Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

telum

  • 1 telum

    tēlum, i, n. [for texlum; root tek-, of tiktô, to beget; tuk-, tuch-, of tunchanô, to hit, chance upon; v. texo; cf. toxon, a bow], a weapon used for fighting at a distance; a missile weapon, missile, as a dart, spear, javelin, etc. (while arma signifies arms for defence or close fight; v. arma; cf.: jaculum, tormentum).
    I.
    Lit.: tela proprie dici videntur ea, quae missilia sunt: ex Graeco videlicet translato eorum nomine, quoniam illi têlothen missa dicunt, quae nos eminus;

    sicut arma ea, quae ab umeris dependentia retinentur manibus,

    Fest. p. 364 Müll.; cf. id. p. 3; and Serv. Verg. A. 8, 249; 9, 509: telum vulgo quidem id appellatur, quod ab arcu mittitur, sed nunc omne significatur, quod mittitur manu. Itaque sequitur, ut et lapis et lignum et ferrum hoc nomine contineatur, dictum ab eo, quod in longinquum mittitur, Graecā voce figuratum apo tou têlou, Dig. 50, 16, 233: arma rigent, horrescunt tela, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Trag. v. 177 Vahl.); so,

    opp. arma,

    Sall. C. 42, 2; 51, 38; id. J. 43, 3; Ov. M. 9, 201: tela manu jacere, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.); cf.:

    si quis jaciat volatile telum,

    Lucr. 1, 970:

    tela depellere...telum jacere,

    Cic. Quint. 2, 8:

    conicere,

    Caes. B. G. 1, 26; 1, 46; 1, 47; 2, 27; Cic. Quint. 16, 52 al.; cf.:

    nubes levium telorum conjecta obruit aciem Gallorum,

    Liv. 38, 26, 7;

    and with this cf.: it toto turbida caelo Tempestas telorum ac ferreus ingruit imber,

    Verg. A. 12, 284:

    telum ex loco superiore mittere,

    Caes. B. G. 3, 4:

    Romani omni genere missilium telorum ac saxis maxime vulnerabantur,

    Liv. 44, 35, 21; cf. Sisenn. ap. Non. 449, 3:

    priusquam ad conjectum teli veniretur,

    Liv. 2, 31, 6:

    tela vitare,

    Caes. B. G. 2, 25:

    telis repulsi,

    id. ib. 1, 8; Cic. Rep. 1, 3, 5:

    non primus Teucer tela Cydonio Direxit arcu,

    Hor. C. 4, 9, 17:

    in medios telum torsisti primus Achivos,

    Verg. A. 5, 497:

    tela spargere,

    Luc. 3, 326; Quint. 4, 5, 14:

    aërias telum contendit in auras,

    Verg. A. 5, 520:

    telum volatile sensit,

    Ov. A. A. 1, 169:

    volucre,

    Val. Fl. 2, 524:

    hic confixum ferrea texit Telorum seges,

    Verg. A. 3, 46:

    nubes telorum,

    Liv. 38, 26, 7:

    nimbus,

    Luc. 4, 776. —
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., an offensive weapon of any kind, as a sword, dagger, poniard, axe, etc. (class.): Ajax gladio incubuit;

    Ulixes intervenit... e corpore cruentum telum educit,

    Auct. Her. 1, 11, 18:

    ex quibus (telis) ille maximum sicarum numerum et gladiorum extulit,

    Cic. Cat. 3, 3, 8:

    elatam securim in caput dejecit: relictoque in vulnere telo ambo se foras eiciunt,

    Liv. 1, 40, 7:

    non tuba terruerit, non strictis agmina telis,

    Ov. M. 3, 535:

    tela aliis hastae, aliis secures erant,

    Curt. 9, 1, 15:

    clavae tela erant,

    id. 9, 4, 3:

    stare in comitio cum telo,

    Cic. Cat. 1, 6, 15;

    so esp. freq.: esse cum telo,

    to be armed, id. Att. 2, 24, 3; id. Vatin. 10, 24; id. Verr. 2, 5, 3, § 7; Sall. C. 27, 2 al.; cf.:

    esse cum telo hominis occidendi causā (lex) vetat,

    Cic. Mil. 4, 11:

    qui caedem telo quocumque commiserint,

    Quint. 10, 1, 12:

    ut pereat positum rubigine telum,

    my sheathed sword, Hor. S. 2, 1, 43 et saep.:

    pars caret altera telo Frontis,

    i. e. a horn, Ov. M. 8, 883;

    so of the caestus,

    Verg. A. 5, 438; Stat. Th. 6, 772.—
    2.
    Poet., like the Gr. belos (v. Lidd. and Scott, sub voce),
    a.
    A sunbeam:

    non radii solis neque lucida tela diei,

    Lucr. 1, 147; 2, 60; 3, 92; 6, 40.—
    b.
    Lightning:

    arbitrium est in sua tela Jovi,

    Ov. F. 3, 316:

    excutere irato tela trisulca Jovi,

    id. Am. 2, 5, 52.—
    3.
    A stitch in the side, Ser. Samm. 22, 402; cf. Isid. Orig. 4, 6.—
    4.
    = membrum virile, Mart. 11, 78, 6; Auct. Priap. 9; Just. 38, 1. —
    II.
    Trop., a weapon, shaft, dart (class.), Plaut. Am. 1, 1, 113: usque quāque sapere oportet: id erit telum acerrimum, Poët. ap. Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.: nec mediocre telum ad res gerendas existimare oportet benevolen, tiam civium, Cic. Lael. 17, 61:

    nec gelidis torpet telis perfixa pavoris,

    Lucr. 3, 305:

    Veneris telis accipere ictus,

    id. 4, 1052:

    necessitas, quae ultimum ac maximum telum est,

    Liv. 4, 28, 5; 5, 29, 9:

    quā lege tribunitiis rogationibus telum acerrimum datum est,

    id. 3, 55, 3:

    de corpore rei publicae tuorum scelerum tela revellere,

    Cic. Pis. 11, 25:

    tela fortunae,

    id. Fam. 5, 16, 2:

    lucubrationis telum,

    Suet. Calig. 53:

    vis tribunicia, telum a majoribus libertati paratum,

    Sall. Or. Macri Licinii ad Pleb. 6; Liv. 6, 35, 8:

    sentire et linguae tela subire tuae,

    Ov. P. 4, 6, 36.

    Lewis & Short latin dictionary > telum

  • 2 telum

    tēlum, ī, n. (tendo), die Fernwaffe, Wurfwaffe, das Geschoß, der Spieß usw. (Ggstz. arma, s. armano. II), dann übh. jede Angriffswaffe, Schwert, Dolch, Axt usw., I) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: arma atque tela militaria, Sall.: arma, tela, equos parare, Sall.: tela intendere, excipere, Cic. – b) v. Geschosse, nubes telorum, Liv.: missus (das Werfen) telorum, Auct. b. Hisp.: tela mittere, Caes., od. conicere, Cic.: tela in hostem ingerere, Liv.: propiores levioribus eoque magis crebris telis petere, Liv.: tela ab omni parte accĭdebant, Liv.: telum contendit, den Pfeil, Verg.: v. der Schleuder, Liv. 38, 29, 5. – c) v. Schwert, Dolch usw., esse cum telo, Cic.: stare cum telo, Cic.: gladio per pectus transfigit; telo extracto etc., Liv.: corpore telum cruentum educit, Cornif. rhet.: telum, quod latebat, protulit, Nep.: caedem telo committere, Quint.: omnium parricidarum tela commovere, Cic.: aspicis in timida fortia tela manu, die tapfere Waffe (poet. v. einem Schwert) Ov. her. 14, 76. – v. Beile, relicto in vulnere telo, Liv.: v. Cästus, Verg. Aen. 5, 438: v. Horne eines Stieres, Ov. met. 8, 883. – 2) übtr.: a) wie das griech. βέλος, v. Sonnenstrahl, tela diei, Lucr. – v. Blitz, arbitrium est in sua tela Iovi, Ov. – b) das Seitenstechen, Ser. Samm. 402. – c) das männliche Glied, Mart. u.a.: im Doppelsinn bei Iustin. 38, 1, 9. – II) bildl., Waffe, Geschoß, Pfeil, tela fortunae, Cic.: tela scelerum, Cic.: id erit telum acerrimum, Waffe, Schutzmittel, Enn. fr.: u. so quā lege tribuniciis rogationibus telum acerrimum datum est, Liv.: necessitas, quae ultimum ac maximum telum est, Liv.: so auch isto telo tutabimur plebem, Waffe, Schutzmittel, Liv.: non mediocre telum ad res gerendas existimare benevolentiam civium, Cic.: stricturum se lucubrationis suae telum, Suet.

    lateinisch-deutsches > telum

  • 3 telum

    tēlum, ī, n. (tendo), die Fernwaffe, Wurfwaffe, das Geschoß, der Spieß usw. (Ggstz. arma, s. arma no. II), dann übh. jede Angriffswaffe, Schwert, Dolch, Axt usw., I) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: arma atque tela militaria, Sall.: arma, tela, equos parare, Sall.: tela intendere, excipere, Cic. – b) v. Geschosse, nubes telorum, Liv.: missus (das Werfen) telorum, Auct. b. Hisp.: tela mittere, Caes., od. conicere, Cic.: tela in hostem ingerere, Liv.: propiores levioribus eoque magis crebris telis petere, Liv.: tela ab omni parte accĭdebant, Liv.: telum contendit, den Pfeil, Verg.: v. der Schleuder, Liv. 38, 29, 5. – c) v. Schwert, Dolch usw., esse cum telo, Cic.: stare cum telo, Cic.: gladio per pectus transfigit; telo extracto etc., Liv.: corpore telum cruentum educit, Cornif. rhet.: telum, quod latebat, protulit, Nep.: caedem telo committere, Quint.: omnium parricidarum tela commovere, Cic.: aspicis in timida fortia tela manu, die tapfere Waffe (poet. v. einem Schwert) Ov. her. 14, 76. – v. Beile, relicto in vulnere telo, Liv.: v. Cästus, Verg. Aen. 5, 438: v. Horne eines Stieres, Ov. met. 8, 883. – 2) übtr.: a) wie das griech. βέλος, v. Sonnenstrahl, tela diei, Lucr. – v. Blitz, arbitrium est in sua tela Iovi, Ov. – b) das Seitenstechen, Ser. Samm. 402. – c) das männliche Glied, Mart. u.a.: im Doppelsinn bei Iustin. 38, 1, 9. – II) bildl., Waffe, Geschoß, Pfeil, tela
    ————
    fortunae, Cic.: tela scelerum, Cic.: id erit telum acerrimum, Waffe, Schutzmittel, Enn. fr.: u. so quā lege tribuniciis rogationibus telum acerrimum datum est, Liv.: necessitas, quae ultimum ac maximum telum est, Liv.: so auch isto telo tutabimur plebem, Waffe, Schutzmittel, Liv.: non mediocre telum ad res gerendas existimare benevolentiam civium, Cic.: stricturum se lucubrationis suae telum, Suet.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > telum

  • 4 tēlum

        tēlum ī, n    [TEC-], a missile weapon, missile, dart, spear, shaft, javelin: arma atque tela, S.: coniectio telorum: si telum manu fugit, magis quam iecit: nubes levium telorum, L.: turbida Tempestas telorum, V.: telum ex loco superiore mittere, Cs.: omni genere missilium telorum volnerari, L.: tela Direxit arcu, H.: In medios telum torsisti Achivos, V.: volatile, O.— An offensive weapon, sword, dagger, poniard, axe: ex quibus (telis) ille maximum sicarum numerum et gladiorum extulit: securim in caput deiecit; relictoque in volnere telo, etc., L.: strictis telis, O.: clavae tela erant, Cu.: cum telo esse, i. e. to be armed: positum rubigine telum, my sheathed sword, H.: Frontis, i. e. a horn, O.: corpore tela exit, i. e. avoids the blows of the caestus, V.: arbitrium est in sua tela Iovi, i. e. the thunderbolts, O.—Fig., a weapon, shaft, dart: nec mediocre telum ad res gerendas existimare benevolentiam civium: necessitas, quae maximum telum est, L.: tela fortunae: linguae tela subire tuae, O.
    * * *
    I II
    dart, spear; weapon, javelin

    Latin-English dictionary > tēlum

  • 5 telum

    tēlum, i, n. [st2]1 [-] toute arme de trait: arme de jet, trait, flèche, javelot. [st2]2 [-] toute arme offensive: épée, poignard, hache, massue, ceste. [st2]3 [-] au fig. arme, moyen. [st2]4 [-] aiguillon. [st2]5 [-] trait de lumière, rayon. [st2]6 [-] Ov. traits de la foudre, carreaux de la foudre. [st2]7 [-] Isid. Samm. pleurésie, point de côté. [st2]8 [-] Mart. c. membrum virile.    - esse cum telo, Cic.: porter une arme, être armé.    - tela fortunae: les coups de la fortune.    - tela linguae, Ov.: les traits de la médisance.    - tela missilia: traits, javelots.
    * * *
    tēlum, i, n. [st2]1 [-] toute arme de trait: arme de jet, trait, flèche, javelot. [st2]2 [-] toute arme offensive: épée, poignard, hache, massue, ceste. [st2]3 [-] au fig. arme, moyen. [st2]4 [-] aiguillon. [st2]5 [-] trait de lumière, rayon. [st2]6 [-] Ov. traits de la foudre, carreaux de la foudre. [st2]7 [-] Isid. Samm. pleurésie, point de côté. [st2]8 [-] Mart. c. membrum virile.    - esse cum telo, Cic.: porter une arme, être armé.    - tela fortunae: les coups de la fortune.    - tela linguae, Ov.: les traits de la médisance.    - tela missilia: traits, javelots.
    * * *
        Telum, teli. Toute sorte de dard, ou traict, ou autre chose qu'on jecte pour blesser son ennemi.
    \
        Lucida tela diei. Lucret. Les jects et brandons des rayes et lumiere du soleil.
    \
        Gelidi tela pauoris. Lucret. Esmotions de frayeur.
    \
        Agere telis aliquem. Virgil. Le poursuyvre à coups de dards.
    \
        Exire tela corpore. Virgil. Se destourner et eviter un coup de traict.
    \
        Regere tela neruo. Senec. Estre bon archer, Tirer bien de l'arc.

    Dictionarium latinogallicum > telum

  • 6 telum

    telum telum, i n метательное оружие

    Латинско-русский словарь > telum

  • 7 telum

    telum telum, i n копье

    Латинско-русский словарь > telum

  • 8 telum

    telum telum, i n колющее оружие

    Латинско-русский словарь > telum

  • 9 telum

    tēlum, ī n. [одного корня с tendo ]
    1) метательное оружие, метательный снаряд (копьё, дротик, стрела) ( tela mittēre Cs или conjicere C)
    2) (рубящее или колющее) оружие рукопашного боя (меч, секира, нож, рог животного)
    3) средство, орудие ( ad res gerendas C)
    necessitas, quae ultimum ac maximum t. est L — необходимость, которая является последним и самым могущественным оружием
    4) M etc. = membrum virile

    Латинско-русский словарь > telum

  • 10 telum

    telum, i, n., weapon, E. 6:16.*

    English-Latin new dictionary > telum

  • 11 telum

    English-Russian dictionary of biology and biotechnology > telum

  • 12 telum

    оружие, меч, стрела (1. 1 3. 1. 9-11 D. 48, 6. 1. 233 § 2 D. 50, 16);

    si telum manu fugit (L. XII. tab. VIII 24).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > telum

  • 13 telum

    Универсальный англо-русский словарь > telum

  • 14 telum

    English-russian biological dictionary > telum

  • 15 telum

    javelin, spear, arrow, bolt, dart

    Latin-English dictionary of medieval > telum

  • 16 telum

    , i n
      оружие (метательное или колющее): копьё, стрела, меч, кинжал

    Dictionary Latin-Russian new > telum

  • 17 Telum imbelle, sine ictu

    Копье невоинственное, без удара.
    Вергилий, "Энеида", II, 544:
    Síc fatús seniór, telúmqu(e) imbélle sin(e) íctu
    Cónjecít, raucó quod prótinus áere repúlsum
    Éx summó clipeí nequíqu(am) umbóne pepéndit.
    Вымолвив так, без размаха копье слабосильной рукою
    Старец в Пирра метнул, но застряло копье боевое,
    В выпуклой части щита, отраженное гулкою медью.
    (Перевод С. Ошерова)
    - Эпизод взятия Трои: Неоптолем (Он же Пирр), сын Ахилла, убивает старца Приама.
    Как только мне на мгновение становится легче, я думаю о том, чтобы нанести гадине последние удары; но братья рассеяны и разъединены, и, я боюсь, меня ждет судьба старого Приама.
    Telum imbelle, sine ictu. (Вольтер - Дамилавилю, l.VI 1764.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Telum imbelle, sine ictu

  • 18 Stylodipus telum

    3. ENG thick-tailed [feather-tailed] three-toed jerboa
    5. FRA émuranchik m

    VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Stylodipus telum

  • 19 Quemadmoeum gladis nemeinum occidit, occidentis telum est

    A sword is never a killer, it's a tool in the killer's hands. (Seneca)

    Latin Quotes (Latin to English) > Quemadmoeum gladis nemeinum occidit, occidentis telum est

  • 20 Снаряд

    - telum; instrumentum;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Снаряд

См. также в других словарях:

  • TELUM — cuius mentio in XII. Tabb. Qui noctu furtum faxit. aut interdiu telis se defenderit, cum domino cum clamore testificanti occidere ius esto. Si neque noctu, neque se telô defendens prehendatur, virgis caesus, ei, cui furtum fecit, addicitor. Caio… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Telum — (lat.), 1) Waffe, bes. 2) Angriffswaffe; 3) (Med.), so v.w. Seitenstechen, Pleuritis …   Pierer's Universal-Lexikon

  • telum figure — or tellem figure Small, devotional image carved from wood or stone, probably used in private ancestor worship in primitive societies. Telum figures are known from northwestern New Guinea and in the Dogon art of Sudan. Extant examples are rare,… …   Universalium

  • Stylodipus telum —   Stylodipus telum Estado de conservación …   Wikipedia Español

  • Stylodipus telum — tripirštis peliauodegis šoklys statusas T sritis zoologija | vardynas taksono rangas rūšis atitikmenys: lot. Stylodipus telum angl. feather tailed three toed jerboa; thick tailed three toed jerboa vok. zierliche Springmaus rus. емуранчик;… …   Žinduolių pavadinimų žodynas

  • dard — I. Dard, m. Est un baston de guerre ayant la hante menuë et courte, ferré d un fer long et large à la proportion, qui est brandi et jetté d eslans, Missile, Hastile, Mot et arme communs aux Irlandois et Biscayns, l Espagnol et l Italien disent… …   Thresor de la langue françoyse

  • Thick-tailed Three-toed Jerboa — Taxobox name = Thick tailed Three toed Jerboa status = LR/lc | status system = IUCN2.3 regnum = Animalia phylum = Chordata classis = Mammalia ordo = Rodentia familia = Dipodidae genus = Stylodipus species = S. telum binomial = Stylodipus telum… …   Wikipedia

  • telera — (Del lat. telum, dardo.) ► sustantivo femenino 1 Pieza usada para reforzar la unión de otras dos, a fin de que el conjunto quede indeformable. SINÓNIMO refuerzo 2 AGRICULTURA Travesaño que sujeta el dental a la cama o al timón del arado. 3 Cada… …   Enciclopedia Universal

  • CESTROSPHENDONAE — teli genus, de quo sic Liv. l. 42. c. 65. ubi de bello Romanorum cum Perseo, ultimo Macedonum Rege: Anceps Romanos terror circumstabat Maxime cestrosphendonis vulnerabantur, hoc illô bellô novum genus teli inventum est. Bipalme spiculum hastili… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • tirer — Tirer, act. acut. Signifie ores mener à puissance de corps quelque chose, Trahere, Le cheval tire la charrete, Carrum trahit, Ores mettre hors. Il a tiré un escu de la bourse, E crumena aureum nummum scutatum eduxit, Il a tiré un fardeau de l… …   Thresor de la langue françoyse

  • Muss — 1. Das Muss ist ein schlimmes Essen. Lat.: Aut servias, ut servus, aut fugias, ut cervus. (Chaos, 973.) 2. Der Muss ist ein grosser Herr. (Niederösterreich.) 3. Der Muss ist eine harte Nuss. – Körte, 4350; Gaal, 1169. In Mecklenburg: Mutt is n… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»