stand-by+position

1) (прилавок в буфете и т.п.) bar, counter

2) тех. post, pole; ( подпорка) upright, stanchion [-ɑːn-]; горн. prop

3) ( шкаф для вычислительного оборудования) frame

4) ( воротник) stand-up collar

1) ( поза) attitude, position

2) спорт ( положение стоя) stand, standing position; (в боксе, фехтовании) guard

3) охот. ( поза собаки) set, point

sub-sisto, stĭti, 3, v. n. and a.

Neutr., to take a stand or position, to stand still, remain standing; to stop, halt.

Lit.

In gen.:

reliqui in itinere substiterant,

Caes. B. C. 2, 41:

in locis campestribus,

id. ib. 1, 79:

in eodem loco,

Hirt. B. G. 8, 16: ad insulam Tauridem, Auct. B. Alex. 45, 1: circa ima (opp. ad summa niti), Quint. prooem. § 20.— Absol.:

quo proelio sublati Helvetii audacius subsistere... coeperunt,

Caes. B. G. 1, 15:

substitit Aeneas et se collegit in arma,

Verg. A. 12, 491; 12, 622; Petr. 111, 8; 115, 8; Plin. 8, 4, 5, § 9:

in aliquo flexu viae... occultus subsistebat,

stationed himself in ambush, Liv. 22, 12; so,

occultus,

id. 9, 23.—

Of things:

substitit unda,

Verg. A. 8, 87:

amnis,

Plin. Pan. 30, 4:

lacrimae,

Quint. 11, 1, 54:

ros salsus in alarum sinu,

Plin. 27, 9, 47, § 71:

subsistit radius cubiti,

remains in its place, Cels. 8, 16:

substitit auspicii lingua timore mali,

Ov. H. 13, 86.—

In partic.

To stay, tarry, abide, remain in a place:

locus ubi nationum subsisterent legati,

Varr. L. L. 5, § 155 Müll.:

erimus ibi die dedicationis: subsistemus fortasse et sequenti,

Plin. Ep. 4, 1, 6:

intra tecta (opp. in aperto vagari),

id. ib. 6, 16, 15:

ut eā die domi subsisteret, orabat,

Vell. 2, 57, 2.—

Esp. (late Lat.), to remain alive, Dig. 34, 4, 30, § 3; Vulg. Job, 32, 22.—

To make a stand, i. e. to stand firm, hold out; to withstand, oppose, resist:

nisi suffulcis firmiter, Non potes subsistere,

Plaut. Ep. 1, 1, 78: Hannibali atque ejus armis, Liv. 27, 7:

clipeo juvenis,

Verg. A. 9, 806.—

Of things:

quod neque ancorae funesque subsisterent, neque, etc.,

stood, held out, Caes. B. G. 5, 10.—

Trop.

In gen., to stop, halt, pause; to stay, continue, remain, subsist:

subsistere (in dicendo),

Quint. 4, 5, 20; Ov. M. 12, 147:

subsistit omnis sententia,

Quint. 8, 5, 27:

altius ibunt qui ad summa nitentur, quam qui circa ima substiterint,

id. 1, prooem. 20:

intra priorem paupertatem subsistere,

Tac. A. 12, 53: equitum nomen subsistebat in turmis equorum publicorum, still remains or subsists only in, etc., Plin. 33, 1, 7, § 30:

servum quoque et filium familias procuratorem posse habere aiunt: et quantum ad filium familias, verum est: in servo subsistimus,

we pause, hesitate, are in doubt, Dig. 3, 3, 33; 12, 1, 32.—

In partic.

To stand still permanently, i. e. to come to a stop, to cease:

substitit ut clamor pressus gravitate regentis,

Ov. M. 1, 207:

ingeniumque meis substitit omne malis,

id. H. 15, 196: si nihil refert, brevis an longa sit ultima, idem pes erit;

verum nescio quo modo sedebit hoc, illud subsistet,

Quint. 9, 4, 94.—

(Acc. to A. 2. c.) To stand, withstand, be adequate to, sustain, support a thing: non si Varronis thesauros haberem, subsistere sumptui possem, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 5: tantis periclis, Claud. ap. Eutr. 2, 368:

liti,

Dig. 21, 2, 62, § 1.—

To stand by, support any one (Appuleian):

meis extremis aerumnis subsiste,

App. M. 11, p. 257, 39; so id. ib. 2, p. 126, 23; 3, p. 139, 28; 5, p. 167, 9; 6, p. 174, 14. —

To stand or hold good, to subsist (late Lat.):

non eo minus sententia adversus te latā juris ratione subsistit,

Cod. Just. 2, 13, 14; 7, 2, 11.—

To withstand, make resistance:

aut hanc esse veram religionem, cui ad vincendum tanta vis inest, aut illam falsam, quae subsistere non potest,

Lact. 4, 27, 6.—

Act. (acc. to I. A. 2. c.), to make a stand against, withstand, encounter any one (very rare):

praepotentem armis Romanum subsistere,

Liv. 9, 31:

feras,

id. 1, 4.

m position of the sun

* * *

* * *

Sonnenstand m position of the sun

* * *

sun position n.

