Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

saluber

  • 1 saluber

    sălūbĕr (sălūbris), bris, bre [st2]1 [-] bon pour la santé, sain, salubre, salutaire. [st2]2 [-] utile, favorable, convenable. [st2]3 [-] qui est en bonne santé, sain, bien-portant, vigoureux, robuste.    - sunt partes agrorum aliae pestilentes, aliae salubres, Cic. Div. 1, 36, 79: certaines parties sont insalubres, d'autres fort saines.    - credebat rex bellicosus salubriora militiae quam domi esse juvenum corpora: le roi belliqueux croyait que les jeunes gens se portaient mieux à la guerre que chez eux.    - salubre mendacium, Liv. 2.64: mensonge utile.    - sententia reipublicae saluberrima, Cic.: avis le plus utile à l'Etat.    - vinum corpori salubre, Col. 12, 27: vin bon pour le corps.    - exemplum salubre juventuti: exemple salutaire à la jeunesse.    - salubre pretium, Col.: prix convenable, prix raisonnable.    - coeptis saluber es, Ov.: sois propice à nos desseins.    - salubri corpore pecora, Col.: bétail bien portant.    - quidquid in oratione est salsum aut salubre, Cic.: tout ce qui dans le langage est piquant et solide.
    * * *
    sălūbĕr (sălūbris), bris, bre [st2]1 [-] bon pour la santé, sain, salubre, salutaire. [st2]2 [-] utile, favorable, convenable. [st2]3 [-] qui est en bonne santé, sain, bien-portant, vigoureux, robuste.    - sunt partes agrorum aliae pestilentes, aliae salubres, Cic. Div. 1, 36, 79: certaines parties sont insalubres, d'autres fort saines.    - credebat rex bellicosus salubriora militiae quam domi esse juvenum corpora: le roi belliqueux croyait que les jeunes gens se portaient mieux à la guerre que chez eux.    - salubre mendacium, Liv. 2.64: mensonge utile.    - sententia reipublicae saluberrima, Cic.: avis le plus utile à l'Etat.    - vinum corpori salubre, Col. 12, 27: vin bon pour le corps.    - exemplum salubre juventuti: exemple salutaire à la jeunesse.    - salubre pretium, Col.: prix convenable, prix raisonnable.    - coeptis saluber es, Ov.: sois propice à nos desseins.    - salubri corpore pecora, Col.: bétail bien portant.    - quidquid in oratione est salsum aut salubre, Cic.: tout ce qui dans le langage est piquant et solide.
    * * *
        Saluber, haec salubris, et hoc salubre: vel, hic et haec salubris, et hoc salubre, pen. prod. Qui donne santé, Salubre, Salutaire, Sain.
    \
        Aer, cibus, locus, salubres dicuntur. Colum. Sains.
    \
        Consilium salubre. Cic. Bon conseil et utile.
    \
        Adoptio salubris pupillo. Vlp. Prouffitable.
    \
        Verba salubria. Ouid. Parolles par lesquelles un malade est guari, ou un mort est resuscité.
    \
        Salubre corpus. Sallust. Qui est en santé, Sain.
    \
        Si salubres factae sunt. Cic. Si elles sont guaries.

    Dictionarium latinogallicum > saluber

  • 2 saluber

    salūber, bris, bre, u. gew. salūbris, e (v. salus), gesund, I) gesund = der Gesundheit zuträglich od. dienlich, heilsam (Ggstz. pestilens), a) eig.: aëres locorum salubres, Vitr.: habitatio, Vitr.: natura loci, Cic.: annus salubris, Cic.: Phoebe saluber, Ov.: locus saluber, Varro: ager salubrior, Varro: saluberrimum est, Plin. – triclinium, Plin. ep.: somnus, Verg.: vinum corpori salubre, Colum.: lotium ad omnes res salubre est, Cato: icterias existimatur salubris contra regios morbos, Plin. – b) übtr., heilsam, dienlich, zuträglich, consilia, Cic.: liber, Quint.: iustitia, Hor.: res salubrior, Liv.: sententia rei publicae saluberrima, Cic.: saluber magis quam ambitiosus princeps, ein Fürst, der bei seiner Güte mehr den Nutzen als die Gunst anderer zum Zwecke hat, Suet. – II) gesund = heil, kräftig, a) eig.: corpus, Sall.: corpora salubriora, Liv.: exercitum itineribus ac mutatione castrorum mobiliorem ac salubriorem esse, Liv. – b) übtr., gut beschaffen, gut, tauglich, gehörig, quoniam, quicquid est salsum aut salubre in oratione, id proprium Atticorum est, Cic.: tela modi salubris, von ziemlicher Größe, Gratt.

    lateinisch-deutsches > saluber

  • 3 saluber

    salūber, bris, bre, u. gew. salūbris, e (v. salus), gesund, I) gesund = der Gesundheit zuträglich od. dienlich, heilsam (Ggstz. pestilens), a) eig.: aëres locorum salubres, Vitr.: habitatio, Vitr.: natura loci, Cic.: annus salubris, Cic.: Phoebe saluber, Ov.: locus saluber, Varro: ager salubrior, Varro: saluberrimum est, Plin. – triclinium, Plin. ep.: somnus, Verg.: vinum corpori salubre, Colum.: lotium ad omnes res salubre est, Cato: icterias existimatur salubris contra regios morbos, Plin. – b) übtr., heilsam, dienlich, zuträglich, consilia, Cic.: liber, Quint.: iustitia, Hor.: res salubrior, Liv.: sententia rei publicae saluberrima, Cic.: saluber magis quam ambitiosus princeps, ein Fürst, der bei seiner Güte mehr den Nutzen als die Gunst anderer zum Zwecke hat, Suet. – II) gesund = heil, kräftig, a) eig.: corpus, Sall.: corpora salubriora, Liv.: exercitum itineribus ac mutatione castrorum mobiliorem ac salubriorem esse, Liv. – b) übtr., gut beschaffen, gut, tauglich, gehörig, quoniam, quicquid est salsum aut salubre in oratione, id proprium Atticorum est, Cic.: tela modi salubris, von ziemlicher Größe, Gratt.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > saluber

  • 4 saluber

    saluber saluber, bris, bre здоровый, целебный

    Латинско-русский словарь > saluber

  • 5 saluber

    saluber saluber, bris, bre целебный, здоровый

    Латинско-русский словарь > saluber

  • 6 saluber

    salūber, bris, bre [ salus ]
    1) здоровый, полезный для здоровья, целительный, целебный (locus Vr; somnus V; victus C)
    2) полезный, спасительный ( oculi domini res agro saluberrimae Col); назидательный, поучительный (consilium, sententia C)
    3) здоровый, крепкий (corpus Sl, L); перен. здоровый, правильный, хороший ( quidquid est salsum aut salubre in oratione C)

    Латинско-русский словарь > saluber

  • 7 saluber

    salūber, v. salubris.

    Lewis & Short latin dictionary > saluber

  • 8 saluber

    salubris -e, salubrior -or -us, saluberrimus -a -um ADJ
    healthy, salubrious; salutary, beneficial; in good conditin (body); wholesome

    Latin-English dictionary > saluber

  • 9 saluber

    bris, bre третье склонение здоровый, целебный

    Латинско-русский медицинско-фармацевтический словарь > saluber

  • 10 saluber

    , salubris, salubre (m,f,n)
      здоровый, благотворный, целебный, дающий здоровье

    Dictionary Latin-Russian new > saluber

  • 11 paulo

    paulo (paullo), adv. un peu, d'un peu.    - maturius paulo quam, Caes. BG. 1, 54: un peu plus tôt que.    - ubi adbibit plus paulo, Ter.: dès qu'il a bu un peu plus que de raison.    - paulo secus, Cic. de Or. 3, 30, 119: d'une manière un peu différente.    - verbis paulo magis priscis uti, Cic. Brut. 21, 82: employer un peu plus souvent des mots vieillis.    - paulo nimium, Cic.: avec quelque excès.    - si paulo se movit extra numerum, Cic. Par. 3, 2, 26: pour peu qu'il s'écarte de la mesure.    - paulo saluber, Cic.: tant soit peu salutaire.    - paulo ultra eum locum, Caes. B. C. 3, 66: un peu au-delà de cet endroit.
    * * *
    paulo (paullo), adv. un peu, d'un peu.    - maturius paulo quam, Caes. BG. 1, 54: un peu plus tôt que.    - ubi adbibit plus paulo, Ter.: dès qu'il a bu un peu plus que de raison.    - paulo secus, Cic. de Or. 3, 30, 119: d'une manière un peu différente.    - verbis paulo magis priscis uti, Cic. Brut. 21, 82: employer un peu plus souvent des mots vieillis.    - paulo nimium, Cic.: avec quelque excès.    - si paulo se movit extra numerum, Cic. Par. 3, 2, 26: pour peu qu'il s'écarte de la mesure.    - paulo saluber, Cic.: tant soit peu salutaire.    - paulo ultra eum locum, Caes. B. C. 3, 66: un peu au-delà de cet endroit.
    * * *
        Paulo amplius quam priuatus. Cic. Un peu plus.
    \
        Quum paulo ante dedissem ad te literas. Cic. Un peu devant.
    \
        Paulo ante, pro Dudum, vel Nuperrime. Cicero, Plane paulo ante vidimus. Il n'y a rien que nous les avons veu.
    \
        Paulo magis. Cicero, Nihil esse quod quisquam putaret se, quod isti paulo magis placeret, conseruare, aut domi retinere posse. Pourveu que celuy aggreast tant soit peu plus.
    \
        Verbis vti paulo magis priscis. Cic. Un peu trop.
    \
        Paulo minus. Cicero, Vna in re paulo minus consideratus. Un peu moins qu'il ne fault, Un petit trop peu.
    \
        Paulo minus, pro Propemodum, vel Pene. Sueton. Quod paulo minus vtrunque euenit. Il ne s'en fallut guere que touts les deux n'advinsent.
    \
        Talem principem paulo minus per quatuordecim annos perpessus terrarum orbis, tandem destituit. Sueton. L'espace de quatorze ans, peu moins, L'espace presque de quatorze ans.
    \
        Paulo mox calefactum vulneri imponatur. Plin. Bien tost apres.
    \
        Paulo post rediit. Cic. Un peu apres.
    \
        Paulo secus. Cic. Un peu autrement.
    \
        Seruus non paulo sapientior. Horat. Beaucoup plus sage que son maistre.

    Dictionarium latinogallicum > paulo

  • 12 salūbris

        salūbris (m salūber, O.), is, e, adj. with comp. and sup.    [salus], health-giving, healthful, wholesome, salubrious, salutary: locus: saluberrimae regiones, Cs.: silvae, H.: fluvius, V.: aura, O.: si Baiae salubres repente factae sunt: aestates, H.: cultus atque victus: Ambrosiae suci, V.: Phoebe saluber, ades, O.— Healthy, sound, well, vigorous: genus hominum salubri corpore, S.: salubriora etiam credente corpora esse, L.: (exercitum) mutatione locorum salubriorem esse, L.: saluberrimis corporibus uti, Ta.—Fig., healthful, sound, serviceable, beneficial, salutary: quicquid est salubre in oratione, sound: consilia salubriora: hiems saluberrimis consiliis absumpta, Ta.: verba, O.: (sententiam) dixi rei p. saluberrimam: leges rem salubriorem inopi quam potenti (esse), L.

    Latin-English dictionary > salūbris

  • 13 salubris

    sălūbris, e ( masc. collat. form sălū-ber, Varr. R. R. 1, 2, 8; Ov. R. Am. 704; but salubris, m., Cic. Div. 1, 57, 130; Cels. 1, 3; 2, 1; 3, 6; abl. salubri, v. Neue, Formenl. 2, p. 30), adj. [salus], health-giving, promoting health, healthful, wholesome, salubrious; salutary, serviceable, advantageous, beneficial (v. salutaris init.).
    I.
    Lit. (freq. and class.)
    (α).
    Absol.:

    saluber locus,

    Varr. R. R. 1, 2, 8; so Cic. Fat. 4, 7 (opp. pestilens); id. Rep. 2, 6, 11 (opp. pestilens regio); 1, 1, 1; id. de Or. 2, 71, 290; Cels. 1, 3 (opp. gravis); cf.:

    sunt partes agrorum aliae pestilentes, aliae salubres,

    Cic. Div. 1, 36, 79.— Comp.:

    salubrior ager,

    Varr. R. R. 1, 4, 3.— Sup.: saluberrimae regiones, * Caes. B. C. 3, 2 fin.:

    Apennino saluberrimo montium,

    Plin. Ep. 1, 6, 2:

    Esquiliae,

    Hor. S. 1, 8, 14:

    silvae,

    id. Ep. 1, 4, 4:

    aquae,

    id. C. S. 31:

    irriguis ora salubris aquis,

    Ov. Am. 2, 16, 2:

    fluvius,

    Verg. G. 1, 272:

    aura,

    Ov. A. A. 3, 693:

    caelum,

    Col. 1, 2:

    si Baiae salubres repente factae sunt,

    Cic. Fam. 9, 12, 1:

    salubrisne an pestilens annus futurus sit,

    id. Div. 1, 57, 130; cf.:

    saluberrimum (tempus) ver est... saluberrimi sunt sereni dies... salubriores septentrionales quam subsolani, etc.... nam fere ventus ubique a mediterraneis regionibus veniens salubris, a mari gravis est,

    Cels. 2, 1:

    aestates,

    Hor. S. 2, 4, 21:

    stellae,

    id. ib. 1, 7, 24:

    sidus,

    Luc. 1, 661:

    afflatus ex Apenninis,

    Plin. Ep. 5, 6, 29:

    cultus atque victus,

    strengthening, nourishing, Cic. Div. 1, 29, 61; id. Or. 26, 90 infra; cf.:

    suci Ambrosiae,

    Verg. A. 12, 418:

    saluberrimum acetum,

    Plin. 21, 14, 48, § 82:

    saluberrimi potus,

    id. 31, 2, 19, § 28:

    somnus,

    Verg. G. 3, 530:

    in medicinā alia salubria alia insalubria,

    Quint. 3, 2, 3:

    princeps,

    i. e. mindful of the good of others, Suet. Aug. 42:

    Phoebe saluber, ades,

    Ov. R. Am. 704:

    o salute meā salus salubrior!

    Plaut. Cist. 3, 13:

    quicquid est salsum aut salubre in oratione,

    sound, solid, Cic. Or. 26, 90:

    sententiae exemplo haud salubres,

    Liv. 2, 30; cf.:

    (factum) severitate exempli salubre,

    Plin. Ep. 2, 11, 1:

    consilia,

    Cic. Att. 8, 12, 5; cf.:

    hiems saluberrimis consiliis absumpta,

    Tac. Agr. 21:

    mendacium,

    Liv. 2, 64:

    justitia legesque,

    Hor. A. P. 198:

    verba,

    Ov. F. 6, 753:

    factum,

    Ov. R. Am. 316:

    pretium,

    advantageous, profitable, Col. 7, 3, 22; Mart. 10, 104, 14:

    exempla,

    Gell. 6, 10, 1; cf. infra, adv.—
    (β).
    With dat., ad aliquid, contra (cf. salutaris):

    (sententiam) dixi rei publicae saluberrimam,

    Cic. Dom. 7, 16:

    vinum firmum, corpori salubre,

    Col. 12, 27; so,

    et gravi Malvae salubres corpori,

    Hor. Epod. 2, 58; Cato, R. R. 157, 12; cf.:

    salubris parum urbs valetudini suae,

    Suet. Aug. 72:

    liber salubrior studiis quam dulcior,

    Quint. 3, 1, 5:

    leges rem salubriorem inopi quam potenti (esse),

    Liv. 2, 3, 4:

    saluberrima Romano imperio juga Alpium,

    Plin. 3, 4, 5, § 31:

    ad omnes res salubre est,

    Cato, R. R. 156, 1:

    icterias existimatur salubris contra regios morbos,

    Plin. 37, 10, 61, § 470.—
    II.
    Transf., in a neutr. sense, of the human body, healthy, sound, well, vigorous (very rare, and for the most part not till after the Aug. per.;

    not in Cic.): genus hominum salubri corpore,

    Sall. J. 17, 6:

    salubriora etiam credente corpora esse,

    Liv. 1, 31; 3, 8:

    (exercitum) mutatione locorum salubriorem esse,

    id. 10, 28; Tac. H. 5, 6:

    ut salubri sint corpore pecora,

    Col. 6, 4, 1; Mart. 10, 47, 6; cf. Liv. 10, 25.— Sup.:

    gentes quae saluberrimis corporibus utuntur,

    Tac. Or. 41.—Hence, adv.: sălūbrĭ-ter, healthfully, wholesomely, salubriously; profitably, advantageously:

    ubi potest illa aetas aut calescere... aut vicissim umbris aquisve refrigerari salubrius?

    Cic. Sen. 16, 57; Col. 1, 8, 12; 2, 9, 14:

    ut salubrius litigantes consisterent,

    Plin. 19, 1, 6, § 24:

    nasci,

    Gell. 3, 10, 8.— Sup.:

    saluberrime,

    Plin. 22, 12, 14, § 29:

    bellum trahi salubriter,

    beneficially, advantageously, Liv. 3, 62: leges emendatae utiliter, latae salubriter, Vell. 2, 89, 4; Gell. 2, 29, 1 al.; cf.

    emere,

    i. e. at a cheap rate, Plin. Ep. 1, 24, 4:

    ut (laesa) quam saluberrime reficiantur,

    id. ib. 6, 30, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > salubris

  • 14 salubris

    salūbris, e C = saluber

    Латинско-русский словарь > salubris

  • 15 salubritas

    salūbritās, ātis f. [ saluber ]
    1) целебность, благотворность (s. et sanitas C)
    2) здоровье, здоровое состояние ( corporum T); здоровый характер (loci C; caeli PJ)

    Латинско-русский словарь > salubritas

  • 16 salubriter

    salūbriter [ saluber ]
    1) здорово, с пользой для здоровья ( refrigerari C)
    2) целесообразно, благополучно, разумно ( bellum trahere L); выгодно ( aliquid emere PJ)

    Латинско-русский словарь > salubriter

  • 17 an

    an, Coni. (vgl. griech. ἄν), auch mit ne verstärkt in anne, leitet das »zweite« Glied eines disjunktiven Satzes ein, in dem einer sein eigenes unentschiedenes Urteil »zweifelnd« oder »fragend« so ausspricht, daß er von einem andern die Entscheidung erwartet od. erbittet, wie unser oder, oder ob, I) in disjunktiven Zweifelsätzen, nach allen Verben, die Zweifel, Ungewißheit u. dgl. ausdrücken, wie dubito, dubium od. incertum est, nescio etc., refert, interest, auch video, scio, doceo, disco usw., u. zwar: 1) bei vollständiger Disjunktion: a) einem mit utrum, utrumne, auch ne, od. absol. vorangestellten Gliede als Gegensatz folgend, desinite dubitare, utrum... an, Cic.: utrum... an..., incertus sum, Ter.: incertum est, ne (enklit.)... an... anne, Verg.: ut nescias, utrum... an..., Cic.: quid refert, utrum... an..., Varr. – honestumne factu sit an turpe, dubitant, Cic.: refert etiam qui audiant, senatus an populus an iudices, Cic. – dah. b) in zusammengezogener Rede, ohne ein Verbum des Zweifels u. dgl., gleichs. fragend, oder vielleicht, oder etwa auch, ohne Partikel beim ersten Glied u. auch ohne Einfluß auf das Verbum (s. Piderit Cic. Brut. 89. Heräus Tac. hist. 1, 7, 9), Cn. Octavius est, an Cn. Cornelius quidam, Cic.: non plus duobus an tribus mensibus, Cic.: u. so ter an quater, Apul. apol. 43: septem an octo, Plin. ep. 6, 13, 5. – u. so c) wie sive, mit diesem sogar wechselnd, wo man, seiner Sache nicht gewiß, auch nicht zu entscheiden wagt, wenigstens es für gleichgültig hält, oder, quod sit, an non, nihil analogiam commovet, Varr. LL.: sive fatali vecordiā, an... ratus, Tac.: iure an iniuriā, Liv. 2, 54, 7.

    Häufig 2) elliptisch, so daß durch den auf das zweite Glied gelegten Nachdruck das erste, leicht zu ergänzende gleichsam übersehen u. ausgelassen ist, ob nicht; so zunächst a) in der Redensart dubito an (durch alle Personen u. Tempora), u. die Formel haud scio an od. nescio an, als höflicher, bescheidener Ausdruck der subjektiven Überzeugung, wie unser: ich bezweifle, ich weiß nicht recht, ob nicht, d.i. ich glaube fast, ich vermute, daß usw., od. mit noch größerer Zurückhaltung dubitem od. dubitaverim an, haud sciam an, ich möchte bezweifeln, wüßte nicht, ob nicht, d.i. ich möchte fast glauben, annehmen, vermuten, daß usw. (vgl. Klotz Cic. Tusc. 3, 55 u. 4, 50); dah. oft = vielleicht, vermutlich, wahrscheinlich, doch wohl, meines Erachtens u. dgl., dubito an hunc primum omnium ponam, Nep. – tamenne dubitemus, an ei nos etiam cum periculo venditemus, Cic. – haud scio an satis sit, eum, qui lacessiverit, iniuriae suae paenitēre, Cic.: vir sapientissimus atque haud scio an omnium praestantissimus, Cic.: id quod haud sciam an tu primus ostenderis, Cic.: haud scio anne uxorem ducat, Ter.: haud sciam anne super omnes homines impenso labore eam quaesissem, Apul.: extremum illud est, quod nescio an tu primum putes, Cic.: nescio an modum excesserint, Liv. – / Von selbst ergibt sich, daß die Verneinung des von dubito an u. haud scio an od. nescio an abhängigen Satzes durch non u. (nach den beiden letztern) durch ne... quidem, nullus, nemo, nihil, numquam, minus etc. ausgedrückt werden muß, dubitet an turpe non sit, Cic.: quod haud scio an non possis, Cic.: haud scio an ne opus quidem sit, Cic.: meā sententiā haud scio an nulla beatior esse possit, Cic.: haud scio an minus hoc vobis probaturus sim, Cic. – ebenso b) übh. bei Verben des Zweifelns, Nichtwissens u. dgl., moriendum enim certe est, et id incertum, an eo ipso die, ob nicht an usw., Cic.: dubium an quaesitā, morte, zweifelhaft, ob nicht, d.i. vielleicht freiwilligen Todes, Tac.

    3) ohne Rücksicht auf den disjunktiven Sinn auch (aber nie bei Cicero, sehr häufig in nachaug. Prosa) übh. zweifelnd, wie num, ob, u. mit Hinneigung zur Verneinung, dubito an idem tibi quod tunc mihi suadeam, Plin. ep.: quis scit an adiciant hodiernae crastina summae tempora di superi? Hor.: u. wiederholt, ob... ob, hunc tu ignorantem an sedeat putas scire, an vivat, an videat, an otiosus sit, Sen. – bes. nescio an im Munde des Zweifelnden mehr das Unwahrscheinliche andeutend, ich weiß nicht, ob, d.h. ich glaube nicht wohl, daß usw.; vielleicht nicht, schwerlich, nescio an tibi gratius opportuniusque acciderit, Caecin. in Cic. ep.: an profecturus sim, nescio, Sen.

    II) in disjunktiven Fragesätzen: 1) bei vollständiger Doppelfrage, zunächst a) bei wirklicher Unentschiedenheit des Fragenden für das eine od. das andere, einem mit utrum, utrumne, ne od. absol. vorangestellten Satze folgend, α) in direkter Frage, oder, utrum ea vestra an nostra culpa est? Cic.: utrum praedicemne an taceam? Ter.: Romamne veniam, an hic maneam, an Arpinum fugiam? Cic.: domum paternamne anne ad Peliae filias? Enn. fr.: dicam huic, an non dicam? Ter.: roger, anne rogem? Ov. – β) in indirekter Frage, oder ob, oder, id utrum Romano more locutus sit, an quo modo Stoici dicunt, postea videro, Cic.: quid mihi quaeram, sanus sim anne insaniam! Ter.: quaerendum, utrum una species et longitudo sit earum, anne plures, Cic. (u. so öfter bei Cicero mit anne, s. Matthiä Cic. de imp. Pomp. 57). – b) bei vorgefaßter Entscheidung für das eine od. das andere, u. zwar: α) für Bejahung des ersten mit non od. ne vorangestellten Gliedes, non manum abstines, an tibi iam mavis cerebrum dispergam hic? Ter.: quid hoc intellextin, an nondum etiam ne hoc quidem? Ter.: me certiorem facias, P. Crassus vivone patre suo mortuus sit, ut ego meminisse videor, an post? ob nicht... oder, Cic. – β) für Bejahung des zweiten Gliedes, wo dann die mindere Wahrscheinlichkeit des ersten durch num, auch ne angedeutet wird, num Homerum, num Hesiodum etc.... coëgit in suis studiis obmutescere senectus? an in omnibus his studiorum agitatio vitae aequalis fuit? Cic.: unum illud nescio, gratulerne tibi, an timeam? Cic. – c) an non od. annon, oder nicht, wie mit Wiederholung, so auch mit Auslassung des Verbums vom ersten Glied, wo wahre Disjunktion oder gar Hinneigung zur Bejahung des zweiten Gliedes stattfindet, in direkter Frage, parebis legibus, annon? Varr. fr.: pater eius rediit, annon? Ter.: num tabulas habet, annon? Cic. – u. in indirekter, utrum sit an non voltis? Plaut.: utrum saluber locus esset, annon? Varr. 2) elliptisch, so daß bloß die Gegenfrage mit an ausgesprochen, das erste, sich leicht aus dem Zusammenhange ergänzende Glied aber ausgelassen wird (nie bei einfacher direkter Frage), u. zwar: a) wenn man im Sinne des andern, also mit einer Art Ironie od. mit Staunen fragt u. deshalb Verneinung erwartet, oder, oder vielmehr, oder wohl gar, oder etwa? (wo man im eigenen Sinne mit num od. ne fragen würde), an id ioco dixisti? oder hast du etwa im Scherz gesprochen? Plaut.: an abiit iam a milite? Ter.: an etiam id dubium est? Cic.: an putas? Cic.: anne est intus Pamphilus? Ter.: anne oportuit? Plaut. – dah. an non ( nicht annon) mit bejahender Kraft (wie wenn man im eigenen Sinne mit nonne fragen würde), quo fretus sim? an non dixi esse hoc futurum? oder habe ich nicht gesagt? Ter.: an haec ab eo non dicuntur? Cic. – bes. b) wenn man das Gegenteil wünscht oder voraussetzt u. sich wundern würde, wenn es bejaht werden sollte, doch nicht gar? denn? (dah. auch neben den Ausrufen eho, amabo, obsecro), an abiit? er ging doch nicht gar? Plaut.: an scis? verstehst denn du es? Plaut.: an censes, nihil inter nos convenire? Cic.: anne exlex solus vives? Varr. fr. – c) wenn man zur Widerlegung fremder oder Begründung eigener Ansicht einen anerkannt wahren allgemeinen Satz fragend hinstellt, od. auch einen bestrittenen Fall durch einen ähnlichen unbestreitbaren ( argumentum a minore ad maius) erweisen will (nicht selten verstärkt durch vero, s. Wunder Cic. Planc. 17, 41), oder aber, oder (vgl. die Auslgg. zu Cic. Cat. 1, 1, 3), quae tandem id ars non habet? earum dico artium, quae coniecturā continentur et sunt opinabiles. An medicina ars non putanda est? Cic.: an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere? nostrates philosophi facere non potuerunt? Cic.: quid enim refert utrum propter oves an propter aves fructus capias? Anne dulcior est fructus ex bubulo pecore... quam ex apibus? Varr. – d) übh. wenn man die entgegengesetzte Meinung abweisen od. die eigene als unbestreitbar darstellen will, wo wir gern die Frage mit aber... denn eröffnen, istoc es melior. An quid est olim homini salute melius? Plaut.: an potest quis dubitare, quin etc.? oder aber kann jemand zweifeln, daß usw.? Cic.: o pater, anne aliquas ad caelum hinc ire putandumst sublimis animas iterumque ad tarda reverti corpora? Verg. – e) oft nach einer andern Frage, der man etwas als seine Vermutung entgegenstellt, oder, oder etwa, quid dixisti pessuma? an mentita es? Ter.: sed quid Curio? an illam orationem non legit? Cic.: quomodo...? an... anne... an...? Cic. Balb. 54. – dah. auch f) im bejahenden Sinne, den man im eigenen Namen u. ohne Rücksicht auf fremde Meinung durch nonne andeuten würde, oder... nicht? denn nicht? nicht etwa? bes. im Ggstz. zu einer vorangegangenen Frage, an, qui perperam insanire me aiunt, ipsi insaniunt? Plaut.: quidnam beneficio provocati facere debemus? an imitari fertiles agros etc., Cic.

    Endlich 3) nachaug. (um übh. bl. Ungewißheit auszudrücken) auch in einfacher indirekter Frage = num, ob, ut exspectaret, an ibi iam Pompeius esset, Liv. epit.: in obscuro est, an didiceris, Plin. ep.: tria sine dubio spectanda sunt: an sit, quid sit, quale sit, Quint.: consuluit, an etc., Curt.

    lateinisch-deutsches > an

  • 18 insaluber

    īn-salūber, bris, e, u. īn-salūbris, e, Adi. m. Compar. u. Superl., I) ungesund (Ggstz. salubris), gravis et insalubris aestas, Sen.: ins. fundus, Plin. u. Colum.: cibi, Curt.: hic (fluvius), quia limum vehit, insalubris est potui, Curt.: Belus amnis insaluber potu, Plin. 36, 190: manet quod est insalubrius, Gell.: vinum insaluberrimum, Plin.: tempus insaluberrimum, Plin. ep. – II) übtr., unersprießlich, in Africa meridiem vineas spectare... viti inutile, colono insalubre est, Plin. 17, 20.

    lateinisch-deutsches > insaluber

  • 19 morbosus

    morbōsus, a, um (morbus), mit Krankheit behaftet, I) physisch, A) im allg.: a) von leb. Wesen, mit einer Krankheit behaftet, krank, siechend, servus, Cato: pecus, Varro: equus, Labeo bei Gell.: furiosus mutusve... morbosi sunt, Massur. Sabin. bei Gell. – b) v. Lebl., ungesund (Ggstz. saluber), paludes, Veget. mil. 3, 2 in.: aqua, ibid. 3, 8. p. 82, 13 L2. – B) insbes. = παθικός (Gloss. II, 130, 58), voll unnatürlicher Unzucht, Catull. 57, 6: morbosior omnibus cinaedis, Auct. Priap. 46, 2 B. – II) vor Begierde gleichs. krank, eine wahre Leidenschaft habend für usw., erpicht auf etw., in aves, Petron. 46, 3.

    lateinisch-deutsches > morbosus

  • 20 mortifer

    mortifer, fera, ferum u. mortiferus, a, um (mors u. fero), todbringend, tödlich, tötend (Ggstz. vitalis, salutaris, saluber), vulnus, Lucil. fr. u. Cic.: morbus, poculum, Cic.: ictus, Colum.: bellum, Cic. poët.: voluptates, Lact.: peccatum mortiferum, Todsünde, Augustin.: mali serpentes et alia animalia, quibus mortifera vis inest, Sen.: mortiferum est m. Infin., quem mortiferum est non exorasse, Sen. contr. 2, 3 (11), 11. – neutr. pl. subst., mortifera loqui, halsbrechende Dinge, Plin.: multa mortifera (tödliche Stoffe) in alto latent, Sen. – / Nom. mortifer zB. Claud. rapt. Pros. 3, 237. Pallad. 9, 9, 1; Nom. mortiferus zB. Cels. 4, 2, 1 u. 5, 26, 22. Colum. 6, 17, 1. Veget. mul. 4, 21, 1. Augustin. de util. cred. 18. § 36. Gregor. reg. past. 3, 17.

    lateinisch-deutsches > mortifer

См. также в других словарях:

  • saluber — sa|lu|ber <aus gleichbed. lat. saluber> heilsam, gesund (Med.) …   Das große Fremdwörterbuch

  • saluber — sa|lu|ber 〈Adj.; Med.〉 heilsam, gesund [lat., „gesund, heilsam“] …   Universal-Lexikon

  • saluber — sa|lu|ber 〈Adj.; Med.〉 heilsam, gesund [Etym.: lat.] …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • Salubrität — Sa|lu|bri|tät* die; <aus lat. salubritas, Gen. salubritatis »Gesundheit; Wohlbefinden« zu saluber, vgl. ↑saluber>: 1. Klimaverträglichkeit. 2. gesunder körperlicher Zustand (Med.) …   Das große Fremdwörterbuch

  • Salubrious — Sa*lu bri*ous, a. [L. salubris, or saluber, fr. salus health; akin to salvus safe, sound, well. See {Safe}.] Favorable to health; healthful; promoting health; as, salubrious air, water, or climate. [1913 Webster] Syn: Healthful; wholesome;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Sa-lubriously — Salubrious Sa*lu bri*ous, a. [L. salubris, or saluber, fr. salus health; akin to salvus safe, sound, well. See {Safe}.] Favorable to health; healthful; promoting health; as, salubrious air, water, or climate. [1913 Webster] Syn: Healthful;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Salubriousness — Salubrious Sa*lu bri*ous, a. [L. salubris, or saluber, fr. salus health; akin to salvus safe, sound, well. See {Safe}.] Favorable to health; healthful; promoting health; as, salubrious air, water, or climate. [1913 Webster] Syn: Healthful;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Comment Allez-vous ? — Salutation Pour les articles homonymes, voir Salut. La salutation est l action de saluer. Sommaire 1 Salut ! 2 Salut militaire 3 …   Wikipédia en Français

  • Comment allez-vous ? — Salutation Pour les articles homonymes, voir Salut. La salutation est l action de saluer. Sommaire 1 Salut ! 2 Salut militaire 3 …   Wikipédia en Français

  • Saint-Laurent-du-Verdon — Pour les articles homonymes, voir Saint Laurent. 43° 43′ 30″ N 6° 04′ 07″ E …   Wikipédia en Français

  • Saint-Laurent du Verdon — Détail Administration Pays France Région Provence Alpes Côte d Azur …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»