Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

quaestus+sordidus

  • 1 sordidus

    sordĭdus, a, um, adj. [sordeo], dirty, unclean, foul, filthy, squalid, sordid (class.).
    I.
    Lit. (syn.: squalidus, obscenus): vestem squalam et sordidam, Enn. ap. Non. 504, 6 (Trag. v. 370 Vahl.):

    amictus,

    Verg. A. 6, 301; cf.:

    sordidior toga,

    Mart. 1, 104, 5:

    mappa,

    Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 20, 8:

    lana,

    Ov. A. A. 3, 222:

    fumus,

    Hor. C. 4, 11, 11:

    at pol nitent, haud sordidae videntur ambae,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 6:

    servolicolae,

    id. Poen. 1, 2, 55:

    nati,

    Hor. C. 2, 18, 28; cf.:

    magnos duces Non indecoro pulvere sordidos,

    id. ib. 2, 1, 22:

    puer sordidissimus dentibus,

    Petr. 64, 6 et saep.—Esp.:

    sordido in loco sedere,

    Val. Max. 9, 13, 2.— Transf., of mourners, clad in mourning, Cic. Mur. 40, 86.— Poet.:

    Auctumnus calcatis sordidus uvis,

    Ov. M. 2, 29; id. F. 4, 897;

    Col. poët. 10, 44: terga suis,

    sooty, dingy, Ov. M. 8, 648.—Prov.: saepe est etiam sub palliolo sordido sapientia, wisdom is often hid under a ragged cloak, Caecil. ap. Cic. Tusc. 3, 23, 56.—
    B.
    Transf., low, base, mean, as to birth, rank, or condition; poor, humble, small, paltry (syn.:

    illiberalis, infimus): causam commisisse homini egenti, sordido, sine honore, sme censu,

    Cic. Fl. 22, 52; id. Att. 8, 4, 2; id. Leg. 3, 16, 35; Hor. C. 1, 28, 14.— Sup.:

    sordidissimus quisque,

    Liv. 1, 47, 11:

    familiae sordidissima pars,

    Petr. 132, 3; cf.:

    loco non humili solum sed etiam sordido ortus,

    Liv. 22, 25, 18:

    a sordidis initiis ad summa crevere,

    Just. 2, 6, 2:

    sordidum et obscurum Macedonum nomen,

    id. 6, 9, 7:

    genus alicujus,

    id. 22, 1, 1:

    panis,

    Plaut. As. 1, 2, 16; Sen. Ep. 18, 5:

    villula,

    Cic. Att. 12, 27, 1; cf.

    tecta,

    Luc. 4, 396:

    sedes,

    id. 5, 9:

    lar villae,

    Mart. 12, 57, 2:

    rura (with humiles casae),

    Verg. E. 2, 28:

    aratra,

    Claud. IV. Cons. Hon. 414;

    hence also, otia, i. e. ruris,

    Mart. 1, 56, 4 —
    II.
    Trop., low, mean, base, abject, vile, despicable, disgraceful (syn. turpis).
    A.
    In gen., Cic. Phil. 1, 8, 20:

    iste omnium turpissimus et sordidissimus,

    id. Att. 9, 9, 3:

    multo homo sordidissimus,

    id. Scaur. 2, § 23:

    homo furiosus ac sordidus,

    id. Q. Fr. 1, 1, 6, § 19:

    nec minus laetabor, cum te semper sordidum, quam si paulisper sordidatum viderem,

    id. Pis. 41, 99:

    illiberales et sordidi quaestus mercenariorum omnium, quorum operae, non quorum artes emuntur... Sordidi etiam putandi, qui mercantur a mercatoribus, quod statim vendant, etc.... Opifices omnes in sordidā arte versantur, etc.... mercatura autem, si tenuis est, sordida putanda est, etc.,

    id. Off. 1, 42, 150:

    lucrum,

    Quint. 1, 2, 16 sq.; cf.: sordidissima ratio et inquinatissima, Cic. Off. 2, 6, 21:

    qui (oratores) ne sordidiores quidem (artis) repudiarint (opp. praeclarissimas),

    id. de Or. 3, 32, 128:

    virtus repulsae nescia sordidae,

    Hor. C. 3, 2, 17:

    adulterium,

    Liv. 1, 58:

    nomen,

    Quint. 8, 3, 21:

    verba,

    id. 8, 3, 17; 8, 3, 49; 2, 5, 10:

    multa,

    id. 2, 12, 7:

    omnia, id 10, 1, 9: homines nullā re bonā dignos, cum quibus comparari sordidum, confligere autem miserum et periculosum sit,

    Cic. Rep. 1, 5, 9; id. Off. 2, 14, 50; cf.:

    qui pecuniam praeferre amicitiae sordidum existiment,

    id. Lael. 17, 63.—
    B.
    In partic., mean, niggardly, penurious, sordid (cf. parcus):

    ita sordidus, ut se Non umquam servo melius vestiret,

    Hor. S. 1, 1, 96; 1, 1, 65; 1, 2, 10; 2, 3, 164; Quint. 5, 13, 26; Plin. Ep. 2, 6, 1 (opp. sumptuosus):

    perjurium,

    Phaedr. 4, 19, 23:

    cupido,

    Hor. C. 2, 16, 16; cf. Cic. Off. 1, 42, 150 supra.—Hence, adv.: sordĭdē.
    1.
    Lit., dirtily, foully:

    per plateas tractus est sordidissime,

    through the deepest mire, Lampr. Heliog. 33 med.
    2.
    Transf., meanly, basely:

    quo sordidius et abjectius nati sunt,

    Tac. Or. 8.—
    3.
    Trop.
    a.
    Vulgarly, unbecomingly, poorly:

    loquitur laute et minime sordide,

    Plaut. Mil. 4, 2, 11:

    dicere,

    Cic. de Or. 2, 83, 339:

    contionari,

    id. Att. 15, 2, 2:

    declamare (opp. splendide atque ornate),

    Suet. Rhet. 6; Gell. 15, 4, 3.—
    b.
    Meanly, stingily, penuriously, sordidly:

    nimis illum sordide Simonidi dixisse, se dimidium ejus ei, quod pactus esset, pro illo carmine daturum,

    Cic. de Or. 2, 86, 352:

    facere aliquid (opp. largissime),

    Suet. Dom. 9:

    gerere proconsulatum,

    Plin. Ep. 3, 9, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sordidus

  • 2 turpe

    turpis, e, adj. [Sanscr. root tarp-, to be ashamed], ugly, unsightly, unseemly, foul, filthy (class.; esp. freq. in a trop. sense; syn.: taeter, foedus, deformis, obscaenus, immundus).
    I.
    Lit.:

    aspectus deformis atque turpis,

    Cic. Off. 1, 35, 126; Plaut. Poen. 1, 2, 125:

    ornatus,

    id. ib. 1, 2, 94; cf.

    infra, II.: vestitus,

    Ter. Phorm. 1, 2, 57:

    colores foedā specie,

    Lucr. 2, 421:

    pes,

    Hor. S. 1, 2, 102:

    podex,

    id. Epod. 8, 5:

    rana,

    id. ib. 5, 19:

    pecus,

    id. S. 1, 3, 100:

    viri morbo,

    deformed, disfigured, id. C. 1, 37, 9:

    macies,

    id. ib. 3, 27, 53:

    scabies,

    Verg. G. 3, 441:

    podagrae,

    id. ib. 3, 299:

    udo membra flmo,

    i. e. befouled, id. A. 5, 358; cf.

    toral,

    Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 36, 5; 8, 79, 2.— Sup.: simia quam similis turpissima bestia nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.)—
    II.
    Transf., of sound, disagreeable, cacophonous:

    si etiam abfugit turpe visum est,

    Cic. Or. 47, 158.—
    III.
    Trop., unseemly, shameful, disgraceful, base, infamous, scandalous, dishonorable (syn.:

    inhonestus, impurus, sordidus, indecorus): pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 133:

    verbum,

    Ter. Heaut. 5, 4, 19:

    cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors,

    Cic. Fin. 2, 30, 97:

    mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat, at vita turpis saepe ne morti quidem honestae locum relinquit,

    id. Quint. 15, 49:

    adulescentia,

    id. Font. 15, 34:

    causam,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    causa,

    Caes. B. C. 3, 20:

    luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est,

    Cic. Off. 1, 34, 123:

    si enim disserunt, nihil esse obscenum, nihil turpe dictu,

    id. Fam. 9, 22, 1:

    neque rogemus res turpes, nec faciamus rogati,

    id. Lael. 12, 40:

    formido mortis,

    id. Rep. 1, 3, 4:

    pars ingentem formidine turpi Scandunt equum,

    Verg. A. 2, 400:

    repulsa,

    Hor. Ep. 1, 1, 43:

    turpem senectam Degere,

    id. C. 1, 31, 19:

    adulter,

    id. ib. 1, 33, 9:

    meretricis amor,

    id. S. 1, 4, 111:

    non turpis ad te, sed miser confugit,

    Cic. Quint. 31, 98; id. Att. 5, 11, 5:

    prodis ex judice Dama Turpis,

    Hor. S. 2, 7, 55:

    sub dominā meretrice turpis,

    id. Ep. 1, 2, 25:

    Egestas,

    Verg. A. 6, 276:

    facta,

    Quint. 1, 2, 2:

    fama,

    Tac. A. 12, 49:

    nihil turpe est, cujus placet pretium,

    Sen. Ep. 95, 33:

    luxus,

    Juv. 6, 298:

    fames,

    Flor. 4, 5, 3:

    foedus,

    Val. Max. 1, 6, 7:

    metus,

    id. 2, 9, 8.— Comp.:

    quid hoc turpius? quid foedius?

    Cic. Phil. 2, 34, 86:

    quid est autem nequius aut turpius effeminato viro?

    id. Tusc. 3, 17, 36:

    nihil est turpius quam cum eo bellum gerere, quocum familiariter vixeris,

    id. Lael. 21, 77; 26, 99; Caes. B. G. 4, 2.— Sup.:

    homo turpissimus atque inhonestissimus,

    Cic. Rosc. Am. 18, 50:

    iste omnium turpissimus et sordidissimus,

    id. Att. 9, 9, 3:

    turpissima fuga,

    Caes. B. C. 2, 31: turpissimus calumniae quaestus, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226:

    quod quidem mihi videtur esse turpissimum,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12.—
    b.
    As subst.: turpĕ, is, n., a base or shameful thing, a disgrace, shame, reproach:

    nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius,

    Cic. Fin. 4, 27, 75: turpe senex miles, turpe senilis amor. Ov. Am. 1, 9, 4: honesta et turpia virtutis ac malitiae societas efficit, Sen. Ep. 31, 5.— Adv. ( poet.):

    turpe incedere,

    in an unsightly manner, unbecomingly, Cat. 42, 8:

    gemens,

    Stat. Th. 3, 334.—
    c.
    Turpe est, or simply turpe, with a subj.-clause:

    habere quaestui rem publicam, non modo turpe est, sed sceleratum etiam et nefarium,

    Cic. Off. 2, 22, 77:

    quod facere non turpe est, modo, etc.,

    id. ib. 1, 35, 127:

    benevolentiam adsentando colligere turpe est,

    id. Lael. 17, 61:

    quid autem turpius quam illudi?

    id. ib. 26, 99; cf. id. ib. 21, 77:

    turpe erit, ingenium mitius esse feris,

    Ov. Am. 1, 10, 26; cf.:

    turpe ducet cedere pari,

    Quint. 1, 2, 22.— Hence, adv.: turpĭter, in an ugly or unsightly manner.
    1.
    Lit. (so rare):

    ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne,

    Hor. A. P. 3:

    claudicare,

    Ov. Am. 2, 17, 20.—
    2.
    Trop., in an unseemly manner, basely, shamefully, dishonorably (class.):

    turpiter et nequiter facere aliquid,

    Cic. Tusc. 3, 17, 36;

    unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem,

    id. Att. 9, 7, 1:

    turpiter se in castra recipere,

    Caes. B. G. 7, 20:

    me turpiter hodie hic dabo,

    Ter. Eun. 2, 1, 24; id. Hec. 4, 4, 2; Cic. Att. 6, 3, 9; 7, 2, 7; id. Mil. 4, 9; Caes. B. G. 7, 80; id. B. C. 3, 24; Auct. B. G. 8, 13; Hor. A. P. 284; Ov. M. 4, 187; Phaedr. 1, 25, 2; Val. Max. 2, 7, 15.— Comp., Ov. Tr. 5, 6, 13.— Sup., Cic. N. D. 1, 12, 29; Sen. Ep. 82, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > turpe

  • 3 turpis

    turpis, e, adj. [Sanscr. root tarp-, to be ashamed], ugly, unsightly, unseemly, foul, filthy (class.; esp. freq. in a trop. sense; syn.: taeter, foedus, deformis, obscaenus, immundus).
    I.
    Lit.:

    aspectus deformis atque turpis,

    Cic. Off. 1, 35, 126; Plaut. Poen. 1, 2, 125:

    ornatus,

    id. ib. 1, 2, 94; cf.

    infra, II.: vestitus,

    Ter. Phorm. 1, 2, 57:

    colores foedā specie,

    Lucr. 2, 421:

    pes,

    Hor. S. 1, 2, 102:

    podex,

    id. Epod. 8, 5:

    rana,

    id. ib. 5, 19:

    pecus,

    id. S. 1, 3, 100:

    viri morbo,

    deformed, disfigured, id. C. 1, 37, 9:

    macies,

    id. ib. 3, 27, 53:

    scabies,

    Verg. G. 3, 441:

    podagrae,

    id. ib. 3, 299:

    udo membra flmo,

    i. e. befouled, id. A. 5, 358; cf.

    toral,

    Hor. Ep. 1, 5, 22; Mart. 7, 36, 5; 8, 79, 2.— Sup.: simia quam similis turpissima bestia nobis, Enn. ap. Cic. N. D. 1, 35, 97 (Sat. v. 45 Vahl.)—
    II.
    Transf., of sound, disagreeable, cacophonous:

    si etiam abfugit turpe visum est,

    Cic. Or. 47, 158.—
    III.
    Trop., unseemly, shameful, disgraceful, base, infamous, scandalous, dishonorable (syn.:

    inhonestus, impurus, sordidus, indecorus): pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 133:

    verbum,

    Ter. Heaut. 5, 4, 19:

    cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors,

    Cic. Fin. 2, 30, 97:

    mors honesta saepe vitam quoque turpem exornat, at vita turpis saepe ne morti quidem honestae locum relinquit,

    id. Quint. 15, 49:

    adulescentia,

    id. Font. 15, 34:

    causam,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    causa,

    Caes. B. C. 3, 20:

    luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est,

    Cic. Off. 1, 34, 123:

    si enim disserunt, nihil esse obscenum, nihil turpe dictu,

    id. Fam. 9, 22, 1:

    neque rogemus res turpes, nec faciamus rogati,

    id. Lael. 12, 40:

    formido mortis,

    id. Rep. 1, 3, 4:

    pars ingentem formidine turpi Scandunt equum,

    Verg. A. 2, 400:

    repulsa,

    Hor. Ep. 1, 1, 43:

    turpem senectam Degere,

    id. C. 1, 31, 19:

    adulter,

    id. ib. 1, 33, 9:

    meretricis amor,

    id. S. 1, 4, 111:

    non turpis ad te, sed miser confugit,

    Cic. Quint. 31, 98; id. Att. 5, 11, 5:

    prodis ex judice Dama Turpis,

    Hor. S. 2, 7, 55:

    sub dominā meretrice turpis,

    id. Ep. 1, 2, 25:

    Egestas,

    Verg. A. 6, 276:

    facta,

    Quint. 1, 2, 2:

    fama,

    Tac. A. 12, 49:

    nihil turpe est, cujus placet pretium,

    Sen. Ep. 95, 33:

    luxus,

    Juv. 6, 298:

    fames,

    Flor. 4, 5, 3:

    foedus,

    Val. Max. 1, 6, 7:

    metus,

    id. 2, 9, 8.— Comp.:

    quid hoc turpius? quid foedius?

    Cic. Phil. 2, 34, 86:

    quid est autem nequius aut turpius effeminato viro?

    id. Tusc. 3, 17, 36:

    nihil est turpius quam cum eo bellum gerere, quocum familiariter vixeris,

    id. Lael. 21, 77; 26, 99; Caes. B. G. 4, 2.— Sup.:

    homo turpissimus atque inhonestissimus,

    Cic. Rosc. Am. 18, 50:

    iste omnium turpissimus et sordidissimus,

    id. Att. 9, 9, 3:

    turpissima fuga,

    Caes. B. C. 2, 31: turpissimus calumniae quaestus, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226:

    quod quidem mihi videtur esse turpissimum,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12.—
    b.
    As subst.: turpĕ, is, n., a base or shameful thing, a disgrace, shame, reproach:

    nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius,

    Cic. Fin. 4, 27, 75: turpe senex miles, turpe senilis amor. Ov. Am. 1, 9, 4: honesta et turpia virtutis ac malitiae societas efficit, Sen. Ep. 31, 5.— Adv. ( poet.):

    turpe incedere,

    in an unsightly manner, unbecomingly, Cat. 42, 8:

    gemens,

    Stat. Th. 3, 334.—
    c.
    Turpe est, or simply turpe, with a subj.-clause:

    habere quaestui rem publicam, non modo turpe est, sed sceleratum etiam et nefarium,

    Cic. Off. 2, 22, 77:

    quod facere non turpe est, modo, etc.,

    id. ib. 1, 35, 127:

    benevolentiam adsentando colligere turpe est,

    id. Lael. 17, 61:

    quid autem turpius quam illudi?

    id. ib. 26, 99; cf. id. ib. 21, 77:

    turpe erit, ingenium mitius esse feris,

    Ov. Am. 1, 10, 26; cf.:

    turpe ducet cedere pari,

    Quint. 1, 2, 22.— Hence, adv.: turpĭter, in an ugly or unsightly manner.
    1.
    Lit. (so rare):

    ut turpiter atrum Desinat in piscem mulier formosa superne,

    Hor. A. P. 3:

    claudicare,

    Ov. Am. 2, 17, 20.—
    2.
    Trop., in an unseemly manner, basely, shamefully, dishonorably (class.):

    turpiter et nequiter facere aliquid,

    Cic. Tusc. 3, 17, 36;

    unum illud extimescebam, ne quid turpiter facerem,

    id. Att. 9, 7, 1:

    turpiter se in castra recipere,

    Caes. B. G. 7, 20:

    me turpiter hodie hic dabo,

    Ter. Eun. 2, 1, 24; id. Hec. 4, 4, 2; Cic. Att. 6, 3, 9; 7, 2, 7; id. Mil. 4, 9; Caes. B. G. 7, 80; id. B. C. 3, 24; Auct. B. G. 8, 13; Hor. A. P. 284; Ov. M. 4, 187; Phaedr. 1, 25, 2; Val. Max. 2, 7, 15.— Comp., Ov. Tr. 5, 6, 13.— Sup., Cic. N. D. 1, 12, 29; Sen. Ep. 82, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > turpis

См. также в других словарях:

  • juge — Un Juge, Iudex. Un juge et arbitre, Disceptator. Un juge des matieres criminelles, Quaestor. Juges criminels, Capitales triumuiri. Juge competant, auquel appartient la cognoissance d une chose, Competens iudex. Juges corrompus par argent, Numarij …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»