1) General subject: alert position

2) Robots: ready position

3) Aviation medicine: stand-by position

bearing (noun)

capacity (noun)

condition (noun)

degree (noun)

depot (noun)

emplacement (noun)

lie (noun)

location (noun)

lodgment (noun)

pass (noun)

place (noun)

position (noun)

post (noun)

site (noun)

situation (noun)

standing (noun)

state (noun)

station (noun)

status (noun)

* * *

1 [toestand] state, condition ⇒ status

2 [mogelijkheid, gelegenheid] condition

3 [rijk] state ⇒ country, nation, power, 〈 het staatslichaam〉 the body politic

4 [bestuurscollege] council, board

5 [opgave, overzicht] statement ⇒ record, report, survey

6 [beeldende kunst] [stadium] state

7 [stand] status, position ⇒ rank, station

♦voorbeelden:

1   de staat van beleg afkondigen • proclaim martial law

     in staat van beschuldiging stellen • indict

     staat van oorlog • state of war

     staat van verval • dilapidation

     burgerlijke staat • marital status

     in gezegende staat zijn • be in the family way

     in goede staat verkeren • be in good condition

     de huwelijkse staat • the married/wedded state; 〈 kerkelijk〉 the estate of (holy) matrimony

     in kennelijke staat verkeren/zijn • be befuddled (with drink), be under the influence

     〈informeel; figuurlijk〉 in alle staten zijn • be beside oneself

     in prima staat van onderhoud • in an excellent state of repair

     niet tot werken in staat wegens ziekte • incapable of working through illness

2   (niet) in staat zijn iemand te helpen • (not) be in a position to help someone

     in staat zijn te betalen • be able to pay

     hij is niet in staat iemand te bedriegen • he's incapable of cheating someone

     tot alles in staat zijn • be capable of anything

     iemand in staat stellen (om) te … • enable someone to …

     weer in staat zijn te werken • be able to resume work

3   de staat der Nederlanden • the kingdom of the Netherlands

     het bos is eigendom van de staat • the forest is owned by the state

4   〈 geschiedenis〉 de Staten van Holland • the States of Holland

     de Staten-Generaal • the States-General

     de Provinciale Staten • the Provincial Council

5   staat van dienst • record of service

     een staat (van dienst) bijhouden • keep a record (of service)

     een staat van ontvangsten en uitgaven opmaken • make up a statement of income and expenditure

7   de priesterlijke staat • holy orders

¶   Raad van State • Council of State, ±Privy Council

     staat maken op • rely/depend on

     op het weer is geen staat te maken • there's no trusting the weather

1) General subject: balance, counterpoise, equilibrity, equilibrium, equipoise, equiponderance, equiponderancy, poise

2) Geology: isostasy

3) Aviation: balancing state

4) Medicine: equilibration

5) Sports: balance stand, balancing position, lever, partner balance, scale

6) Poetical language: even scale

7) Military: power balance

8) Engineering: balanced state, counter poise, equilibrium state

9) Mathematics: balance state, equipose

10) Law: parity

11) Metallurgy: equibalance

12) Oil: equal balance

13) Advertising: steady state

14) Makarov: trim

Adj. perpendicular

* * *

perpendicular

* * *

1. adj

2. adv

* * *

adj (geh: senkrecht) perpendicular, vertical, plumb

etw \lotrecht aufstellen to stand [or position] sth vertically [or perpendicularly]

* * *

Adjektiv perpendicular; vertical

adverbial perpendicularly; vertically

* * *

lotrecht adj perpendicular

* * *

Adjektiv perpendicular; vertical

adverbial perpendicularly; vertically

* * *

perpendicular (to) adj. adj.

plumb adj.

f <el> ■ stand-by position

m < msr> ■ control console

m < msr> (von Maschinen) ■ control station; control center

m < nav> ■ steering stand; steering position

to take (up) an attitude

to take / to adopt a stand / a position

to square off.

[langs phyogs]

stand, standpoint, position

lot·recht adj

(geh: senkrecht) perpendicular, vertical, plumb;

etw \lotrecht aufstellen to stand [or position] sth vertically [or perpendicularly]

* * *

(stend; stóð, stóðum; staðinn), v.

1) to stand, opp. to sitja or liggja (hann stóð við vegginn);

koma standandi niðr, to come down on one’s feet;

skal mik niðr setja standanda, in a standing position;

standa fast, to stand fast;

standa höllum fœti, to stand slanting;

2) to stand, stick (G. skaut svá fast niðr skildinum, at hann stóð fastr í jörðunni);

sveininum stóð fiskbein í hálsi, the bone stuck in his throat;

3) to stand, remain;

borð stóðu, stood, were not removed;

4) to stand, be situated (bœr einn stóð skamt frá þeim);

5) to stand still, rest, pause (stóð þá kyrrt nökkura hríð);

verðr hér fyrst at standa sagan, the story must stop here for the present;

6) to last (hafði lengi staðit bardaginn);

7) to befit, become (konungr kvað þat eigi standa, at menn lægi svá);

ekki stendr þér slíkt, it does not befit thee;

8) to stand in a certain way, project, trend (fjögur horn ok stóðu fagrt, hit þriðja stóð í lopt upp);

stendr inn straumrinn, the tide (current) stands in;

blóðbogi stóð ór hvárutveggja eyranu, a stream of blood gushed out of both his ears;

kallar hann betr standa veðrit at fara landhallt, that the wind stands better for making land;

stóð vindr af landi, the wind blew from the land;

standa grunnt, to be shallow (vinátta okkur stendr grunnt);

9) to touch;

standa grunn, to stick on the ground (örkin stóð grunn);

10) to catch, overtake (hann drap menn Eiríks konungs, hvar sem hann stóð þá);

standa e-n at e-u, to catch one doing a thing (ef maðr verðr at því staðinn, at hann meiðir smala manna);

11) to stand, endure, bear (standa e-t or e-u);

12) to press, urge, trouble (elli stóð Hárek);

hvat stendr þik, what ails thee?

