-
1 tūtus
tūtus adj. with comp. and sup. [P. of tueor], guarded, safe, secure, out of danger: nullius res tuta... contra tuam cupiditatem: cum victis nihil tutum arbitrarentur, Cs.: Tutus bos rura perambulat, H.: quis locus tam firmum habuit praesidium, ut tutus esset?: nemus, H.: receptus, Cs.: iter, H.: tutissima custodia, L.: quod vectigal orbis tutum fuit? assured: Est et fideli tuta silentio Merces, sure, H.: Tutior at quanto merx est in classe secundā! H.: non est tua tuta voluntas, not without danger, O.: diadema tutum Deferens uni, i. e. secured to him, H.: male tutae mentis Orestes, i. e. unsound, H.: alqd. Depone tutis auribus, trustworthy, H.: provinciam a belli periculis tutam esse servatam: ab insidiis, H.: a coniuge, O.: ab omni iniuriā, Ph.: testudin<*>m tutam ad omnes ictūs video esse, L.: quo tutiores essent adversus ictūs sagittarum, Cu.—As subst n., a place of safety, shelter, safety, security: tuta et parvula laudo, H.: tuta petens, O.: ut sitis in tuto: receptus in tutum est, L.— Watchful, careful, cautious, prudent: Serpit humi tutus, H.: Non nisi vicinas tutus ararit aquas, O.: celeriora quam tutiora consilia, L.: animum ad honestiora quam tutiora convertere (sc. consilia), Cu.: tutius esse arbitrabantur, potiri, etc., i. e. the safer course, Cs.* * *tuta -um, tutior -or -us, tutissimus -a -um ADJsafe, prudent; secure; protected -
2 tutus
tūtus, a, um, Part. and P. a. of tueor. -
3 tutuş
n. take* * *1. catch fire 2. hold (n.) -
4 Tutuş
A man's name -
5 tutuş
Quarrel -
6 Tutuş
A man's name -
7 tutuş
Quarrel -
8 in-tūtus
in-tūtus adj., unguarded, unsafe, dangerous: castra Gallorum, L.: intuta moenium, insecure parts, Ta.—Untrustworthy: amicitia, Ta. -
9 tueor
tŭĕor, tuĭtus, 2 ( perf. only post-Aug., Quint. 5, 13, 35; Plin. Ep. 6, 29, 10; collat. form tūtus, in the part., rare, Sall. J. 74, 3; Front. Strat. 2, 12, 13; but constantly in the P. a.; inf. parag. tuerier, Plaut. Rud. 1, 4, 35; collat. form acc. to the 3d conj. tŭor, Cat. 20, 5; Stat. Th. 3, 151:I.tuĕris,
Plaut. Trin. 3, 2, 82:tuimur,
Lucr. 1, 300; 4, 224; 4, 449;6, 934: tuamur,
id. 4, 361:tuantur,
id. 4, 1004; imper. tuĕre, id. 5, 318), v. dep. a. [etym. dub.], orig., to see, to look or gaze upon, to watch, view; hence, pregn., to see or look to, to defend, protect, etc.: tueri duo significat; unum ab aspectu, unde est Ennii illud: tueor te senex? pro Juppiter! (Trag. v. 225 Vahl.);alterum a curando ac tutela, ut cum dicimus bellum tueor et tueri villam,
Varr. L. L. 7, § 12 Müll. sq.—Accordingly,To look at, gaze at, behold, watch, view, regard, consider, examine, etc. (only poet.; syn.: specto, adspicio, intueor): quam te post multis tueor tempestatibus, Pac. ap. Non. 407, 32; 414, 3:(β).e tenebris, quae sunt in luce, tuemur,
Lucr. 4, 312:ubi nil aliud nisi aquam caelumque tuentur,
id. 4, 434:caeli templa,
id. 6, 1228 al.:tuendo Terribiles oculos, vultum, etc.,
Verg. A. 8, 265; cf. id. ib. 1, 713:talia dicentem jam dudum aversa tuetur,
id. ib. 4, 362:transversa tuentibus hircis,
id. E. 3, 8:acerba tuens,
looking fiercely, Lucr. 5, 33; cf. Verg. A. 9, 794:torva,
id. ib. 6, 467.—With object-clause:II.quod multa in terris fieri caeloque tuentur (homines), etc.,
Lucr. 1, 152; 6, 50; 6, 1163.—Pregn., to look to, care for, keep up, uphold, maintain, support, guard, preserve, defend, protect, etc. (the predom. class. signif. of the word; cf.:► 1.curo, conservo, tutor, protego, defendo): videte, ne... vobis turpissimum sit, id, quod accepistis, tueri et conservare non posse,
Cic. Imp. Pomp. 5, 12:ut quisque eis rebus tuendis conservandisque praefuerat,
id. Verr. 2, 4, 63, 140:omnia,
id. N. D. 2, 23, 60:mores et instituta vitae resque domesticas ac familiares,
id. Tusc. 1, 1, 2:societatem conjunctionis humanae munifice et aeque,
id. Fin. 5, 23, 65:concordiam,
id. Att. 1, 17, 10: rem et gratiam et auctoritatem suam, id. Fam. 13, 49, 1:dignitatem,
id. Tusc. 2, 21, 48:L. Paulus personam principis civis facile dicendo tuebatur,
id. Brut. 20, 80:personam in re publicā,
id. Phil. 8, 10, 29; cf.: tuum munus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 1:tueri et sustinere simulacrum pristinae dignitatis,
Cic. Rab. Post. 15, 41:aedem Castoris P. Junius habuit tuendam,
to keep in good order, id. Verr. 2, 1, 50, § 130; cf. Plin. Pan. 51, 1:Bassum ut incustoditum nimis et incautum,
