Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

spónn

  • 1 SPÖNN

    I)
    (gen. spánar, pl. spænir or spœnir, acc. spánu or spónu), m.
    1) chip, shaving (alla spánu báru þeir at skálanum, slógu síðan eld í allt saman); brjóta skip í spán, to have one’s ship broken to pieces (þeir brutu skipit í spán); brotna í spán, to be dashed to pieces (skipit brotnaði í spán);
    2) target (setja spán í bakka);
    3) ornament on a warship (only in pl.; cf. ennispænir);
    4) divining chip, used at sacrifices (féll honum þá svá s. sem hann mundi eigi lengi lifa);
    m. = spánn.
    * * *
    f., gen. spannar, [A. S. span, sponn; Engl. span]:—a span. (from the end of the thumb to the end of the middle finger is called lang-spönn or ‘long-span;’ but that to the end of the fore-finger a stutt-spönn or minni spönn, ‘short-span’); varð þat ekki fjarri hinnar minni spannar langt, Bs. i. 387; spannar ( a span long) fram frá hepti, Eb. 250; tveggja spanna digra, Bær. 16; ekki meirr en alin eða spönn, Bs. ii. 168; þat var spannar breitt, Fs. 51: spjót spannar langt, N. G. L. i. 44.
    II. spann, a pail, Rétt. 2. 10, B. K.

    Íslensk-ensk orðabók > SPÖNN

  • 2 spǫnn

    f., gen. spannar, pl. spannir

    spannar breiðr [langr] — в пядь шириной [длиной]

    knífrinn var spannar fram frá heptiнож был длиной в пядь от рукояти, т. е. лезвие ножа было длиной в пядь, Eb. 47

    ☞ Расстояние между раздвинутыми большим и средним пальцами называлось lang-spǫnn (длинная пядь), а между большим и указательным — stutt-spǫnn или minni spǫnn (короткая или малая пядь).

    Old Norse-ensk orðabók > spǫnn

  • 3 spönn

    Íslensk-Russian dictionary > spönn

  • 4 spónn

    [sb̥oud̥n̥]
    m spóns, spænir
    1) стружка; щепка; дрань
    2) фанера; шпон

    Íslensk-Russian dictionary > spónn

  • 5 spónn

    I)
    (gen. spánar, pl. spænir or spœnir, acc. spánu or spónu), m.
    1) chip, shaving (alla spánu báru þeir at skálanum, slógu síðan eld í allt saman); brjóta skip í spán, to have one’s ship broken to pieces (þeir brutu skipit í spán); brotna í spán, to be dashed to pieces (skipit brotnaði í spán);
    2) target (setja spán í bakka);
    3) ornament on a warship (only in pl.; cf. ennispænir);
    4) divining chip, used at sacrifices (féll honum þá svá s. sem hann mundi eigi lengi lifa);
    m. = spánn.
    * * *
    m. a spoon: see spánn.
    COMPDS: spónblað, spónamatr.

    Íslensk-ensk orðabók > spónn

  • 6 horn-spónn

    m. a horn spoon, Fms. vi. 364 (in a verse), Hungrv. (pref.); mod. Icel., like the ancients, use horn spoons, and the handle is often ornamented with carved work.

    Íslensk-ensk orðabók > horn-spónn

  • 7 kopar-spónn

    m. a copper spoon, Pm. 5.

    Íslensk-ensk orðabók > kopar-spónn

  • 8 SPÁNN

    I) n.
    1) pail;
    2) a measure, esp. of butter (spann smjörs).
    II) from spinna.
    * * *
    and spónn, m., gen. spánar, dat. spæni, pl. spænir, acc. spánu, spónu, Fms. i. 128, 290, N. G. L. ii. 131: the mod. form is spónn, spóns, acc. pl. as well as dat. spæni: [A. S. span, spoon; Germ. spann; Dan. spaan; Engl. spoon]:—a chip, shaving, made by a plane, knife, axe; þó at miklir spænir væri af telgdir, Bjarn. 14: spánn af krossinum helga, Fms. vii. 91; spánu nokkora … hann sópaði spánunum öllum í hönd sér … lét brenna spánuna í lófa sér, Ó. H. 197; spánu þá er þeir telgdu, Fms. xi. 34; ok fylldu upp af spánum, i. 127: tjörgaða spónu. 128; afhógg ok spónu, 290; til þess er snjór kemr á spónu, N. G. L. ii. 131; hrjóta spænirnir upp í móti honum, Edda; lokar-spænir, spána-hrúga, Krók. 52 C: in the phrase, brotna í spán, to be ‘broken into matchwood,’ of a ship, Eg. 405, Nj. 267, 282, cp. Kristni S. (in a verse).
    II. metaph. usages, a target; setja spán í bakka. Fms. ii. 271; skot-spánn, q. v.:—the gilt beaks, of dragons’ heads on ships (enni-spánn), bera goldna spánu, Edda (in a verse); enni-spánn, q. v.:—of a sword’s sheath, sverð með umgerð ok spónum, Þiðr. 80:—shingles for thatching, D. N. iii. 409, v. 387, 637 (spón-þak):—chips used for soothsaying, cp. Lat. sortes, féll honum þá svá spánn sem hann mundi eigi lengi lifa, Yngl. S. ch. 42 (see blót-spánn); þeir felldu spán til byrjar, ok féll svá, at Óðinn vildi þiggja mann at hlutfalli at hanga, Fas. iii. 31.
    2. a spoon; eta spón-fastandi, Pr. 475; horn-spánn, Fms. vi. 364; Þórdís bar inn grautar-trygla á borð ok hélt með á spónum, Eb. 36, Gísl. 72; allr borðbúnaðr af silfri, diskar ker ok spænir, Ísl. ii. 436; spóna-trog, a trough or tray in which the spoons were served at table, Gísl. 72.

    Íslensk-ensk orðabók > SPÁNN

  • 9 HÖND

    * * *
    (gen. handar, dat. hendi; pl. hendr), f.
    1) hand;
    taka hendi á e-u, to touch with the hand;
    hafa e-t í hendi, to hold in the hand;
    drepa hendi við e-u, to refuse;
    halda hendi yfir e-m, to protect one;
    taka e-n höndum, to seize, capture;
    bera hönd fyrir höfuð sér, to defend oneself;
    eiga hendr sínar at verja, to act in self defence;
    láta e-t hendi firr, to let go out of one’s hands, to lose;
    taka í hönd e-m, to join hands with one;
    eiga e-t jöfnum höndum, to own in equal shares;
    sverja sér af hendi, to forswear;
    af hendi e-s, on one’s behalf, on the part of (af hendi landsmanna);
    at hendi, as adv. in turn;
    hverr at hendi, each in turn;
    felast á hendi e-m, to be under one’s protection;
    hvat er þér á höndum, what hast thou in hand?;
    ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free;
    eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement);
    vera í hendi, to be at hand, at one’s disposal;
    hafa vel (illa) í höndum, to behave well (badly);
    hafa e-t með höndum, to have in hand, manage, discharge;
    hljóta e-t undan hendi e-s, from one, at one’s hand;
    á hönd, á hendr, against (lýsa vígi á hönd e-m);
    snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility on one;
    fœrast e-t á hendr, to undertake;
    ganga (drífa) á hönd e-m, to submit to one;
    bjargast á sínar hendr, by one’s own handiwork;
    selja, gefa, fá e-t í hönd (hendr) e-m, to give into one’s hands, hand over;
    búa e-t í hendr e-m, to make it ready for one;
    þá sömu nótt, er fór í hönd, the following night;
    veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher;
    vera hœgt um hönd, to be easy in hand;
    til handa e-m, into one’s hands;
    ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him;
    ef þat berr þér til handa, if it befalls thee;
    þá skömrn kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door;
    biðja konu til handa e-m, on one’s behalf, for him;
    2) the arm and hand, the arm (höndin gekk af axlarliðnum; hann hefir á hœgri hendi hring fyrir ofan ölnboga);
    var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water just reached to their armpits;
    3) hand, side;
    á hœgri (vinstri) hönd, on the right (left) hand, side;
    á hvára hönd, on either hand;
    minnar (yðvarrar) handar, for my (your) part;
    4) kind, sort;
    allra handa árgœzka, great abundance of all things.
    * * *
    f., gen. handar, dat. hendi, acc. hönd, pl. hendr, mod. proncd. höndur, gen. handa; [Goth. handus; A. S. and Engl. hand; O. H. G. hant; Germ. hand; Dan. haand; Swed. hand]:—a hand; beit höndina þar er nú heitir úlfliðr, Edda 17; armleggir, handleggir ok hendr, Anecd. 6; kné eðr hendi, Grág. ii. 8; ganga á höndum, Fms. vi. 5; með hendi sinni, K. Þ. K. 5 new Ed.; taka hendi á e-u, to touch with the hand, Fms. x. 110; taka höndum um háls e-m, Nj. 10; hvítri hendi, Hallfred; hafa e-t í hendi, to hold in hand, wield, Eg. 297, Nj. 84, 97, 255; hrjóta ór hendi e-m, Fms. xi. 141; hafa fingrgull á hendi, Nj. 146; handar-högg, Fms. xi. 126, Fas. ii. 459; sjá ekki handa sinna skil (deili), not to be able to see one’s hands, of a dense fog.
    2. the arm and hand, the arm, like Gr. χείρ, Nj. 160, 253; á hendi heitir alnbogi, Edda 110; hendr til axla, Fas. i. 160; leggir handa ok fóta, Magn. 532; hönd fyrir ofan úlnlið, Nj. 84; hafa hring á hendi, of an arm-ring, Nj. 131; hring á hægri hendi fyrir ofan ölnboga, Fms. iv. 383:—the arm and arm-pit, ná, taka undir hönd ( arm-pit) e-m, Gþl. 380; var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water reached to their arm-pits, Ld. 78; taka undir hönd sér, to take hold under one’s arms, Eg. 237, Nj. 200; sjá undir hönd e-m, Fas. ii. 558; renna undir hendr e-m, to backspan one, Háv. 40, 41; þykkr undir hönd, stout, Ld. 272.
    3. metaph. handwriting, hand; rita góða hönd, to write a good hand; snar-hönd, running hand, italics.
    II. the hand, side; hægri hönd, the right hand; vinstri hönd, the left hand; á hvára hönd, on either hand, each side, Landn. 215; á vinstri hönd, Nj. 196; á hægri hönd; á tvær hendr, on both hands or sides, Ísl. ii. 368, Fas. i. 384; á báðar hendr, Grág.; hvat sem á aðra hönd ber, whatsoever may happen; á aðra hönd … en á aðra, Ld. 46; til hvárigrar handara, Fms. x. 313; til annarrar handar, Nj. 50, 97; til sinnar handar hvárr, 140; til beggja handa, Eg. 65; til ýmsa handa, Bs. i. 750; þver-hönd, a hand’s breadth; örv-hönd.
    III. sayings and phrases referring to the hand:
    1. sayings; sjálfs hönd er hollust, one’s own hand is best, i. e. if you want to have a thing well done, do it yourself, Glúm. 332, Ó. H. 157; blíð er bætandi hönd, blessed is the mending hand; gjörn er hönd á venju, Grett. 150, Nj. (in a verse), and Edda (Ht. 26); margar hendr vinna létt verk; fiplar hönd á feigu tafli; betri ein kráka í hendi en tvær á skógi, Ld. 96; skamma stund verðr hönd höggvi fegin, see högg.
    2. phrases; drepa hendi við, to refuse, Nj. 71; halda hendi yfir e-m, to hold one’s hand over, protect, 266, Fbr. 22, Anecd. 14; taka e-n höndum, to take hold with the hands, seize, capture, Fms. x. 314, Nj. 265, passim; eiga hendr sínar at verja, to act in self-defence, 84, 223; hefja handa, to lift the hands, stir for action, 65, Ld. 262; bera hönd fyrir höfuð sér, to put one’s hand before one’s head, stand on one’s guard, defend oneself; vera í hers höndum, óvina höndum, to be in a state of war, exposed to rapine; vera í góðum höndum, vina-höndum, góðra manna höndum, to be in good hands, among friends.
    β. læknis-hendr, ‘leech hands,’ healing hands; pains and sickness were believed to give way to the magical touch of a person gifted with such hands, Sdm. 4, Magn. S. Góða ch. 36 (Fms. vi. 73), cp. Rafns S. ch. 2; hönd full, a handful, Fms. ii. 302, vi. 38, viii. 306; fullar hendr fjár, hands full of gold:—kasta hendinni til e-s, to huddle a thing up; með harðri hendi, with hard hand, harshly, rudely; með hangandi hendi, with drooping hand, slothfully; fegins hendi, with glad hand, joyfully; sitja auðum höndum, to sit with empty hands, sit idle; but með tómar hendr, empty-handed, portionless, Thom.:—láta hendr standa fram úr ermum, to work briskly; víkja hendi til e-s (handar-vik), to move the hand to do a thing; það er ekki í tveim höndum að hafa við e-n, of double handed (i. e. faltering) half measures, when the one hand undoes what the other has done; kann ek þat sjá at ekki má í tveim höndum hafa við slíka menn, Band. 3; láta hönd selja hendi, of a ready bargain; láta e-t ganga hendi firr, to let go out of one’s hands, lose, Ld. 202; ok lét sér eigi hendi firr ganga, and never lost sight of him, 656 ii. 4; e-m fallask hendr, to be discomfited, lose one’s head (see falla); leggja görva hönd á allt, to be a ready hand, adept in everything, Thom. 300 (see göra F. 2); taka í hönd e-m, to join hands, Nj. 3; takask í hendr, to join, shake hands, Grág. ii. 80; leggja hendr saman, id., Gþl. 18,—of shaking hands as symbolical of a bargain, see the compds hand-lag, hand-festi, handa-band; eiga, taka, jöfnum höndum, to own, take with even hands, i. e. in equal shares, Grág. i. 171, ii. 66, Hkr. i. 318; vinna jöfnum höndum, to work even-handed, to help one another; e-m eru mislagðar hendr, one’s hands are amiss, when bad work is done by one from whom better was expected; honum hafa verið mislagðar hendr, etc.
    B. Metaph. usages:
    I. dat., sverja sér af hendi, to forswear, Fms. vii. 176; færa af höndum sér, to dismiss, Grág. i. 248; hefjask af höndum e-m, Fms. xi. 59:—af hendi e-s, on one’s behalf, part, Landn. 154; af hendi Hákonar, Fms. i. 20, iv. 118; af hendi landsmanna, ix. 359; af sinni hendi, of one’s own hand, for one’s own part, Grág. i. 392; reiða, greiða, gjalda, inna af hendi or höndum, to discharge, pay off, Fms. vii. 230, Nj. 146, 190, 232, 239, 257, 281, Grág. i. 82, ii. 374; selja, láta af hendi (höndum), to part with, dismiss, Nj. 186, 231, Fms. vii. 173, Rb. 12; líða af hendi, to pass, of time, Ísl. ii. 144, Fms. iv. 83: koma, bera at hendi, to happen, Nj. 71, 177: at hendi, as adv. in turn; hvern at hendi, each in turn, Fms. i. 150: þar næst Gunnarr, þá Loðinn, þá hverr at hendi, Nj. 140; hverr segir at hendi þat er frá honum hefir stolit verit, Mar.: felask á hendi e-m, to be under one’s charge, protection, Nj. 201, Bs. i. 167, 173. vera e-m á hendi, id., Fms. vii. 243; vera bundinn á hendi e-m, Sturl. i. 57: hafa e-t á höndum (hendi), to have a thing in hand, of duty, business to be done, Grág. i. 38; eiga ferð á höndum, Ld. 72; hvat er þér á höndum, what hast thou in hand? for what art thou concerned, distressed? Nj. 133, Ld. 270; ella eru þér stórir hlutir á höndum, Fms. vii. 30; ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free, Ld. 42: eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement), Fas. ii. 557; farvegr langr fyrir hendi, Fms. xi. 316; tveir kostir fyrir höndum, Nj. 264, Grág. i. 279; hafa sýslu fyrir höndum, Ísl. ii. 344; eiga vandræði fyrir höndum, Ld. 4; eiga gott fyrir höndum, Hkr. iii. 254: vera í hendi, to be at hand, within reach, at one’s disposal, in one’s power; hann er eigi í hendi, Fms. vi. 213; þat er eigi í hendi, ‘tis no easy matter, v. l.; hafa raun ( evidence) í hendi, Bs. i. 708; hafa ráð e-s í hendi sér, Ld. 174, Fas. i. 260; hafa vel, ílla í höndum, to behave well, badly, Ísl. ii. 387, Eg. 158; varð honum þat vel í höndum, 50: hafa e-t með höndum (fé, auðæfi, embætti, etc.), to have in hand, manage, discharge, Grág. ii. 389, Greg. 25, Stj. 248, Hkr. iii. 131; to design, hafa ráð, stórræði með höndum, 623. 51: hljóta undan hendi e-s, from one, at one’s hands, Fas. i. 365: undir höndum, eigi lítill undir höndum, not a small man to handle, Fms. vii. 17; vera undir höndum e-m, to be under or in one’s hands, under one’s protection, in one’s power, Sks. 337, Fms. i. 7, 13; sitja undir hendi e-m, Hkr. i. 166,—um hendr, Fms. iv. 71, is prob. an error = undir hendi.
    2. absol., annarri hendi, on the other hand, Fms. vii. 158; en annarri hendi vildu þeir gjarna veita konungi hlýðni, ix. 258.
    II. acc., with prepp.; á hönd, á hendr, against; höfða sök, lýsa vígi (etc.) á hönd e-m, to make a suit … against, Grág. i. 19, Nj. 86, 87, 98, 99, 101, 110, 120, 230; hyggja e-t á hendr e-m, to lay a thing to a person’s charge, Hom. 115; reynask á hendr e-m, to have a charge brought home to one, Fms. xi. 76; snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility upon …, Nj. 215; færa, segja stríð á hendr e-m, to wage, declare war against one; fara geystr á hendr e-m, to rage against, Fms. vii. 230; færask e-t á hendr, to undertake, Nj. 126; ganga á hönd e-m, to vex one, 625. 33; sótt elnar á hendr e-m, Eg. 126; leggja e-t á hendr e-m, to lay ( a burden) on one’s hands, Fms. xi. 98; in a good sense, ganga á hönd, to pay homage to, submit, Ó. H. 184; dreif allt fólk á hönd honum, submitted to him, filled his ranks, Fms. i. 21; bjargask á sínar hendr, by one’s own handwork, Vápn. 28; (for at hönd, Grág. i. 135, read á hönd): selja, fá, gefa e-t í hönd, hendr e-m, to give into one’s hands, hand over; selja sök í hönd e-m (handsöl), Grág. ii. 80, Nj. 4, 98, 112, 186; so, halda e-u í hönd e-m, Ísl. ii. 232, Fms. vii. 274; búa í hendr e-m, to make it ready for one, Ld. 130; veiði berr í hendr e-m, Nj. 252; kalla til e-s í hendr e-m, to lay claim to a thing at the hands of another, Ld. 300, Eg. 350, Fms. iv. 222, ix. 424; þegar í hönd, offhand, immediately, Bs. i; þá sömu nótt er fór í hönd, the following night, Fms. viii. 397, Glúm. 341; gjalda í hönd, to pay in cash, Vm. 16; veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher, Fb. i. 432: undir jafna hönd, equally, Sturl. iii. 243; standa óbrigðiliga undir jafna hönd, Dipl. v. 26: væra hægt um hönd, to be easy in hand, Nj. 25; þegar eg vil er hægt um hönd, heima á Fróni að vera, Núm. 1. 10; but mér er e-t um hönd, it is awkward, costs trouble: hafa við hönd sér, to keep at hand, Fms. x. 264; tóku konur manna ok dætr ok höfðu við hönd sér viku, Grett. 97; hafa e-t við höndina, to have it at hand.
    III. gen., with prepp.; til handa e-m, into one’s hands; fara Guði til handa, to go into God’s hands, Blas. 51; ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him, Rb. 404, Eg. 12, Fms. vii. 234, Fas. ii. 522; ef þat berr þér til handa, if it befalls thee, i. 135; þá skömm kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door, Nj. 191: for one, on one’s behalf, biðja konu til handa e-m, 120, 180, Grág. i. 353; í þeirri bæn er hann orti oss til handa, for its, for our use, our sake, 655 i. 2; hann hélt fénu til handa Þrándi, Landn. 214, Nj. 151; safnar konungr liði (til) handa Oddi, Fas. ii. 553; til handa Þorkatli, Fs.
    β. dropping the prep. til; mikit fé handa honum, Rd. 195 (late MSS.): whence, handa has become an adverb with dat., handa e-m, for one, Lat. alicui, which is freq. in mod. usage.
    2. adverbial; allra handa, Dan. allehaande, of every kind; allra handa árgæzka, Edda (pref.); allra handa ganganda fé, Þórð. 51 new Ed.; fjögurra handa, of a fourfold kind, H. E. i. 525.
    3. absol., minnar handar, for my part, Ísl. ii. 356; yðvarrar handar, for your part, Fms. ix. 498; hvárrar-tveggju handar, on either hand, Skálda 164; innan handar, within one’s hands, easy, Ld. 112; þótti þeim innan handar falla at taka land þetta hjá sér sjálfum, 210.
    C. COMPDS:
    I. plur., handa-afl, n., Edda, = handafl, p. 237. handa-band, n. a joining or shaking of hands, as a law term = handlag, Dipl. i. 11, iv. 2, Vígl. 23; in plur., Bs. (Laur. S.); heilsa, kveðja með handabandi. handa-festi, f. a hold for the hands, Fms. ii. 276. handa-gangr, m. grasping after a thing with all hands, Fas. iii. 345. handa-görvi, f. ‘hand-gear,’ gloves, Sd. 143, Fbr. 139. handa-hóf, n., in the phrase, af handahófi, at random. handa-kenning, f. hand touching, Eluc. 20. handa-klapp, n. a clapping of hands, Skálda 174. handa-læti, n. pl. gestures with the arms, Sks. 116. handar-mál, n., in the phrase, at handarmáli, in heaps; var þá drepit lið hans at handarmáli, Fas. i. 41. handa-saumr, m. tight gloves, Bs. ii. 10. handa-síðr, adj. = handsíðr. handa-skil, n. pl., in the phrase, sjá ekki h., not to see one’s own hands, as in the dark, in a dense fog. handa-skol, n. pl. maladroitness; það er allt í handaskolum. handa-skömm, f. shameful work, a scandal; það er mesta h.! handa-staðr, m. the print of the hands. Fas. i. 285. handa-tak, n., -tekt, f., -tekja, u, f. a taking of hands, as a bargain, Háv. 42, H. E. ii. 194, D. N. i. 398. handa-tæki, n. pl. a laying hold, a fight, Bs. i. (Laur. S.): a pledging of hands, Dipl. ii. 6, D. N. passim. handa-upphald, n. a lifting the arms, Stj. 296. handa-verk, n. pl. one’s handiwork, doings, N. G. L. i. 76, Fms. vii. 295, Stj. 198; í handaverkum eða bókfræði, 46; handaverk manna, men’s handiwork, Blas. 47; Guðs h.; ek em þín h., Sks. 610; hans h., Fms. viii. 406.
    II. sing., handar-bak, n. the back of the hand, Sdm. 7. handar-gagn, n. a being ready to the hand; leggja e-t til handargagns, to lay it so as to be ready at hand, Hkr. ii, 158, 249. handar-grip, n. a measure, = spönn, Karl. 481. handar-hald, proncd. handarald, n. a handle, Fas. ii. 355. handar-jaðarr, m. the hand’s edge; in the phrase, vera undir handar-jaðri e-s, to be in one’s hands, in one’s power, Fær. 201. handar-kriki, a, m. ‘hand’s-creek,’ the arm-pit, Eg. 396, Fms. vi. 348, Sturl. ii. 37. handar-mein, n. a sore in the hand, Bs. i. 115, 187, Sturl. ii. 177. handar-stúfr, m. a ‘hand-stump,’ stump of the arm, the hand being hacked off, Fms. x. 258, xi. 119. handar-vani, a, m. maimed in hand, Hm. 70, Matth. xviii. 8. handar-veif, n., í handarveifi, in a ‘wave of the hand,’ in a moment. handar-vik, n. the hands’ reach, movement, work; lítið handarvik, a small work. handar-væni, a, m. want of hands (?), Hm. 72.
    ☞ For the compds in hand- see pp. 237, 238.