13) to weigh so much (gullhringr, er stóð mörk);

14) to stand by one, side with one, with dat.;

mikils er vert, hversu fast N. stendr þér um alla ráðagerð, how close N. stands by thee in all counsel;

15) with preps.:

standa af e-u, to proceed from, be caused by (opt stendr illt af kvenna hjali);

vil ok ek eigi, at af mér standi brigð okkarrar vináttu, nor do I wish to be the cause of a breach in our friendship;

standa af e-u við e-n, to give up, cede to one;

impers., segir hann honum, hvernig af stóð um ferð hans, how the matter stood as to his journey;

standa at e-m, to attack (var við sjálft, at þeir mundu standa at prestinum);

to stand by one, on one’s side (ek veit eigi víst, hvaðan G. inn ríki stendr at);

standa á e-u, to stand on, insist on (statt ei á því, er þér er bannat);

impers., stendr á illu einu með þeim, they are on very bad terms;

standa á e-m, to hang over one (sú skóggangssök, er á þér stendr); to refer to (þat heilræði stóð upp á þenna sama sendiboða);

standa eptir, to remain, be left;

standa fyrir e-u, to stand in the way of (þeir kváðu geip hennar ekki skyldu standa fyrir þingreið þeira);

standa e-m fyrir þrifum, to stand in the way of one’s thriving;

to stand before one, protect one (vér skulum Egil af lífi taka, en hlífa engum, er fyrir honum vill standa);

standa hjá e-m, to stand by one, assist one;

standa í e-u, to be engaged in, busied with (standa í bardögum, einvígum, málum, kvánbœnum);

impers., stendr í deilu með þeim, there is a quarrel between them;

standa með blóma, to be in a flourishing condition;

standa móti (á móti, í móti) e-u, to stand against;

standa saman, to stand together, be gathered, amassed (þar stóð auðr mikill saman);

standa til e-s, to tend towards;

standa til umbótar, to stand for mending, need it;

sem bœn yður stendr til, as your prayer tends to;

eptir þeim efnum, sem honum þœtti til standa, according to the merits of the case;

eptir því sem lög stóðu til, as the law was (taka þeir allir við bótum, sem lög stóðu til);

impers., stendr til e-s, it is to be expected, feared (til langra meina mun standa, ef);

standa e-m til e-s, to assist, help one (B. segir, hversu Ó. hafði honum til staðit);

standa undan, to be lacking (mikit stendr undan við hann í vinfenginu);

standa vel undir e-t, to support well, back it up well (munu margir vel undir þat standa);

standa undir e-m, to be in one’s possession, keeping (féit stendr undir honum);

standa upp, to stand up from a seat (þá stóð S. upp ok mælti hátt); to rise from bed (standa upp ok klæðast); to be left standing (fimm einir menn stóðu upp á skipinu);

standa uppi, to be left standing (K. hinn auðgi flýði ok allt lið hans, þat er uppi stóð; hús þau, er uppi stóðu);

to be laid up ashore, of a ship (stigu þeir á skip þat, er þar hafði uppi staðit um vetrinn);

of a corpse, to lie on the bier (lík Kjartans stóð uppi í viku í Hjarðarholti);

of a bow, to be kept bent (boginn má eigi einart uppi standa);

standa við e-u, to withstand (víkingar svá harðfengir, at ekki stendr við);

impers., stendr við e-t, it is on the verge of (þeir áttu svá harða leika, at við meiðingar stóð);

standa yfir e-u, to be present at (heldr vildi hann þenna kjósa en standa yfir drápi Þorgils frænda síns); to extend (þar er þeira ríki stendr yfir);

standa yfir, to stand over, last (hversu lengi skal fjárbón sjá yfir standa?);

í þessum griðum ok svardögum, sem yfir standa, which now stand, are in force;

16) refl., standast.

* * *

pres. stend, stendr, stöndum, standit, standa; pret. stóð, stótt, stóttú (mod. stóðst, stóðstú), stóð, pl. stóðum; subj. stæði; imperat. statt, stattú (cp. stand-þú); part. staðinn; pret. infin. stóðu = stelisse, Fms. vi. (in a verse); a medial form, pres. stöndumk (= stat mihi), Fm. 1. Kormak; pret. stóðumk (= stabant mihi), Hm. 106: with neg. suff. stóð-k-at, Fas. iii. 22 (in a verse). [Common to all Indo-Germ. languages.]

A. To stand; þó at hann gangi eðr standi áðr, Grág. ii. 95; hann stóð við vegginn, … stóð á víxl fótunum, Sturl. ii. 158; standa höllum fæti, Nj. 97; koma standandi niðr, to come down standing (after a leap), 85, Grág. ii. 110; skal mik niðr setja standanda, in a standing position, Ld. 54; munkr er eigi mátti standa á bænum ok reikaði, Greg. 62; standa á götu e-s, Nj. 109; standa fast, to stand fast, 92; standa frammi, to stand, be on one’s feet, Fms. vii. 85; s. fyrir dómstóli keisarans, 656 C. 19; s. fyrir manni, to stand before a man, so as to screen him, Grág. ii. 12. 115, Eg. 357: s. hjá, to stand by, metaph. to assist, Fas. ii. 501: standa nær e-m, to stand near one, metaph. to back, Nj. 76; nær standa vinir Gunnars, 88.

2. to stay; Egill stóð meðan ok beið þeirra, Eg. 483; statt ( stop) ok trú mér, 623. 17.

3. to stand, stick; stóðu spjót þeirra ofan frá þeim, Nj. 253; at hann standi fastr í fönninni, 84; skildinum, svá at fastr stóð í vellinum, 262; öxin stóð á hamri, i. e. went through to the back, and stuck there, 165; sveininum stóð fiskbein í hálsi, the bone stuck in his throat, Blas. 40; ef nökkurum stendr bein í hálsi, 655 ix. B. 2: absol., það stendr í e-m, it sticks in one’s throat.

4. to stand, remain; borð stóðu, stood, were not removed, Fms. vii. 144; skála þann sem enn stendr í dag, Þórð. 58 new Ed.; svá lengi sem heimrinn stendr, Rb. 64; skyli bú yðr standa ú-rænt, Nj. 208.

5. to stand, be seated, placed;í þeim dal stendr kirkja, Greg. 57; kirkja sú er stendr í Reykja-holti, D. I. i. 476; bær einn stóð skamt frá þeim, Eg. 230; ór þeim sal er und þolli stendr … ask veit ek standa, … stóð fyrir norðan salr, sal veit hón standa, Vsp.; Lissibón stendr á Spáni, Fms. vii. 80; Narbón stendr vid Jórsala-haf, x. 85; öll þau fylki er í hans biskups-ríki stóðu, vii. 300; Illugastaði ok Hrafnagil er standa í Laxárdal, Dipl. v. 17; standa á bók, reikningi, skrá …, [Germ. es steht geschrieben], ii. 12, 13, Bs. i, passim. II. with prepp.; standa á e-u, to stand on, insist on, persevere in; statt eigi á því er þér er bannat, Mirm.; s. á illu ráði, id.; s. á hendi e-m, Nj. 88, Grág. i. 121 (see hönd); mest mundi á fyrir-mönnum standa, Nj. 106: to stand upon, s. á lögum, Js. 41; s. á rétti sínum, … standa á dómi e-s, to stand by, abide by:—s. gegn, á móti, to withstand, Hom. 7, Fms. ii. 36, 225, x. 401:—s. af e-u, to give up, Dan. afstaae, Fb. i. 523:—s. at, to help (at-stoð); hvaðan Guðmundr stendr at, … hvaðan sem hann stendr at, Nj. 214; þeim er þaðan standa at, 193:—s. eptir, to remain, N. G. L. i. 335, Fms. ii. 231, vi. 248, Grág. ii. 301, Eg. 202, Rb. 116, Hom. 12, Stj. 422 (eptir-stöðvar = arrears):—s. fyrir, to stand before, to stand in the way of a thing, Ísl. ii. 262, Fms. vi. 61, Grág. i. 140; s. e-m fyrir þrifum, Fms. ii. 154; s. e-m fyrir gleði, vii. 162; s. e-m fyrir svefni, Gísl. (in a verse); s. e-m fyrir ljósi, to stand in the way of one’s light; láta e-t s. fyrir kaupi, Nj. 17; láta s. fyrir kviðburði, 87; ef afl hefir staðit fyrir kvið þeirra, Grág. i. 53; þat á eigi fyrir málum at s., 106; eiðr Vermundar stóð fyrir, Fbr. 22; járni á hann fyrir at standa, N. G. L. i. 342; s. fyrir með eineiði, 346:—s. í e-u, to be deeply engaged in; s. í bardögum, einvígum, málum, stórmælum, kvánbænum, etc., Eg. 486, Ld. 262, Nj. 53, 224, 227, Ísl. ii. 216; standa í ábirgð, Dipl. v. 24; s. í þjónustu, Mar.:—standa saman, to stand together, put together in one place; þar stóðu saman fé mikil, Eg. 318; stóð úmegð mörg saman, Ísl. ii. 198; þar stóð auðr mikill saman, Ld. 124: to consist, Hom. 2:—s. undir e-u, to be subject to; s. undir prófi, Dipl. i. 6; féit stendr undir honum, is in his keeping, Grág. i. 395: standa undir með e-m, to support, Sturl. i. 20; s. vel undir e-t, to support well, back, Nj. 215, Fms. vii. 125; jarl stóð vel undir hans mál, viii. 282; munu margir vel undir þat s., to back it up well, Ó. H. 52:—standa upp, to stand up from a seat, Nj. 3, Fms. i. 33, x. 401: to rise from bed, Nj. 69, Eg. 121; s. upp fyrir dag, 577; s. upp ok klæðask, Ld. 44; hann liggr sjúkr … þar er standi aldri upp, Nj. 80 (standa upp ór sótt); s. upp með e-m, to rise, join one, Sturl. ii. 203:—s. uppi, of a ship, to be laid up ashore (during the winter), Nj. 259, Ísl. ii. 273: of a corpse, to lie on the bier, Fms. ii. 257, Ám. 101: of a bow, to be kept bent, 623. 19: standa upp, to be standing, be left standing on one’s feet; færri standa upp enn fallnir eru, Fms. xi. 110; stóðu þá enn upp mjök margir á skeiðinni, many still stood up (not dead or wounded), 142; flýði allt lið er upp stóð, Eg. 33; fimm einir menn stóðu upp á skipinu, Orkn. 356 old Ed., (new Ed. 414 l. c. leaves out ‘upp’); meðan ek má upp standa ok vápnum valda, Ld. 170: standa uppi, id., Fms, viii. 139, Hkr. i. 210:—standa við e-u, to withstand, Grág. i. 1, 336 (við-staða); svá harðfengir at ekki stendr við, Nj. 271; svá mikit troll at ekki stendr við honum, Bárð. 177; þeir skutu svá hart, at ekki stóðu við hlífarnar, Fms. i. 173: to stand against, stop, hann stóð við litla stund (við-staða, a pause, halt):—standa yfir, svá lengi sem þingboð stæði yfir, lasted, Fms. ii. 216: hversu lengi skal fjárbón sjá yfir standa? Nj. 141; í þessum griðum ok svardögum sem yfir standa, which now stand, are in force, Fms. xi. 365; þar er þeirra ríki stendr yfir, extends, Eg. 344.

B. Metaph. usage, to stand still, rest, pause; verðr hér fyrst at standa sagan, the story must stop here, Fms. vi. 56: nú skal hér standa um athæfi Varbelgja, ix. 473; skulu sóknir standa, meðan leiðangr er úti, Gþl. 486; útlegðar-sakir skulu eigi standa um várþing, Grág. i. 103; skyldi málit standa um nóttina til rannsaks, Fms. ix. 414; skal þá standa leigan í hross-verðinu, Grág. i. 434; stóð þá kyrrt nokkura hrið, Fms. xi. 397; at svá búit stæði, Nj. 139; eigi mátti svá búit s., Fms. ii. 9; standa með blóma; stendr búit með miklum blóma, Band. 2.

2. to last; Guðs ríki stendr ei ok ei, Hom. 160; ok standa eina þrjá vetr, Sks. 323; þá sjau daga sem veizlan stóð, Stj.; en er þrjár nætr hafði veizlan staðit, Landn. 117; hafði lengi staðit bardaginn, Odd. 18; er deildir várar s. lengr, Eg. 738; stóð mikil deila milli þeirra langa hríð, Fms. x. 169; stóð þetta heimboð nokkut skeið, Nj. 81; meðan erfit stóð, Eb. ch. 54; stóð hennar hagr með þeim hætti, Bs. ii. 166:—to be valid, skal þetta testamentum s. ok haldask, Dipl. iv. 8; ok standa enn þau lög, Ver. 52; um tólf mánaðr stendr þeirra mál, Grág. i. 143; skal þat allt s. ok satt vera, 655 xxvii. 28; hans tala skal s. á fé sjálfs hans, K. Þ. K. 146; má þat eigi s. né fyrir satt halda, Stj. 31; hann mun láta s. boð þessi (stand by it), Nj. 77; þrjú kúgildi þau er standa með jörðunni, Dipl. iii. 8; ekki á Bjarkeyjar-réttr á því máli at standa, this case does not fall under the town jurisdiction, Fms. vii. 130; stendr þat mál ( it extends) um þrjá fjórðunga, Grág. i. 464.

3. to befit, become; konungr kvað þat ekki standa, at menn lægi svá, Fms. x. 157; berr þat eigi né stendr þvílíkum, Stj. 132; hví stalt þú guðum mínum, ekki stendr þér slíkt, 181.

4. phrases, nú stóð í stilli, see stilli; var þat boð með svá miklu kappi, at stóð í stönginni (cp. Dan. saa at det stod efter), Fms. xi. 424; standa í háska, Mar.

5. sem inn átti dagr Jóla standi á Dróttins degi, Rb. 128; en á þeim degi stóð Ólafs messu-aptann, Hom. 111.

II. of direction, to stand in a certain way, project, trend; fjögur horn ok stóðu fagrt, hit þriðja stóð í lopt upp, hit fjórða stóð ór enni, ok niðr fyrir augu honum, Ld. 120; geitar-horn stendr ór höfði henni, Fms. vii. 156; vápn stóðu á Birkibeini svá þykt at varla mátti hann falla, 325; gákk af bryggjunni eðr spjotið stendr á þér, 144; ella hefði spjótið staðit gegnum hann, Nj. 246; blóðbogi stóð ór hváru-tveggja eyranu, 210, Fms. vi. 419; boginn stóð inn um ræfrit, Eg. 239; kallar hann betr standa veðrit, at fara landhallt, the wind stands better for making land, Fms. x. 347; sunnan-vindr hvass ok stóð at virkinu, xi. 34; stóð gnæðingr með fjöllum, Bárð. 171; af íllsku ok úþef þeim er af stóð, Fms. iii. 128; stóð vindr af landi, Vigl. 79 new Ed.; stendr inn straumrinn, Bs. ii. 143: stóð stropinn um kyrtilinn, Clar.; standa grunnt, to be shallow; vinátta okkur stendr grunnt, Eg. 520; stóð hón alla vega jörð, touched the earth. Art.; stafir stórir ok stóðu grunn í ánni, Fb. ii. 19; örkin stóð grunn, stuck to the ground, Stj. 50, Gþl. 460, Grág. ii. 358; þrjár rætr standa; á þrjá vega undir aski Yggdrasils, Gm.; augu yður standa lengra fram, Sturl. iii. 129; finnr konungr at mikit stendr undan við hann í vinfenginu al hendi Sigvalda, Fms. xi. 106; heilræðit stóð á þenna sama sendiboða, referred to him, 433; hvaðan Guðmundr inn ríki stendr, on which side he stands, with whom he sides, Nj. 214.

2. to proceed from, be caused by; eigi standa þin orð af litlu fári, Fas. i. 195; stóð lítil stjórn af honum, Fms. xi. 223; þótti af honum minni ógn standa, Eg. 268; e-m stendr mein, úhapp, útili, íllt, gagn, hjálp … af e-m, 175; guðin rökðu til spádóma at af systkinum þessum mundi þeim mikil mein ok úhapp standa, Edda 18, Nj. 65, Barl. 39; eigi mun svá mikit íllt af þér standa, Nj. 368; opt stendr íllt af kvenna hjali. Gísl. 15: yðr munn vandræði af standa, Nj. 175.

3. standa til, to tend towards; nú stóð áðr til svá mikils váða, at …, Fms. vii. 144; þá stendr þó til meira geigs, xi. 275; standa til umbótar, to stand for mending, need it, Fb. ii. 234; flest frumsmíð stendr til bóta, needs mending; standa til mikils kostnaðar, D. N. ii. 18; sem bæn yður stendr til, tends to, Nj. 192; hvárt honum standi hugr til nökkurrar konu, Ísl. ii. 285; engi ván eða verðleikr stendr til at fáisk, Al. 91; sem bæn yður stendr til, Nj. 192; eptir þeim efnum sem honum þætti til standa, according to the merits of the case, Fms. vii. 60; eptir þvi sem lög stódu til, as the law stood, Nj. 146, Ld. 28; frekari álög en forn lög stæði til, Fms. xi. 224; latari enn líkendi stæði til, 256; fremr enn ritningar stóðu til, tended towards, i. e. warranted, Mar.; líta á mál hans eptir þeim efnum sem honum þætti til standa, as the merits were, Fms. vii. 60; eptir því sem lög stóðu til, Nj. 146, Ld. 28; standa til váða ok auðnar, Fms. x. 271.

III. to catch, overtake; hann drap menn Eiríks konungs hvar sem hann stóð þá, Hkr. i. 91; var hverr drepinn þar er staðinn varð, 107; lét hann ræna hvar sem hann stóð þá, Fms. vii. 181; hörmuðu bæði at þau máttu eigi fá staðit hann, Hom. 120; ef hann er með vátta inni staðinn, Grág. ii. 18; ef maðr tekr fé manns ok vinnr þjófskap at, enda standi hinn hann (acc.) at þvi er fé þat á, svá at handnumit verðr, ok …, 136; hinum er þýfð var í höndum staðin, id.; nú stendr maðr fé sitt þjófstolit í hendi öðrum manni, Gþl. 537.

2. to stand, i. e. to endure or bear; hverr sem fyrir-smár dómarann, ok vill eigi dóm standa, N. G. L. i. 452: to discharge, skal dæma landit þeim manni er varðveizlu stendr, to the man who stands as guardian, Grág. ii. 251; sá er vitna þarf skal standa þeim kost allan, Jb. 358.

3. to press, urge, trouble; ef ofviðri stendr mann, N. G. L. i. 349; Alfhildi stóð sótt, Hkr. ii. 199, Stj. 425; mun þik nú hræðsla standa, Fas. iii. 429; elli stóð Hárek, Ísl. ii. 482; hver fjölskylda sem þik stendr, Fms, xi. 429; segja máttu hvat þik stendr, what urges thee. Mar.; ok vænti af þér mests trausts, því heldr sem mik stendr meirr, Fms. iii. 70; standa mik svá stórar þröngslir, at …, Stj. 495; hvat stendr þik, what ails thee? Grett. 75 new Ed.; hvat stendr þik, Bergr, sagði biskup, Bs. i. 807; því at eins at þeim (þá?) standi ofviðri, N. G. L. i. 371.

4. to be of weight, value; skal hann eigi standa tómr meirr enn átta merkr, Gþl. 524; gullhringr stendr sex aura, mörk, Fms. ii. 246, xi. 204; strútrinn stóð tíu merkr, 77; vættir þær er hver þeirra standi hálfa níundu mörk, Gþl. 523.

C. Reflex. to stand right, be able to stand; steðjaði hann upp yfir törguna ok stóðsk þó, Nj. 144; þar mundir þú eigi hafa staðizk fylgjur þeirra Þorvarðs, Lv. 104; hann druknaði, því hann stóðsk ekki fjölkyngi Ragnars, Bárð. 181.

2. standask e-t, standask áhlaup, Sks. 411; höggum standask fáir, Sks. 411 B; fáir stóðusk honum, þótt fræknir væri, Grett. 87 A; gull stendsk elding, Grág. i. 501; þetta éi var með svá miklum býsnum, at ekki máttu sumir menn betr enn fá staðizk, Fms, xi. 136; var við sjálft at ek mætta eigi standask, x. 331; stóðsk hann eigi ok dó, 623. 33; hví lét Guð þeira freista, þar er hann sá at þau máttu eigi standask, Eluc. 28; at þér standisk jafnvel ef þér sjáit frændr yðra svívirða, Fms. v. 270.

3. to stand, bear, tolerate; hann skekr at honum sverðit, þetta fá þeir eigi staðizk ok hlaupa, Ísl. ii. 364; Kári stóðsk þetta eigi, Nj. 270; Björn stóðsk eigi ámælis-orð Sigmundar, Valla L. 218; standask frýju-orð, Fær. 196.

4. standask við e-m, to stand, be able to withstand; Heiðrekr vá með Tyrfingi ok stóðsk ekki við honum, Fas. i. 526; engi hlutr var svá sterkr at standask mætti fyrir honum. Edda.

5. to be valid; skulut mál hans standask um þá sök, Grág. i. 64; á þeirra dómr at standask, 80; eigu jammikit þeira orð at standask, sem annarra lögréttu-manna, 10; ef þú kemr til konungsins, ok megi þín orð nokkut standask, Fms. xi. 193; hennar orð stóðusk svá mikit, at …, Fas. i. 208; um þat vilda ek at mín at kvæði stæðisk, at …, Eb. 98.

6. of direction, to proceed from; standask af e-m, af henni mun standask allt it ílla, Nj. 49; svá stenzk af um ferð mína, the matter stands so as to my journey; Ólafr sagði jarli hversu af stóðsk um ferð hans, Ld. 112 (hversu af stóð, 340); ekki sagði Kjartan föður sínum hversu af stóðsk um ferð þessa, 208; Gautr segir honum geiniliga allt hversu af stóðsk inn ferðir hans, Fms. iii. 57; svá stendsk af um ferðir mínar, at ek má hér ekki dvelja lengr, vi. 350; eigi veit ek hvernig af stenzk (stennz) um för þína, hvárt þú ferr nökkut í konungs leyfi, Ó. H. 143.

7. a middle form; yfir ok undir stóðumk jötna vegir, the ‘giant-ways’ ( rocks) stood above and below, Hm.; stöndumk hjörr til hjarta, the sword touches me to the heart, Fm. 1.

II. recipr. to stand opposite one another in the same line: to meet, of ends; þat stóðsk á, nesit þvert ok fylking þeirra, Ísl. ii. 326; stóðsk þat á, at Jólin þraut ok lokit var sögunni. Fms. vi. 356; vígin Áskels ok Steingríms skyldi á standask, Rd. 281; stóðsk þat á endum ok ostkistan, Nj. 76; stóðsk þat á endum ok þat er Gunnarr; átti at gjalda, 111; létu þeir þat á endum standask, 120; standask á mót; sandmelr sá er á stendzk ok Seftjörn, Gísl. 23; bær hans stóðsk á ok konungs atsetr, Fas. ii. 63: bíða þess at á stæðisk misganga straumanna ok austan-veðr, Orkn. 266: stendzk heldr í móti með þeim hjónum, they were rather at sixes and sevens, did not agree well, Bjarn. 21: hendingar standask sem næst, to stand as close to one another as possible, Edda (Ht.); tungl þau er næst standask, nearest to one another, Rb. 34, 1812. 56.

III. staðinn = staddr, steadfast, placed, abiding; hvar sem maðr er staðinn, N. G. L. i. 163; vildi hann nú til staðins vita ( knew for certain) hver svör jarl vildi gefa, Vígl. 18.

* * *

I.:

[ gå i stå] stop ( fx he stopped in the middle of a sentence; the watch

(, clock) stopped; his heart stopped), come to a standstill ( fx

production (, operations) came to a standstill), come to a stop,

( langsomt) grind to a halt ( fx the train ground to a halt; when the strike began production ground to a halt);

( glemme hvad man skal (, vil) sige, T) get stuck, dry up ( fx he

dried up in the middle of his speech);

( om motor) stop, stall,

T conk out, go on the blink;

[ han er gået åndeligt i stå] he has come to a mental halt; he is

psychologically arrested;

[ sætte i stå] stop, bring ( fx industry) to a standstill.

II. vb (stod, stået)

(mods: sidde, ligge) stand ( fx I have been standing all day), be standing up;

(= være) be ( fx there is a tree in front of the house);

[ stå alene] be alone ( fx I was alone in the world);

[ stå og], se ndf;

[ som sagerne står] as matters stand;

[ stå stille], se II. stille;

[ uret står] the watch (, clock) has stopped;

( finde sted) take place ( fx when will the marriage take place?), be (

fx when is the marriage (to be)? there was a debate about it; there was a battle);

[ brylluppet stod i domkirken] the wedding took place (, F: was solemnized) in the cathedral;

[ brylluppet stod i London] the wedding took place (, F: was celebrated) in London;

[ der stod et slag]

( også) a battle was fought;

[ der står at...]

(i brev etc) it says that...;

[ det står 3-2]

( om sportskamp) the score is 3-2;

[ det står hos Byron, det står i avisen], se ndf;

[ med vb:]

[ sagen står og falder med...] the case stands or falls with...; the case hangs on...;

[ det hele står og falder med ham] it all depends on him; he is the kingpin of the whole undertaking;

[ kom som du står og går] come as you are;

[ det tøj jeg står og går i] the clothes I stand up in;

[ lade noget stå] let something stand,

(= lade det være i fred) leave something alone,

( ikke slette det) leave something in, keep something;

[ lade døren stå] leave the door open;

[ lade skægget stå], se I. skæg;

[ han stod og så på mig] he stood looking (el. and looked) at me;

[ stå og skulle til at] be about to, be on the point of -ing;

[ med sig:]

[ stå sig]

( hævde sig) hold one's own;

[ stå sig godt med] be on good terms with, stand well with;

[ kunne stå sig mod (el. over for) én] be a match for somebody;

[ stå sig ved] serve oneself well (, best) by, profit by;

[ jeg står mig ved at vente]

( også) it pays me to wait;

[ med præp & adv:]

[ stå `af]

(dvs af køretøj) get off,

( af hest, cykel) get off,

F dismount;

(dvs melde fra) opt out ( fx when they began to get violent I opted out);

[ stå af bussen]

(etc) get off the bus (etc);

[ stå af cyklen] get off one's bicycle,

F dismount from one's bicycle;

[ stå bag]

(dvs støtte) stand behind;

(dvs være ophavsmanden) be behind;

[ stå bag én]

(dvs støtte også) back somebody up;

[ det er ham der står bag ved]

(dvs er ophavsmanden) he is the one behind it all, he is the one who pulls the strings;

[ stå én bi] stand by somebody ( fx stand by one's friend),

F aid;

[ lykken står den kække bi] fortune favours the brave;

[ så det står efter] with a vengeance, like anything;

[ stå fast] stand firm;

[ det står fast at] it is an established fact that, the fact remains that;

[ stå fast på] insist on;

[ stå fast ved] stick to;

[ stå ` for] screen somebody (, something) from view,

( om flere) stand round somebody (, something) in a ring;

[` stå for]

( betyde) stand for ( fx what do the letters GATT stand for?),

(mene etc) stand for ( fx I don't know what he stands for),

( lede) be in charge of ( fx the arrangements), manage ( fx the

house);

[ kunne stå for] be able to resist ( fx they made him an offer he could not resist); stand up to ( fx this furniture will stand up to any amount of rough treatment; the theory will not (, did not) stand up to close examination);

[ kunne stå for kritik] be proof against criticism,

(om bog etc) pass muster;

