt bisque remeant,

    Plin. 2, 97, 99, § 212:

    Rhenus ad Gallicam ripam placidior adfluens,

    Tac. A. 4, 6.—In the lang. of the Epicurean philos., of the flow of atoms from an object, as the cause of perception (cf. aestus, II. C.), Cic. N. D. 1, 19, 49.— Poet., of time: Maecenas meus adfluentes Ordinat annos, flowing on, increasing, = accrescentes, Hor. C. 4, 11, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of persons, to come to in haste, to hasten to, to run or flock to or toward (only poet. and in the histt. from the Aug. per.):

    ingentem comitum adfluxisse Invenio numerum,

    Verg. A. 2, 796:

    copiae adfluebant,

    Liv. 39, 31:

    adfluentibus auxiliis Gallorum,

    Tac. H. 4, 25:

    multitudo adfluens,

    id. A. 4, 41.— Of food, to flow down:

    cibo adfluente,

    Suet. Claud. 44.— Trop.:

    si ea sola voluptas esset, quae ad eos (sensus) cum suavitate adflueret et inlaberetur,

    Cic. Fin. 1, 11:

    nihil ex istis locis litterarum adfluxit,

    id. Q. Fr. 3, 3:

    incautis amor,

    Ov. R. A. 148:

    opes adfluunt subito, repente dilabuntur,

    Val. Max. 6, 9 fin.
    B.
    Aliquā re, to flow with a thing in rich abundance, to overflow with, to abound in, to have in abundance (more elevated than abundo; hence adfluens in Cic. Oratt. is much more freq. than abundans):

    frumento,

    Plaut. Ps. 1, 2, 57:

    divitiis honore et laude,

    Lucr. 6, 13:

    voluptatibus,

    Cic. Fin. 2, 28, 93:

    cui cum domi otium atque divitiae adfluerent,

    Sall. C. 36, 4:

    ubi effuse adfluunt opes,

    Liv. 3, 26.—Hence, afflŭ-ens ( adf-), entis, P. a., flowing abundantly with a thing, having in abundance or superfluity; abounding in; abundant, rich, copious, numerous: Asiatico ornatu, Liv. Andron. ap. Prisc. 1, 10:

    unguentis,

    Cic. Sest. 8:

    urbs eruditissimis hominibus, liberalissimisque studiis adfluens,

    id. Arch. 3; so id. Rosc. Com. 10; id. Verr. 2, 5, 54; id. Clu. 66; id. Agr. 2, 30; id. de Or. 3, 15; id. Off. 1, 43; id. Lael. 16 al.:

    uberiores et adfluentiores aquae,

    Vitr. 8, 1.— Poet.:

    homo vestitu adfluens,

    in ample, flowing robes, Phaedr. 5, 1, 22:

    ex adfluenti,

    in abundance, profusely, Tac. H. 1, 57 al. — Sup., Sol. c. 50; Aug. Conf. 2, 6.— Adv.: afflŭente ( adf-), richly, copiously, App. M. 4.— Comp., Cic. Tusc. 5, 6; Nep. Att. 14; Tac. A. 15, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > affluente

  • 26 affluo

    af-flŭo (better adf-), xi, xum, 3, v. a. and n., to flow or run to or toward; with ad or dat.
    I.
    Lit., of water:

    aestus bis adfluunt bisque remeant,

    Plin. 2, 97, 99, § 212:

    Rhenus ad Gallicam ripam placidior adfluens,

    Tac. A. 4, 6.—In the lang. of the Epicurean philos., of the flow of atoms from an object, as the cause of perception (cf. aestus, II. C.), Cic. N. D. 1, 19, 49.— Poet., of time: Maecenas meus adfluentes Ordinat annos, flowing on, increasing, = accrescentes, Hor. C. 4, 11, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of persons, to come to in haste, to hasten to, to run or flock to or toward (only poet. and in the histt. from the Aug. per.):

    ingentem comitum adfluxisse Invenio numerum,

    Verg. A. 2, 796:

    copiae adfluebant,

    Liv. 39, 31:

    adfluentibus auxiliis Gallorum,

    Tac. H. 4, 25:

    multitudo adfluens,

    id. A. 4, 41.— Of food, to flow down:

    cibo adfluente,

    Suet. Claud. 44.— Trop.:

    si ea sola voluptas esset, quae ad eos (sensus) cum suavitate adflueret et inlaberetur,

    Cic. Fin. 1, 11:

    nihil ex istis locis litterarum adfluxit,

    id. Q. Fr. 3, 3:

    incautis amor,

    Ov. R. A. 148:

    opes adfluunt subito, repente dilabuntur,

    Val. Max. 6, 9 fin.
    B.
    Aliquā re, to flow with a thing in rich abundance, to overflow with, to abound in, to have in abundance (more elevated than abundo; hence adfluens in Cic. Oratt. is much more freq. than abundans):

    frumento,

    Plaut. Ps. 1, 2, 57:

    divitiis honore et laude,

    Lucr. 6, 13:

    voluptatibus,

    Cic. Fin. 2, 28, 93:

    cui cum domi otium atque divitiae adfluerent,

    Sall. C. 36, 4:

    ubi effuse adfluunt opes,

    Liv. 3, 26.—Hence, afflŭ-ens ( adf-), entis, P. a., flowing abundantly with a thing, having in abundance or superfluity; abounding in; abundant, rich, copious, numerous: Asiatico ornatu, Liv. Andron. ap. Prisc. 1, 10:

    unguentis,

    Cic. Sest. 8:

    urbs eruditissimis hominibus, liberalissimisque studiis adfluens,

    id. Arch. 3; so id. Rosc. Com. 10; id. Verr. 2, 5, 54; id. Clu. 66; id. Agr. 2, 30; id. de Or. 3, 15; id. Off. 1, 43; id. Lael. 16 al.:

    uberiores et adfluentiores aquae,

    Vitr. 8, 1.— Poet.:

    homo vestitu adfluens,

    in ample, flowing robes, Phaedr. 5, 1, 22:

    ex adfluenti,

    in abundance, profusely, Tac. H. 1, 57 al. — Sup., Sol. c. 50; Aug. Conf. 2, 6.— Adv.: afflŭente ( adf-), richly, copiously, App. M. 4.— Comp., Cic. Tusc. 5, 6; Nep. Att. 14; Tac. A. 15, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > affluo

  • 27 adgnosco

    agnosco ( adgn-; also adn-; cf. Wagn. Orthog. Verg. p. 407), nōvi, nitum (like cognĭtum from cognosco; cf. pejĕro and dejĕro from jūro), 3, v. a. [ad, intens. -gnosco, nosco] ( part. perf. agnōtus, Pac. ap. Prisc. p. 887 P.; part. fut. act. agnoturus, Sall. H. Fragm. 2, 31; cf. Diom. 383 P.; class.; used very freq. by Cicero).
    I.
    As if to know a person or thing well, as having known it before, to recognize: agnoscere always denotes a subjective knowledge or recognition; while cognoscere designates an objective perception; another distinction v. in II.): in turbā Oresti cognitā agnota est soror, was recognized by Orestes as his sister, Pac. ap. Prisc. 887 P.:

    virtus cum se extollit et ostendit suum lumen et idem aspexit agnovitque in alio,

    and when she has perceived the same in another, and has recognized it, Cic. Lael. 27, 100:

    id facillime accipiunt animi, quod agnoscunt,

    Quint. 8, 3, 71:

    cum se collegit (animus) atque recreavit, tum agnoscit illa reminiscendo,

    Cic. Tusc. 1, 24, 58:

    quod mihi de filiā gratularis, agnosco humanitatem tuam,

    id. Fam. 1, 7 (cf. on the contr. id. ib. 5, 2, where Cic., speaking of himself, says: Cognosce nunc humanitatem meam, learn from this, etc.):

    nomine audito extemplo agnovere virum,

    Liv. 7, 39:

    veterem amicum,

    Verg. A. 3, 82:

    matrem,

    id. ib. 1, 405: Figulum in patriam suam venisse atque ibi agnosci, and is there recognized (by those who had already known him), Quint. 7, 2, 26:

    formas quasdam nostrae pecuniae agnoscunt,

    Tac. G. 5:

    agnoscent Britanni suam causam,

    id. Agr. 32:

    nitorem et altitudinem horum temporum agnoscimus,

    id. Or. 21:

    quam (tunicam) cum agnovisset pater,

    Vulg. Gen. 37, 33.—
    B.
    Transf., as a result of this knowledge or recognition, to declare, announce, allow, or admit a thing to be one's own, to acknowledge, own: qui mihi tantum tribui dicis, quantum ego nec agnosco ( neither can admit as due to me) nec postulo, Cic. Lael. 9:

    natum,

    Nep. Ages. 1, 4:

    Aeacon agnoscit summus prolemque fatetur Juppiter esse suam,

    Ov. M. 13, 27 (cf. in Pandects, 25, Tit. 3:

    de agnoscendis vel alendis liberis): an me non agnoscetis ducem?

    will you not acknowledge me as your general? Liv. 6, 7:

    agnoscere bonorum possessionem,

    to declare the property as one's own, to lay claim to it, Dig. 26, 8, 11 (cf. agnitio, I.):

    agnoscere aes alienum,

    ib. 28, 5, 1:

    facti gloriam,

    Cic. Mil. 14 fin.:

    susciperem hoc crimen, agnoscerem, confiterer,

    id. Rab. Perd. 6:

    fortasse minus expediat agnoscere crimen quam abnuere,

    Tac. A. 6, 8:

    sortilegos,

    Cic. Div. 1, 58, 132: et ego ipse me non esse verborum admodum inopem agnosco, and I myself confess, allow, etc., id. Fam. 4, 4:

    id ego agnovi meo jussu esse factum,

    id. ib. 5, 20, 3: carmina spreta exolescunt;

    si irascare, agnita videntur,

    Tac. A. 4, 34.—
    II.
    To understand, recognize, know, perceive by, from, or through something:

    ut deum agnoscis ex operibus ejus, sic ex memoriā rerum et inventione, vim divinam mentis agnoscito,

    Cic. Tusc. 1, 28, 70; id. Planc. 14, 35:

    ex fructu arbor agnoscitur,

    Vulg. Matt. 12, 33:

    inde agnosci potest vis fortunae,

    Vell. 2, 116, 3.—Also, absol.: Augusti laudes agnoscere possis, you can recognize the praises of Augustus, * Hor. Ep. 1, 16, 29:

    accipio agnoscoque deos,

    Verg. A. 12, 260 (cf. accipio):

    agniti dempsere sollicitudinem,

    Tac. H. 2, 68:

    Germanicus, quo magis agnosceretur, detraxerat tegimen,

    id. A. 2, 21:

    terram non agnoscebant,

    Vulg. Act. 27, 39.—In gen., to become acquainted with, to know; to perceive, apprehend, understand, discern, remark, see:

    quin puppim flectis, Ulixe, Auribus ut nostros possis agnoscere cantus,

    Cic. Fin. 5, 18, 49 (as transl. of Hom. Od. 12, 185, Nêa katastêson, hina nôïterên op akousêis):

    haec dicta sunt subtilius ab Epicuro quam ut quivis ea possit agnoscere,

    understand, id. N. D. 1, 18, 49; Verg. A. 10, 843; Phaedr. 2, 5, 19:

    alienis pedibus ambulamus, alienis oculis agnoscimus,

    Plin. 29, 1, 8, § 19.

