-
1 təyyarəsürən
сущ.1. лётчик, лётчица (водитель самолета)2. пилот (тот, кто управляет летательным аппаратом) -
2 sürətli
прил.1. скорый:1) происходящий, совершающийся с большой скоростью. мед. Sürətli nəbz скорый пульс; sürətli addımlarla скорыми шагами2) передвигающийся с большой скоростью, обладающий большой скоростью движения2. быстрый:1) происходящий, совершающийся с большой скоростью (о движении, действии, каком-л. процессе); стремительный. Sürətli axın быстрое течение, sürətli oyun быстрая игра, sürətli hərəkət быстрое движение, sürətli hücum быстрая атака2) протекающий, происходящий в короткий промежуток времени. Kənd təsərrüfatının sürətli inkişafı быстрый рост сельского хозяйства, sürətli dəyişikliklər быстрые изменения3. скоростной:1) передвигающийся с большой скоростью. Sürətli qatar скоростной поезд, sürətli təyyarə скоростной самолет2) совершаемый с большой скоростью. спорт. Sürətli qaçış скоростной бег, sürətli üzmə скоростное плавание3) связанный с высокими темпами работы на основе рационализации производственного процесса. Sürətli inşaat (tikinti) скоростное строительство, sürətli üsullar скоростные способы4. мед. учащённый. Sürətli ürəkdöyünməsi учащенное сердцебиение, sürətli nəfəsalma учащенное дыхание5. форсированный. геол. Sürətli istehsal форсированная добыча -
3 təyyarəçi
Iсущ.1. см. təyyarəsürən2. авиатор (тот, кто занимается полетами, авиацией)IIприл.1. пилотский. Təyyarəçi kabinəsi пилотская кабина2. авиаторский -
4 uçmaq
глаг.1. летать (о движении в разное время, в разных направлениях):1) передвигаться, перемещаться по воздуху с помощью крыльев (о птицах, насекомых и т.п.); иметь способность держаться в воздухе. Havada uçmaq летать в воздухе; dəstə ilə uçmaq:1) летать роем (о насекомых)2) летать стаей (о птицах); ətcəbala (quş balası) artıq uça bilir птенец уже умеет летать, sürünmək üçün yarananlar uça bilməzlər (M. Qorki) рожденные ползать летать не могут (М. Горький)2) передвигаться, перемещаться по воздуху, а также в космическом пространстве (о летатальных аппаратах и о людях, находящихся в них). Təyyarədə uçmaq летать на самолете, kosmik gəmidə uçmaq летать на космическом корабле, okeanın üstündən uçmaq летать через океан, səmada uçmaq летать в небе, yer kürəsi ətrafında uçmaq летать вокруг земного шара, Moskvaya uçmaq летать в Москву, xaricə uçmaq летать за границу (за рубеж); hansı marşrutla uçmaq каким маршрутом летать, hansı yüksəklikdə uçur летает на какой высоте, müntəzəm olaraq uçmaq летать регулярно, günaşırı uçmaq летать через день3) уметь управлять летательным аппаратом, быть лётчиком, членом экипажа самолёта. Beynəlxalq hava xəttində uçmaq летать на международной авиалинии4) перен. двигаться, передвигаться легко и быстро, едва касаясь земли и т.п. (обычно о руках, ногах)5) торопливо бегать, ходить, ездить, почти не останавливаясь в разных направлениях в течение длительного времени2. лететь (движение в одно время, в одном направлении):1) передвигаться, перемещаться по воздуху с помощью крыльев (о птицах, насекомых и т.п.). Quş yuvasına uçur птица летит в своё гнездо2) перемещаться, передвигаться по воздуху, а также в космическом пространстве (о летательных аппаратах и людях, находящихся в них). Bu gün Londona uçuram сегодня лечу в Лондон, ezamiyyətə uçuruq летим в командировку, buludların içində uçmaq лететь в облаках, Aya uçmaq лететь на Луну, hansı yüksəklikdə uçmaq лететь на какой высоте, hansı sürətlə uçur с какой скоростью летит, alçaqdan uçmaq лететь низко, hündürdən uçmaq лететь высоко3) перемещаться, двигаться по воздуху силой ветра, толчка и т.п. Güllələr uçur пули летят, oxlar hədəfə uçur стрелы летят к цели (к мишени), qığılcımlar uçur искрылетят, yarpaqlar uçur листья летят4) мчаться (по земной или водной поверхности). Atlar kəndə doğru uçurdu кони летели в направлении села; uç, yelkənim, uç, apar məni uzaq sahillərə лети, парус мой, лети, неси меня к дальним берегам5) перен. быстро проходить (о времени). Aylar uçur месяцы летят6) перен. стремиться (душой, мыслями и т.