Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

purgātĭo

  • 1 purgatio

    purgātĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] nettoyage, curage. [st2]2 [-] purgation. [st2]3 [-] justification. [st2]4 [-] expiation.    - purgatio (purgationes), Plin.: menstrues.    - purgatio morbi, Fort.: guérison.
    * * *
    purgātĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] nettoyage, curage. [st2]2 [-] purgation. [st2]3 [-] justification. [st2]4 [-] expiation.    - purgatio (purgationes), Plin.: menstrues.    - purgatio morbi, Fort.: guérison.
    * * *
        Purgatio, Verbale. Plin. Purgation.
    \
        Purgatio, pro Curationibus quae medicamentis fiunt. Cic. Cure et purge.
    \
        Purgatio. Cic. Une excuse.

    Dictionarium latinogallicum > purgatio

  • 2 purgatio

    purgatio purgatio, onis f чистка

    Латинско-русский словарь > purgatio

  • 3 purgatio

    pūrgātio, ōnis, f. (purgo), die Reinigung, I) eig. u. meton.: 1) eig.: cloacarum, Traian. in Plin. ep.: frumenti, Chalcid. Tim.: menstrua, die monatliche Reinigung der Frauen, Plin.: alvi, u. im Zshg. ohne alvi, das Laxieren, Abführen, Cic. – 2) meton.: a) der Abwurf, p. ferri, die Schlacken, Th. Prisc. 1, 1. – b) Plur. purgationes, Abführungsmittel, Cic. ep. 16, 10, 1. – II) übtr.: A) die Berichtigung, Klarstellung, decreti cuiuspiam ex philosophia perperam invulgati purgatio, Gell. 18, 2, 6. – B) die Entschuldigung, Rechtfertigung, Ter., Cic. u.a. – C) die relig. Reinigung von der Sculd, die Sühne, Plin. 15, 135. Fest. 213 (a), 26.

    lateinisch-deutsches > purgatio

  • 4 purgatio

    pūrgātio, ōnis, f. (purgo), die Reinigung, I) eig. u. meton.: 1) eig.: cloacarum, Traian. in Plin. ep.: frumenti, Chalcid. Tim.: menstrua, die monatliche Reinigung der Frauen, Plin.: alvi, u. im Zshg. ohne alvi, das Laxieren, Abführen, Cic. – 2) meton.: a) der Abwurf, p. ferri, die Schlacken, Th. Prisc. 1, 1. – b) Plur. purgationes, Abführungsmittel, Cic. ep. 16, 10, 1. – II) übtr.: A) die Berichtigung, Klarstellung, decreti cuiuspiam ex philosophia perperam invulgati purgatio, Gell. 18, 2, 6. – B) die Entschuldigung, Rechtfertigung, Ter., Cic. u.a. – C) die relig. Reinigung von der Sculd, die Sühne, Plin. 15, 135. Fest. 213 (a), 26.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > purgatio

  • 5 pūrgātiō

        pūrgātiō ōnis, f    [purgo], a cleansing, purging: alvi: purgationibus consumptus es.—Fig., an apology, justification, T.: purgatio est, cum factum conceditur, culpa removetur.
    * * *

    Latin-English dictionary > pūrgātiō

  • 6 purgatio

    purgātĭo, ōnis, f. [id.], a cleansing, purging.
    I.
    Lit.: cloacarum, Trajan. ap. Plin. Ep. 10, 41 fin.:

    menstrua,

    the monthly courses of women, Plin. 32, 10, 46, § 131; so,

    feminarum,

    id. 20, 9, 34, § 86; 20, 14, 53, § 148; 24, 13, 72, § 116; 30, 14, 44, § 129; Sen. Q. N. 3, 16:

    alvi,

    a purging, Cic. N. D. 3, 22, 57;

    also simply purgatio,

    id. Fam. 16, 10, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    A religious purgation or purification from guilt, an expiation, Plin. 15, 30, 40, § 135; Vulg. Heb. 1, 3.—
    B.
    An apology, justification, Cic. Inv. 1, 11, 15; 2, 31, 94; Ter. Heaut. 4, 1, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > purgatio

  • 7 purgatio

    ōnis f. [ purgo ]
    1) чистка, очистка ( cloacarum PJ); очищение ( menstrua PM)
    p. (alvi) Cato, C, CCочистка кишечника
    2) pl. слабительные средства C
    3) искупление, снятие вины (peccati Ter; caedis PM)
    4) оправдание, извинение (p. et deprecatio C)

    Латинско-русский словарь > purgatio

  • 8 purgatio

    вычищение, починка (1. 1 § 7 D. 43, 21).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > purgatio

  • 9 purgatio

    cleaning out, cleansing / excsuing, justification.

    Latin-English dictionary of medieval > purgatio

  • 10 alvus [1]

    1. alvus, ī, f. (v. griech. αυλός, Rohrflöte, längliche Rundung; vgl. αυλών, Schlucht, litauisch anlýs), eine Wölbung, Höhlung; d.h. I) der untere Teil der Leibeshöhlung mit dem Hauptdarm, durch den die Exkremente abgeführt werden, nachdem die nahrhafteren Bestandteile sich abgesondert haben, der Unterleib, Bauch, Leib und der Darmkanal, A) eig.: purgatio alvi, Cic.: crebra alvi ductio, häufige Klystiere, Cels.: alvum purgare, Sall. fr. u. Cels.: alvum exonerare, inanire, solvere, ciere, movere, ducere, Cels. u. Plin.: alvi profusio, profluvium, alvus fluens, liquida, fusa, cita, soluta, offener Leib, Durchfall, Diarrhöe, Cels., Col. u. Plin.: so auch bl. alvus, Col. 6, 7, 2. – dagegen alvum astringere, cohibere, comprimere, supprimere, firmare, sistere, inhibere, Cels. u. Plin. – meton., a) der offene Leib, die Ausleerung, der Stuhlgang, M. Caes. bei Fronto ad Marc. Caes. 5, 55 (70). p. 91, 30 N. – b) der Unrat, die Exkremente, alvus nigra, pallida, rufa etc., Cels.: alvum deicere, abführen, Cato r.r.: alvum superiorem deicere, vomieren, Cato r.r.: alvus non descendit, er hat keinen Stuhlgang, Cels. – B) übtr.: 1) der Leib der Schwangern, die Bauchhöhle, in der der uterus (die Gebärmutter) liegt, der Mutterleib, Plaut, Cic. u.a. – 2) der Magen u. die Verdauungswerkzeuge übh., Cic. de nat. deor. 2, 136. Ov. met. 6, 651. – II) der Bauch, Rumpf des Schiffes, Tac. hist. 3, 47. – III) der Bienenkorb, Bienenstock, Varr., Col. u. Plin. – IV) das Gehäuse des Granatapfels usw., quaedam (poma) alvo continentur, ut granata, Plin. 15, 115. – / alvus gen. masc., Acc. ann. fr. II. M. ( bei Non. 193, 26). Plaut. Pseud. 823 (u.a. Altlateiner b. Charis. 80 sq. u. Prisc. 6, 84). Iul. Obsequ. 40 (100).

    lateinisch-deutsches > alvus [1]

  • 11 porto

    porto, āvī, ātum, āre (vgl. porta), befördern = tragen, führen, fahren, bringen, darbringen, dah. auch = bei sich od. mit sich führen, mitnehmen, weg-, fortschaffen, u. = herbeitragen, -schaffen, hinschaffen, zubringen, überbringen, zuführen, I) eig., konkr. Objj.: 1) im allg.: a) lebl. Objj.: α) v. Pers.: onera, Caes.: onus molestum, Hor.: uteri onus, Verg.: arma, Sall.: vix arma, Curt.: cibum et arma, Sall.: sparos, lanceas, sudes, Sall.: fustes, heimtragen, nach Hause schleppen, Hor.: aquam, Curt.: odores et purpuras et auro pensanda (v. Kaufleuten), Sen.: commeatum secum, Caes.: secum patrios penates, Verg.: utensilia secum, Sen.: ad usum belli gazam secum, Curt.: copias secum, Sall.: omnia mecum porto mea, Cic. – m. Ang. womit? worauf? worin? worunter? u. dgl., durch Abl. od. durch Praepp.: pedibus me porto meis, Iuven.: caput abscisum manibus, Hor.: panem umeris, Hor.: onera umeris, Curt. (u. so umeris onera portantes, Lastträger, Curt.): dorso graviora arma, Curt.: plostris merces (v. Kaufleuten), Auct. b. Afr.: aquam vasis, Curt.: cadavera in arca, Hor.: rugas frontis in vertice, Ov.: fasciculum librorum sub ala ut rusticum agnum, Hor.: in triumpho Massiliam, bei der Siegesfeier das Bildnis Massilias einhertragen, Cic. – m. Ang. von wo? u. wohin? durch Advv. od. durch Praepp. od. durch bl. Abl. od. Acc. loc., simul multa undique portari agique, quae etc., Caes.: primitias frugum eo (dahin) donaque alia, Liv.: commeatus ab urbe in castra, Liv.: munera ad alqm patriis ab oris, Verg.: de proximo rure Abderam oppidum caudices ligni plurimos funiculo brevi circumdatos, Gell.: commeatum ad castra Pompei ex oppido, Auct. b. Hisp.: pecuniam Faesulas ad Manlium, Sall.: Romae domum ad Antonium frumentum, Cic.: id frumentum ad exercitum in Macedoniam, Liv.: donum amplum ad mea templa, Liv.: ad eosdem deos merita dona, Liv.: viaticum ad hostem, Cic.: commeatum ad alqm, Caes.: ea quae portantur ad exercitus, die Zufuhren zu den H., Liv.: port. tabulas et statuas in Italiam, Vell.: stipendium in Africam, Sall.: poet., titubantem ad moenia gressum, Sil. 10, 632. – poet. m. Ang. wohin? durch Dat., avari Pygmalionis opes pelago (auf das M.), Verg. Aen. 1, 363: obvia ora duci, zum F. emporschauen, Sil. 1, 313. – m. Ang. auf welchem Wege? durch per u. Akk., itinera, per quae commeatus necessarii portabantur, Amm.: per aversa portatae arva carinae, Sil.: ego sum, qui iussa per auras verba patris porto, Ov. – m. Ang. wem? durch Dat., commeatus legionibus, Tac.: dona alci, Verg.: donum ex auri pondo quadraginta Iunom, Liv.: crateram auream donum (als G.) Apollini Delphos, Liv. – β) v. lebl. Subjj.: inspice, quid portem, Ov.: iunctae aliae quinqueremes turres contabulatas portabant, Liv.: naves, quae alimenta portabant et machinas, an Bord hatten, Amm. (vgl. no. b, α). – m. Ang. worin? durch in u. Abl., nigrum niveo portans in corpore virus lolligo, Ov. hal. 131 H. – m. Ang. auf welchem Wege? durch per u. Akk., rara per caelum cum venti nubila portant, Lucr. 4, 441. – b) leb. Wesen: α) v. leb. Subjj.: equus ut me portet, alat rex, Hor.: quem Thracius albis portat equus bicolor maculis, Verg. – m. Ang. womit? worauf? worin? durch Abl. od. durch Praepp., lecticā portari, Cic.: dorso grandiuscularum puellarum portari (v. kleinen Kindern), Hieron.: in suo sinu natos portari, Ov. – m. Ang. von wo? od. wohin? durch Advv. od. durch Praepp. od. durch bl. Abl. od. Acc. loc., nec te comitem (als B.) hinc portare Crëusam fas, Verg.: quo portas puerum? Ter.: port. hominem ad Baias Neapoli (von N.) octaphoro Aniciano, Cic.: puerum Romam docendum (zum Unterricht), Hor.: duas legiones in Macedoniam, Liv.: legiones secum in Hispaniam, Liv.: a triumphalibus liberis portari in rogum, Plin. – poet. m. Ang. wohin? durch Dat., catulum cubili, Nemes. cyn. 155: tumulo portaris et igni, Auct. consol. ad Liv. 125. – β) v. lebl. Subjj.: tergum Bienoris haud solitum quemquam portare nisi ipsum, Ov. met. 12, 346: uti nulla navis, quae milites portaret (an Bord hatte), desideraretur, Caes. b. G. 5, 23, 3. – poet. m. Ang. auf welchem Wege? durch Abl., nam te iam septima portat omnibus errantem terris et fluctibus aestas, durch alle Länder u. Meere, Verg. Aen. 1, 755. – 2) (poet.) insbes., jmdm. etw. beibringen, vulnus cuspide, Sil. 17, 451. – II) übtr., abstr. Objj.: 1) im allg.: α) v. Pers.: tantum ego nunc porto a portu tibi boni, Plaut.: di boni, boni quid porto! Ter.: memineritis vos divitias decus gloriam in dextris vostris portare, Sall.: ad coniuges liberosque laetum nuntium portabant, Liv.: tristitiam tradam protervis in mare portare ventis, Hor.: sociis atque amicis auxilia portabant, Sall.: hic vobis bellum et pacem portamus, Liv.: bellum, o terra hospita, portas, Verg.: multa patri mandata dabat portanda, Verg.: has spes cogitationesque secum portantes urbem ingressi sunt, Liv. – β) v. Lebl.: nescio quid peccati portat haec purgatio, diese Entschuldigung enthält (verrät) irgendein Vergehen, Ter. heaut. 625. – 2) insbes., jmdm. etw. bringen = etw. zufügen, alci aliquam fallaciam, jmdm. einen Betrug spielen, Ter. Andr. 433: v. Lebl., hora cruentam quae stragem Libyae portet, blutige Vernichtung bringt, Sil. 5, 89.

    lateinisch-deutsches > porto

  • 12 tricesimarius

    trīcēsimārius, a, um (tricesimus), zum dreißigsten gehörig, purgatio, am dreißigsten Tage, monatliche, Sex. Placit. de medic. 13, 3.

    lateinisch-deutsches > tricesimarius

  • 13 porto

    porto, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] porter, transporter. [st2]2 [-] au fig. porter, apporter, causer.
    * * *
    porto, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] porter, transporter. [st2]2 [-] au fig. porter, apporter, causer.
    * * *
        Porto, portas, portare. Plaut. Porter.
    \
        Fessum regem humeris subleuant, validius fatigatum ex toto portant. Plin. Du tout.
    \
        Auxilium portare alicui. Sallust. Luy aider.
    \
        Porto hoc iurgium ad vxorem. Terent. Je luy porte ceste querelle, Je la vay tanser.
    \
        Nescio quid peccati portet haec purgatio. Terent. Ceste excusation denote qu'il y a quelque faulte en son cas.

    Dictionarium latinogallicum > porto

  • 14 alvus

    1. alvus, ī, f. (v. griech. αυλός, Rohrflöte, längliche Rundung; vgl. αυλών, Schlucht, litauisch anlэs), eine Wölbung, Höhlung; d.h. I) der untere Teil der Leibeshöhlung mit dem Hauptdarm, durch den die Exkremente abgeführt werden, nachdem die nahrhafteren Bestandteile sich abgesondert haben, der Unterleib, Bauch, Leib und der Darmkanal, A) eig.: purgatio alvi, Cic.: crebra alvi ductio, häufige Klystiere, Cels.: alvum purgare, Sall. fr. u. Cels.: alvum exonerare, inanire, solvere, ciere, movere, ducere, Cels. u. Plin.: alvi profusio, profluvium, alvus fluens, liquida, fusa, cita, soluta, offener Leib, Durchfall, Diarrhöe, Cels., Col. u. Plin.: so auch bl. alvus, Col. 6, 7, 2. – dagegen alvum astringere, cohibere, comprimere, supprimere, firmare, sistere, inhibere, Cels. u. Plin. – meton., a) der offene Leib, die Ausleerung, der Stuhlgang, M. Caes. bei Fronto ad Marc. Caes. 5, 55 (70). p. 91, 30 N. – b) der Unrat, die Exkremente, alvus nigra, pallida, rufa etc., Cels.: alvum deicere, abführen, Cato r.r.: alvum superiorem deicere, vomieren, Cato r.r.: alvus non descendit, er hat keinen Stuhlgang, Cels. – B) übtr.: 1) der Leib der Schwangern, die Bauchhöhle, in der der uterus (die Gebärmutter) liegt, der Mutterleib, Plaut, Cic. u.a. – 2) der Magen u. die Verdauungswerkzeuge übh., Cic. de nat. deor. 2, 136. Ov. met. 6, 651. – II)
    ————
    der Bauch, Rumpf des Schiffes, Tac. hist. 3, 47. – III) der Bienenkorb, Bienenstock, Varr., Col. u. Plin. – IV) das Gehäuse des Granatapfels usw., quaedam (poma) alvo continentur, ut granata, Plin. 15, 115. – alvus gen. masc., Acc. ann. fr. II. M. ( bei Non. 193, 26). Plaut. Pseud. 823 (u.a. Altlateiner b. Charis. 80 sq. u. Prisc. 6, 84). Iul. Obsequ. 40 (100).
    ————————
    2. alvus, a, um, s. albus .

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > alvus

  • 15 porto

    porto, āvī, ātum, āre (vgl. porta), befördern = tragen, führen, fahren, bringen, darbringen, dah. auch = bei sich od. mit sich führen, mitnehmen, weg-, fortschaffen, u. = herbeitragen, -schaffen, hinschaffen, zubringen, überbringen, zuführen, I) eig., konkr. Objj.: 1) im allg.: a) lebl. Objj.: α) v. Pers.: onera, Caes.: onus molestum, Hor.: uteri onus, Verg.: arma, Sall.: vix arma, Curt.: cibum et arma, Sall.: sparos, lanceas, sudes, Sall.: fustes, heimtragen, nach Hause schleppen, Hor.: aquam, Curt.: odores et purpuras et auro pensanda (v. Kaufleuten), Sen.: commeatum secum, Caes.: secum patrios penates, Verg.: utensilia secum, Sen.: ad usum belli gazam secum, Curt.: copias secum, Sall.: omnia mecum porto mea, Cic. – m. Ang. womit? worauf? worin? worunter? u. dgl., durch Abl. od. durch Praepp.: pedibus me porto meis, Iuven.: caput abscisum manibus, Hor.: panem umeris, Hor.: onera umeris, Curt. (u. so umeris onera portantes, Lastträger, Curt.): dorso graviora arma, Curt.: plostris merces (v. Kaufleuten), Auct. b. Afr.: aquam vasis, Curt.: cadavera in arca, Hor.: rugas frontis in vertice, Ov.: fasciculum librorum sub ala ut rusticum agnum, Hor.: in triumpho Massiliam, bei der Siegesfeier das Bildnis Massilias einhertragen, Cic. – m. Ang. von wo? u. wohin? durch Advv. od. durch Praepp. od. durch bl. Abl.
    ————
    od. Acc. loc., simul multa undique portari agique, quae etc., Caes.: primitias frugum eo (dahin) donaque alia, Liv.: commeatus ab urbe in castra, Liv.: munera ad alqm patriis ab oris, Verg.: de proximo rure Abderam oppidum caudices ligni plurimos funiculo brevi circumdatos, Gell.: commeatum ad castra Pompei ex oppido, Auct. b. Hisp.: pecuniam Faesulas ad Manlium, Sall.: Romae domum ad Antonium frumentum, Cic.: id frumentum ad exercitum in Macedoniam, Liv.: donum amplum ad mea templa, Liv.: ad eosdem deos merita dona, Liv.: viaticum ad hostem, Cic.: commeatum ad alqm, Caes.: ea quae portantur ad exercitus, die Zufuhren zu den H., Liv.: port. tabulas et statuas in Italiam, Vell.: stipendium in Africam, Sall.: poet., titubantem ad moenia gressum, Sil. 10, 632. – poet. m. Ang. wohin? durch Dat., avari Pygmalionis opes pelago (auf das M.), Verg. Aen. 1, 363: obvia ora duci, zum F. emporschauen, Sil. 1, 313. – m. Ang. auf welchem Wege? durch per u. Akk., itinera, per quae commeatus necessarii portabantur, Amm.: per aversa portatae arva carinae, Sil.: ego sum, qui iussa per auras verba patris porto, Ov. – m. Ang. wem? durch Dat., commeatus legionibus, Tac.: dona alci, Verg.: donum ex auri pondo quadraginta Iunom, Liv.: crateram auream donum (als G.) Apollini Delphos, Liv. – β) v. lebl. Subjj.: inspice, quid portem, Ov.: iunctae aliae quinqueremes turres contabulatas
    ————
    portabant, Liv.: naves, quae alimenta portabant et machinas, an Bord hatten, Amm. (vgl. no. b, α). – m. Ang. worin? durch in u. Abl., nigrum niveo portans in corpore virus lolligo, Ov. hal. 131 H. – m. Ang. auf welchem Wege? durch per u. Akk., rara per caelum cum venti nubila portant, Lucr. 4, 441. – b) leb. Wesen: α) v. leb. Subjj.: equus ut me portet, alat rex, Hor.: quem Thracius albis portat equus bicolor maculis, Verg. – m. Ang. womit? worauf? worin? durch Abl. od. durch Praepp., lecticā portari, Cic.: dorso grandiuscularum puellarum portari (v. kleinen Kindern), Hieron.: in suo sinu natos portari, Ov. – m. Ang. von wo? od. wohin? durch Advv. od. durch Praepp. od. durch bl. Abl. od. Acc. loc., nec te comitem (als B.) hinc portare Crëusam fas, Verg.: quo portas puerum? Ter.: port. hominem ad Baias Neapoli (von N.) octaphoro Aniciano, Cic.: puerum Romam docendum (zum Unterricht), Hor.: duas legiones in Macedoniam, Liv.: legiones secum in Hispaniam, Liv.: a triumphalibus liberis portari in rogum, Plin. – poet. m. Ang. wohin? durch Dat., catulum cubili, Nemes. cyn. 155: tumulo portaris et igni, Auct. consol. ad Liv. 125. – β) v. lebl. Subjj.: tergum Bienoris haud solitum quemquam portare nisi ipsum, Ov. met. 12, 346: uti nulla navis, quae milites portaret (an Bord hatte), desideraretur, Caes. b. G. 5, 23, 3. – poet. m. Ang. auf welchem Wege? durch Abl., nam
    ————
    te iam septima portat omnibus errantem terris et fluctibus aestas, durch alle Länder u. Meere, Verg. Aen. 1, 755. – 2) (poet.) insbes., jmdm. etw. beibringen, vulnus cuspide, Sil. 17, 451. – II) übtr., abstr. Objj.: 1) im allg.: α) v. Pers.: tantum ego nunc porto a portu tibi boni, Plaut.: di boni, boni quid porto! Ter.: memineritis vos divitias decus gloriam in dextris vostris portare, Sall.: ad coniuges liberosque laetum nuntium portabant, Liv.: tristitiam tradam protervis in mare portare ventis, Hor.: sociis atque amicis auxilia portabant, Sall.: hic vobis bellum et pacem portamus, Liv.: bellum, o terra hospita, portas, Verg.: multa patri mandata dabat portanda, Verg.: has spes cogitationesque secum portantes urbem ingressi sunt, Liv. – β) v. Lebl.: nescio quid peccati portat haec purgatio, diese Entschuldigung enthält (verrät) irgendein Vergehen, Ter. heaut. 625. – 2) insbes., jmdm. etw. bringen = etw. zufügen, alci aliquam fallaciam, jmdm. einen Betrug spielen, Ter. Andr. 433: v. Lebl., hora cruentam quae stragem Libyae portet, blutige Vernichtung bringt, Sil. 5, 89.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > porto

  • 16 tricesimarius

    trīcēsimārius, a, um (tricesimus), zum dreißigsten gehörig, purgatio, am dreißigsten Tage, monatliche, Sex. Placit. de medic. 13, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > tricesimarius

