-
1 pigro
pigro, āvī, āre (piger), verdrossen-, träge-, säumig sein, Acc. tr. 267 Lucr. 1, 410: m. folg. Infin., Acc. tr. 294.
-
2 pigro
pigro, āvī, āre (piger), verdrossen-, träge-, säumig sein, Acc. tr. 267 Lucr. 1, 410: m. folg. Infin., Acc. tr. 294. -
3 pigro
āvī, —, āre Acc = pigreo -
4 pigro
pigrare, pigravi, pigratus V INTRANShesitate; hang back -
5 pigro
pī̆gro, āvi, ātum, 1, v. n. [piger], to be indolent, slow, dilatory (ante-class.), Lucr. 1, 410: melius pigrasse quam properasse est hoc nefas, Att. ap. Non. 154, 2 (Trag. Rel. p. 144 Rib.):cur propter haec pigrem?
id. ib. 153, 32 (Trag. Rel. p. 147 Rib.). -
6 licet
[st1]1 [-] lĭcet, ēre, lĭcŭit et lĭcĭtum est: il est permis. - id mihi licet: cela m’est permis. - cum in servum omnia liceant... Sen. Clem. 1, 18, 2: bien que tout soit permis contre un esclave... - per me licet: [il est permis par moi] = je le veux bien, je ne m'oppose pas. - dum per aetatem licet, Ter. Ad. 1, 2, 28: tandis que l'âge le permet. - licet si per vos, Ter.: avec votre permission. - quod per leges licet: dans la mesure où les lois le permettent. - hoc feci, dum licuit, Cic.: je l'ai fait tant que cela a été permis. - alicui licet + inf.: il est permis à qqn. - mihi non licet esse pigrum (pigro): il ne m’est pas permis d’être paresseux. - licet nobis esse bonis (bonos): nous pouvons être des gens honnêtes. - licuit esse otioso Themistocli, Cic. Tusc. 1, 15: Thémistocle aurait pu vivre éloigné de la vie politique. - ut iis ingratis esse non liceat, Cic. Off. 2, 18, 63: afin qu'il ne leur soit pas possible d'être ingrats. - mihi neglegenti esse non licet, Cic. Att. 1, 17, 6: il ne m'est pas permis d'être négligent. - illis timidis et ignavis licet esse, Liv. 21, 44, 3: ils peuvent bien être peureux et lâches. - si civi Romano licet esse Gaditanum, Cic. Balb. 12, 29: s'il est permis à un citoyen romain d'être Gaditain. - procuratorem tibi esse non licuit, Quint. 4, 4, 6: il ne t'est pas permis de représenter le demandeur. - mihi non licet esse piam, Ov. H. 14, 64: il ne m'est pas permis d'être vertueuse. - licet nemini contra patriam ducere exercitum, Cic. Phil. 13, 6, 14: il n'est permis à personne de faire marcher une armée contre sa patrie. - Catoni licuit Tusculi se in otio delectare, Cic. Rep. 1, 1, 1: Caton aurait pu jouir de la tranquillité à Tusculum. - noli metuere ne quaeram qui licuerit aedificare navem senatori, Cic. Verr. 2, 5, 18, § 45: ne crains pas que je demande comment il a été permis à un sénateur de construire un navire. - his cognosci licuit quantum esset hominibus praesidii in animi firmitudine, Caes. BC. 3: il fut possible d’apprendre d’eux [que de secours était aux hommes dans l’énergie morale] = l’importance du secours que les hommes puisaient dans leur énergie morale. - licet + prop. inf.: il est permis que. - licet nos esse bonos: nous pouvons être des gens honnêtes. - Syracusanum in ea parte urbis habitare non licet, Cic.: il n'est pas permis à un Syracusain d'habiter cette partie de la ville. - licet me id scire quid sit? Plaut. Ps. 1, 1, 14: me serait-il permis de savoir de quoi il s'agit? - non licet me isto tanto bono uti, Cic. Verr. 2, 5, 59, § 154: il ne m’est pas permis d’user de cet avantage si grand. - ex eis locis, in quibus te habere nihil licet, Cic.: de ces lieux où tu ne peux rien avoir. - licet (ut) + subj.: il est permis de. - licet ut laborem impertiam... Cic.: il m'est loisible de consacrer mes efforts... - memini, cum dicto haud audebat; facto nunc laedat licet, Plaut. Capt. 2, 2, 53: je me souviens du temps où il n'osait pas me dire un mot; maintenant il peut me maltraiter en action. - ludas licet, Ter. Phorm. 2, 2, 33: tu peux jouer. - intellegi licet: on peut comprendre. - liceat vivere, Ter.: puisse-t-il vivre! - liceto, Tab.: qu'il soit permis. - ab ista non pedem discedat, si licessit (= licuerit), Plaut. As.: il ne la quitterait pas d'une semelle, s'il le pouvait. [st1]2 [-] licet, conj. + subj.: quoique, bien que. - fremant omnes licet, dicam quod sentio: tout le monde dût-il protester, je dirai ce que je pense. - licet terrores in me impendeant, Cic.: bien que j'aie tout à craindre. - voir liceo, liceor.* * *[st1]1 [-] lĭcet, ēre, lĭcŭit et lĭcĭtum est: il est permis. - id mihi licet: cela m’est permis. - cum in servum omnia liceant... Sen. Clem. 1, 18, 2: bien que tout soit permis contre un esclave... - per me licet: [il est permis par moi] = je le veux bien, je ne m'oppose pas. - dum per aetatem licet, Ter. Ad. 1, 2, 28: tandis que l'âge le permet. - licet si per vos, Ter.: avec votre permission. - quod per leges licet: dans la mesure où les lois le permettent. - hoc feci, dum licuit, Cic.: je l'ai fait tant que cela a été permis. - alicui licet + inf.: il est permis à qqn. - mihi non licet esse pigrum (pigro): il ne m’est pas permis d’être paresseux. - licet nobis esse bonis (bonos): nous pouvons être des gens honnêtes. - licuit esse otioso Themistocli, Cic. Tusc. 1, 15: Thémistocle aurait pu vivre éloigné de la vie politique. - ut iis ingratis esse non liceat, Cic. Off. 2, 18, 63: afin qu'il ne leur soit pas possible d'être ingrats. - mihi neglegenti esse non licet, Cic. Att. 1, 17, 6: il ne m'est pas permis d'être négligent. - illis timidis et ignavis licet esse, Liv. 21, 44, 3: ils peuvent bien être peureux et lâches. - si civi Romano licet esse Gaditanum, Cic. Balb. 12, 29: s'il est permis à un citoyen romain d'être Gaditain. - procuratorem tibi esse non licuit, Quint. 4, 4, 6: il ne t'est pas permis de représenter le demandeur. - mihi non licet esse piam, Ov. H. 14, 64: il ne m'est pas permis d'être vertueuse. - licet nemini contra patriam ducere exercitum, Cic. Phil. 13, 6, 14: il n'est permis à personne de faire marcher une armée contre sa patrie. - Catoni licuit Tusculi se in otio delectare, Cic. Rep. 1, 1, 1: Caton aurait pu jouir de la tranquillité à Tusculum. - noli metuere ne quaeram qui licuerit aedificare navem senatori, Cic. Verr. 2, 5, 18, § 45: ne crains pas que je demande comment il a été permis à un sénateur de construire un navire. - his cognosci licuit quantum esset hominibus praesidii in animi firmitudine, Caes. BC. 3: il fut possible d’apprendre d’eux [que de secours était aux hommes dans l’énergie morale] = l’importance du secours que les hommes puisaient dans leur énergie morale. - licet + prop. inf.: il est permis que. - licet nos esse bonos: nous pouvons être des gens honnêtes. - Syracusanum in ea parte urbis habitare non licet, Cic.: il n'est pas permis à un Syracusain d'habiter cette partie de la ville. - licet me id scire quid sit? Plaut. Ps. 1, 1, 14: me serait-il permis de savoir de quoi il s'agit? - non licet me isto tanto bono uti, Cic. Verr. 2, 5, 59, § 154: il ne m’est pas permis d’user de cet avantage si grand. - ex eis locis, in quibus te habere nihil licet, Cic.: de ces lieux où tu ne peux rien avoir. - licet (ut) + subj.: il est permis de. - licet ut laborem impertiam... Cic.: il m'est loisible de consacrer mes efforts... - memini, cum dicto haud audebat; facto nunc laedat licet, Plaut. Capt. 2, 2, 53: je me souviens du temps où il n'osait pas me dire un mot; maintenant il peut me maltraiter en action. - ludas licet, Ter. Phorm. 2, 2, 33: tu peux jouer. - intellegi licet: on peut comprendre. - liceat vivere, Ter.: puisse-t-il vivre! - liceto, Tab.: qu'il soit permis. - ab ista non pedem discedat, si licessit (= licuerit), Plaut. As.: il ne la quitterait pas d'une semelle, s'il le pouvait. [st1]2 [-] licet, conj. + subj.: quoique, bien que. - fremant omnes licet, dicam quod sentio: tout le monde dût-il protester, je dirai ce que je pense. - licet terrores in me impendeant, Cic.: bien que j'aie tout à craindre. - voir liceo, liceor.* * *Licet, licebat, licuit, licere, Impersonale. Cic. Neque licebat locum numini consecratum turpi flagitio contaminare. Il n'estoit point licite ne permis, Il n'est permis, etc.\Peccare nemini licet. Cic. Il ne loist, ou n'est loisible, ne licite à personne de, etc.\Licet tibi esse bono viro. Cic. Licuit enim esse otioso Themistocli, licuit Epaminundae. Themistocles se povoit bien passer de travailler.\Nobis non licet esse tam disertis. Martialis. Nous ne povons pas estre, etc.\Cui non licet esse clienti? Martial. Qui est ce qui ne peult, etc. Qui empesche un chascun d'estre, etc.\Licet, Responsio permittentis vel concedentis. Plaut. - fac accures. CH. licet. Je suis content, Il sera faict.\- coepit me obsecrare Vt sibi liceret discere id de me. Terent. Qu'il peust apprendre ce de moy.\Non idem mihi licet, quod iis qui nobili genere nati sunt. Cic. Je ne puis pas faire ce que font, etc.\Modo liceat viuere, est spes. Terent. Pourveu que je puisse vivre.\Mea hercle causa saluos sis licet. Plaut. Je suis content, je n'y mets nul empeschement.\Sinetis nunc facere, dum per aetatem licet. Terent. Ce pendant qu'il est en aage de ce faire.\Per me vel stertas licet. Cic. Je t'en baille congé, Je suis content.\Licet, absolute, pro potes facere. Cic. Tu peuls faire si tu veulx.\Vt in Illyrico passim videre licet. Varro. Comme on peult veoir.\Licet, Aduerbium concedentis, quemadmodum Esto. Virgil. Soit ainsi.\Licet, pro Quanuis, aduersatiua particula est, fere sequente Tamen. Cic. Licet ipsi nos amemus, tamen nec numero Hispanos, nec robore Gallos, etc. Ja soit que, etc. -
7 piger
pĭgĕr, gra, grum [st2]1 [-] lent, tardif, inactif, paresseux, sans entrain, indolent, hésitant. [st2]2 [-] lent, lourd, inerte, calme, immobile, inefficace (en parl. des choses). [st2]3 [-] qui engourdit, qui alourdit. [st2]4 [-] abattu, triste. - animus piger, Sen.: âme sans énergie. - gens pigerrima ad militaria opera, Liv. 21, 25, 6: nation trop indolente pour les travaux militaires. - piger scribendi ferre laborem, Hor. S. 1, 4, 12: ne pouvant s'assujettir à la fatigue d'écrire. - ad litteras scribendas pigerrimus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1: très paresseux pour rédiger une lettre. - mare pigrum: mer dormante, mer calme. - piger annus: année qui passe lentement. - pigrum bellum: guerre qui traîne en longueur. - piger campus: plaine stérile. - indigna est pigro forma perire situ, Ov. Am. 2, 3, 14: sa beauté ne mérite pas de flétrir dans un abandon stérile. - pigriora sunt ista remedia, Col. 2, 17, 3: ces remèdes agissent trop lentement. - pigra munire castra dolabra, Juv, 8, 248: palissader le camp avec une dolabre indolente. - piger rogor, Lucr.: le froid qui paralyse. - piger sopor, Cat.: le sommeil qui alourdit. - piger vultus, Mart.: visage morne. - piger domum redit, Apul.: il rentre chez lui piteusement.* * *pĭgĕr, gra, grum [st2]1 [-] lent, tardif, inactif, paresseux, sans entrain, indolent, hésitant. [st2]2 [-] lent, lourd, inerte, calme, immobile, inefficace (en parl. des choses). [st2]3 [-] qui engourdit, qui alourdit. [st2]4 [-] abattu, triste. - animus piger, Sen.: âme sans énergie. - gens pigerrima ad militaria opera, Liv. 21, 25, 6: nation trop indolente pour les travaux militaires. - piger scribendi ferre laborem, Hor. S. 1, 4, 12: ne pouvant s'assujettir à la fatigue d'écrire. - ad litteras scribendas pigerrimus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1: très paresseux pour rédiger une lettre. - mare pigrum: mer dormante, mer calme. - piger annus: année qui passe lentement. - pigrum bellum: guerre qui traîne en longueur. - piger campus: plaine stérile. - indigna est pigro forma perire situ, Ov. Am. 2, 3, 14: sa beauté ne mérite pas de flétrir dans un abandon stérile. - pigriora sunt ista remedia, Col. 2, 17, 3: ces remèdes agissent trop lentement. - pigra munire castra dolabra, Juv, 8, 248: palissader le camp avec une dolabre indolente. - piger rogor, Lucr.: le froid qui paralyse. - piger sopor, Cat.: le sommeil qui alourdit. - piger vultus, Mart.: visage morne. - piger domum redit, Apul.: il rentre chez lui piteusement.* * *Piger, pigra, pigrum. Paresseux, Faitard, Nice.\Piger scribendi ferre laborem. Horat. Paresseux à escrire.\Militiae piger. Horat. Paresseux à la guerre.\Annus piger. Horat. Long, Qui dure beaucoup au gré de celuy à qui il ennuye.\Bellum pigrum. Ouid. Qui dure long temps.\Campi pigri. Horat. Froids, Qui par leur froidure font les gents paresseux.\Frigus pigrum. Author ad Heren. Qui rend les gents paresseux.\Gratia pigra. Ouid. Tardive, Quand on est trop long à secourir son ami en sa necessité.\Humor piger. Columel. Qui n'est point coulant, Eaue croupissant.\Piger lapsus. Colum. Quand une eaue coule lentement, Pesant coulement.\Moles pigra. Claud. Pesante, et qu'on remue malaiseement.\Palus pigra. Ouid. De qui l'eaue ne bouge.\Vultus piger. Mart. Triste, Viaire qui n'est poing guay et joyeux.\Arar pigerrimus. Silius. Qui coule fort lentement et bellement. -
8 stupeo
uī, —, ēre1)а) останавливаться ( stupuit Ixionis orbis O); быть неподвижным (unda, quae stupet pigro lacu M); застывать, замирать, неметь. ( stupuerunt verba palāto O)б) затихать, прекращаться ( seditio stupuit L)2) лишиться чувств, быть без сознания ( stupentes frigidā aquā spargere Sen)3) быть поражённым, изумляться (haec quum loquĕris, nos stupemus C) -
9 ango
ango, ere (vom Stamme ANG, gr. ΑΓΧ, wovon auch angor, angustus, ἄγχω), beengen, I) eig.: a) körperlich einengen, zusammenschnüren, -drücken, bes. die Kehle, würgen (s. Ladewig Verg. Aen. 8, 260), sues, Verg.: oculos, guttur, Verg.: utrāque manu sua guttura, Sil.: angebar ceu guttura forcipe pressus, Ov. – Pflanzen ersticken, vitis pluribus radicibus inter se conexis angitur, Col. – übh. körperl. beklemmen, Beklemmung verursachen, ea colluvio mistorum omnis generis animantium odore insolito urbanos et agrestem confertum in arta tecta aestu ac vigiliis angebat, Liv.: hi (pelli) in coitu anguntur, Plin. – b) örtl. einengen, einzwängen, hostis aëre non pigro nec inertibus angitur undis, Lucan. 6, 107: bellator equus... brevis in laevos piger angitur orbes, Val. Flacc. 2, 387: fluctuque coacto angitur, Val. Flacc. 4, 688. – II) übtr., jmdm. das Herz zuschnüren, -beklommen machen, bange machen, ihn ängstigen, beunruhigen, quälen, alcis animum u. alqm, Komik., Cic. u.a. (vgl. Drak. Liv. 2, 7, 7): animum adventus angit, Caecil. com. fr.: pudor te malus angit, Hor.: angebant ingentis spiritus virum Sicilia Sardiniaque amissae, Liv.: poeta meum qui pectus inaniter angit, in ängstliche Spannung versetzt, Hor. – u. wie angere se animi, Plaut., u. im Passiv angi animi od. animo, Cic., so gew. bl. angi, sich ängstigen, beun ruhigt werden, sich beengt-, beklommen fühlen, melancholisch sein, ante sollicitus eram et angebar, Cic.: angor intimis sensibus, Cic. – u.m. Ang. wodurch? worüber? od. weswegen? durch Abl., angi ac lacerari animi cupidine et noxarum metu, Sall. fr.: angi alcis decessu, Cic.: angi desiderio patriae, Liv.: od. durch de m. Abl., wie de Statio manumisso et nonnullis aliis rebus, Cic.: de quo angor et crucior, ich in Angst u. Sorge bin, Cic. – u. me angit od. angor m. folg. quod, Cic. ep. 6, 4, 3; ad Q. fr. 3, 3, 1. Liv. 26, 38, 1. Quint. 1, 6, 22. Plin. ep. 1, 10, 9. – u. angor od. angor animo od. angit animum m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ep. 7, 15, 1; Marc. 2; de amic. 90; Brut. 7. Liv. 1, 46, 6; 2, 7, 7; 4, 51, 6; 28, 8, 1. Plin. ep. 2, 8, 2. – / Das Perfektum anxi steht Gell. 1, 3, 8; vgl. Prisc. 10, 31: das Supinum anctum nur b. Prisc. 10, 33 (ohne Beleg), woneben er aber auch die Partizipform anxus erwähnt: anctus schützt Paul. ex Fest. 29, 8, sowie die Gloss. ›ancti, ἀγχόμενοι‹ u. ›anctos, ἀναγκασθέντας‹. – Schreibung aggens (= angens) angef. von Varr. b. Prisc. 1, 39.
-
10 ingravesco
in-gravēsco, ere, I) intr.: A) an Schwere zunehmen, schwerer werden, 1) eig.: sal vix credibili pondere ingravescit, Plin. 31, 79. – v. weibl. Pers., schwanger werden, Lucr. 4, 1242 (1250), wo in der Tmesis inque gravescunt – 2) übtr.: a) im guten Sinne, ernstlicher werden, hoc (philosophiae) studium cotidie ingravescit, Cic. ep. 4, 4, 4. – b) im üblen Sinne: α) beschweren, belästigen, lästig werden, aetas ingravescens od. iam ingravescens, Cic.: aevo ingravescente, Spart., od. ingravescente aevo, Eutr.: annona ingravescit, Caes.: quae res (annona) ingravescere consuevit, Caes.: fenus ingravescens, die immer mehr drückende Schuldenlast, Liv.: v. einer Örtl., nec umquam (cryptoporticus) aëre pigro ac manente ingravescit, Plin. ep. 2, 17, 19. – β) an Heftigkeit zunehmen, steigen, schlimmer-, ärger-, mißlicher werden, sich verschlimmern, v. Winden, Lucr. 6, 570. – v. phys., polit. u. gemütl. Zuständen, ingravescit morbus, Cic., vis morbi, Suet.: ingravescente in dies valetudine, Vell.: ingravescens tussis, Suet.: ingravescit in dies malum intestinum (die schlimmen Zustände im Innern), Cic.: fames (Hungersnot) ingravescens, Suet.: ingravescens bellum, Liv.: ingravescente post haec altius curā, Suet. – v. Pers., αα) kränker werden, mox ingravescit, Plin. ep. 2, 20, 5. – ββ) es immer ärger treiben, schwieriger werden, alter (Caesar) in dies ingravescit, Cic. ad Att. 10, 4, 2: falsis (bei dieser Täuschung) ingravescebat, Tac. hist. 3, 54: milites cotidie ingravescebant, Capit. Max. et Balb. 13, 5. – B) schwerfällig werden, sich beschwert fühlen (Ggstz. levari, sich erleichtert fühlen), et corpora quidem exercitationum defatigatione ingravescunt, animi autem exercendo levantur, Cic. de sen. 36. – II) tr. ärger machen, verschlimmern, ut omnia, quaecumque gessero, omnes motus ingravescant, ita etiam seditio intramurana bellum mihi gravissimum peperit, Vopisc. Aurel. 38, 3. – / Nbf. ingravīsco, Amm. 14, 7, 6 G. u. Not. Tir. 27, 82.
-
11 repigro
re-pigro, (āvī), ātum, āre, I) träge machen, uxoris Cyllenius fotibus repigratus, Mart. Cap. 1. § 35: Partiz. im Kompar., repigratior, Mart. Cap. 1. § 36 Eyss. (Kopp falsch repigrior). – II) bildl., hemmen, zurückhalten, bestiarum repigratur impetus, Apul. met. 8, 15: repigrato fetu, ibid. 1, 9.
-
12 stupeo
stupeo, uī, ēre (zu Wz. *stup-, schlagen, stoßen in stuprum usw.), I) betäubt sein, A) physisch betäubt-, erstarrt sein, Partiz. stupēns, betäubt, erstarrt, starr, cum semisomnus stuperet, sich nicht recht besinnen konnte, Cic.: animo relictos (Ohnmächtige) stupentesque (u. Besinnungslose) frigidā aquā spargere, Sen.: torpescunt stupentque pallentes, Plin.: stupentia (steife, starre) membra, Curt.: oculi, Sen. rhet. u.a. – m. ad u. Akk., vini natura non gelascit; alias ad frigus stupet tantum, ist nur erstarrt (dick), Plin. 14, 132. – B) geistig: 1) lahm sein, quantum stupere atque frigere Caecilius visus est, Gell. 2, 23, 7. – 2) starr-, verdutzt-, verblüfft-, betreten sein, stutzen, staunen, haec cum loqueris, nos stupemus, Cic.: animus lassus curā confectus stupet, Ter. – mit Abl. (durch = über), gaudio, Cael. bei Quint.: illis carminibus, Hor.: aere, Hor.: novitate, Quint.: tam saevā dominatione, Iustin. – m. in u. Abl., in Turno, Verg.: in ducibus, Val. Flacc.: in titulis et imaginibus, Hor. – m. ad u. Akk., ad auditas voces, Ov.: ad raptus tuos, Mart.: ad supervacua, Sen. ep. 87, 5. – m. Acc., donum exitiale Minervae, anstaunen, erstaunen über usw., Verg.: plena horrea, Plin. pan.: superbi regis delicias, Mart.: omnia (v. einer Pers.), Val. Flacc.: stupent omnia, stutzen vor allem (v. Hirschen), Solin.: mirantur haec homines et stupent qui nesciunt ea, Augustin. – m. folg. Acc. u. Infin., Verg. ecl. 6, 37; Aen. 12, 707. Mart. 4, 35, 3. Prud. dittoch. 184. Corp. inscr. Lat. 8, 212. v. 15 u. 48. – Partiz. adj., a) stupēns, stutzend, stutzig, verdutzt, quae cum tuerer stupens, Cic.: attoniti et stupentibus similes, Curt.: m. Genet. loc., capti et stupentes animi, Liv. 6, 38, 8. – b) stupendus, a, um, erstaunenswert, bewunderswert, erstaunlich, virtutibus et vitae meritis stupendus, Val. Max. 5, 7, 1: Porus stupendus satis supra hominum magnitudines, Itin. Alex. 48 (111): venire ad ingentium virtutum stupenda penetralia, Nazar. pan. 6, 1. – II) übtr., von lebl. Subjj., die keine od. eine schwere Bewegung haben, die ermattet zu sein, zu ruhen scheinen, stocken, stillstehen, stupuit Ixionis orbis, Ov.: unda, quae stupet pigro lacu, stehendes Wasser, Mart.: stupente seditione, Liv.: stupuerunt verba palato, erstarben, Ov.
-
13 somnus
somnus, i, m. [st2]1 [-] sommeil, somme. [st2]2 [-] songe. [st2]3 [-] engourdissement moral, torpeur, apathie, indolence, nonchalance. [st2]4 [-] léthargie. [st2]5 [-] calme, repos (des éléments). [st2]6 [-] temps consacré au sommeil, nuit. - *sop-nos --- cf. sopor --- gr. ὕπνος. - in somnum ire, Plin.: aller se coucher. - somnum petere, Quint.: aller se coucher. - somno se dare, Cic.: s'endormir. - somnum concitare (afferre, gignere, conciliare): faire dormir, endormir. - ex somno excitare aliquem, Cic. Sull. 8, 24: réveiller qqn. - nate dea, potes ducere somnos, Virg. En. 4: fils de déesse, peux-tu continuer à dormir? - Lethaeos pocula ducentia somnos, Hor. Epod. 14, 3: les coupes d'eau du Léthé, qui provoquent la léthargie. - somno excuti, Virg.: se réveiller en sursaut. - somnus urget, Cels.: il y a somnolence. - per somnum, Cic.: pendant le sommeil, en dormant. - me patris Anchisae admonet in somnis et turbida terret imago, Virg. En. 4: dans mon sommeil, l'image troublée de mon père Anchise m'admoneste et m'effraie. - longus (niger, frigidus) somnus: le long (le noir, le froid) sommeil [de la mort]. - Somnus, i, m. Ov. Hyg.: le Sommeil (divinité). - anus, exterrita somno, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40: la vieille, effrayée par son rêve. - in somnis aliquid videre, Cic.: voir qqch en songe.* * *somnus, i, m. [st2]1 [-] sommeil, somme. [st2]2 [-] songe. [st2]3 [-] engourdissement moral, torpeur, apathie, indolence, nonchalance. [st2]4 [-] léthargie. [st2]5 [-] calme, repos (des éléments). [st2]6 [-] temps consacré au sommeil, nuit. - *sop-nos --- cf. sopor --- gr. ὕπνος. - in somnum ire, Plin.: aller se coucher. - somnum petere, Quint.: aller se coucher. - somno se dare, Cic.: s'endormir. - somnum concitare (afferre, gignere, conciliare): faire dormir, endormir. - ex somno excitare aliquem, Cic. Sull. 8, 24: réveiller qqn. - nate dea, potes ducere somnos, Virg. En. 4: fils de déesse, peux-tu continuer à dormir? - Lethaeos pocula ducentia somnos, Hor. Epod. 14, 3: les coupes d'eau du Léthé, qui provoquent la léthargie. - somno excuti, Virg.: se réveiller en sursaut. - somnus urget, Cels.: il y a somnolence. - per somnum, Cic.: pendant le sommeil, en dormant. - me patris Anchisae admonet in somnis et turbida terret imago, Virg. En. 4: dans mon sommeil, l'image troublée de mon père Anchise m'admoneste et m'effraie. - longus (niger, frigidus) somnus: le long (le noir, le froid) sommeil [de la mort]. - Somnus, i, m. Ov. Hyg.: le Sommeil (divinité). - anus, exterrita somno, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40: la vieille, effrayée par son rêve. - in somnis aliquid videre, Cic.: voir qqch en songe.* * *Somnus, somni, m. g. Virgil. Somme, Sommeil.\Somnum hercle ego hac nocte oculis non vidi meis. Terent. Je n'ay point dormi ceste nuict.\In somnis. Cic. Par nuict, En dormant, En songeant.\Lumina expertia somno. Lucret. Yeulx qui ne dorment point.\Grauis somno. Ouid. Pesant de sommeil, Tout endormi.\Vacuus somno. Ouid. Qui ne dort point.\Vini somnique benignus. Horat. Bien buvant et bien dormant, Grand buveur et grand dormeur.\Ferreus. Virgil. Un dur dormir, La mort.\Frigidus. Valer. Flac. La mort.\Inexcitabilis somnus. Seneca. Qu'on ne peult esveiller.\Liquidus. Valer. Flac. Tranquille.\Medicatus. Ouid. Faict et causé par quelque medicament.\Primo somno prodita tentoria. Virgil. Au premier somme.\Tumultuosus somnus per somnia. Cels. Tumultueux à cause des songes.\Otia somni accipere. Stat. Dormir.\Arcere somnos. Ouid. Empescher et engarder aucun de dormir.\Capere somnum. Cic. Dormir.\Conterere partem aeui somno. Lucret. User une partie de sa vie à dormir.\Corripere corpus e somno. Virgil. Se lever.\Defendit somnos excubitor. Senec. Le guet veille pour la defense et seureté du seigneur qui dort.\Dare se somno. Cic. S'endormir.\Ducere somnos. Virgil. Dormir.\Ducere somnos. Ouid. Induire le sommeil et faire dormir.\Excitare ex somno. Cic. Esveiller.\Excitus somno. Sil. Esveillé.\Excutior somno. Virgil. Je m'esveille.\Pingues somnos exigere. Lucan. Dormir longuement et à son aise, tellement qu'on en devienne gras.\Frui somno. Ouid. Dormir à son aise.\Habet somnus animalia. Virg. Le sommeil a saisi les animaulx, Les animaulx dorment.\Inducere somnus. Cels. Induire à dormir.\Indulgere somno. Claud. Dormir.\Ire in somnum. Plin. Aller dormir.\Moliri somnum. Cels. Tascher à faire dormir.\Parere somnum alicui mero. Tibull. Le faire dormir à force de boire vin, l'endormir.\Perfundere somnos sanguine. Stat. Tuer ceulx qui dorment.\Petere somnum. Quintil. S'en aller dormir.\Porrectus somno sub frondibus. Stat. Qui dort tout estendu dessoubz, etc.\Proflare somnum pectore. Virg. Ronfler en dormant.\Prohibet somnum dolor. Cels. Engarde de dormir.\Imbelli somno recubant littora. Stat. Les rivages de la mer se reposent, La mer est calme et tranquille.\Repetere somnum. Cic. Se rendormir.\Sepulti somno. Lucret. Qui dorment profondement.\Sternere se somno. Virg. Se coucher pour dormir.\Pigro torpebant aequora somno. Stat. La mer estoit en repos.\Per somnum. Cic. En dormant. -
14 ango
ango, ere (vom Stamme ANG, gr. ΑΓΧ, wovon auch angor, angustus, ἄγχω), beengen, I) eig.: a) körperlich einengen, zusammenschnüren, -drücken, bes. die Kehle, würgen (s. Ladewig Verg. Aen. 8, 260), sues, Verg.: oculos, guttur, Verg.: utrāque manu sua guttura, Sil.: angebar ceu guttura forcipe pressus, Ov. – Pflanzen ersticken, vitis pluribus radicibus inter se conexis angitur, Col. – übh. körperl. beklemmen, Beklemmung verursachen, ea colluvio mistorum omnis generis animantium odore insolito urbanos et agrestem confertum in arta tecta aestu ac vigiliis angebat, Liv.: hi (pelli) in coitu anguntur, Plin. – b) örtl. einengen, einzwängen, hostis aëre non pigro nec inertibus angitur undis, Lucan. 6, 107: bellator equus... brevis in laevos piger angitur orbes, Val. Flacc. 2, 387: fluctuque coacto angitur, Val. Flacc. 4, 688. – II) übtr., jmdm. das Herz zuschnüren, -beklommen machen, bange machen, ihn ängstigen, beunruhigen, quälen, alcis animum u. alqm, Komik., Cic. u.a. (vgl. Drak. Liv. 2, 7, 7): animum adventus angit, Caecil. com. fr.: pudor te malus angit, Hor.: angebant ingentis spiritus virum Sicilia Sardiniaque amissae, Liv.: poeta meum qui pectus inaniter angit, in ängstliche Spannung versetzt, Hor. – u. wie angere se animi, Plaut., u. im Passiv angi animi od. animo, Cic., so gew. bl. angi, sich ängstigen, beun-————ruhigt werden, sich beengt-, beklommen fühlen, melancholisch sein, ante sollicitus eram et angebar, Cic.: angor intimis sensibus, Cic. – u.m. Ang. wodurch? worüber? od. weswegen? durch Abl., angi ac lacerari animi cupidine et noxarum metu, Sall. fr.: angi alcis decessu, Cic.: angi desiderio patriae, Liv.: od. durch de m. Abl., wie de Statio manumisso et nonnullis aliis rebus, Cic.: de quo angor et crucior, ich in Angst u. Sorge bin, Cic. – u. me angit od. angor m. folg. quod, Cic. ep. 6, 4, 3; ad Q. fr. 3, 3, 1. Liv. 26, 38, 1. Quint. 1, 6, 22. Plin. ep. 1, 10, 9. – u. angor od. angor animo od. angit animum m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ep. 7, 15, 1; Marc. 2; de amic. 90; Brut. 7. Liv. 1, 46, 6; 2, 7, 7; 4, 51, 6; 28, 8, 1. Plin. ep. 2, 8, 2. – ⇒ Das Perfektum anxi steht Gell. 1, 3, 8; vgl. Prisc. 10, 31: das Supinum anctum nur b. Prisc. 10, 33 (ohne Beleg), woneben er aber auch die Partizipform anxus erwähnt: anctus schützt Paul. ex Fest. 29, 8, sowie die Gloss. ›ancti, ἀγχόμενοι‹ u. ›anctos, ἀναγκασθέντας‹. – Schreibung aggens (= angens) angef. von Varr. b. Prisc. 1, 39. -
15 ingravesco
in-gravēsco, ere, I) intr.: A) an Schwere zunehmen, schwerer werden, 1) eig.: sal vix credibili pondere ingravescit, Plin. 31, 79. – v. weibl. Pers., schwanger werden, Lucr. 4, 1242 (1250), wo in der Tmesis inque gravescunt – 2) übtr.: a) im guten Sinne, ernstlicher werden, hoc (philosophiae) studium cotidie ingravescit, Cic. ep. 4, 4, 4. – b) im üblen Sinne: α) beschweren, belästigen, lästig werden, aetas ingravescens od. iam ingravescens, Cic.: aevo ingravescente, Spart., od. ingravescente aevo, Eutr.: annona ingravescit, Caes.: quae res (annona) ingravescere consuevit, Caes.: fenus ingravescens, die immer mehr drückende Schuldenlast, Liv.: v. einer Örtl., nec umquam (cryptoporticus) aëre pigro ac manente ingravescit, Plin. ep. 2, 17, 19. – β) an Heftigkeit zunehmen, steigen, schlimmer-, ärger-, mißlicher werden, sich verschlimmern, v. Winden, Lucr. 6, 570. – v. phys., polit. u. gemütl. Zuständen, ingravescit morbus, Cic., vis morbi, Suet.: ingravescente in dies valetudine, Vell.: ingravescens tussis, Suet.: ingravescit in dies malum intestinum (die schlimmen Zustände im Innern), Cic.: fames (Hungersnot) ingravescens, Suet.: ingravescens bellum, Liv.: ingravescente post haec altius curā, Suet. – v. Pers., αα) kränker werden, mox ingravescit, Plin. ep. 2, 20, 5. – ββ) es immer ärger treiben, schwieriger werden, alter————(Caesar) in dies ingravescit, Cic. ad Att. 10, 4, 2: falsis (bei dieser Täuschung) ingravescebat, Tac. hist. 3, 54: milites cotidie ingravescebant, Capit. Max. et Balb. 13, 5. – B) schwerfällig werden, sich beschwert fühlen (Ggstz. levari, sich erleichtert fühlen), et corpora quidem exercitationum defatigatione ingravescunt, animi autem exercendo levantur, Cic. de sen. 36. – II) tr. ärger machen, verschlimmern, ut omnia, quaecumque gessero, omnes motus ingravescant, ita etiam seditio intramurana bellum mihi gravissimum peperit, Vopisc. Aurel. 38, 3. – ⇒ Nbf. ingravīsco, Amm. 14, 7, 6 G. u. Not. Tir. 27, 82.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ingravesco
-
16 repigro
re-pigro, (āvī), ātum, āre, I) träge machen, uxoris Cyllenius fotibus repigratus, Mart. Cap. 1. § 35: Partiz. im Kompar., repigratior, Mart. Cap. 1. § 36 Eyss. (Kopp falsch repigrior). – II) bildl., hemmen, zurückhalten, bestiarum repigratur impetus, Apul. met. 8, 15: repigrato fetu, ibid. 1, 9. -
17 stupeo
stupeo, uī, ēre (zu Wz. *stup-, schlagen, stoßen in stuprum usw.), I) betäubt sein, A) physisch betäubt-, erstarrt sein, Partiz. stupēns, betäubt, erstarrt, starr, cum semisomnus stuperet, sich nicht recht besinnen konnte, Cic.: animo relictos (Ohnmächtige) stupentesque (u. Besinnungslose) frigidā aquā spargere, Sen.: torpescunt stupentque pallentes, Plin.: stupentia (steife, starre) membra, Curt.: oculi, Sen. rhet. u.a. – m. ad u. Akk., vini natura non gelascit; alias ad frigus stupet tantum, ist nur erstarrt (dick), Plin. 14, 132. – B) geistig: 1) lahm sein, quantum stupere atque frigere Caecilius visus est, Gell. 2, 23, 7. – 2) starr-, verdutzt-, verblüfft-, betreten sein, stutzen, staunen, haec cum loqueris, nos stupemus, Cic.: animus lassus curā confectus stupet, Ter. – mit Abl. (durch = über), gaudio, Cael. bei Quint.: illis carminibus, Hor.: aere, Hor.: novitate, Quint.: tam saevā dominatione, Iustin. – m. in u. Abl., in Turno, Verg.: in ducibus, Val. Flacc.: in titulis et imaginibus, Hor. – m. ad u. Akk., ad auditas voces, Ov.: ad raptus tuos, Mart.: ad supervacua, Sen. ep. 87, 5. – m. Acc., donum exitiale Minervae, anstaunen, erstaunen über usw., Verg.: plena horrea, Plin. pan.: superbi regis delicias, Mart.: omnia (v. einer Pers.), Val. Flacc.: stupent omnia, stutzen vor allem (v. Hirschen), Solin.: mirantur haec homines et stupent qui nesciunt ea, Au-————gustin. – m. folg. Acc. u. Infin., Verg. ecl. 6, 37; Aen. 12, 707. Mart. 4, 35, 3. Prud. dittoch. 184. Corp. inscr. Lat. 8, 212. v. 15 u. 48. – Partiz. adj., a) stupēns, stutzend, stutzig, verdutzt, quae cum tuerer stupens, Cic.: attoniti et stupentibus similes, Curt.: m. Genet. loc., capti et stupentes animi, Liv. 6, 38, 8. – b) stupendus, a, um, erstaunenswert, bewunderswert, erstaunlich, virtutibus et vitae meritis stupendus, Val. Max. 5, 7, 1: Porus stupendus satis supra hominum magnitudines, Itin. Alex. 48 (111): venire ad ingentium virtutum stupenda penetralia, Nazar. pan. 6, 1. – II) übtr., von lebl. Subjj., die keine od. eine schwere Bewegung haben, die ermattet zu sein, zu ruhen scheinen, stocken, stillstehen, stupuit Ixionis orbis, Ov.: unda, quae stupet pigro lacu, stehendes Wasser, Mart.: stupente seditione, Liv.: stupuerunt verba palato, erstarben, Ov. -
18 ad-dō
ad-dō didī, ditus, ere [do], to put to, place upon, lay on, join, attach: album in vestimentum, i. e. appear as a candidate, L.: turrim moenibus, O.: me adde fraternis sepulcris, lay me too in my brother's tomb, O.: nomina (alcui), confer, O.: frumentis labor additus, i. e. a blight falls, V.— Hence, fig., to bring to, add to: fletum ingenio muliebri: addere animum (animos), to give courage, embolden: mihi quidem addit animum, T.: animos cum clamore, O.: verba virtutem non addere, impart, bestow, S.: iram, O.: viresque et cornua pauperi, H.: ductoribus honores, V.: spumantia addit Frena feris, puts on, V.: vatibus addere calcar, apply the spur, H.—Esp., to add by way of increase, join, annex: tibi dieculam addo? give a further respite, T.: verbum si addideris, if you say another word, T.: adimunt diviti, addunt pauperi, increase the poor man's little, T.: addam Labienum, will name Lu. too: addita alia insuper ignominia, L.: contumeliam iniuriae, Ph.—Poet.: noctem addens operi, giving also the night to the work, V.: numerum divorum altaribus addit, i. e. adds one to their number, V.: incesto addidit integrum, confounds with, H.: periturae addere Troiae Te, involve you also in, V.: addit opus pigro, gives more work, H.: nugis addere pondus, make much of, H.: laborem ad cottidiana opera, Cs.: ad ter quinos annos unum addiderat, was sixteen years old, O.: multas res novas in edictum, make essential additions to, N.: addunt in spatia, i. e. add course to course, outdo themselves, V.: gradum, L.: addidit, ut, etc. (of an addition to a picture), O.— Introducing a supplementary thought, add to this, consider also, remember too, moreover...: adde istuc sermones hominum: adde hos praeterea casūs, etc., H.: adde huc quod mercem sine fucis gestat, H. — Poet.: Imperiumque peti totius Achaïdos addit, O.: Addit etiam illud, equites non optimos fuisse: satis naturae (vixi), addo, si placet, gloriae. -
