-
1 tapdalamaq
глаг.1. топтать:1) потоптать; мять, подминать, подмять ногами при ходьбе, беге или в порыве злобы, гнева. Əkinləri tapdalamaq топтать посевы, gülləri tapdalamaq топтать цветы, qarı tapdalamaq топтать снег; tonqalı tapdalamaq топтать костёр, məktubu tapdalamaq топтать письмо2) разг. потоптать; пачкать, запачкать, грязнить, загрязнить ногами при ходьбе. Döşəməni tapdalamaq топтать пол3) растоптать; давить, вминать, вмять в землю ногой. Siqareti ayağı ilə tapdalamaq топтать сигарету ногой4) перен. попирать, унижать. Həqiqəti tapdalamaq топтать правду, düşməni vətən torpağını tapdalamağa qoymarıq не позволим врагу топтать родную землю, vətəndaşların hüquqlarını tapdalamaq попирать права граждан5) наезжая лошадью, сбивать с ног, давить, калечить. Atlarla adamları tapdalamaq топтать людей лошадьми6) давить, разминать, мять ногами для какой-л. надобности. Palçıq tapdalamaq топтать глину2. вытаптывать, вытоптать (топча испортить). Əkini tapdalamaq вытоптать посевы3. затаптывать, затоптать:1) примять при хождении. Çiçəkləri tapdalamaq затоптать цветы2) загрязнить следами ног. Xalçanı tapdalamaq затоптать ковёр3) топча, вдавить, вмять во что-л. Kağızları (sənədləri) tapdalamaq затоптать бумаги (документы)4) топча, потушить что-л. горящее. Odu (közü) tapdalamaq затоптать жар4. истаптывать, истоптать:1) измять, топча ногами. Buğdanı tapdalamaq истоптать пшеницу2) загрязнить следами ног. Pillələri tapdalamaq истоптать ступени3) топча, исковеркать, повредить5. растаптывать, растоптать:1) топча, раздавить, разрушить, уничтожить. Atlar əkini tapdaladılar лошади растоптали посев6. утаптывать, утоптать:1) плотно умять, топча ногами какую-л. массу или поверхность. Qarı tapdalamaq утоптать снег, ayaqları altında tapdalamaq утоптать под ногами2) уплотнить, трамбуя чем-л. (слой чего-л.: сена, соломы, силоса и т.п.) -
2 tapdalamaq
топтать, растоптать, растаптывать. tapdalamamaq отриц. от tapdalamaq. -
3 taplatdırmaq, tapdalatmaq
понуд. от tapdalamaq. -
4 abır-həya
сущ. совесть, скромность, пристойность, приличие; abır-həyanı tapdalamaq переходить, перейти всякие границы; abır-həya (eləmək) etmək kimdən знать меру, стыдиться, устыдиться, стесняться кого; abır-həyası qalmamaq терять, потерять стыд, приличие; abır-həyadan salmaq kimi ругать, выругать кого; abır-həya gözləmək соблюдать приличия, иметь совесть -
5 and
сущ.1. клятва. Anda sədaqət верность клятве, anda xain çıxmaq изменить клятве2. присяга. Hərbi and военная присяга3. твёрдое слово◊ and içmək клясться, присягнуть; and olsun! клянусь!; and olsun başına! клянусь тобой; and verdirmək kimə приводить, привести к присяге кого; and içdirmək заставлять, заставить поклясться, взять клятву с кого, andı pozmaq нарушать, нарушить клятву, присягу; andını danmaq, andını tapdalamaq нарушать, нарушить клятву; namusuma and olsun клянусь честью; andından dönmək нарушать, нарушить клятву, изменять, изменить клятве; andına sadiq çıxmaq сдержать клятву -
6 çörək
Iсущ.1. хлеб (пищевой продукт, выпекаемый из муки). Buğda çörəyi пшеничный хлеб, ağ çörək белый хлеб, təzə çörək свежий хлеб, yaxşı bişmiş çörək пропечённый хлеб, bayat çörək черствый хлеб, bir tikə çörək кусок хлеба, bir dilim çörək ломоть хлеба, bir buxanka çörək буханка хлеба, çörək bişirmək печь, испечь хлеб, çörək almağa getmək сходить за хлебом, çörək doğramaq нарезать хлеб2. чурек (национальный азербайджанский хлеб особой выпечки)3. перен. в знач. еда, кушанье. Çörəyini yedin (yeyibsən)? ты покушал?IIприл. хлебный:1. относящийся к хлебу. Çörək qırıntıları хлебные крохи2. являющийся хлебом, состоящий из хлеба, связанный с хлебом. Çörək məmulatları хлебные изделия, çörək mağazası хлебный магазин, çörək zavodu хлебозавод3. свойственный хлебу. Çörək dadı хлебный вкус, çörək ətri хлебный запах4. приготовленный из хлеба. Çörək kvası хлебный квас5. предназначенный для хлеба. Çörək mayası (xaşı) хлебные дрожжи (закваска для теста), çörək təhnəsi хлебная квашня (кадка для теста), çörək bıçağı хлебный нож; çörək yemək есть, поесть; кушать, покушать◊ çörək boğazından getmir kimin кусок в горло не идёт, не лезет кому; çörək qazanmaq зарабатывать на хлеб; çörəyi itirmək забыть хлеб-соль; çörək kəsmək kimlə делить хлеб и соль с кем, вместе хлеб есть (как символ дружбы); пуд соли съесть (длительное время проработать, пробыть и т.д. с кем-л. вместе); çörək gözünü tutsun! проклятие: чтобы ты подавился! çörək haqqı! (çörəyə and olsun!) клянусь хлебом! çörəkdən düşmək лишиться авторитета (уважения, благосостояния); çörəyə çatdırmaq kimi1. поставить на ноги, вырастить, воспитать2. вывести в люди; çörəyə çatmaq встать на ноги; начать зарабатывать; çörəyi qulağımızın dibinə yemirik ki, … я не так уж глуп, чтобы …; çörəyi daşdan çıxmaq с большим, неимоверным трудом добывать себе хлеб насущный; çörəyini it yeyər, boynunu bit хлеб его едят псы, затылок вши; çörək çörəyə borcludur (qonşu çörəyi qonşuya borcdur) хлеб хлебу – должник; çörəyi ver çörəkçiyə, birini də üstəlik поручи дело мастеру этого дела; çörəyi dizinin üstündə olmaq быть неблагодарным, быстро забыть хлеб-соль; çörəyi tapdalamaq см. çörəyi itirmək; çörəyimizin duzu yoxdur о том, когда кому-л. за добро отвечают неблагодарностью, злом; забывают чьё-л. добро, доброе дело; çörəyinə bais olmaq, çörəyini əlindən almaq kimin отбивать, отбить хлеб у кого, лишить источника дохода, заработка кого; çörəyini kəsmək kimin лишить кого работы, хлеба, источника дохода, заработка; halal çörək праведный хлеб, хлеб, заработанный честным трудом; haram çörək неправедный хлеб -
7 duz-çörək
сущ. хлеб-соль:1. угощение2. еда, пропитание◊ duz-çörəyə and içmək клясться хлебом-солью; duzçörəyi unutmaq забывать хлеб-соль; duzçörək üçün təşəkkür etmək благодарить за хлеб-соль; duz-çörək kəsmək kimlə: 1. вместе хлеб-соль есть с кем; 2. водить хлеб-соль с кем; duz-çörək yemək kimlə вместе есть хлеб-соль с кем; duz-çörəyi itirmək, duz-çörəyi tapdalamaq забыть хлеб-соль, быть (оказаться) неблагодарным; duz-çörək gözündən gəlsin, duz-çörək tutsun (səni, onu) выражение проклятия: чтобы носом пошло; duz-çörək haqqı! клянусь хлебом и солью! -
8 tapdalama
-
9 tapdamaq
См. также в других словарях:
tapdalamaq — f. 1. Ayaqlamaq, ayağı ilə basdalamaq. Müəllim ayağı ilə qarı tapdalayıb Telli üçün yol açırdı. S. H.. İnəklər bütün sahəni tapdalaya bilərdi. Ə. Vəl.. // Ayağı ilə basıb əzmək. Bu zaman Xasay pencəyini ayaqları altına salıb tapdalamağa, alovu… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
tapdalama — «Tapdalamaq»dan f. is … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ayaqlamaq — f. 1. Tapdalamaq, tapdalayıb əzmək, ayaqları altında əzmək, ayağı ilə məhv etmək, xarab etmək. Əkini ayaqlamaq. Güllüyü ayaqlamaq. Otu ayaqlamaq. // Məc. mənada. Avropanı ayaqlayıb gələn düşmən hələ bu cür inadlı müqavimətə rast gəlməmişdi. Ə. Ə … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
basdalamax — (Ağdam, Bərdə, İmişli, Şuşa) 1. basmaq (Ağdam, Bərdə). – Ə:ğımı basdaladı (Ağdam); – İtin quyruğun basdalamasan, dönüf səni tutmaz (Bərdə) 2. tapdalamaq (Şuşa). – Doqquz ay burda qar basdalayırıx, üç ay kef çəkirix’ … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
basqıncax — (Qazax) tapdaq, ayaqaltı ◊ Basqıncax eləməx’ – tapdalamaq, ayaqaltı etmək. – Bizi lap basqıncax eləmişdilər … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
çığnamax — (Gəncə, Goranboy, Qazax, Şəmkir, Tovuz, Zaqatala) tapdalamaq, ayaqlamaq. – Sarı toprax gətirif içinə bir az keçi qılı da qatıf çığnıyıllar, soηra təndir qayrıllar (Goranboy); – Taxılı təmiz çığnayıflar (Gəncə); – Keçəni, yunu palaza püküf… … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
əzzələmək — (İmişli) tapdalamaq, əzişdirmək. – Aldı əyağının altına munu əzzələdi. Ff … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
xişdəməx’ — (Zəngibasar) əzişdirmək, tapdalamaq. – Gədəni o ki var xişdiyif … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
mıncıxlamax — (Qazax) tapdalamaq, tapdayıb əzmək. – Bir az anrıda dur, mamadoru əyağıyın altında mıncıxlama … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
basmaq — f. 1. Üstdən sıxmaq, təzyiq etmək, ağırlıq vermək. Qar basıb, ağacın budağını yatırdı. – Nəriman . . bu adamın əllərini tutdu, dizi ilə boğazını basdı. . M. C.. // Sıxışdırmaq, itələmək. Seyid Əhməd Seyid Səmədi görən tək camaatı basa basa z. ona … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
çeynəmək — f. 1. Ağıza qoyulan bir şeyi dişlə qırmaq, əzmək, xırdalamaq, ovmaq. Ağzımda çörəyi çeynəyib bəzən; Xırdacaxırdaca yemlərdim onu. S. V.. Beşi də böyrünü yerə vermiş, yenicə bitmiş qırxbuğumludan qıraraq ağızlarına qoyur və çeynəyirdilər. Ə. Vəl … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti