-
1 svima, sundla
-
2 synda
* * *(-nda or -nta, -nt), v. to swim.* * *d, mod. t, [sund], to swim; synti allt út í haf, Brandkr. 60 (paper MS.); ok syndu vestr yfir Jökuls-á, Sturl. ii. 157; the word has prevailed in mod. usage, but is very rare in old writers, who either use the tenses of svimma (q. v.) or more freq. leggjask, see leggja. -
3 SVIMMA
(svim or svimm; svam, svamm, svámum, summum; svimit, summit), v. to swim (svámu sumir yfir ána); fig., s. í fullsælu, to swim in abundance.* * *a defective and obsolete word, which has been superseded in Icel. by synda, q. v.; pres. svimm; pret. svamm, pl. summu; part. summit; the spelling with one m (svam, svimr) in Editions is erroneous; sv imm rhymes with gr immu, Sd. (in a verse); þr amma sv immi, Hallfred: 3rd pers. plur. symja, Sks. 177 B: a pret. svámu, Fms. viii. 38; subj. svæmi, Bret. 12: [A. S. swimman; Engl. swim; Germ. schwimmen; Dan. svömme]:—to swim; svimma til lands, Fms. viii. 264; hann var því opt vanr at svim(m)a í brynju sinni, x. 314; þeir symja eigi á gráfu, heldr symja þeir opnir, Sks. 177 B; svimma hestar þeirra yfir stórar ár, Edda 8; svim(m)a í móðu marir, Fm. 15 (Bugge); svimma yfir vatnið, Al. 167; hann svim(m)r þá þangat á leið, Fbr. 104 new Ed.; svimm ek við ský, Sd. (in a verse); þess manns er í sjó svimmr, Sks. 28 new Ed. (svimar v. l.); svamm sjálfr konungr, svamm hann milli skipanna, Fms. x. 366; maðr svamm at skipinu, 367; svamm hann síðan … er hann svamm, vii. 225; göltrinn svamm þar til er af gengu klaufirnar, Landn. 177; hann hljóp fyrir borð ok svamm til lands, Orkn. 150, Fms. viii. 291; hann svamm yfir ána með vápn sín, Bjarn. 50, Fms. vii. 123; eigi svamm ek skemra enn þú, 119; þeir summu frá landi (Cod. sumu), Eg. 593 A; svámu sumir yfir ána, Fms. viii. 380; sögðu at hann svæmi um hafit, Bret. 12; pres. subj. svimmi, Hallfred; hann mun hafa summit (for svimit, Ed.) í hólminn, Fbr. 104 new Ed.; svimmandi fiskar, Stj. 17, Barl. 22, v. l.; symjandi, v. l.2. metaph., er áðr svimma í myrkrum, 625. 87; svimma í fullsælu, to swim in abundance, Fms. ix. 248.II. reflex., svimask í e-u, to swindle, Thom. -
4 svima
I)(að), v. to swim (hann svimaði yfir ána); cf. next.(svim or svimm; svam, svamm, svámum, summum; svimit, summit), v. to swim (svámu sumir yfir ána); fig., s. í fullsælu, to swim in abundance.* * *að, to swim; svimaði þar yfir ána, Grett. 137 new Ed. (svam v. l.); svimar, Sks. 28, v. l.II. impers. to be giddy; mig svimar ( my head swims), in mod. usage = svimra, q. v. -
5 syndr
* * *adj., qs. symdr, svimdr, [from sund; symd, Ivar Aasen], able to swim, swimming; vera syndr, Fms. x. 66; s. vel, Fb. i. 368; s. sem selr, Nj. 29, passim. -
6 FLJÓTA
* * *(flýt; flaut, flutum; flotinn), v.1) to float on the water (hann sá þar f. langskip tjaldat);2) to run, stream;3) fig. to float about, spread (of news);4) to be flooded, to flow (flaut í blóði gólf allt); flaut hann allr í tárum, he was bathed in tears.* * *pret. flaut, 2nd pers. flauzt; flautt scarcely occurs, pl. flutu; pres. flýt, pl. fljótum, pret. subj. flyti; part. flotinn; sup. flotið: [A. S. fleôtan; Engl. float; O. H. G. fliozan; Germ. fliessen; Dan. flyde; Swed. flyta]1. to float on the water; sá þar fljóta langskip tjaldat, Eg. 88; þar sem þat flaut í höfninni, 359; láta þeir f. skipit, Fms. x. 347; par sá þeir f. fyrir skip Þorvalds, Korm. 234; hverir láta fljóta fley við bakka, Hkv. 2. 4; flýtr meðan lifir en sökkr þegar dautt er, Rb. 352: in the saying, flýtr meðan ekki sökkr, a phrase answering to the Engl. sink or swim; fugla er f. á vatni, fowls that swim, Grág. ii. 346; þá flýtr hann til lands, floats ashore, Sks. 94; séðú hve flotinn flýtr, Skálda 163.β. metaph. to float about, spread, of news, Bs. ii. 143; láta orð f., Mar. 14; þat hefir flotið um þrjá bæi eðr fjóra, N. G. L. i. 141, Hom. 45.γ. reflex., láta fljótask, to drift, Sks. 133.2. to run, stream, of running waier; svá sem rennandi vötn f. at ýmissum uppsprettum, Fms. ii. 89: to form a pool, vötnin flutu fjórtán álna djúp, Stj. 58; með fljótandum tárum, with gushing tears, Mar.β. intrans. to be flooded; flaut hann allr í tárum, he was in floods of tears, Fms. x. 24; flutu í vatni augun klár, Pass. 2. 11; flaut í blóði gólf allt, the floor was flooded with blood, Eg. 217; jörðin flaut af hunangi, Stj. 453; ketillinn flýtr með feiti, Bs. ii. 135; flaut allt land af mönnum, Fms. viii. 400. -
