-
1 amplector
amplector, amplecti, amplexus sum [st1]1 [-] serrer dans ses bras, enlacer, embrasser, étreindre. - amplecti dextram alicujus: serrer la main de qqn. - amplecti genua, Plaut.: embrasser les genoux. [st1]2 [-] tenir dans un espace, contenir, comprendre, renfermer, entourer, environner, enserrer. - amplecti triginta pedum spatium, Curt.: avoir trente pieds de large. - amplecti locum munimento, Liv. 35: entourer un lieu d'une fortification. - nox fuscis tellurem amplectitur alis, Virg.: la nuit enveloppe la terre de ses ailes sombres. - amplectitote crura fustibus, Plaut.: donnez-lui des coups de bâton sur les jambes. [st1]3 [-] embrasser par la pensée ou par la parole, comprendre, concevoir, exposer, traiter. - amplecti argumentum verbis pluribus, Cic.: traiter un sujet en détail. - cogitationem toto pectore amplecti, Cic. Att. 12, 35: s'attacher de toute son âme à une pensée. - quod virtutis nomine amplectimur, Cic. Tusc. 2: ce que nous concevons sous le nom de vertu. - omnes res per scripturam amplecti, Cic. Inv. 2, 50: prévoir tous les cas dans la rédaction d'une loi. [st1]4 [-] embrasser dans son affection, aimer, choyer, favoriser, entourer de prévenances, faire cas de, estimer, s'attacher à, prendre à coeur, s'intéresser à. - amplecti virtutem: louer le courage. - amplecti rempublicam, Tac.: prendre le parti de la république. - imperator magis magisque eum in dies amplecti, Sall.: le général s'attachait à lui chaque jour davantage. - nimis amplecti plebem videbatur, Cic. Mil.: il semblait trop courtiser le peuple. [st1]5 [-] s'adonner, s'appliquer, s'attacher. - amplecti jus, Cic.: s'adonner à l'étude du droit. - amplecti otium: se livrer à l'oisiveté. - hoc se amplectitur uno, "matronam nullam ego tango", Hor.: voici la seule chose dont il se flatte: "je ne touche à aucune femme mariée" [st1]6 [-] recevoir, agréer, approuver, admettre. - amplecti acerbitatem suppliciorum: approuver les rigueurs des supplices. - ea judex non amplectitur, Cic.: le juge n'admet pas cela. - amplecti pro munere, Flor.: recevoir comme une faveur.* * *amplector, amplecti, amplexus sum [st1]1 [-] serrer dans ses bras, enlacer, embrasser, étreindre. - amplecti dextram alicujus: serrer la main de qqn. - amplecti genua, Plaut.: embrasser les genoux. [st1]2 [-] tenir dans un espace, contenir, comprendre, renfermer, entourer, environner, enserrer. - amplecti triginta pedum spatium, Curt.: avoir trente pieds de large. - amplecti locum munimento, Liv. 35: entourer un lieu d'une fortification. - nox fuscis tellurem amplectitur alis, Virg.: la nuit enveloppe la terre de ses ailes sombres. - amplectitote crura fustibus, Plaut.: donnez-lui des coups de bâton sur les jambes. [st1]3 [-] embrasser par la pensée ou par la parole, comprendre, concevoir, exposer, traiter. - amplecti argumentum verbis pluribus, Cic.: traiter un sujet en détail. - cogitationem toto pectore amplecti, Cic. Att. 12, 35: s'attacher de toute son âme à une pensée. - quod virtutis nomine amplectimur, Cic. Tusc. 2: ce que nous concevons sous le nom de vertu. - omnes res per scripturam amplecti, Cic. Inv. 2, 50: prévoir tous les cas dans la rédaction d'une loi. [st1]4 [-] embrasser dans son affection, aimer, choyer, favoriser, entourer de prévenances, faire cas de, estimer, s'attacher à, prendre à coeur, s'intéresser à. - amplecti virtutem: louer le courage. - amplecti rempublicam, Tac.: prendre le parti de la république. - imperator magis magisque eum in dies amplecti, Sall.: le général s'attachait à lui chaque jour davantage. - nimis amplecti plebem videbatur, Cic. Mil.: il semblait trop courtiser le peuple. [st1]5 [-] s'adonner, s'appliquer, s'attacher. - amplecti jus, Cic.: s'adonner à l'étude du droit. - amplecti otium: se livrer à l'oisiveté. - hoc se amplectitur uno, "matronam nullam ego tango", Hor.: voici la seule chose dont il se flatte: "je ne touche à aucune femme mariée" [st1]6 [-] recevoir, agréer, approuver, admettre. - amplecti acerbitatem suppliciorum: approuver les rigueurs des supplices. - ea judex non amplectitur, Cic.: le juge n'admet pas cela. - amplecti pro munere, Flor.: recevoir comme une faveur.* * *Amplector, amplecteris, pen. cor. amplexus sum, amplecti. Plaut. Ouid. Embrasser, Environner.\Cupidis vlnis amplecti. Ouid. Par grande affection.\Medium amplecti. Virg. Par le milieu du corps.\Virtutem amplecti. Iuuen. Soy addonner à vertu, ou Aimer vertu.\Amplecti artem aliquam. Cic. S'appliquer à quelque art.\Amplecti ius ciuile. Cic. Soy addonner ou appliquer à l'estude de droict civil.\Amplecti. Virg. Cic. Comprendre tout ensemble.\Amplecti aliquid. Cic. Comprendre quelque chose en son esprit, et entendre.\Amplecti aliquem. Sallust. Cic. Fort aimer quelcun.\Amplecti amore. Cic. Aimer.\Amplecti plebem. Cic. Attirer à soy par services et faveurs.\Amplecti, Recevoir. vt Cic. Libenter amplector talem animum. Je recoy et accepte.\Amplecti alicuius amplitudinem officiis. Cic. Faire beaucoup de services à quelque grand personnage pour estre tousjours en sa bonne grace.\Amplecti memoriam, fidem, religionem. Cic. Contenir. -
2 amplector
am-plector, plexus sum, plectī depon.1) обвивать, обнимать, обхватывать (aliquem Pl, Ter etc.; aliquid manibus L etc.; a. atque osculari C)serpens arboris amplectens stirpem Lcr — змея, обвившаяся вокруг древесного ствола2) содержать, заключать, включать, охватывать ( omnes res per scripturam C)quorum tellus amplectitur ossa Lcr — те, чьи кости объемлет (хранит) земля (т. е. мертвецы)non ego cuncta meis a. versibus opto V я — не стремлюсь охватить своими стихами (решительно) всёquod virtutis nomine amplectimur C — то, что мы включаем в понятие (т. е. понимаем под словом) «добродетель»3) охватывать (с флангов), брать в кольцо ( hostium aciem L); окружать, опоясывать, окутыватьurbem a. muro H — обнести город стеной4) захватывать, завладевать ( Graeciam omnem L)5) охватывать мысленно, размышлять, обдумывать ( aliquid consilio C)6) излагать, перечислять (communiter L; breviter PJ)a. argumentum pluribus verbis C — развить тему поподробнее8) отдаваться, привязываться, посвящать себяillud quod amplexus sum C — то, чему я посвятил себяamicitiam alicujus a. T — не порывать дружбы с кем-л.9) одобрять, принимать, соглашатьсяhunc amplectuntur amatores istius nominis modum Q — почитатели этого имени (Лисия) принимают его как образец (аттического) стиля10) усваиватьa. inclementiam T — усвоить беспощадный образ действий -
3 amplecto
am-plector (old form amploctor, Prisc. p. 552, 39 P.), exus, 3, v. dep. ( act. form amplecto, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P.; cf. Prisc. p. 797 P.; Struve, 114.—In pass., Plaut. Mil. 2, 6, 27; Lucil. ap. Prisc. p. 791 P.).I.A.. Lit., to wind or twine round a person or thing (aliquem, plekesthai amphitina; hence with reference to the other object; cf. adimo), to surround, encompass, encircle; of living beings, to embrace (class. in prose and poetry): genua amplectens, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P. (as transl. of Hom. Od. 6, 142: gounôn labôn):B.amplectimur tibi genua,
Plaut. Rud. 1, 5, 16; so id. Cist. 2, 3, 25:exsanguem (patrem) amplexus,
Tac. H. 3, 25:effigiem Augusti amplecti,
id. A. 4, 67:magnam Herculis aram,
id. ib. 12, 24:serpens arboris amplectens stirpem,
Lucr. 5, 34:quorum tellus amplectitur ossa,
id. 1, 135:manibus saxa,
to grasp, Liv. 5, 47:munimento amplecti,
id. 35, 28; so id. 41, 5 et saep.:amplectitur intra se insulam,
Plin. 5, 1, 1, § 3:amplexa jugerum soli quercus,
id. 16, 31, 56, § 130:et molli circum est ansas amplexus acantho,
Verg. E. 3, 45:urbes amplecti muro,
Hor. A. P. 209 et saep.:visne ego te ac tute me amplectare?
Plaut. Most. 1, 4, 9; * Ter. And. 2, 5, 19:ille me amplexus atque osculans flere prohibebat,
Cic. Somn. Scip. 3 (id. Rep. 6, 14, where Orell. reads complexus).—Of space, to embrace:II.spatium amplexus ad vim remigii,
Tac. A. 12, 56:quattuor milia passuum ambitu amplexus est,
id. ib. 4, 49:domus naturae amplectens pontum terrasque jacentes,
Manil. 1, 536.—Trop.A.To embrace in mind or knowledge, i. e. to comprehend, to understand:B.animo rei magnitudinem amplecti,
Cic. de Or. 1, 5, 19:Quas (artes) si quis unus complexus omnes,
id. ib. 1, 17, 76:quae si judex non amplectetur omnia consilio, non animo ac mente circumspiciet,
id. Font. 7; also simply to reflect upon, to consider:cogitationem toto pectore amplecti,
id. Att. 12, 35.—In discourse, to comprehend, i.e. to discuss, to handle, treat:C.quod ego argumentum pluribus verbis amplecterer,
Cic. Rosc. Com. 12:actio verbis causam et rationem juris amplectitur,
id. Caecin. 14, 40:omnes res per scripturam amplecti,
id. Inv. 2, 50: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, Verg. G. 2, 42:totius Ponti forma breviter amplectenda est, ut facilius partes noscantur,
Plin. 4, 12, 24, § 75.—Also of a name, to comprehend under:quod idem interdum virtutis nomine amplectimur,
Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf.:si quis universam et propriam oratoris vim definire complectique vult,
to define the peculiar function of the orator and include the whole of it, id. de Or. 1, 15, 64; so of a law, to include:sed neque haec (verba) in principem aut principis parentem, quos lex majestatis amplectitur,
Tac. A. 4, 34.—Of study, learning, to include, embrace: neque eam tamen scientiam, quam adjungis oratori, complexus es, but yet have notincluded in your attainments that knowledge which, etc., Cic. de Or. 1, 17, 77:D.Quod si tantam rerum maximarum arte suā rhetorici illi doctores complecterentur,
id. ib. 1, 19, 86.—To embrace in heart, i.e. to love, favor, cherish:E.quem mihi videtur amplecti res publica,
Cic. Cat. 4, 3:nimis amplecti plebem videbatur,
id. Mil. 72:aliquem amicissime,
id. Fam. 6, 6 fin.; Sall. J. 7, 6:hoc se amplectitur uno, i. e. se amat,
esteems himself, Hor. S. 1, 2, 53:qui tanto amore possessiones suas amplexi tenebant,
Cic. Sull. 20;opp. repudiare,
id. de Or. 1, 24;opp. removere,
id. Cat. 4, 7:amplecti virtutem,
id. Phil. 10, 4:nobilitatem et dignitates hominum amplecti,
id. Fam. 4, 8: mens hominis amplectitur maxime cognitionem, delights in understanding, id. Ac. pr. 2, 10, 31: (episcopum) amplectentem eum fidelem sermonem, * Vulg. Tit. 1, 9: amplexus civitates (sc. animo), having fixed his mind on, i. e. intending to attack, seize, Tac. Agr. 25:causam rei publicae amplecti,
Cic. Sest. 93;and so playfully of one who robs the State treasury: rem publicam nimium amplecti,
id. Fl. 18.—In circumlocution: magnam Brigantium partem aut victoriā amplexus est aut bello, embraced in conquest, i. e. conquered, Tac. Agr. 17. -
4 amplector
am-plector (old form amploctor, Prisc. p. 552, 39 P.), exus, 3, v. dep. ( act. form amplecto, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P.; cf. Prisc. p. 797 P.; Struve, 114.—In pass., Plaut. Mil. 2, 6, 27; Lucil. ap. Prisc. p. 791 P.).I.A.. Lit., to wind or twine round a person or thing (aliquem, plekesthai amphitina; hence with reference to the other object; cf. adimo), to surround, encompass, encircle; of living beings, to embrace (class. in prose and poetry): genua amplectens, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P. (as transl. of Hom. Od. 6, 142: gounôn labôn):B.amplectimur tibi genua,
Plaut. Rud. 1, 5, 16; so id. Cist. 2, 3, 25:exsanguem (patrem) amplexus,
Tac. H. 3, 25:effigiem Augusti amplecti,
id. A. 4, 67:magnam Herculis aram,
id. ib. 12, 24:serpens arboris amplectens stirpem,
Lucr. 5, 34:quorum tellus amplectitur ossa,
id. 1, 135:manibus saxa,
to grasp, Liv. 5, 47:munimento amplecti,
id. 35, 28; so id. 41, 5 et saep.:amplectitur intra se insulam,
Plin. 5, 1, 1, § 3:amplexa jugerum soli quercus,
id. 16, 31, 56, § 130:et molli circum est ansas amplexus acantho,
Verg. E. 3, 45:urbes amplecti muro,
Hor. A. P. 209 et saep.:visne ego te ac tute me amplectare?
Plaut. Most. 1, 4, 9; * Ter. And. 2, 5, 19:ille me amplexus atque osculans flere prohibebat,
Cic. Somn. Scip. 3 (id. Rep. 6, 14, where Orell. reads complexus).—Of space, to embrace:II.spatium amplexus ad vim remigii,
Tac. A. 12, 56:quattuor milia passuum ambitu amplexus est,
id. ib. 4, 49:domus naturae amplectens pontum terrasque jacentes,
Manil. 1, 536.—Trop.A.To embrace in mind or knowledge, i. e. to comprehend, to understand:B.animo rei magnitudinem amplecti,
Cic. de Or. 1, 5, 19:Quas (artes) si quis unus complexus omnes,
id. ib. 1, 17, 76:quae si judex non amplectetur omnia consilio, non animo ac mente circumspiciet,
id. Font. 7; also simply to reflect upon, to consider:cogitationem toto pectore amplecti,
id. Att. 12, 35.—In discourse, to comprehend, i.e. to discuss, to handle, treat:C.quod ego argumentum pluribus verbis amplecterer,
Cic. Rosc. Com. 12:actio verbis causam et rationem juris amplectitur,
id. Caecin. 14, 40:omnes res per scripturam amplecti,
id. Inv. 2, 50: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, Verg. G. 2, 42:totius Ponti forma breviter amplectenda est, ut facilius partes noscantur,
Plin. 4, 12, 24, § 75.—Also of a name, to comprehend under:quod idem interdum virtutis nomine amplectimur,
Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf.:si quis universam et propriam oratoris vim definire complectique vult,
to define the peculiar function of the orator and include the whole of it, id. de Or. 1, 15, 64; so of a law, to include:sed neque haec (verba) in principem aut principis parentem, quos lex majestatis amplectitur,
Tac. A. 4, 34.—Of study, learning, to include, embrace: neque eam tamen scientiam, quam adjungis oratori, complexus es, but yet have notincluded in your attainments that knowledge which, etc., Cic. de Or. 1, 17, 77:D.Quod si tantam rerum maximarum arte suā rhetorici illi doctores complecterentur,
id. ib. 1, 19, 86.—To embrace in heart, i.e. to love, favor, cherish:E.quem mihi videtur amplecti res publica,
Cic. Cat. 4, 3:nimis amplecti plebem videbatur,
id. Mil. 72:aliquem amicissime,
id. Fam. 6, 6 fin.; Sall. J. 7, 6:hoc se amplectitur uno, i. e. se amat,
esteems himself, Hor. S. 1, 2, 53:qui tanto amore possessiones suas amplexi tenebant,
Cic. Sull. 20;opp. repudiare,
id. de Or. 1, 24;opp. removere,
id. Cat. 4, 7:amplecti virtutem,
id. Phil. 10, 4:nobilitatem et dignitates hominum amplecti,
id. Fam. 4, 8: mens hominis amplectitur maxime cognitionem, delights in understanding, id. Ac. pr. 2, 10, 31: (episcopum) amplectentem eum fidelem sermonem, * Vulg. Tit. 1, 9: amplexus civitates (sc. animo), having fixed his mind on, i. e. intending to attack, seize, Tac. Agr. 25:causam rei publicae amplecti,
Cic. Sest. 93;and so playfully of one who robs the State treasury: rem publicam nimium amplecti,
id. Fl. 18.—In circumlocution: magnam Brigantium partem aut victoriā amplexus est aut bello, embraced in conquest, i. e. conquered, Tac. Agr. 17. -
5 amplector
am-plector, plexus sum, plectī (amb u. plecto, πλέκω), I) eig., sich um etw. od jmd. flechten, schlingen; dah. A) mit den Armen od. Händen etw. od. jmd. umschlingen, umfassen, umfangen, umfaßt od. umschlungen halten, a) übh.: genua, Plaut.: aram, Tac.: saxa manibus, Liv.: manum alcis, Plin. ep.: dextram, Verg.: non possunt amplexae adire, einander anfassend, Hand in Hand, Vitr.: amplexus teneo alqd, eig., postes, Verg. Aen. 2, 490, u. bildl., imperium, Liv. 3, 52, 6. – b) insbes., jmd. freundlich od. liebend umarmen, Komik., Ov. u.a. (b. Cic. de rep. 6, 14 jetzt complexus). – B) wie mit Armen od. Händen umschlingen, umschließen, umgeben, compedes amplectuntur crura, Plaut.: arboris stirpem (v. einer Schlange), Lucr.: tellurem alis (v. der Nacht), umhüllen, Verg.: ansas circum acantho, einfassen, Verg.: hostium aciem, umzingeln, umringen, Liv.: scherzh., crura amplectitote fustibus, Plaut. – u. Örtl., locum exedrā et porticibus, Plin. ep.: locum munimento, Liv. – v. Feuer, ergreifen, ignis proxima quaeque et deinceps continua amplexus totis se passim dissipavit castris, Liv. – II) übtr.: A) im allg., etw. wie mit Armen umfassen od. mit Händen festhalten, d.i. etw. ergreifen, annehmen, willkommen-, gutheißen, benutzen, ampl. perverse prima viai, gleich anfänglich verkehrt die Straße nehmen, d.i. die Elemente falsch fassen, Lucr.: alqm tamquam obsidem consulatus mei, Cic.: libenter talem animum, Cic.: victoriam pro sua, Liv.: occasiones obligandi me avidissime, Plin. ep.: mortis poenam removere (verwerfen), ceterorum suppliciorum omnes acerbitates amplecti (gutheißen), Cic.: m. dopp. Akk., hunc (Lysiam) amplectuntur amatores huius nominis modum (als Muster, Kanon, Ideal), Quint. 12, 10, 21. – B) insbes.: 1) jmd. mit Liebe umfassen, lieben, hochhalten, ins Herz schließen, mit ihm zärtlich od. schön tun, alqm amore, alqm amicissime, Cic.: Octaviam, Tac.: dah. hoc se amplectitur uno, darauf tut er sich etwas zugute, Hor. sat. 1, 2, 53. – 2) etw. mit Liebe umfassen, etw. mit Vorliebe festhalten, d.i. etw. hochhalten, auf etw. viel od. großen Wert legen, -viel halten, sich einer Sache annehmen, etw. hegen und pflegen, etw. anerkennen, tanto amore suas possessiones, Cic.: rem publicam nimium, Cic.: artem, Cic.: ius civile vehementissime, Cic.: nobilitatem et dignitates hominum, Cic.: illud quod amplexi sumus, den Beruf, den wir mit Vorliebe gewählt haben, Cic. – 3) mit dem Geiste umfassen u. festhalten, durchdenken, erwägen, si iudex non omnia amplectetur consilio, Cic.: cogitationem toto pectore, Cic. – 4) etw. umfassen, mit unter etw. aufnehmen, -begreifen, mit in etw. einschließen, quod idem (honestum) interdum virtutis nomine amplectimur, Cic.: qui (Caesar) ceterorum suppliciorum omnes acerbitates amplectitur (sc. sententiā suā), Cic. – dah. übtr. v. Dingen, umfassen = in sich fassen, -begreifen, enthalten, illae (tabulae) perpetuae existimationis fidem et religionem amplectuntur, Cic.: cum (grammatice) prope omnium maximarum artium scientiam amplexa sit, Quint. – 5) in der Darstellung umfassen, d.i. a) ausführen, abhandeln, besprechen, argumentum pluribus verbis, Cic.: omnes res per scripturam, Cic.: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, zwar nicht alles begehr ich mit meinem Gesang zu umfassen, Verg. – b) zusammenfassen, summarisch behandeln, omnes oratores, qui ubique sunt aut fuerunt, Cic.: omnia communiter, Liv.: omnia genera breviter, Plin. ep. – / Archaist. amploctor, Liv. Andr. fr. b. Diom. 384, 9 (vgl. Prisc. 1, 32). – Aktive Form amplecto, vorklass., wov. Imperat. amplectitote, Plaut. rud. 816: arch. amplocto, Cassiod. (VII) 149, 17. – u. Part. Perf. Pass. b. Plaut. mil. 507. Petron. b. Prisc. 8, 16. – u. parag. Infin. amplectier, Lucil. fr. inc. 173 (b. Prisc. 8, 16). Lucr. 5, 728.
-
6 amplector
am-plector, plexus sum, plectī (amb u. plecto, πλέκω), I) eig., sich um etw. od jmd. flechten, schlingen; dah. A) mit den Armen od. Händen etw. od. jmd. umschlingen, umfassen, umfangen, umfaßt od. umschlungen halten, a) übh.: genua, Plaut.: aram, Tac.: saxa manibus, Liv.: manum alcis, Plin. ep.: dextram, Verg.: non possunt amplexae adire, einander anfassend, Hand in Hand, Vitr.: amplexus teneo alqd, eig., postes, Verg. Aen. 2, 490, u. bildl., imperium, Liv. 3, 52, 6. – b) insbes., jmd. freundlich od. liebend umarmen, Komik., Ov. u.a. (b. Cic. de rep. 6, 14 jetzt complexus). – B) wie mit Armen od. Händen umschlingen, umschließen, umgeben, compedes amplectuntur crura, Plaut.: arboris stirpem (v. einer Schlange), Lucr.: tellurem alis (v. der Nacht), umhüllen, Verg.: ansas circum acantho, einfassen, Verg.: hostium aciem, umzingeln, umringen, Liv.: scherzh., crura amplectitote fustibus, Plaut. – u. Örtl., locum exedrā et porticibus, Plin. ep.: locum munimento, Liv. – v. Feuer, ergreifen, ignis proxima quaeque et deinceps continua amplexus totis se passim dissipavit castris, Liv. – II) übtr.: A) im allg., etw. wie mit Armen umfassen od. mit Händen festhalten, d.i. etw. ergreifen, annehmen, willkommen-, gutheißen, benutzen, ampl. perverse prima viai, gleich anfänglich verkehrt die Straße nehmen, d.i.————die Elemente falsch fassen, Lucr.: alqm tamquam obsidem consulatus mei, Cic.: libenter talem animum, Cic.: victoriam pro sua, Liv.: occasiones obligandi me avidissime, Plin. ep.: mortis poenam removere (verwerfen), ceterorum suppliciorum omnes acerbitates amplecti (gutheißen), Cic.: m. dopp. Akk., hunc (Lysiam) amplectuntur amatores huius nominis modum (als Muster, Kanon, Ideal), Quint. 12, 10, 21. – B) insbes.: 1) jmd. mit Liebe umfassen, lieben, hochhalten, ins Herz schließen, mit ihm zärtlich od. schön tun, alqm amore, alqm amicissime, Cic.: Octaviam, Tac.: dah. hoc se amplectitur uno, darauf tut er sich etwas zugute, Hor. sat. 1, 2, 53. – 2) etw. mit Liebe umfassen, etw. mit Vorliebe festhalten, d.i. etw. hochhalten, auf etw. viel od. großen Wert legen, -viel halten, sich einer Sache annehmen, etw. hegen und pflegen, etw. anerkennen, tanto amore suas possessiones, Cic.: rem publicam nimium, Cic.: artem, Cic.: ius civile vehementissime, Cic.: nobilitatem et dignitates hominum, Cic.: illud quod amplexi sumus, den Beruf, den wir mit Vorliebe gewählt haben, Cic. – 3) mit dem Geiste umfassen u. festhalten, durchdenken, erwägen, si iudex non omnia amplectetur consilio, Cic.: cogitationem toto pectore, Cic. – 4) etw. umfassen, mit unter etw. aufnehmen, -begreifen, mit in etw. einschließen, quod idem (honestum) interdum virtutis nomine amplectimur,————Cic.: qui (Caesar) ceterorum suppliciorum omnes acerbitates amplectitur (sc. sententiā suā), Cic. – dah. übtr. v. Dingen, umfassen = in sich fassen, -begreifen, enthalten, illae (tabulae) perpetuae existimationis fidem et religionem amplectuntur, Cic.: cum (grammatice) prope omnium maximarum artium scientiam amplexa sit, Quint. – 5) in der Darstellung umfassen, d.i. a) ausführen, abhandeln, besprechen, argumentum pluribus verbis, Cic.: omnes res per scripturam, Cic.: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, zwar nicht alles begehr ich mit meinem Gesang zu umfassen, Verg. – b) zusammenfassen, summarisch behandeln, omnes oratores, qui ubique sunt aut fuerunt, Cic.: omnia communiter, Liv.: omnia genera breviter, Plin. ep. – ⇒ Archaist. amploctor, Liv. Andr. fr. b. Diom. 384, 9 (vgl. Prisc. 1, 32). – Aktive Form amplecto, vorklass., wov. Imperat. amplectitote, Plaut. rud. 816: arch. amplocto, Cassiod. (VII) 149, 17. – u. Part. Perf. Pass. b. Plaut. mil. 507. Petron. b. Prisc. 8, 16. – u. parag. Infin. amplectier, Lucil. fr. inc. 173 (b. Prisc. 8, 16). Lucr. 5, 728.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > amplector
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
- Французский