Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

sapienti+sat

  • 1 Sapienti sat

    Для понимающего достаточно.
    Плавт, "Перс", IV, 7, 727-729:
    [ TO.: ] Age illúc abscéde prócul e cónspectú, tace;
    Ubi cúm lenóne mé vidébis cólloqui,
    Tum túrbam fácito.
    [ SAG.: ] Díctum sápientí sat est.
    [ Токсил: ] Сюда в сторонку отойди и молча стой.
    А как увидишь, что у нас уже спор пошел, Тогда вмешайся.
    [ Сагаристион: ] Умному достаточно.
    Поговорочное выражение dictum sapienti sat est встречается также у Теренция, "Формион", 540 сл.:
    [ GE.: ] Quíd faci(am)? [ AN.: ] Ínveniás argéntum.
    [ GE.: ] Cúpio, séd in und(e) édoce.
    [ AN.: ] Páter adést hic.
    [ GE.: ] Scío sed quíd t(um)?
    [ AN.: ] Ah, díctum sápientí sat est.
    [ Гета: ] Что я должен сделать? [ Антифон: ] Денег отыскать
    [ Гета: ] Все так. Но где?
    [ Антифон: ] Здесь отец. [ Гета: ] Я знаю. Что же?
    [ Антифон: ] Умному достаточно.
    (Перевод А. Артюшкова)
    Она [ новейшая философия ] рассматривает государство как великий организм, в котором должны осуществиться правовая, нравственная и политическая свобода, причем отдельный гражданин, повинуясь законам государства, повинуется только естественным законам своего собственного разума. Sapienti sat. (К. Маркс, Передовица в № 179 "Kölnische Zeitung".)
    Я предвижу, что на меня посыплются упреки из обоих лагерей; но ведь то же самое случилось и с "Отцами и детьми"; а между тем - изо всего моего литературного прошлого я имею причины быть довольным именно этой повестью - и скорее согласился бы похерить "Записки охотника", чем ее. Буду надеяться, что и "Новь" ожидает та же участь и что она не будет предметом или предлогом никаких недоразумений. Однако - sapienti sat. (И. С. Тургенев - М. М. Стасюлевичу, 22.XII 1876.)
    Я совершенно убежден, что Вы не способны поступать дурно, но человек, даже самый благонамеренный, может произвести впечатление невыгодное для себя; вот почему Вам внимательнее, чем когда-либо, надо следить за тем, чтобы не подать даже внешнего повода к осуждению. Sapienti sat, говорит пословица, не сердитесь на меня за некоторую бесцеремонность моих советов. (А. К. Толстой - И. С. Тургеневу, 17.XI 1853.)
    Только у второго Вашего стихотворения прошу позволения уничтожить заглавие ("Узница") по причинам, так сказать, независящим от редакции. Sapienti sat. (М. М. Стасюлевич - Я. П. Полонскому, 21.IX 1878.)
    Если я сошлюсь на авторитет моего спутника, который кое-что таки смыслит в кулинарном искусстве, то верьте, что это авторитет, заслуживающий доверия. Когда нам подали жареный макро [ maquereau (фр.) - скумбрия - авт. ], то он выразился так: "даже в Москве лучше не подают". Sapienti или по крайней мере edenti [ едящему (лат.) - авт. ] sat. (Г. А. Джаншиев, В Европе.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Sapienti sat

  • 2 sapienti sat

    лат., = verbum sap., = verbum sat.
    для понимающего достаточно, умный понимает с полуслова, умному много объяснять не приходится сокр. от verbum sat sapienti (est); см. тж. a word to the wise

    Large English-Russian phrasebook > sapienti sat

  • 3 Sapienti sat

    разумному достаточно; умный поймет с полуслова

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Sapienti sat

  • 4 Sapienti sat

    лат. разумному достаточно; умный поймет с полуслова

    Англо-русский универсальный дополнительный практический переводческий словарь И. Мостицкого > Sapienti sat

  • 5 Dictum sapienti sat est

    Для умного сказано достаточно.

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Dictum sapienti sat est

  • 6 verbum sapienti sat est

    Религия: умный понимает с полуслова, (Latin for "a word to the wise is sufficient") умный поймёт

    Универсальный англо-русский словарь > verbum sapienti sat est

  • 7 verbum sapienti sat est (Latin for a word to the wise is sufficient)

    Религия: умный поймёт

    Универсальный англо-русский словарь > verbum sapienti sat est (Latin for a word to the wise is sufficient)

  • 8 verbum sapienti sat est

    Religion: verbum sap (Latin for "a word to the wise is sufficient")

    Универсальный русско-английский словарь > verbum sapienti sat est

  • 9 Dictum sapienti sat est

    Latin Quotes (Latin to English) > Dictum sapienti sat est

  • 10 Sat sapienti

    Enough for a wise man. (Plautus)

    Latin Quotes (Latin to English) > Sat sapienti

  • 11 verbum sat.

    Large English-Russian phrasebook > verbum sat.

  • 12 Verbum sapienti

    "Умному слово", умному достаточно одного слова
    Предполагаю, deo volente, повидаться с вами в столице ко Дню всех святых, когда я буду иметь удовольствие переговорить о рукописях проповедей некоего ныне покойного священника - пирог доброй закваски на теперешний вкус публики. Verbum sapienti. (Тобайас Смоллетт, Путешествие Хамфри Клинкера.)
    Мы охотно подкрепили бы наш совет также и другими доводами, сообщив о некоторых обстоятельствах, могущих послужить на пользу вам и вашему дому и тем самым упрочить ваше решение оставаться в "Волчьей скале", по крайней мере до нового урожая. Но, как говорится, verbutn sapienti - одно слово скажет умному человеку больше, чем дураку целая проповедь. (Вальтер Скотт, Ламмермурская невеста.)
    Джон ничего не знает о нашей семейной истории. Его мать и я, мы полагаем, что он еще слишком для этого молод. Мальчик очень хороший, он зеница ее ока. Verbum sapientibus. (Джон Голсуорси, Сага о Форсайтах.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Verbum sapienti

  • 13 verbum\ sat\ sapienti

    "targale piisab ühest sõnast"

    English-Estonian dictionary > verbum\ sat\ sapienti

  • 14 Для понимающего достаточно

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Для понимающего достаточно

  • 15 sapiens

    [st1]1 [-] săpiens, entis: part. présent de sapio.    - abl. sing. sapiente, Ov. M. 10, 622; gén. plur. sapientum, Lucr. 2, 8; Hor. S. 2, 3, 296; sapientium, id. O. 3, 21, 14 a - intelligent, sage, raisonnable, prudent.    - Cic. Off. 1, 16; Clu. 84.    - sapiens rerum humanarum, Gell. 13, 8, 2: qui a l'expérience des choses humaines.    - sapiens sententiis, Cic. Br. 126: sage de pensées.    - sapiens excusatio, Cic. Att. 8, 12, 2: justification raisonnable.    - sapiens bestia, Plaut.: bête intelligente.    - dictum sapienti sat est, Plaut.: à bon entendeur, un mot suffit.    - qui utuntur vino vetere sapientes puto, Plaut. Cas. prol. 5: ceux qui boivent du vin vieux sont des connaisseurs.    - fecundae leporis sapiens sectabitur armos, Hor. S. 2, 4, 44: le connaisseur recherchera l'épaule du lièvre prolifique.    - sapientissima arborum, Plin. 16, 102: le plus sage des arbres [le mûrier qui fleurit tard].    - sapiens, entis, m.: l'homme sage, l'homme raisonnable. --- Hor. S. 1, 4, 115 ; 2, 2, 63; Ep. 1, 6, 15. b - adj. et subst. sage.    - cf. gr. σοϕός.    - Cic. Tusc. 4, 37 ; Div. 2, 61, etc.    - sapientium praecepta, Cic. Rep. 3, 7: les préceptes des sages.    - a viro sapiente: par un homme sage.    - consilio sapienti: par une décision sage.    - septem sapientes, Cic.: les sept sages (de la Grèce). --- Cic. Rep. 1, 12 ; de Or. 3, 137. [st1]2 [-] Săpiens, entis, m.: le Sage (surnom de plusieurs jurisconsultes).
    * * *
    [st1]1 [-] săpiens, entis: part. présent de sapio.    - abl. sing. sapiente, Ov. M. 10, 622; gén. plur. sapientum, Lucr. 2, 8; Hor. S. 2, 3, 296; sapientium, id. O. 3, 21, 14 a - intelligent, sage, raisonnable, prudent.    - Cic. Off. 1, 16; Clu. 84.    - sapiens rerum humanarum, Gell. 13, 8, 2: qui a l'expérience des choses humaines.    - sapiens sententiis, Cic. Br. 126: sage de pensées.    - sapiens excusatio, Cic. Att. 8, 12, 2: justification raisonnable.    - sapiens bestia, Plaut.: bête intelligente.    - dictum sapienti sat est, Plaut.: à bon entendeur, un mot suffit.    - qui utuntur vino vetere sapientes puto, Plaut. Cas. prol. 5: ceux qui boivent du vin vieux sont des connaisseurs.    - fecundae leporis sapiens sectabitur armos, Hor. S. 2, 4, 44: le connaisseur recherchera l'épaule du lièvre prolifique.    - sapientissima arborum, Plin. 16, 102: le plus sage des arbres [le mûrier qui fleurit tard].    - sapiens, entis, m.: l'homme sage, l'homme raisonnable. --- Hor. S. 1, 4, 115 ; 2, 2, 63; Ep. 1, 6, 15. b - adj. et subst. sage.    - cf. gr. σοϕός.    - Cic. Tusc. 4, 37 ; Div. 2, 61, etc.    - sapientium praecepta, Cic. Rep. 3, 7: les préceptes des sages.    - a viro sapiente: par un homme sage.    - consilio sapienti: par une décision sage.    - septem sapientes, Cic.: les sept sages (de la Grèce). --- Cic. Rep. 1, 12 ; de Or. 3, 137. [st1]2 [-] Săpiens, entis, m.: le Sage (surnom de plusieurs jurisconsultes).
    * * *
        Sapiens, sapientis. Cic. Sage.

    Dictionarium latinogallicum > sapiens

  • 16 verbum sap

    лат. (скор. від verbuin sapienti sat est)
    розумний розуміє з півслова
    * * *
    лат.
    (скор. від verbum sapienti sat est) Розумний розуміє з півслова; не потрібно зайвих слів

    English-Ukrainian dictionary > verbum sap

  • 17 sapio

    săpĭo, īvi or ĭi (sapui, Aug. Civ. Dei, 1, 10; id. Ep. 102, 10; but sapivi, Nov. ap. Prisc. p. 879 P.; id. ap. Non. 508, 21:

    saPisti,

    Mart. 9, 6, 7:

    sapisset,

    Plaut. Rud. 4, 1, 8), 3, v. n. and a. [kindr. with opos, saphês, and sophos], to taste, savor; to taste, smack, or savor of, to have a taste or flavor of a thing (cf. gusto).
    I.
    Lit. (so only in a few examples).
    1.
    Of things eaten or drunk:

    oleum male sapiet,

    Cato, R. R. 66, 1:

    occisam saepe sapere plus multo suem,

    Plaut. Mil. 2, 6, 104:

    quin caseus jucundissime sapiat,

    Col. 7, 8, 2:

    nil rhombus nil dama sapit,

    Juv. 11, 121.—With an acc. of that of or like which a thing tastes:

    quis (piscis) saperet ipsum mare,

    Sen. Q. N. 3, 18, 2:

    cum in Hispaniā multa mella herbam eam sapiunt,

    Plin. 11, 8, 8, § 18:

    ipsum aprum (ursina),

    Petr. 66, 6.— Poet.: anas plebeium sapit, has a vulgar taste, Petr. poët. 93, 2:

    quaesivit quidnam saperet simius,

    Phaedr. 3, 4, 3.—
    * 2.
    Of that which tastes, to have a taste or a sense of taste (perh. so used for the sake of the play upon signif. II.):

    nec sequitur, ut, cui cor sapiat, ei non sapiat palatus,

    Cic. Fin. 2, 8, 24.—
    3.
    Transf., of smell, to smell of or like a thing (syn.: oleo, redoleo; very rare): Cicero, Meliora, inquit, unguenta sunt, quae terram quam crocum sapiunt. Hoc enim maluit dixisse quam redolent. Ita est profecto;

    illa erit optima, quae unguenta sapiat,

    Plin. 17, 5, 3, § 38:

    invenitur unguenta gratiosiora esse, quae terram, quam quae crocum sapiunt,

    id. 13, 3, 4, § 21.—In a lusus verbb. with signif. II.: istic servus quid sapit? Ch. Hircum ab alis, Plaut. Ps. 2, 4, 47.—
    II.
    Trop.
    1. a.
    To resemble (late Lat.):

    patruos,

    Pers. 1, 11.—
    b.
    To suggest, be inspired by:

    quia non sapis ea quae Dei sunt,

    Vulg. Matt. 16, 23; id. Marc. 8, 33.—
    c.
    Altum or alta sapere, to be high-minded or proud:

    noli altum sapere,

    Vulg. Rom. 11, 20:

    non alta sapientes,

    id. ib. 12, 16.—
    2.
    To have good taste, i.e. to have sense or discernment; to be sensible, discreet, prudent, wise, etc. (the predominant signif. in prose and poetry; most freq. in the P. a.).
    (α).
    Neutr., Plaut. Ps. 2, 3, 14:

    si aequum siet Me plus sapere quam vos, dederim vobis consilium catum, etc.,

    id. Ep. 2, 2, 73 sq.:

    jam diu edepol sapientiam tuam abusa est haec quidem. Nunc hinc sapit, hinc sentit,

    id. Poen. 5, 4, 30; cf.:

    populus est moderatior, quoad sentit et sapit tuerique vult per se constitutam rem publicam,

    Cic. Rep. 1, 42, 65;

    so (with sentire),

    Plaut. Am. 1, 1, 292; id. Bacch. 4, 7, 19; id. Merc. 2, 2, 24; id. Trin. 3, 2, 10 sq.; cf.:

    qui sapere et fari possit quae sentiat,

    Hor. Ep. 1, 4, 9; Plaut. Bacch. 1, 2, 14:

    magna est admiratio copiose sapienterque dicentis, quem qui audiunt intellegere etiam et sapere plus quam ceteros arbitrantur,

    Cic. Off. 2, 14, 48:

    veluti mater Plus quam se sapere Vult (filium),

    Hor. Ep. 1, 18, 27:

    qui (puer) cum primum sapere coepit,

    Cic. Fam. 14, 1, 1; Poët. ap. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    malo, si sapis, cavebis,

    if you are prudent, wise, Plaut. Cas. 4, 4, 17; so,

    si sapis,

    id. Eun. 1, 1, 31; id. Men. 1, 2, 13; id. Am. 1, 1, 155; id. Aul. 2, 9, 5; id. Curc. 1, 1, 28 et saep.; Ter. Eun. 4, 4, 53; id. Heaut. 2, 3, 138:

    si sapias,

    Plaut. Merc. 2, 3, 39; 4, 4, 61; id. Poen. 1, 2, 138; Ter. Heaut. 3, 3, 33; Ov. H. 5, 99; 20, 174:

    si sapies,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 78; id. Rud. 5, 3, 35; Ter. Heaut. 4, 4, 26; Ov. M. 14, 675:

    si sapiam,

    Plaut. Men. 4, 2, 38; id. Rud. 1, 2, 8:

    si sapiet,

    id. Bacch. 4, 9, 74:

    si saperet,

    Cic. Quint. 4, 16: hi sapient, * Caes. B. G. 5, 30: Ph. Ibo. Pl. Sapis, you show your good sense, Plaut. Mil. 4, 8, 9; id. Merc. 5, 2, 40:

    hic homo sapienter sapit,

    id. Poen. 3, 2, 26:

    quae (meretrix) sapit in vino ad rem suam,

    id. Truc. 4, 4, 1; cf. id. Pers. 1, 3, 28:

    ad omnia alia aetate sapimus rectius,

    Ter. Ad. 5, 3, 46:

    haud stulte sapis,

    id. Heaut. 2, 3, 82:

    te aliis consilium dare, Foris sapere,

    id. ib. 5, 1, 50:

    pectus quoi sapit,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 12; id. Mil. 3, 1, 191; id. Trin. 1, 2, 53; cf.:

    cui cor sapiat,

    Cic. Fin. 2, 8, 24:

    id (sc. animus mensque) sibi solum per se sapit, id sibi gaudet,

    Lucr. 3, 145.—
    (β).
    Act., to know, understand a thing (in good prose usually only with general objects):

    recte ego rem meam sapio,

    Plaut. Ps. 1, 5, 81:

    nullam rem,

    id. Most. 5, 1, 45: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Poët. ap. Cic. Div. 1, 58, 132; Cic. Att. 14, 5, 1; Plaut. Mil. 2, 3, 65; cf.:

    quamquam quis, qui aliquid sapiat, nunc esse beatus potest?

    Cic. Fam. 7, 28, 1:

    quantum ego sapio,

    Plin. Ep. 3, 6, 1:

    jam nihil sapit nec sentit,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 22:

    nihil,

    Cic. Tusc. 2, 19, 45:

    plane nihil,

    id. Div. in Caecil. 17, 55: nihil parvum, i. e. to occupy one ' s mind with nothing trivial (with sublimia cures), Hor. Ep. 1, 12, 15; cf.: cum sapimus patruos, i.e. resemble them, imitate them in severity, Pers. 1, 11. —
    3.
    Prov.: sero sapiunt Phryges, are wise behind the time; or, as the Engl. saying is, are troubled with afterwit:

    sero sapiunt Phryges proverbium est natum a Trojanis, qui decimo denique anno velle coeperant Helenam quaeque cum eā erant rapta reddere Achivis,

    Fest. p. 343 Müll.:

    in Equo Trojano (a tragedy of Livius Andronicus or of Naevius) scis esse in extremo, Sero sapiunt. Tu tamen, mi vetule, non sero,

    Cic. Fam. 7, 16, 1.—Hence, să-pĭens, entis ( abl. sing. sapiente, Ov. M. 10, 622; gen. plur. sapientum, Lucr. 2, 8; Hor. S. 2, 3, 296;

    but sapientium,

    id. C. 3, 21, 14), P. a. (acc. to II.), wise, knowing, sensible, well-advised, discreet, judicious (cf. prudens).
    A.
    In gen.:

    ut quisque maxime perspicit, quid in re quāque verissimum sit, quique acutissime et celerrime potest et videre et explicare rationem, is prudentissimus et sapientissimus rite haberi solet,

    Cic. Off. 1, 5, 16; cf.:

    sapientissimum esse dicunt eum, cui quod opus sit ipsi veniat in mentem: proxume acceder illum, qui alterius bene inventis obtemperet,

    id. Clu. 31, 84:

    M. Bucculeius, homo neque meo judicio stultus et suo valde sapiens,

    id. de Or. 1, 39, 179:

    rex aequus ac sapiens,

    id. Rep. 1, 26, 42; cf.:

    Cyrus justissimus sapientissimusque rex,

    id. ib. 1, 27, 43:

    bonus et sapiens et peritus utilitatis civilis,

    id. ib. 2, 29, 52:

    o, Neptune lepide, salve, Neque te aleator ullus est sapientior,

    Plaut. Rud. 2, 3, 29:

    quae tibi mulier videtur multo sapientissima?

    id. Stich. 1, 2, 66:

    (Aurora) ibat ad hunc (Cephalum) sapiens a sene diva viro,

    wise, discreet, Ov. H. 4, 96 Ruhnk.; so,

    puella,

    id. M. 10, 622:

    mus pusillus quam sit sapiens bestia,

    Plaut. Truc. 4, 4, 15; id. As. 3, 3, 114 et saep.—With gen. (analogous to gnarus, peritus, etc.):

    qui sapiens rerum esse humanarum velit,

    Gell. 13, 8, 2.— Subst.: săpĭens, entis, m., a sensible, shrewd, knowing, discreet, or judicious person:

    semper cavere hoc sapientes aequissimumst,

    Plaut. Rud. 4, 7, 20; cf.:

    omnes sapientes suom officium aequom est colere et facere,

    id. Stich. 1, 1, 38; id. Trin. 2, 2, 84:

    dictum sapienti sat est,

    id. Pers. 4, 7, 19; Ter. Phorm. 3, 3, 8; Plaut. Rud. 2, 4, 15 sq.:

    insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui,

    Hor. Ep. 1, 6, 15:

    sapiens causas reddet,

    id. S. 1, 4, 115:

    quali victu sapiens utetur,

    id. ib. 2, 2, 63; 1, 3, 132.—In a lusus verbb. with the signif. of sapio, I., a person of nice taste:

    qui utuntur vino vetere sapientes puto Et qui libenter veteres spectant fabulas,

    good judges, connoisseurs, Plaut. Cas. prol. 5: fecundae [p. 1630] leporis sapiens sectabitur armos, Hor. S. 2, 4, 44.—As a surname of the jurists Atilius, C. Fabricius, M'. Curius, Ti. Coruncanius, Cato al., v. under B. fin.
    b.
    Of abstract things:

    opera,

    Plaut. Pers. 4, 5, 2:

    excusatio,

    Cic. Att. 8, 12, 2:

    modica et sapiens temperatio,

    id. Leg. 3, 7, 17:

    mores,

    Plaut. Rud. 4, 7, 25:

    verba,

    Ter. Ad. 5, 1, 7:

    consilium,

    Ov. M. 13, 433:

    Ulixes, vir sapienti facundiā praeditus,

    Gell. 1, 15, 3:

    morus, quae novissima urbanarum germinat, nec nisi exacto frigore, ob id dicta sapientissima arborum,

    Plin. 16, 25, 41, § 102.—
    B.
    After the predominance of Grecian civilization and literature, particularly of the Grecian philosophy, like sophos, well acquainted with the true value of things, wise; and subst., a wise man, a sage (in Cic. saepiss.): ergo hic, quisquis est, qui moderatione et constantiā quietus animo est sibique ipse placatus ut nec tabescat molestiis nec frangatur timore nec sitienter quid expetens ardeat desiderio nec alacritate futili gestiens deliquescat;

    is est sapiens quem quaerimus, is est beatus,

    Cic. Tusc. 4, 17, 37:

    sapientium praecepta,

    id. Rep. 3, 4, 7:

    si quod raro fit, id portentum putandum est: sapientem esse portentum est. Saepius enim mulam peperisse arbitror, quam sapientem fuisse,

    id. Div. 2, 28, 61:

    statuere quid sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis,

    id. Ac. 2, 3, 9; cf. id. Rep. 1, 29, 45.—So esp. of the seven wise men of Greece:

    ut ad Graecos referam orationem... septem fuisse dicuntur uno tempore, qui sapientes et haberentur et vocarentur,

    Cic. de Or. 3, 34, 137:

    eos vero septem quos Graeci sapientes nominaverunt,

    id. Rep. 1, 7, 12:

    sapienti assentiri... se sapientem profiteri,

    id. Fin. 2,3, 7.—Ironically:

    sapientum octavus,

    Hor. S. 2, 3, 296.—With the Romans, an appellation of Lœlius: te, Laeli, sapientem et appellant et existimant. Tribuebatur hoc modo M. Catoni: scimus L. Atilium apud patres nostros appellatum esse sapientem, sed uterque alio quodam modo: Atilius, qui prudens esse in jure civili putabatur;

    Cato quia multarum rerum usum habebat... propterea quasi cognomen jam habebat in senectute sapientis... Athenis unum accepimus et eum quidem etiam Apollinis oraculo sapientissimum judicatum,

    Cic. Lael. 2, 6; cf.:

    numquam ego dicam C. Fabricium, M'. Curium, Ti. Coruncanium, quos sapientes nostri majores judicabant, ad istorum normam fuisse sapientes,

    id. ib. 5, 18:

    ii, qui sapientes sunt habiti, M. Cato et C. Laelius,

    id. Off. 3, 4, 16; Val. Max. 4, 1, ext. 7; Lact. 4, 1.—Hence, adv.: săpĭen-ter, sensibly, discreetly, prudently, judiciously, wisely:

    recte et sapienter facere,

    Plaut. Am. 1, 1, 133; id. Mil. 3, 3, 34:

    consulere,

    id. ib. 3, 1, 90:

    insipienter factum sapienter ferre,

    id. Truc. 4, 3, 33:

    factum,

    id. Aul. 3, 5, 3:

    dicta,

    id. Rud. 4, 7, 24:

    quam sapienter jam reges hoc nostri viderint,

    Cic. Rep. 2, 17, 31:

    provisa,

    id. ib. 4, 3, 3:

    a majoribus prodita fama,

    id. ib. 2, 2, 4:

    considerate etiam sapienterque fecerunt,

    id. Phil. 4, 2, 6; 13, 6, 13:

    vives sapienter,

    Hor. Ep. 1, 10, 44:

    agendum,

    Ov. M. 13, 377:

    temporibus uti,

    Nep. Epam. 3, 1; Hor. C. 4, 9, 48.— Comp.:

    facis sapientius Quam pars latronum, etc.,

    Plaut. Curc. 4, 3, 15; id. Poen. prol. 7:

    nemo est, qui tibi sapientius suadere possit te ipso,

    Cic. Fam. 2, 7, 1:

    sapientius fecisse,

    id. Brut. 42, 155.— Sup.:

    quod majores nostros et probavisse maxime et retinuisse sapientissime judico,

    Cic. Rep. 2, 37, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > sapio

  • 18 dictum

    dictum, ī, n. (dictus, a, um), das Gesagte, Ausgesprochene, die Äußerung, das Wort, I) im allg.: dictum amarum, Amm.: dictum sapienti sat est, Ter.: nullum meum dictum, non modo factum, intercessit, quod etc., Cic.: ob dictum capite et fortunā oppugnari, Metell. in Cic. ep.: dicta cum factis componere, Sall.: dicta testium, Aussagen der Zeugen, Cic.: dicto citius, s. 1. citō. – Plur. = verba, oratio, zB. breve aliquod dictum = ἀπόφθεγμα, Gedenkspruch, Cic.: u. so breviter et commode dicta = ἀποφθέγματα, Cic.: facete dictca = ἀποφθέγματα, Cic.: dicta tristia, Klagen, Ov.: dicta non falsa, nicht unwahre Gerüchte, Ov.: haec ubi dicta dedit, als er dies gesagt hatte, Verg. u. Liv. (s. Drak. Liv. 7, 33, 11): edidit talia dicta, ließ sich also vernehmen, Ov.: mutua dicta reddere, sich unterreden, Liv.: dictis alqm compellare, castigare, Verg.: dictis suis differre alqm, durch Schmähungen, Plaut.: iocosa dicta in adversarios iactare, Liv.: probrosis in se dictis arridere, Sen.: istaec dicta dicere, Plaut. trin. 77: multa ego possum docta dicta quamvis facunde loqui, ibid. 380 (dazu Brix): res dicta secuta est, gesagt, getan! Ov. met. 4, 549: u. so nec dicta res morata, Iustin. 2, 2, 13. – so auch dicta poet. = libri, Prop. 4, 1, 61. – II) insbes.: A) der Spruch, Ausspruch, die Sentenz, 1) übh.: dicta aurea, Lucr.: Catonis est dictum, Cic.: u. eines Orakels, dicta tristia, Verg. – 2) prägn., a) das Witzwort, der witzige Einfall, arcessitum, gesuchter Einfall, -Witz, Cic.: dicta dicere in alqm ( wie λόγον λέγειν), Cic.: dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus, Plaut. – b) das Schimpfwort, quae sunt dicta in stulto, caudex, stipes etc., Ter. heaut. 877: dicta in alqm ingerere, Plaut. asin. 927. – B) das Wort, der Ausspruch = der Befehl, contra dictum suum, Liv.: dicto parēre, Liv.: dicto audientem esse, s. audiono. II, B, a, δ (Bd. I. s. 717): dicta peragere, Ov. – C) das gegebene Wort = die gegebene Versicherung, das Versprechen, Nep. Milt. 2, 5: confirmat dictis, Furius bei Macr. sat. 6, 1, 34. – D) das Wort = die Beredsamkeit, nec dicti studiosus quisquam erat ante hunc, Enn. ann. 216.

    lateinisch-deutsches > dictum

  • 19 sapiens

    sapiēns, entis, Abl. ente PAdi. (v. sapio), weise, einsichtig, einsichtsvoll, vernünftig, verständig, klug, I) im allg. (Ggstz. brutus, stultus), v. Pers., vir, Cic.: rex aequus ac sapiens, Cic.: puella, Ov.: quis sapientior ad coniectuam rerum futurarum? Cic.: Cyrus ille Perses iustissimus fuit sapientissimusque rex, Cic.: mit Genet., sapiens rerum humanarum, Gell. 13, 8, 2: eligendae mortis, Augustin. epist. 204, 7. – von Tieren, mus pusillus quam sit sapiens bestia, Plaut.: animalia sapientiora, Plin. – v. Lebl., excusatio, Cic.: vita, Nep.: consilium, Ov.: vera et sapiens animi magnitudo, Cic.: sapientior aetas, Ov.: sapientissima arborum, v. Maulbeerbaum, weil er nach geendigter Kälte ausschlägt, Plin. – subst. = der Einsichtsvolle, Vernünftige, Verständige, Kluge (Ggstz. brutus, stultus, demens), dictum sapienti sat est, Plaut.: insani sapiens nomen ferat, Hor.: sapiens ex bruto numquam potest oriri, Lact. – als Beiname der Juristen L. Atilius, M. Kato u.a., Cic. – II) prägn., wie σοφός, voll höherer Einsicht in den Gang u. Wert der Dinge, weise, subst. der Weise (verschieden von prudens, dem Weltklugen), Cic.: septem sapientes, die bekannten sieben Weisen der Griechen, Val. Max.: dafür oft bl. septem, Cic. – / Genet. Plur. in Prosa jetzt nach den besten Hdschrn. überall sapientium in den neuesten Texten; sapientum bei Lucr. 2, 8 u. Hor. sat. 2, 3, 296. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 2, 138 u. Index.

    lateinisch-deutsches > sapiens

  • 20 dictum

    dictum, ī, n. (dictus, a, um), das Gesagte, Ausgesprochene, die Äußerung, das Wort, I) im allg.: dictum amarum, Amm.: dictum sapienti sat est, Ter.: nullum meum dictum, non modo factum, intercessit, quod etc., Cic.: ob dictum capite et fortunā oppugnari, Metell. in Cic. ep.: dicta cum factis componere, Sall.: dicta testium, Aussagen der Zeugen, Cic.: dicto citius, s. cito. – Plur. = verba, oratio, zB. breve aliquod dictum = ἀπόφθεγμα, Gedenkspruch, Cic.: u. so breviter et commode dicta = ἀποφθέγματα, Cic.: facete dictca = ἀποφθέγματα, Cic.: dicta tristia, Klagen, Ov.: dicta non falsa, nicht unwahre Gerüchte, Ov.: haec ubi dicta dedit, als er dies gesagt hatte, Verg. u. Liv. (s. Drak. Liv. 7, 33, 11): edidit talia dicta, ließ sich also vernehmen, Ov.: mutua dicta reddere, sich unterreden, Liv.: dictis alqm compellare, castigare, Verg.: dictis suis differre alqm, durch Schmähungen, Plaut.: iocosa dicta in adversarios iactare, Liv.: probrosis in se dictis arridere, Sen.: istaec dicta dicere, Plaut. trin. 77: multa ego possum docta dicta quamvis facunde loqui, ibid. 380 (dazu Brix): res dicta secuta est, gesagt, getan! Ov. met. 4, 549: u. so nec dicta res morata, Iustin. 2, 2, 13. – so auch dicta poet. = libri, Prop. 4, 1, 61. – II) insbes.: A) der Spruch, Ausspruch, die Sentenz, 1) übh.: dicta aurea, Lucr.: Catonis est dictum, Cic.: u. eines Orakels, dicta tri-
    ————
    stia, Verg. – 2) prägn., a) das Witzwort, der witzige Einfall, arcessitum, gesuchter Einfall, -Witz, Cic.: dicta dicere in alqm ( wie λόγον λέγειν), Cic.: dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus, Plaut. – b) das Schimpfwort, quae sunt dicta in stulto, caudex, stipes etc., Ter. heaut. 877: dicta in alqm ingerere, Plaut. asin. 927. – B) das Wort, der Ausspruch = der Befehl, contra dictum suum, Liv.: dicto parēre, Liv.: dicto audientem esse, s. audio no. II, B, a, δ (Bd. I. s. 717): dicta peragere, Ov. – C) das gegebene Wort = die gegebene Versicherung, das Versprechen, Nep. Milt. 2, 5: confirmat dictis, Furius bei Macr. sat. 6, 1, 34. – D) das Wort = die Beredsamkeit, nec dicti studiosus quisquam erat ante hunc, Enn. ann. 216.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dictum

См. также в других словарях:

  • Sapienti sat —         см. Dictum sapienti sat. Философский энциклопедический словарь. М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов. 1983 …   Философская энциклопедия

  • Sapienti sat —   In dem Stück »Persa« (4, 7) des römischen Komödiendichters Plautus (250 184 v. Chr.) findet sich die später auch von dem römischen Dichter Terenz (um 185 159 v. Chr.) in seinem Stück »Phormio« (3, 5) zitierte Feststellung: Dictum sapienti sat… …   Universal-Lexikon

  • sapienti sat — (izg. sapiènti sȁt) DEFINICIJA pametnome dosta ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • sapienti sat — лат. (сапиэнти сат) букв. «мудрому достаточно»; умный поймет. Толковый словарь иностранных слов Л. П. Крысина. М: Русский язык, 1998 …   Словарь иностранных слов русского языка

  • Sapĭenti sat — (lat.), »für den Verständigen genug!« (d.h. für ihn bedarf es keiner weitern Ausführung), Zitat aus Plautus (»Persa«, IV, 7) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Sapienti sat — Sapĭenti sat (lat.), für den Verständigen genug! Zitat aus Plautus »Persa« (IV, 7, 19) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Sapienti sat! — lat., für den Verständigen ist es genug (gesagt)! …   Herders Conversations-Lexikon

  • Sapienti sat — − Geflügelte Worte   A B C D E F G H I J K L M N O …   Deutsch Wikipedia

  • Sapienti sat — Тит Макций Плавт, в произведении которого впервые встречается фраза sapienti sat. Sapienti sat  латинское крылатое выражение, означающее в переводе «умному достаточно» и соответствующее русскому аналогу «умный поймёт». Впервые встречается в… …   Википедия

  • sapienti sat! — sa|pi|ẹn|ti sat! 〈geh.〉 genug für den Eingeweihten, es ist keine weitere Erläuterung nötig [Etym.: lat., »dem Weisen (ist es) genug«] …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • sapienti sat — sa|pi|en|ti sat <lat. ; »genug für den Verständigen«> für den Eingeweihten bedarf es keiner weiteren Erklärung o. Ä …   Das große Fremdwörterbuch

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»