  • 17 alvus

        alvus ī, f    [AL-], the belly, paunch, bowels, womb: purgatio alvi: spem in alvo continere: matris, H.: in suam sua viscera congerit alvum, stomach, O.— The hold (of a ship), Ta.
    * * *
    belly/paunch/stomach; womb; bowel; bowel movement; hull (ship); beehive; cavity

    Latin-English dictionary > alvus

  • 18 cum or (earlier) quom (not quum)

        cum or (earlier) quom (not quum) conj.    [1 CA-].    I. Prop., of time (cum temporale), constr. with indic. in an independent assertion; with subj. in a subordinate statement.—Fixing a point of time, when, at the time when: Lacrumo, quom in mentem venit, now that, T.: auditis, cum ea breviter dicuntur: eo cum venio: Postera cum lustrabat terras dies, V.: cum contionem habuit: cum proxime Romae fui: cum Italia vexata est: cum stellas fugarat dies, V.: quom non potest haberi, cupis, T.: tempus cum pater iacebat: eo tempore, cum necesse erat: memini noctis illius, cum pollicebar: tunc, cum adempta sunt arma, L.: etiam tum, cum verisimile erit, latratote, not until: cum peroraro, tum requiratis: cum signum dedero, tum invadite, L.: sese, cum opus esset, signum daturum, Cs.: sua bona, cum causae dicendae data facultas sit, tum se experturum, L. — Fixing or defining a period of time, when, while, during the time that, as, as long as, after: Alium esse censes nunc me, atque olim quom dabam? T.: risum vix tenebam, cum comparabas, etc.: tum, cum illum exterminari volebam, putabam, etc.: Hasdrubal, cum haec gerebantur, apud Syphaeum erat, L.—Of repeated action, when, whenever, at times when, as often as, always... when, if: omnes, quom valemus, recta consilia aegrotis damus, T.: cum permagna praemia sunt, est causa peccandi: Cum furit... Profuit aestūs avertere, V.: cum cogniti sunt, retinent caritatem: cum rosam viderat, tum incipere ver arbitrabatur, never until.—In clauses stating a fact, the point or period of time fixed by the main sentence (cum inversum), when, at the time when, and at this time, and meanwhile, and yet: longe iam abieram, quom sensi, T.: dies nondum decem intercesserant, cum filius necatur: Vix ea fatus erat, cum scindit se nubes, V.: multum diei processerat, cum etiamtum eventus in incerto erat, S.: nondum lucebat, cum scitum est: iamque hoc facere apparabant, cum matres procurrerunt, Cs.: Et iam phalanx ibat... flammas cum puppis Extulerat, V.: anni sunt octo, cum interea invenitis, etc.: cum interim milites domum obsidere coeperunt: nondum centum anni sunt, cum lata lex est.—Describing a time by natural events, when, while, as soon as: ipsi, cum iam dilucesceret, deducuntur: cum lux adpropinquaret.—In narration, describing the occasion or circumstances of an action (cum historicum), when, on the occasion that, under the circumstances that, while, after.—With imperf: Magistratus quom ibi adesset, occeptast agi, T.: Marius, cum secaretur, vetuit se adligari: Caesar cum ab hoste non amplius abesset... legati revertuntur, Cs.: heri, cum vos non adessetis: cum ad tribum Polliam ventum est, et praeco cunctaretur, ‘cita,’ inquit, etc., L.: Socrates, cum XXX tyranni essent, pedem portā non extulit, as long as: vidi, Cum tu terga dares, O.: is cum interrogaretur... respondit.—With maxime, just as, precisely when: Caesar, cum maxime furor arderet Antoni, exercitum comparavit: cum maxime agmen explicaretur, adoriuntur, L. — With perf: hic pagus, cum domo exisset, Cassium interfecerat, Cs.: cum domos vacuas fecissent, iunguntur nuptiis, L.: cum fanum expilavisset, navigabat Syracusas. — Of repeated occasions, when, whenever, on every occasion that, as often as.—With imperf: dispersos, cum longius procederent, adoriebatur, Cs.: saepe, cum aliquem videret, etc., on seeing, N.: numquam est conspectus, cum veniret. — With pluperf: Cum cohortes ex acie procucurrissent, Numidae effugiebant, Cs.: qui cum in convivium venisset: quantum obfuit multis, cum fecissent, etc.—Describing a time named in the principal sentence, when, such that, in which: Si ullum fuit tempus quom ego fuerim, etc., T.: fuit antea tempus, cum Galli superarent, Cs.: vigesimo anno, cum tot praetores in provinciā fuissent: eodem anno, cum omnia infida essent, L.: biduum supererat, cum frumentum metiri oporteret, in which, Cs.: fuit cum arbitrarer, etc.: audivi cum diceret, etc.—    II. Meton., of identical actions, when, in that, by the fact that: Qui quom hunc accusant, Naevium accusant, T.: quae cum taces, nulla esse concedis: quod cum facit, iudicat, etc.: senatum intueri videor, cum te videor, L.: loco ille motus est, cum ex urbe est depulsus: quod cum dederis, illud dederis, ut, etc.: illa scelera, cum eius domum evertisti (which you committed) in uprooting: purgatio est cum factum conceditur, culpa removetur.—In hypothesis, assuming a fact, when, if: ad cuius fidem confugiet, cum per eius fidem laeditur, etc.—Contrary to fact, when, if, if at such a time: haec neque cum ego dicerem, neque cum tu negares, magni momenti nostra esset oratio: quod esset iudicium, cum tres... adsedissent?—Explaining a feeling, etc., that, because, for: Dis habeo gratiam, Quom adfuerunt liberae, T.: gratulor tibi, cum tantum vales. — As connective, correl. with tum, while, when; cum... tum, as... so, both... and, and besides, while... especially: Quom id mihi placebat, tum omnes bona dicere, T.: cum omnes eo convenerant, tum navium quod ubique fuerat coëgerant, Cs.: qui cum multa providit, tum quod te consulem non vidit: movit patres cum causa, tum auctor, L.—In the adverb. phrase cum maxime, with ellips. of predicate, in the highest degree, most: hanc Amabat, ut quom maxime, tum Pamphilus, as much as ever, T.: ea, quae fiunt cum maxime, i. e. at this very moment: sed cum maxime tamen hoc significabat, precisely this: quae multos iam annos, et nunc cum maxime, cupit.—    III. Praegn., giving a cause or reason (cum causale), when, since, because, inasmuch as, seeing that, in that, in view of the fact that: haud invito sermo mi accessit tuos, Quom... intellego, T.: Deos quaeso ut sit superstes, Quom veritust facere, etc., T.: an pater familiarissimis suscensuit, cum Sullam laudarent? for praising: quae cum ita sint, videamus, etc.: cum longinqua instet militia, commeatum do, L.: cum tanta multitudo tela conicerent, potestas erat, etc., Cs.: cum esset egens, coepit, etc.: Caesar cum constituisset hiemare in continenti, obsides imperat, Cs.—So often nunc cum, now that, since in fact: nunc vero cum sit unus Pompeius.—Often with praesertim, especially since, more than all when: nam puerum non tollent... Praesertim quom sit, etc., T.: cum praesertim vos aliam miseritis.—With quippe, since evidently, since of course: nihil est virtute amabilius... quippe cum propter virtutem diligamus, etc. — In contrasts, when, while, whereas, while on the contrary, and yet (cum adversativum): finem faciam dicundi, quom ipse finem non facit? T.: quo tandem ore mentionem facitis... cum fateamini, etc.: cum maximis eum rebus liberares... culpam relinquebas: simulat se confiteri, cum interea aliud machinetur.—In concessions, when, although, notwithstanding (cum concessivum): nil quom est, nil defit tamen, T.: pecuniam facere cum posset, non statuit: cum aquae vim vehat ingentem (Druentia), non tamen navium patiens est, L.: patrem meum, cum proscriptus non esset, ingulastis: quam causam dixerat, cum annos ad quinquaginta natus esset?

    Latin-English dictionary > cum or (earlier) quom (not quum)

  • 19 portō

        portō āvī, ātus, āre, freq.    [1 PAR-], to bear, carry, convey, take: hominem ad Baias octophoro: viaticum ad hostem: frumentum secum, Cs.: corpora insueta ad onera portanda, Cs.: sub alā Fasciculum librorum, H.: in suo sinu natos, O.: navis, quae milites portaret, had on board, Cs.: naves commeatum ab Ostiā in Hispaniam ad exercitum portantes, L.: equus ut me portet, H.—Fig., to bear, carry, bring: Di boni, boni quid porto! T.: nescio quid peccati portat haec purgatio, imports, T.: portantia verba salutem, bringing, O.: tristitiam Tradam protervis in mare Portare ventis, H.: sociis atque amicis auxilia, S.: ad coniuges laetum nuntium, L.: vobis bellum et pacem, L.
    * * *
    portare, portavi, portatus V
    carry, bring

    Latin-English dictionary > portō

  • 20 alvus

    alvus, i, f. (m., Att. ap. Prisc. p. 654 P.; 718 ib., and Non. 193, 26; Calv., Ael. Cin., and Laber. ap. Charis. p. 61 P.) [for aluus from alo: venter feminae ab alendo dicta, Paul. ex Fest. p. 8 Müll. and so Varr.; acc. to others kindr. with Sanscr. ulvam = uterus, and this again connected with vulva, volvo; eluô eiluô; Sanscr. val = to turn; O. H. Germ. wallen = to roll], the belly, the paunch, the bowels.
    I.
    Lit.:

    purgatio alvi,

    Cic. N. D. 3, 22:

    forsitan purgat alvum,

    Vulg. Jud. 3, 24; 3, 22; cf. Cic. N. D. 2, 50:

    solvere,

    Cels. 1, 3:

    exonerare,

    Plin. 10, 44, 61, § 126:

    inanire,

    id. 20, 3, 8, § 14 et saep.:

    non descendit alvus,

    is costive, Cels. 2, 7:

    cui satis alvus reddit cotidie,

    id. 2, 12, n. 2:

    alvus cita,

    active, id. 1, 6:

    alvum bonam facere,

    Cato, R. R. 114:

    movere,

    id. ib. 115:

    citare,

    Col. 7, 9, 9:

    adstringere alvum,

    to make costive, Cels. 1, 3; so also: cohibere, comprimere, supprimere, firmare, sistere, inhibere, etc., to bind, constipate, etc.—In plur.:

    ad eliciendas alvos,

    Plin. 19, 5, 26, § 2.—Hence, for excrement:

    alvus varia,

    Cels. 2, 6:

    alvus liquida, nigra, pallida, pinguis,

    id. ib.; and for flux, diarrhœa: alvus corpus ac vires carpit, Col. 6, 7.—
    II.
    Transf.
    A.
    The womb:

    in alvo gestare,

    Plaut. Stich. 2, 1, 5;

    twice in Cic.: cum praegnans Dionysium alvo contineret,

    Cic. Div. 1, 20:

    spes in alvo commendata,

    id. Clu. 12; so Hor. C. 4, 6, 20; id. A. P. 340 al.—
    B.
    The stomach, the digestive organs, Cic. N. D. 2, 54; so id. ib. 2, 50; Ov. M. 6, 651.—
    C.
    A beehive (very freq.):

    mediā alvo, quā introeant apes,

    Varr. R. R. 3, 16, 15:

    alvi melle plenae,

    Plin. 21, 12, 43, § 73:

    si plenae alvi fuerint,

    id. 11, 15, 15, § 40:

    (apes) alvo se continent,

    id. 11, 16, 15, § 43; Col. 9, 8, 1; 9, 14, 7; so id. 9, 15, 11.—
    D.
    Of the basin of the molten sea in the Jewish temple:

    (boves) alvum maris circuibant,

    Vulg. 2 Par. 4, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > alvus

См. также в других словарях:

  • Purgatio — Purgatio, in der Rechtssprache die vor Gericht genügende Entschuldigung; p. contumaciae, des Ungehorsams; p. morae, durch Erfüllung des früher Versäumten und Ersatz der Säumnißfolgen …   Herders Conversations-Lexikon

  • purgatio — index justification Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • PURGATIO — seu Iudicium Dei, sic a veteribus dicuntur probationes et sortilegia, quibus ad reatus examen usi sunt; Ordalium, et eius species, scil. Ferrum candens, Aqua fervida, et Aqua frigida: Symbolum Crucis, et sacra ipsa Eucharistia: Offa iudicialis,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PURGATIO Canonica — apud Honorium III. in V. Compilatione, Alioqui quia publica Fama laborat et manifestae praesumptiones apparent, purgationem super praemissis Canonicam cum manu decima eiusdem dignitatis et ordinis indicatis, passimque in Iure Canonico, est… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PURGATIO Animae — apud Gentiles, triplex credita: illam enim exspirari putabant Aere, Igni et Aquâ. Et quidem ipsa expurgatio in genere, vanni symbolô, in Bacchi sacris fuit repraesentata. Unde, – –– Mystica vannus Iacchi; apud Virgilium Georgie. l. 1. v. 166. et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PURGATIO Vulgaris — vide Purgatio …   Hofmann J. Lexicon universale

  • purgatio —    (s.f.) È la dichiarazione del reo, mediante la quale egli sostiene di avere agito in buona fede, e che la situazione non è così grave come sembra. lex potentior, bona voluntas, bonus animus …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • CASEUM (per) purgatio — per CASEUM purgatio olim non minus in usu, ac per aquam ferventem, panem, alia: cuius exorcismus exstat apud Lindenbrogium post veter. Formulas, p. 7. Effectum orationes in istiusmodi iudicio recitari solitae, satis declarant: inter quas una haec …   Hofmann J. Lexicon universale

  • JEJUNIUM (per) purgatio — per JEJUNIUM purgatio occurrit in LL. Kanuti Regis c. 7. apud Bramptonum, Cum sociis se purget, vel ieiunium ineat, siopus est, et applicetur ad Corsned, et fiat voluntas Dei. Sic Gregor. VII Ieiunium Cardinalibus indixisse, ut Deus ostenderet,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • vulgaris purgatio — Common purgation, the judicium Dei, that is, the trial by water ordeal or fire ordeal was often called vulgaris purgatio to distinguish it from the canonical purgation, which was by the oath of the accused. See 4 Bl Comm 342. See judicium Dei …   Ballentine's law dictionary

  • vulgaris purgatio — /vàlgérss psrgéysh(iy)ow/. Lat. In old English law, common purgation; a name given to the trial by ordeal, to distinguish it from the canonical purgation, which was by the oath of the party. 4 Bl.Comm. 342 …   Black's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»