19 piger
piger gra, grum, adj. with comp. pigrior, and sup. pigerrimus [PAC-], unwilling, reluctant, averse, backward: gens pigerrima ad militaria opera, L.: pigriores ad cetera munia exequenda, Cu.— Slow, dull, lazy, indolent, sluggish, inactive: senectus, O.: (apes) frigore, V.: taurus ipsā mole, Iu.: mare, sluggish, Ta.: annus, H.: bellum, tedious, O.: campus, unfruitful, H.: sopor, benumbing, Ct.: frigus, Tb.: dolabra, lazily handled, Iu.: in re militari: militiae, H.: scribendi ferre laborem, H. — Dull, unfeeling: pigro perire situ, O.* * *pigra, pigrum ADJlazy, slow, dull -
20 situs
situs ūs, m [1 SA-], a situation, position, site, location, station: cuius hic situs esse dicitur: urbs situ nobilis: locorum, Cu.: urbes naturali situ inexpugnabiles, L.: Africae, S.: castrorum, Cs.: turris situ edita, Cu.: membrorum: monumentum Regali situ pyramidum altius, i. e. structure, H.: opportunissimi sitūs urbibus: sitūs partium corporis: revocare sitūs (foliorum), a<*>ran<*>ement, V.— Idleness, sloth, inactivity, sluggishness: victa situ senectus, V.: Indigna est pigro forma perire situ, O.: marcescere otii situ civitatem, L.: (verba) Nunc situs informis premit, H.: in aeterno iacere situ, i. e. forgetfulness, Pr.— The effect of neglect, rust, mould, mustiness, dust, dirt, filth: Per loca senta situ, V.: immundus, O.: Situm inter oris barba Intonsa, etc., C. poët.* * *Isita, situm ADJlaid up, stored; positioned, situated; centered (on)IIsituation, position, site; structure; neglect, disuse, stagnation; mould
- 1
- 2
См. также в других словарях:
pigro — pigro, a (del lat. «piger, gri»; ant.) adj. Pigre. * * * pigro, gra. (Del lat. piger, pigra). adj. desus. pigre. * * * ► adjetivo Pigre … Enciclopedia Universal
pigro — [dal lat. piger gra grum ]. ■ agg. 1. [di persona che, per natura, rifugge dalla fatica, dallo sforzo, dall impegno fisico o intellettuale, anche con la prep. in : un alunno p. ; essere p. nel lavoro ] ▶◀ abulico, apatico, indolente, infingardo,… … Enciclopedia Italiana
pigro — pigro, gra (Del lat. piger, pigra). adj. desus. pigre … Diccionario de la lengua española
pigro — pì·gro agg., s.m. 1. agg., s.m. AD che, chi per natura cerca di evitare l impegno fisico o intellettuale, lo sforzo e la fatica; che, chi agisce con lentezza, senza vitalità e senza entusiasmo: è così pigro che non andrebbe mai a scuola;… … Dizionario italiano
pigro — {{hw}}{{pigro}}{{/hw}}agg. 1 Di persona restia ad agire, a prendere iniziative, a muoversi e sim.: studente pigro | Proprio di persona pigra: movimento –p. 2 Che rende pigro, sonnolento: il pigro inverno. 3 (est., fig.) Lento, tardo: intelligenza … Enciclopedia di italiano
pigro — pl.m. pigri sing.f. pigra pl.f. pigre … Dizionario dei sinonimi e contrari
pigro — agg. 1. indolente, infingardo, neghittoso, accidioso, scioperato, poltrone, scansafatiche, fannullone, lavativo, pelandrone, ignavo, svaccato □ ozioso, inattivo, sfaccendato □ svogliato, fiacco □ negligente, trascurato □ impigrito, impoltronito □ … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
neghittoso — ne·ghit·tó·so agg. CO 1a. di qcn., pigro nell agire, svogliato, ozioso; anche s.m. Sinonimi: indolente, ozioso, pigro. Contrari: alacre, operoso. 1b. che rivela indolenza e trascuratezza nell agire: indole neghittosa Sinonimi: indolente, ozioso,… … Dizionario italiano
impigrire — [der. di pigro, col pref. in 1] (io impigrisco, tu impigrisci, ecc.). ■ v. tr. [rendere pigro: i. la mente ] ▶◀ addormentare, impoltronire, (non com.) infingardire, intorpidire. ◀▶ scuotere, spigrire, spoltrire, spoltronire, svegliare. ■ v. intr … Enciclopedia Italiana
Alberto Moravia — Alberto Moravia, born Alberto Pincherle, (November 28, 1907 ndash; September 26, 1990) was one of the leading Italian novelists of the twentieth century whose novels explore matters of modern sexuality, social alienation, and existentialism.He is … Wikipedia
attivo — at·tì·vo agg., s.m. FO 1a. agg., che agisce; operoso, che si dà da fare: un uomo molto attivo Sinonimi: alacre, dinamico, efficace, efficiente, energico, laborioso, pronto, solerte, vitale, vivace. Contrari: abulico, accidioso, apatico, 2fiacco,… … Dizionario italiano