-
21 Notizbuch
Notizbuch, pugillares (Schreibtafel). – libellus (kleines Buch übh.). – adversaria,n. pl. (die Kladde der Kaufleute). – commentarius (niedergeschriebene Notizen, Heft). – etw. in sein N. eintragen, alqd memoriae causā referre in libellum.
-
22 Schreibtafel
Schreibtafel, tabula litteraria; im Zshg. bl. tabula (Tafel zu Schreibübungen). – pugillares (das aus mehreren Blättern bestehende Notizbuch).
-
23 Tafel
Tafel, tabula (im allg.). – lamina (jedes dünn gearbeitete Stück Metall, Holz etc.). – tabellae. pugillares (aus mehreren Blättern bestehende Schreibtafel, Notizbuch). – mensa (Tisch zum Essen u. zu anderem Gebrauch u. die auf demselben aufgetragenen Speisen, die Mahlzeit, s. »Tisch« die Synon. u. alle auch hierher gehörigen Redensarten mit »Tisch [Tafel]«, bes. wenn es = Essen, Mahlzeit).
-
24 Taschenbuch
[2267] Taschenbuch, pugillares (Schreibtafel).
-
25 Täfelchen
Täfelchen, tabella. – T. zum Schreiben, tabellae; pugillares: die Täfelchen (zum Votieren) verteilen, tabellas ministrare.
-
26 testiculus
testicŭlus, i, m. [st2]1 [-] testicule. [st2]2 [-] vigueur virile, virilité. [st2]3 [-] Apul. orchis (plante).* * *testicŭlus, i, m. [st2]1 [-] testicule. [st2]2 [-] vigueur virile, virilité. [st2]3 [-] Apul. orchis (plante).* * *Testiculus, pe. corr. a Teste Diminutiuum. Author ad Heren. Couillon, Testicule.\Testiculi pugillares. Iuuenalis. A plein poing, Gros comme le poing. -
27 cera
cēra (spätlat. auch caera), ae, f. (verwandt mitκηρός), das Wachs, I) eig.: cera Tarentina, Varr. fr.: alba, Plin.: flava, Ov.: mollissima, Cic.: si omnis cera commutabilis esset, nihil esset cereum, quod commutari non posset, Cic. – Plur., ceras excudere (von Bienen), das Wachs zu Zellen bilden, Verg.: suum quaeque plebs (apium) morem figurandi ceras fingendique servant, Col.: aures occludere ceris, um nicht zu hören, Amm. 29, 2, 14. – Bes. gebraucht zum Bestreichen usw. der Leichen, damit sie sich lange halten, alqm cerā circumlinere, Cic.: alqm cerā circumfundere, Nep. – zum Überziehen der Stimmtäfelchen und Schreibtafeln, ceratam unicuique tabellam dari cerā legitimā, non illā infami ac nefariā, Cic. – zum Bilden von Figuren, fingere e cera solitum esse, ein Wachsbildner (Wachsbossierer) gewesen sein, Cic.: ceris fingendis (Wachsmassen zu Figuren bilden, Wachsfiguren bilden, in Wachs bossieren) et aere fundendo procudendoque oblectari, Iustin.: expressi cerā vultus, Plin.: fictae cerā icones, Plin. – bes. der Ahnenbilder, non ceram illam (imaginum) neque figuram tantam vim in se habere, Sall. Iug. 4, 6. – zum Siegeln, cedo ceram et linum, Plaut.: expressa in cera ex anulo imago alcis, Plaut.: in illo testimonio ceram esse, Cic. – gefärbt zum Schminken, inductā candorem quaerere cerā, Ov. art. am. 3,————199. – zur enkaustischen Malerei, loculatae arculae, ubi discolores sint cerae, Varr.: ceris pingere et picturam inurere, Plin. – II) meton.: a) die mit Wachs überzogene Tafel, in die mit dem metallenen Griffel (stilus) die Buchstaben eingetragen wurden, die Wachstafel, Schreibtafel, codicis extrema cera, Seite, Cic.: ut illa prima postrema ex illis tabulis cerave recitata sunt, Liv.: prima secundo cera versu, die erste Seite des Testamentes in der zweiten Zeile, Hor.: primae duae cerae (testamenti), Seiten, Suet.: cerae ultimae, das Testament, Mart.: alqd ceris mandare, Quint.: ut, si manus vacuas, ceras tamen plenas reportarem, Plin. ep.: nomen in ceras referre, Ov.: pugillares percurrere ceras, Prud. – b) (poet.) Plur. cerae, Wachsbilder = wächserne Ahnenbilder, dispositae generosa per atria cerae, Ov.: exornent undique cerae atria, Iuven. -
28 importune
importūnē, Adv. (importunus), I) unpassend, immitti (v. einem Verse), Gell.: pugillares repetere, zur Unzeit, Paul. dig. – II) schroff, barsch, rücksichtslos, unverschämt, ungestüm, insistere, Cic.: vexare, Iustin.: importune (unverschämt) precabantur, ut etc., Gregor. dial. 1, 9 med.: importunius alci insultare, Lact.: importunissime facere, Gell.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > importune
-
29 membranaceus
membrānāceus, a, um (membrana), I) häutig, aus einer Haut bestehend, pinnae, Plin. 10, 168: pugillares, aus Pergament, Corp. inscr. Lat. 10, 6: ebenso codices, Cassiod. hist. eccl. 2, 16. – II) übtr., häutig = hautähnlich, hautartig, Plin. 16, 126.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > membranaceus
-
30 membraneus
membrāneus, a, um (membrana), aus Pergament, codices, Ulp. dig. 32, 52 in.: pugillares, Mart. 14, 7 in lemm. – subst., membrāneus, ī, m. = τυμπανιστής, der Handpaukenschläger, Gloss. II, 128, 41.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > membraneus
-
31 pugillariarius
pugillāriārius, iī, m. (pugillares), der Verfertiger von Schreibtafeln, Corp. inscr. Lat. 6, 9841.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pugillariarius
-
32 pugillaris
pugillāris, e (pugillus), was man mit einer Faust fassen kann, faustgroß, testiculi, Iuven. 11, 156 (wo die erste Silbe lang steht): tabulae, Amm. 28, 4, 13: cerae, Prud. perist. 9, 15. – subst., pugillāres, ium, m. (sc. libelli od. codicilli), die Schreibtafel, Sen. u.a.: so auch pugillāria, ium, n., Catull. u. Gell.; u. pugillar, āris, n., Auson. epigr. 137 (146), 3, u. pugillāris, is, m., Vulg. Luc. 1, 63 (die Itala hat pugillare, is, n.).Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pugillaris
-
33 pugillatio
1. pugillātio, s. pugilatio.————————2. pugillātio, ōnis, f., die Beförderung von pugillares, eine Art Briefpost, geleitet von einem kaiserl. Prokurator, Corp. inscr. Lat. 14, 2045.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pugillatio
-
34 theca
thēca, ae, f. (θήκη), die Hülle, Decke, die Scheide, grani, Varro: vasa sine thecis, Cic.: nummaria, Cic.: poculorom, Iul. Val.: aureis thecis cultros includunt suos, Ambros. – bes. die lederne Hülle für die Schreibgrirfel u. -röhren, theca calamaria aut graphiaria, Federbüchse, Suet. Claud. 35, 2: thecae cannarum quinque, für fünf Schreibröhren, Edict. Diocl. 10, 17: thecae et pugillares tabulae (notariorum), Amm. 28, 4, 13. -
35 transmitto