п.), уноситься. Xəyalım o illərə uçur мысли летят в те годы, qəlbimin düşüncələri ona tərəf uçur все думы моего сердца к ней летят7) перен. быстро тратиться, расходоваться (о средствах). Pullar elə bil uçur деньги будто летят3. вылетать, вылететь:1) полететь откуда-л. наружу или куда-л. Pöhrəlikdən iki sərçə uçdu из зарослей вылетели два воробья2) отправиться, начать полет на самолёте. Sentyabrın 10-da uçuruq. Qarşılayın. 10 сентября вылетаем. Встречайте3) внезапно и стремительно выпасть откуда-л., из чего-л. At büdrədi və mən yəhərdən uçdum конь споткнулся, и я вылетел из седла4. улетать, улететь:1) летя, удалиться откуда-л. куда-л. Payızda quşlar isti ölkələrə uçurlar осенью птицы улетают в теплые края2) отбыть, отправиться (на самолёте). Qonaqlar təyyarə ilə uçdular гости улетели на самолёте5. слетать, слететь:1) взлетев, покинуть какое-л. место. Sərçələr budaqlardan uçdular воробьи слетели с ветвей2) упасть, не удержавшись, сорвавшись откуда-л. Damdan uçmaq слететь с крыши; o, hasarın üstündən uçdu он слетел с забора6. полететь. Kosmosa uçmaq полететь в космос. Aya uçmaq полететь на Луну7. налетать (пролетать в общей сложности какое-л. расстояние. Təyyarəçi 500 min kilometr uçmuşdur летчик налетал 500 тысяч километров8. улетучиваться, улетучиться:1) испариться. Spirt uçur спирт улетучивается, ətir çox tez uçur духи очень быстро улетучиваются2) перен. разг. постепенно исчезнуть. Mən istəyən şey olmasa, ilhamım mütləq uçacaq если не будет того, что мне хочется, то всё моё вдохновение улетучится9. разрушаться, разрушиться (разломаться, развалиться, превратиться в развалины). Partlayışdan binanın çox hissəsi uçdu от взрыва разрушилась большая часть здания, nizamla yığılmış odun qalağı uçdu развалился штабель дров10. обваливаться, обвалиться, обрушиваться, обрушиться (разрушаясь, упасть, рухнуть). Evin damı uçub обрушилась крыша дома, tavan uçdu потолок обвалился, divar uçdu стена обвалилась11. линять, вылинять (потерять первоначальный яркий цвет). Rəngi uçmuş paltarda в вылинявшем платье◊ göyə uçmaq пропасть, исчезнуть; quş olub uçmaq istəyirəm (sevincdən) хочу лететь как птица (от радости); qanadlanıb uçmaq быть готовым лететь (от радости); uçmağa qanadım yoxdur см. quş olub uçmaq istəyirəm -
5 Fluggeschwindigkeit
f uçuş sürəti; \Fluggeschwindigkeithafen m təyyarə limanı, aeroport, aerodrom; \Fluggeschwindigkeithalle f anqar (təyyarələrin, dirijablların saxlanması üçün xüsusi bina); \Fluggeschwindigkeitlinie f hava xətti / yolu; \Fluggeschwindigkeitloch n uçuş bacası (arı pətəyində); \Fluggeschwindigkeitplan m av. uçuş cədvəli; \Fluggeschwindigkeitplatz m uçuş meydanı, aerodrom; \Fluggeschwindigkeit post f oh. pl hava poçtu; per \Fluggeschwindigkeitpost f oh. pl hava poçtu ilə; \Fluggeschwindigkeitroute f av. hava yolu -
6 Vollgas
n tam sürət; \Vollgasgas geben* 1) tam sürətlə getmək; 2) dan. qaçmaq, əkilmək; \Vollgasgefühl n oh. pl tam hissiyyat; \Vollgas gehalt m tam çəki; yüksək əyyar (prob.) -
7 hesablamaq
глаг.1. считать:1) уметь производить арифметические действия с числами. Heç vaxt və heç yerdə hesab öyrənməməsinə (keçməməsinə) baxmayaraq, o, hesablamağı əla bacarırdı хотя он никогда и нигде не обучался арифметике, считать умел отлично2) производить, произвести какие-л. подсчёты, расчеты, отсчёты; сосчитать. Sayğacda hesablamaq считать на счетах, qazancı hesablamaq считать прибыль3) разг. оценивать, назначать какую-л. цену за что-л.; посчитать. Kiloqramını min manatdan hesablamaq посчитать по тысяче манатов за килограмм4) пользоваться при исчислении какими-л. единицами измерения или системой показаний каких-л. приборов. Kiloqramla hesablamaq считать в килограммах5) исходить в исчислениях из какой-л. меры, нормы. Hər cildi orta hesabla əlli çap vərəqindən hesablasaq считая по пятьдесят печатных листов в томе2. вычислять, вычислить, высчитывать, высчитать, подсчитывать, подсчитать (считая, установить, выяснить количество кого-л., чего-л.). Məxaric məbləğini hesablamaq высчитать сумму расходов, təklif olunan tənlik təyyarənin sürətini hesablamağa imkan verir предложенное уравнение позволяет вычислить скорость самолета3. разг. начислять, начислить (записать на чей-л. счёт какой-л. вид оплаты). Əməkgünü hesablamaq начислить трудодни -
8 liner
[ˈlaɪnə]layner (sürətli iri okean gəmisi; sərnişin təyyarəsi) -
9 Gleitflieger
m 1. av. planer (motorsuz uçan təyyarə); 2. av. planerçi (planer sürən); \Gleitfliegerflug m av. planer uçuşu
См. также в других словарях:
uçmaq — 1. f. 1. Qanadlar vasitəsilə havada hərəkət etmək, havaya qalxıb getmək, havada gəzmək. Havada quşlar uçur. – Hələ tamam qurumamış yağış gölləri; Üzərində bulud bulud uçur milçəklər. S. V.. Dağın baş tərəfinə yaxın bir yerdə qartallar uçurdu. M.… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
fiqur — <lat. figura – görünüş> 1. Bir iş görərkən (rəqs edərkən, təyyarədə uçarkən və s.) birinin və ya bir şeyin aldığı vəziyyət. Rəqsin ayrı ayrı fiqurları. – Təyyarəçi çox vaxt yüksək pilotaj fiqurları göstərməli olur ki, bu zaman insanın… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
qanad — is. 1. Quşlarda və cücülərdə uçmaq orqanı. Quş qanadı. Qanad açıb uçmaq. Göyərçinin qanadı. Milçəklər qanadlarında, xortumlarında və ayaqlarında külli miqdarda mikroblar gəzdirir. 2. Təyyarənin qalxma qüvvəsini yaradan, hər iki tərəfindəki yastı… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
qartal — is. 1. Dağlıq və ya çöllük yerlərdə yaşayan əyri dimdikli yırtıcı və qüvvətli iri quş; qaraquş. Dağ qartalı. – Qartal öz gücünü duyar yuvada; Uçub cövlan edər sonra havada. S. V.. Qartal qanad çalarkən buludsuz göy üzündə; Bir əsən yelə döndü… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
şahin — is. 1. Möhkəm əyridimdikli, uzun, itiqanadlı yırtıcı quş. Şahin, şunqar sürbənizi dağıdar; Boyanarsız qızıl qanə, durnalar! M. V. V.. <Tərxan:> Ovçu şahinə qırqovul neylər! Tükün qanlı caynağında didər! A. Ş.. 2. məc. Cəsur, mərd, igid,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
tullanmaq — f. 1. Sıçramaq, hoppanmaq, atılmaq, atılıb düşmək. Harın at qalxdı dik ayaq üstə; Ox dəyən ahu kimi tullandı. A. S.. Qatar gedə gedə Rüstəm tullanıb, birbaş kəndlərinə doğru yollandı. T. Ş. S.. // Paraşütlə atılmaq, enmək, düşmək. Təyyarənin ağır … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
tuşlamaq — f. 1. Nişan almaq, nişanlamaq, tuş qarovullamaq, hədəfə yönəltmək. Yaşar haman saat tüfəngi <qurda> tuşlayıb çaxdı. M. Rz.. 2. Yönəltmək, səmtləndirmək. Kamal gözlənilməz bir sürətlə havada ilmək vurub, . . təyyarəsini faşist təyyarəsinə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
uçuş — is. 1. Uçma işi, uçan bir şeyin havada hərəkət etməsi. Mərminin uçuşu. Arıların uçuşu. – Toyuğun uçuşu zibilliyə qədər olar. (Ata. sözü). Tamaşaçılar heyran heyran bunlara baxır və böyük maraqla modellərin uçuşunu gözləyirdilər. M. Rz.. // Uçma… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
kreyser — <holl.> Qüvvətli silahları olan çox sürətli hərb gəmisi. Ağır kreyser. Yüngül kreyser. Kreyser sürəti xüs. – maksimal sürətdən fərqli olaraq gəmi və ya təyyarənin normal sürəti … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ağır — sif. 1. Böyük çəkisi, vəzni olan (yüngül ziddi). Ağır yük. Ağır daş. Ağır çamadan. – Ağır sandıq seçmə parçalarla dolu idi. M. C.. Küçələr izdihamla çalxanır; Yükü ağır bir gəminin ləngəri kimi. R. R.. // Sanballı. 2. Güclü, şiddətli, təsirli.… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
sürmək — 1. f. 1. Qabağına qatıb irəli hərəkət etdirmək, aparmaq, istiqamətləndirmək. Qoyunları sürmək. Naxırı çölə sürmək. – Divar dibində, kölgədə xoruz, toyuqlar uyqular; Naxırçılar qaramalı sürüb sərin suya salar. A. S.. // Arabaya və s. yə qoşulmuş… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti