-
1 hōra
hōra ae, f, ὥρα, an hour (one twelfth of the day between sunrise and sunset): Dum haec dicit, abiit hora, T.: horam amplius moliebantur: horam durare, H.: in horā saepe ducentos versūs dictabat, H.: horas trīs dicere: quattuor horarum spatium, Cs.: hora quota est? what o'clock? H.: nuntiare quot horas, the time of day, Iu.: hora secunda postridie: post horam primam noctis: clavum mutare in horas, every hour, H.: in diem et horam, i. e. continually, H.—Prov.: in horam vivere, from hand to mouth.—Plur., a horologe, dial, clock: moveri videmus horas: mittere ad horas, send to ask the time.—A time, time of year, season: quamcumque deus tibi fortunaverit horam, H.: recte vivendi, H.: crastina, V.: verni temporis, H.: Caniculae, i. e. midsummer, H.: Quae rapit hora diem, i. e. time, H.—Person., the Hours, attendants of the sun: positae spatiis aequalibus, O.: Nox Horis acta, V.* * *hour; time; season -
2 rapio
răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).I.Lit.A.In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:B.quo rapitis me? quo fertis me?
id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:quo me cunque rapit tempestas?
Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:sumasne pudenter an rapias,
snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),
Plaut. Ps. 2, 2, 60:te ex lustris uxor,
id. As. 5, 2, 84:volucri spe et cogitatione rapi a domo,
Cic. Rep. 2, 4, 7:ab aede rapuit funale,
Ov. M. 12, 247:torrem ab aris,
id. ib. 12, 271:deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,
id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):hastam, de vulnere,
id. ib. 5, 137:telum,
Verg. A. 10, 486:repagula de posti,
Ov. M. 5, 120:(frondes) altā rapit arbore ventus,
id. ib. 3, 730:vi atque ingratis... rapiam te domum,
Plaut. Mil. 2, 5, 40:aliquem sublimem domum,
id. As. 5, 2, 18; cf.:sublimem,
id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:commeatum in naves rapiunt,
Liv. 41, 3:aliquem in jus,
Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,in jus,
id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:in jus ad regem,
Liv. 1, 26:in carcerem,
Suet. Tib. 11; 61:aliquem ad cornuficem,
Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:ad praetorem,
id. Aul. 4, 10, 30:ad supplicium ob facinus,
Cic. de Or. 2, 59, 238:ad mortem,
id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:ad tortorem,
id. Tusc. 5, 5, 13:ad poenam,
Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:ad consulem,
Liv. 10, 20:matres, virgines, pueros ad stuprum,
id. 26, 13:teneram virginem ad virum,
Cat. 61, 3 (cf.:rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,
Fest. p. 289 Müll.):illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,
Verg. G. 1, 203:nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,
drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:Nasonis carmina rapti,
i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —With the idea of swiftness predominating:2.Turnus rapit Totam aciem in Teucros,
Verg. A. 10, 308:rapit agmina ductor,
Luc. 1, 228:agmina cursu,
Sil. 7, 116:legiones,
Plin. Pan. 14:curru rapi,
Sil. 1, 134:quattuor hinc rapimur raedis,
Hor. S. 1, 5, 86:Notus rapit biremes,
Sil. 17, 276:carinas venti rapuere,
Luc. 3, 46:rapit per aequora navem,
hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:ventis per aequora,
Ov. M. 14, 470:missos currus,
Hor. S. 1, 1, 114:pedes quo te rapiunt,
id. C. 3, 11, 49:arma rapiat juventus,
snatch up, Verg. A. 7, 340; so,arma,
Ov. M. 2, 603:arma manu,
Verg. A. 8, 220:bipennem dextrā,
id. ib. 11, 651:cingula,
id. ib. 9, 364.—With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:C.ocius hinc te Ni rapis,
Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:se ad caedem optimi cujusque,
Cic. Phil. 13, 8, 18.—In partic.1.To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.(α).praedor),
Plaut. Men. 1, 3, 11:erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,
Cic. Phil. 2, 25, 62:tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,
id. Rep. 1, 44, 68:virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,
id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,virgines,
to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:raptus a dis Ganymedes,
Cic. Tusc. 1, 26, 65:ab Idā,
Hor. C. 3, 20, 16:omne sacrum rapiente dextrā,
id. ib. 3, 3, 52:alii rapiunt incensa feruntque Pergama,
pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:rapturus moenia Romae,
Luc. 3, 99:Theumeson,
to seize by force, Stat. Th. 4, 370:Armeniam,
to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:Karthaginem,
Sil. 15, 401:urbem,
Stat. Th. 7, 599:raptas ad litora vertere praedas,
Verg. A. 1, 528.— Absol.:rapio propalam,
Plaut. Ep. 1, 1, 10:ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,
Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):agunt, rapiunt, tenent,
id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.along with trahere,
Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;with congerere, auferre,
Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,castra,
Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:Bithyniam,
id. 3, 5, 6:Hispaniam,
id. 2, 17, 6:arces,
Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:(β).gratus raptae raptor fuit,
Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:2.rapto vivere,
to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;for which: ex rapto vivere,
id. M. 1, 144; so,rapto gaudere,
Liv. 29, 6, 3 Drak.:rapto potiri,
Verg. A. 4, 217:rapto uti,
Vell. 2, 73, 3:sine rapto vivere,
id. 2, 32 fin. —To cut off, mutilate ( poet.):3.caput,
Sil. 15, 807:ora gladio,
id. 7, 704:rapuit non dente ferarum,
Luc. 10, 517.—To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):II.improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,
Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:et labor et durae rapit inclementia mortis,
i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:RAPTA EST = obiit,
Inscr. Orell. 4475.Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:III.flammanm,
to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:incendia,
id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:vim monstri,
id. ib. 4, 744;and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,
leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,
sweeps along, Verg. G. 2, 153:pars densa ferarum Tecta rapit,
i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:acrior et campum sonipes rapit,
Stat. Th. 5, 3.Trop.A.In gen., to snatch, force, or hurry away:B.fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,
Cic. Fin. 2, 1, 3:ipsae res verba rapiunt,
carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:aliquem in deteriorem viam,
Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:(comoediam) in pejorem partem,
i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:aliquem in invidiam,
Cic. Agr. 3, 2, 7:opinionibus vulgi rapimur in errorem,
id. Leg. 2, 17, 43:si quis in adversum rapiat casusve deusve,
Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,
seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:commoda ad se,
id. ib. 3, 5, 22:victoriae gloriam in se,
Liv. 33, 11 fin.:almum Quae rapit hora diem,
snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:simul tecum solatia rapta,
Verg. E. 9, 18:impetus rapit huc, rapit illuc,
Stat. Th. 12, 794.—In partic.1.To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):2.impetu raptus,
Quint. 7, 2, 44:judicem rapere,
id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,
Cic. Pis. 24, 57:amentiā rapi,
id. Fam. 16, 12, 2:furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?
Hor. Epod. 7, 13; cf.:in medias res auditorem,
id. A. P. 149:utraque forma rapit,
Prop. 2, 25 (3, 20), 44:quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,
Hor. C. 3, 2, 12:rapit omnes ira,
Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,
Cic. Off. 2, 11, 38:animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,
Sall. J. 25, 7:ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,
Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,
Cic. Div. 1, 49, 111:rapi ad opes augendas generis humani,
id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):(mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,
Manil. 1, 12.—To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):3.oscula,
Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:Venerem incertam,
Hor. S. 1, 3, 109; cf.:sed rapiat sitiens Venerem,
but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:illicitas voluptates,
Tac. H. 3, 41:spem adoptionis acrius in dies,
id. ib. 1, 13 fin.:quo facinore dominationem raptum ierit expediam,
id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;4.sed rape,
Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):rapiamus, amici, Occasionem de die,
Hor. Epod. 13, 3; so,occasionem,
Juv. 15, 39:viam,
to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.iter,
Sil. 12, 471:gressus,
Luc. 3, 116:cursus,
id. 5, 403:letum,
id. 4, 345:bellum,
to wage suddenly, id. 5, 403:nefas,
to hasten, precipitate, id. 10, 428:ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,
may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:raptae prope inter arma nuptiae,
Liv. 30, 14, 2 Drak.:repente impetu facto transitum rapuit,
Front. Strat. 1, 4, 8:inter rapienda momenta periculorum communium,
Amm. 18, 7, 7 et saep.—In late Lat., to strive for in purchasing:exemplaria litterarum certatim,
Hier. Ep. 57, 2:librum totā certatim urbe,
Sulp. Sev. Dial. 1, 23. -
3 rapta
răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).I.Lit.A.In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:B.quo rapitis me? quo fertis me?
id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:quo me cunque rapit tempestas?
Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:sumasne pudenter an rapias,
snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),
Plaut. Ps. 2, 2, 60:te ex lustris uxor,
id. As. 5, 2, 84:volucri spe et cogitatione rapi a domo,
Cic. Rep. 2, 4, 7:ab aede rapuit funale,
Ov. M. 12, 247:torrem ab aris,
id. ib. 12, 271:deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,
id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):hastam, de vulnere,
id. ib. 5, 137:telum,
Verg. A. 10, 486:repagula de posti,
Ov. M. 5, 120:(frondes) altā rapit arbore ventus,
id. ib. 3, 730:vi atque ingratis... rapiam te domum,
Plaut. Mil. 2, 5, 40:aliquem sublimem domum,
id. As. 5, 2, 18; cf.:sublimem,
id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:commeatum in naves rapiunt,
Liv. 41, 3:aliquem in jus,
Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,in jus,
id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:in jus ad regem,
Liv. 1, 26:in carcerem,
Suet. Tib. 11; 61:aliquem ad cornuficem,
Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:ad praetorem,
id. Aul. 4, 10, 30:ad supplicium ob facinus,
Cic. de Or. 2, 59, 238:ad mortem,
id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:ad tortorem,
id. Tusc. 5, 5, 13:ad poenam,
Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:ad consulem,
Liv. 10, 20:matres, virgines, pueros ad stuprum,
id. 26, 13:teneram virginem ad virum,
Cat. 61, 3 (cf.:rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,
Fest. p. 289 Müll.):illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,
Verg. G. 1, 203:nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,
drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:Nasonis carmina rapti,
i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —With the idea of swiftness predominating:2.Turnus rapit Totam aciem in Teucros,
Verg. A. 10, 308:rapit agmina ductor,
Luc. 1, 228:agmina cursu,
Sil. 7, 116:legiones,
Plin. Pan. 14:curru rapi,
Sil. 1, 134:quattuor hinc rapimur raedis,
Hor. S. 1, 5, 86:Notus rapit biremes,
Sil. 17, 276:carinas venti rapuere,
Luc. 3, 46:rapit per aequora navem,
hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:ventis per aequora,
Ov. M. 14, 470:missos currus,
Hor. S. 1, 1, 114:pedes quo te rapiunt,
id. C. 3, 11, 49:arma rapiat juventus,
snatch up, Verg. A. 7, 340; so,arma,
Ov. M. 2, 603:arma manu,
Verg. A. 8, 220:bipennem dextrā,
id. ib. 11, 651:cingula,
id. ib. 9, 364.—With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:C.ocius hinc te Ni rapis,
Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:se ad caedem optimi cujusque,
Cic. Phil. 13, 8, 18.—In partic.1.To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.(α).praedor),
Plaut. Men. 1, 3, 11:erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,
Cic. Phil. 2, 25, 62:tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,
id. Rep. 1, 44, 68:virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,
id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,virgines,
to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:raptus a dis Ganymedes,
Cic. Tusc. 1, 26, 65:ab Idā,
Hor. C. 3, 20, 16:omne sacrum rapiente dextrā,
id. ib. 3, 3, 52:alii rapiunt incensa feruntque Pergama,
pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:rapturus moenia Romae,
Luc. 3, 99:Theumeson,
to seize by force, Stat. Th. 4, 370:Armeniam,
to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:Karthaginem,
Sil. 15, 401:urbem,
Stat. Th. 7, 599:raptas ad litora vertere praedas,
Verg. A. 1, 528.— Absol.:rapio propalam,
Plaut. Ep. 1, 1, 10:ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,
Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):agunt, rapiunt, tenent,
id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.along with trahere,
Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;with congerere, auferre,
Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,castra,
Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:Bithyniam,
id. 3, 5, 6:Hispaniam,
id. 2, 17, 6:arces,
Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:(β).gratus raptae raptor fuit,
Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:2.rapto vivere,
to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;for which: ex rapto vivere,
id. M. 1, 144; so,rapto gaudere,
Liv. 29, 6, 3 Drak.:rapto potiri,
Verg. A. 4, 217:rapto uti,
Vell. 2, 73, 3:sine rapto vivere,
id. 2, 32 fin. —To cut off, mutilate ( poet.):3.caput,
Sil. 15, 807:ora gladio,
id. 7, 704:rapuit non dente ferarum,
Luc. 10, 517.—To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):II.improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,
Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:et labor et durae rapit inclementia mortis,
i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:RAPTA EST = obiit,
Inscr. Orell. 4475.Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:III.flammanm,
to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:incendia,
id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:vim monstri,
id. ib. 4, 744;and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,
leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,
sweeps along, Verg. G. 2, 153:pars densa ferarum Tecta rapit,
i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:acrior et campum sonipes rapit,
Stat. Th. 5, 3.Trop.A.In gen., to snatch, force, or hurry away:B.fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,
Cic. Fin. 2, 1, 3:ipsae res verba rapiunt,
carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:aliquem in deteriorem viam,
Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:(comoediam) in pejorem partem,
i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:aliquem in invidiam,
Cic. Agr. 3, 2, 7:opinionibus vulgi rapimur in errorem,
id. Leg. 2, 17, 43:si quis in adversum rapiat casusve deusve,
Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,
seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:commoda ad se,
id. ib. 3, 5, 22:victoriae gloriam in se,
Liv. 33, 11 fin.:almum Quae rapit hora diem,
snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:simul tecum solatia rapta,
Verg. E. 9, 18:impetus rapit huc, rapit illuc,
Stat. Th. 12, 794.—In partic.1.To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):2.impetu raptus,
Quint. 7, 2, 44:judicem rapere,
id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,
Cic. Pis. 24, 57:amentiā rapi,
id. Fam. 16, 12, 2:furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?
Hor. Epod. 7, 13; cf.:in medias res auditorem,
id. A. P. 149:utraque forma rapit,
Prop. 2, 25 (3, 20), 44:quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,
Hor. C. 3, 2, 12:rapit omnes ira,
Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,
Cic. Off. 2, 11, 38:animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,
Sall. J. 25, 7:ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,
Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,
Cic. Div. 1, 49, 111:rapi ad opes augendas generis humani,
id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):(mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,
Manil. 1, 12.—To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):3.oscula,
Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:Venerem incertam,
Hor. S. 1, 3, 109; cf.:sed rapiat sitiens Venerem,
but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:illicitas voluptates,
Tac. H. 3, 41:spem adoptionis acrius in dies,
id. ib. 1, 13 fin.:quo facinore dominationem raptum ierit expediam,
id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;4.sed rape,
Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):rapiamus, amici, Occasionem de die,
Hor. Epod. 13, 3; so,occasionem,
Juv. 15, 39:viam,
to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.iter,
Sil. 12, 471:gressus,
Luc. 3, 116:cursus,
id. 5, 403:letum,
id. 4, 345:bellum,
to wage suddenly, id. 5, 403:nefas,
to hasten, precipitate, id. 10, 428:ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,
may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:raptae prope inter arma nuptiae,
Liv. 30, 14, 2 Drak.:repente impetu facto transitum rapuit,
Front. Strat. 1, 4, 8:inter rapienda momenta periculorum communium,
Amm. 18, 7, 7 et saep.—In late Lat., to strive for in purchasing:exemplaria litterarum certatim,
Hier. Ep. 57, 2:librum totā certatim urbe,
Sulp. Sev. Dial. 1, 23. -
4 rapio
rapio, rapuī, raptum, ere (vgl. ἁρπ-άζω, altind. rápaḥ, das Gebrechen, ahd. refsen, züchtigen, strafen), raffen, I) im allg.: A) eig.: a) (poet.) etwas an sich raffen, anraffen, erraffen, aufraffen, entraffen, wegraffen = haftig od. eilig ergreifen, -an sich nehmen, arma (manu), Verg.: bipennem dextrā, Verg.: so rapta hasta, raptum telum, Verg. – flammam in fomite, schnell auf dem Zunder auffangen, Verg.: ex taberna proxima cultrum, Liv. epit.: galeam tectis, aus dem Hause reißen (= rasch aus dem H. holen), Verg.: membra toris, die Gl., d.i. sich vom Lager aufraffen (= sich hastig erheben), Val. Flacc.; vgl. Medea rapta toris, nachdem sie sich aufgerafft vom L., Val. Flacc. – v. lebl. Subjj., r. nigrum colorem, rasch annehmen (v. Haar), Ov.: vim monstri, die Wunderkraft rasch einsaugen (v. Zweigen), Ov. – absol., rapiuntque ruuntque, sie raffen auf, -zusammen (die Taue usw.), Verg. Aen. 4, 581. – b) weg-, fortraffen, -reißen, hastig-, eilig wegnehmen, scalas (die Schiffsleitern), Auct. b. Alex.: corpus consulis, Liv. – ab aede funale, Ov.: repagula de poste, Ov. – c) fortraffen, -reißen = rasch-, eilig von dannen führen, fortführen, -entführen, zu- od. herbeiführen, rapi a domo longius, Cic.: alqm hinc, rasch entrücken (v. einer Gottheit), Liv.: u. so Aenean nube cavā, Verg.: imperatorem, Tac. (vgl. Heräus Tac. hist. 1, 27, 13). – v. Anführern, ex subsidiariis manipulos aliquot in primam aciem secum rapit, Liv.: totam aciem in Teucros, Verg.: legiones in Cattos, Tac.: per hoc omne spatium cum legiones duceres (tanta velocitas erat) raperes, fortrissest, Plin. pan.: agmen campo (übers G.), Verg.: Tumo mille populos, Verg. – per aequora navem, Verg.: rapit ungula currus, Hor.: quattuor viginti et milia rapimur raedis, durchfliegen, Hor. – commeatum in litore expositum in naves, eilig auf die Sch. schaffen, Liv.: variis obsita frondibus sub divum, ans Licht des Tages ziehen, Hor. – venandi studium homines per nives ac pruinas rapit (treibt), Liv. – refl., se r. hinc ocius, sich entraffen = forteilen, Hor.: r. se praecipiti fugā ad etc., fortstürzen, Vell.: inde se ad urbem, id est ad caedem optimi cuiusque, Cic. – d) prägn.: α) rasch-, schnell-, wie im Fluge erobern, castra urbesque primo impetu, Liv.: Bithyniam, Flor.: raptis a Caesare cunctis (sc. urbibus), Lucan. – β) in reißen- dem Laufe durcheilen, -durchirren, hastig durchrennen, densa ferarum tecta, silvas, Verg.: campum, Stat. – γ) rasch-, in rascher Bewegung machen, -beschreiben, immensos orbes per humum, v. der Schlange, Verg.
B) übtr.: a) erraffen = hastig ergreifen, sic tamen, ut limis rapias, quid etc., daß du hineinschielend rasch wegbekommst, was usw., Hor. sat. 2, 5, 53. – bes. = in Hast-, in Eile genießen, -benutzen, einer Sache nachjagen (s. Heräus Tac. hist. 1, 13, 18), Venerem, Verg.: Venerem incertam more ferarum, Hor.: illicitas voluptates, Tac.: occasionem de die, Hor.: occasionem in aliquanto viliore animali expiandae religionis, mit Freuden ergreifen, Val. Max.: occasionem turpitudinis ex verbis, Quint.: spem adoptionis statim conceptam acrius in dies, Tac. – b) etw. rasch-, schleunig vollführen, -vollziehen, beschleunigen, gressus, rasch zuschreiten, Lucan.; vgl. inde rapit cursus, enteilt, Lucan.: viam, Ov., iter, Sil., iter in proelia, Lucan.: transitum, Frontin.: nuptias, Liv.: auxilia, rasch zu Hilfsmitteln greifen, Cels.
II) mit dem Nbbgr. des Gewaltsamen, fortraffen, entraffen, A) eig.: a) entreißen, fortreißen, wegreißen, rapere pilam, Cic.: harpastum manu pulverulentā, Mārt.: aures, nares, abreißen, Verg.: oscula, Hor.: lanceam ex manibus alcis, Curt.: ossa ab ore canis, Hor.: frondes altā arbore, fortstöben, heranstöben (v. Winde), Ov.: stirpes, ausreißen (v. Flusse), Hor. – b) mit Gewalt fortführen, fortreißen, fortschleppen, fortschleifen, alqm ex lustris, Plaut.: hostes vivos ex acie, Plaut.: ducite istum; si non sequitur, rapite sublimem foras, Plaut.: u. so r. alqm domum, Plaut.: raptus Hector equis, geschleist, Ov. – m. lebl. Objj., v. lebl. Subjj., alveus prono amni in praeceps rapit lembum, Verg. georg. 1, 203. – u. so bes. jmd. vor Gericht, vor den Richter usw., ins Gefängnis, zur Strafe schleppen, schleifen, rapi te obtorto collo mavis, an trahi? Plaut.: alqm in ius, Plaut., in ius ad regem, Liv.: ad consulem, Liv.: in carcerem, Suet.: e carcere ad palum et ad necem, Cic.: alqm de complexu parentum suorum ad mortem cruciatumque, Cic.: ad poenam, Cic.: ad supplicium ob facinus, Cic.: ad carnificem, Plaut. – u. jmd. aus seiner Heimat-, in die weite Ferne-, in fremde Länder fortreißen, Prop., Ov. u. Stat.; vgl. Lachm. Prop. 5, 3, 49. – c) als Beute, als Raub an sich reißen, fortreißen, fortschleppen, rauben, entführen, quantum r. potuisset, Cic.: cenam, Hor.: absol., rapere et clepere discunt, Cic.: rapere omnes, trahere, Sall.: spes rapiendi, Cic. – leb. Wesen, virgines, Cic. u.a.: uxores fide publicā, Iustin.: filiam eius (Cereris) ex eo loco, Lact.: virgines ad stuprum, Liv. (Vgl. quis te rapuit? hat dich verführt? Quint.): armenta stabulis, Ov.: rapta uxor, der Raub seiner Gattin (= der Umstand, daß seine G. geraubt war), Tac. – subst., α) rapta, ae, f., die Geraubte, Entführte, Ov. art. am. 1, 680; her. 5, 97; 13, 57; 16, 339; 17, 22; fast. 4, 607: ex raptabus, Cn. Gell. b. Charis. 54, 14 (vgl. unten /). – β) raptum, ī, n., das Geraubte, der Raub, rapto vivere, Sall. fr., Liv., Verg. u.a. (vgl. Fabri Liv. 22, 39, 13); u. ex rapto vivere, Ov.: rapto gaudere, Liv.: rapto uti, Vell.: rapto potiri, Verg.: pastoribus rapta dividere, das G. unter die H. verteilen, Liv. – d) = diripere, plündern, Armeniam, Tac.: poet., rapiunt incensa feruntque Pergama (in Profa agunt feruntque, griech. ἄγουσι καὶ φέρουσι), Verg. – e) prägn., plötzlich u. vor der Zeit aus dem Leben hinraffen, v. Tode, v. Krankheiten u. dgl. (s. Bünem. Lact. 3, 17, 8), improvisa leti vis rapuit gentes, Hor.: urina fulva saepe hominem rapit, Cels.: eiusmodi casu rapi potest, Gels.: alios infantes (als K.) rapi, Lact.: immaturā morte indignissime raptum esse, Plin. ep.: quinquagesimo uno raptus anno, Plin. – absol., labor rapit, Verg.: laterum dolores quam celerrime rapiunt, Cels.
B) übtr.: a) an sich reißen, commoda ad se, Cic.: opes ad se, Liv.: victoriae gloriam in se, Liv.: inter se rei publicae statum, an sich reißen und unter sich teilen, Cic.: u. so inter se partes regni, Liv. – b) wegreißen, entreißen, almum quae rapit hora diem, Hor.: heu, tua nobis paene simul tecum solacia rapta, Menalca? Verg. ecl. 18. – c) mit sich fortreißen, fortziehen, jmd. gewaltsam, gegen seinen Willen irgendwohin ziehen, verleiten, versetzen, quamvis multa cuiusquemodi rapiat (quasi torrens oratio), Cic.: ipsae res verba rapiunt, Cic. – auditorem in medias res, Hor.: alqm in adversum, ins Verderben reißen, Verg.: alqm in deteriorem viam, auf schl. W. werfen, Plaut.: comoediam in peiorem partem, herunterziehen, verdächtigen, Ter.; vgl. consilium alcis in contrariam partem, zum Gegenteil auslegen, Pollio in Cic. ep.: animum in partes varias, Verg. – r. alqm in invidiam, rapi in invidiam, jmd., sich dem H. preisgeben, Cic.: opinionibus vulgi rapi in errorem, sich zum J. verleiten lassen, Cic. – d) leidenschaftlich fortreißen, hinreißen, unaufhaltsam-, mächtig hinziehen, im üblen Sinne., iudicem (v. Redner), Quint.; u. so rapi (Ggstz. sequi), Quint. – ὁρμή, quae hominem huc illuc rapit, Cic.: animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat, Sall.: ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit, Liv. – im guten Sinne, totos ad se convertit et rapit, Cic.: qui in se rapit atque convertit omnium oculos hominum, Flor. Verg. orat. an poët.: utraque forma rapit, Prop.: si tantus amor scribendi te rapit, Hor.: ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapi, Cic. – e) gleichsam als Beute an sich reißen, rauben, sich bemächtigen, Hippodameam raptis nactus est nuptiis, durch Eheraub, Enn. tr. fr.: dominationem, Tac. – f) sich beim Kaufe um eine Ware reißen, exemplaria librorum certatim, Hieron. epist. 57, 2: librum totā certatim urbe, Sulp. Sev. dial. 1, 23, 4. – / Archaist. Fut. exact. rapsit, Cic. de legg. 2, 22 (in einer Gesetzesformel). – Abl. Partic. Perf. fem. raptabus, Cn. Gell. b. Charis. 54, 14.
-
5 rapio
rapio, rapuī, raptum, ere (vgl. ἁρπ-άζω, altind. rápaḥ, das Gebrechen, ahd. refsen, züchtigen, strafen), raffen, I) im allg.: A) eig.: a) (poet.) etwas an sich raffen, anraffen, erraffen, aufraffen, entraffen, wegraffen = haftig od. eilig ergreifen, -an sich nehmen, arma (manu), Verg.: bipennem dextrā, Verg.: so rapta hasta, raptum telum, Verg. – flammam in fomite, schnell auf dem Zunder auffangen, Verg.: ex taberna proxima cultrum, Liv. epit.: galeam tectis, aus dem Hause reißen (= rasch aus dem H. holen), Verg.: membra toris, die Gl., d.i. sich vom Lager aufraffen (= sich hastig erheben), Val. Flacc.; vgl. Medea rapta toris, nachdem sie sich aufgerafft vom L., Val. Flacc. – v. lebl. Subjj., r. nigrum colorem, rasch annehmen (v. Haar), Ov.: vim monstri, die Wunderkraft rasch einsaugen (v. Zweigen), Ov. – absol., rapiuntque ruuntque, sie raffen auf, -zusammen (die Taue usw.), Verg. Aen. 4, 581. – b) weg-, fortraffen, -reißen, hastig-, eilig wegnehmen, scalas (die Schiffsleitern), Auct. b. Alex.: corpus consulis, Liv. – ab aede funale, Ov.: repagula de poste, Ov. – c) fortraffen, -reißen = rasch-, eilig von dannen führen, fortführen, -entführen, zu- od. herbeiführen, rapi a domo longius, Cic.: alqm hinc, rasch entrücken (v. einer Gottheit), Liv.: u. so Aenean nube cavā, Verg.: imperatorem, Tac. (vgl. Heräus————Tac. hist. 1, 27, 13). – v. Anführern, ex subsidiariis manipulos aliquot in primam aciem secum rapit, Liv.: totam aciem in Teucros, Verg.: legiones in Cattos, Tac.: per hoc omne spatium cum legiones duceres (tanta velocitas erat) raperes, fortrissest, Plin. pan.: agmen campo (übers G.), Verg.: Tumo mille populos, Verg. – per aequora navem, Verg.: rapit ungula currus, Hor.: quattuor viginti et milia rapimur raedis, durchfliegen, Hor. – commeatum in litore expositum in naves, eilig auf die Sch. schaffen, Liv.: variis obsita frondibus sub divum, ans Licht des Tages ziehen, Hor. – venandi studium homines per nives ac pruinas rapit (treibt), Liv. – refl., se r. hinc ocius, sich entraffen = forteilen, Hor.: r. se praecipiti fugā ad etc., fortstürzen, Vell.: inde se ad urbem, id est ad caedem optimi cuiusque, Cic. – d) prägn.: α) rasch-, schnell-, wie im Fluge erobern, castra urbesque primo impetu, Liv.: Bithyniam, Flor.: raptis a Caesare cunctis (sc. urbibus), Lucan. – β) in reißen- dem Laufe durcheilen, -durchirren, hastig durchrennen, densa ferarum tecta, silvas, Verg.: campum, Stat. – γ) rasch-, in rascher Bewegung machen, -beschreiben, immensos orbes per humum, v. der Schlange, Verg.B) übtr.: a) erraffen = hastig ergreifen, sic tamen, ut limis rapias, quid etc., daß du hineinschielend rasch wegbekommst, was usw., Hor. sat. 2, 5, 53. –————bes. = in Hast-, in Eile genießen, -benutzen, einer Sache nachjagen (s. Heräus Tac. hist. 1, 13, 18), Venerem, Verg.: Venerem incertam more ferarum, Hor.: illicitas voluptates, Tac.: occasionem de die, Hor.: occasionem in aliquanto viliore animali expiandae religionis, mit Freuden ergreifen, Val. Max.: occasionem turpitudinis ex verbis, Quint.: spem adoptionis statim conceptam acrius in dies, Tac. – b) etw. rasch-, schleunig vollführen, -vollziehen, beschleunigen, gressus, rasch zuschreiten, Lucan.; vgl. inde rapit cursus, enteilt, Lucan.: viam, Ov., iter, Sil., iter in proelia, Lucan.: transitum, Frontin.: nuptias, Liv.: auxilia, rasch zu Hilfsmitteln greifen, Cels.II) mit dem Nbbgr. des Gewaltsamen, fortraffen, entraffen, A) eig.: a) entreißen, fortreißen, wegreißen, rapere pilam, Cic.: harpastum manu pulverulentā, Mārt.: aures, nares, abreißen, Verg.: oscula, Hor.: lanceam ex manibus alcis, Curt.: ossa ab ore canis, Hor.: frondes altā arbore, fortstöben, heranstöben (v. Winde), Ov.: stirpes, ausreißen (v. Flusse), Hor. – b) mit Gewalt fortführen, fortreißen, fortschleppen, fortschleifen, alqm ex lustris, Plaut.: hostes vivos ex acie, Plaut.: ducite istum; si non sequitur, rapite sublimem foras, Plaut.: u. so r. alqm domum, Plaut.: raptus Hector equis, geschleist, Ov. – m. lebl. Objj., v. lebl. Subjj., alveus prono amni in praeceps rapit lembum, Verg. georg. 1, 203. – u. so bes. jmd. vor Ge-————richt, vor den Richter usw., ins Gefängnis, zur Strafe schleppen, schleifen, rapi te obtorto collo mavis, an trahi? Plaut.: alqm in ius, Plaut., in ius ad regem, Liv.: ad consulem, Liv.: in carcerem, Suet.: e carcere ad palum et ad necem, Cic.: alqm de complexu parentum suorum ad mortem cruciatumque, Cic.: ad poenam, Cic.: ad supplicium ob facinus, Cic.: ad carnificem, Plaut. – u. jmd. aus seiner Heimat-, in die weite Ferne-, in fremde Länder fortreißen, Prop., Ov. u. Stat.; vgl. Lachm. Prop. 5, 3, 49. – c) als Beute, als Raub an sich reißen, fortreißen, fortschleppen, rauben, entführen, quantum r. potuisset, Cic.: cenam, Hor.: absol., rapere et clepere discunt, Cic.: rapere omnes, trahere, Sall.: spes rapiendi, Cic. – leb. Wesen, virgines, Cic. u.a.: uxores fide publicā, Iustin.: filiam eius (Cereris) ex eo loco, Lact.: virgines ad stuprum, Liv. (Vgl. quis te rapuit? hat dich verführt? Quint.): armenta stabulis, Ov.: rapta uxor, der Raub seiner Gattin (= der Umstand, daß seine G. geraubt war), Tac. – subst., α) rapta, ae, f., die Geraubte, Entführte, Ov. art. am. 1, 680; her. 5, 97; 13, 57; 16, 339; 17, 22; fast. 4, 607: ex raptabus, Cn. Gell. b. Charis. 54, 14 (vgl. unten ⇒). – β) raptum, ī, n., das Geraubte, der Raub, rapto vivere, Sall. fr., Liv., Verg. u.a. (vgl. Fabri Liv. 22, 39, 13); u. ex rapto vivere, Ov.: rapto gaudere, Liv.: rapto uti, Vell.: rapto potiri, Verg.: pastoribus rapta dividere, das G.————unter die H. verteilen, Liv. – d) = diripere, plündern, Armeniam, Tac.: poet., rapiunt incensa feruntque Pergama (in Profa agunt feruntque, griech. ἄγουσι καὶ φέρουσι), Verg. – e) prägn., plötzlich u. vor der Zeit aus dem Leben hinraffen, v. Tode, v. Krankheiten u. dgl. (s. Bünem. Lact. 3, 17, 8), improvisa leti vis rapuit gentes, Hor.: urina fulva saepe hominem rapit, Cels.: eiusmodi casu rapi potest, Gels.: alios infantes (als K.) rapi, Lact.: immaturā morte indignissime raptum esse, Plin. ep.: quinquagesimo uno raptus anno, Plin. – absol., labor rapit, Verg.: laterum dolores quam celerrime rapiunt, Cels.B) übtr.: a) an sich reißen, commoda ad se, Cic.: opes ad se, Liv.: victoriae gloriam in se, Liv.: inter se rei publicae statum, an sich reißen und unter sich teilen, Cic.: u. so inter se partes regni, Liv. – b) wegreißen, entreißen, almum quae rapit hora diem, Hor.: heu, tua nobis paene simul tecum solacia rapta, Menalca? Verg. ecl. 18. – c) mit sich fortreißen, fortziehen, jmd. gewaltsam, gegen seinen Willen irgendwohin ziehen, verleiten, versetzen, quamvis multa cuiusquemodi rapiat (quasi torrens oratio), Cic.: ipsae res verba rapiunt, Cic. – auditorem in medias res, Hor.: alqm in adversum, ins Verderben reißen, Verg.: alqm in deteriorem viam, auf schl. W. werfen, Plaut.: comoediam in peiorem partem, herunterziehen, verdächtigen, Ter.; vgl. consilium alcis in con-————trariam partem, zum Gegenteil auslegen, Pollio in Cic. ep.: animum in partes varias, Verg. – r. alqm in invidiam, rapi in invidiam, jmd., sich dem H. preisgeben, Cic.: opinionibus vulgi rapi in errorem, sich zum J. verleiten lassen, Cic. – d) leidenschaftlich fortreißen, hinreißen, unaufhaltsam-, mächtig hinziehen, im üblen Sinne., iudicem (v. Redner), Quint.; u. so rapi (Ggstz. sequi), Quint. – ὁρμή, quae hominem huc illuc rapit, Cic.: animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat, Sall.: ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit, Liv. – im guten Sinne, totos ad se convertit et rapit, Cic.: qui in se rapit atque convertit omnium oculos hominum, Flor. Verg. orat. an poët.: utraque forma rapit, Prop.: si tantus amor scribendi te rapit, Hor.: ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapi, Cic. – e) gleichsam als Beute an sich reißen, rauben, sich bemächtigen, Hippodameam raptis nactus est nuptiis, durch Eheraub, Enn. tr. fr.: dominationem, Tac. – f) sich beim Kaufe um eine Ware reißen, exemplaria librorum certatim, Hieron. epist. 57, 2: librum totā certatim urbe, Sulp. Sev. dial. 1, 23, 4. – ⇒ Archaist. Fut. exact. rapsit, Cic. de legg. 2, 22 (in einer Gesetzesformel). – Abl. Partic. Perf. fem. raptabus, Cn. Gell. b. Charis. 54, 14. -
6 rapiō
rapiō puī (old fut perf. rapsit, C.), raptus, ere [RAP-], to seize and carry off, snatch, tear, pluck, drag, hurry away: sublimen intro hunc rape, T.: quo fessum rapitis? V.: Quo me cunque rapit tempestas, H.: sumasne pudenter An rapias, snatch, H.: ab aede rapuit funale, O.: de volnere telum, V.: commeatum in navīs rapiunt, L.: pars densa ferarum Tecta rapit, i. e. break off boughs of trees (in collecting wood), V.: in ius, drag before a court, H.: ob facinus ad supplicium, hale: alii ad necem rapiebantur: ad stuprum matres, L.: (infantes) ab ubere rapti, V.: nec variis obsita frondibus Sub divom rapiam, drag into open day, H.: Nasonis carmina rapti, i. e. torn from his home, O.— To hurry, impel, drive, cause to hasten: Quattuor hinc rapimur raedis, H.: per aequora navem, V.: ventis per aequora, O.: missos currūs, H.: arma rapiat iuventus, snatch, V.: arma, O.: bipennem dextrā, V.: rapiuntque ruuntque, hurry and bustle, V.—With pron reflex., to make haste, hasten, hurry, fly: ocius hinc te Ni rapis, H.: se ad caedem optimi cuiusque.