id. Ep. 6, 29, 10:libertatem,
Tac. A. 3, 27; 14, 60:se, vitam corpusque tueri,
to keep, preserve, Cic. Off. 1, 4, 11:antea majores copias alere poterat, nunc exiguas vix tueri potest,
id. Deiot. 8, 22:se ac suos tueri,
Liv. 5, 4, 5:sex legiones (re suā),
Cic. Par. 6, 1, 45:armentum paleis,
Col. 6, 3, 3:se ceteris armis prudentiae tueri atque defendere,
to guard, protect, Cic. de Or. 1, 38, 172; cf.:tuemini castra et defendite diligenter,
Caes. B. C. 3, 94:suos fines,
id. B. G. 4, 8:portus,
id. ib. 5, 8:oppidum unius legionis praesidio,
id. B. C. 2, 23:oram maritimam,
id. ib. 3, 34:impedimenta,
to cover, protect, Hirt. B. G. 8, 2.—With ab and abl.:fines suos ab excursionibus et latrociniis,
Cic. Deiot. 8, 22:domum a furibus,
Phaedr. 3, 7, 10: mare ab hostibus, Auct. B. Afr. 8, 2.—With contra:quos non parsimoniā tueri potuit contra illius audaciam,
Cic. Prov. Cons. 5, 11:liberūm nostrorum pueritiam contra inprobitatem magistratuum,
id. Verr. 2, 1, 58, § 153; Quint. 5, 13, 35; Plin. 20, 14, 54, § 152; Tac. A. 6, 47 (41).—With adversus:tueri se adversus Romanos,
Liv. 25, 11, 7:nostra adversus vim atque injuriam,
id. 7, 31, 3:adversus Philippum tueri Athenas,
id. 31, 9, 3; 42, 46, 9; 42, 23, 6:arcem adversus tres cohortes tueri,
Tac. H. 3, 78; Just. 17, 3, 22; 43, 3, 4.—In part. perf.:Verres fortiter et industrie tuitus contra piratas Siciliam dicitur,
Quint. 5, 13, 35 (al. tutatus):Numidas in omnibus proeliis magis pedes quam arma tuta sunt,
Sall. J. 74, 3.Act. form tŭĕo, ēre:2.censores vectigalia tuento,
Cic. Leg. 3, 3, 7:ROGO PER SVPEROS, QVI ESTIS, OSSA MEA TVEATIS,
Inscr. Orell. 4788.—tŭĕor, ēri, in pass. signif.:A.majores nostri in pace a rusticis Romanis alebantur et in bello ab his tuebantur,
Varr. R. R. 3, 1, 4; Lucr. 4, 361:consilio et operā curatoris tueri debet non solum patrimonium, sed et corpus et salus furiosi,
Dig. 27, 10, 7:voluntas testatoris ex bono et aequo tuebitur,
ib. 28, 3, 17.—Hence, tūtus, a, um, P. a. (prop. well seen to or guarded; hence), safe, secure, out of danger (cf. securus, free from fear).Lit.(α).Absol.:(β).nullius res tuta, nullius domus clausa, nullius vita saepta... contra tuam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 5, 15, § 39:cum victis nihil tutum arbitrarentur,
Caes. B. G. 2, 28:nec se satis tutum fore arbitratur,
Hirt. B. G. 8, 27; cf.:me biremis praesidio scaphae Tutum per Aegaeos tumultus Aura feret,
Hor. C. 3, 29, 63; Ov. M. 8, 368:tutus bos rura perambulat,
Hor. C. 4, 5, 17:quis locus tam firmum habuit praesidium, ut tutus esset?
Cic. Imp. Pomp. 11, 31:mare tutum praestare,
id. Fl. 13, 31:sic existimabat tutissimam fore Galliam,
Hirt. B. G. 8, 54:nemus,
Hor. C. 1, 17, 5:via fugae,
Cic. Caecin. 15, 44; cf.:commodior ac tutior receptus,
Caes. B. C. 1, 46:perfugium,
Cic. Rep. 1, 4, 8:tutum iter et patens,
Hor. C. 3, 16, 7:tutissima custodia,
Liv. 31, 23, 9:praesidio nostro pasci genus esseque tutum,
Lucr. 5, 874:vitam consistere tutam,
id. 6, 11:tutiorem et opulentiorem vitam hominum reddere,
Cic. Rep. 1, 2, 3: est et fideli tuta silentio Merces, secure, sure (diff. from certa, definite, certain), Hor. C. 3, 2, 25:tutior at quanto merx est in classe secundā!
id. S. 1, 2, 47:non est tua tuta voluntas,
not without danger, Ov. M. 2, 53:in audaces non est audacia tuta,
id. ib. 10, 544:externā vi non tutus modo rex, sed invictus,
Curt. 6, 7, 1:vel tutioris audentiae est,
Quint. 12, prooem. §4: cogitatio tutior,
id. 10, 7, 19:fuit brevitas illa tutissima,
id. 10, 1, 39:regnum et diadema tutum Deferens uni,
i. e. that cannot be taken away, Hor. C. 2, 2, 21: male tutae mentis Orestes, i. e. unsound, = male sanae, id. S. 2, 3, 137: quicquid habes, age, Depone tutis auribus, qs. carefully guarded, i. e. safe, faithful, id. C. 1, 27, 18 (cf. the opp.: auris rimosa, id. S. 2, 6, 46).— Poet., with gen.:(pars ratium) tuta fugae,
Luc. 9, 346.—With ab and abl.: tutus ab insidiis inimici, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 2:(γ).ab insidiis,
Hor. S. 2, 6, 117:a periculo,
Caes. B. G. 7, 14:ab hoste,
Ov. H. 11, 44:ab hospite,
id. M. 1, 144:a conjuge,
id. ib. 8, 316:a ferro,
id. ib. 13, 498:a bello, id. H. (15) 16, 344: ab omni injuriā,
Phaedr. 1, 31, 9.—With ad and acc.:(δ).turrim tuendam ad omnis repentinos casus tradidit,
Caes. B. C. 3, 39:ad id, quod ne timeatur fortuna facit, minime tuti sunt homines,
Liv. 25, 38, 14:testudinem tutam ad omnes ictus video esse,
id. 36, 32, 6.—With adversus:(ε).adversus venenorum pericula tutum corpus suum reddere,
Cels. 5, 23, 3:quo tutiores essent adversus ictus sagittarum,
Curt. 7, 9, 2:loci beneficio adversus intemperiem anni tutus est,
Sen. Ira, 2, 12, 1:per quem tutior adversus casus steti,
Val. Max. 4, 7, ext. 2:quorum praesidio tutus adversus hostes esse debuerat,
Just. 10, 1, 7.—With abl.: incendio fere tuta est Alexandria, Auct. B. Alex. 1, 3.—b.Tutum est, with a subj. -clause, it is prudent or safe, it is the part of a prudent man:2.si dicere palam parum tutum est,
Quint. 9, 2, 66; 8, 3, 47; 10, 3, 33:o nullis tutum credere blanditiis,
Prop. 1, 15, 42:tutius esse arbitrabantur, obsessis viis, commeatu intercluso sine ullo vulnere victoriā potiri,
Caes. B. G. 3, 24; Quint. 7, 1, 36; 11, 2, 48:nobis tutissimum est, auctores plurimos sequi,
id. 3, 4, 11; 3, 6, 63.—As subst.: tūtum, i, n., a place of safety, a shelter, safety, security: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est, Plaut. Most. 2, 2, 42:B.tuta et parvula laudo,
Hor. Ep. 1, 15, 42:trepidum et tuta petentem Trux aper insequitur,
Ov. M. 10, 714:in tuto ut collocetur,
Ter. Heaut. 4, 3, 11:esse in tuto,
id. ib. 4, 3, 30:ut sitis in tuto,
Cic. Fam. 12, 2, 3:in tutum eduxi manipulares meos,
Plaut. Most. 5, 1, 7:in tutum receptus est,
Liv. 2, 19, 6.—Transf., watchful, careful, cautious, prudent (rare and not ante-Aug.;a.syn.: cautus, prudens): serpit humi tutus nimium timidusque procellae,
Hor. A. P. 28:tutus et intra Spem veniae cautus,
id. ib. 266:non nisi vicinas tutus ararit aquas,
Ov. Tr. 3, 12, 36:id suā sponte, apparebat, tuta celeribus consiliis praepositurum,
Liv. 22, 38, 13:celeriora quam tutiora consilia magis placuere ducibus,
id. 9, 32, 3.—Hence, adv. in two forms, tūtē and tūtō, safely, securely, in safety, without danger.Posit.(α).Form tute (very rare):(β).crede huic tute,
Plaut. Trin. 1, 2, 102:eum tute vivere, qui honeste vivat,
Auct. Her. 3, 5, 9:tute cauteque agere,
id. ib. 3, 7, 13.—Form tuto (class. in prose and poetry):b.pervenire,
Plaut. Mil. 2, 2, 70; Lucr. 1, 179:dimicare,
Caes. B. G. 3, 24:tuto et libere decernere,
id. B. C. 1, 2:ut tuto sim,
in security, Cic. Fam. 14, 3, 3:ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent,
Caes. B. G. 7, 36. —Comp.:c.ut in vadis consisterent tutius,
Caes. B. G. 3, 13:tutius et facilius receptus daretur,
id. B. C. 2, 30:tutius ac facilius id tractatur,
Quint. 5, 5, 1:usitatis tutius utimur,
id. 1, 5, 71:ut ubivis tutius quam in meo regno essem,
Sall. J. 14, 11.—Sup.(α).Form tutissime: nam te hic tutissime puto fore, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—(β).Form tutissimo:quaerere, ubi tutissimo essem,
Cic. Att. 8, 1, 2; cf. Charis. p. 173 P.:tutissimo infunduntur oboli quattuor,
Plin. 20, 3, 8, § 14. -
10 tutum
tŭĕor, tuĭtus, 2 ( perf. only post-Aug., Quint. 5, 13, 35; Plin. Ep. 6, 29, 10; collat. form tūtus, in the part., rare, Sall. J. 74, 3; Front. Strat. 2, 12, 13; but constantly in the P. a.; inf. parag. tuerier, Plaut. Rud. 1, 4, 35; collat. form acc. to the 3d conj. tŭor, Cat. 20, 5; Stat. Th. 3, 151:I.tuĕris,
Plaut. Trin. 3, 2, 82:tuimur,
Lucr. 1, 300; 4, 224; 4, 449;6, 934: tuamur,
id. 4, 361:tuantur,
id. 4, 1004; imper. tuĕre, id. 5, 318), v. dep. a. [etym. dub.], orig., to see, to look or gaze upon, to watch, view; hence, pregn., to see or look to, to defend, protect, etc.: tueri duo significat; unum ab aspectu, unde est Ennii illud: tueor te senex? pro Juppiter! (Trag. v. 225 Vahl.);alterum a curando ac tutela, ut cum dicimus bellum tueor et tueri villam,
Varr. L. L. 7, § 12 Müll. sq.—Accordingly,To look at, gaze at, behold, watch, view, regard, consider, examine, etc. (only poet.; syn.: specto, adspicio, intueor): quam te post multis tueor tempestatibus, Pac. ap. Non. 407, 32; 414, 3:(β).e tenebris, quae sunt in luce, tuemur,
Lucr. 4, 312:ubi nil aliud nisi aquam caelumque tuentur,
id. 4, 434:caeli templa,
id. 6, 1228 al.:tuendo Terribiles oculos, vultum, etc.,
Verg. A. 8, 265; cf. id. ib. 1, 713:talia dicentem jam dudum aversa tuetur,
id. ib. 4, 362:transversa tuentibus hircis,
id. E. 3, 8:acerba tuens,
looking fiercely, Lucr. 5, 33; cf. Verg. A. 9, 794:torva,
id. ib. 6, 467.—With object-clause:II.quod multa in terris fieri caeloque tuentur (homines), etc.,
Lucr. 1, 152; 6, 50; 6, 1163.—Pregn., to look to, care for, keep up, uphold, maintain, support, guard, preserve, defend, protect, etc. (the predom. class. signif. of the word; cf.:► 1.curo, conservo, tutor, protego, defendo): videte, ne... vobis turpissimum sit, id, quod accepistis, tueri et conservare non posse,
Cic. Imp. Pomp. 5, 12:ut quisque eis rebus tuendis conservandisque praefuerat,
id. Verr. 2, 4, 63, 140:omnia,
id. N. D. 2, 23, 60:mores et instituta vitae resque domesticas ac familiares,
id. Tusc. 1, 1, 2:societatem conjunctionis humanae munifice et aeque,
id. Fin. 5, 23, 65:concordiam,
id. Att. 1, 17, 10: rem et gratiam et auctoritatem suam, id. Fam. 13, 49, 1:dignitatem,
id. Tusc. 2, 21, 48:L. Paulus personam principis civis facile dicendo tuebatur,
id. Brut. 20, 80:personam in re publicā,
id. Phil. 8, 10, 29; cf.: tuum munus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 1:tueri et sustinere simulacrum pristinae dignitatis,
Cic. Rab. Post. 15, 41:aedem Castoris P. Junius habuit tuendam,
to keep in good order, id. Verr. 2, 1, 50, § 130; cf. Plin. Pan. 51, 1:Bassum ut incustoditum nimis et incautum,
id. Ep. 6, 29, 10:libertatem,
Tac. A. 3, 27; 14, 60:se, vitam corpusque tueri,
to keep, preserve, Cic. Off. 1, 4, 11:antea majores copias alere poterat, nunc exiguas vix tueri potest,
id. Deiot. 8, 22:se ac suos tueri,
Liv. 5, 4, 5:sex legiones (re suā),
Cic. Par. 6, 1, 45:armentum paleis,
Col. 6, 3, 3:se ceteris armis prudentiae tueri atque defendere,
to guard, protect, Cic. de Or. 1, 38, 172; cf.:tuemini castra et defendite diligenter,
Caes. B. C. 3, 94:suos fines,
id. B. G. 4, 8:portus,
id. ib. 5, 8:oppidum unius legionis praesidio,
id. B. C. 2, 23:oram maritimam,
id. ib. 3, 34:impedimenta,
to cover, protect, Hirt. B. G. 8, 2.—With ab and abl.:fines suos ab excursionibus et latrociniis,
Cic. Deiot. 8, 22:domum a furibus,
Phaedr. 3, 7, 10: mare ab hostibus, Auct. B. Afr. 8, 2.—With contra:quos non parsimoniā tueri potuit contra illius audaciam,
Cic. Prov. Cons. 5, 11:liberūm nostrorum pueritiam contra inprobitatem magistratuum,
id. Verr. 2, 1, 58, § 153; Quint. 5, 13, 35; Plin. 20, 14, 54, § 152; Tac. A. 6, 47 (41).—With adversus:tueri se adversus Romanos,
Liv. 25, 11, 7:nostra adversus vim atque injuriam,
id. 7, 31, 3:adversus Philippum tueri Athenas,
id. 31, 9, 3; 42, 46, 9; 42, 23, 6:arcem adversus tres cohortes tueri,
Tac. H. 3, 78; Just. 17, 3, 22; 43, 3, 4.—In part. perf.:Verres fortiter et industrie tuitus contra piratas Siciliam dicitur,
Quint. 5, 13, 35 (al. tutatus):Numidas in omnibus proeliis magis pedes quam arma tuta sunt,
Sall. J. 74, 3.Act. form tŭĕo, ēre:2.censores vectigalia tuento,
Cic. Leg. 3, 3, 7:ROGO PER SVPEROS, QVI ESTIS, OSSA MEA TVEATIS,
Inscr. Orell. 4788.—tŭĕor, ēri, in pass. signif.:A.majores nostri in pace a rusticis Romanis alebantur et in bello ab his tuebantur,
Varr. R. R. 3, 1, 4; Lucr. 4, 361:consilio et operā curatoris tueri debet non solum patrimonium, sed et corpus et salus furiosi,
Dig. 27, 10, 7:voluntas testatoris ex bono et aequo tuebitur,
ib. 28, 3, 17.—Hence, tūtus, a, um, P. a. (prop. well seen to or guarded; hence), safe, secure, out of danger (cf. securus, free from fear).Lit.(α).Absol.:(β).nullius res tuta, nullius domus clausa, nullius vita saepta... contra tuam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 5, 15, § 39:cum victis nihil tutum arbitrarentur,
Caes. B. G. 2, 28:nec se satis tutum fore arbitratur,
Hirt. B. G. 8, 27; cf.:me biremis praesidio scaphae Tutum per Aegaeos tumultus Aura feret,
Hor. C. 3, 29, 63; Ov. M. 8, 368:tutus bos rura perambulat,
Hor. C. 4, 5, 17:quis locus tam firmum habuit praesidium, ut tutus esset?
Cic. Imp. Pomp. 11, 31:mare tutum praestare,
id. Fl. 13, 31:sic existimabat tutissimam fore Galliam,
Hirt. B. G. 8, 54:nemus,
Hor. C. 1, 17, 5:via fugae,
Cic. Caecin. 15, 44; cf.:commodior ac tutior receptus,
Caes. B. C. 1, 46:perfugium,
Cic. Rep. 1, 4, 8:tutum iter et patens,
Hor. C. 3, 16, 7:tutissima custodia,
Liv. 31, 23, 9:praesidio nostro pasci genus esseque tutum,
Lucr. 5, 874:vitam consistere tutam,
id. 6, 11:tutiorem et opulentiorem vitam hominum reddere,
Cic. Rep. 1, 2, 3: est et fideli tuta silentio Merces, secure, sure (diff. from certa, definite, certain), Hor. C. 3, 2, 25:tutior at quanto merx est in classe secundā!
id. S. 1, 2, 47:non est tua tuta voluntas,
not without danger, Ov. M. 2, 53:in audaces non est audacia tuta,
id. ib. 10, 544:externā vi non tutus modo rex, sed invictus,
Curt. 6, 7, 1:vel tutioris audentiae est,
Quint. 12, prooem. §4: cogitatio tutior,
id. 10, 7, 19:fuit brevitas illa tutissima,
id. 10, 1, 39:regnum et diadema tutum Deferens uni,
i. e. that cannot be taken away, Hor. C. 2, 2, 21: male tutae mentis Orestes, i. e. unsound, = male sanae, id. S. 2, 3, 137: quicquid habes, age, Depone tutis auribus, qs. carefully guarded, i. e. safe, faithful, id. C. 1, 27, 18 (cf. the opp.: auris rimosa, id. S. 2, 6, 46).— Poet., with gen.:(pars ratium) tuta fugae,
Luc. 9, 346.—With ab and abl.: tutus ab insidiis inimici, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 2:(γ).ab insidiis,
Hor. S. 2, 6, 117:a periculo,
Caes. B. G. 7, 14:ab hoste,
Ov. H. 11, 44:ab hospite,
id. M. 1, 144:a conjuge,
id. ib. 8, 316:a ferro,
id. ib. 13, 498:a bello, id. H. (15) 16, 344: ab omni injuriā,
Phaedr. 1, 31, 9.—With ad and acc.:(δ).turrim tuendam ad omnis repentinos casus tradidit,
Caes. B. C. 3, 39:ad id, quod ne timeatur fortuna facit, minime tuti sunt homines,
Liv. 25, 38, 14:testudinem tutam ad omnes ictus video esse,
id. 36, 32, 6.—With adversus:(ε).adversus venenorum pericula tutum corpus suum reddere,
Cels. 5, 23, 3:quo tutiores essent adversus ictus sagittarum,
Curt. 7, 9, 2:loci beneficio adversus intemperiem anni tutus est,
Sen. Ira, 2, 12, 1:per quem tutior adversus casus steti,
Val. Max. 4, 7, ext. 2:quorum praesidio tutus adversus hostes esse debuerat,
Just. 10, 1, 7.—With abl.: incendio fere tuta est Alexandria, Auct. B. Alex. 1, 3.—b.Tutum est, with a subj. -clause, it is prudent or safe, it is the part of a prudent man:2.si dicere palam parum tutum est,
Quint. 9, 2, 66; 8, 3, 47; 10, 3, 33:o nullis tutum credere blanditiis,
Prop. 1, 15, 42:tutius esse arbitrabantur, obsessis viis, commeatu intercluso sine ullo vulnere victoriā potiri,
Caes. B. G. 3, 24; Quint. 7, 1, 36; 11, 2, 48:nobis tutissimum est, auctores plurimos sequi,
id. 3, 4, 11; 3, 6, 63.—As subst.: tūtum, i, n., a place of safety, a shelter, safety, security: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est, Plaut. Most. 2, 2, 42:B.tuta et parvula laudo,
Hor. Ep. 1, 15, 42:trepidum et tuta petentem Trux aper insequitur,
Ov. M. 10, 714:in tuto ut collocetur,
Ter. Heaut. 4, 3, 11:esse in tuto,
id. ib. 4, 3, 30:ut sitis in tuto,
Cic. Fam. 12, 2, 3:in tutum eduxi manipulares meos,
Plaut. Most. 5, 1, 7:in tutum receptus est,
Liv. 2, 19, 6.—Transf., watchful, careful, cautious, prudent (rare and not ante-Aug.;a.syn.: cautus, prudens): serpit humi tutus nimium timidusque procellae,
Hor. A. P. 28:tutus et intra Spem veniae cautus,
id. ib. 266:non nisi vicinas tutus ararit aquas,
Ov. Tr. 3, 12, 36:id suā sponte, apparebat, tuta celeribus consiliis praepositurum,
Liv. 22, 38, 13:celeriora quam tutiora consilia magis placuere ducibus,
id. 9, 32, 3.—Hence, adv. in two forms, tūtē and tūtō, safely, securely, in safety, without danger.Posit.(α).Form tute (very rare):(β).crede huic tute,
Plaut. Trin. 1, 2, 102:eum tute vivere, qui honeste vivat,
Auct. Her. 3, 5, 9:tute cauteque agere,
id. ib. 3, 7, 13.—Form tuto (class. in prose and poetry):b.pervenire,
Plaut. Mil. 2, 2, 70; Lucr. 1, 179:dimicare,
Caes. B. G. 3, 24:tuto et libere decernere,
id. B. C. 1, 2:ut tuto sim,
in security, Cic. Fam. 14, 3, 3:ut tuto ab repentino hostium incursu etiam singuli commeare possent,
Caes. B. G. 7, 36. —Comp.:c.ut in vadis consisterent tutius,
Caes. B. G. 3, 13:tutius et facilius receptus daretur,
id. B. C. 2, 30:tutius ac facilius id tractatur,
Quint. 5, 5, 1:usitatis tutius utimur,
id. 1, 5, 71:ut ubivis tutius quam in meo regno essem,
Sall. J. 14, 11.—Sup.(α).Form tutissime: nam te hic tutissime puto fore, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—(β).Form tutissimo:quaerere, ubi tutissimo essem,
Cic. Att. 8, 1, 2; cf. Charis. p. 173 P.:tutissimo infunduntur oboli quattuor,
Plin. 20, 3, 8, § 14. -
11 tueor
tueor tūtus, ērī, dep., to look at, gaze upon, behold, watch, view, regard, consider, examine: tuendo Terribilīs oculos, voltum, etc., V.: Talia dicentem iam dudum aversa tuetur, V.—Fig., to keep in mind, regard: quod ego tuebar ac si usus essem. —To look to, care for, watch over, keep up, uphold, maintain, support, guard, preserve, defend, protect: id, quod accepistis, tueri et conservare non posse: eis rebus tuendis conservandisque praeesse: personam in re p.: simulacrum pristinae dignitatis: aedem Castoris habuere tuendam, to maintain: Servilio media pugna tuenda data, L.: copias: castra, Cs.: oram maritimam, Cs.: finīs ab excursionibus: A furibus domum, Ph.: alquos contra illius audaciam: se adversus Romanos, L.: turris tuenda ad omnīs repentinos casūs, Cs.: Numidas in proeliis magis pedes quam arma tuta sunt, S.* * *Itueri, tuitus sum V DEPsee, look at; protect, watch; upholdIItueri, tutus sum V DEPsee, look at; protect, watch; uphold -
12 securiter
sē-cūrus, a, um, adj. [se = sine and cura], i. q. non or nibil curans, free from care, careless, unconcerned, untroubled, fearless, quiet, easy, composed.I.Lit.A.In a good sense (class.; cf. tutus); constr. absol., with de, ab, gen., or a rel.-clause:b.ut, meis ab tergo tutis, securus bellum Nabidi inferam,
Liv. 31, 25:securus solutusque,
id. 25, 39;(with otiosus),
Quint. 5, 13, 59:securus Hermippus Temnum proficiscitur,
Cic. Fl. 20, 46:sine militis usu Mollia securae peragebant otia gentes,
Ov. M. 1, 100; 11, 423; 12, 129:non secura quidem, fausto tamen omine laeta Mater abit templo,
id. ib. 9, 784; cf.:a non securo Eumene,
Liv. 45, 19:Ceres natā secura receptā,
easy now that she had found, Ov. M. 5, 572; cf. Tib. 1, 1, 77 (v. infra, b.):de linguā Latinā securi es animi,
Cic. Att. 12, 52 fin.:de bello Romano,
Liv. 36, 41:de facilitate credentis,
Tac. A. 16, 2: securos vos ab hac parte reddemus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8; Curt. 9, 6, 24; so,ab hac parte,
Suet. Tib. 11.— Comp.:securior ab Samnitibus,
Liv. 9, 22:Romani securi pro salute de gloriā certabant,
Tac. Agr. 26:aut pro vobis sollicitior, aut pro me securior,
id. H. 4, 58.— With gen. ( poet. and in post-Aug. prose):ne sis secura futuri,
Ov. M. 6, 137; so, suis ( gen. of sus), id. ib. 7, 435:extremi sepulcri,
Stat. Th. 12, 781:pelagi atque mei,
unconcerned about, Verg. A. 7, 304:amorum germanae,
id. ib. 1, 350;10, 326: poenae,
Hor. Ep. 2, 2, 17:tam parvae observationis (Cicero),
Quint. 8, 3, 51:odii,
Tac. Agr. 43:potentiae,
id. A. 3, 28:nec securam incrementi sui patiebatur esse Italiam,
Vell. 2, 109, 4:qui (motus) Campaniam numquam securam hujus mali...vastavit,
Sen. Q. N. 6, 1, 2:quem (rogum) uxoria pietas mortis secura conscendit,
Val. Max. 2, 6, ext. 14:his persuadet, ut securo fugae suae Eumeni superveniant,
Just. 13, 8, 5:periculi,
Curt. 5, 10, 15:discurrunt securi casus ejus, qui supervenit ignaris,
id. 9, 9, 8 (v. infra, b.). —With rel.-clause:gestit nummum in loculos demittere, post hoc Securus, cadat an recto stet fabula talo,
Hor. Ep. 2, 1, 176; id. S. 2, 4, 50 (opp. laboret); id. C. 1, 26, 6.— With ne and subj.:ne quis etiam errore labatur vestrum quoque, non sum securus,
Liv. 39, 16, 6.—Of inanim. things.(α).Free from care, untroubled, tranquil, serene, cheerful, bright ( poet. and in post-Aug. prose):(β).deos securum agere aevum,
Lucr. 5, 82; 6, 58; Hor. S. 1, 5, 101:quies (leti),
Lucr. 3, 211; 3, 939:otia,
Verg. G. 3, 376:dies,
Tib. 3, 4, 54:merum,
id. 2, 1, 46:mensa,
id. 3, 6, 30:convivia,
Sen. Clem. 1, 26:artus (Herculis),
Ov. M. 9, 240:gaudia nato recepto,
id. ib. 7, 455:summa malorum,
careless, id. ib. 14, 490:olus,
i.e. of the careless idler, Hor. S. 2, 7, 30 et saep.; Quint. 10, 5, 8:causae,
id. 11, 3, 151:vox securae claritatis,
id. 11, 3, 64:tempus securius,
more free from care, id. 12, 1, 20; cf.:securior materia,
Tac. H. 1, 1 et saep.:securos ab eo metu somnos,
Plin. 28, 9, 42, § 149. —With gen.:vota secura repulsae,
safe against, Ov. M. 12, 199.—Poet., that frees from care or anxiety:B.latices,
Verg. A. 6, 715 (securos ab effectu, Serv. ad l. l.).—In a bad sense, careless, reckless, heedless, negligent (post-Aug. and very rare):II.reus,
Quint. 6, 1, 14; cf. id. 4, 2, 55; 11, 3, 3.—Of abstract things: castrensis jurisdictio, easy, off-hand (shortly after, opp. gravis, intentus), Tac. Agr. 9:luxus,
id. A. 3, 54.—Transf., object., of a thing or place, free from danger, safe, secure (not till after the Aug. period, and rare for the class. tutus):A. 1.hostis levis et velox et repentinus, qui nullum usquam tempus, nullum locum quietum aut securum esse sineret,
Liv. 39, 1:domus,
Plin. Pan. 62, 7:Tripolim securissimam reddidit,
Spart. Sev. 18:securiorem,
Tac. Or. 3:quorum (hominum) ea natura est, ut secura velint,
safety, security, id. ib. 37 fin. —With gen.:subitā inundatione Tiberis non modo jacentia et plana urbis loca sed secura ejusmodi casuum implevit,
secure from such accidents, Tac. H. 1, 86.— Adv., in two forms,(Acc. to I.) Carelessly, heedlessly, fearlessly, unconcernedly, quietly (not ante-Aug.):2. B.lente ac secure aliquid ferre,
Suet. Ner. 40; Plin. Ep. 1, 4, 3 (with neglegenter); Vell. 2, 129, 3; Val. Max. 4, 7, 1 ext. al.— Comp., Sen. Ep. 18, 8.—sēcūrĭter (late Lat.), Aug. in Joan. Ep. ad Parth. Tr. 10, 8. -
13 securus
sē-cūrus, a, um, adj. [se = sine and cura], i. q. non or nibil curans, free from care, careless, unconcerned, untroubled, fearless, quiet, easy, composed.I.Lit.A.In a good sense (class.; cf. tutus); constr. absol., with de, ab, gen., or a rel.-clause:b.ut, meis ab tergo tutis, securus bellum Nabidi inferam,
Liv. 31, 25:securus solutusque,
id. 25, 39;(with otiosus),
Quint. 5, 13, 59:securus Hermippus Temnum proficiscitur,
Cic. Fl. 20, 46:sine militis usu Mollia securae peragebant otia gentes,
Ov. M. 1, 100; 11, 423; 12, 129:non secura quidem, fausto tamen omine laeta Mater abit templo,
id. ib. 9, 784; cf.:a non securo Eumene,
Liv. 45, 19:Ceres natā secura receptā,
easy now that she had found, Ov. M. 5, 572; cf. Tib. 1, 1, 77 (v. infra, b.):de linguā Latinā securi es animi,
Cic. Att. 12, 52 fin.:de bello Romano,
Liv. 36, 41:de facilitate credentis,
Tac. A. 16, 2: securos vos ab hac parte reddemus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8; Curt. 9, 6, 24; so,ab hac parte,
Suet. Tib. 11.— Comp.:securior ab Samnitibus,
Liv. 9, 22:Romani securi pro salute de gloriā certabant,
Tac. Agr. 26:aut pro vobis sollicitior, aut pro me securior,
id. H. 4, 58.— With gen. ( poet. and in post-Aug. prose):ne sis secura futuri,
Ov. M. 6, 137; so, suis ( gen. of sus), id. ib. 7, 435:extremi sepulcri,
Stat. Th. 12, 781:pelagi atque mei,
unconcerned about, Verg. A. 7, 304:amorum germanae,
id. ib. 1, 350;10, 326: poenae,
Hor. Ep. 2, 2, 17:tam parvae observationis (Cicero),
Quint. 8, 3, 51:odii,
Tac. Agr. 43:potentiae,
id. A. 3, 28:nec securam incrementi sui patiebatur esse Italiam,
Vell. 2, 109, 4:qui (motus) Campaniam numquam securam hujus mali...vastavit,
Sen. Q. N. 6, 1, 2:quem (rogum) uxoria pietas mortis secura conscendit,
Val. Max. 2, 6, ext. 14:his persuadet, ut securo fugae suae Eumeni superveniant,
Just. 13, 8, 5:periculi,
Curt. 5, 10, 15:discurrunt securi casus ejus, qui supervenit ignaris,
id. 9, 9, 8 (v. infra, b.). —With rel.-clause:gestit nummum in loculos demittere, post hoc Securus, cadat an recto stet fabula talo,
Hor. Ep. 2, 1, 176; id. S. 2, 4, 50 (opp. laboret); id. C. 1, 26, 6.— With ne and subj.:ne quis etiam errore labatur vestrum quoque, non sum securus,
Liv. 39, 16, 6.—Of inanim. things.(α).Free from care, untroubled, tranquil, serene, cheerful, bright ( poet. and in post-Aug. prose):(β).deos securum agere aevum,
Lucr. 5, 82; 6, 58; Hor. S. 1, 5, 101:quies (leti),
Lucr. 3, 211; 3, 939:otia,
Verg. G. 3, 376:dies,
Tib. 3, 4, 54:merum,
id. 2, 1, 46:mensa,
id. 3, 6, 30:convivia,
Sen. Clem. 1, 26:artus (Herculis),
Ov. M. 9, 240:gaudia nato recepto,
id. ib. 7, 455:summa malorum,
careless, id. ib. 14, 490:olus,
i.e. of the careless idler, Hor. S. 2, 7, 30 et saep.; Quint. 10, 5, 8:causae,
id. 11, 3, 151:vox securae claritatis,
id. 11, 3, 64:tempus securius,
more free from care, id. 12, 1, 20; cf.:securior materia,
Tac. H. 1, 1 et saep.:securos ab eo metu somnos,
Plin. 28, 9, 42, § 149. —With gen.:vota secura repulsae,
safe against, Ov. M. 12, 199.—Poet., that frees from care or anxiety:B.latices,
Verg. A. 6, 715 (securos ab effectu, Serv. ad l. l.).—In a bad sense, careless, reckless, heedless, negligent (post-Aug. and very rare):II.reus,
Quint. 6, 1, 14; cf. id. 4, 2, 55; 11, 3, 3.—Of abstract things: castrensis jurisdictio, easy, off-hand (shortly after, opp. gravis, intentus), Tac. Agr. 9:luxus,
id. A. 3, 54.—Transf., object., of a thing or place, free from danger, safe, secure (not till after the Aug. period, and rare for the class. tutus):A. 1.hostis levis et velox et repentinus, qui nullum usquam tempus, nullum locum quietum aut securum esse sineret,
Liv. 39, 1:domus,
Plin. Pan. 62, 7:Tripolim securissimam reddidit,
Spart. Sev. 18:securiorem,
Tac. Or. 3:quorum (hominum) ea natura est, ut secura velint,
safety, security, id. ib. 37 fin. —With gen.:subitā inundatione Tiberis non modo jacentia et plana urbis loca sed secura ejusmodi casuum implevit,
secure from such accidents, Tac. H. 1, 86.— Adv., in two forms,(Acc. to I.) Carelessly, heedlessly, fearlessly, unconcernedly, quietly (not ante-Aug.):2. B.lente ac secure aliquid ferre,
Suet. Ner. 40; Plin. Ep. 1, 4, 3 (with neglegenter); Vell. 2, 129, 3; Val. Max. 4, 7, 1 ext. al.— Comp., Sen. Ep. 18, 8.—sēcūrĭter (late Lat.), Aug. in Joan. Ep. ad Parth. Tr. 10, 8. -
14 Röckchen
-
15 auster
auster trī, m [AVS-], the south wind: portus ab austro tutus, Cs.: vehemens: turbidus, H.: pluvius, O.: frigidus, V.: floribus austrum inmisi, have exposed to the parching blast, V.—The south country, the south: in aquilonis austrive partibus: mundus Libyae devexus in austros, south of Libya, V.* * *Iausteris -e, austerior -or -us, austerrimus -a -um ADJaustere, plain; bitter, sour; dry (wine); sharp, pungent; dark, somber, moroseIIsouth; south wind; southern parts (pl.) -
16 cavus
cavus adj. [2 CAV-], hollow, excavated, concave: concha, V.: bucina, O.: cavernae, V.: trunci, H.: saxa, H.: quā cava sunt (pocula), on the ínsíde, O.: tempora, arched, O.: lumina, sunken, O.: umbra, enveloping, V.: flumina, deep - channelled, V.: imago formae, unsubstantial, V. — As subst m., a hole. Tutus (of a mouse), H.— Plur: arti, Ph.—As subst n., an opening, hole: murum crebris cavis aperuit, per quae, etc., loop-holes, L.: Inventus cavis bufo, V.: nuces cavis abscondere, H.* * *Icava, cavum ADJhollow, excavated, hollowed out; concave; (of waning moon); enveloping; porous; sunken; deep, having deep channel; tubular; having cavity inside (concealing)IIhole, cavity, depression, pit, opening; cave, burrow; enclosed space; aperture -
17 contemptus (-temt-)
contemptus (-temt-) ūs, m [com-+1 TEM-], a despising, contempt, scorn: alumnae, the slight done to, O.: hunc apparatum sequebantur contemptūs omnium, L.—A being despised, slight received, disagrace: contemptūs patientior huius, O.: contemptu tutus esse, insignificance, L.: Gallis prae magnitudine corporum suorum brevitas nostra contemptui est, an object of contempt, Cs. -
18 et-enim
et-enim conj., adding an independent and emphatic clause, as a reason, explanation, or corroboration, for, for truly, and indeed, because, since: etenim iste non audebat, etc.: etenim quid est, quod amplius exspectes?—In tmesi: Et meministis enim, V.—Introducing a parenthesis: legationis princeps est Heius (etenim est primus civitatis), ne forte, etc.—After a word (poet.): Divinare etenim mihi donat Apollo, H.: Tutus bos etenim rura perambulat, H. -
19 hospes
hospes itis ( gen plur. hospitium, L.), m (rarely f, O.) [hostis+POT-], an entertainer, host (as a friend): devertisse ad hospitem: sedulus, H.: hospitis adfectu salutare, with a host's politeness, Iu.: Iuppiter (i. e. hospitalis), O.: milites tantum hospitibus metuendi, Ta.— A sojourner, visitor, guest: in quam (domum) hospites multi recipiendi: libri tamquam hospites recipiendi: et hostem et hospitem vidit: meus: vespertinus, H.— A friend, one bound by ties of hospitality: antiquos, T.: suos notos hospitesque quaerebant, Cs.: homo multorum hospitum: non hospes ab hospite tutus, O.— A stranger, foreigner: urbis: in urbe peregrinantes tamquam hospites: sagaces fallere hospites, strangers, H.: in consuetudine civitatis hospes, unacquainted with.* * *I(gen.), hospitis ADJof relation between host and guest; that hosts; that guests; foreign, alienIIhost; guest, visitor, stranger; soldier in billets; one who billets soldiers -
20 nōn
nōn adv. [for old noenum, ne+oenum (unum)], not, by no means, not at all: hocine agis an non? T.: non erat abundans, non inops tamen: non est ita, iudices, non est profecto.—Before a negative, forming a weak affirmative: quod tamen fortasse non nollem, si, etc., might not object to.— After a negative, forming a strong affirmative: nihil non ad rationem dirigebat, everything.— Followed by ne... quidem, or nec... nec, continuing the negation: non fugio ne hos quidem mores: non possum reliqua nec cogitare nec scribere.—After a negative, repeating the negation with emphasis: ut nemo, non linguā, non manu, promptior haberetur, L.—Reversing a quality or thought, by no means, not at all, the reverse of, far from: non inimici mihi, Cu.: homo non aptissimus ad iocandum: non digna ferens (i. e. indigna), V.: non Invitus, gladly, H.: veri non dissimulator amoris, O.—With quod or quo, not that, not as if: non quod sola ornent, sed quod excellant: non quo sit servulus unus, idem quod familia, verum quia, etc.—With nisi, only: Non nisi vicinas tutus ararit aquas, O.—With vero, truly not: non vero tam isti quam tu ipse, nugator.—With modo or solum, followed by sed or verum, not only... but also: ut non modo a mente non deserar, sed id ipsum doleam, me, etc., not only... not, but, etc.: tu id non modo non prohibebas, verum etiam approbabas: adsentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est.—With ita or tam, not so very, not particularly: simulacra non ita antiqua: non ita diu.— With fere, scarcely, hardly: non fere quisquam. —With si, not even if: iniussu tuo numquam pugnaverim, non si certam victoriam videam, L.: non si Opimium defendisti, idcirco, etc.— Much less: vix mehercule servis hoc eum suis, non vobis probaturum arbitrarer.—In a question expecting an affirmative answer: quid haec amentia significat? non vim? non scelus? non latrocinium?—In commands and wishes, for ne (poet.): non sint sine lege capilli, O.: Non Teucros agat in Rutulos, V.: non sit, qui tollere curet, H.—In an answer, no: aut etiam aut non respondere: exhereditavitne (pater filium)? Non.* * *not, by no means, nonon modo... sed etiam -- not only... but also
См. также в других словарях:
Tutus — Tutuş Tutuş[1] (mort en 1095) est un émir seldjoukide de Damas (1078 1095) et d Alep (1085 1095), fils d’Alp Arslan et frère de Malik Shah Ier. En 1085, il s’est proclamé sultan de Syrie. Sommaire 1 Biographie … Wikipédia en Français
Tutuş — Tutuş[1] (mort en 1095) est un émir seldjoukide de Damas (1078 1095) et d Alep (1085 1095), fils d’Alp Arslan et frère de Malik Shah Ier. En 1085, il s’est proclamé sultan de Syrie. Sommaire 1 Biographie 2 … Wikipédia en Français
tutus — index safe Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Tutus, S. (1) — 1S. Tutus (26. Oct.), ein Martyrer zu Nicomedia. S. S. Lucianus … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Tutus, S. (2) — 2S. Tutus (27. Oct.), ein Martyrer in Phrygien. S. S. Tarsus … Vollständiges Heiligen-Lexikon
tutus — tu̱tus, ...ta, ...tum [aus lat. tutus = sicher, geschützt]: sicher … Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke
tutuş — is. Tutma işi veya biçimi … Çağatay Osmanlı Sözlük
tutus — tu·tu || tuËtuË n. very short skirt worn by ballet dancers … English contemporary dictionary
tutuş — çıkışma, çekişme I, 367 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
Todiramphus tutus — Martin chasseur respecté Todiramphus tutus … Wikipédia en Français
Todirhamphus tutus — Martin chasseur respecté Todiramphus tutus … Wikipédia en Français