[ hans ansigt står stadig for mig]

(dvs for mit indre blik) his face is still before me (el. still haunts me);

[ hun er ikke til at stå for] she is irresistible;

(se også skud);

[ stå foran] stand in front of;

[ når der står en vokal foran] when preceded by a vowel;

[ stå frem] stand forward,

( rage frem) stand out;

(se også ndf: stå ud);

[ stå frit]

( være uafhængig) be independent,

( have handlefrihed) have a free hand;

[ det står dig frit for] you can do it if you like;

[ det står dig frit for at] you are at liberty to ( fx accept the offer if you wish);

[ det står dig frit for om du vil gøre det eller ej] you can decide for yourself whether you will do it or not;

[ lade det stå hen] leave it open (el. undecided),

F leave it in abeyance;

[ som der står hos Byron] as Byron has it;

[ det står hos Byron] it is in Byron;

[ stå ` hos] stand by;

[ det står i avisen] it is (el. it says so) in the paper;

[ der står i avisen at han er her] it says in the paper (el. the paper says) that he is here;

[ det står i akkusativ] it is in the accusative;

[ aktierne står i pari] the shares are quoted at par;

[ pengene står i en bank] the money is (deposited) in a bank;

[ pengene står i landejendomme] the money is invested in landed property;

[huset stod ham i £50.000] the house cost him £50,000;

(se også blomst, I. fare, forhold, I. lue, I. lære, magt, vej);

[ stå noget igennem] come through something;

[ vi håber hun vil stå det igennem] we hope she will pull through;

[ stå ` imod] resist;

[ få noget (dvs at spise) til at stå imod med] have something to put one on;

[ lægge lidt penge til side til at stå imod med] put a little money away for a rainy day;

[ stå ind mod land] head for the shore;

[ stå inde for] answer for, vouch for,

(se også indestå);

[ stå lige], se III. lige;

[` stå op] stand, be standing up;

[ stå `op] stand up,

( af sengen) get up,

F rise ( fx rise with the sun),

( om solen, månen etc) rise;

[ stå op af døde, stå op fra de døde] rise from the dead;

[ stå op på] get up on ( fx the table),

F mount;

[ få noget op at stå]

(fig) get something off the ground; get something going;

[ få det op at stå]

( også) get the show on the road;

[ stå over]

( overvåge) stand over,

( være højere stillet end) be above,

( være bedre end) be superior to;

[ de der står over ham] his superiors;

[ stå over for] face, stand facing,

F be confronted by ( fx when he left the house he was confronted by a policeman),

(fig, om vanskeligheder etc) face ( fx growing opposition), be faced with ( fx a choice),

F be confronted by ( fx a difficult task);

( kunne se frem til) be able to look forward to ( fx we can now look forward to falling unemployment);

[ stå `på]

( stige ind) get up, get in;

[ barometeret står på regnvejr] the barometer is at rain;

[ den står på bøf hver dag] we (, they) have steak every day;

[ stå på cyklen] get on one's bicycle,

F mount one's bicycle;

[ en plade på hvilken der stod...] a tablet bearing the inscription...; a tablet on which was written...;

[ stå på et tog (, en bus etc)]

(dvs stige ind) get on a train (, bus etc), board a train (, bus etc);

[ termometeret står på 90ø] the thermometer stands at 90ø;

[ viseren står på 3] the hand points to 3;

[ stå på sin ret] stand on one's rights;

[ mens det stod `på] while it lasted, while it was going on;

[ mens forhandlingerne stod `på] during (, F: pending) the negotiations;

[ den side hvor vinden står `på] the windward side, the side exposed to the wind;

[ når solen står `på] when (it is) exposed to the sun;

(se også ben, hoved, pind, vagt);

[ stå sammen] stand together,

T stick together ( fx we must stick together);

[ stå stærkt (, svagt)] be in a strong (, weak) position;

[` stå til]

( passe til) go well with,

( om farver også) match;

[ mit håb står kun til dig] I set all my hopes on you;

[ han står til 4 år] he stands to get 4 years;

[ lade stå ` til]

( tage chancen) chance it,

( opgive ævred) let things slide;

[ hvordan står det til ( med dig, etc)?] how are you (etc)?

T how are you (etc) doing?

[ det står dårligt til] things are not (any) too good;

[ det står dårligt til med ham]

T he is in a bad way;

[ det står dårligt til med økonomien]

(dvs i landet) the economy is in a bad shape;

[ stå til søs (el. havs)] put to sea;

[ det står til ( Deres) disposition] it is at your disposal;

[ det står til dig at gøre det] it is up to you to do it;

[ hvis det stod til ham] if he had his way;

[ han står ikke til at redde] he is past praying for;

(se også regnskab);

[ stå tilbage]

( være til rest) be left,

F remain;

( i udvikling) be backward;

[ stå tilbage for] be inferior to, fall short of;

[ han står ikke tilbage for nogen] he is second to none;

[ stå ud]

(fx af vogn) get out,

( rage frem) stick out,

F project,

( iøjnefaldende) jut out,

F protrude;

[ stå ud af sengen] get out of bed;

[ stå ud fra land]

(mar) stand off the land;

[ stå udenfor]

(fig) have no part in it;

( være holdt ude) be left out;

[ stå under én]

( under éns kommando) be under (the command of) somebody,

( i rang) rank below somebody;

( være ringere end én) be inferior to somebody, be below somebody;

[ stå ved sit løfte] stand by one's promise;

[ han tør stå ved sine meninger] he has the courage of his convictions;

(se også magt, ror).

* * *

* * *

* * *

attitude

plant

platform

position

post

side

slot

stance