— To carry off by force, seize, rob, ravish, plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by storm: spes rapiendi occaecat animos: semper rapiens, semper ebrius: raptas ad litora vertere praedas, V.: rapere omnes trahere, S.: vivere latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset: virgines, to abduct, S.: Arsit Atrides Virgine raptā, H.: Omne sacrum rapiente dextrā, H.: alii rapiunt incensa feruntque Pergama, pillage and plunder, V.: castra urbesque primo impetu rapere, L.— To carry off suddenly, snatch away, destroy: improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes, H.: rapto de fratre dolens, H.: Et labor et durae rapit inclementia mortis, i. e. hurries on, V.— To take, catch, assume: flammam, catch quickly, V.: nigrum colorem, O.: Virga... Vim rapuit monstri, imbibed, O.— To lead on hurriedly: Halesus Turno feroces Mille rapit populus, leads hastily on, V.: Nec rapit inmensos orbīs per humum, sweeps along, V.—Fig., to snatch away, carry along, hurry away: ipsae res verba rapiunt, carry along with them: (comoediam) in peiorem partem, i. e. misrepresent, T.: Si quis in adversum rapiat casusve deusve, V.: almum Quae rapit hora diem, snatches away, H.: simul tecum solacia rapta, V. — To drive, impel, carry away, precipitate, transport, ravish, captivate, overwhelm, draw irresistibly: ad divinarum rerum cognitionem curā studioque rapi: semper eo tractus est, quo libido rapuit: amentiā rapi: Furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa? H.: animum In partīs rapit varias, turns hurriedly, V.: ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur.— To seize by violence, snatch, steal: Hippodameam raptis nanctu'st nuptiis, Enn. ap. C.: Venerem incertam, H.: sed rapiat sitiens Venerem, but may eagerly seize upon, V.— To snatch, seize quickly, hasten, precipitate: rapienda occasio, Iu.: viam, hasten, O.: ut limis rapias, quid velit, etc., may hastily note, H.: raptae prope inter arma nuptiae, L.* * *rapere, rapui, raptus Vdrag off; snatch; destroy; seize, carry off; pillage; hurry -
7 rapio
rapuī, raptum, ere1) хватать ( arma manu V); вырывать ( telum de vulnēre V); выхватывать ( secūrim ah aliquo L)r. nigrum colorem O — (моментально) принимать чёрный цветmembra toro r. VF — быстро подняться с ложаr. animum in partes varias V — обдумывать (вопрос) с разных сторон2) обрывать, срывать ( frondes arbore O); сносить, отрубать ( caput Sil)3) быстро доставать, выносить ( aliquid tectis V)4) ускорять ( gressūs Lcn); спешно справлять ( nuptias L); быстро проходить (viam O; silvas V; campum St); быстро гнать ( navem per aequora V)se r. — спешить, торопиться, быстро отправляться (ad urbem C; praecipĭti fugā VP)5)а) быстро совершать ( fugam VF)rapiuntque ruuntque V — (все) торопятся, спешатб) быстро убирать (scalas bAl; corpus alicujus L); ловить на лету (voluptates T; oscula H; occasionem H)в) бегло описывать ( immensos orbes V); быстро раздувать ( ventus rapiens incendia Lcn)r. flammam O — быстро воспламеняться6) быстро уносить (flumen rapit pecudes O); спешно увозить ( frumentum ex agris L)7) уводить ( aliquem e carcere ad necem C); отнимать силой, похищать ( alicui aliquid L); умыкать ( Sabinas virgines C); угонять ( armenta stabulis O); грабить, опустошать ( castra urbesque L); насильно приводить ( aliquem in jus Pl)8) завладевать, захватывать ( dominationem T); присваивать (gloriam victoriae in ser.L)9)б) устремлять ( totam aciem in Teucros V); вовлекать ( in errorem rapi C); быстро вводить (auditorem in medias res r. H)10) подвергать (чему-л.), делать жертвой (r. aliquem in adversum V; r. in invidiam C)r. in pejorem partem Ter — дурно истолковывать, осуждать
См. также в других словарях:
Tod — 1. Allein der Todt zeigt an, woran man genug muss han. – Henisch, 1500, 24. 2. An den Tod denken, ist der Weg zur Weisheit. Den Arabern gegenüber hat man aber im allgemeinen jede Erwähnung des Todes zu vermeiden. Der Tod ist ein leidiges Wort;… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Zeit — 1. Ach, du lewe Tît, hadd öck doch gefrît, wär öck rusch e Wiew geworde. – Frischbier, 4158. 2. Abgeredet vor der Zeit, bringt nachher keinen Streit. – Masson, 362. 3. All mit der Tit kumt Jan in t Wamms un Grêt in n Rock. – Lohrengel, I, 27;… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Gott — 1. Ach du grosser Gott, was lässt du für kleine Kartoffeln wachsen! – Frischbier2, 1334. 2. Ach Gott, ach Gott, seggt Leidig s Lott, all Jahr e Kind on kein Mann! (Insterburg.) – Frischbier2, 1335. 3. Ach, du lieber Gott, gib unserm Herrn ein n… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon