-
1 quadrijugi
quā̆drĭjŭgus, a, um, adj. [id.], of or belonging to a team of four ( poet.): curru, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 105 (Trag. v. 129 Vahl.); Verg. A. 12, 162; id. G. 3, 18; Plin. Pan. 22, 1:equi,
Ov. Am. 3, 2, 66; id. Tr. 4, 2, 54:certamen,
with four-horse chariots, Stat. Th. 6, 370.— Subst.: quādrĭjŭgi, ōrum, m., a four-horse team:ruunt tritumque relinquunt Quadrijugi spatium,
Ov. M. 2, 167; Sil. 4, 441; Stat. Th. 12, 533. -
2 quadrijugus
quā̆drĭjŭgus, a, um, adj. [id.], of or belonging to a team of four ( poet.): curru, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 105 (Trag. v. 129 Vahl.); Verg. A. 12, 162; id. G. 3, 18; Plin. Pan. 22, 1:equi,
Ov. Am. 3, 2, 66; id. Tr. 4, 2, 54:certamen,
with four-horse chariots, Stat. Th. 6, 370.— Subst.: quādrĭjŭgi, ōrum, m., a four-horse team:ruunt tritumque relinquunt Quadrijugi spatium,
Ov. M. 2, 167; Sil. 4, 441; Stat. Th. 12, 533. -
3 flammipes
flammĭ-pes, pĕdis, adj. [flamma], fiery-footed:quadrijugi,
Juvenc. 11, 4, 554. -
4 spatium
spătĭum, ii, n. [root spa-, to draw; Gr. spaô; span-, to stretch; Gr. spanis, want; cf.: penomai, penês; Germ. spannen; Dor. spadion (=stadion), race-course; cf. Lat. penuria], room, a space (very freq. and class.).I.Lit.A.In gen.: est natura loci spatiumque profundi, Quod neque percurrere flumina possint, Nec, etc.... Usque adeo passim patet ingens copia rebus;B.Finibus exemptis,
Lucr. 1, 1002; 5, 370; 1, 389:locus ac spatium, quod inane vocamus,
id. 1, 426; cf. id. 1, 523:per totum caeli spatium diffundere sese (solis lux),
id. 4, 202; cf.:tres pateat caeli spatium non amplius ulnas,
Verg. E. 3, 105:flumen Dubis paene totum oppidum cingit: reliquum spatium, quā flumen intermittit, mons continet,
Caes. B. G. 1, 38:temporibus rerum et spatiis locorum animadversis,
id. B. C. 3, 61 fin.:quod spatium non esset agitandi,
Nep. Eum. 5, 4:spatium loci,
Quint. 8, 3, 84:spatio distante,
Ov. M. 11, 715.—In partic.1.A (limited) space, distance, interval (syn. intervallum):b.siderum genus spatiis immutabilibus ab ortu ad occasum commeans,
Cic. N. D. 2, 19, 49:magno spatio paucis diebus confecto,
Caes. B. G. 3, 29:itineris spatium,
id. B. C. 1, 24 fin.:viae spatium,
the distance, length, Ov. M. 8, 794:trabes paribus intermissae spatiis (shortly before: paribus intervallis),
Caes. B. G. 7, 23; cf.:alios ineunt cursus aliosque recursus Adversi spatiis,
Verg. A. 5, 584 Coningt. ad loc.:hic locus aequo fere spatio ab castris utrisque aberat,
Caes. B. G. 1, 43:inter duas acies tantum erat relictum spatii, ut, etc.,
id. B. C. 3, 92:cum Viridorix contra eum duum milium spatio consedisset,
id. B. G. 3, 17:magnum spatium abesse,
id. ib. 2, 17:quo tanta machinatio ab tanto spatio institueretur?
id. ib. 2, 30:tormentorum usum spatio propinquitatis interire,
id. B. C. 2, 16 fin.:jamque tenebat Nox medium caeli spatium,
Hor. S. 2, 6, 101:illi medio in spatio chorus Occurrit,
Verg. A. 10, 219:dimidium fere spatium confecerat, cum, etc.,
Nep. Eum. 9, 1:spatium discrimina fallit,
the distance, Ov. M. 8, 577.—Size, bulk, extent:2.dum spatium victi considerat hostis (serpentis),
Ov. M. 3, 95:elephantis,
Luc. 9, 732:oris Et colli, ov. M. 2, 672: dat spatium collo,
id. ib. 3, 195:breve lateris,
Juv. 6, 503; cf.:quod sit homini spatium a vestigio ad verticem,
Plin. 7, 17, 17, § 77:spatia montis,
id. 35, 1, 1, § 2:spatium admirabile rhombi,
very large, Juv. 4, 39:vasti corporis,
Sen. Hippol. 806:plantae Herculis,
Gell. 1, 1, 2: trahit aures in spatium, in length, i. e. lengthens them out, Ov. M. 11, 176; so,in spatium,
id. ib. 2, 197; 7, 783; Sil. 13, 562.—An open space for walking, racing, etc., in.a.A walk, promenade; a public place or square, etc. (cf. ambulatio):b.urbs delubris distincta spatiisque communibus,
Cic. Rep. 1, 26, 41:templaque et innumeris spatia interstincta columnis,
i. e. colonnades, porticos, Stat. S. 3, 5, 90:quin igitur ad illa spatia nostra sedesque pergimus, ubi cum satis erit deambulatum, requiescemus,
Cic. Leg. 1, 4, 14:spatia silvestria,
id. ib. 1, 5, 15:orator ex Academiae spatiis,
id. Or. 3, 12 (quoted by Quint. 12, 2, 23, and by Tac. Or. 32):Academiae non sine causā nobilitata spatia,
Cic. Fin. 5, 1, 1: locus planis Porrectus spatiis, in level spaces, i. e. plains, Hor. Ep. 1, 7, 42:ille actus habenā Curvatis fertur spatiis,
Verg. A. 7, 381.—A race-course, track:c.sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo Vicit Olympia,
Enn. Ann. 18, 22:nec vero velim quasi decurso spatio a calce ad carceres revocari,
Cic. Sen. 23, 83:amat spatiis obstantia rumpere claustra,
Hor. Ep. 1, 14, 9:cum carceribus sese effudere quadrigae, Addunt in spatia,
Verg. G. 1, 513 Forbig. ad loc.:hic ad Elei metas et maxuma campi Sudabit spatia,
id. ib. 3, 202: signoque repente Corripiunt spatia [p. 1736] audito, id. A. 5, 316:tritumque relinquunt Quadrijugi spatium,
Ov. M. 2, 168; cf.:equi Pulsabant pedibus spatium declivis Olympi,
id. ib. 6, 487:abstulere me velut de spatio Graeciae res immixtae Romanis,
Liv. 35, 40, 1:nobilis equos cursus et spatia probant,
Tac. Or. 39.—Poet., in gen., room or space in a building:3.Phocus in interius spatium pulchrosque recessus Cecropidas ducit,
the inner space, the interior, Ov. M. 7, 670.—Transf., the action of walking, a walk, promenade; a turn, course:II.cum in ambulationem ventum esset, Scaevolam, duobus spatiis tribusve factis, dixisse, etc.,
Cic. de Or. 1, 7, 28; cf. id. Rep. 1, 12, 18; Suet. Aug. 83:si interdum ad forum deducimur, si uno basilicae spatio honestamur,
Cic. Mur. 34, 70:septem spatiis circo meruere coronam,
Ov. Hal. 68:(agitatores) septimo spatio palmae appropinquant,
Sen. Ep. 30, 13.—Trop.A.Of time.1.In gen., a space of time, interval, period:2.spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt,
Caes. B. G. 6, 18:spatium praeteriti temporis,
Cic. Arch. 1, 1:quantum fuit diei spatium,
as the portion of the day allowed, Caes. B. G. 2, 11 fin.:annuum spatium,
id. B. C. 3, 3:annuum, menstruum, diurnum, nocturnum,
Cic. Inv. 1, 26, 39:dierum triginta,
id. Verr. 2, 2, 39, § 96:parvo dilexit spatio Minoida Theseus,
Prop. 2, 24, 43 (3, 19, 27):spatio brevi,
Hor. C. 1, 11, 6:in brevi spatio mutantur secla animantum,
Lucr. 2, 77; so,in brevi spatio,
Ter. Heaut. 5, 2, 2:aliquid longo spatio tenere,
Cic. Off. 2, 23, 81:me ex comparato et constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti,
id. Rab. Perd. 2, 6:hoc interim spatio conclave illud concidisse,
id. de Or. 2, 86, 353:spatia annorum,
Prop. 3 (4), 21, 31:spatium juventae Transire,
Ov. M. 15, 225:illa dies... incerti spatium mihi finiat aevi,
id. ib. 15, 874:post sexagesimum vitae spatium,
i. e. after the sixtieth year, Plin. 7, 50, 51, § 170.—In partic.a.Of a portion of time in which to do any thing, space, time, leisure, opportunity:b.neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,
Ter. Hec. 3, 3, 14:nisi tempus et spatium datum sit,
Cic. Quint. 1, 4:irae suae spatium et consilio tempus dare,
Liv. 8, 32:ubicumque datum erat spatium solitudinis,
Ter. Hec. 1, 2, 55:quantum spatii nobis datur,
Cic. de Or. 1, 59, 252:tempus inane peto, requiem spatiumque furori,
Verg. A. 4, 433: ne properes, oro;spatium pro munere posco,
Ov. R. Am. 277:proin quicquid est, da tempus ac spatium tibi. Quod ratio non quit, saepe sanavit mora,
Sen. Agam. 2, 129.—Esp.: spatium (aliquid, nihil spatii, etc.) alicui faciendi or ad faciendum aliquid, time to do a thing:breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,
Plaut. Capt. 3, 5, 85:ut Ne esset spatium cogitandi ad disturbandas nuptias,
Ter. And. 1, 2, 11:quam longum spatium amandi amicam tibi dedi!
id. Hec. 4, 4, 62:dare alicui spatium ad se colligendum,
Cic. Caecin. 2, 6:ad scribendum,
id. Fam. 15, 17, 1:pila in hostes coniciendi,
Caes. B. G. 1, 52; 4, 13; Ov. M. 10, 163:nec fuit spatium ad contrahenda castra,
Caes. B. G. 7, 40:cum erit spatium, utrumque praestabo,
Cic. Att. 5, 14, 1:si spatium ad dicendum habuissemus,
id. Verr. 1, 18, 56:spatium sumamus ad cogitandum,
id. Fin. 4, 1, 1; id. de Or. 1, 33, 150:sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant,
Caes. B. C. 1, 3 fin.:vix explicandi ordines spatium Etruscis fuit,
Liv. 2, 46, 3:spatium Vitellianis datum refugiendi,
Tac. H. 2, 25.—Rarely with dat.:spatium quidem tandem adparandis nuptiis, vocandi, sacruficandi dabitur paululum,
Ter. Phorm. 4, 4, 20.—A year of life:c.quosdam (morbos) post sexagesimum vitae spatium non accidere,
Plin. 7, 50, 51, § 170. —Metrical time, measure, quantity:B.trochaeus, qui est eodem spatio quo choreus,
Cic. Or. 57, 193; cf. Quint. 1, 5, 18:neu sermo subsultet imparibus spatiis ac sonis, miscens longa brevibus, etc.,
id. 11, 3, 43; cf. id. 11, 3, 40; 11, 3, 17 al.—(Acc. to I. B.) A path, course, race, track:ut eadem spatia quinque stellae dispari motu cursuque conficiant,
Cic. de Or. 3, 45, 178:quid mihi opu'st, decurso aetatis spatio, cum meis gerere bellum?
Plaut. Stich. 1, 2, 14:prope jam excurso spatio,
Ter. Ad. 5, 4, 6:te vero, mea quem spatiis propioribus aetas Insequitur,
Verg. A. 9, 275: deflexit jam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo majorum, Cic. Lael. 12, 40; cf.:quemadmodum simus in spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuti,
id. Brut. 90, 307:currenti spatium praemonstra,
Lucr. 6, 93:pede inoffenso spatium decurrere vitae,
Ov. Tr. 3, 4, 33; Sen. Troad. 398. -
5 tero
tĕro, trīvi, trītum, 3 ( perf. terii, acc. to Charis. p. 220 P.; perf. sync. tristi, Cat. 66, 30), v. a. [root ter; Gr. teirô, truô, tribô, to rub; cf. Lat. tribulare, triticum; akin to terên, tender, Lat. teres], to rub, rub to pieces; to bruise, grind, bray, triturate (syn.: frico, tundo, pinso).I.Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose).A.In gen.: num me illuc ducis, ubi lapis lapidem terit? (i. e. into a mill), Plaut. As. 1, 1, 16:B.lacrimulam oculos terendo vix vi exprimere,
Ter. Eun. 1, 1, 23:teritur lignum ligno ignemque concipit attritu,
Plin. 16, 40, 77. § 208: sed nihil hederā praestantius quae [p. 1860] teritur, lauro quae terat, id. ib.:aliquid in mortario,
id. 34, 10, 22, § 104:aliquid in farinam,
id. 34, 18, 50, § 170:bacam trapetis,
Verg. G. 2, 519:unguibus herbas,
Ov. M. 9, 655:dentes in stipite,
id. ib. 8, 369:lumina manu,
Cat. 66, 30:sucina trita redolent,
Mart. 3, 64, 5:piper,
Petr. 74:Appia trita rotis,
Ov. P. 2, 7, 44:cibum in ventre,
i. e. to digest, Cels. 1 praef. med. — Poet.: labellum calamo, i. e. to rub one ' s lip (in playing), Verg. E. 2, 34:calcemque terit jam calce Diores,
treads upon, id. A. 5, 324:crystalla labris,
Mart. 9, 23, 7.—In partic.1.To rub grain from the ears by treading, to tread out, thresh:2.frumentum,
Varr. R. R. 1, 13, 5:milia frumenti tua triverit area centum,
Hor. S. 1, 1, 45:area dum messes teret,
Tib. 1, 5, 22:teret area culmos,
Verg. G. 1, 192; cf.:ut patria careo, bis frugibus area trita est,
i. e. it has twice been harvest-time, Ov. Tr. 4, 6, 19.—To cleanse or beautify by rubbing, to smooth, furbish, burnish, polish, sharpen (syn.:3.polio, acuo): oculos,
Plaut. Poen. 1, 2, 103:crura mordaci pumice,
Ov. A. A. 1, 506:hinc radios trivere rotis,
smoothed, turned, Verg. G. 2, 444:vitrum torno,
Plin. 36, 26, 66, § 193:catillum manibus,
Hor. S. 1, 3, 90:tritus cimice lectus,
Mart. 11, 33, 1.—To lessen by rubbing, to rub away; to wear away by use, wear out:4.(navem) ligneam, saepe tritam,
Plaut. Men. 2, 3, 52:hoc (tempus) rigidas silices, hoc adamanta terit,
Ov. Tr. 4, 6. 14:ferrum,
to dull, id. M. 12, 167:mucronem rubigine silicem liquore,
Prop. 2, 25 (3, 20), 15:trita labore colla,
Ov. M. 15, 124:trita subucula,
Hor. Ep. 1, 1, 96:trita vestis,
id. ib. 1, 19, 38:librum,
i. e. to read often, Mart. 8, 3, 4; 11, 3, 4; cf.:quid haberet, Quod legeret tereretque viritim publicus usus?
Hor. Ep. 2, 1, 92:pocula labris patrum trita,
Mart. 11, 12, 3: ut illum di terant, qui primum olitor caepam protulit, crush, annihilate, Naev. ap. Prisc. p. 681 P.—Of persons, pass., to be employed in. occupied with:5.nos qui in foro verisque litibus terimur,
Plin. Ep. 2, 3, 5:litibus,
id. ib. 10, 12, 3.—To tread often, to visit, frequent a way or place (cf.:6.calco, calcito): angustum formica terens iter,
Verg. G. 1, 380:iter propositum,
Prop. 2, 30 (3, 28), 14:Appiam mannis,
Hor. Epod. 4, 14:viam,
Ov. A. A. 1, 52; Lucr. 1, 927:via trita pede,
Tib. 4, 13, 10:ambulator porticum terit,
Mart. 2, 11, 2:limina,
id. 10, 10, 2:mea nocturnis trita fenestra dolis,
Prop. 4 (5), 7, 16:nec jam clarissimorum virorum receptacula habitatore servo teruntur,
Plin. Pan. 50, 3: flavaeque terens querceta Maricae Liris, Claud. Cons. Prob. et Olybr 259. —In mal. part.:II.Bojus est, Bojam terit,
Plaut. Capt. 4, 2, 108; so Prop. 3, 11 (4. 10), 30; Petr. 87. —Trop. (freq. in good prose).A.To wear away, use up, i. e. to pass, spend time; usu. to waste, spend in dissipation, etc. (syn.:B. C.absumo, consumo): teritur dies,
Plaut. Truc. 5, 20:diem sermone terere segnities merast,
id. Trin. 3, 3, 67:naves diem trivere,
Liv. 37, 27, 8:tempus in convivio luxuque,
id. 1, 57, 9:tempus ibi in secreto,
id. 26, 19, 5:omnem aetatem in his discendis rebus,
Cic. de Or. 3, 31, 123:teretur interea tempus,
id. Phil. 5, 11, 30:jam alteram aetatem bellis civilibus,
Hor. Epod. 16, 1:omne aevum ferro,
Verg. A. 9, 609:spe otia,
id. ib. 4, 271:otium conviviis comissationibusque inter se,
Liv. 1, 57, 5. —To exert greatly, exhaust:D.ne in opere longinquo sese tererent, Liv 6, 8, 10: ut in armis terant plebem,
id. 6, 27, 7.—Of language, to wear out by use, i. e. to render common, commonplace, or trite (in verb finit. very rare, but freq. as a P. a.):* E.jam hoc verbum satis hesterno sermone trivimus,
Cic. Ac. 2, 6, 18:quae (nomina) nunc consuetudo diurna trivit,
id. Fin. 3, 4, 15.—To tread under foot, i. e. to injure, violate a thing:A.jurata deorum majestas teritur,
Claud. in Rufin. 1, 228. — Hence, P. a.: trītus, a, um.Prop. of a road or way, oft-trodden, beaten, frequented, common:B.iter,
Cic. Phil. 1, 3, 7:via,
id. Brut. 81, 281:quadrijugi spatium,
Ov. M. 2, 167. — Sup.:tritissima quaeque via,
Sen. Vit. Beat. 1, 2. —Fig.1.Practised, expert:2.tritas aures habere,
Cic. Fam. 9, 16, 4; so id. Brut. 32, 124.— Comp.:tritiores manūs ad aedificandum perficere,
Vitr. 2, 1, 6. —Of language, used often or much, familiar, common, commonplace, trite:quid in Graeco sermone tam tritum atque celebratum est, quam, etc.,
Cic. Fl. 27, 65:nomen minus tritum sermone nostro,
id. Rep. 2, 29, 52:ex quo illud: summum jus summā injuriā factum est jam tritum sermone proverbium,
id. Off. 1, 10, 33.— Comp.:faciamus tractando usitatius hoc verbum ac tritius,
Cic. Ac. 1, 7, 27:compedes, quas induere aureas mos tritior vetat,
Plin. 33, 12, 54, § 152.
См. также в других словарях:
Chariot — For other uses, see Chariot (disambiguation). A fountain in Madrid depicting Cybele in her chariot drawn by lions, in the Plaza de Cibeles … Wikipedia