7 FREMJA
* * *(frem, framda, framiðr and framdr), v.1) to further, promote (f. kristni); f. sik, to distinguish oneself;2) to perform, practice; f. heiðni, to practice heathen worship; f. sund, to swim; to gain distinction.3) refl., fremjast, to gain distinction.* * *pret. framði, pres. frem, part. framiðr, framdr, mod. also framinn; [A. S. fremman; Dan. fremme]:—to further, promote; fremja Kristni, to further Christianity, Fms. x. 416; fremja sik, to distinguish oneself, Nj. 254; fremja sik á e-u, Sks. 25 B; þóttú þykisk hafa framit þik utan-lendis, Glúm. 342; sá er framiðr er framarr er settr, Edda 127.2. to perform, exercise, Fms. i. 260, vii. 164, 625. 60, 656 A. 2. 18, Hom. 52, 655 xi. 4, Og. 146, Nj. 10; fremja seið, heiðni, N. G. L. i. 19, Hkr. i. 19; fremja munaðlífi, 625. 41; fremja sund, to swim, Rm. 32.β. in mod. usage often in a bad sense, to commit, e. g. fremja glæp, löst, etc.II. reflex. to advance oneself; hann hafði mikit framisk í utan-ferð sinni, Fms. iii. 122, v. 345.2. in a pass. sense (rarely), Hom. 72.III. part. fremjandi, a performer, Edda 68. -
8 kafa
(að), v. to dive, swim, under water; of a ship, to be swamped in a heavy sea (síðan kafaði skipit).* * *að, to dive, swim under water, Jb. 403, Eg. 142, Fs. 92, Fms. iii. 4, Stj. 75, Fbr. 100 new Ed., Grett. 131, 141; kafa upp, to emerge, Stj. 249, passim: of a ship, to be swamped in a heavy sea, síðan kafaði skipit, Fas. ii. 492: reflex. to plunge into water, Sks. 116, N. G. L. ii. 284. -
9 LEGGJA
* * *(legg, lagða, lagiðr, lagðr, laginn), v.1) to lay, place (Már hafði lagt höfuð sitt í kné Rannveigar);leggja net, to lay a net;2) to put;leggja eld í, to put fire to;leggja söðul á hest, to put a saddle on a horse;leggja árar upp, to lay up the oars, give up pulling;leggja ofan segi, to haul down, take in the sails;leggja at jörðu, at velli (or við jörðu, við velli), to overthrow, slay, kill;leggja hlut sinn, to lose one’s lot, be worsted;3) to lay, drop, of a beast (hvelparnir, er eigi vóru lagðir);4) to lay, make, build;leggja garða, to make fences;5) to appoint, fix (leggja stefnu, leika, bardaga);6) to tax, value (hann lagði hálft landit fyrir sex tigi silfrs);leggja e-n úgildan, to award no fine for, put no price on;leggja at léttu, to make light of;7) to settle;leggja sakar, to settle strife;leggja lög, to lay down laws;leggja leið sína, to take a direction;hann lagði mjök kvámur sínar í Ögr, he was in the habit of coming often to O.;8) to allot, assign (þér mun lagit verða at vera einvaldskonungr yfir Noregi);hvat mun til líkna lagt Sigurði, what comfort is there appointed for S.?;þér var lengra líf lagit, a longer life was destined for thee;9) to lay out, pay, discharge;leggja at veði, to give as bail;leggja á hættu, to risk;leggja á mikinn kostnað, to run into great expenses;leggja líf á, to stake one’s life on a thing;leggja fé til höfuðs e-m, to set a price on one’s head;10) to lay a ship’s course, stand of or on, sail, absol., or the ship in dat. or acc., lét hann blása herblástr ok leggja út ór höfninni, and sailed out of the harbour;leggja at, to land (lagði hann at við Sundólfsstaði);in a naval battle, to attack (lögðu þeir þá at þeim);leggja undir land, to stand in towards land;fig. to give in;leggja (skip) í rétt, to drift or run before the wind;11) to set off, start;leggja á flótta, to take toftight;leggja eptir e-m, to pursue;leggja upp, to start on a journey;12) to stab, thrust, with a weapon (Þ. leggr hann spjóti til bana);13) impers. it turns, is driven in a direction (of smoke, smell, fire);hingat leggr allan reykinn, all the smoke blows hitherward;to freeze over, be covered with snow or ice (þá er ísa lagði á vötn);leggja nær, to be on the brink of;nær lagði þat úfœru einu sinni, it had well nigh come to a disaster;14) with preps.:leggja e-t af, to cede, give up (H. bróðir hans lagði af við hann sinn part í eyjunni);to leave off, desist from (legg af héðan af versagørð, sagði erkibiskup);leggja af fénað, to slaughter cattle;leggja e-t aptr, to give back, return (báðu mik leggja aptr taflit);leggja at, leggja at landi, to land;leggja at e-m, to attack;leggja e-t á e-n, to impose, lay (a burden, tax) upon one (leggja skatt, skyldir, yfirbót á e-n);leggja e-t á við e-n = leggja e-t á e-n;leggja stund, kapp, hug á e-t, to take pains about, great interest in, a thing;leggja ást, elsku, mætur á e-t, to feel love, affection, interest for a thing, to cherish a thing or person;leggja fæð, öfund, hatr á, to take dislike, envy, hatred to;leggja móti e-m, to oppose, contradict one;leggja e-t til, to furnish, contribute, as one’s share (hvern styrk hefir móðir mín til lagit með þér?);leggja fátt til, to say little, be reserved;leggja lof til, to give praise to;leggja gott (illt) til e-s, to lay a good (or ill) word to one, to interfere in a friendly (or unfriendly) manner;leggja e-t til lofs e-m, to put a thing to a person’s credit;leggja e-t til orðs, to talk about;leggja e-m e-t til ámælis, orðs, to blame one for a thing;leggja e-t undir or undir sik, to conquer, vanquish (Knútr konungr lagði allt land undir sik íNoregi);leggja e-t undir e-n, to submit a matter to a person, refer to (þeir höfðu lagit mál undir Njál);leggja undir trúnað e-s, to trust;ok er þat mjök undir hann lagit, it depends much on him;leggja e-t undir þegnskap sinn, to assert on one’s honour;leggja e-t upp við e-n, to hand over to one;leggja e-t eigi langt upp, not to make much of, to make light of (eigi legg ek slíkt langt upp);leggja e-t við e-t, to add to (leggja aðra tölu við aðra);leggja við líf sitt, höfuð sitt, to stake one’s life;leggja við sekt, to fix a fine;15) refl., leggjast.* * *a causal of liggja, q. v.; pres. legg, pl. leggjum; pret. lagði; subj. legði; imperat. legg or leggðú; part. lagiðr, lagið, lagit; contr. lagðr, lögð, lagt; part. laginn, Fb. ii. 386, which form is in mod. Icel. used as an adjective only; a part. pass. lagztr, lögzt, lagzt, Fas. ii. 345, and in mod. usage: [Ulf. lagjan = τιθέναι; A. S. lecgan; Engl. lay; O. H. G. legjan; Germ. legen; Swed. lägga; Dan. lægge]:—to lay.A. Prop. to lay, place; ok lagði hann á altara, Ver. 14; er hann var lagiðr á bálit, Hkr. i. 32; á lúðr lagiðr, Vþm.; vóru steinar lagðir í hring utan um, Eg. 486; Már lá útar á bekk, ok hafði lagt höfuð sitt í kné Rannveigar, Sturl. i. 13; leggja net, to lay a net, K. Þ. K. 88:—to lay down, leggja sinn aldr, Ht.2. to put; leggja band um, umhverfis, to fasten a string round the body, Eg. 340; leggja saman augun, to put the eyes together, shut them, id.; leggja eld í, to put fire to, Nj. 74, 131; leggja hendr at síðum mér, Fms. x. 331; leggja stýri í lag, to put it right, Hkr. i. 32; leggja ofan segl ok viðu, to haul down, take in the sails, Fms. iv. 372, ix. 23; l. lénur, söðul, á hest, to put a saddle on a horse, Nj. 74, Landn. 151; l. á hest, or leggja á (simply), to saddle; leggja hapt á hest, Grág. i. 436; l. mark á, of sheep, 426; l. hús ofan, to pull it down, Bs. i. 163; l. klyfjar ofan, to unload a horse, K. Þ. K. 94; l. klyfjar upp, to pack a horse, N. G. L. i. 349; l. árar upp, to lay up the oars, give up pulling, Edda 36: the mod. phrase, leggja árar í bát, to give a thing up, lose heart; l. fyrir lið, to give up, see lið; fyrir lagðr, outworn, exhausted, Mar. 1060, Fas. ii. 278.3. leggja at jörðu, at velli (or við jörðu, við velli), to overthrow, make bite the dust, Nj. 117, Eg. 426, Fms. vii. 296, viii. 43, x. 257, Njarð. 378; leggja fyrir borð, to put overboard, metaph. to forsake, Clem. 47; leggja í leg, to lay waste, Grág. ii. 278; leggja hlut sinn, to lay down or lose one’s lot, be worsted, Sturl. iii. 103: leggja mál í görð, to put into court, Nj. 88, 101; l. mál í umræðu, to put it to discussion, Orkn. 426; l. mál til sætta, Nj. 111.4. to lay, drop, of a beast; hvelparnir er eigi vóru lagðir, Fb. i. 104.II. metaph. in a mental sense; leggja stund, starf, hug, kapp … á e-t, to study a thing, take pains about, interest in it; as also, leggja ást, elsku, mætr á e-t, to feel love, affection, interest for, to love, cherish a thing or person; and again, leggja fæð, öfund, hatr … á, to take dislike, envy to, Al. 95, Ísl. ii. 197, Nj. 31, 46, Eg. 42, 418, Ld. 60, Fb. ii. 229, Fms. i. 31: freq. in old and mod. usage, thus, Sturla lagði mikinn hug á, at láta rita sögu-bækr eptir bókuni þeim er Snorri setti saman, Sturl. ii. 123; leggja e-t e-m til orðs, ámælis, to put a thing to a person’s blame, blame him for it, Nj. 62, 85, 138, 246, Ld. 250; l. e-t til lofs e-m, to laud one, put a thing to a person’s credit, Fms. x. 98.2. with prepp.; leggja á, to impose, put upon; leggja skyldir, skatt … á, Fms. x. 51, 93, Rb. 394:—leggja af, to leave off, cease doing; legg af héðan af versa-görð, sagði erkibiskup, ok stúdera heldr í kirkjunnar lögum, Bs. i. 799:—leggja e-t fyrir sik, to set a task before one, Fms. ii. 103, xi. 157:—leggja til, to add to, xi. 51, Hom. 138:—leggja undir or undir sik, to lay under oneself, conquer, vanquish, Fms. i. 3, x. 35, Eg. 12, Stj. 46, 146; leggja e-t undir þegnskap sinn, to assert on one’s honour, Grág. i. 29, Nj. 150; leggja e-t undir e-n, to submit it to a person, refer to, 105; l. e-t undir trúnað e-s, to trust, Fms. ix. 397; ok er þat mjök undir hann lagit, it depends much on him, Bjarn. 52:—leggja út, mod. to translate (út-legging):—leggja við, to add to, Grág. i. 22, Hom. 138, 155. Rb. 88, Al. 358.III. to lay, place, found, build; leggja afla, Vsp. 7; leggja garða, to make fences, Rm. 12; leggja götur, to make roads, Dipl. iv. 12; leggja lúðra, to place right, adjust the bin, Gs. 3; leggja leið, to take a direction, Fas. i. 57; hann lagði mjök kvámur sínar í Ögr, he was in the habit of coming to O., Fbr. 30; leggja e-t í vana sinn, to make a habit of.2. metaph. to lay, settle; leggja sakar, to settle strife, Vsp. 64; leggja landrétt, to settle the public rights, make laws, Sighvat; leggja lög, to lay down laws, of the three weird sisters ordering the fate of men, Vsp.:—to lay down, ordain, lagt er allt fyrir, all is predestined, Skv. I, Skm. 13, Ls. 48; era með löstum lögð æfi þér, Skv. 1, 33; hvat mun til líkna lagt Sigurði, 30; leggja á, to ordain, en þú hugfest þá hluti er ek segi þér, ok legg á þik, Bs. i. 199; ef þeir eru á lagðir ( ordered) fyrir váttum, Gþl. 439; þá hluti er ek hefi á lagt við þik, Eg. 738; leggja lög á, to make, lay down a law, Bs. i. 28: leggja ríkt á, to order peremptorily: of a spell, leggja á, to enchant; ‘mæli eg um og legg eg á!’ is in the tales the formula with which witches say the spell.3. to appoint, fix, a meeting or the like; eru þá leikar lagðir í Ásbjarnar-nesi, Ld. 196; leikr var lagiðr á Hvítár-völlum, Eg. 188; þeir lögðu við landsmenn hálfs-mánaðar frið, 228; leggja stefnu með sér, Fms. i. 36; var lögð konunga-stefna í Elfi, vii. 62; leggja bardaga við e-n, xi. 418; l. með sér vináttu, Eg. 278; Augustus keisari lagði frið ( established peace) um allan heim, Edda.IV. to tax, value (fjár-lag); hross eru ok lögð, hestr fjögurra vetra gamall við kú, Grág. i. 503; leggja lag á mjöl, ii. 404; ef fyrr er keypt en lag er á lagt, id.; leggja lag á varning manna, Ísl. ii. 126; þat þykkir mér jafnligast at þú leggir land svá dýrt, en ek kjósa hvárr okkarr leysa skal, … hann lagði hálft landit fyrir sex tigi silfrs, … er þú leggr svá údýrt Helgafells-land, Eb. 38; vil ek þat vinna til sætta at leggja son minn úgildan, Nj. 250; at Hallr af Síðu hafði lagit úgildan son sinn, ok vann þat til sætta, 251; leggja at léttu, to lay a tax on light, Fas. iii. 553.V. to lay out, pay, discharge; leggja at veði, to give as bail, Edda 17; buðu at leggja sik í veð fyrir þessa menn, Nj. 163; leggja á hættu, to risk, Eg. 86; leggja á mikinn kostnað, to run into great expences, Eg. 43; leggja veð eðr fá vörzlu, Gþl. 389: leggja í kostnað, to expend, Fms. xi. 232; leggja sik í háska, veð, to put oneself in danger, to stake one’s life, vii. 263, Nj. 163:—leggja aptr, to pay back, Grett. 174 new Ed.; leggja líf á, to stake one’s life on a thing, Nj. 106, 178:—l. fram, to lay forth, lay out, exhibit (fram-lag); allan þann sóma er hann hefir fram lagit, Ld. 32; mikit muntú þurfa fram at leggja með honum, þvíat hón á allan arf eptir mik, Nj. 3; l. fram líf sitt, Eg. 426:—leggja til, to pay to, furnish, contribute, as one’s share; hvern styrk hefir móðir mín til lagit með þér, Nj. 7; hvat viltú þá til leggja? langskip tvau, 42; skortir mik eigi fé til at leggja fyrir farit, 128; kunni hann til alls góð ráð at leggja, Eg. 2; hefi ek þar til (lagit) mörg orð, 728; lét ek þar sælu-hús göra ok lagða fé til, Fms. vii. 122, Js. 4; þau ráð er Gregoríus lagði til, Fms. vii. 258; l. fé til höfuðs e-m, to set a price on one’s head, Nj. 112, Grett. passim:—metaph., leggja fátt til, to say little, be reserved, Nj. 88, 112; Gunnarr lagði ekki til, G. remained silent, 52; leggja lof til, to give praise to, Eg. 33; leggja orð í (til), to ‘lay a word to,’ say a word in a matter, remonstrate, Grág. i. 290; leggja gott, íllt til e-s, to lay a good (or ill) word to, to interfere in a friendly (or unfriendly) manner, Sturl. iii. 151 (til-lögur):—leggja hlut sinn, líf sitt, við, to risk one’s lot, stake one’s life, i. 162, Nj. 113, 218; l. sik allan við, to do one’s best, Eg. 738; l. sekt við, l. lögbrot við, of a penalty, Nj. 113, Eg. 352, H. E. i. 505:—leggja út, to lay out, pay, Vm. 33; of betting, Orkn. 200:—leggja fé upp, to lay up, invest; l. fé upp í jörð, Dipl. v. 21; lagða ek upp við minn kæra Orm biskup hálfan viðreka, I made it over to O., ii. 4; l. upp fé, to lay up, board.VI. of direction, esp. as a naut. term, to stand off or on, lay a ship’s course, esp. from or towards a port, to or from an attack, to sail, proceed to sea, absol., or the ship in dat. or acc., leggja skip or skipi; þú skalt leggja fram sem þér líkar (place the ship to attack), Nj. 8; ok leggr fram skeiðina jafnfram skipi Rúts, id.; þeir leggja út undir eina ey ok bíða þar byrjar, 133; hann lagði skip sín inn á sundit, 271; þeir bjuggusk um sem skjótast ok lögðu út skipunum, Eg. 358; en er skipit var lagit út undir Fenhring, Fms. x. 64; Sigvaldi leggr skip sitt í miðja fylking ( lays his ship alongside of), xi. 126; þeir hittu drómund einn í hafi ok lögðu til níu skipum ok borðusk, … at lyktum lögðu þeir snekkjunum undir drómundinn, Hkr. iii. 353; leggja undir land, to stand in towards land, Eb. 126, where in a metaph. sense = to give in; lögðu þeir eigi inn í ósinn, en lögðu útarliga á höfnina, Ísl. ii. 126; bauð hann út leiðangri at liði ok skipum ok lagði ( stood) út til Staðs fyrir innan Þórsbjörg, Fms. i. 12; síðan leggja þeir í Löginn upp, Hkr. i. 32; Knútr konungr lagði þegar upp í ána ok at kastalanum, Fms. ix. 23, xi. 196; réru þeir langskipinu upp í ána ok lögðu til bæjar þess, Eg. 80; lögðu víkingar við þat frá, Landn. 223; þá lögðu þeir at nesi einu, Eg. 161; ok lögðu þar at landi, 203; lagði hann at ( landed) við Sundólfs-staði, Fms. ix. 483; en er þeir koma norðr at Hákonar-hellu þá lögðu þeir þar at, Hkr. i. 160: leggja at, to attack, in a naval battle (atlaga); lögðu þeir þá at þeim, Nj. 25, Eg. 81; munu vér leggja til orrostu við þá, Fms. vii. 257; létusk allir búnir at leggja at þeim Hákoni, id.; ef þeir leggja at, Jómsvíkingar, xi. 134:—leggja í rétt, to drift or run before the wind, skipverjar, þeir er sigla vildu, eðr þeir er í rétt vildu leggja skipit, Fbr. 59; mæltu þeir er leið sögðu at varligra væri at lægja seglit ok leggja skipit í rétt um nóttina, en sigla til lands at ljósum degi, Fms. ii. 64; þá kom andviðri ok leggja þeir í rétt, Bs. i. 420; þá lögðu þeir í rétt harðan, kom á stormr svá at eigi fengu þeir lengi í rétti legit, ok sigldu þeir þá við eitt rif, Bær. 5; þá kemr enn landviðri ok leggja cnn í rétt ok rekr vestr í haf, Bs. i. 483; þá lögðu þeir í rétt harðan, 484; féll veðrit ok görði lögn, lögðu þeir þá í rétt, ok létu reiða fyrir nokkurar nætr, Eg. 372.2. without the notion of sea, to start; leggja á flótta, to turn to flight, fly, Fms. x. 241, xi. 341, 391, Orkn. 4, Hkr. i. 319, passim; leggja ú fund þeirra, Fms. vii. 258; leggja eptir, to pursue, x. 215; leggja upp, to start on a journey: metaph., leggja e-t ekki langt upp, Grett. 51 new Ed.3. to stab, thrust with a weapon, the weapon in dat. or absol. (lag = a thrust), Nj. 8, 64, Njarð. 378, Eg. 216, 258, 298, Nj. 43, 56, Grág. ii. 7, Gþl. 165, passim; opp. to höggva, höggva ok leggja, hann hjó ok lagði, and the like.VII. impers. it turns, in driven in a direction, of smoke, smell, fire, or the like; hingat leggr allan reykinn, all the smoke blows thitherward, Nj. 202; en eldinn lagði at þeim, Fms. i. 266; fyrir údaun er ór hauginum mun út leggja, iv. 28; varask gust þann ok údaun er út lagði or haugnum, … af fýlu þeirri sem út lagði, Ísl. ii. 45; ok er eldrinn var görr, lagði reykinn upp í skarðit, Eb. 220; ef hval leggr út, if a (dead) whale is driven off land, Gþl. 462:—of ice, snow, to freeze, be covered with snow, ice, þá leggr snjó nokkurn fyrir þá, 655 xv. 12; er ís leggr á vatnit, Grág. ii. 287; þá er ísa lagði á vötn, Fms. ii. 103: the place frozen in acc., vóru íslög mikil ok hafði langt lagt lit Breiðafjörð, Ld. 286; lagði ok Ögrsvatn, Fbr. 30 new Ed.; lagði fjörðinn út langt, 60 new Ed.: part., íss var lagðr á Hofstaða-vág, Eb. 236:—of winter, cold, þegar er gott er ok vetr (acc.) leggr á, Grett. 24 new Ed.; lagði þegar á frer ok snjófa, Bs. i. 872; but pers., leggr á hríðir ok snjóvar (better snjóva), Bs. i. 198.2. the phrase, leggja nær, to ‘lie near,’ be on the brink of; nær lagði þat úfæru eitt sinn, it had well nigh come to a disaster, Edda 17; lagði þá svá nær at allr þingheimr mundi berjask, it was on the brink of …, Nj. 163; lagði nær at hann mundi reka í svelginn, Fms. x. 145.B. Reflex. to lay oneself, lie; leggjask niðr í runna nokkura, Nj. 132; er Skálm merr yður leggsk undir klyfjum, Landn. 77; þá leggjask í akrinn flugur þær, er …, 673 A. 3:—of going to bed, þeir höfðu lagizk til svefns, were gone to sleep, Nj. 155; Skarphéðinn lagðisk ekki niðr um kveldit, 170:—leggjask með konu, to cohabit (illicitly), Fms. i. 57, K. Á. 118, Fas. iii. 390, Grág. i. 351:—of illness, to fall sick, take to bed, tók hón sótt ok lagðisk í rekkju, Nj. 14; þá lét hann búa hvílu sína ok lagðisk í sótt, Fms. xi. 214: the phrase, leggjask e-t ekki undir höfuð, not lay it under one’s pillow, do it promptly, be mindful of a thing, ii. 120, v. 264:—leggjask á e-t, to fall upon, of robbers, beasts of prey, etc.; at spillvirkjar mundi l. á fé þeirra, i. 226, Grett. 125 new Ed.; Vindr lögðusk á valinn ok raufuðu, xi. 380: örn lagðisk ( prayed) í eyna, Bs. i. 350:—leggjask fyrir, to take rest, lie down, from exhaustion, sickness, or the like, 387; lögðusk þá fyrir bæði menn ok hestar af úviðri, Sturl. iii. 292; þá lögðusk leiðsagnar-menn fyrir, þvíat þeir vissu eigi hvar þeir vóru komnir, Fms. viii. 52; fyrir leggjask um e-t mál, to give it up, Bs. i. 194: leggjask niðr, to pass out of use, cease, Fms. x. 179, xi. 12: leggjask á, to arise, mun sá orðrómr á leggjask, at …, Nj. 32, Fms. i. 291; úþokki lagðisk á milli þeirra bræðra, xi. 14.2. to cease; at sá úvandi leggisk sem áðr hefir verit, Fms. i. 280.II. to swim (partly answering to A. VI); leggjask til sunds, to go into the water and swim, Ld. 46; þeir leggjask um hríð … Sigmundr leggsk þá um hríð … hann lagðisk síðar ( swam behind), Fær. 173; hann lagðisk eptir geldingi gömlum út í Hvalsey, Landn. 107; Grettir lagðisk nú inn á fjörðinn, Grett. 148; hann lagðisk yfir þvert sundit ok gékk þar á land, 116, Hkr. i. 287, Finnb. 266; þeir koma upp ok leggjask til lands, Ld. 168; for legðir read legðiz, Njarð. 378.2. to set out; leggjask í hernað, víking, to set out on a freebooting expedition, Fms. x. 414, passim: leggjask út, to set out into the wilderness, as a highwayman, Odd. 8, Fas. i. 154, passim (útilegu-maðr = a highwayman); ek lögðumk út á merkr, Fms. ii. 103; leggjask á flótta = leggja á flótta, to take to flight, xi. 305: leggjask djúpt, to dive deep (metaph.), Nj. 102; leggjask til e-s, to seek, try eagerly for, Stj. 90, Bs. i. 198; leggjask í e-t, to occupy oneself with, Rb. 312.3. á lögðusk logn mikil, þokur ok sælægjur, Orkn. 358; vindar lögðusk ( the wind wafted) af hrauninu um kveldum, Eb. 218, (see A. VII): the phrase, ekki lagðisk mjök á með þeim frændum, they were not on good terms, Ld. 68: ok lagðisk lítt á með þeim Snorra, Sturl. i. 124; þeir töluðu lengi ok lagðisk vel á með þeim, things went well with them, Orkn. 408; þungt hefir á lagizk með okkr Strút-Haraldi jarli um hríð, Fms. xi. 84; Steinólfi þótti þat líkt ok ekki, ok lagðisk lítt á með þeim, Gullþ. 11:—lítið leggsk fyrir e-n, to come to a shameful end; lítið lagðisk nú fyrir kappann, þvíat hann kafnaði í stofu-reyk sem hundr, Grett. 115; svá lítið sem fyrir hann lagðisk, who had been so easily slain, had made so poor a defence, Ld. 150; lítið lagðisk hór fyrir góðan dreng, er þrælar skyldu at bana verða, Landn. 36; kann vera, at nú leggisk lítið fyrir hann, ek skal ráðin til setja, Fms. iv. 166.III. recipr., leggjask at, to attack one another, Fms. xi. 130: leggjask hendr á, to lay hands on fine another, Ld. 154; leggjask hugi á, to take a liking for each other, Bárð.: leggjask nær, to run close up to one another, of two boats, Gísl. 51.IV. part. lagðr, as adj. fit, destined to a thing, or fitted, of natural gifts; at hann mundi bæði spá-maðr vesa ok lagðr til mikils þrifnaðar ok gæfu Gyðinga-lýð, 625. 87; vera kann at þér sé meirr lagðr ( that thou art more fitted for) fésnúðr ok ferðir en tilstilli um mála-ferli, i. e. that thou art more fitted to be a traveller than a lawyer, Band. 5; öllu því íllu sem honum var lagit, Fb. i. 215; hón var þeim til lýta lagin, she was doomed to be their destruction, Sól. 11; sem mælt er um þá menn sem mjök er sú íþrótt lagin, Fms. v. 40; þvíat þér mun lagit verða at vera (’tis weirded for thee, thou art doomed to be) einvalds konungr yfir öllum Noregi, Fb. i. 564; þér var lengra lif lagit, a longer life was doomed to thee, Fas. iii. 344; allar spár sögðu, at harm mundi verða lagðr til skaða þeim, Edda 19: laginn, expert, skilled, disposed, freq. in mod. usage, hann er laginn fyrir að læra, hann er ekki lund-laginn á það, he has no inclination for it, whence lægni = skill; thus also, lagaðr from laga (q. v.), vera lagaðr fyrir e-t, lagaðr fyrir lærdóm, given to learn, of natural gifts.V. part. pass. lagztr; er hann var lagztr niðr, when he had laid himself down, Fas. ii. 345: freq. in mod. usage, hann er lagztr fyrir, lagztr niðr, and so on. -
10 sýndr
* * *adj. with eyesight so and so; gamall ok sýndr lítt, Eg. 710; lítt s., Hkr. iii. 127; hinn mikli maðr er svá lítt var sýndr, Nj. 34 (where ironic.); ú-sýndir hvelpar, a litter of blind whelps: of weather, clear, í björtu ok vel sýndu veðri, Konr. -
11 fitja
(að), v. to web, knit (hann lét f. saman fingrna).* * *að, [cp. A. S. fettan, Engl. to fit], to web, knit; hann lét fitja saman fingrna, he webbed the fingers together, like the foot of a duck or seal, in order to swim better, Grett. 148.β. fitja upp sokk, etc., to ‘cast on’ a sock or the like, i. e. make the first stitches in knitting it: metaph., fitja upp á nef sér, to knit or screw up the nose in anger, Dan. ‘slaa kröller paa næsen;’ so in Engl. ‘ to knit the brows.’ -
12 grúfa
I)(-ða, -t), v. to grovel, to cower or crouch down (hann grúfði at eldinum; þeir grúfa í skjöldu sina).f., in the phrase, liggja á grúfu, to lie face down, on one’s belly.* * *u, f., in the phrase, á grúfu, grovelling, face down, on one’s belly; symja á grúfu, to swim on one’s belly, Sks. 177, Eg. 107, Fms. vii. 250, Fas. iii. 573, N. G. L. i. 80, Stj. 435, v. l., Art. 73, opp. to opinn (mod. upp í lopt, face up); liggr á grúfu ok horfir upp nef, a riddle of a ‘ladle;’ opinn eða á grúfu, Karl. 259.2. [cp. gruvesten = hearth-stone, gruva = the hearth, chimney, and gruve-hynna = the chimney-corner, Ivar Aasen]: whence ös-grúi, an ash-pit, Fas. i. (in a verse). -
13 káfa
(að), v. to dive, swim, under water; of a ship, to be swamped in a heavy sea (síðan kafaði skipit).* * *að, to stir; káfa í heyi, to stir the hay with a rake. -
14 SELR
(-s, -ar), m. seal (syndr sem s.).* * *m., pl. selar, but mod. selir, [O. H. G. selah; A. S. seol; Engl.seal; Dan. sæl-hund]:—a seal, Lat. phoca, Fs. 143; egg ok sela (acc.pl.), Sturl. ii. 77: fiska, fogla eða sela, Grág. ii. 337; sela ok fiska, 358; sela alla, 359; syndr sem selr, Nj. 29, cp. Engl. ‘to swim like a duck:’ the phrase, mér er ekki um sel, ‘seal likes me not,’ i. e. I do not like it. For a description of various kinds of seals see Sks. 40–44 new Ed. (opnu-selr, örkn-selr, látr-selr).2. in local names, Sel-strönd, Sel-vágr, etc.:—as a nickname, Selr, Ó. H.; sels-bani and sels-hefnir, id.; sela-gnúpr, Gísl. 9.B. COMPDS: selabátr, selbelgr, selbiti, seladráp, selseista, selfeitr, selfiskr, selfita, selhár, selshreifi, selahúðir, selshöfuð, selkolla, selakyn, selalagnir, sellátr, selnasi, selnet, selanætr, selskinn, selskutill, selspik, selssveif, seltíund, seltjara, selvara, selveiðr, selver. -
15 sund-magi
a, m. ‘swim-maw,’ the bladder of a fish. -
16 svamla
að, (svaml, n.), to swim with great fuss and noise, like a whale, Fas. iii. 443; víða trúi eg hann svamli sá gamli, Jón Arason. -
17 SVEIMA
(að), v. to wander about, roam (þeir sveimuðu um bœinn ok drápu mart af Birkibeinum).* * *að, [akin to svimma], prop. to swim, Sks. 116, but only used,2. metaph. to soar, tower, wander about; þeir sveimuðu um bæinn ok drápu mart af Birkibeinum, Fms. viii. 173; fylgjur úvina várra sveima hér nú í nánd, 281; þótt vér hafim sveimat í sumar um bygðir þeirra, vi. 261; sveimaði Bárðr víða um landit, Bárð. 170; s. úti um nætr, Stj. 424; sveimar Þórðr at þeim, Þórð. 78; hyrr sveimaði, the flame soared, spread wide, Lex. Poët.; ef eg sveima elli-grár, eitt sinn heim at Fróni, Núm. -
18 svimi
* * *m. swimming in the head, giddiness (slá, ljósta e-n í svima).* * *a, m. [A. S. svîma; Engl. swim], a swimming in the head, giddiness; slá, ljósta í svima, Fms. i. 150, Grág. ii. 16, Bs. i. 342; liggja í svima, Fb. ii. 387. -
19 leggjast
v. refl. to lay oneself;leggjast niðr, to lie down; to pass out of use, cease;þeir höfðu lagizt til svefns, they were gone to sleep;leggjast í sótt, to fall sick, take to bed (from illness);leggjast á e-t, to fall upon (of robbers, beasts of prey);leggjast á, to arise (mun sá orðrómr á leggjast, at);leggjast fyrir, to take rest, lie down (lögðust þá fyrir bæði menn ok hestar af úviðri);fyrir leggjast um e-t, to give it up;leggjast or leggjast til sunds, to swim (Grettir lagðist nú inn á fjörðinn);leggjast í hernað víking, to set out on a freebooting expedition;leggjast út, to set out into the wilderness (as a highwayman);leggjast e-t eigi undir höfuð, not to lay it under one’s pillow, not to neglect or forget it;eigi lagðist mjök á með þeim brœðrum, they were not on good terms;lítit leggst fyrir e-n, one has but a poor destiny (lítit lagðist nú fyrir kappann, því at hann kafnaði í stofureyk sem hundr);recipr., leggjast hendr á, to lay hands on one another;leggjast hugi á, to take a liking for each other;leggjast nær, to run close up to one another (of two boats);leggjast niðr fé, to slaughter sheep (haf frjálst þat, sem þú hefir niður lagt af fé váru). -
20 sundfœrr
a. able to swim (þú ert vel sundfœrr, Íslendingr).
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
swim — swim; swim·mable; swim·mer; swim·mer·et; swim·mi·ly; swim·mi·ness; swim·ming·ly; swim·my; swim·ming; swim·mer·ette; … English syllables
swim — swim1 [swim] vi. swam, swum, swimming [ME swimmen < OE swimman, akin to Ger schwimmen < IE base * swem , to move vigorously, be in motion > Welsh chwyfio, to move] 1. to move through water by movements of the arms and legs, or of… … English World dictionary
Swim ~ — is a record label started in 1993 by Colin Newman of Wire and his life working partner Malka Spigel of Minimal Compact.OverviewThe first releases on the label were of their own projects conceived in swim studio these included Oracle with ex… … Wikipedia
Swim — Swim, v. i. [imp. {Swam}or {Swum}; p. p. {Swum}; p. pr. & vb. n. {Swimming}.] [AS. swimman; akin to D. zwemmen, OHG. swimman, G. schwimmen, Icel. svimma, Dan. sw[ o]mme, Sw. simma. Cf. {Sound} an air bladder, a strait.] 1. To be supported by… … The Collaborative International Dictionary of English
Swim — Swim, v. t. 1. To pass or move over or on by swimming; as, to swim a stream. [1913 Webster] Sometimes he thought to swim the stormy main. Dryden. [1913 Webster] 2. To cause or compel to swim; to make to float; as, to swim a horse across a river.… … The Collaborative International Dictionary of English
Swim — «Swim» Canción de Madonna álbum de estudio Ray of Light Publicación Marzo de 1998 Grabación … Wikipedia Español
Swim — Swim, n. 1. The act of swimming; a gliding motion, like that of one swimming. B. Jonson. [1913 Webster] 2. The sound, or air bladder, of a fish. [1913 Webster] 3. A part of a stream much frequented by fish. [Eng.] [1913 Webster] {Swim bladder},… … The Collaborative International Dictionary of English
swim — ► VERB (swimming; past swam; past part. swum) 1) propel oneself through water by bodily movement. 2) be immersed in or covered with liquid. 3) experience a dizzily confusing sensation. ► NOUN 1) an act or peri … English terms dictionary
Swim — Swim, v. i. [OE. swime dizziness, vertigo, AS. sw[=i]ma; akin to D. zwijm, Icel. svimi dizziness, svina to subside, sv[=i]a to abate, G. schwindel dizziness, schwinden to disappear, to dwindle, OHG. sw[=i]nan to dwindle. Cf. {Squemish},… … The Collaborative International Dictionary of English
Swim — bezeichnet einen Partytanz SWIM ist die Abkürzung für System Wide Information Management Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wort bezeichneter Begriffe … Deutsch Wikipedia
swim — [v] make way through water using arms, legs bathe, breast stroke, crawl, dive, dogpaddle, float, freestyle, glide, go for a swim, go swimming, go wading, high dive, move, paddle, practice, race, skinny dip*, slip, stroke, submerge, take a dip,… … New thesaurus
