Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

the+edge+of+a

  • 61 HÖND

    * * *
    (gen. handar, dat. hendi; pl. hendr), f.
    1) hand;
    taka hendi á e-u, to touch with the hand;
    hafa e-t í hendi, to hold in the hand;
    drepa hendi við e-u, to refuse;
    halda hendi yfir e-m, to protect one;
    taka e-n höndum, to seize, capture;
    bera hönd fyrir höfuð sér, to defend oneself;
    eiga hendr sínar at verja, to act in self defence;
    láta e-t hendi firr, to let go out of one’s hands, to lose;
    taka í hönd e-m, to join hands with one;
    eiga e-t jöfnum höndum, to own in equal shares;
    sverja sér af hendi, to forswear;
    af hendi e-s, on one’s behalf, on the part of (af hendi landsmanna);
    at hendi, as adv. in turn;
    hverr at hendi, each in turn;
    felast á hendi e-m, to be under one’s protection;
    hvat er þér á höndum, what hast thou in hand?;
    ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free;
    eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement);
    vera í hendi, to be at hand, at one’s disposal;
    hafa vel (illa) í höndum, to behave well (badly);
    hafa e-t með höndum, to have in hand, manage, discharge;
    hljóta e-t undan hendi e-s, from one, at one’s hand;
    á hönd, á hendr, against (lýsa vígi á hönd e-m);
    snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility on one;
    fœrast e-t á hendr, to undertake;
    ganga (drífa) á hönd e-m, to submit to one;
    bjargast á sínar hendr, by one’s own handiwork;
    selja, gefa, fá e-t í hönd (hendr) e-m, to give into one’s hands, hand over;
    búa e-t í hendr e-m, to make it ready for one;
    þá sömu nótt, er fór í hönd, the following night;
    veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher;
    vera hœgt um hönd, to be easy in hand;
    til handa e-m, into one’s hands;
    ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him;
    ef þat berr þér til handa, if it befalls thee;
    þá skömrn kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door;
    biðja konu til handa e-m, on one’s behalf, for him;
    2) the arm and hand, the arm (höndin gekk af axlarliðnum; hann hefir á hœgri hendi hring fyrir ofan ölnboga);
    var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water just reached to their armpits;
    3) hand, side;
    á hœgri (vinstri) hönd, on the right (left) hand, side;
    á hvára hönd, on either hand;
    minnar (yðvarrar) handar, for my (your) part;
    4) kind, sort;
    allra handa árgœzka, great abundance of all things.
    * * *
    f., gen. handar, dat. hendi, acc. hönd, pl. hendr, mod. proncd. höndur, gen. handa; [Goth. handus; A. S. and Engl. hand; O. H. G. hant; Germ. hand; Dan. haand; Swed. hand]:—a hand; beit höndina þar er nú heitir úlfliðr, Edda 17; armleggir, handleggir ok hendr, Anecd. 6; kné eðr hendi, Grág. ii. 8; ganga á höndum, Fms. vi. 5; með hendi sinni, K. Þ. K. 5 new Ed.; taka hendi á e-u, to touch with the hand, Fms. x. 110; taka höndum um háls e-m, Nj. 10; hvítri hendi, Hallfred; hafa e-t í hendi, to hold in hand, wield, Eg. 297, Nj. 84, 97, 255; hrjóta ór hendi e-m, Fms. xi. 141; hafa fingrgull á hendi, Nj. 146; handar-högg, Fms. xi. 126, Fas. ii. 459; sjá ekki handa sinna skil (deili), not to be able to see one’s hands, of a dense fog.
    2. the arm and hand, the arm, like Gr. χείρ, Nj. 160, 253; á hendi heitir alnbogi, Edda 110; hendr til axla, Fas. i. 160; leggir handa ok fóta, Magn. 532; hönd fyrir ofan úlnlið, Nj. 84; hafa hring á hendi, of an arm-ring, Nj. 131; hring á hægri hendi fyrir ofan ölnboga, Fms. iv. 383:—the arm and arm-pit, ná, taka undir hönd ( arm-pit) e-m, Gþl. 380; var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water reached to their arm-pits, Ld. 78; taka undir hönd sér, to take hold under one’s arms, Eg. 237, Nj. 200; sjá undir hönd e-m, Fas. ii. 558; renna undir hendr e-m, to backspan one, Háv. 40, 41; þykkr undir hönd, stout, Ld. 272.
    3. metaph. handwriting, hand; rita góða hönd, to write a good hand; snar-hönd, running hand, italics.
    II. the hand, side; hægri hönd, the right hand; vinstri hönd, the left hand; á hvára hönd, on either hand, each side, Landn. 215; á vinstri hönd, Nj. 196; á hægri hönd; á tvær hendr, on both hands or sides, Ísl. ii. 368, Fas. i. 384; á báðar hendr, Grág.; hvat sem á aðra hönd ber, whatsoever may happen; á aðra hönd … en á aðra, Ld. 46; til hvárigrar handara, Fms. x. 313; til annarrar handar, Nj. 50, 97; til sinnar handar hvárr, 140; til beggja handa, Eg. 65; til ýmsa handa, Bs. i. 750; þver-hönd, a hand’s breadth; örv-hönd.
    III. sayings and phrases referring to the hand:
    1. sayings; sjálfs hönd er hollust, one’s own hand is best, i. e. if you want to have a thing well done, do it yourself, Glúm. 332, Ó. H. 157; blíð er bætandi hönd, blessed is the mending hand; gjörn er hönd á venju, Grett. 150, Nj. (in a verse), and Edda (Ht. 26); margar hendr vinna létt verk; fiplar hönd á feigu tafli; betri ein kráka í hendi en tvær á skógi, Ld. 96; skamma stund verðr hönd höggvi fegin, see högg.
    2. phrases; drepa hendi við, to refuse, Nj. 71; halda hendi yfir e-m, to hold one’s hand over, protect, 266, Fbr. 22, Anecd. 14; taka e-n höndum, to take hold with the hands, seize, capture, Fms. x. 314, Nj. 265, passim; eiga hendr sínar at verja, to act in self-defence, 84, 223; hefja handa, to lift the hands, stir for action, 65, Ld. 262; bera hönd fyrir höfuð sér, to put one’s hand before one’s head, stand on one’s guard, defend oneself; vera í hers höndum, óvina höndum, to be in a state of war, exposed to rapine; vera í góðum höndum, vina-höndum, góðra manna höndum, to be in good hands, among friends.
    β. læknis-hendr, ‘leech hands,’ healing hands; pains and sickness were believed to give way to the magical touch of a person gifted with such hands, Sdm. 4, Magn. S. Góða ch. 36 (Fms. vi. 73), cp. Rafns S. ch. 2; hönd full, a handful, Fms. ii. 302, vi. 38, viii. 306; fullar hendr fjár, hands full of gold:—kasta hendinni til e-s, to huddle a thing up; með harðri hendi, with hard hand, harshly, rudely; með hangandi hendi, with drooping hand, slothfully; fegins hendi, with glad hand, joyfully; sitja auðum höndum, to sit with empty hands, sit idle; but með tómar hendr, empty-handed, portionless, Thom.:—láta hendr standa fram úr ermum, to work briskly; víkja hendi til e-s (handar-vik), to move the hand to do a thing; það er ekki í tveim höndum að hafa við e-n, of double handed (i. e. faltering) half measures, when the one hand undoes what the other has done; kann ek þat sjá at ekki má í tveim höndum hafa við slíka menn, Band. 3; láta hönd selja hendi, of a ready bargain; láta e-t ganga hendi firr, to let go out of one’s hands, lose, Ld. 202; ok lét sér eigi hendi firr ganga, and never lost sight of him, 656 ii. 4; e-m fallask hendr, to be discomfited, lose one’s head (see falla); leggja görva hönd á allt, to be a ready hand, adept in everything, Thom. 300 (see göra F. 2); taka í hönd e-m, to join hands, Nj. 3; takask í hendr, to join, shake hands, Grág. ii. 80; leggja hendr saman, id., Gþl. 18,—of shaking hands as symbolical of a bargain, see the compds hand-lag, hand-festi, handa-band; eiga, taka, jöfnum höndum, to own, take with even hands, i. e. in equal shares, Grág. i. 171, ii. 66, Hkr. i. 318; vinna jöfnum höndum, to work even-handed, to help one another; e-m eru mislagðar hendr, one’s hands are amiss, when bad work is done by one from whom better was expected; honum hafa verið mislagðar hendr, etc.
    B. Metaph. usages:
    I. dat., sverja sér af hendi, to forswear, Fms. vii. 176; færa af höndum sér, to dismiss, Grág. i. 248; hefjask af höndum e-m, Fms. xi. 59:—af hendi e-s, on one’s behalf, part, Landn. 154; af hendi Hákonar, Fms. i. 20, iv. 118; af hendi landsmanna, ix. 359; af sinni hendi, of one’s own hand, for one’s own part, Grág. i. 392; reiða, greiða, gjalda, inna af hendi or höndum, to discharge, pay off, Fms. vii. 230, Nj. 146, 190, 232, 239, 257, 281, Grág. i. 82, ii. 374; selja, láta af hendi (höndum), to part with, dismiss, Nj. 186, 231, Fms. vii. 173, Rb. 12; líða af hendi, to pass, of time, Ísl. ii. 144, Fms. iv. 83: koma, bera at hendi, to happen, Nj. 71, 177: at hendi, as adv. in turn; hvern at hendi, each in turn, Fms. i. 150: þar næst Gunnarr, þá Loðinn, þá hverr at hendi, Nj. 140; hverr segir at hendi þat er frá honum hefir stolit verit, Mar.: felask á hendi e-m, to be under one’s charge, protection, Nj. 201, Bs. i. 167, 173. vera e-m á hendi, id., Fms. vii. 243; vera bundinn á hendi e-m, Sturl. i. 57: hafa e-t á höndum (hendi), to have a thing in hand, of duty, business to be done, Grág. i. 38; eiga ferð á höndum, Ld. 72; hvat er þér á höndum, what hast thou in hand? for what art thou concerned, distressed? Nj. 133, Ld. 270; ella eru þér stórir hlutir á höndum, Fms. vii. 30; ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free, Ld. 42: eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement), Fas. ii. 557; farvegr langr fyrir hendi, Fms. xi. 316; tveir kostir fyrir höndum, Nj. 264, Grág. i. 279; hafa sýslu fyrir höndum, Ísl. ii. 344; eiga vandræði fyrir höndum, Ld. 4; eiga gott fyrir höndum, Hkr. iii. 254: vera í hendi, to be at hand, within reach, at one’s disposal, in one’s power; hann er eigi í hendi, Fms. vi. 213; þat er eigi í hendi, ‘tis no easy matter, v. l.; hafa raun ( evidence) í hendi, Bs. i. 708; hafa ráð e-s í hendi sér, Ld. 174, Fas. i. 260; hafa vel, ílla í höndum, to behave well, badly, Ísl. ii. 387, Eg. 158; varð honum þat vel í höndum, 50: hafa e-t með höndum (fé, auðæfi, embætti, etc.), to have in hand, manage, discharge, Grág. ii. 389, Greg. 25, Stj. 248, Hkr. iii. 131; to design, hafa ráð, stórræði með höndum, 623. 51: hljóta undan hendi e-s, from one, at one’s hands, Fas. i. 365: undir höndum, eigi lítill undir höndum, not a small man to handle, Fms. vii. 17; vera undir höndum e-m, to be under or in one’s hands, under one’s protection, in one’s power, Sks. 337, Fms. i. 7, 13; sitja undir hendi e-m, Hkr. i. 166,—um hendr, Fms. iv. 71, is prob. an error = undir hendi.
    2. absol., annarri hendi, on the other hand, Fms. vii. 158; en annarri hendi vildu þeir gjarna veita konungi hlýðni, ix. 258.
    II. acc., with prepp.; á hönd, á hendr, against; höfða sök, lýsa vígi (etc.) á hönd e-m, to make a suit … against, Grág. i. 19, Nj. 86, 87, 98, 99, 101, 110, 120, 230; hyggja e-t á hendr e-m, to lay a thing to a person’s charge, Hom. 115; reynask á hendr e-m, to have a charge brought home to one, Fms. xi. 76; snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility upon …, Nj. 215; færa, segja stríð á hendr e-m, to wage, declare war against one; fara geystr á hendr e-m, to rage against, Fms. vii. 230; færask e-t á hendr, to undertake, Nj. 126; ganga á hönd e-m, to vex one, 625. 33; sótt elnar á hendr e-m, Eg. 126; leggja e-t á hendr e-m, to lay ( a burden) on one’s hands, Fms. xi. 98; in a good sense, ganga á hönd, to pay homage to, submit, Ó. H. 184; dreif allt fólk á hönd honum, submitted to him, filled his ranks, Fms. i. 21; bjargask á sínar hendr, by one’s own handwork, Vápn. 28; (for at hönd, Grág. i. 135, read á hönd): selja, fá, gefa e-t í hönd, hendr e-m, to give into one’s hands, hand over; selja sök í hönd e-m (handsöl), Grág. ii. 80, Nj. 4, 98, 112, 186; so, halda e-u í hönd e-m, Ísl. ii. 232, Fms. vii. 274; búa í hendr e-m, to make it ready for one, Ld. 130; veiði berr í hendr e-m, Nj. 252; kalla til e-s í hendr e-m, to lay claim to a thing at the hands of another, Ld. 300, Eg. 350, Fms. iv. 222, ix. 424; þegar í hönd, offhand, immediately, Bs. i; þá sömu nótt er fór í hönd, the following night, Fms. viii. 397, Glúm. 341; gjalda í hönd, to pay in cash, Vm. 16; veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher, Fb. i. 432: undir jafna hönd, equally, Sturl. iii. 243; standa óbrigðiliga undir jafna hönd, Dipl. v. 26: væra hægt um hönd, to be easy in hand, Nj. 25; þegar eg vil er hægt um hönd, heima á Fróni að vera, Núm. 1. 10; but mér er e-t um hönd, it is awkward, costs trouble: hafa við hönd sér, to keep at hand, Fms. x. 264; tóku konur manna ok dætr ok höfðu við hönd sér viku, Grett. 97; hafa e-t við höndina, to have it at hand.
    III. gen., with prepp.; til handa e-m, into one’s hands; fara Guði til handa, to go into God’s hands, Blas. 51; ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him, Rb. 404, Eg. 12, Fms. vii. 234, Fas. ii. 522; ef þat berr þér til handa, if it befalls thee, i. 135; þá skömm kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door, Nj. 191: for one, on one’s behalf, biðja konu til handa e-m, 120, 180, Grág. i. 353; í þeirri bæn er hann orti oss til handa, for its, for our use, our sake, 655 i. 2; hann hélt fénu til handa Þrándi, Landn. 214, Nj. 151; safnar konungr liði (til) handa Oddi, Fas. ii. 553; til handa Þorkatli, Fs.
    β. dropping the prep. til; mikit fé handa honum, Rd. 195 (late MSS.): whence, handa has become an adverb with dat., handa e-m, for one, Lat. alicui, which is freq. in mod. usage.
    2. adverbial; allra handa, Dan. allehaande, of every kind; allra handa árgæzka, Edda (pref.); allra handa ganganda fé, Þórð. 51 new Ed.; fjögurra handa, of a fourfold kind, H. E. i. 525.
    3. absol., minnar handar, for my part, Ísl. ii. 356; yðvarrar handar, for your part, Fms. ix. 498; hvárrar-tveggju handar, on either hand, Skálda 164; innan handar, within one’s hands, easy, Ld. 112; þótti þeim innan handar falla at taka land þetta hjá sér sjálfum, 210.
    C. COMPDS:
    I. plur., handa-afl, n., Edda, = handafl, p. 237. handa-band, n. a joining or shaking of hands, as a law term = handlag, Dipl. i. 11, iv. 2, Vígl. 23; in plur., Bs. (Laur. S.); heilsa, kveðja með handabandi. handa-festi, f. a hold for the hands, Fms. ii. 276. handa-gangr, m. grasping after a thing with all hands, Fas. iii. 345. handa-görvi, f. ‘hand-gear,’ gloves, Sd. 143, Fbr. 139. handa-hóf, n., in the phrase, af handahófi, at random. handa-kenning, f. hand touching, Eluc. 20. handa-klapp, n. a clapping of hands, Skálda 174. handa-læti, n. pl. gestures with the arms, Sks. 116. handar-mál, n., in the phrase, at handarmáli, in heaps; var þá drepit lið hans at handarmáli, Fas. i. 41. handa-saumr, m. tight gloves, Bs. ii. 10. handa-síðr, adj. = handsíðr. handa-skil, n. pl., in the phrase, sjá ekki h., not to see one’s own hands, as in the dark, in a dense fog. handa-skol, n. pl. maladroitness; það er allt í handaskolum. handa-skömm, f. shameful work, a scandal; það er mesta h.! handa-staðr, m. the print of the hands. Fas. i. 285. handa-tak, n., -tekt, f., -tekja, u, f. a taking of hands, as a bargain, Háv. 42, H. E. ii. 194, D. N. i. 398. handa-tæki, n. pl. a laying hold, a fight, Bs. i. (Laur. S.): a pledging of hands, Dipl. ii. 6, D. N. passim. handa-upphald, n. a lifting the arms, Stj. 296. handa-verk, n. pl. one’s handiwork, doings, N. G. L. i. 76, Fms. vii. 295, Stj. 198; í handaverkum eða bókfræði, 46; handaverk manna, men’s handiwork, Blas. 47; Guðs h.; ek em þín h., Sks. 610; hans h., Fms. viii. 406.
    II. sing., handar-bak, n. the back of the hand, Sdm. 7. handar-gagn, n. a being ready to the hand; leggja e-t til handargagns, to lay it so as to be ready at hand, Hkr. ii, 158, 249. handar-grip, n. a measure, = spönn, Karl. 481. handar-hald, proncd. handarald, n. a handle, Fas. ii. 355. handar-jaðarr, m. the hand’s edge; in the phrase, vera undir handar-jaðri e-s, to be in one’s hands, in one’s power, Fær. 201. handar-kriki, a, m. ‘hand’s-creek,’ the arm-pit, Eg. 396, Fms. vi. 348, Sturl. ii. 37. handar-mein, n. a sore in the hand, Bs. i. 115, 187, Sturl. ii. 177. handar-stúfr, m. a ‘hand-stump,’ stump of the arm, the hand being hacked off, Fms. x. 258, xi. 119. handar-vani, a, m. maimed in hand, Hm. 70, Matth. xviii. 8. handar-veif, n., í handarveifi, in a ‘wave of the hand,’ in a moment. handar-vik, n. the hands’ reach, movement, work; lítið handarvik, a small work. handar-væni, a, m. want of hands (?), Hm. 72.
    ☞ For the compds in hand- see pp. 237, 238.

    Íslensk-ensk orðabók > HÖND

  • 62 BARÐ

    n.
    1) beard (rare);
    2) brim, of a hat or helmet;
    3) the beak or armed prow of ships (of war), stem; róa fyrir barð e-m (= róa fyrir stafn e-m), to thwart one.
    * * *
    n. [identical in etymology but not in sense to Lat. barba, Engl. beard, Germ. bart; the Scandin. dialects all call the beard skegg; Swed. skägg; Dan. skjæg; barð in the sense of barba is quite alien from the Scandin. idioms; the passages, Edda 109 (skegg heitir barð) and höggva börðum í gras, Íd. 12, a poem of the end of the 13th century, are isolated instances: bart in Dan. is a mod. word]:—Lat. ora, margo:
    α. a brim of a helmet or hat (hjálmbarð, hattbarð), Fas. iii. 341.
    β. the verge, edge of a hill (holtbarð, túnbarð, brekkubarð, hólbarð, etc.), freq. in local names of farms in Icel.
    γ. the wing or side fin of some fishes, e. g. whales, cp. barðhvalr; of flat fishes, raja pastinaca (skötubarð).
    δ. the beak or armed prow of ships, esp. ships’ of war, [cp. A. S. barda, a beaked ship]; so barded, of a horse in armour; hence Barði or Járnbarði is the name of a sort of ram in olden times, e. g. the famous Járnbarði ( Iron Ram) of carl Eric, described, Fms. ii. 310; cp. also Fb. i. 280: the stem, Gr. στείρη, Jb. 398; róa fyrir barð e-rn, to thwart one, Gþl. 519, Eg. 386, Fms. vii. 195; skulu vér binda akkeri fyrir barð hverju skipi, xi. 66, ii. 273, Lex. Poët.
    ε. several compds are used in Icel. referring to parts of the head, e. g. hökubarð, kinnbarð, kjálkabarð, ora genae, maxillae, but without any notion of ‘beard,’ cp. Isid. granos et cinnabar Gothorurn, 19. 23; the cinnabar and the present Icel. kinnabarð seem to be etymologically identical.

    Íslensk-ensk orðabók > BARÐ

  • 63 DALR

    (gen. dals, dat. dal or dali, pl. dalar or dalir), m. dale, valley (djúpir dalir).
    * * *
    s, m., old pl. dalar, acc. dala, Vsp. 19, 42, Hkv. i. 46; the Sturl. C still uses the phrase, vestr í Dala; the mod. form (but also used in old writers) is dalir, acc. dali, Hkv. Hjörv. 28; old dat. sing. dali, Hallr í Haukadali, Íb. 14, 17; í Þjórsárdali, í Örnólfsdali, 8, Hbl. 17; mod. dal; dali became obsolete even in old writers, except the earliest, as Ari: [Ulf. dals = φάραγξ, Luke iii. 10, and βόθυνον, vi. 39; A. S. dæl; Engl. dale; Germ. tal ( thal); cp. also Goth. dalaþ = κάτω, and dala above; up og dal, up hill and down dale, is an old Dan. phrase]:—a dale; allit. phrase, djúpir dalir, deep dales, Hbl. l. c.; dali döggótta, bedewed dales, Hkv. l. c.; the proverbial saying, láta dal mæta hóli, let dale meet hill, ‘diamond cut diamond,’ Ld. 134, Fms. iv. 225: dalr is used of a dent or hole in a skull, dalr er í hnakka, Fas. iii. l. c. (in a verse): the word is much used in local names, Fagri-dalr, Fair-dale; Breið-dalr, Broad-dale; Djúpi-dalr, Deep-dale; Þver-dalr, Cross-dale; Langi-dalr, Lang-dale; Jökul-dalr, Glacier-dale, (cp. Langdale, Borrodale. Wensleydale, etc. in North. E.); ‘Dale’ is a freq. name of dale counties, Breiðatjarðar-dalir, or Dalir simply, Landn.: Icel. speak of Dala-menn, ‘Dales-men’ (as in Engl. lake district); dala-fífl, a dale-fool, one brought up in a mean or despised dale, Fas. iii. 1 sqq.: the parts of a dale are distinguished, dals-botn, the bottom of a dale, ii. 19; dals-öxl, the shoulder of a dale; dals-brún, the brow, edge of a dale; dals-hlíðar, the sides, slopes of a dale; dala-drög, n. pl. the head of a dale; dals-mynni, the mouth of a dale, Fms. viii. 57; dals-barmr, the ‘dale-rim,’ = dals-brún; dals-eyrar, the gravel beds spread by a stream over a dale, etc.:—in poetry, snakes are called dale-fishes, dal-reyðr, dal-fiskr, dal-ginna, etc., Lex. Poët. [It is interesting to notice that patronymic words derived from ‘dale’ are not formed with an e (vowel change of a), but an œ, æ (vowel change of ó), Lax-dœlir, Vatns-dœlir, Hauk-dœlir, Hit-dœlir, Sýr-dœll, Svarf-dœlir …, the men from Lax(ár)dalr, Vatnsdal, Haukadal, Hitardal, etc.; cp. the mod. Norse Dölen = man from a dale; this points to an obsolete root word analogous to ala, ól, bati, bót; vide the glossaries of names to the Sagas, esp. that to the Landn.]
    II. a dollar (mod.) = Germ. Joachims-thaler, Joachims-thal being the place where the first dollars were coined.

    Íslensk-ensk orðabók > DALR

  • 64 hending

    * * *
    (pl. -ar), f.
    1) catching; var í hendingum með þeim, they were near coming to close quarters;
    * * *
    f. a catching, in the phrase, var í hendingum með þeim, they came to close quarters, of pursuit, Sturl. ii. 66; varð hann skjótastr ok var þá í hendingum með þeim Sveini, Orkn. 336, Grett. 136 new Ed.
    2. adverb. hendingum, by chance; veita ansvör sem hendingum væri, Barl. 143; whence the mod. af hendingu, by hap, by chance, cp. Dan. hændelse = a chance, hap.
    II. metric. rhymes; the ancient double rhymes were both placed in the same line, so as to ‘catch’ one another: distinction is made between an aðal-henda ( a full rhyme) and a skot-henda ( a half rhyme), thus in Fast orðr skyli fyrða | fengsæll vera þengill,—‘orð fyrð’ are half rhymes, ‘feng þeng’ full rhymes; the first rhyming syllable in the verse (as orð feng) was called frum-hending, head-rhyme, the second (as fyrð þeng) viðr-hending, after-rhyme; if the head-rhyme (as feng in the second verse line above) was placed as the initial syllable it was called odd-hending, edge-rhyme; if in the middle (as orð in the first line), hlut-hending, chance-rhyme, see Edda (Ht.) 121, Skálda 178; the phrase jafnháfar hendingar refers to the final consonants, Fms. vi. 386, Skálda 190: end rhymes, as in mod. poetry, were called Run-henda (or Rím-henda?), but they are extremely rare in old poets: alternate end rhymes began to appear in the Rímur or Rhapsodies of the 14th century, and since that time in hymns;
    β. verses gener.; mælti hann (Odin) allt hendingum, svá sem nú er þat kveðit er skáldskapr heitir, Hkr. (Yngl. S.) 10: in mod. usage hending often means the line of a verse or stanza, and hence poët. verses; héðan fagna eg hendingar heim að senda yðr, Núm. 8. 8: names of metres, odd-hending, al-h., used differently from the old sense.
    COMPDS: hendingarlaust, hendingarorð, hendingaskipti.

    Íslensk-ensk orðabók > hending

  • 65 SAX

    n.
    1) a short, one-edged sword;
    2) pl. söx, shears = skæri;
    3) the gunwale near the prow (Gunnarr hleypr þegar á saxit á skip Vandils); esp. in pl., söx, the forepart of a ship (sær féll inn um söxin).
    * * *
    n. [A. S. seax; Dan. sax; O. H. G. sahs], a kind of short, heavy sword or sabre; the sword had two edges or was tongue-formed, whereas the sax had only one sharp edge, as is seen from Grett. 124—reiddi hann hátt saxit, laust hann ‘bakkanum saxins’ í höfuð Arnóri svá hart, at haussinn brotnaði; the ‘tvíeggjað’ sax, Stj. 541 (v. l.), is therefore incorrect; sax eineggjat, 383 (Judges iii. 16, 22); mikit sax sem stórt sverð, Bs. i. 526; söxum ok sverðum, Vsp. 36 (Bugge); höggva með saxi, Bs. i. 543; hann leggr saxinu Tuma-naut, 526, see Grett. passim; sax eitt lítið, Fs. 101; litlu saxi er hann gyrðr með undir klæðunum, Fms. ii. 83; hann hafði brugðit sax undir yfirhöfninni, Ó. H. 70: the saying, verðr sá síðarr at leita er lítið sax hefir, Vápn. 15; hand-sax, hepti-sax, mála-sax, q. v.: in mod. usage a large knife (a carving knife, fisherman’s knife, and the like) is called sax, agn-sax, q. v.
    2. plur. söx, shears, cp. Dan. lyse-sax, Fas. ii. 43; eptir faldi skyrtu hans, svá hvárki komi við knífr né söx, Str. 12; hann grípr nú skærin ok ætlar at reka; á honum söxin, Bjarn. 66; síðan tók biskup söx ok skar af hári konungsins, Ó. H. 229.
    3. medic. a skin-disease, when the hands are sore and chapped, being scorched and callous from dryness, see Fél. x. 32.
    B. A part of a ship, the raised prow; sax eða sax-bönd, hvert tré þeirra er missir, þá skal gjalda þrem aurum, ok fá tré, þó at síðarr sé, N. G. L. i. 100; en ef sax brotnar, bæti tvá örtogar, ii. 283; höfðu þeir lagt nætrnar upp á saxit, … brynja Arons lá á saxinu skipsins, Bs. i. 388, 624; hann gengr fram á saxit, ii. 48; hleypr hann af saxinu ok aptr um stafn, Fms. x. 329; Ólafr konungr lagði hann á saxit á langskipinu, i. 277 (Orkn. 34); hann hleypr þegar á saxit á skip Vandils, Nj. 42; in Róm. 195 the word is misapplied.
    2. esp. in plur. (i. e. dual) söx; sær féll inn um söxin, Fagrsk. 73; um stafninn ok um söxin, Fms. vi. 78; vátt görir nú á þiljunum fram ok drífr um söxin, viii. 209; sá gengr fast fram í söxin, Grett. (begin.); berserkir konungs tólf vóru í söxum, Eg. 32; á rausn í söxum, Fms. ii. 252; þá mun ávinnt um söxin, 308.

    Íslensk-ensk orðabók > SAX

  • 66 bakki

    * * *
    m.
    1) bank (of a river, lake, chasm, etc.);
    2) ridge, bank (hann settist undir bakka í hrísrunni);
    5) back of a knife or other cutting instrument, opp. to egg.
    * * *
    a, m. [Engl. and Germ. bank]
    1. a bank of a river, water, chasm, etc.; árbakki, sjávarbakki, marbakki, flæðarbakki, Gísl. 54; síkisbakki, gjárbakki; út eptir áinni ef Hákon stæði á bakkanum, Fms. vi. 282, ix. 405, Nj. 158, 224: Tempsar b., banks of the Thames, Fms. v. (in a verse).
    2. an eminence, ridge, bank; gengu þeir á land ok kómu undir bakka einn, Dropl. 5; hann settist undir b. í hrísrunni, Bjarn. 15; cp. skotbakki, butts on which the target is placed; setja spán í bakka, to put up a target, Fms. ii. 271.
    β. heavy clouds in the horizon.
    3. [= bak], the back of a knife, sword, or the like, opp. to edge; blað skilr bakka ok egg, Jónas, Grett. 110 new Ed.
    COMPDS: bakkafullr, bakkakólfr, bakkastokkar.

    Íslensk-ensk orðabók > bakki

  • 67 JARKI

    * * *
    a, m. [akin to jaðarr, qs. jaðrki], the outside of the foot, Edda 110, freq. in mod. usage; hoppa út á jörkum, to walk on the jarki: in the Færoic dialect jarki is used of the hand = handar-jaðar.

    Íslensk-ensk orðabók > JARKI

  • 68 úfr

    I)
    (-s, -ar), m.
    1) roughness, rough edge, splinter;
    2) hostility (risu úlar á vinfengi þeira);
    3) the uvula (fekk hann til lækni at skera sér úf);
    a. hostile (úfar ’ro disir).
    * * *
    1.
    adj. ruffled, rough; svá úfr ok þrjótr, at allir þurfi til at ganga, N. G. L. i. 335; úvar ‘ro dísir, the fairies are wrath, Gm. 53.
    2.
    m. a bird, perhaps the widgeon or whewer; sá hann einn úf í limum eins nálægs trés, Post. (Unger) 69, elsewhere the word occurs only in Edda (Gl.), and perhaps in the compd vallófr, q. v.

    Íslensk-ensk orðabók > úfr

  • 69 MUNNR

    (-s, -ar); old nom. muðr, m.
    1) mouth; mæla fyrir munni sér, to say in a low voice; e-m verðr e-t á munni, one happens to say (þat varð henni á munni, er hón sá þetta: ‘sjá ben markar spjóti spor’); mæla af munni fram, to extemporize;
    * * *
    m., old nom. muðr, in poems, but gen. munns, dat. munni; [Ulf. munþs = στόμα; A. S. muð; Engl. mouth; Germ. and Dan. mund; Swed. mun]:—the mouth, Edda 71, 109; hafa slíkar ræður í munni, Fms. ii. 292; leggya e-m orð í munn, Fær. 254; segja, mæla fyrir munni sér, to say in a low voice, Al. 2, Vígl. 31; má eigi einum munni allt senn segja, Fms. xi. 43, v. l.; also, einum munni, with one mouth, unanimously; mæla feigum munni, Nj. 9; e-m verðr orð (vísa) á munni, to utter, Sd. 139, Fb. i. 525; ferr orð er um munn líðr, a saying, Vápn. 15; lúk heill munni sundr, well said! Band. 37 new Ed.; mæla af munni fram, Fms. vi. 375; mælandi muðr, a speaking mouth, able to speak, N. G. L. i. 61; halda munni, to hold one’s tongue; það er mikit í munni, big in the mouth ( in talk), but really small; vera mestr í munninum, of a braggart:—of beasts, með gapanda munn, Edda 41; þá mun hann alla yðr í munni hafa, Fagrsk.; úlfs-munnr, Fms. vi. (in a verse); frá leons munni, Stj. 463, Grág. i. 383 (of a horse): of a bird, 623. 9; but commonly kjöptr, nef, goggr, q. v.
    II. metaph. the steel mount of an axe or hammer, (öxar-muðr, hamars-muðr); öxin hljóp niðr í steininn svá at muðrinn brast ór allr ok rifnaði upp í gögnum herðuna, Eg. 181; öx nær álnar fyrir munn, 715, Ld. 276, Gullþ. 20; hann kastar frá sér öxinni, ok kom í stein ok brotnaði ór allr muðrinn, Sd. 177; hamars-muðrinn sökkr djúpt í höfuðit, Edda 30; nema Einarr kyssi öxar munn enn þunna, Fms. vi. (in a verse).
    2. an opening; sekkjar munninum, Stj. 214; but usually munni (the weak form).
    III. a nickname, Fb. iii, Landn.; gull-muðr = chrysostomus.
    COMPDS: munnamagi, munnbiti, munneiðr, munnfagr, munnfyllr, munnharpa, munnligr, munnliga, munnlítill, munnljótr, munnmæli, munnnám, munnrugl, munnsetja, muunnsopi, munnstórr, munnstæði, munnsviði, munntal, munnvarp, munnvatn, munnvik, munnvíðr.

    Íslensk-ensk orðabók > MUNNR

  • 70 röðull

    (-s, dat. röðli), m.
    1) glory, halo;
    2) sun (poet.).
    * * *
    m., dat. röðli, poët.:—a halo, glory; verðr hann kórónaðr með gulligum röðli, Sks. 39; skínandi röðull, 41:—the sun, Lex. Poët. passim: as also the compd álf-röðull:—röðlar, pl. = the saints; lesi bjartar þeir bækr ok röðla, Merl.
    II. an edge or crest, of a hill, cliff, or the like, freq. in mod. usage-; brekku-röðull, fjalls-r., the crest of a hill, fell.

    Íslensk-ensk orðabók > röðull

  • 71 SPOR

    * * *
    n. track, footprint (þeir rekja s. sem hundar); ganga (stíga) í s. e-m, to walk in one’s footsteps, follow one’s example (víst hefir þú vel fram gengit, en þó hefir þú eigi gengit mér í s.); ekki spor, not a step.
    * * *
    n. [Ulf. spaurds = στάδιον; A. S. spyrd, spor, = a track, footstep; O. H. G. spurt; Germ. spur; Dan. spor; these last having, like the Icel., dropped a d]:—a track, footprint; eptir þetta sté Froði í bergit … til þessa spors mun ek koma hvern dag, ok vita hvat í sporinu er, Fas. i. 63; manns-sporin í snjónum … heim munu liggja spor hans, Fs. 41; mátti eigi hrærask ór þeim sporum, Bs. i. 357; standa í þeim sporum, Sturl. ii. 63; þeir rekja spor sem hundar, Fms. i. 8; standa í sömum sporum. to stand still, Clem. 32, Fas. i. 63; hann stóð í spori er hann hafði gört sér, Grett. 89: ganga í spor e-m, to go in a man’s footsteps, go behind him, Nj. 26 vist hefir þá vel fram gengit, en þó hefir þú eigi gengit mér í spor, not followed in my steps, 108; hvetja sporit, to quicken one’s steps: spretta úr spori, to question the pace of a rider; fót-spor, q. v.: metaphorical phrases, þótti synir hans vel stíga í spor honum, his sons stepped well in his footprints, were like him, Fs. 61; blístra í spor e-m, Korm.; sjá ben markar spjóti spor, Sd.: the phrase, renna blóði í spor, Bkv. 17, referring to a heathen rite of making foster-brotherhood by blending blood in one’s footprints (vestigia sua mutui sanguinis aspersione perfundere, Saxo 12), cp. Gísl., Fbr. S.: at vörmu spori (adverbial), on the warm track, instantly, in return; ‘fote-hot,’ Chaucer; poët. usages, sverða spor, a’sword’s prints’ i. e. wounds, Úlf. 11. 16; eggja spor, an ‘edge-print,’ Lex. Poët.: dólg-spor = dólk-spor, dirk-prints., Hkv. 2. 40. spora-drjúgr, adj. fast pacing.

    Íslensk-ensk orðabók > SPOR

  • 72 HLÆJA

    * * *
    (hlæ; hló, hlógum; hleginn), v.
    hlæja hátt, to laugh loud;
    hlæja at e-u, to laugh at;
    þau tíðendi, er þeim hló hugr við, that gladdened their hearts;
    2) hlæja e-n, to laugh at, deride one.
    * * *
    pres. hlær, pl. hlægjum; pret. hló (qs. hlóg), 2nd pers. hlótt, mod. hlóst; pl. hlógu, mod. hlóu; pret. subj. hlægi; imperat. hlæ, hlaeðu; part. hleginn; [Ulf. hlahjan; A. S. hlihan; Engl. laugh; Hel. hlahan; O. H. G. hlahhan; old Frank, hlaka; Germ. lachen; Dan. le]:—to laugh, Hðm. 20, Skv. 3. 30, Am. 61, Akv. 24; h. hátt, to laugh loud, Skv. 2. 15; Grímr var ekki kátr, ok aldri hló hann síðan Helgi var fallinn, Dropl. 27; Grímr skelldi upp ok hló, 31; hví hlóttu nú? Fms. vi. 390; hló Vigfúss at? Halli mælti, þat er vani þeirra feðga at hlæja, þá er vígahugr er á þeim, Glúm. 367; hón hlaer við hvert orð, Nj. 18; h. dátt, to laugh heartily; skelli-hlægja, to roar with laughter; h. hlátr, Hildigunnr hló kalda-hlátr, Nj.: phrases, þá hló marmennill, then the merman laughed, of a sudden, unreasonable burst of laughter, Fas. Hálfs. S. ch. 7, Ísl. Þjóðs. i. 133: as also Merlin (1869), ch. 23; hugr hlaer, one’s heart laughs; at minn hugr hlægja við honum, Fas. i. 195; hlær mér þess hugr, Fms. xi. 96; þau tíðendi er þeim hló hugr við, ix. 494, v. l.; löngum hlaer lítið vit, long laugh, little wit; hleginn, laughed at, Niðrst. 6.
    2. with prep.; hlæja at e-u, to laugh at a thing; Hrútr hló at ok gékk í braut, Nj. 10; allt fólk hló at þeim, Fms. ix. 494, Glúm. 366, passim (at-hlægi).
    II. metaph. of a country, the hills are said to laugh in welcoming a guest and to droop at his going away; Drúpir Höfði, dauðr er Þengill, hlægja hlíðir við Hallsteini, Landn. (in a verse); Há þóttu mér hlaegja … of Noreg allan | klif meðan Ólafr lifði, Sighvat: the blunt edge is said to laugh in one’s face, síðan tók ek hein ór pússi mínum ok reið ek í eggina, svá at exin var svá slæ, at hón hló móti mér áðr en við skildum, Sturl. ii. 62.

    Íslensk-ensk orðabók > HLÆJA

  • 73 smið-reim

    f. the ‘smith’s edge,’ the rim running along the back of a scythe-blade to give it strength; ljár máðr upp í s., Fb. i. 522.

    Íslensk-ensk orðabók > smið-reim

  • 74 SÚÐ

    f. overlapping edge of a board (in clinker-built boats or ships).
    * * *
    f. [sýja], prop. a sewing, suture, but only used of the clinching of a ship’s boards (see skara and skarsúð); skipa, súða, sýju, Edda, freq.; skar-súð, felli-súð; poët. súð-bani, ‘plank-bane,’ i. e. the sea, as destroyer of ships, Stor.; súð-marr, ‘suture-steed,’ i. e. a ship, Lex. Poët.
    2. of the outer boarding of a house, Nj. 114. súðar-steinn, a nickname, Bs.: a local name, Súða-vík, whence Súð-víkingr, m. a man from S., Bs.

    Íslensk-ensk orðabók > SÚÐ

  • 75 var

    from vera.
    * * *
    1.
    n. [cp. vörr = a lip], the raised edge of a shovel.
    2.
    n. = vágr, the rheum running from the eye, Björn.

    Íslensk-ensk orðabók > var

  • 76 þunnildi

    n. the thin edge of a cut-up codfish, þunnildis-nef, n. the sharp point of the þ.

    Íslensk-ensk orðabók > þunnildi

  • 77 pall-stokkr

    m. the ridge or edge of the daïs, Nj. 220, Fms. vii., 325.

    Íslensk-ensk orðabók > pall-stokkr

  • 78 varp

    I) n. casting, throwing, of a net.
    II) from verpa.
    * * *
    n. a casting, throwing; munn-varp, á-varp (qq. v.), and-varp, a sigh.
    II. in a spec. sense, a cast, of a net; hafi sá varp er fyrst renndi, Gþl. 426; á sá sild alla er varp á, id.
    2. a ‘casting’ or laying of eggs; egg-varp = egg-ver, freq. in Icel., esp. of eider-ducks; varpið hefir aukizt, tóa komin í varpið: æðar-varp, eider-ducks’ eggs; kríu-varp.
    3. the warping of a thing; skó-varp (q. v.), the stitched edge of a shoe; unn-varp, unn-vörpum, q. v.

    Íslensk-ensk orðabók > varp

  • 79 ÆS

    (pl. -ar), f. thread-hole in a shoe.
    * * *
    f., pl. æsar; [prob. a contr. form; cp. A. S. efese; cp. efsa; Swed. ofsing]:—the outer border, edge, esp. of a shoe or skin; rifjaði hann saman varrarnar ok sleit ór æsunum. Edda 71; freq. in mod. usage, but only of shoes, and in the phrase, spyrja einn út í allar æsar, to ask one questions most minutely; or also, kunna, vita út í æsar, to know all about a thing.

    Íslensk-ensk orðabók > ÆS

  • 80 egg-farvegr

    m. the print of an edge, Þórð. 54 new Ed.

    Íslensk-ensk orðabók > egg-farvegr

См. также в других словарях:

  • The Edge (U2) — The Edge Pour les articles homonymes, voir Edge. The Edge The Edge pen …   Wikipédia en Français

  • The Edge — This article is about the musician. For other uses, see The Edge (disambiguation). The Edge Background information Birth name David Howell Evans …   Wikipedia

  • The Edge — Para otros usos de este término, véase Edge. The Edge …   Wikipedia Español

  • The Edge — Pour les articles homonymes, voir Edge. The Edge The Edge pendant le Vertigo Tou …   Wikipédia en Français

  • The Edge — Эдж David Howell Evans, The Edge Полное имя Дэвид Хауэлл Эванс Дата рождения 8 августа 1961 (47 лет) Место рождения …   Википедия

  • The Edge — David Howell Evans (* 8. August 1961 in Barking, London), besser bekannt unter seinem Spitznamen The Edge, ist Gitarrist der irischen Band U2. The Edge (2008) Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

  • the edge — {n.}, {informal} The advantage. Usually used in the phrases get the edge on , have the edge on . * /In the last quarter of the game, our team got the edge on the other team and kept it./ * /Mary has the edge on Jane in the beauty contest./ …   Dictionary of American idioms

  • the edge — {n.}, {informal} The advantage. Usually used in the phrases get the edge on , have the edge on . * /In the last quarter of the game, our team got the edge on the other team and kept it./ * /Mary has the edge on Jane in the beauty contest./ …   Dictionary of American idioms

  • The Edge of Night — Original main title (1956–1967) Also known as Edge of Night Genre Soap opera Created by Irving Vendig …   Wikipedia

  • The Edge Chronicles —   Author(s) Paul Stewart Ill …   Wikipedia

  • The Edge (disambiguation) — The Edge may refer to:; Artists * The Edge musician David Howell Evans, member of the Irish rock band U2.; Books * The Edge (novel) young adult novel by Alan Gibbons * The Edge Chronicles fantasy book series by Paul Stewart and Chris Riddell.;… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»