s+authority

    imāginārius adj.    [imago], seeming, fancied: fasces, pretended authority, L.

    imperō (inp-) āvī, ātus, āre    [1 in+paro], to command, order, enjoin, bid, give an order: Pa. Iubesne? Ch. Iubeam? cogo atque impero, T.: sicuti inperabatur, consistunt, S.: velut deo imperante, Ta.: adeo ad imperandum, for orders (i. e. to receive orders): alqd mihi, T.: te cogam Quae ego inperem facere, T.: utque Imperet hoc natura potens, H.: arma imperata a populo R., L.: Animo otioso esse impero, T.: iungere equos imperat Horis, O.: has omnīs actuarias imperat fieri, Cs.: Flectere iter sociis Imperat, V.: ex oppidis deduci imperantur: Haec ego procurare imperor, H.: imperabat, quid facto esset, T.: his, uti conquirerent, Cs.: consulibus designatis imperavit senatus, ut, etc., L.: mihi, ne abscedam, T.: suis, ne, etc., Cs.: huic imperat, quas possit, adeat civitates, Cs.—To exercise authority, command, rule, control, govern: conturbatis omnibus, S.: imperandi modus: omnibus gentibus: iis, quos vicissent, Cs.: omni Numidiae, S.—To be master, rule, control, govern: animus, qui nisi paret, Imperat, H.: Dis te minorem quod geris, imperas, you are sovereign, H.: liberis, T.: cupiditatibus: animo, quin, etc., L.: arvis, make productive, V.: Imperat aut servit pecunia cuique, is master or man, H.—To give orders for, make requisition for, levy, require, impose, demand: obsides: arma, Cs.: quantum imperavi, Date (bibere), prescribed, T.: ex praediis tributum: cui (puero) cenam: omnibus imperatae pecuniae, Cs.: obsides reliquis civitatibus, Cs.

    labefaciō fēcī, factus, ere; pass. labefīō, factus, fierī    [labo+facio], to cause to totter, shake, loosen, make ready to fall: dentīs mihi, T.: partem muri, Cs.: Charta a vinclis non labefacta suis, opened, O.: labefacta iugera, i. e. deeply ploughed, V.: calor labefacta per ossa cucurrit, relaxed, V.—Fig., to cause to waver, shake: alquem: animus vario labefactus volnere, O.: primores, to shake in allegiance, Ta.: magno animum labefactus amore, disquieted, V.— To shake, weaken, overthrow, ruin, destroy: (res p.) labefacta: quo iura plebis labefacta essent, L.

    līber era, erum, adj. with comp. and sup.    [LIB-], free, unrestricted, unrestrained, unimpeded, unembarrassed, unshackled: ad scribendi licentiam: integro animo ac libero causam defendere, unbiassed: liberi ad causas solutique veniebant, under no obligations: vox, L.: libera Verba animi proferre, Iu.: tibi uni vexatio direptioque sociorum impunita fuit ac libera: liberum est alcui non adesse, he is free: libero, quid firmaret ( abl absol.), i. e. with full power to ratify, Ta.: mandata, unlimited authority, L.: faenus, unrestricted, L.: custodia, i. e. surveillance without imprisonment, L.: in liberis custodiis haberi, S.: suffragia, the right of voting freely, Iu.: aedes, free quarters (for ambassadors in Rome), L.: lectulus, i. e. single: toga, i. e. a man's, O.: liberas fruges ferre, i. e. spontaneous, H.: agri, untaxed: neque Turno mora libera mortis, i. e. nor is he free to delay death, V.: vina, freeing from care, H.: hoc liberiores et solutiores sumus, quod, etc.: pöeta, verborum licentiā liberior. liberiores litterae: amicitia, more unrestrained: (flumina) Liberioris aquae, less impeded, O.: (Tiberinus) campo liberiore natat, more open, O.: liberrime Lolli, most frank, H.: indignatio, most outspoken, H.: ab omni sumptu, exempt: (consul) a deliciis, uninfluenced: ab observando homine perverso, i. e. from all regard for, etc.: animus a partibus rei p., S.: animus omni curā, free: animus religione, L.: (equus) liber habenis, V.: liber laborum, H.— Free, not subject, not slave: neque vendendam censes Quae liberast, T.: dis habeo gratiam Quom aliquot adfuerunt liberae (as competent to testify), T.: populus: (civitates) liberae atque inmunes, free from service, L.: Roma, Iu.: Devota morti pectora libera, i. e. delivering from servitude, H.—As subst m.: (adsentatio) ne libero quidem digna, a freeman.—As subst n.: libera meliore iure sunt quam serva, i. e. the law is on the side of freedom.—Unbridled, unchecked, free, unrestrained, licentious: adulescens, T.: sit adulescentia liberior, somewhat freer: libero mendacio abuti, L. I II III

    māiestās ātis, f    [maior], greatness, grandeur, dignity, majesty, elevation: non esse suae maiestatis, etc. (of the gods): regia, Cs.: tuorum, V.: patria, authority, L.: sanctissima divitiarum, Iu. —Of the state, the sovereign power, sovereignty: populi R.: (crimen) maiestatis, high-treason: quae res lege maiestatis tenetur, against treason.— Honor, dignity, excellence, splendor: singularum (mulierum), L.: tua, H.: templorum, Iu.: quanta in oratione maiestas!

    manūmissiō ōnis, f    [manumitto], a setting free, manumission: ista.

    nefāstus adj.    [nefas], contrary to religion, irreligious, impious: iniusta nefasta dicere,    XII Tabb. ap. C.—As subst n. (sc. crimen), a wicked deed, abomination, profanity: quid intactum nefasti Liquimus? H.—Of days, unhallowed, unpropitious, on which courts or public assemblies must not sit: ille (Numa) nefastos dies fastosque fecit, L.: (dies) per quem tria verba silentur (i. e. on which the praetor does not utter his words of authority: do, dico, addico), O.— Unlucky, inauspicious: Ille et nefasto te posuit die, etc., H.: ne terra victoriae suae, L.

    nōmen inis, n    [GNA-], a means of knowing, name, appellation: qui haec rebus nomina posuerunt: ludi, Pythia perdomitae serpentis nomine dicti, O.: eique morbo nomen est avaritia: canibus pigris... Nomen erit pardus, tigris, leo, Iu.: puero ab inopiā nomen Egerio est inditum, L.: Aeneadasque meo nomen de nomine fingo, V.: Nomine quemque vocans, by name, V.: nomina dare, enlist, L.: ab re nomen habet (terra), is named for, L.: turris quae nomen ab insulā accepit (i. e. nominatur), Cs.: qui litteras exitialīs Demetrio sub nomine Flaminini adtulerant, in the name of, L.: me imperatoris nomine appellare, hail me imperator, Cs.: infaustum interluit Allia nomen, V.: Et diversa trahunt unum duo nomina pectus, i. e. mother and sister, O.— A gentile name (the middle name of a Roman freeman): apud illos Fabrorum nomen est amplissimum; cf. tamquam habeas tria nomina, i. e. as if you were a Roman, Iu.—In law: nomen alicuius deferre, to bring an accusation against, accuse: nomen huius de parricidio deferre: nomen recipere, to entertain an accusation: si quis Sthenium reum facere vellet, sese eius nomen recepturum.—Meton., a bond, note, demand, claim, debt. tibi certis nominibus pecuniam debere, on good bonds: falsum perscribere nomen?: nomina sua exigere, collect one's debts: in socios nomina transcribere, substitute the names of socii as debtors, L.: Qui venit ad dubium grandi cum codice nomen, to sue for a doubtful debt, Iu.: nomina se facturum, quā ego vellem die, create a written obligation by a bookentry.—A debtor: hoc sum adsecutus, ut bonum nomen existimer, i. e. a good payer.—With a gentile adj., a dominion, nation, power, army: gens infestissuma nomini Romano, S.: concitatis sociis et nomine Latino: Volscum nomen prope deletum est, L.—Poet., of one person: Silvius, Albanum nomen, tua proles, V.—Fig., name, fame, repute, reputation, renown: huius maius nomen fuit: magnum in oratoribus nomen habere: qui nomini officient meo, L.: Multi Lydia nominis, H.: sine nomine plebs, inglorious, V.—Poet., of things: Nec Baccho genus aut pomis sua nomina servat, V.— A title, pretext, pretence, color, excuse, account, sake, reason, authority, behalf: alio nomine abstulisse: legis agrariae simultatione atque nomine: haec a te peto amicitiae nostrae nomine: eo nomine, on that account: Quocumque nomine, for whatsoever purpose, H.: tuo nomine gratulabantur, on your account: Antonio tuo nomine gratias egi, on your behalf: quem tibi suo nomine commendo, for his own sake: aetatis nomine ‘filia’ dixit, on account of, O.: acceptā ex aerario pecuniā tuo nomine, on your responsibility: aes alienum meis nominibus solvere, contracted by me, S.— A name (opp. to reality): me nomen habere duarum legionum exilium (opp. exercitum habere tantum): magis nomen ad praesidium quam vires adferre, L.: sunt nomina ducum, L.: Nomen amicitia est, nomen inane fides, O.

    oboedientia ae, f    [oboediens], obedience: abiciunt oboedientiam: fracti animi.

    officium ī, n    [for opificium, opus+2 FAC-], a service, kindness, favor, courtesy: pro recentibus Gallici belli officiis, help given in, Cs.: summo officio praeditus homo, exceedingly obliging: officio te certasse priorem, V.: Officiis dilecta suis, loved for her kindly services, O.—A ceremonial observance, ceremony, attendance: officium cras mihi peragendum, a ceremonial visit, Iu.: tempus per officiorum ambitum transigunt, Ta.—An obligatory service, obligation, duty, function, part, office: patris, T.: functus officio, L.: in deos hominesque fungi officiis, L.: a pueris nullo officio adsuefacti, Cs.: vita cum officio coniuncta: amicitiae: satisfacere officio, perform: officium suum deserere, neglect: de officio decedis: in officio manere, Cs.: offici neglegentior.—An official duty, service, employment, business, work: officia inter se partiuntur, Cs.: maritimum, naval service, Cs.: fama aucti officii, i. e. of extending his authority, Ta.—A sense of duty, dutifulness, conscience: quicquid in eum iudici officique contuleris: utrum apud eos officium valeret, Cs.

    parō —, ātūrus, āre    [par], to make equal: cum collegā, i. e. assume equal authority.

    pondus eris, n    [PAND-], a weight: pondera ab Gallis adlata iniqua, L.: taleae ferreae ad certum pondus examinatae, Cs.— A heavy body, weight, mass, load, burden: in terram feruntur omnia suo nutu pondera: innumerabile auri: magnum argenti, Cs.: immania pondera baltei, V.: gravis maturo pondere venter, O.— Weight, gravity, heaviness: gravitate ferri et pondere: magni ponderis saxa, Cs.— Plur, balance, equilibrium: pendebat in aëre tellus Ponderibus librata suis, O.: trans pondera dextram Porrigere, out of balance, i. e. so as to fall over, H.—Fig., weight, consequence, importance, consideration, influence, authority: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat: grave ipsius conscientiae pondus est: id est maximi ponderis: omnium verborum ponderibus est utendum, verbal effects: fabula sine pondere et arte, H.: nulla diu femina pondus habet, i. e. firmness, Pr.— A burden, load, weight: rerum, O.: amara senectae Pondera, O.

    potior (potitur, T., V., O.; poterētur, Ct.; poterēmur, O.; poterentur, L., O.), ītus, īrī (potī, Enn. ap. C.), dep.    [potis], to become master of, take possession of, get, obtain, acquire, receive: libidines ad potiundum incitantur: si eius oppidi potitus foret, S.: vexilli, L.: rerum, N.: summam imperii, usurp supreme authority, N.: in spe urbis hostium potiundae, L.: natura iis potiens: gens urbe nostrā potitura: imperio totius Galliae, Cs.: sceptro, O. — To be master of, have, hold, possess, occupy: qui tenent, qui potiuntur: civitas Atheniensium, dum ea rerum potita est, was supreme: patria commoda, T.: (voluptates), quibus senectus, si non abunde potitur, etc.: oppido, L.: potiuntur Troes harenā, i. e. reach, V.: monte, have climbed, O.

    praeficiō fēcī, fectus, ere    [prae+facio], to set over, place in authority over, place at the head, appoint to command: alquem Asiae: imperatorem bello: his (legionibus) legatos, Cs.: pontifices sacris: te lucis Avernis, V.: Iuno sacris praefecta maritis, O.: in eo exercitu fratrem, give him a command: locus, cui divinationem praeficere possimus, i. e. regard as the province of divination: aliquem procuratorem.

    praetōrius adj.    [praetor], of the praetor, of praetors, praetorian: ius, the praetor's decisions: comitia, the election of praetor, L.: potestas, the praetor's authority: turba, about the praetor.—As subst m., one who has been praetor, an ex-praetor, C.— Belonging to the propraetor, propraetorian: domus, official residence.—Of a general, of a commander: cohors, the body-guard of the general-inchief, Cs.: navis, flag-ship, L.: imperium, chief command: porta, nearest the general's tent, Cs.

    quīcumque    (not -cunque), quaecumque, quodcumque, pron rel., whoever, whatever, whosoever, whatsoever, every one who, everything that, all that: quicumque is est, whosoever: quoscumque de te queri audivi, quācumque potui ratione placavi, all I have heard complain I have satisfied in every possible way: petere fortunam, quaecumque accidat, what fortune soever, Cs.—In tmesi: Cum quibus erat cumque, eis sese dedere, T.: quam se cumque in partem dedisset.—As subst n., whatever, however much: quodcumque diceret: quaecumque ille fecisset: quodcumque est lucri, i. e. all the profit, Ph.: quodcunque hoc regni, all this authority, V.—When the relat. introduces successive clauses, only qui is repeated: quaecumque navis ex Asiā, quae ex Syriā, quae, etc.—In abridged clauses, any whatever, every: quae sanari poterunt, quācumque ratione sanabo (i. e. omni ratione, quaecumque erit): qui quācumque de causā ad eos venerunt, Cs.: quocumque modo, S.—Of quality, howsoever constituted, of whatever kind: quaecumque mens illa fuit, Gabini fuit.

    regō rēxī, rēctus, ere    [REG-], to keep straight, lead aright, guide, conduct, direct, control: mundum: onera navium velis, Cs.: arte ratem, O.: clavum, V.: te Ventorum regat pater, H.: quadrupedes, O.: frena, O.: impotentes regendi (equos), L.: currūs, O.: tela per auras, V.: exercitatus finibus in regendis, i. e. in determining boundarylines (of estates).—Fig., to guide, lead, conduct, manage, direct, govern, control: domum: rem consilio, T.: bella, Cs.: animi motūs: mores, O.: dictis animos, V.: ut me ipse regam, H.: neque regerentur magis quam regerent casūs, S.: iam regi leges, non regere, L.— To sway, control, rule, govern, be master of: rem p.: civitates quae ab optimis reguntur: imperio populos, V.: Diana, quae silentium regis, H.: ut unius potestate regatur salus civium: neque suos mores neque suorum libidines: ambitioso imperio regebat, used his authority to court popular favor, Ta.— To restore, set right, correct: peccas, ‘te regere possum’: errantem, Cs.

    scēptrum ī, n, σκῆπτρον, a royal staff, sceptre: (rex) sedens cum sceptro: dextrā sceptrum gerebat, V.: rex sceptro insignis eburno, O. —Plur. for sing: Aeolus Sceptra tenens, V.: magnā Sceptra manu teneo, O.—A kingdom, rule, dominion, authority (sing. and plur.): mihi tu sceptra Iovemque Concilias, V.: pulsus solio sceptrisque paternis, V.: sceptro potiri perenni, O.

    scītum ī, n    [P. n. of scisco].—Of the Roman people, an ordinance, statute, decree, resolution, popular vote: scita ac iussa nostra comprobare. —Usu. with plebis or plebi (often as one word, plebiscitum): quo plebiscito decreta a senatu est quaestio consuli, etc.: (lex) plebei scito Canuleio abrogata: de altero aedile scitum plebi est factum, L.: populi scita, Ta.—Of popular assemblies in other nations, a decree, ordinance, resolution: cum esset lex Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut, etc.: populi scito non paruit, N.: ut nullum de eā re scitum populi fieret, L.—Of any public authority, a decree, ordinance: omnia sacra Pontificis scitis subiecit, L.: aliorum (decemvirorum) scitis adversari, L.

    solvō solvī (soluit, Ct.; soluisse, Tb.), solūtus, ere    [2 se+luo], to loosen, unbind, unfasten, unfetter, untie, release: iube solvi (eum), T.: ad palum adligati repente soluti sunt: ita nexi soluti (sunt), L.: Solvite me, pueri, V.: quo modo solvantur (nodi), Cu.: solve capillos, untie, O.: crines, let down, O.: terrae quem (florem) ferunt solutae, i. e. thawed, H.: Solve senescentem equum, i. e. from service, H.: talibus ora solvit verbis, freely opens, O.: Solvite vela, unfurl, V.— To detach, remove, part, disengage, free: ancorā solutā (i. e. a litore): classis retinacula solvi iussit, O.: teque isto corpore solvo, V.: partūs, to bring forth, O.—Of ships, to free from land, set sail, weigh anchor, leave land, depart: navīs solvit, Cs.: primis tenebris solverat navem, L.: cum foedere solvere navīs, O.: navīs a terrā solverunt, Cs.: ab Corintho solvere navīs, L.: tertia fere vigiliā solvit (sc. navem), Cs.: nos eo die cenati solvimus: a Brundusio solvit, L.: Alexandriā solvisse: portu solventes.— To untie, unfasten, unlock, unseal, open: ille pharetram Solvit, uncovered, O.: solutā epistulā, N.: solutis fasciis, Cu.— To take apart, disintegrate, disunite, dissolve, separate, break up, scatter, dismiss: ubi ordines procursando solvissent, L.: agmina Diductis solvēre choris, V.: solvit maniplos, Iu.: coetuque soluto Discedunt, O.: urbem solutam reliquerunt, disorganized: si solvas ‘Postquam discordia tetra’... Invenias, etc., H.— To relax, benumb, make torpid, weaken: ima Solvuntur latera, V.: pennā metuente solvi, i. e. unflagging, H.: illi solvuntur frigore membra, V.: corpora somnus Solverat, O.: somno vinoque solutos, O.: Solvitur in somnos, V.— To loosen, break up, part, dissolve, disperse, divide, scatter: omne conligatum solvi potest: solvere navīs et rursus coniungere, Cu.: membra ratis, O.— To dissolve, melt, turn, change: nives solvere, melt, O.: (vitulo) per integram solvuntur viscera pellem, V.—Of fastenings, to loose, remove, cancel, untie, unlock: nullo solvente catenas, O.: Frenum solvit, Ph.: Solvitur acris hiemps, H.: a corpore bracchia, relaxes his hold, O.: crinalīs vittas, V.: vinculum epistulae, Cu.—Fig., to free, set free, release, loose, emancipate, relieve, exempt: linguam ad iurgia, O.: cupiditates suas, Cu.: Bassanitas obsidione, L.: ut religione civitas solvatur: Vopiscus, solvatur legibus, be exempted: petente Flacco ut legibus solveretur, L.: ut is per aes et libram heredes testamenti solvat, release the testamentary heirs: reus Postumus est eā lege... solutus ac liber, i. e. the law does not apply to: solutus Legibus insanis, H.: vos curis ceteris, T.: solvent formidine terras, V.: Vita solutorum miserā ambitione, H.: longo luctu, V.: calices quem non fecere Contractā in paupertate solutum? i. e. from cares, H.: ego somno solutus sum, awoke.— To acquit, absolve, cleanse, relieve: ut scelere solvamur, be held guiltless: hunc scelere solutum periculo liberavit: Sit capitis damno Roma soluta mei, O.— To relax, smooth, unbend, quiet, soothe (poet.): solvatur fronte senectus (i. e. frons rugis solvatur), be cleared, H.: arctum hospitiis animum, H.—Of ties, obligations, or authority, to remove, cancel, destroy, efface, make void, annul, overthrow, subvert, violate, abolish: solutum coniugium, Iu.: nec coniugiale solutum Foedus in alitibus, O.: culpa soluta mea est, O.: quos (milites), soluto imperio, licentia conruperat, S.: solvendarum legum principium (i. e. dissolvendarum), Cu.: disciplinam militarem, subvert, L.: pactique fide data munera solvit, i. e. took back, O.— To loosen, impair, weaken, scatter, disperse, dissolve, destroy: plebis vis soluta atque dispersa, S.: senectus quae solvit omnia, L.: nodum (amicitiae) solvere Gratiae, H.: hoc firmos solvit amores, O.— To end, remove, relieve, soothe: ieiunia granis, O.: Curam Dulci Lyaeo, H.: corde metum, V.: pudorem, V.: solutam cernebat obsidionem, the siege raised, L.: Solventur risu tabulae (see tabula), H.— To accomplish, fulfil, complete, keep (of funeral ceremonies, vows, and promises): omnia paterno funeri iusta, finish the burial rites: iustis defunctorum corporibus solutis, Cu.: exsequiis rite solutis, V.: vota, fulfil: Vota Iovi, O.: solvisti fidem, you have kept your promise, T.: Esset, quam dederas, morte soluta fides, i. e. your pledge (to be mine through life), O.— To solve, explain, remove: quā viā captiosa solvantur, i. e. are refuted: Carmina non intellecta, O.: nodos iuris, Iu.—Of debts, to fulfil, pay, discharge, pay off: hoc quod debeo peto a te ut... solutum relinquas, settled: Castricio pecuniam iam diu debitam, a debt of long standing: ex quā (pensione) maior pars est ei soluta: rem creditori populo solvit, L.: ut creditae pecuniae solvantur, Cs.: debet vero, solvitque praeclare.—Of persons, to make payment, pay: cuius bona, quod populo non solvebat, publice venierunt: ei cum solveret, sumpsit a C. M. Fufiis: pro vecturā: tibi quod debet ab Egnatio, pay by a draft on Egnatius: numquam vehementius actum est quam ne solveretur, to stop payments: nec tamen solvendo aeri alieno res p. esset, able to pay its debt, L.; hence the phrase, solvendo esse, to be solvent: solvendo non erat, was insolvent: cum solvendo civitates non essent: ne videatur non fuisse solvendo.—Of money or property, to pay, pay over, hand over (for pecuniā rem or debitum solvere): emi: pecuniam solvi: pro quo (frumento) pretium, L.: quae praemia senatus militibus ante constituit, ea solvantur: arbitria funeris, the expenses of the funeral: Dona puer solvit, paid the promised gifts, O.: HS CC praesentia, in cash: legatis pecuniam pro frumento, L.—Of a penalty, to accomplish, fulfil, suffer, undergo: iustae et debitae poenae solutae sunt: capite poenas, S.: meritas poenas solvens, Cu.