-
1 invideo
in-video, vīdī, vīsum, ēre, I) = βασκαίνειν (fascinare), d.i. etwas mit scheelem-, hämischem-, neidischem Blicke ansehen, so daß dem so Angesehenen (nach dem Glauben der Alten) Unheil erwuchs, florem liberûm meûm, Acc. tr. 424: absol., ne quis malus invidere possit (durch hämischen Blick Unheil bringe), cum tantum sciat esse basiorum, Catull. 5, 12 sq. – II) = φθονειν τινί τινος, jmd. um etwas beneiden, ihm etwas mißgönnen, auf jmd. eifersüchtig sein, u. als Folge = etwas mißgünstig versagen, -vorenthalten (Ggstz. alci favere), A) im allg.: konstr. α) m. bl. Dat., invideo tibi, Cael. in Cic. ep.: invident homines maxime paribus aut inferioribus, Cic.: commodis alcis, Plaut.: honori meo, Cic.: nullius honori, Liv.: alcis virtuti, Caes.: rei minime humanae, Lust bekommen zu usw., Sen.: cuius poenae favebat, gloriae invidit, Sen. ep. 66, 51. – im Passiv unpers., invidetur commodis hominum ipsorum, studiis autem eorum ceteris commodandi favetur, Cic.: non modo non invidetur illi aetati, verum etiam favetur, Cic.: superioribus saepe invidetur vehementer, Cic. – β) alci alqd (alqm) od. bl. alqd (alqm), zB. alci honorem, Hor.: alci usum lignorum, Hor.: homini misero non invideo medicinam, Petron.: alci laudem, Curt.: eiusdem laudis commemorationem externis, Val. Max.: pampineas collibus umbras, Verg.: oleum ac vinum (Africae) natura invidit, Plin. 15, 8: filiam Etutam pacto fratri, Liv. 44, 30, 4: invident tunicatis otia, stipendia paludatis, Sidon.: m. bl. Acc., quoad id ipsi invidere dei, Liv. 30, 30, 30: quod multi invideant, Acc. tr. 215. Nep. Thras. 4, 2: quarum forma intercĭdens statim usum publicum invidit, Spart. Sever. 19, 5. Vgl. bes. (über alci alqd) Nipperd. Spicil. alt. in Corn. Nep. 2, 15 sq.: im Passiv, cur invideor? Hor. de art. poët. 56: quid invidendum Murenae sit, Cic.: Partiz. Fut. Passiv., invidendus, a, um, beneidenswert, aula, Hor. carm. 2, 10, 7: postes, ibid. 3, 1, 45: scit statum eius non magis habere quicquam invidendum quam eius, cui etc., Sen. de const. sap. 13, 3. – γ) alci in alqa re, zB. in hoc Crasso, Cic.: in qua (sc. purpura Tyria) tibi invideo, Cic. – δ) alci alqā re (vgl. Quint. 9, 3, 1. Caper 93, 12 K.), zB. non inv. laude suā mulieribus, Liv. 2, 40, 11: quid enim est, quare illis bono loco invideat? Sen.: quā (ratione) nulli mortalium invideo, Sen.: alci infelicissimo honore, Plin. ep.: invideo aliis bono, quo ipse careo, Plin. ep.: inv. rogi igne miseris, Lucan.; vgl. Korte Plin. ep. 1, 10, 12. – m. bl. Abl. sepulturā, spectaculo proelii, Tac. – ε) (poet. nach griech. Weise) alqm alcis rei, neque ille sepositi ciceris invidetur, Hor. sat. 2, 6, 84. – ζ) m. ob (wegen) alqd, wie: ob secundas res malorum hominum, Sen. de ira 1, 16, 6. – η) m. folg. Infin. od. Acc. u. Infin., aliis bene esse, Plaut.: Liburnis deduci triumpho, Hor.: alci rem secundam obtingere, Plaut.: plurima invident rem apparere tibi, wehrt (hindert) neidisch, daß usw., Hor. – θ) m. folg. ut od. ne u. Konj., invidisse deos, patriis ut redditus aris coniugium optatum et pulchram Calydona viderem? Verg. Aen. 11, 269 sq.: invidit Fortuna mihi, ne regna videres nostra, Verg. Aen. 11, 43. – ι) alei mit folg. quod (daß), invideo illi, quod ambulat et iocatur tecum, Asin. Poll. in Cic. ep. 10, 31, 6: solet mea domina interdum ioco dicere, se mihi quod a te tanto opere diligar invidere (sei auf mich eifersüchtig), Fronto ep. ad M. Caes. 1, 3 (2). p. 5, 12 N. – κ) m. folg. quotiens, invidebis, quotiens aliquem in fastis saepius legeris, Sen. ep. 104, 9. – λ) absol., Plaut. most. 307. Cic. Tusc. 4, 17. Plin. ep. 6, 17, 4: Ggstz. salvum velle, Cic. de or. 2, 185: Ggstz. favere, Cic. Planc. 7: Ggstz. contemnere, Cic. Brut. 188. – Partiz. invidēns subst. = der Neidische, Cic. Tusc. 4, 17: Plur. invidentes, Mißgünstige (Ggstz. cupidi, günstig Gesinnte), v. Zuhörern, Tac. dial. 31. – B) prägn. = jmd. aus Neid zurücksetzen, alci Cic. ep. 5, 21, 2. – / arch. inveideo, wov. Pers. inveidit, Corp. inscr. Lat. 1, 1306: Partiz. Femin. inveisa, ibid. 1194. – Depon. Nbf. invideor, wov. invidetur, Commod. apol. 154.
-
2 Notpfennig
Notpfennig, subsidium subitae inopiae (übh. für plötzliche Not Zurückgelegtes). – nummi praesidii causā od. in subsidia vitae od. ad subsidium fortunae repositi od. sepositi (für Notfälle zurückgelegtes Geld). – als N., in subsidia vitae; ad subsidium fortunae: auf einen N. denken, subsidium su bitae inopiae parare: etw. als N. zurücklegen, alqd dubiis casibus reservare: etwas als N. für das Alter zurücklegen, alqd senectuti reservare.
-
3 sepono
sepōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] placer à l'écart, séparer, isoler. [st2]2 [-] mettre de côté, mettre à part, mettre en réserve, réserver, ménager, destiner (aux autres ou à soi-même), choisir, prélever. [st2]3 [-] exclure, écarter, reléguer, bannir, exiler. [st2]4 [-] séparer, distinguer, discerner. - postquam pugnari placitum, interesse pugnae imperatorem an seponi melius foret, dubitavere, Tac. H. 2, 33: après qu'on eut décidé de combattre, on se demanda s'il valait mieux que l'empereur y participât ou qu'il se ménageât. - de mille sagittis unam seposuit, Ov. M. 5: entre mille flèches (l'Amour) en choisit une. - seponere primitias magno Jovi, Ov. Fast. 3: réserver les prémices pour le grand Jupiter. - seponere sibi ad aliquam rem tempus, Cic. Or. 42: se ménager du temps pour qqch. - in provinciam Lusitaniam specie legationis seposuit, Tac. H. 1: il le relégua dans la province de Lusitanie sous prétexte de lui en donner le gouvernement. - quod temporis hortorum curae seponitur, Tac. An. 14: le temps qui est destiné au soin des jardins. - principatum divi Nervae senectuti seposui, Tac. H. 1: j'ai réservé pour mes vieux jours le principat du divin Nerva. - rem ab re seponere: séparer une chose d'une autre. - scimus inurbanum lepido seponere dicto, Hor. P. 273: nous savons distinguer une expression grossière d'une expression raffinée.* * *sepōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] placer à l'écart, séparer, isoler. [st2]2 [-] mettre de côté, mettre à part, mettre en réserve, réserver, ménager, destiner (aux autres ou à soi-même), choisir, prélever. [st2]3 [-] exclure, écarter, reléguer, bannir, exiler. [st2]4 [-] séparer, distinguer, discerner. - postquam pugnari placitum, interesse pugnae imperatorem an seponi melius foret, dubitavere, Tac. H. 2, 33: après qu'on eut décidé de combattre, on se demanda s'il valait mieux que l'empereur y participât ou qu'il se ménageât. - de mille sagittis unam seposuit, Ov. M. 5: entre mille flèches (l'Amour) en choisit une. - seponere primitias magno Jovi, Ov. Fast. 3: réserver les prémices pour le grand Jupiter. - seponere sibi ad aliquam rem tempus, Cic. Or. 42: se ménager du temps pour qqch. - in provinciam Lusitaniam specie legationis seposuit, Tac. H. 1: il le relégua dans la province de Lusitanie sous prétexte de lui en donner le gouvernement. - quod temporis hortorum curae seponitur, Tac. An. 14: le temps qui est destiné au soin des jardins. - principatum divi Nervae senectuti seposui, Tac. H. 1: j'ai réservé pour mes vieux jours le principat du divin Nerva. - rem ab re seponere: séparer une chose d'une autre. - scimus inurbanum lepido seponere dicto, Hor. P. 273: nous savons distinguer une expression grossière d'une expression raffinée.* * *Sepono, seponis, pen. prod. seposui, sepositum, pen. corr. seponere. Mettre à part, ou à l'escart.\Graeci seposuerunt a caeteris dictionibus eam partem dicendi, quae, etc. Cic. Ils ont separé et osté d'avec, etc.\Seponere pecuniam in aedificationem. Liu. Mettre à part pour employer en edifices.\Seponere sibi tempus ad rem aliquam. Cic. Reserver, Prendre loisir pour faire quelque chose.\Onus tutum coniugii seponere. Lucan. Mettre sa femme en quelque lieu seur pour eviter les dangers de la guerre.\Scimus inurbanum lepido seponere dicto. Horat. Nous scavons separer un dict et parler rustique et inelegant arriere du civil et elegant, Nous scavons distinguer entre elegance et inelegance, Nous congnoissons bien quand on parle bien ou mal.\Fontis sepositi aquam quaerere. Propert. D'une fontaine qui est à l'escart.\Sepositus. Martial. Qui est arriere des autres, Reculé, Loingtain. -
4 invideo
in-video, vīdī, vīsum, ēre, I) = βασκαίνειν (fascinare), d.i. etwas mit scheelem-, hämischem-, neidischem Blicke ansehen, so daß dem so Angesehenen (nach dem Glauben der Alten) Unheil erwuchs, florem liberûm meûm, Acc. tr. 424: absol., ne quis malus invidere possit (durch hämischen Blick Unheil bringe), cum tantum sciat esse basiorum, Catull. 5, 12 sq. – II) = φθονειν τινί τινος, jmd. um etwas beneiden, ihm etwas mißgönnen, auf jmd. eifersüchtig sein, u. als Folge = etwas mißgünstig versagen, - vorenthalten (Ggstz. alci favere), A) im allg.: konstr. α) m. bl. Dat., invideo tibi, Cael. in Cic. ep.: invident homines maxime paribus aut inferioribus, Cic.: commodis alcis, Plaut.: honori meo, Cic.: nullius honori, Liv.: alcis virtuti, Caes.: rei minime humanae, Lust bekommen zu usw., Sen.: cuius poenae favebat, gloriae invidit, Sen. ep. 66, 51. – im Passiv unpers., invidetur commodis hominum ipsorum, studiis autem eorum ceteris commodandi favetur, Cic.: non modo non invidetur illi aetati, verum etiam favetur, Cic.: superioribus saepe invidetur vehementer, Cic. – β) alci alqd (alqm) od. bl. alqd (alqm), zB. alci honorem, Hor.: alci usum lignorum, Hor.: homini misero non invideo medicinam, Petron.: alci laudem, Curt.: eiusdem laudis commemorationem externis, Val. Max.: pampineas collibus umbras, Verg.: oleum ac vinum————(Africae) natura invidit, Plin. 15, 8: filiam Etutam pacto fratri, Liv. 44, 30, 4: invident tunicatis otia, stipendia paludatis, Sidon.: m. bl. Acc., quoad id ipsi invidere dei, Liv. 30, 30, 30: quod multi invideant, Acc. tr. 215. Nep. Thras. 4, 2: quarum forma intercĭdens statim usum publicum invidit, Spart. Sever. 19, 5. Vgl. bes. (über alci alqd) Nipperd. Spicil. alt. in Corn. Nep. 2, 15 sq.: im Passiv, cur invideor? Hor. de art. poët. 56: quid invidendum Murenae sit, Cic.: Partiz. Fut. Passiv., invidendus, a, um, beneidenswert, aula, Hor. carm. 2, 10, 7: postes, ibid. 3, 1, 45: scit statum eius non magis habere quicquam invidendum quam eius, cui etc., Sen. de const. sap. 13, 3. – γ) alci in alqa re, zB. in hoc Crasso, Cic.: in qua (sc. purpura Tyria) tibi invideo, Cic. – δ) alci alqā re (vgl. Quint. 9, 3, 1. Caper 93, 12 K.), zB. non inv. laude suā mulieribus, Liv. 2, 40, 11: quid enim est, quare illis bono loco invideat? Sen.: quā (ratione) nulli mortalium invideo, Sen.: alci infelicissimo honore, Plin. ep.: invideo aliis bono, quo ipse careo, Plin. ep.: inv. rogi igne miseris, Lucan.; vgl. Korte Plin. ep. 1, 10, 12. – m. bl. Abl. sepulturā, spectaculo proelii, Tac. – ε) (poet. nach griech. Weise) alqm alcis rei, neque ille sepositi ciceris invidetur, Hor. sat. 2, 6, 84. – ζ) m. ob (wegen) alqd, wie: ob secundas res malorum hominum, Sen. de ira 1, 16, 6. – η) m. folg. Infin. od. Acc. u. Infin., aliis bene esse, Plaut.:————Liburnis deduci triumpho, Hor.: alci rem secundam obtingere, Plaut.: plurima invident rem apparere tibi, wehrt (hindert) neidisch, daß usw., Hor. – θ) m. folg. ut od. ne u. Konj., invidisse deos, patriis ut redditus aris coniugium optatum et pulchram Calydona viderem? Verg. Aen. 11, 269 sq.: invidit Fortuna mihi, ne regna videres nostra, Verg. Aen. 11, 43. – ι) alei mit folg. quod (daß), invideo illi, quod ambulat et iocatur tecum, Asin. Poll. in Cic. ep. 10, 31, 6: solet mea domina interdum ioco dicere, se mihi quod a te tanto opere diligar invidere (sei auf mich eifersüchtig), Fronto ep. ad M. Caes. 1, 3 (2). p. 5, 12 N. – κ) m. folg. quotiens, invidebis, quotiens aliquem in fastis saepius legeris, Sen. ep. 104, 9. – λ) absol., Plaut. most. 307. Cic. Tusc. 4, 17. Plin. ep. 6, 17, 4: Ggstz. salvum velle, Cic. de or. 2, 185: Ggstz. favere, Cic. Planc. 7: Ggstz. contemnere, Cic. Brut. 188. – Partiz. invidēns subst. = der Neidische, Cic. Tusc. 4, 17: Plur. invidentes, Mißgünstige (Ggstz. cupidi, günstig Gesinnte), v. Zuhörern, Tac. dial. 31. – B) prägn. = jmd. aus Neid zurücksetzen, alci Cic. ep. 5, 21, 2. – ⇒ arch. inveideo, wov. Pers. inveidit, Corp. inscr. Lat. 1, 1306: Partiz. Femin. inveisa, ibid. 1194. – Depon. Nbf. invideor, wov. invidetur, Commod. apol. 154. -
5 in-videō
in-videō vīdī, vīsus, ēre, to look askance at, cast an evil eye upon: florem liberūm meūm? Att. ap. C.—Fig., to be prejudiced against, be influenced by prejudice: iudex, qui invidet: cui nisi invidisset is, etc.—To envy, grudge: mihi: Non equidem invideo, V.: invidit Clytie, O.: Caesari: bonis, S.: invidet ipsa sibi, O.: suae virtuti, Cs.: huic meae gloriae: Arabum Gazis, H.: honori, V.: Omnia tunc quibus invideas si lividulus sis, Iu.: in quā (purpurā) tibi invideo, quod, etc.: neque ille Sepositi ciceris invidit, H.: non inviderunt laude suā mulieribus viri Romani, L.: spectaculo proelii, Ta.: id quod multi invideant: usum lignorum tibi, H.: filiam fratri, L.: mihi senectus Invidet imperium, V.: id quod multi invideant, feel envy on account of, N.: Liber invidit collibus umbras, is niggardly of, V.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (i. e. cur mihi invidetur), am I envied? H.: in eo, cui invidetur: Liburnis (navibus) invidens deduci triumpho, refusing with disdain, H.—To hinder, prevent, refuse, deny: Plurima, quae invideant pure apparere tibi rem, H.: tene invidit fortuna mihi, ne, etc., V. -
6 invidendus
1.in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.I.Lit.A.In gen., i. q. baskainein (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).—With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur;B.poëta jus suum tenuit et dixit audacius,
Cic. Tusc. 3, 9, 20.— Absol.:ne quis malus invidere possit,
produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq. —Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice:II.semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet,
Cic. Planc. 3, 7; cf.:cui nisi invidisset is, etc.,
id. Fam. 5, 21, 2.—Transf.A. (α).With dat. of the person or thing exciting the feeling:(β).malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis,
Plaut. Truc. 4, 2, 30:invident homines maxime paribus aut inferioribus,
Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7:probus invidet nemini,
id. Univ. 3:bonis,
Sall. C. 51, 38:invidet ipsa sibi,
Ov. F. 2, 591:Troasin,
id. H. 13, 137.— Pass. impers.:sibi ne invideatur,
Plaut. Bacch. 3, 6, 15:illi, quibus invidetur,
id. Truc. 4, 2, 32:invidia dicitur... etiam in eo cui invidetur,
Cic. Tusc. 4, 7, 16:si is cui invidetur, et invidet,
