-
101 secula
-
102 securis
secūris, is, Akk. im, Abl. ī, f. (seco), I) das Beil, die Axt, 1) eig. u. bildl.: a) eig., zum Fällen der Bäume, Verg. u.a.: zum Töten der Opfertiere, Verg. u.a.: als Waffe, Streitaxt, Verg. u. Hor.: sec. anceps, Doppelaxt, Plaut. u. Ov.: ebenso sec. bipennis, Varro fr.: bes. zum Köpfen, Hinrichten der Verbrecher, admota cervicibus meis securis, Sen. rhet.: securi ferire, percutere, mit dem Beile hinrichten, Cic.: saevus securi Torquatus, der seinen eigenen Sohn köpfen ließ, Verg.: securium gladiorumque terrore subnixi, Lact. – Sprichw., securi Tenediā (Τενεδία πελέκει), mit äußerster Strenge, ohne alle Barmherzigkeit (hergeleitet von der Strenge des Königs Tenes auf der Insel Tenedos, der jedesmal bei Anklagen den Scharfrichter hinter den Kläger stellte, um diesen, falls er einen Unschuldigen anklagte, sogleich zu bestrafen), Cic. ad Q. fr. 2, 9 (11) 2: ebenso securim Tenediam, quam minaris, abde aliquo, den strengen Vorsatz, Fronto epist. Graec. 6 in. (ad M. Caes. 1, 9 in.). – b) bildl., der Hieb, die Wunde = Schaden, Verlust, graviorem infligere securim rei publicae, Cic. Planc. 70: quam te securim putas iniecisse petitioni tuae, Cic. Mur. 48 (vgl. ibid. illa plaga est iniecta petitioni tuae). – 2) übtr., der Teil des Winzermessers, der zum Hauen dient, die Haue, Colum. 4, 25, 1. – II) meton. (da secures, fasces u. virgae von den Liktoren den höchsten obrigkeitlichen Personen, bes. den Konsuln vorgetragen wurden, Sinnbild der höchsten Gewalt) = höchste Gewalt, -Macht, röm. Oberherrschaft, α) im Plur.: Gallia securibus subiecta, der römischen Hoheit, Caes.: virtus nec sumit aut ponit secures (= magistratus, honores), Hor.: Medus timet secures (= imperium Rom,), Hor.: saevas secures accipiet, Verg. – β) im Sing.: Germania colla Romanae praebens animosa securi, Ov. trist. 4, 2, 45. – / Akk. gew. securim, doch auch securem, zB. Varro sat. Men. 389. Liv. 3, 36, 4 H. Sen. contr. 2, 3 (11), 10 (s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 312): Abl. gew. securi, doch auch secure, Apul. met. 8, 30. Tert. de pudic. 16. Orest. trag. 214; vgl. Consent. 355, 14 K.
-
103 segmen
sēgmen, inis, n. (Stamm sec, wov. auch seco), Schnitzel, Splitterchen, Stückchen, unguium et capilli segmina, Fab. Pict. b. Gell. 10, 15. § 15: nec segmina nec rimam ullam fieri patietur, sich weder absplittern, noch springen, Vitr. 7, 3 extr.: nulli secabile s., v. Atom, Auson. egl. 1, 7. p. 154 Schenkl.
-
104 segmentum
sēgmentum, ī, n. (seco), I) der Schnitt, Einschnitt, Abschnitt, 1) eig.: laxiora segmenta, Plin. 36, 53: segmenta percae, Auson. Mos. 119. – 2) übtr., durch die Polarkreise gebildeter Welt-, Erdabschnitt, mundi, Plin. 6, 211: quinto continentur segmento Bactra, Iberia, Plin. 6, 216. – II) Plur. segmenta, rechteckige, kreisförmige od. streifenartige Stückchen von Purpur mit Gold durchwebt od. von feingeschlagenem Goldblech, wie sie unten über dem Saume der Damenkleider aufgenäht wurden, der Purpurbesatz, der Goldbesatz, Ov. art. am. 3, 169. Val. Max. 5, 2, 1. Iuven. 2, 124. Sidon. epist. 8, 6, 6; vgl. Schol. Iuven. 6, 89 (und dazu Cramer). – / Vulg. sigmentum, Corp. inscr. Lat. 8, 1013, 2.
-
105 sica
sīca, ae, f. (seco), I) der Dolch, maximus sicarum numerus et gladiorum, Cic.: sicā confodere alcis latus, Val. Max.: ferreā sicā confodere alqm, Suet.: haec sica istam Appiam nece Papirii cruentavit, Cic.: quotiens tibi iam extorta est sica ista de manibus! Cic.: haec sica intentata nobis est, Cic.: non iam inter latera nostra sica illa versabitur, Cic.: hi pueri sicas vibrare et spargere venena didicerunt, Cic. – übtr., utroque (arbore et saxo) apri dentium sicas exacuunt, die Schneiden, Plin. 18, 2: sicam ingenii destringentes, ihren Witz wie einen geschärften Dolch brauchend, Amm. 30, 4, 9. – II) meton., der Dolchstich, die Erdolchung, geheime Mordtat, der Meuchelmord, hinc sicae, venena, falsa testamenta nascuntur, Cic.: sicae, veneni, peculatus quaestiones, Cic.
-
106 sico
sico, s. seco.
-
107 subseco
sub-seco, secuī, sectum, āre, unten abschneiden, carnem, Cels.: carnem circa os, Cels.: radices, abbeißen (v. Ungeziefer), Colum.: herbam falce, Varro: ungues ferro, Ov.: palpebram adverso scalpello, Cels.: a singulis procedentibus angulis cutem, Cels.
-
108 subsicivus
subsicīvus, a, um (sub u. seco; die Schreibart subsic. durch die besten Hdschrn. u. Inschrn. beglaubigt; in anderen Hdschrn. auch subsecivus und umgestellt subcisivus und succisivus; vgl. Görenz Cic. de legg. 1, 13. p. 15. Ellendt Cic. de or. 2, 364 not. cr. vol. 1. p. 433 u. expl. vol. 2. p. 340), unten abgeschnitten, abfällig, dah. I) eig., als t.t. der Agrimensur, beim Vermessen abfallend, über das Maß übrigbleibend, ager, Gromat. vet. 9, 9 u. 246, 27 u.a.: fluminum modus, ibid. 157, 19: fossa, ibid. 366, 3. – subst., subsecīvum, ī, n., die über das Maß übrigbleibende Parzelle Land (vgl. Rudorff Erl. zu den Schriften der Röm. Feldm. S. 390), Gromat. vet. 6, 4; 7, 8 u.a.: u. so in subsicivum esse, Varro r.r. 1, 10, 2: Plur., subsiciva, Suet. Dom. 9, 3. Corp. inscr. Lat. 9, 5420, 6. – II) übtr.: a) v. der Zeit, die von Berufsgeschäften gleichs. abfällt, erübrigt, Neben-, tempora, Nebenzeit, Nebenstunden, Cic. u.a.: so auch tempus, Plin. ep. u.a. – u. übtr. v. dem, was man in solchen Nebenstunden treibt, opera (Nom. Sing.), Lucil. 762: u. so quae (arripui) subsicivis operis, ut aiunt, Nebenarbeiten, Cic.: (philosophia) non est res subsiciva, ordinaria est, sie ist nicht Nebensache, sie ist Hauptsache, Sen.: quas (voces Latinas) subsicivo aut tumultuario studio colo, mit denen ich mich nur nebenbei (zeitweise) u. oberflächlich beschäftige, Gell. – b) übh. von dem, was noch neben der Hauptsache stattfindet, zu tun ist, in Betracht kommt, anderweitig, Neben-, als Anhängsel, sollicitudo, Apul.: laudes, Apul.: so auch quam (Italiam) subsicivam Graeciam fecerat (Pythagoras), zu einem Anhängsel von Gr., Apul. – c) von dem, was gleichs. zerstückelt ist, mangelhaft, vivacitas caduca et subsiciva (Ggstz. aeterna et indefecta), Apul. de deo Socr. 4.
-
109 execo
c. exseco.* * *c. exseco.* * *Execo, execas, pen. corr. execui, exectum, execare, ab ex et seco, secas. Colum. Couper, Fendre, Entailler, Inciser. -
110 absectus
absectus, a, um [seco] séparé. --- Cod. J. 12, 33, 5. -
111 absegmen
absegmen, ĭnis, n. [seco] segment, fragment. --- Fest. 242. -
112 absegmen
Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > absegmen
-
113 circumseco
circum-seco, sectum, āre, I) ringsum beschneiden, radices vitium, Cato: ungulas, Col.: alqd serrā, ein rundes Loch in etwas sägen, Cic. – II) insbes., c. alqm, jmd. beschneiden (wie die Juden), Suet. Dom. 12, 2.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > circumseco
-
114 conseco
cōn-seco, secuī, sectum, āre, I) in kleine Stücke zerschneiden, brassicam, Cato: rapa, Varr.: membra fratris, Ov.: genas, zerfleischen, Anthol. Lat. 475, 2 R. – II) von allen Seiten beschneiden, abschneiden, surculos, Plin.: truncum arboris, Plin. -
115 deseco
dē-seco, secuī, sectum, āre, abschneiden, abhauen, herbas, Caes.: aures, Caes.: nares vel auriculas, Lact.: alqd serrā od. serrulā, absägen, Col.: partes ex toto, Cic.: saxa metallis, aushauen, Stat. – ⇒ vulg. Perf.- Formen, desecavit, Cassiod. compl. in apocal. 21: desecarunt, Rufin. homil. Orig. in levit. 1, 1. -
116 disseco
dis-seco, secuī, sectum, āre, zerschneiden, zerhauen, aufschneiden, mures, Plin. 30, 76: alqm, Gell. 20, 1, 52: caput viperae inter aures, Plin. 29, 69: pinguem hominem medio ventre, Lampr. Commod. 10, 5 (wo Jordan dissecuit, Peter mit cod. C dissicuit): ancipiti ferro sua brachia, Apul. met. 8, 27: multos medios serrā, Suet. Cal. 27, 3. – ⇒ In Hdschrn. auch dissico geschrieben (s. vorher); daher mit dissicio (in Hdschrn. = disicio) verwechselt; vgl. disicio ⇒. -
117 exseco
ex-seco (exsico, execo, exico), secuī, sectum, āre, I) herausschneiden, ausschneiden, weg-, abschneiden, a) übh.: armarii fundum, Cic.: arundinem, Plaut.: arbores et vites, Amm.: serrā arborem, absägen, Col.: fenestras muro lapideo, Sen.: parmam elephantino tergori, Mela: corium, Apul.: pelles, zu Riemen ausschneiden, Ov.: unde execaveris (librum, den Bast) in aliud genus, Cato. – übtr., quinas hic capiti mercedes exsecat, schindet 5 Prozent (Zinsen monatlich, also 60 Proz. jährlich) aus dem Kapital heraus, Hor. sat. 1, 2, 14: quid miserius quam exectum et exemptum honoribus senatoriis labore et molestiā non carēre? von allen Ehrenrechten des Senatorenstandes gänzlich ausgeschlossen, Plin. ep. 2, 12, 3. – b) einen Körperteil, ein Glied usw., α) im allg.: cornu, Hor.: linguam, Catull. u. Cic.: suras vel suffragines, Amm.: crura, Amm.: nervos, Dict.: mucrone gulam, Apul.: sub aure tuber, Capit. – im Bilde, vitiosas partes rei publicae, Cic.: nervos omnes urbis, Cic.: pestem aliquam (einen verpesteten Teil) tamquam strumam civitatis, Cic. – β) beim Kastrieren, testes, Suet.: genitalia, Apul.: virilia, Lact.: viscera (die Hoden) ferro, Petron. poët.: exsecti Veneris stimuli, Claud. – c) leb. Wesen: α) ein Kind od. Tier aus dem Mutterleibe herausschneiden, alqm, Verg. Aen. 10, 315: fetus ventri, Plin. 8, 217: filium alci————mortuae, Paul. dig. 50, 16, 132. – β) prägn., jmdm. die Hoden ausschneiden, ihn entmannen, kastrieren, Caelum, Cic. de nat. deor. 2, 63: mares, Mart. 6, 2, 2: poet. m. resp. Acc., iuventus exsecta (al. exacta) virum (der Mannbarkeit beraubt), Lucan. 10, 134. – Partiz. subst., exsecti, Entmannte, Auct. b. Alex. 70, 6. – II) aufschneiden, vivae mulieris ventrem, Amm. 29, 2, 17: exsecto ventre extrahi od. edi (v. der Leibesfrucht), Ulp. dig. 5, 2, 6 pr. u. 28, 2, 12. – prägn., exs. alqm, jmdm. den Leib aufschneiden, jmd. öffnen, sezieren, Herophilus ille medicus aut lanius, qui sexcentos exsecuit, ut naturam specularetur, Tert. de anim. 10. – ⇒ Vulg. Perf. exsecaveris, Cato r. r. 42. -
118 feniseca
Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > feniseca
-
119 fenisecta
fēnisecta, ōrum, n. (fenum u. seco), das abgemähte Heu, der Heuhaufen, Heuschober, Varro LL. 5, 136 (Spengel liest fenisecia).Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fenisecta
-
120 fenisector
fēnisector, ōris, m. (fenum u. seco), der Heumäher, Col. 11, 1, 12.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fenisector
См. также в других словарях:
seco — seco, ca … Diccionario de Construcción y Arquitectur
seco — seco, ca (Del lat. siccus). 1. adj. Que carece de agua u otro líquido. 2. Dicho de un manantial, de un arroyo, de un río, de una laguna, etc.: Faltos de agua. 3. Dicho de un guiso: Sin caldo. Arroz seco. 4. Se dice de las frutas, especialmente de … Diccionario de la lengua española
seco — seco, ca adjetivo 1. (estar) Que no está mojado: La ropa que tendí esta mañana ya está seca. 2. (estar) Que no tiene agua o tiene muy poca: El pantano está seco. dique* seco. 3. [Fruto] que ha perdido su humedad para facilitar su conservación … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Seco — es, en general, aquello que está falto de humedad. También puede referirse a: Contenido 1 Apellidos 2 Topónimos 3 Climatología 4 Alimentación … Wikipedia Español
seco — seco, dejar seco ► dejar, ► dejar seco. 2. estar seco expr. sin dinero. ❙ «...el pago de la pensión, con el aumento y la extra navideña, mi chico se quedó más seco que un palo.» B. Pérez Aranda et al., La ex siempre llama dos veces. ❙ «No tiene… … Diccionario del Argot "El Sohez"
Seco — may refer to:* Seco Herrerano, the national alcoholic beverage of Panamá * Figueira Seco, a village on Maio * Rancho Seco Nuclear Generating Station, a decommissioned nuclear power station in California * Seco (butterfly) , a genus of metalmark… … Wikipedia
seco — seco, ca adjetivo 1) agostado, marchito*, muerto. Se trata de plantas. 2) árido, estéril. Tratándose de terrenos. 3) áspero, desabrido*, adusto, intratable, lacó … Diccionario de sinónimos y antónimos
seco — ca en seco. Con sustantivos como limpieza o lavado, y voces de su familia léxica, significa ‘sin agua’: «Evite la limpieza en seco, pues puede propagar hongos» (Silberman Pintor [Arg. 1985]). Es incorrecto usar la preposición a: ⊕ limpieza a seco … Diccionario panhispánico de dudas
seco — |ê| adj. 1. Que não tem água ou umidade. = ENXUTO ≠ ÚMIDO, MOLHADO 2. A que foi retirada a umidade. 3. Sem vegetação. = ÁRIDO, DESÉRTICO ≠ FÉRTIL 4. Que perdeu o viço. = MURCHO, RESSEQUIDO 5. Que não tem muita gordura. = DESCARNADO, MAGRO 6. Que… … Dicionário da Língua Portuguesa
seco — 〈schweiz.; Abk. für frz.〉 secrétariat d Etat à l économie, Staatssekretariat für Wirtschaft … Universal-Lexikon
seco — {{hw}}{{seco}}{{/hw}} forma pron. (lett.) Con sé, presso di sé … Enciclopedia di italiano