    Íslensk-ensk orðabók > HÖND

  • 10 LÚTA

    (lýt; laut, lutum; lotinn), v.
    1) to lout, bow down (konungr laut þá allt niðr at jörðu);
    2) to bow to in homage or worship (Erlingr laut konungi ok heilsaði honum);
    3) to give away, yield; hinir lægri verða at l., the weaker has to yield;
    4) with preps., l. at e-u, to bear upon, have reference to (þat sem at lýtr þess manns lofi); to bow for a thing; l. at litlu, to be thankful for little; l. til e-s, to belong to, bear upon (þetta efni lýtr til lofs herra Guðmundi); to pay homage, show deference, to (lutu allir til hans); l. undir e-n, to be subject to (þeir ætluðu engan guð vera þann, er þeir áttu undir at l.).
    * * *
    pres. lýt, pl. lútum; pret. laut, lauzt (Nj. 70), laut, pl. lutu; subj. lyti; part. lotit: a weak pres. lúti, lúti ek helgum dómi, the Runic poem; pret. lútti, Barl. 199, Stj. 229: [A. S. lútan; Old and North. E. lout; Dan. lude]:—to lout, bow down; konungr laut þá allt niðr at jörðu, Fms. i. 159; hann hélt höndunum yfir höfuð sér ok laut til altaris, ok bar yfirhöfnina aptr af herðum honum er hann hafði lotið undan, iv. 172, 173; stendr hann á knjánum ok ölnbogunum, lýtr hann niðr mjök við, xi. 64; at eigi skal þurfa at lúta optar um sinn í hornit, en er hann þraut erendit ok hann laut ór horninu, Edda 32; Grettir sá er hann laut ok spyrr hvat hann tók upp, Grett. 93; hann lýtr fram yfir borðit, Þiðr. 323; þá féll niðr spónn fyrir henni, hón laut niðr eptir, Eb. 36.
    2. of worship; þat er upphaf laga várra, at austr skolum lúta ok gefask Kristi, it is the beginning of our law, that we shall all lout towards the east, and give ourselves to Christ, N. G. L. i. 339; Barlaam lútti í austrið ok bað til Guðs, Barl. 199; henni ek laut hinnsta sinni, ægis-heimi í, I louted to her (viz. the sun) the last time in this world, i. e. it was the last day of my life, Sól. 41, (cp. á baðmi viðar þeim er lúta austr limar, Sdm. 11), referring to a heathen rite of bowing towards the east (the rising sun) during prayer, cp. Landn. 1, ch. 9.
    3. of doing homage, with dat. of the person; Erlingr laut konungi ok heilsaði honum, Ó. H. 119; hljópu þeir upp allir ok lutu því skrimsli, 109; lauztú mér nú, segir Skarphéðinn, en þó skaltú í móður-ætt falla áðr vit skiljum, Nj. 70; Þórarinn svaraði ok laut konunginum, Ó. H. 118; þessi maðr kvaddi konung ok laut honum, Orkn. 116, and passim, cp. also Sól. 41; lútti Joseph þá lítillátliga allt niðr til jarðar, Stj. 229; hann kvað fyrr myndi hann tröll taka en hann lyti honum, Fs. 53: lúta undir e-n, to be subject to, Bs. ii. 5, Barl. 25: to belong to, bear upon a subject, þetta efni lýtr til lofs herra Guðmundar, Bs. ii. 146; hvar hann vildi at þetta ráð lyti, O. H. L. 5; hann var þar með mestri virðingu ok lutu allir til hans, paid him homage, Fb. i. 431; lúta til útlendra konunga, Ó. H. 45; þangat lýtr allt ríkit, þar eru Uppsalir, 65; en hitt mun mér örðgara þykkja at lúta til Selþóris er þrælborinn er í allar ættir, 112.
    4. to give way, yield; þá lét ek til ok laut ek, Mar.; er hann hafði látið lúta undan Vagni, Fms. i. 174; hinir lægri verða at lúta, the weaker has to lout, a saying, Grett. 162; þá á þar dómnum at vægja um þess manns mál er svá er at lotinn, who is thus brought to his knees, Sks. 663; áðr Niflungar lúti, Þiðr. 328; lúta í gras, to bite the dust, Fbr. 90 new Ed.: lúta at litlu, to be thankful for little, Grett. 134.
    II. part. lotinn, ‘louting,’ bowed, bent down, used as adj.

    Íslensk-ensk orðabók > LÚTA

  • 11 mersing

    f. = messing.
    * * *
    or messing, f. brass, Þorf. Karl. 374; enda lögsilfr þat er meiri hluti sé silfrs en messingar, ok þoli skor, Grág. i. 392; mersingar-spónn, a brasen spoon, Þorf. Karl. 376, Pm. 6; mersingar-hestr, a brasen horse, Glúm. 353; mersingar-ker, -stika, -ketill, -kola, -kross, -lampr, a brasen vessel … lamp, Vm. 2, 8, 35, 102, 129.

    Íslensk-ensk orðabók > mersing

  • 12 REGIN

    (gen. ragna), n. pl. the ruling powers, the gods, = rögn.
    * * *
    n. pl., only in nom. and acc., for ragna, rögnum are formed from rögn (q. v.), analogously to magn and megin; [Ulf. ragin = γνώμη, δόγμα, and raginon = ἡγεμονεύειν, ragineis = σύμβουλος, βουλευτής; Hel. reginu-gescapu = mighty weird]:— the gods as the makers and rulers of the universe, the word being peculiar to the ancient poems; regin heita goð heiðin, bönd ok rögn, Edda ii. 430: freq. in the Vsp., þá gengu r. öll á rökstóla, ginnheilög goð, 6, 9, 27, 29; nýt regin, Vþm. 25; fróð regin, 26; vís regin, 39; fjöld ek fór fjöld ek reynda regin, 44, 46, 48, 50, 54; blíð regin, Gm. 6, 37, 41, Ls, 32; holl regin, 4; þá er regin deyja, Vþm. 47; urðu heldr hamljó: regin, Haustl. 10; ráð öll ok regin, Hkm. 18; Hrímfaxi heitir er hverja dregr nótt of nýt regin, Vþm. 13, 14:—regin is a pantheistic word, including the world, in such phrases as, unz rjúfask regin, 40; þá er rjúfask regin, 52, Gm. 4, Ls. 41; þá er í ráði at regn (i. e. regin, acc.) um þrjóti, then is the end of the world nigh, Hdl. 41; cp. ragna rök, the world-doom, answering to Saxon muspilli; as also ragna-rökr, for the explanation of which word see rök and rökr: ginn-regin, q. v.; upp-reginn, the heavenly powers, Haustl.; þrym-regin, q. v.; ragna sjöt, the seat of the gods = the heavens, Vsp. 33: in prose only in the phrase, enda mælir rán ok regin (acc.) við oss á sogurt ofan, he speaks to us rán and regin, i. e. he scolds and curses, Ölk. 36; hann var Baldr með Ásum, er öll regin grétu, Fas. i. 473, in a paraphrase from a lost poem.
    II. in pr. names, Reginn, a mythical name, Edda, Völs. S: esp. in compds, Regin-leif, a fem. name, Landn., but mostly contr. Ragn- or Rögn-: of women, Ragna, Ragn-heiðr, Ragn-hildr; of men, Ragnarr, Rögn-valdr, Landn.; cp. old Germ. and Saxon names beginning with Ragin-, mod. Rain-, Rayn-, Ran-, as Reginald, Reynolds. In COMPDS, [cp. Hel. regini-blind, regin-scatho, regin-thiof], mighty, great: regin-djúp, n. the deep sea. regin-djúpr, adj. mighty deep, Vísna bók 1612. regin-dómr, m. pl. the mighty doom, the last judgment, Vsp. 64; rúnar ok regindóma, mighty spells, Hm. 112 (but not in Cod. Reg.) regin-fjall, n. a wild fell, mountain wilderness, Gsp., and in mod. usage. regin-gaddi, a, m. = reginnagli, Edda ii. 494. regin-grjót, n. the holy stones, altars (hörgr), Gs. 19 regin-haf, n. the main, freq. in mod. usage. regin-hylr, m. = regindjúp, Stef. Ól. regin-kungr, adj. = Gr. διογενής, epithet of a king, Hðm. 26. regin-kunnr, adj. world-known, Hm. 112. regin-nagli, a, m. a sacred peg in the ancient high-seats was called so, Eb. 10 new Ed. regin-spönn, f. a kind of axe, Edda (Gl.) regin-þing, n. the great council, Hkv. 1. 50.

    Íslensk-ensk orðabók > REGIN

  • 13 rygjar-tó

    f., spelt rykkjar-tó, Ó. H. 227, Hkr. ii. 384, and some other vellums, see Fms. v. 101, v. l. 3, cp. also O. H. L. 60:—a ‘lady’s tae’(see tó), a tax on linen to be paid by every mistress of a house; húsfreyja hver (skyldi fá konungi) r., þat var lín órennt, svá mikit, at fengi spennt um mesta fingri ok lengsta (lengsta fingri ok þumalfingri. Fms. l. c. better); synjar-spönn, ok rygjar-tó, ok reykmela, þat hafa konungar getit Naumdælum, at þeir skolu eigi heldr greiða en allir aðrir Þrændir, N. G. L. i. 258.

    Íslensk-ensk orðabók > rygjar-tó

  • 14 SKEIÐ

    I)
    (pl. -ir), f.
    1) war-ship, galley (snekkjur ok skeiðir);
    2) a weaver’s reed, sley;
    3) pl. sheath (tók hann kníf sinn ór skeiðum).
    n.
    1) race, run;
    renna skeið við e-n, to run a race with one;
    ríða á skeið, to ride at full speed;
    hlaupa á skeið, to set off running (hann kastar niðr verkfœrum ok hleypr á skeið heim til bœjar);
    gera (or renna) skeið at e-u, to make a run at a thing;
    skapa (or skopa) skeið, to take a run;
    taka e-t á skeiði, to catch it on the move (G. tók knöttinn á skeiði);
    2) race-course (var þar gott skeið at renna eptir sléttum velli);
    skammt, langt skeið, a short, long way;
    4) space of time (þat var eitt skeið, at);
    nökkut skeið, for some time (Njáll þagnaði nökkut skeið);
    um skeið, for a while;
    annat skeið, after a while, every now and then (hann hafði niðri aðra höndina at jörðu ok bregðr henni annat skeið at nösum);
    vera á œsku skeiði, á léttasta skeiði aldrs, to be in the prime of life;
    vera af œsku skeiði, to be no longer a young man.
    * * *
    1.
    f., pl. skeiðr, Fb. i. 532. l. 1, ii. 42. l. 4, Fms. iv. 135, vi. 78, x. 54 (in a verse); the form skeiðar (see Lex. Poët.) seems to be erroneous: [akin to skíð and skeið, n.]:—a kind of swift-sailing ship of war of the class langskip, but distinguished from dreki, freq. in the Sagas; Erlingr átti skeið mikla, hón var tvau rúm ok þrjátigi, Fms. iii. 41, Ó. H. passim, cp. Fms. i. 46, vi. 308; tuttugu langskip, tvær skeiðr ok tvá knörru, v. 169, cp. snekkja.
    II. the slay or weaver’s rod, with which in former times the weft was beaten; sverð var fyrir skeið (cp. skulum slá sverðum sigrvef þenna), Nj. 275; vind-skeið, q. v.
    2. a spoon, Dan. skee, freq. in mod. usage; a spoon made of silver is skeið of horn spónn, of wood sleif; the word is mod., but occurs in D. N. i. 895, ii. 627 (of the begin, of the 15th century).
    COMPDS: skeiðar-kinn, skeiðar-nef, a nickname, from the beaks of swift ships, Landn. skeiðar-kylfi, n. a club or beak on the skeið, Ó. H. 40 (Fb. ii. 44, where kylfa, f., as also in Sighvat’s verse).
    2.
    n. a race; renna skeið við e-n, to run a race with one, Edda 31; ríða á skeið, to ride at full speed, Ísl. ii. 252; hleypa (hesti) á skeið, id.; renna at í einu skeiði, in one run, one bound, Glúm. 386; taka e-n á skeiði, to overtake, Karl. 431; þeir tóku þá skeið ( gallopped) ofan eptir ánni, Sturl. iii. 23; skapa skeið (or skopa skeið, Fas. ii. 283, Gísl. 69, FS. 51), to take a run, Fas. ii. 553, Al. 169, Edda 31; renna skeið at kastala vegginum, Sturl. ii. 144, Fær. 110; göra skeið at vegginum, Eb. 310; hann görði skeið at dyrunum, Sturl. i. 143; hlaupa á skeið, to take a run, Njarð. 370; taka skeið, Orkn. 416; reyna skeið, Fms. vii. 170.
    II. a course, of space; var þar gott skeið at renna eptir sléttum velli, … til skeiðs enda … á mitt skeiðit, Edda 31; er þeir kómu á skeið þat er síðan er kallað Dúfuness-skeið, … á miðju skeiði, Landn. 194; skamt skeið, a short way, Fms. viii. 34; fór hann nökkuð skeið með Rafni, Bs. i. 766: langt skeið, Edda 54: = Lat. stadium, Stj., Rb., Eluc.
    2. of a space of time; þat var eitt skeið, it was one space of time that …, Fas. ii. 408; Njáll þagnaði nokkut skeið, a while, Nj. 65; um skeið, for a while, Fms. vii. 339; hann hafði niðri aðra hendina á jörðu, ok bregðr henni annat skeið ( every now and then) at nösum sér, Fær. 170; hann lagði sverðit um kné sér ok dró annat skeið til hálfs, Eg. 304: of the time of day, um sólar upprásar-skeið, dagmála-skeið, lýsingar-skeið, miðmunda-skeið, nón-skeið, náttmála-skeið, sólarfalls-skeið, dagsetrs-skeið, miðnættis-skeið, passim; see dagmál, nón, miðmundi, etc.: of the seasons, miðsumars-skeið, vetrnátta-skeið, Leiðar-skeið, see miðsumar, etc.: of life, vera á æsku skeiði, in the prime of life; á léttasta skeiði aldrs, id., Eg. 536.
    III. in local names, Skeið, Skeiðar-á, Landn. Skeiða-menn, m. pl. the men of S., Sturl.

    Íslensk-ensk orðabók > SKEIÐ

  • 15 spanna

    að, [spönn], to span with the hand.

    Íslensk-ensk orðabók > spanna

  • 16 spannar-

    see spönn.

    Íslensk-ensk orðabók > spannar-

  • 17 handar·grip

    Old Norse-ensk orðabók > handar·grip

  • 18 spánn

    m., тж. spónn, gen. spánar, dat. spæni; pl. spænir или spœnir, acc. spánu или spónu
    1) щепка, стружка (от рубанка, ножа, топора, сверла)
    2) мишень, цель

    Old Norse-ensk orðabók > spánn

  • 19 опридам

    опри́дам, опреда̀ гл. spinnen (sponn, gesponnen) unr.V. hb tr.V., fertig spinnen, verspinnen unr.V. hb tr.V.

    Български-немски речник > опридам

  • 20 spàin

    a spoon, Manx spain; from norse spánn, spónn, spoon, chip, Middle English sp$$-n, Anglo-Saxon spón, chip. Irish spúnóg, spoon, is from the English

    Etymological dictionary of the Gaelic language > spàin

См. также в других словарях:

  • sponn — spandere, stendere all aria qualcosa per asciugare, sciorinare …   Dizionario Materano

  • spenn i sponn — spendere e spandere , spendere con eccessiva larghezza …   Dizionario Materano

  • spoon — {{11}}spoon (n.) O.E. spon chip, shaving, from P.Gmc. *spænuz (Cf. O.N. spann, sponn chip, splinter, Swed. spôn a wooden spoon, O.Fris. spon, M.Du. spaen, Du. spaan, O.H.G. span, Ger. Span chip, splinter ), from PIE *spe …   Etymology dictionary

  • Spinnen — 1. Da sie spann, hatte sie an. – Petri, II, 64. 2. De nich spinnt, de nich winnt. (Bremen.) – Köster, 251. 3. Die eine spinnt sich einen Rock zu Ehren, die andere zu Unehren, eine dritte gar keinen. 4. Die nicht gern spinnen, geben gute… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Hans Memling — Selbstbildnis auf dem Donne Altar in der National Gallery, London Denkmal für Hans Memling an der Kunsthalle Hamburg …   Deutsch Wikipedia

  • Joe Chill — Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer Überarbeitung. Näheres ist auf der Diskussionsseite angegeben. Hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. Inhaltsverzeichnis 1 Gegner Batmans im Laufe der Jahrzehnte …   Deutsch Wikipedia

  • Johann David Linse — 1789 im Zuchthaus von Ludwigsburg Johann David Linse (auch Linsing und Lensing, * 1751 in Großbottwar; † 21. November 1789 in Ludwigsburg) war Gastwirt und berüchtigter Räuber im nördlichen Württemberg …   Deutsch Wikipedia

  • Mihail Sebastian — Mihail Sebastian, eigentlich Iosif Hechter (* 18. Oktober 1907 in Brăila; † 29. Mai 1945 in Bukarest), war ein rumänischer Schriftsteller. Während seine Dramen und Romane zumindest außerhalb Rumäniens wenig bekannt sind, erfuhr ab 1996 die… …   Deutsch Wikipedia

  • Mr. Zsasz — Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer Überarbeitung. Näheres ist auf der Diskussionsseite angegeben. Hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. Inhaltsverzeichnis 1 Gegner Batmans im Laufe der Jahrzehnte …   Deutsch Wikipedia

  • Mr Zsasz — Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer Überarbeitung. Näheres ist auf der Diskussionsseite angegeben. Hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. Inhaltsverzeichnis 1 Gegner Batmans im Laufe der Jahrzehnte …   Deutsch Wikipedia

  • Nebenfiguren im Batman-Universum — Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer Überarbeitung. Näheres ist auf der Diskussionsseite angegeben. Hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. Inhaltsverzeichnis 1 Gegner Batmans im Laufe der Jahrzehnte …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»