Sen. Ep. 84, 11. — Of the thing:eorum commodis,
Plaut. Most. 1, 3, 149:honori,
Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.:virtuti,
id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208:virtuti vestrae,
Sall. C. 58, 21:omnia tunc quibus invideas si lividulus sis,
Juv. 11, 110.—Alicui in aliqua re:(γ).in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc.,
Cic. Fl. 29, 70:in hoc Crasso,
id. de Or. 2, 56, 228.—Alicui with gen. of the thing ( poet.):(δ).neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae,
Hor. S. 2, 6, 84.—Alicui aliqua re:(ε).non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani,
Liv. 2, 40, 11:nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33:nec invidebo vobis hac arte,
Sen. Q. N. 4 praef. §7: qua (ratione) nulli mortalium invideo,
id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.:si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem,
Quint. 9, 3, 11. —With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5. —(ζ).Absol.:(η).qui invident, eorum, etc.,
of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17:qui invidet minor est,
Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188:non equidem invideo,
Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8:invidit Clytie,
id. M. 4, 234.—Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf.(θ).Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse,
Liv. 44, 30, 4 Weissenb.:sibi laudem,
Curt. 9, 4, 21:nobis caeli te regia, Caesar, invidet,
Verg. G. 1, 504:mihi senectus invidet imperium,
id. A. 8, 509; cf.:Liber pampineas invidit collibus umbras,
i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86:homini misero medicinam,
Petr. 129:sibi voluptatem,
Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1. —Alicui with object-clause:(ι).invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast,
Plaut. Truc. 4, 2, 31:nullus est cui non invideant rem secundam optingere,
id. Bacch. 3, 6, 14.—Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of:B.oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant,
Nep. Thras. 4, 2:nam quis invideat mala,
Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono;qui invident, etc.,
Plaut. Most. 1, 3, 49. — Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.— Impers.:invidetur enim commodis hominum ipsorum,
Cic. de Or. 2, 51:non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur,
id. Tusc. 3, 9, 20.— Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable:aula,
Hor. C. 2, 10, 7:postis,
id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3. —To be loath, be unwilling; with a foll. inf. ( poet.):C.invidens deduci triumpho,
Hor. C. 1, 37, 30. —With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.—With inf.:his te quoque jungere, Caesar, Invideo,
am not willing, Luc. 2, 550.—To emulate, aspire to rival:D.Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit,
Val. Max. 5, 1, 10.—To hinder, prevent; to refuse, deny:1.plurima, quae invideant pure apparere tibi rem,
Hor. S. 1, 2, 100:invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem,
Verg. A. 11, 269; cf.:tene invidit fortuna mihi, ne, etc.,
id. ib. 11, 43:Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum,
Plin. 15, 2, 3, § 8:nobis invidit inutile ferrum,
Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.—With dat. and abl.:tibi laude, nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2.— With abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22:exemplo,
id. ib. 15, 63:spectaculo proelii,
id. G. 33:bona morte,
Plin. Ep. 2, 20, 8.—Hence,invĭdens, entis, P. a., envious:2.nocere invidenti,
Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1:sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator,
Tac. Dial. 31 med. —invīsus, a, um, P. a.a. (α).Of persons, animals, etc.:(β).persona lutulenta, impura, invisa,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:Cato,
id. Dom. 25, 65:suspectos alios invisosque efficere,
Liv. 41, 24, 18:me invisum meo patri esse intellego,
Plaut. Merc. 1, 1, 79:invisos nos esse illos,
Ter. Hec. 3, 1, 48:deo,
Cic. N. D. 2, 66, 167:caelestibus,
Verg. A. 1, 387:divis,
id. ib. 2, 647:Minervae,
id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34:dominae deae,
id. ib. 3, 13, 18:infamem invisumque plebei Claudium facere,
Liv. 27, 20, 11:ne invisi apud incolas forent, caverunt,
Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38:(Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat,
Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.:Tyndaridis facies invisa,
id. ib. 2, 601. — Comp.:quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior,
Cic. Off. 2, 9.— Sup.:ipsi invisissimus fuerat,
Plin. Ep. 2, 20.—Of inanim. and abstr. things:b.cupressus,
Hor. C. 2, 14, 23:negotia,
id. Ep. 1, 14, 17:dis inmortalibus oratio nostra,
Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:regna dis invisa,
Verg. A. 8, 245:Troja jacet Danais invisa puellis,
Ov. H. 1, 3:improbitas judici,
Quint. 6, 4, 15:potestatem invisam facere,
Liv. 3, 9, 10:nomen Romanum ad aliquem,
id. 24, 32, 2:omnia invisa efficere,
id. 42, 42, 5:lux,
Verg. A. 4, 631:facies,
id. ib. 9, 734:vita,
id. ib. 11, 177:lumina,
id. ib. 12, 62:aurum,
Prop. 3, 5, 3:locus,
Ov. P. 2, 8, 64:liberalitas,
Curt. 8, 8, 9:Macedonum nomen,
id. 10, 1, 4.—In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet.):2.invisum quem tu tibi fingis,
Verg. A. 11, 364; cf.:quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem,
Luc. 1, 9:invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus,
id. 1, 488.in-vĭdĕo, false reading for non vidit, App. Mag. p. 391 Oud. -
7 invideo
1.in-vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2, v. a.I.Lit.A.In gen., i. q. baskainein (fascinare), to look askance at, to look maliciously or spitefully at, to cast an evil eye upon (only anteclass.).—With acc.: ut est in Menalippo: quisnam florem liberūm invidit meūm? Male Latine videtur; sed praeclare Attius; ut enim videre, sic invidere florem rectius, quam flori. Nos consuetudine prohibemur;B.poëta jus suum tenuit et dixit audacius,
Cic. Tusc. 3, 9, 20.— Absol.:ne quis malus invidere possit,
produce misfortune by his evil eye, Cat. 5, 12 sq. —Trop., to be prejudiced against one, to be influenced by prejudice:II.semper dignitatis iniquus judex est, qui aut invidet aut favet,
Cic. Planc. 3, 7; cf.:cui nisi invidisset is, etc.,
id. Fam. 5, 21, 2.—Transf.A. (α).With dat. of the person or thing exciting the feeling:(β).malim mihi inimicos invidere quam inimicis me meis,
Plaut. Truc. 4, 2, 30:invident homines maxime paribus aut inferioribus,
Cic. de Or. 2, 52, 209; id. Ac. 2, 2, 7:probus invidet nemini,
id. Univ. 3:bonis,
Sall. C. 51, 38:invidet ipsa sibi,
Ov. F. 2, 591:Troasin,
id. H. 13, 137.— Pass. impers.:sibi ne invideatur,
Plaut. Bacch. 3, 6, 15:illi, quibus invidetur,
id. Truc. 4, 2, 32:invidia dicitur... etiam in eo cui invidetur,
Cic. Tusc. 4, 7, 16:si is cui invidetur, et invidet,
Sen. Ep. 84, 11. — Of the thing:eorum commodis,
Plaut. Most. 1, 3, 149:honori,
Verg. A. 5, 541; Cic. Agr. 2 fin.:virtuti,
id. Balb. 6, 15; id. de Or. 2, 51, 208:virtuti vestrae,
Sall. C. 58, 21:omnia tunc quibus invideas si lividulus sis,
Juv. 11, 110.—Alicui in aliqua re:(γ).in qua (purpura) tibi invideo, quod, etc.,
Cic. Fl. 29, 70:in hoc Crasso,
id. de Or. 2, 56, 228.—Alicui with gen. of the thing ( poet.):(δ).neque ille Sepositi ciceris nec longae invidit avenae,
Hor. S. 2, 6, 84.—Alicui aliqua re:(ε).non inviderunt laude sua mulieribus viri Romani,
Liv. 2, 40, 11:nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2; so with abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22; id. Germ. 33:nec invidebo vobis hac arte,
Sen. Q. N. 4 praef. §7: qua (ratione) nulli mortalium invideo,
id. de Vit. Beat. 24, 6; cf.:si anticum sermonem nostro comparemus, paene jam quidquid loquimur figura est, ut hac re invidere, non ut omnes veteres et Cicero praecipue, hanc rem,
Quint. 9, 3, 11. —With ob: ob secundas res malorum hominum, Sen. de Ira, 1, 16, 5. —(ζ).Absol.:(η).qui invident, eorum, etc.,
of envious men, Plaut. Most. 1, 3, 149; Cic. Tusc. 4, 8, 17:qui invidet minor est,
Plin. Ep. 6, 17, 4; Cic. Brut. 50, 188:non equidem invideo,
Verg. E. 1, 11; Ov. Tr. 1, 1, 1; id. P. 1, 8, 8:invidit Clytie,
id. M. 4, 234.—Alicui aliquid (mostly post-class.; not in Cic.; cf.(θ).Krebs, Antibarb. p. 624 sq.): fama fuit Monuni Dardanorum principis filiam pacto fratri eum invidisse,
Liv. 44, 30, 4 Weissenb.:sibi laudem,
Curt. 9, 4, 21:nobis caeli te regia, Caesar, invidet,
Verg. G. 1, 504:mihi senectus invidet imperium,
id. A. 8, 509; cf.:Liber pampineas invidit collibus umbras,
i. e. deprives of, id. E. 7, 58 Forbig. ad loc.; cf. D. infra; Ov. F. 4, 86:homini misero medicinam,
Petr. 129:sibi voluptatem,
Spart. Hadr. 20 init.; Val. Max. 4, 3, ext. 1. —Alicui with object-clause:(ι).invidere alii bene esse, tibi male esse, miseriast,
Plaut. Truc. 4, 2, 31:nullus est cui non invideant rem secundam optingere,
id. Bacch. 3, 6, 14.—Aliquid alone, to envy the possession of, envy one on account of:B.oro vos id mihi dare quod multi invideant, plures concupiscant,
Nep. Thras. 4, 2:nam quis invideat mala,
Sen. Herc. Oet. 36; cf.: haec qui gaudent, gaudeant perpetuo suo bono;qui invident, etc.,
Plaut. Most. 1, 3, 49. — Pass.: ego cur, acquirere pauca Si possum, invideor? (for cur mihi invidetur) am I envied? Hor. A. P. 56.— Impers.:invidetur enim commodis hominum ipsorum,
Cic. de Or. 2, 51:non dixi invidiam, quae tum est, cum invidetur,
id. Tusc. 3, 9, 20.— Hence, P. a., invĭdendus, a, um, enviable:aula,
Hor. C. 2, 10, 7:postis,
id. ib. 3, 1, 45; Sen. Const. Sap. 13, 3. —To be loath, be unwilling; with a foll. inf. ( poet.):C.invidens deduci triumpho,
Hor. C. 1, 37, 30. —With abl.: invidere igne rogi miseris, to grudge, i. e. not grant a burning and burial, Luc. 7, 798.—With inf.:his te quoque jungere, Caesar, Invideo,
am not willing, Luc. 2, 550.—To emulate, aspire to rival:D.Caesar et se illius gloriae invidere, et illum suae invidisse dixit,
Val. Max. 5, 1, 10.—To hinder, prevent; to refuse, deny:1.plurima, quae invideant pure apparere tibi rem,
Hor. S. 1, 2, 100:invidisse deos, ut Conjugium optatum viderem,
Verg. A. 11, 269; cf.:tene invidit fortuna mihi, ne, etc.,
id. ib. 11, 43:Cereri totum natura concessit, oleum ac vinum non invidit tautum,
Plin. 15, 2, 3, § 8:nobis invidit inutile ferrum,
Ov. P. 2, 8, 59: nec famam invidit Apollo, Sil. 4, 400.—With dat. and abl.:tibi laude, nobis voluptate,
Plin. Ep. 2, 10, 2.— With abl. alone:ne hostes quidem sepulturā invident,
Tac. A. 1, 22:exemplo,
id. ib. 15, 63:spectaculo proelii,
id. G. 33:bona morte,
Plin. Ep. 2, 20, 8.—Hence,invĭdens, entis, P. a., envious:2.nocere invidenti,
Cic. Tusc. 4, 8, 17; Hor. C. 1, 37, 30; Vell. 2, 73, 1:sive apud cupidos sive apud invidentes dicendum habuerit orator,
Tac. Dial. 31 med. —invīsus, a, um, P. a.a. (α).Of persons, animals, etc.:(β).persona lutulenta, impura, invisa,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:Cato,
id. Dom. 25, 65:suspectos alios invisosque efficere,
Liv. 41, 24, 18:me invisum meo patri esse intellego,
Plaut. Merc. 1, 1, 79:invisos nos esse illos,
Ter. Hec. 3, 1, 48:deo,
Cic. N. D. 2, 66, 167:caelestibus,
Verg. A. 1, 387:divis,
id. ib. 2, 647:Minervae,
id. G. 4, 246; Ov. Am. 2, 6, 34:dominae deae,
id. ib. 3, 13, 18:infamem invisumque plebei Claudium facere,
Liv. 27, 20, 11:ne invisi apud incolas forent, caverunt,
Just. 36, 2, 15; Quint. 3, 7, 19; 5, 13, 38:(Helena) abdiderat sese atque aris invisa sedebat,
Verg. A. 2, 574 Forbig. ed. 4 ad loc.; cf.:Tyndaridis facies invisa,
id. ib. 2, 601. — Comp.:quo quis versutior et callidior est, hoc invisior et suspectior,
Cic. Off. 2, 9.— Sup.:ipsi invisissimus fuerat,
Plin. Ep. 2, 20.—Of inanim. and abstr. things:b.cupressus,
Hor. C. 2, 14, 23:negotia,
id. Ep. 1, 14, 17:dis inmortalibus oratio nostra,
Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:regna dis invisa,
Verg. A. 8, 245:Troja jacet Danais invisa puellis,
Ov. H. 1, 3:improbitas judici,
Quint. 6, 4, 15:potestatem invisam facere,
Liv. 3, 9, 10:nomen Romanum ad aliquem,
id. 24, 32, 2:omnia invisa efficere,
id. 42, 42, 5:lux,
Verg. A. 4, 631:facies,
id. ib. 9, 734:vita,
id. ib. 11, 177:lumina,
id. ib. 12, 62:aurum,
Prop. 3, 5, 3:locus,
Ov. P. 2, 8, 64:liberalitas,
Curt. 8, 8, 9:Macedonum nomen,
id. 10, 1, 4.—In act. sense = inimicus, hostile, malicious (rare and poet.):2.invisum quem tu tibi fingis,
Verg. A. 11, 364; cf.:quae tanta licentia ferri, Gentibus invisis Latium praebere cruorem,
Luc. 1, 9:invisa belli consulibus fugiens mandat decreta senatus,
id. 1, 488.in-vĭdĕo, false reading for non vidit, App. Mag. p. 391 Oud.
См. также в других словарях:
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
BATAVI — populi Germaniae, de quibus Lucan. l. 1. v. 431. Vangiones: batavique truces, quos aere recur vô Stridentes acuêre tubae. Auricomos appellat Silius l. 3. v. 608. Iam puer auricomô performidate Batavô. Unde Martial. l. 8. Epigr. 33. v. 20. Et… … Hofmann J. Lexicon universale
MOPSUS — I. MOPSUS Deus Cilicum, cui divinos honores exhibebant, ut est apud Origenem l. 3. contr. Celsum; et ante eum ita Tertullian. de Anima, c. 46. Nam et oraculis hoc genus stipatus est orbis, ut Amphiarai apud Oropum. Mopsi in Cilicia, etc. Sed quis … Hofmann J. Lexicon universale
NAUCRARI — Graece Ναυκράροι, vel ut alii, Nauclari, Ναυκλάροι, Athenis a Solone, vel etiam ante in stituti, ut Aristoteles testatur de Rep. Athen. eandem potestatem habuêre, quam postea Demarchi, quos Clisthenes instituit. harpocration in Lexico, School.… … Hofmann J. Lexicon universale
PLAUTIUS Varus — Praeturâ functus, perversor sub Vitellio Dolabellae in Aquitaniam ab Othone sepositi. Tacit. Hist. l. 2. c. 63 … Hofmann J. Lexicon universale
TRIERARCHUS — in Rep. Atheniensi dicebatur, qui navem bellicam armamentaque navalia et eius generis alia, praebebat. Ulpianus, Τριήραρχός ἐςτιν ὁ ναῦν παρεχόμενος πολεμικην` καὶ οκεύη τῇ νηΐ καὶ ὅσα τοιαῦτα. Cui muneri obeundo ditissimi quique assignabantur,… … Hofmann J. Lexicon universale
