-
1 sodalis
sodālis, e, gesellschaftlich, kameradschaftlich, I) adi.: turba, Ov. rem. 586. – II) subst., sodālis, is, m., A) der Kamerad, Spielkamerad, Gespiele, Gefährte, der gute Freund, Busenfreund, a) eig., Ter. u. Cic. – b) übtr.: α) b. lebl. Subjj., der Kamerad, Gesellschafter, sodalis hiemis, v. Hebrus, Hor.: u. sodalis Veneris, v. Mischkessel (cratera), weil Wein und Liebe gern beisammen sind, Hor. – β) in etwas ein Kamerad = ähnlich, ille sodalis istius erat in hoc morbo, Cic. II. Verr. 1, 91. – B) insbes.: 1) der Tischgenosse, Eßgesellschafter, im üblen Sinne, der Zechbruder Cic. u.a. – 2) der Cicisbeo, Mart. 9, 3, 8. Hieron. adv. Iov. 1, 48. – 3) das Mitglied einer Verbrüderung, -Verbindung, a) im guten Sinne, eines Priesterkollegiums, sibi in Lupercis sodalem esse, Cic.: bes. von den Eigenpriestern der vergötterten Kaiser, sodales Augustales (s. Augustālis), Tac. u.a.: sodales Titiales Flaviales, Inscr.: sodales Hadrianales, Spart, u. Inscr. – b) im üblen Sinne = der Spießgeselle, Mitteilnehmer an unerlaubten Verbindungen (bes. zum Erkaufen der Stimmen, zu Verschwörungen usw.), Cic. Planc. 46. Plaut. Pers. 561. – / Abl. sodale, Mart. 1, 86, 5; 106, 2. Plin. ep. 2, 13, 6. Argum. Plaut. most. 11. Argum. 2. Plaut. merc. 14: Abl. sodali, Plaut. Curc. 68. Cic. de or. 2, 197. Ov. trist. 3, 6, 13 u.a.
-
2 sodalis
sodālis, e, gesellschaftlich, kameradschaftlich, I) adi.: turba, Ov. rem. 586. – II) subst., sodālis, is, m., A) der Kamerad, Spielkamerad, Gespiele, Gefährte, der gute Freund, Busenfreund, a) eig., Ter. u. Cic. – b) übtr.: α) b. lebl. Subjj., der Kamerad, Gesellschafter, sodalis hiemis, v. Hebrus, Hor.: u. sodalis Veneris, v. Mischkessel (cratera), weil Wein und Liebe gern beisammen sind, Hor. – β) in etwas ein Kamerad = ähnlich, ille sodalis istius erat in hoc morbo, Cic. II. Verr. 1, 91. – B) insbes.: 1) der Tischgenosse, Eßgesellschafter, im üblen Sinne, der Zechbruder Cic. u.a. – 2) der Cicisbeo, Mart. 9, 3, 8. Hieron. adv. Iov. 1, 48. – 3) das Mitglied einer Verbrüderung, -Verbindung, a) im guten Sinne, eines Priesterkollegiums, sibi in Lupercis sodalem esse, Cic.: bes. von den Eigenpriestern der vergötterten Kaiser, sodales Augustales (s. Augustalis), Tac. u.a.: sodales Titiales Flaviales, Inscr.: sodales Hadrianales, Spart, u. Inscr. – b) im üblen Sinne = der Spießgeselle, Mitteilnehmer an unerlaubten Verbindungen (bes. zum Erkaufen der Stimmen, zu Verschwörungen usw.), Cic. Planc. 46. Plaut. Pers. 561. – ⇒ Abl. sodale, Mart. 1, 86, 5; 106, 2. Plin. ep. 2, 13, 6. Argum. Plaut. most. 11. Argum. 2. Plaut. merc. 14: Abl. sodali, Plaut. Curc. 68. Cic. de or. 2, 197. Ov. trist. 3, 6, 13 u.a. -
3 sodalis
I eтоварищеский, дружественный, дружеский ( turba O)II sodalis, is (abl. i и e) m.1) товарищ, приятель, друг Pl, Ter, C etc.; собрат (s. alicujus in aliquā re C); спутник (Eurus s. hiĕmis H)2) собутыльник C3) член общества, соучастник, сообщник Pl, C4) pl. члены жреческой коллегии ( sodales Augustales T) -
4 sodalis
sŏdālis, is (abl., regularly, sodali;I.sodale,
Mart. 1, 86, 5; Plin. Ep. 2, 13, 6), comm. [cf. Sanscr. svadhā, will, power; Gr. ethos, custom; v. Curt. Gr. Etym. p. 251].In gen., a mate, fellow, intimate, comrade, crony, boon-companion, etc. (freq.and class.; a favorite word with Plautus; cf.:b.socius, familiaris): tuos amicus et sodalis,
Plaut. Merc. 2, 4, 7:hic sodalis tuos amicus optimus,
id. Cas. 3, 3, 18; so (with amicus) id. Bacch. 3, 3, 71:sodalem me esse scis gnato tuo,
id. Most. 5, 2, 32:sex sodales repperi, Vitam, amicitiam, etc.,
id. Merc. 5, 2, 4:quid enim aut illo fidelius amico aut sodale jucundius?
Plin. Ep. 2, 13, 6:si frater aut sodalis esset,
Ter. Ad. 4, 5, 74: sodalis et familiarissimus Dolabellae, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 7:primum habui semper sodales. Sodalitates autem me quaestore constitutae sunt sacris Idaeis... epulabar igitur cum sodalibus omnino modice, etc. (shortly after: coetu amicorum),
Cic. Sen. 13, 45:popularis et sodalis,
id. Ac. 2, 37, 118:meus sodalis,
id. de Or. 2, 49, 200:adulescentes aliquot, aequales sodalesque: adulescentium Tarquiniorum,
Liv. 2, 3:in urbem reversus sodalibus legi,
Plin. Ep. 7, 4, 7:Pompei meorum prime sodalium,
Hor. C. 2, 7, 5:gaudentem parvisque sodalibus et lare certo Et ludis,
id. Ep. 1, 7, 58:sodalis istius (Verris) in hoc morbo et cupiditate,
Cic. Verr. 2, 1, 36, § 91:veterem tutare sodalem,
Ov. P. 2, 4, 33:O jucunde sodalis,
id. ib. 1, 8, 25:dilectos inter sors prima sodalis,
id. Tr. 4, 5, 1.—In the poets, adject.:II.turba sodalis,
the band of friends, Ov. R. Am. 586.—Of things:Hebrus,
Hor. C. 1, 25, 19:cratera,
id. ib. 3, 18, 6.—In partic.A.A fellow or member of a corporation, society, fraternity, college, etc.: sodales sunt, qui ejusdem collegii sunt, quam Graeci hetairian vocant, Dig. 47, 12, 4.—Of the members of a college of priests:B.sodales in Lupercis,
Cic. Cael. 11, 26:Sodales Titii,
Tac. A. 1, 54:Augustales,
id. ib. 3, 64; Suet. Claud. 6; id. Galb. 8; Inscr. Orell. 2364 sq.; 1588; 1593; 1611 et saep.—In a bad sense, a participator, accomplice in unlawful secret associations (esp. for buying votes, plotting against the State, etc.):2.quos tu si sodales vocas, officiosam amicitiam nomine inquinas criminoso,
Cic. Planc. 19, 46:tu in illis es decem sodalibus: Te in exsilium ire hinc oportet,
Plaut. Pers. 4, 4, 12.—A gallant, Mart. 9, 3, 8; Hier. adv. Juv. 1, 48. -
5 Augustālis
Augustālis, e de l'empereur Auguste. - Augustales ludi: jeux en l'honneur d'Auguste. - Augustales sodales (sacerdotes): prêtres d'Auguste (prêtres institués par Tibère en l'honneur d'Auguste). - Augustales milites, Veg. Mil. 2, 7: soldats ajoutés par Auguste. - Augustalis (praefectus Augustalis): préfet d'Egypte. - voir hors site augustales. -
6 Augustalis
Augustālis, e (Augustus), den Kaiser Augustus betreffend, augustalisch, des Augustus, maiestas, kaiserliche, Cod. Iust.: ludi, dem Augustus zu Ehren am 12. Okt. gefeiert, Tac. ( auch Augustalia, ium, n., Inscr.): sodales od. sacerdotes Aug., auch bl. Augustales, ein dem Augustus zu Ehren von Tiberius errichtetes Priesterkollegium von 25 Priestern, Tac.: versch. seviri Aug., Augustalkollegium von sechs Priestern, von Augustus eingesetzt zum Kultus der Laren und Penaten an den Kreuzwegen, bes. häufig in den Munizipien u. Kolonien, Petr. 30, 2; auch bl. Augustales, Porphyr. Hor. sat. 2, 3, 281. Corp. inscr. Lat. 10, 114. – Praefectus Aug., auch bl. Augustalis, der Präfekt (Statthalter) in Ägypten, ICt. – endlich Augustālēs, ium, m., den Legionen Zugeordnete, Veget. mil. 2, 7.
-
7 Augustalis
Augustālis, e (Augustus), den Kaiser Augustus betreffend, augustalisch, des Augustus, maiestas, kaiserliche, Cod. Iust.: ludi, dem Augustus zu Ehren am 12. Okt. gefeiert, Tac. ( auch Augustalia, ium, n., Inscr.): sodales od. sacerdotes Aug., auch bl. Augustales, ein dem Augustus zu Ehren von Tiberius errichtetes Priesterkollegium von 25 Priestern, Tac.: versch. seviri Aug., Augustalkollegium von sechs Priestern, von Augustus eingesetzt zum Kultus der Laren und Penaten an den Kreuzwegen, bes. häufig in den Munizipien u. Kolonien, Petr. 30, 2; auch bl. Augustales, Porphyr. Hor. sat. 2, 3, 281. Corp. inscr. Lat. 10, 114. – Praefectus Aug., auch bl. Augustalis, der Präfekt (Statthalter) in Ägypten, ICt. – endlich Augustālēs, ium, m., den Legionen Zugeordnete, Veget. mil. 2, 7.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Augustalis
-
8 Augustalis
Augustālis, e [Augustus\]sodales (или sacerdotes) Augustales T — августалии (жреческая коллегия, учреждённая Тиберием в честь Августа)praefectus A., тж. praefectus praetorio Augustali CJ — римский префект Египта -
9 Augustalis
Augustālis, e, adj., relating to the emperor Augusius, of Augustus, Augustan: ludi (or AVGVSTALIA in the Calendar in Inscr. Orell. II. p. 411), celebrated on the 12th of October, in commemoration of the day on which Augustus returned to Rome, Tao. A. 1, 15 and 54:sodales,
a college of twenty-five priests instituted in honor of Augustus, after his death, by Tiberius, Tac. A. 1, 54; 3, 64; Suet. Claud. 6; id. Galb. 8;called also sacerdotes,
Tac. A. 2, 83; and absol.:Augustaies,
id. ib. 3, 64; id. H. 2, 95; Inscr. Orell. 610. In the municipal cities and colonies there were such colleges of priests of Augustus, composed of six men, called Seviri Augustales, Petr. 30, 2; cf. Inscr. Orell. II. p. 197 sq.— The prefect of Egypt was called Praefectus Augustalis, Dig. 1, 17; cf. Tac. A. 12, 60; and:vir spectabilis Augustalis, Cod. 10, 31, 57 and 59.— Augustales milites,
those added by Augustus, Veg. Mil. 2, 7. -
10 Aurelianus
Aurēliānus, ī, m., Flavius Claudius, ein römischer Kaiser (reg. 270–275 n. Chr.), Vopisc. Aurel. 1 sqq. u.a. – Dav.: a) Aurēliānus, a, um, aurelianisch, sodales, Priester nach Art der Augustales, Capit. Anton. phil. 7, 11: argentei (Silberlinge), von Kaiser Aurelianus geschlagen, Vopisc. Prob. 4, 5: balneum, von Kaiser Aurelianus erbaut, Corp. inscr. Lat. 11, 556. – b) Aurēliānēnsis urbs, das heutige Orléans, Sidon. ep. 8, 15.