    Lewis & Short latin dictionary > adgnosco

  • 28 adnosco

    agnosco ( adgn-; also adn-; cf. Wagn. Orthog. Verg. p. 407), nōvi, nitum (like cognĭtum from cognosco; cf. pejĕro and dejĕro from jūro), 3, v. a. [ad, intens. -gnosco, nosco] ( part. perf. agnōtus, Pac. ap. Prisc. p. 887 P.; part. fut. act. agnoturus, Sall. H. Fragm. 2, 31; cf. Diom. 383 P.; class.; used very freq. by Cicero).
    I.
    As if to know a person or thing well, as having known it before, to recognize: agnoscere always denotes a subjective knowledge or recognition; while cognoscere designates an objective perception; another distinction v. in II.): in turbā Oresti cognitā agnota est soror, was recognized by Orestes as his sister, Pac. ap. Prisc. 887 P.:

    virtus cum se extollit et ostendit suum lumen et idem aspexit agnovitque in alio,

    and when she has perceived the same in another, and has recognized it, Cic. Lael. 27, 100:

    id facillime accipiunt animi, quod agnoscunt,

    Quint. 8, 3, 71:

    cum se collegit (animus) atque recreavit, tum agnoscit illa reminiscendo,

    Cic. Tusc. 1, 24, 58:

    quod mihi de filiā gratularis, agnosco humanitatem tuam,

    id. Fam. 1, 7 (cf. on the contr. id. ib. 5, 2, where Cic., speaking of himself, says: Cognosce nunc humanitatem meam, learn from this, etc.):

    nomine audito extemplo agnovere virum,

    Liv. 7, 39:

    veterem amicum,

    Verg. A. 3, 82:

    matrem,

    id. ib. 1, 405: Figulum in patriam suam venisse atque ibi agnosci, and is there recognized (by those who had already known him), Quint. 7, 2, 26:

    formas quasdam nostrae pecuniae agnoscunt,

    Tac. G. 5:

    agnoscent Britanni suam causam,

    id. Agr. 32:

    nitorem et altitudinem horum temporum agnoscimus,

    id. Or. 21:

    quam (tunicam) cum agnovisset pater,

    Vulg. Gen. 37, 33.—
    B.
    Transf., as a result of this knowledge or recognition, to declare, announce, allow, or admit a thing to be one's own, to acknowledge, own: qui mihi tantum tribui dicis, quantum ego nec agnosco ( neither can admit as due to me) nec postulo, Cic. Lael. 9:

    natum,

    Nep. Ages. 1, 4:

    Aeacon agnoscit summus prolemque fatetur Juppiter esse suam,

    Ov. M. 13, 27 (cf. in Pandects, 25, Tit. 3:

    de agnoscendis vel alendis liberis): an me non agnoscetis ducem?

    will you not acknowledge me as your general? Liv. 6, 7:

    agnoscere bonorum possessionem,

    to declare the property as one's own, to lay claim to it, Dig. 26, 8, 11 (cf. agnitio, I.):

    agnoscere aes alienum,

    ib. 28, 5, 1:

    facti gloriam,

    Cic. Mil. 14 fin.:

    susciperem hoc crimen, agnoscerem, confiterer,

    id. Rab. Perd. 6:

    fortasse minus expediat agnoscere crimen quam abnuere,

    Tac. A. 6, 8:

    sortilegos,

    Cic. Div. 1, 58, 132: et ego ipse me non esse verborum admodum inopem agnosco, and I myself confess, allow, etc., id. Fam. 4, 4:

    id ego agnovi meo jussu esse factum,

    id. ib. 5, 20, 3: carmina spreta exolescunt;

    si irascare, agnita videntur,

    Tac. A. 4, 34.—
    II.
    To understand, recognize, know, perceive by, from, or through something:

    ut deum agnoscis ex operibus ejus, sic ex memoriā rerum et inventione, vim divinam mentis agnoscito,

    Cic. Tusc. 1, 28, 70; id. Planc. 14, 35:

    ex fructu arbor agnoscitur,

    Vulg. Matt. 12, 33:

    inde agnosci potest vis fortunae,

    Vell. 2, 116, 3.—Also, absol.: Augusti laudes agnoscere possis, you can recognize the praises of Augustus, * Hor. Ep. 1, 16, 29:

    accipio agnoscoque deos,

    Verg. A. 12, 260 (cf. accipio):

    agniti dempsere sollicitudinem,

    Tac. H. 2, 68:

    Germanicus, quo magis agnosceretur, detraxerat tegimen,

    id. A. 2, 21:

    terram non agnoscebant,

    Vulg. Act. 27, 39.—In gen., to become acquainted with, to know; to perceive, apprehend, understand, discern, remark, see:

    quin puppim flectis, Ulixe, Auribus ut nostros possis agnoscere cantus,

    Cic. Fin. 5, 18, 49 (as transl. of Hom. Od. 12, 185, Nêa katastêson, hina nôïterên op akousêis):

    haec dicta sunt subtilius ab Epicuro quam ut quivis ea possit agnoscere,

    understand, id. N. D. 1, 18, 49; Verg. A. 10, 843; Phaedr. 2, 5, 19:

    alienis pedibus ambulamus, alienis oculis agnoscimus,

    Plin. 29, 1, 8, § 19.

    Lewis & Short latin dictionary > adnosco

  • 29 agnosco

    agnosco ( adgn-; also adn-; cf. Wagn. Orthog. Verg. p. 407), nōvi, nitum (like cognĭtum from cognosco; cf. pejĕro and dejĕro from jūro), 3, v. a. [ad, intens. -gnosco, nosco] ( part. perf. agnōtus, Pac. ap. Prisc. p. 887 P.; part. fut. act. agnoturus, Sall. H. Fragm. 2, 31; cf. Diom. 383 P.; class.; used very freq. by Cicero).
    I.
    As if to know a person or thing well, as having known it before, to recognize: agnoscere always denotes a subjective knowledge or recognition; while cognoscere designates an objective perception; another distinction v. in II.): in turbā Oresti cognitā agnota est soror, was recognized by Orestes as his sister, Pac. ap. Prisc. 887 P.:

    virtus cum se extollit et ostendit suum lumen et idem aspexit agnovitque in alio,

    and when she has perceived the same in another, and has recognized it, Cic. Lael. 27, 100:

    id facillime accipiunt animi, quod agnoscunt,

    Quint. 8, 3, 71:

    cum se collegit (animus) atque recreavit, tum agnoscit illa reminiscendo,

    Cic. Tusc. 1, 24, 58:

    quod mihi de filiā gratularis, agnosco humanitatem tuam,

    id. Fam. 1, 7 (cf. on the contr. id. ib. 5, 2, where Cic., speaking of himself, says: Cognosce nunc humanitatem meam, learn from this, etc.):

    nomine audito extemplo agnovere virum,

    Liv. 7, 39:

    veterem amicum,

    Verg. A. 3, 82:

    matrem,

    id. ib. 1, 405: Figulum in patriam suam venisse atque ibi agnosci, and is there recognized (by those who had already known him), Quint. 7, 2, 26:

    formas quasdam nostrae pecuniae agnoscunt,

    Tac. G. 5:

    agnoscent Britanni suam causam,

    id. Agr. 32:

    nitorem et altitudinem horum temporum agnoscimus,

    id. Or. 21:

    quam (tunicam) cum agnovisset pater,

    Vulg. Gen. 37, 33.—
    B.
    Transf., as a result of this knowledge or recognition, to declare, announce, allow, or admit a thing to be one's own, to acknowledge, own: qui mihi tantum tribui dicis, quantum ego nec agnosco ( neither can admit as due to me) nec postulo, Cic. Lael. 9:

    natum,

    Nep. Ages. 1, 4:

    Aeacon agnoscit summus prolemque fatetur Juppiter esse suam,

    Ov. M. 13, 27 (cf. in Pandects, 25, Tit. 3:

    de agnoscendis vel alendis liberis): an me non agnoscetis ducem?

    will you not acknowledge me as your general? Liv. 6, 7:

    agnoscere bonorum possessionem,

    to declare the property as one's own, to lay claim to it, Dig. 26, 8, 11 (cf. agnitio, I.):

    agnoscere aes alienum,

    ib. 28, 5, 1:

    facti gloriam,

    Cic. Mil. 14 fin.:

    susciperem hoc crimen, agnoscerem, confiterer,

    id. Rab. Perd. 6:

    fortasse minus expediat agnoscere crimen quam abnuere,

    Tac. A. 6, 8:

    sortilegos,

    Cic. Div. 1, 58, 132: et ego ipse me non esse verborum admodum inopem agnosco, and I myself confess, allow, etc., id. Fam. 4, 4:

    id ego agnovi meo jussu esse factum,

    id. ib. 5, 20, 3: carmina spreta exolescunt;

    si irascare, agnita videntur,

    Tac. A. 4, 34.—
    II.
    To understand, recognize, know, perceive by, from, or through something:

    ut deum agnoscis ex operibus ejus, sic ex memoriā rerum et inventione, vim divinam mentis agnoscito,

    Cic. Tusc. 1, 28, 70; id. Planc. 14, 35:

    ex fructu arbor agnoscitur,

    Vulg. Matt. 12, 33:

    inde agnosci potest vis fortunae,

    Vell. 2, 116, 3.—Also, absol.: Augusti laudes agnoscere possis, you can recognize the praises of Augustus, * Hor. Ep. 1, 16, 29:

    accipio agnoscoque deos,

    Verg. A. 12, 260 (cf. accipio):

    agniti dempsere sollicitudinem,

    Tac. H. 2, 68:

    Germanicus, quo magis agnosceretur, detraxerat tegimen,

    id. A. 2, 21:

    terram non agnoscebant,

    Vulg. Act. 27, 39.—In gen., to become acquainted with, to know; to perceive, apprehend, understand, discern, remark, see:

    quin puppim flectis, Ulixe, Auribus ut nostros possis agnoscere cantus,

    Cic. Fin. 5, 18, 49 (as transl. of Hom. Od. 12, 185, Nêa katastêson, hina nôïterên op akousêis):

    haec dicta sunt subtilius ab Epicuro quam ut quivis ea possit agnoscere,

    understand, id. N. D. 1, 18, 49; Verg. A. 10, 843; Phaedr. 2, 5, 19:

    alienis pedibus ambulamus, alienis oculis agnoscimus,

    Plin. 29, 1, 8, § 19.

    Lewis & Short latin dictionary > agnosco

  • 30 intellectus

    1.
    intellectus, a, um, Part., from intellego.
    2.
    intellectus, ūs, m. [intellego], a perceiving, discerning.
    I.
    Lit., perception, discernment by the senses:

    saporum,

    Plin. 11, 37, 65, § 174:

    acrimoniae,

    id. 19, 8, 54, § 171:

    nec est intellectus ullus in odore vel sapore,

    i. e. the poison cannot be perceived either by the taste or smell, id. 11, 53, 116, § 280:

    intellectus in cortice protinus peritis,

    good judges know a tree by its bark, id. 16, 39, 76, § 196.—
    II.
    Trop.
    A.
    Understanding, comprehension:

    quīs neque boni intellectus neque mali cura,

    Tac. A. 6, 36:

    alicujus rei intellectum amittere,

    Sen. Ben. 3, 17:

    capere intellectum disciplinarum,

    Quint. 1, 1, 15:

    intellectu consequi aliquid,

    id. 2, 5, 22:

    elephantis intellectus sermonis patrii,

    Plin. 8, 1, 1, § 1:

    nullum animal minus docile existimatur minorisve intellectus,

    id. 29, 6, 34, § 106:

    dissimulare intellectum insidiarum,

    Tac. A. 13, 38:

    intellectu carere,

    to be unintelligible, Quint. 1, 1, 28:

    rudis Corinthiorum,

    Vell. 1, 13, 5: intellectum habere, to be understood:

    hiems et ver et aestas intellectum ac vocabula habent, autumni perinde nomen ac bona ignorantur,

    Tac. G. 26.—
    B.
    Meaning, sense, signification of a word:

    verba quaedam diversos intellectus habent, ut cerno,

    Quint. 7, 9, 2:

    in obscenum intellectum sermo detortus,

    id. 8, 3, 44; id. 1, 7, 13.—
    C.
    Knowledge of a language, understanding:

    Latini sermonis intellectum habere,

    Gai. Inst. 3, 93.—
    D.
    Understanding, i. e. the faculty of understanding, intellect:

    per analogiam nostro intellectu et honestum et bonum judicante,

    Sen. Ep. 120:

    in errorem intellectum inducere,

    App. Dogm. Plat. 1, p. 7, 3:

    intellectu carere,

    to be without understanding, Dig. 29, 2, 92:

    aliquem intellectum habere,... nullum intellectum habere,

    Gai. Inst. 3, 109.

    Lewis & Short latin dictionary > intellectus

  • 31 intellegentia

    I.
    Lit.:

    Deus intellegentiam in animo inclusit,

    Cic. Univ. 3:

    intellegentia est, per quam animus ea perspicit, quae sunt,

    id. Inv. 2, 53:

    pars animi, rationis atque intellegentiae particeps,

    id. de Div. 1, 32, 70:

    infixam nostram intellegentiam capere, etc.,

    id. N. D. 1, 19, 49 fin.:

    fretus intellegentia vestra dissero brevius,

    id. ib. 1, 19, 49:

    quod in nostram intellegentiam cadit,

    id. Off. 3, 4; 2, 9 fin.:

    ratione et intellegentia tenere aliquid,

    id. ib. 3, 17 al.—
    II.
    Transf.
    A.
    Understanding, knowledge:

    quia difficilis erat animi, quid, aut qualis esset, intellegentia, nullum omnino animum esse dixerunt,

    Cic. Tusc. 1, 22:

    quae nos magis ad cognitionem intellegentiamque convertant,

    id. ib. 5, 24:

    juris,

    id. Phil. 9, 5: somniorum, the knowledge of dreams, i. e. the art of interpreting dreams, Just. 36, 2:

    eam calamitatem vestra intellegentia sedabit,

    discrimination, Ter. Hec. prol. 23. —
    (β).
    Plur.:

    rerum omnium quasi adumbratas intellegentias animo ac mente concipere,

    Cic. Leg. 1, 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Art, skill, taste, connoisseurship: intellegentia in rusticis rebus, Cic. Rosc. Am. 17:

    in homine intellegentiam esse, non avaritiam,

    id. Verr. 2, 4, 21, § 46:

    pecuniae quaerendae,

    id. Inv. 1, 29.—
    2.
    Perception, discernment by the senses:

    in gustu et odoratu intellegentia,

    Cic. Ac. 4, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > intellegentia

  • 32 intelligentia

    I.
    Lit.:

    Deus intellegentiam in animo inclusit,

    Cic. Univ. 3:

    intellegentia est, per quam animus ea perspicit, quae sunt,

    id. Inv. 2, 53:

    pars animi, rationis atque intellegentiae particeps,

    id. de Div. 1, 32, 70:

    infixam nostram intellegentiam capere, etc.,

    id. N. D. 1, 19, 49 fin.:

    fretus intellegentia vestra dissero brevius,

    id. ib. 1, 19, 49:

    quod in nostram intellegentiam cadit,

    id. Off. 3, 4; 2, 9 fin.:

    ratione et intellegentia tenere aliquid,

    id. ib. 3, 17 al.—
    II.
    Transf.
    A.
    Understanding, knowledge:

    quia difficilis erat animi, quid, aut qualis esset, intellegentia, nullum omnino animum esse dixerunt,

    Cic. Tusc. 1, 22:

    quae nos magis ad cognitionem intellegentiamque convertant,

    id. ib. 5, 24:

    juris,

    id. Phil. 9, 5: somniorum, the knowledge of dreams, i. e. the art of interpreting dreams, Just. 36, 2:

    eam calamitatem vestra intellegentia sedabit,

    discrimination, Ter. Hec. prol. 23. —
    (β).
    Plur.:

    rerum omnium quasi adumbratas intellegentias animo ac mente concipere,

    Cic. Leg. 1, 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Art, skill, taste, connoisseurship: intellegentia in rusticis rebus, Cic. Rosc. Am. 17:

    in homine intellegentiam esse, non avaritiam,

    id. Verr. 2, 4, 21, § 46:

    pecuniae quaerendae,

    id. Inv. 1, 29.—
    2.
    Perception, discernment by the senses:

    in gustu et odoratu intellegentia,

    Cic. Ac. 4, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > intelligentia

  • 33 nāris

        nāris is, f    [1 NA-], a nostril: mediā nare, O.: nares recte sursum sunt.— Plur, the nose: reticulum ad narīs sibi admovere: mediis in naribus Gibbus, Iu.: tauri spirantes naribus ignem, V.— The nose (as expressive of sagacity or of scorn): naribus Duces tura, smell, H.: ne sordida mappa Corruget narīs, cause you to turn up, H.: omnis copia narium, sweet-smelling flowers, H.: naris emunctae senex, i. e. keen perception, Ph.: acutae nares, H.: homo naris obesae, dull, H.: naribus uti, turn up the nose, H.
    * * *
    nostril; nose (pl.)

    Latin-English dictionary > nāris

  • 34 comprehensio

    I.
    Prop.
    A.
    In gen. (very rare):

    ingressus, cursus, sessio, comprehensio,

    Cic. N. D. 1, 34, 94; cf. id. Ac. 2, 47, 145.—
    B.
    Esp., a hostile seizure, arresting, catching, apprehending:

    sontium,

    Cic. Phil. 2, 8, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    In philos. lang., of a mental comprehending, perceiving; and in concr., a comprehension, perception, idea, transl. of the Gr. katalêpsis: mens amplectitur maxime cognitionem et istam katalêpsin, quam, ut dixi, verbum e verbo exprimentes comprehensionem dicemus, cum ipsam per se amat, etc., Cic. Ac. 2, 16, 31; cf. id. ib. 1, 11, 41 et saep.—In plur.:

    cogitationes comprehensionesque rerum,

    Cic. Fin. 3, 15, 49.—
    2.
    The power to unite and grasp as a whole things which belong together:

    quanta... consequentium rerum cum primis conjunctio et comprehensio esset in nobis,

    Cic. N. D. 2, 59, 147 Schoem. ad loc.—
    B.
    In rhet.
    1.
    Expression, style, Cic. Or. 58, 198.—
    2.
    Esp., a period:

    ut comprehensio numerose et apte cadat,

    Cic. Or. 44, 149; cf. id. Brut. 44, 162; 8, 34; 37, 140 Orell. N. cr.; Quint. 9, 4, 124; 9, 115, 121 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > comprehensio

  • 35 conprehensio

    I.
    Prop.
    A.
    In gen. (very rare):

    ingressus, cursus, sessio, comprehensio,

    Cic. N. D. 1, 34, 94; cf. id. Ac. 2, 47, 145.—
    B.
    Esp., a hostile seizure, arresting, catching, apprehending:

    sontium,

    Cic. Phil. 2, 8, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    In philos. lang., of a mental comprehending, perceiving; and in concr., a comprehension, perception, idea, transl. of the Gr. katalêpsis: mens amplectitur maxime cognitionem et istam katalêpsin, quam, ut dixi, verbum e verbo exprimentes comprehensionem dicemus, cum ipsam per se amat, etc., Cic. Ac. 2, 16, 31; cf. id. ib. 1, 11, 41 et saep.—In plur.:

    cogitationes comprehensionesque rerum,

    Cic. Fin. 3, 15, 49.—
    2.
    The power to unite and grasp as a whole things which belong together:

    quanta... consequentium rerum cum primis conjunctio et comprehensio esset in nobis,

    Cic. N. D. 2, 59, 147 Schoem. ad loc.—
    B.
    In rhet.
    1.
    Expression, style, Cic. Or. 58, 198.—
    2.
    Esp., a period:

    ut comprehensio numerose et apte cadat,

    Cic. Or. 44, 149; cf. id. Brut. 44, 162; 8, 34; 37, 140 Orell. N. cr.; Quint. 9, 4, 124; 9, 115, 121 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > conprehensio

  • 36 cognitio

    cognĭtĭo, ōnis, f. [cognosco].
    I.
    In gen., a becoming acquainted with, learning to know, acquiring knowledge, knowledge as a consequence of perception or of the exercise of our mental powers, knowing, acquaintance, cognition (in good prose; esp. freq. in Cic. and Quint.).
    A.
    Abstr.:

    cognitio contemplatioque naturae,

    Cic. Off. 1, 43, 153:

    rerum occultarum,

    id. ib. 1, 4, 13:

    rerum,

    id. Fin. 3, 5, 17:

    animi,

    id. Tusc. 1, 29, 71:

    deorum,

    id. N. D. 2, 56, 140:

    urbis,

    id. Imp. Pomp. 14, 40:

    in studiis sententiae cognitionisque versabitur,

    id. Off. 1, 6, 19; cf. id. ib. 1, 44, 158; id. Fin. 5, 12, 34:

    illi, quorum studia vitaque omnis in rerum cognitione versata est,

    id. Off. 1, 44, 155; cf. id. ib. §

    157: quorum ego copiam magnitudinem cognitionis atque artis non contemno,

    culture, id. de Or. 1, 51, 219; Quint. 1, 10, 10; 12, 11, 17 al.:

    omnia, quae cognitione digna sunt,

    Cic. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5:

    cognitione atque hospitio dignus,

    id. Arch. 3, 5; id. Fin. 3, 11, 37; cf. Quint. 10, 1, 90:

    cognitio et aestimatio rerum,

    id. 2, 18, 1; 4, 2, 40.—
    B.
    Concr.
    1.
    ( = notio, katalêpsis.) A conception, notion, idea:

    intellegi necesse est esse deos, quoniam insitas eorum vel potius innatas cognitiones habemus,

    Cic. N. D. 1, 17, 44; 1, 14, 36; id. Fin. 2, 5, 16 Madv.; 3, 5, 17.—
    2.
    Knowledge, a branch of learning (late Lat.):

    studiosus cognitionum omnium princeps,

    Amm. 21, 1, 7: 25, 4, 7.—
    II.
    Specif., a legal t. t., a judicial examination, inquiry, cognizance, trial (very freq.):

    ne quod judicium, neve ipsius cognitio illo absente de existimatione ejus constitueretur,

    Cic. Verr. 2, 2, 25, § 60:

    lex earum rerum consulibus cognitionem dedit,

    id. Att. 16, 16, C, 11; cf. id. ib. §

    12: captorum agrorum,

    id. Agr. 2, 22, 60; so,

    principum et senatūs,

    Quint. 3, 10, 1; 7, 2, 20:

    patrum,

    Tac. A. 1, 75:

    magistratuum,

    Suet. Claud. 12:

    praetoria,

    Quint. 3, 6, 70:

    rerum capitalium,

    Liv. 1, 49, 4:

    falsi testamenti,

    Suet. Claud. 9:

    caedis,

    id. Rhet. 6:

    vacantium militiae munere,

    Liv. 4, 26, 12:

    de Christianis,

    Plin. Ep. 10, 97:

    de famosis libellis,

    Tac. A. 1, 72:

    de ejusmodi criminibus ac reis,

    Suet. Tib. 28:

    de Votieno Montano,

    Tac. A. 4, 42:

    inter patrem et filium,

    Liv. 1, 50, 9:

    dies cognitionis,

    the day of trial, Cic. Brut. 32, 87.—
    III.
    In Terence twice for agnitio, recognition, discovery (cf. cognosco), Ter. Hec. 5, 3, 33; id. Eun. 5, 3, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > cognitio

  • 37 sagax

    săgax, ācis, adj. [sagio; cf. salax, from salio], of quick perception, whose senses are acute, sagacious (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    Chiefly of the acute sense of smelling in dogs, keen-scented:

    sagax Nasum habet,

    Plaut. Curc. 1, 2, 17:

    canes,

    Cic. Div. 1, 31, 65; Ov. M. 3, 207:

    catulus,

    id. R. Am. 201. —With gen.:

    naris sagax,

    Luc. 7, 829.— Poet.:

    virtus venandi,

    Ov. Hal. 76.—
    B.
    Of other senses:

    sollicitive canes canibusve sagacior anser,

    Ov. M. 11, 599:

    palatum in gustu sagacissimum,

    Plin. 8, 37, 35, § 132. —
    II.
    Trop., intellectually quick, keen, acute, shrewd, sagacious (syn.: sollers, perspicax, acutus, subtilis).
    (α).
    Absol.:

    (homo) animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii,

    Cic. Leg. 1, 7, 22; cf. id. Fin. 2, 14, 45:

    mens,

    id. Tusc. 5, 23, 67; Lucr. 5, 420; 1, 1021:

    animus,

    id. 2, 840; 4, 913:

    ratio,

    id. 1, 131; 1, 369:

    homo sagax et astutus,

    Mart. 12, 87, 4:

    modo circumspectus et sagax, modo inconsultus ac praeceps,

    considerate, Suet. Claud. 15:

    mire sagaces fallere hospites,

    Hor. C. 2, 5, 22:

    curae,

    id. ib. 4, 4, 75.—Of a soothsayer, knowing the future, Ov. M. 8, 316.—
    (β).
    Ad aliquid (class.):

    ad suspicandum sagacissimus,

    Cic. Cat. 1, 8, 19: ad haec pericula perspicienda, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 23, 4.—
    (γ).
    With gen. ( poet. and in post-Aug. prose):

    utilium sagax rerum et divina futuri,

    Hor. A. P. 218:

    fibrarum et pennae divinarumque flammarum,

    skilled in, Sil. 3, 344; cf. in sup.:

    prodigiorum (Joseph),

    Just. 36, 2, 8; and: rerum naturae, Col. praef., § 22 (with non ignarus). —
    (δ).
    With in or simple abl. (post-Aug.):

    vir in conjecturis sagacissimus,

    Just. 1, 9, 14:

    civitas rimandis offensis sagax,

    Tac. H. 4, 11.—
    (ε).
    Inf.:

    sagax quondam ventura videre,

    Ov. M. 5, 146.—Hence, adv.: să-gācĭter.
    a.
    Quickly, sharply, keenly, with quickness of scent, with a fine sense of smell:

    canes si advenientem sagaciter odorantur,

    Col. 7, 12, 7.— Comp., Cic. Att. 6, 4, 3:

    vultures sagacius odorantur,

    Plin. 10, 69, 88, § 191; Hor. Epod. 12, 4.— Sup., Cic. de Or. 2, 44, 186; Plin. 11, 37, 50, § 137.—
    b.
    Trop., acutely, shrewdly, accurately, sagaciously:

    sagaciter pervestigare,

    Cic. de Or. 1, 51, 223:

    intueri,

    Quint. 2, 8, 4; Liv. 27, 28:

    perspicere naturam alicujus,

    Suet. Tib. 57 al.

    Lewis & Short latin dictionary > sagax

  • 38 cōnspectus

        cōnspectus ūs, m    [com- + SPEC-], a seeing, look, sight, view, range of sight, power of vision: casurusne in conspectum animus: quo longissime conspectum oculi ferebant, L.: conspectu urbis frui: Dari mi in conspectum, T.: paene in conspectu exercitūs, before the eyes, Cs.: conspectu in medio constitit, before all eyes, V.: illam e conspectu amisi meo, T.: in conspectum venire, N.: ex hominum conspectu morte decedere, N.: (mons) in conspectu omnium excelsissimus, Cs.: conspectum fugit, notice, O.—Presence, proximity, countenance, sight: scio fore meum conspectum invisum, T.: huic vestrum conspectum eripere, banish from: missis in conspectu cecidere lapides, L.: frequens vester, i. e. your assembled presence: procul a conspectu imperii: velut e conspectu tolli, Ta. — Appearance: animi partes, quarum est conspectus inlustrior: conspectu suo proelium restituit, L.— Fig., a mental view, glance, survey, consideration, contemplation: in conspectu animi: ut ea ne in conspectu quidem relinquantur: me a conspectu malorum avertere, L.
    * * *
    I
    conspecta -um, conspectior -or -us, conspectissimus -a -um ADJ
    visible, open to view; remarkable/striking/eminent/distinguished; conspicuous
    II
    view, (range of) sight; aspect/appearance/look; perception/contemplation/survey

    Latin-English dictionary > cōnspectus

  • 39 sagācitās

        sagācitās ātis, f    [sagax].—Of the senses, keenness, acuteness: ad investigandum narium.— Fig., keenness of perception, acuteness, shrewdness, sagacity: istius: erat eā sagacitate, ut, etc., N.
    * * *
    keenness (of scent/senses); acuteness/instinct/flair; sagacity/shrewdness (L+S)

    Latin-English dictionary > sagācitās

  • 40 sēnsus

        sēnsus ūs, m    [SENT-], a perceiving, observation: utere igitur argumento tute ipse sensūs tui, accept a proof from your own experience: oppidanos a sensu eius (operis) avertere, Cu.— A power of perceiving, perception, feeling, sensation, sense, consciousness: doloris: moriundi sensum celeritas abstulit: (Niobe) posuit sensum, saxea facta, mali, O.— A sense, special sense: ut nec ullus sensus maneat: oculorum: neque oculis neque auribus neque ullo sensu percipi: gustatus, qui est sensus maxime voluptarius: sensūs in capite conlocati sunt.— Feeling, sentiment, emotion, inclination, disposition: ipse in commovendis iudicibus eis ipsis sensibus permoveri: vestri sensūs ignarus: amandi... amoris: meus me sensus, quanta vis fraterni sit amoris, admonet: erga nos sensus civium.— An opinion, thought, sense, view, notion: animi: sensus eius de re p.: dissidenti sensūs suos aperire, N.: in his ipsis rebus aliquem sensum habere.— A habit of mind, mode of thinking, notion, taste: volgaris popularisque: haec oratio longe a nostris sensibus abhorrebat.—Esp., with communis, a general mode of thinking, prevailing notion, common insight, common sense: id a consuetudine communis sensūs abhorrere: quae versantur in sensu hominis communi: Communi sensu plane caret, H.: quod in communibus hominum sensibus positum est: ex communibus sensibus ducta oratio, from the usual lines of thought, Ta. — Consciousness, sense, understanding: a mero redeant in pectora sensūs, O.: nisi si timor abstulit omnem Sensum animumque, O.— Sense, idea, meaning, signification: testamenti, Ph.: verba, quibus voces sensūsque notarent, H.: verbi, O.
    * * *
    feeling, sense

    Latin-English dictionary > sēnsus

См. также в других словарях:

  • The Shining (film) — The Shining Theatrical release poster Directed by Stanley Kubrick Produced by Stanle …   Wikipedia

  • The Book of Healing — (Arabic: الشفاء Al Shefa , Latin: Sanatio ) is a scientific and philosophical encyclopedia written by the great Islamic polymath Abū Alī ibn Sīnā (Avicenna) from Asfahana, near Bukhara in Greater Persia (now Uzbekistan). Despite its English title …   Wikipedia

  • The Structure of Scientific Revolutions — (1962), by Thomas Kuhn, is an analysis of the history of science. Its publication was a landmark event in the sociology of knowledge, and popularized the terms paradigm and paradigm shift .HistoryThe work was first published as a monograph in the …   Wikipedia

  • The Hum — is a generic name for a series of phenomena involving a persistent and invasive low frequency humming noise not audible to all people. Hums have been reported in various geographical locations. In some cases a source has been located. A Hum on… …   Wikipedia

  • The Mythical Man-Month —   …   Wikipedia

  • The Relapse — The Relapse, or, Virtue in Danger is a Restoration comedy from 1696 written by John Vanbrugh. The play is a sequel to Colley Cibber s Love s Last Shift, or, Virtue Rewarded . In Cibber s Love s Last Shift , a free living Restoration rake is… …   Wikipedia

  • The Pardoner's Prologue and Tale — The Pardoner s Tale is one of the The Canterbury Tales by Geoffrey Chaucer. The story is in the form of an exemplum: the Pardoner first explains the theme he will address, then tells his story and finally draws the conclusion he had already… …   Wikipedia

  • The Economic Consequences of the Peace — (1919) is a book published by John Maynard Keynes. Keynes attended the Versailles Conference as a delegate of the British Treasury and argued for a much more generous peace. It was a best seller throughout the world and was critical in… …   Wikipedia

  • The Logic of Violence in Civil War — is a book which challenges the conventional view of violence in civil wars as irrational. The main argument is that violence only emerges in those disputed territories, and it is generally driven not by the conflict itself, but by previous… …   Wikipedia

  • The Psychotechnic League — is a future history created by science fiction writer Poul Anderson. The name Psychotechnic League was coined by Sandra Miesel in the early 1980s, to capitalize on Anderson s better known Polesotechnic League future history. Anderson published 21 …   Wikipedia

  • The Pleasures of the Imagination — is a long didactic poem by Mark Akenside, first published in 1744.The first book defines the powers of imagination and discusses the various kinds of pleasure to be derived from the perception of beauty; the second distinguishes works of… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»