-
1 hagræîa
-
2 slá út af laginu
-
3 víxlraîa
-
4 HRATA
(að), v.1) to reel, stagger (hann hrataði við, en féll eigi);2) to tumble down, fall (hrataði hann ofan af þekjunni).* * *að, better and older rata (q. v.), vrata: [in mod. usage the aspirated form is used in the sense to stagger, stumble, but rata in the sense to find one’s way; but that in both senses rata is the true form is shewn by alliteration, as in Skv. 1. 36, cp. also Vsp. 51; also by the form rati, a headlong fool]:—to stagger, fall, tumble; ok hrataði hann ofan af þekjunni, Nj. 114; þau hrata í gil nokkut ofan, Bs. i. 442, Sturl. ii. 137; hann hrataði af ok kom niðr standandi, 138; þá reið at honum brúnássinn ok hrataði hann inn aptr, Nj. 202; nema menn rati (hrati?) á eðr hrindisk á, Grág. ii. 96: to stagger, Önundr rataði (hrataði, v. l.) við lagit, Eg. 379; hann hrataði við en féll eigi, Fms. vi. 66; hann var hrumr ok hrataði áfram, vii. 22, Fs. 38, 52. -
5 FALL
* * *n.1) fall; f. er fararheill a fall bodes a lucky journy; koma e-m til falls, to cause one to fall; föll berast á e-n, one begins to reel or stagger;2) fall, death in battle (í flótta er í. veist);3) carcase of a slaughtered animal (cf. nautsfall, ‘sauðarfall’);4) frequent deaths from plague (ef mýss gørðu mein á mat eða klæðum, þá kom f. í þær);5) heavy sea (reis f. mikit alit frá grunni);6) sin, transgression;7) downfall, ruin, decay; f. engla, the fall of angels; gózin eru at falli komin, the estates are dilapidated;8) quantity (of a vowel or syllable);9) gramm., case.* * *n., pl. föll, [common to all Teut. idioms except Goth.], a fall:—defined in law, þat er fall ef maðr styðr niðr kné eðr hendi, Grág. ii. 8, Ísl. ii. 246, Al. 76, Sd. 143: the proverb, fall er farar heill, a fall bodes a lucky journey, Fms. vi. 414 (of king Harold at Stamford-bridge), viii. 85, 403, Sverr. S.; sá er annarr orðs-kviðr at fall er farar heill, ok festir þú nú fætr í landi, Fb. i. 231, cp. Caesar’s ‘teneo te, Africa;’ falls er ván að fornu tré, Stj. 539; stirð eru gamalla manna föll; flas er falli næst, flurry is nigh falling: föll berask á e-n, one begins to reel, stagger. Fas. iii. 429; koma e-m til falls, to cause one to fall, Edda 34; reiddi hann til falls, he reeled, Eb. 220. 2. a fall, death in battle, Lat. caedes, Fms. i. 11, 43, 89, Nj. 280, Eg. 37, 106, Ó. H. 219, passim; the proverb, í flótta er fall vest, Fms. viii. 117; val-fall, Lat. strages; mann-fall, loss of men in battle.β. the ‘fall,’ a plague in cattle or beasts, murrain, 655. 2, Bs. i. 97, 245, 456.γ. the carcase of a slaughtered animal; baulu-fall, sauðar-fall, nauts-fall, hrúts-fall, Stj. 483.3. medic. in compds, brot-fall, the falling sickness, epilepsy; blóð-fall, klæða-föll, bloody flux; lima-fall, paresis.β. childbirth, in the phrase, vera komin að falli, to be in an advanced state, (komin að burði is used of sheep, cows.)4. the fall or rush of water; vatns-fall, a waterfall, large river; sjávar-föll, tides; að-fall, flood-tide; út-fall, ebb-tide; boða-fall, a breaker, cp. Bs. ii. 51.5. in gramm. a case, Lat. casus, Skálda 180, 206: quantity, 159, 160, Edda 126: a metric. fault, a defective verse, dropping of syllables, Fb. iii. 426.II. metaph. downfall, ruin, decay; fall engla, the fall of the angels, Rb. 80; til falls ok upprisu margra í Ísrael, Luke ii. 34; hafa sér e-t til falls, to run risk of ruin, Hrafn. 30; gózin eru at falli komin, the estates are dilapidated, Mar.; á-fall, a shock; frá-fall, death; ó-fall, mishap; jarð-fall, an earth-slip.2. eccl. a sin, transgression, Bs. i. 686, Mar. 77 (Fr.)3. a law term, breach, failure, non-fulfilment, in eið-fall, vegar-fall, Gþl. 416; messu-fall, orð-fall, veizlu-fall.4. mod. a case, occasion. -
6 gjögra
(að), v. to reel, stagger.* * *að, to reel, stagger (now skjögra), Fas. ii. 550 (in a verse). -
7 STAKA
I)(að), v.1) to push or shove (þeir stökuðu Gretti);2) to stagger, stumble (stakar hann at eldinum).f. ditty, stanza.f. skin, hide.* * *að, to punt, push; stökuðu þeir húskörlum Sveins, Landn. 286 (stjaka, v. l.), Fms. vi. 269; þeir stökuðu Gretti, Grett. 198 A; síðan tók hann ok stakaði (stjakaði) honum, Fas. i. 62, Bs. i. 860.II. to stagger; stakar hann at eldinum, Finnb. 310; hrindr maðr öðrum svá at hann stakar við, N. G. L. i. 69; hann stakaði við, Fms. i. 44; hann stakar nær at honum Þorleifi … ok jafnt í því hann stakar við, xi. 133; ok stakar hann fyrir vápna-ganginum, Al. 80; hestrinn stakaði, Karl. 538. -
8 stirtla
(að), v. to raise with difficulty; karl getr stirtlat sér á fœtr, managed to stagger to his feet.* * *1.u, f. a dry cow. stirtlu-ligr, adj. dry, dull.2.að, [stirðr], to hobble, stagger; karlinn getr stirtlað sér á fætr, he staggers to his feet, Mag. -
9 hverfr
a.1) shifty, changeable (hverfr hugr);2) neut., hverft, quickly (fara hverfr; stýra hverfr).* * *adj. shifty; hverf haustgríma, Hm. 73; hverfr hugr, a shifty mind, Sol. 31: crank, of a ship, freq. in mod. usage: also in the phrase, stýra hverft, to steer wrong. Fas. ii. 178.2. metaph., ráða hverft, to give false counsel, Karl. III; fara hverft, to start, stagger, as if frightened, Nj. 197, Sd. 154; whence the mod. verða hverft, to be startled, be frightened: of clothes, rétt-hverfr, turning right; út-hverfr, turning outside; as also út-hverfa, rétt-hverfa, u, f. -
10 raga
að, [Dan. rave], to stagger about. -
11 ragla
að, to stagger about. Run. Gramm.; dýr ragla, Hallgr. -
12 RÍÐA
I)(að), v. to tremble, move unsteadily (riðuðu augu).f. shivering fever, ague.* * *1.ríð, pret. reið, reitt (mod. reiðst), reið, pl. riðu; subj. riði; imperat. ríð, ríttu, Lv. 39, mod. ríddu; part. riðinn: [A. S. ridan; Engl. ride; Germ. reiten, etc.]:— to ride; in Icel., where all land-travelling is on horseback, ríða has become almost synonymous with to journey, travel, adding the road or way in acc. (cp. Old Engl. use of to ride); ríða leið sína, veg sinn, etc.; þeir bræðr riðu til alþingis, Nj. 2; nú skalt þú riða vestr, … þá reið í móti þeim Þjóstólfr, reið Höskuldr heim til hús síns, 4; síðan reið hann vestr í Hjarðarholt, Ísl. ii. 199; ok þegar reið hann at leita líkanna, Eg. 601; þá lét Ásgerðr skjóta hesti undir mann, reið sá sem ákafligast vestr í Hjarðarholt … Þorgerðr lét þegar söðla sér hest … riðu þau um kveldit ok nóttina til þess er þau kómu til Borgar, 602, 603; flestir menn riðu Týrsdaginn í brott, Sturl. iii. 183; tóku þeir nú á reið mikilli ok var allgott at ríða ofan eptir héraðinu, 185; þeir riðu Þriðja-daginn, … þeir riðu til Hörgárdals um kveldit, reið Eyjólfr á Möðru-völlu, … riðu þeir upp um Hörgárdal, … Rafn ok Eyjólfr riðu með flokk sinn upp eptir ísinum, 216, 217; géf ek þat ráð at þú ríðir í mót honum, en ek mun ríða til meðan, Fms. i. 70, xi. 364, Gísl. 19, Nj. 85, 86: metaph., at margir Íslendingar mundi kenna á hlut sínum, nema þeir riði sjálfir á vit sín, unless they rode towards themselves, i. e. took counsel with themselves, took care, Ld. 180:—absol. to start, part, ok hvergi í kveldi ríða, Skíða R. 108; jarl bað hann búask ok sagði mál at riðu, Orkn. 48.2. adding the horse (vehicle) in dat.; ríða hesti, ríða svörtum, hvítum, … skjóttum, góðum, vökrum … hesti, Nj. 54, 81, etc.; ríða húsum, to ‘ride’ the ridge of a house (as a ghost), Grett. 83 new Ed.3. trans. with acc.; ríða hest, to break a colt for riding; and hann er vel riðinn, well broken in; ó-riðinn, unbroken: also to cover, of horses, cattle.4. reflex., recipr. ríðask at, to attack one another, Al.; ríðask hjá, to pass by one another, Sturl. ii. 171.B. To swing, sway, with the notion of a heavy, rotary motion, as of a thing in balance, a weapon brandished, a windlass, or the like; [cp. Engl. sea-phrase to ride at anchor]; í því er hann heyrði sverðit ríða, Karl. 161; nú reið sverð at svíra, Bs. ii. 74; maðr nokkurr er sá at öxin reið, Fms. vii. 325; er öxin reið at honum, ii. 82; ef konungr léti ofan ríða sverðit, vii. 172; en er upp reið gáiga-tréit, 13; konungr stóð undir er tréit reið, ix. 386; þá reið at honum brúnássinn, ok hrataði hann inn aptr, Nj. 202; þá er sól riðr upp ok þar til er hón sezk, N. G. L. i. 218; þat tré er riða skal öllum at upp loki, of a door, Hm. 137:—to balance; önnur galeiðrinn sprakk er hón reið á járninu, Fagrsk.: metaph. the phrase, e-t ríðr miklu (or á miklu), to be of great importance, momentous; honum þótti í þér mest vinkaup ok stærstu ríða um þína hollostu, Fb. ii. 289; hve mjök þat er kallat at á hirti (sic) ríði, hversu til fátækra manna var gört í þessu lífi, Bs. i. 104; á-ríðandi, momentous; e-t ríðr e-m at fullu, proves fatal to one.2. to reel, stagger; í því er fíllinn tók at ríða, Al. 76; tók þá kastalinn at ríða mjök, Fms. viii. 429; hann reið á ymsar hliðar, Konr.: impers., reið bátinum svá at honum hvelfir, the boat rolled so that it capsized, Mar.; in mod. usage better, alda ríðr undir skipið, aldan reið að, of the rolling waves, freq. in mod. usage.2.ríð, reið, riðu, declined like the preceding word, but altogether different in etymology, being originally vríða; [A. S. wriðan; Engl. writhe; Dan.-Swed. vride, vrida; cp. Engl. wreath, wreathe; reiðr = angry, distorted, is derived from this verb]:—to writhe, twist, knit, wind; hár riðit í hring, the hair twisted into a ring, Akv. 8; ríða knút, to knit a knot; dúk ok ríða á þrjá knúta, Fb. i. 212; þar var hrískjörr nokkur ok riðu þar á knúta stóra, Orkn. 372; þar á kjörrinu reið ek þér knút, … ekki mun ek leysa þann knút er þú reitt mér þar, en riða mátta ek þér þann kaút, er …, Fms. vii. 123; með hverri list þeir eru saman riðnir, Al. 19; ríða knapp á e-t, to finish, wind a thing up, Ísl. ii. 102; ríða net, ríða ræxna, to net a net; tók hann lín ok garn, ok reið á ræxna svá sem net er síðan, Edda i. 182; ekki ríðanda ræxn, Sd. 188.2. metaph., vera við e-t riðinn, to be wound up with a thing; ok verðr hann lítt við söguna riðinn, Glúm. 334; ef þeir vitu at þú ert nokkuð við hennar mál riðinn, Fbr. 57; and ó-við-riðinn, unconnected with.B. [Prob. the same word], to rub, smear, with dat.; floti var riðit á öl spjótskeptin, Sd. 163; ríða smyrslum á, Hom. (St.); taka hráka sinn, ríða í kross í krismu stað á brjóst ok millum herða, N. G. L. i. 339; hann ríðr því (the lime) heitu á limar ok kvistu viðarins, Fms. vi. 153; hann reið á blóðinu. Eg. 211; hann ríðr á hann vatni sínu, Bs. i. 460; hann lét ríða leiri ok kolum í andlit sér, Fms. ii. 59; taka snjó ok bræða með höndum sér ok ríða á, svá at þat verði alvátt, K. Þ. K. 12; er dreifð síðan askan ok riðit sem víðast um þau kjöt, Stj. 71; hón vill jafnan ríða hann blóði ok róðru, Gísl. 45; hann tekr þá Sköfnungs stein, ok ríðr, ok bindr við hönd Gríms, Ld. 252; tók ek hein ór pússi mínum ok reið ek í eggina, Sturl. ii. 62.II. metaph., with dat. to thrash, flog; ef maðr bregðr manni at hann væri stafkarl, eða riðr honum kinn, bæti hálfa mörk, or smears his cheeks, i. e. buffets him, cp. vulgar Dan. smöre een = to give a sound thrashing, and Swed. han wredh hans bak, i. e. flogged him; ef þat er kennt konu at hón ríði ( that she beats) manni, eða þjónum hans, … þá er hón sek þrem mörkum, 390; hann var blóðrisa um herðarnar, en hlaupit hold af beinum … flutti þat Oddr, at Geirríð mun hafa riðit honum, Eb. 46 (thus, and not from ríða, to ride?).III. to wring, press; mjólk sú er riðin er ór selju börk, Pr. 473. -
13 staka
I)(að), v.1) to push or shove (þeir stökuðu Gretti);2) to stagger, stumble (stakar hann at eldinum).f. ditty, stanza.f. skin, hide.* * *u, f. a single ditty; kveða stöku, Eb. 218, Fas. ii. 213; honum varð s. af munni, Band., passim in mod. usage. -
14 stakra
(að), v. = staka.* * *að, = staka, to push; jafnan finn ek at á-flóð ( river-stream) stakrar, Mkv.2. to stagger; hann stakraði við, Al. 66; stakraði Eyvindr við, Hkr. i. 159. -
15 svínka
að, [Germ. schwanken], to stagger; frétta þat sem Girard hefir svínkat, Karl. 192: part. svínkaðr, the worse for drink.
См. также в других словарях:
Stagger — Stag ger ( g[ e]r), v. i. [imp. & p. p. {Staggered} ( g[ e]rd); p. pr. & vb. n. {Staggering}.] [OE. stakeren, Icel. stakra to push, to stagger, fr. staka to punt, push, stagger; cf. OD. staggeren to stagger. Cf. {Stake}, n.] 1. To move to one… … The Collaborative International Dictionary of English
stagger — [stag′ər] vi. [ME stakeren < ON stakra, to totter, intens. of staka, to push (for IE base see STAKE): akin to & prob. infl. in form by MDu staggeren] 1. to move unsteadily, as though about to collapse; totter, sway, or reel, as from a blow,… … English World dictionary
stagger — (v.) 1520s, altered from stakeren (c.1300), from O.N. stakra or O.Dan. stagra, both to push, stagger. Cognate with Du. staggelen to stagger, Ger. staggeln to stammer. Transitive sense of bewilder, amaze first recorded 1550s; that of arrange in a… … Etymology dictionary
Stagger — Stag ger, n. 1. An unsteady movement of the body in walking or standing, as if one were about to fall; a reeling motion; vertigo; often in the plural; as, the stagger of a drunken man. [1913 Webster] 2. pl. (Far.) A disease of horses and other… … The Collaborative International Dictionary of English
Stagger — Stag ger, v. t. 1. To cause to reel or totter. [1913 Webster] That hand shall burn in never quenching fire That staggers thus my person. Shak. [1913 Webster] 2. To cause to doubt and waver; to make to hesitate; to make less steady or confident;… … The Collaborative International Dictionary of English
stagger — [v1] walk falteringly alternate, careen, dither, falter, halt, hesitate, lurch, overlap, pitch, reel, shake, stammer, step, sway, swing, teeter, titubate, topple, totter, vacillate, waver, wheel, whiffle, wobble, zigzag; concept 151 stagger [v2]… … New thesaurus
stagger — index overcome (overwhelm), vacillate Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
stagger — vb *reel, whirl, totter Analogous words: sway, waver, fluctuate (see SWING): *stumble, lurch, blunder, flounder … New Dictionary of Synonyms
stagger — ► VERB 1) walk or move unsteadily, as if about to fall. 2) astonish. 3) spread over a period of time. 4) arrange (objects or parts) so that they are not in line. ► NOUN ▪ an act of staggering or a staggered arrangement. ORIGIN Old Norse … English terms dictionary
stagger — v. 1) (D; intr.) to stagger from; into (to stagger into a room) 2) (D; intr.) to stagger out of (to stagger out of a building) 3) (R) it staggered me to learn of his defection 4) (misc.) to stagger to one s feet; to stagger under a heavy burden * … Combinatory dictionary
stagger — The schedule of months in which quarterly returns for VAT and Insurance Premium Tax (IPT) are due. Traders registered for VAT and IPT are generally required to submit returns every quarter. For administrative purposes, the dates on which returns… … Financial and business terms