-
11 Aurelianus
Aurēliānus, ī, m., Flavius Claudius, ein römischer Kaiser (reg. 270-275 n. Chr.), Vopisc. Aurel. 1 sqq. u.a. – Dav.: a) Aurēliānus, a, um, aurelianisch, sodales, Priester nach Art der Augustales, Capit. Anton. phil. 7, 11: argentei (Silberlinge), von Kaiser Aurelianus geschlagen, Vopisc. Prob. 4, 5: balneum, von Kaiser Aurelianus erbaut, Corp. inscr. Lat. 11, 556. – b) Aurēliānēnsis urbs, das heutige Orléans, Sidon. ep. 8, 15.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Aurelianus
-
12 Aurelianensis
Aurēlĭānus, i, m.I.Flavius Claudius, a Roman emperor who reigned A. D. 270-275; his life was written by Vopiscus; Inscr. Orell. 489; 1026 sq.; 1535; 1856.—II.Derivv.A.Aurēlĭānus, a, um, adj., of Aurelian: sodales, a college of priests like the Augustales, Capitol. M. Anton. Philos. 7 fin.:B.BALNEVM,
built by Aurelian, Inscr. Grut. 178, 3.—Aurēlĭānensis, e, adj.: urbs, the present Orleans, Sid. 8, 15. -
13 Aurelianus
Aurēlĭānus, i, m.I.Flavius Claudius, a Roman emperor who reigned A. D. 270-275; his life was written by Vopiscus; Inscr. Orell. 489; 1026 sq.; 1535; 1856.—II.Derivv.A.Aurēlĭānus, a, um, adj., of Aurelian: sodales, a college of priests like the Augustales, Capitol. M. Anton. Philos. 7 fin.:B.BALNEVM,
built by Aurelian, Inscr. Grut. 178, 3.—Aurēlĭānensis, e, adj.: urbs, the present Orleans, Sid. 8, 15.
См. также в других словарях:
Sodales augustales — Pour le culte impérial dans les provinces, voir Seviri augustales. Inscription au capitole de Brescia, dédié à Drusus, sodale … Wikipédia en Français
Sodales Augustales — (or Sacerdotes Augustales [Tacit. Ann. II 83] , or simply Augustales [Tacit. Hist. II. 95] , Classical Latin: Avgvstales [CIL 10.1624; ILS 156] ) was an order of Roman priests instituted by Tiberius to attend to the worship of Augustus and Iulii … Wikipedia
Sodales Augustales — Pour le culte impérial dans les provinces, voir Seviri augustales. Inscription au capitole de Brescia, dédié à Drusus, sodale d Auguste … Wikipédia en Français
Augustales — waren Priesterkollegien im römischen Reich, die zur kultischen Verehrung der römischen Kaiser geschaffen worden waren. Sodales Augustales Nach der Vergöttlichung des Kaisers Augustus wurde durch seinen Nachfolger im Jahr 14 n. Chr. dieses… … Deutsch Wikipedia
Sodales — Sodalité Une sodalité est une association romaine. Sommaire 1 Généralités 2 Religion 3 Autres sodalités 4 Voir aussi … Wikipédia en Français
Augustales — Cette page d’homonymie répertorie les différentes personnes de la Rome antique partageant un même nom. Les Augustales peuvent désigner plusieurs types de prêtres de la Rome antique Les Seviri augustales Les sodales augustales … Wikipédia en Français
Augustales ludi — (Augustalia), Spiele, seit Tiberius dem Kaiser Augustus an dessen Geburtstage (den 23. September) u. am Tage seiner Rückkehr aus Sicilien u. Griechenland nach Rom (den 12. October) gefeiert. Augustales sodāles (A. flamĭnes) Collegium (Collegium… … Pierer's Universal-Lexikon
Sodāles — (lat.), 1) Genossen, Gefährten; 2) Mitglieder einer geschlossenen, fröhlichen Gesellschaft; 3) Mitglieder von gewissen Brüder od. Priesterschaften, benannt nach denen, welche die Collegien eingesetzt hatten, wie S. Titiales (s. Römische… … Pierer's Universal-Lexikon
Sodāles — (lat.), Genossen, Kameraden, insbes. bei den Römern die Mitglieder religiöser Brüderschaften (vgl. Augustales); daher Sodalität, Genossenschaft, Brüderschaft, Busenfreundschaft; Sodalicium, Kameradschaft, auch Schmausgesellschaft (Picknick), und… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Augustales — (ludi), öffentliche Spiele zu Ehren des Augustus; – (sacerdotes) von Augustus eingesetzte Priester der Laren und Penaten an den Kreuzwegen; – (sodales, Augustusbruderschaft) eine Art Priestercollegium zur Feier des Augustus durch Opfer, Spiele u … Herders Conversations-Lexikon
Soldales Augustales — Augustales waren Priesterkollegien im römischen Reich, die zur kultischen Verehrung der römischen Kaiser geschaffen worden waren. Sodales Augustales Nach der Vergöttlichung des Kaisers Augustus wurde durch seinen Nachfolger im Jahr 14 n. Chr.… … Deutsch Wikipedia