trans-mitto (trāmitto), mīsī, missum, ere, I) einen fremden Gegenstand zu einem Punkte hinüber-, über einen Raum hin-, durch einen Raum hindurchschicken = - gehen lassen, also: A) hinüberschicken, -gehen od. - kommen lassen, -bringen, 1) eig.: a) übh.: pecora in campum, Tac.: in formas coactam materiam, Colum. – b) über ein Gewässer, übersetzen lassen, übersetzen, legiones, Vell.: equitatum celeriter, Caes.: m. Angabe wohin? cohortem Usipiorum in Britanniam, Tac.: classem in Euboeam ad urbem Oreum, Liv.: Ligures in naves impositos praeter oram Etrusci maris Neapolim, Liv. – 2) übtr.: a) im allg.: bellum in Italiam, hinüberspielen, Liv.: u. bl. bellum, Tac.: vitia cum opibus suis Romam, Iustin.: vim in alqm, gleichs. loslassen = anwenden, Tac. – b) insbes., überlassen, d.i. α) anvertrauen, huic hoc tantum bellum, Cic. de imp. Pomp. 42. – β) übergeben, abtreten, hereditatem filiae, Plin. ep.: res matris alci, Apul.: poma intacta ore servis, an die Sklaven weitergeben, Tac.: munia imperii, einem anderen abtreten, Tac. – durch Kauf, ut illam transmittas sibi, Plaut. – γ) widmen, suum tempus temporibus amicorum, Cic.: vigiles operi noctes, Suet.B) über od. durch etw. (gehen-, setzen lassen, durchlassen, 1) eig.: a) im allg.: equum per amnem, Liv.: exercitum per fines, Liv. – vehem feni large————onustam, Plin.: lucem, durchlassen, Sen.: favonios, Plin. ep.: imbres, Plin. – b) insbes.: α) durchstechen, -stecken, facem per pectus, Sen. poët.: acum duplicem muliebrem capillum ducentem, Cels. – β) von einem Punkte durch od. über einen Raum usw. hinweg bis zu einem anderen Punkte führen, legen, transmissum per viam tigillum, quer über die Straße gesteckt, Liv.: super templum Augusti ponte transmisso, über den Tempel des Augustus hinweggeführt, Suet. – 2) übtr.: acquiescamus iis, quae iam hausimus, si modo non perforato animo hauriebamus et transmittente quicquid acceperat, durchlassend = vergessend, Sen. ep. 99, 5.C) vorüber-, vorbeilassen, 1) eig.: agmina, Val. Flacc.: hastam, Stat. – 2) übtr., vorüberlassen = fahren lassen, in Frieden lassen, aufgeben, innumeris veluti leo forte potitus caedibus imbelles vitulos mollesque iuvencas transmittit, läßt gehen, läßt unberührt, Stat.: Gangen amnem (die Eroberung des G.), Curt.: Iunium mensem transmissum, man habe aufgegeben, fallen lassen, Tac.II) selbst über od. durch etw. setzen, (übersetzen) -gehen, -laufen, -schwimmen, 1) eig.: a) im allg.: α) m. Acc. des Ortes usw., über den man setzt, Hiberum, Liv.: maria, v. Pers. (zB. discendi aut visendi causā), Cic., v. Vögeln = über die M. fliegen, Cic.: mare, durchschwimmen, Plin.: flumen ponte, Tac.:————Alpes, Liv.: patentes campos cursu, flüchtig durcheilen, Veget.: poet., cursum (wie πορθμεύειν τον πλοῦν), Verg.: sinus transmitti oporteret, Cic.: amne transmisso, Tac.: clementi transmisso clivulo, Apul. – β) absol.: ab eo loco conscendi (habe ich mich eingeschifft), ut transmitterem, Cic.: sin ante transmisisset, Cic.: m. Ang. von wo? u. wohin? inde, Cic.: numquam a Brundisio nisi hieme summā, Cic.: Uticam ab Lilybaeo, Liv.: a Brundisio Dyrrhachium, Suet.: ex Corsica in Sardiniam, Liv.: ex Sardinia ab Lentulo praetore in Africam (v. Schiffen), Liv.: Passiv unpers., in Ebusum insulam transmissum (est), Liv. 22, 20, 7. Vgl. Drak. Liv. 25, 31, 12. – b) insbes.: α) über oder durch einen Raum usw. werfen, -schleudern, u. dgl. tectum lapide vel missili, Plin.: flumina disco, Stat. – übtr., quantum Balearica torto funda potest plumbo medii transmittere caeli, Ov. – β) durchstechen, durchbohren, pectus cuspide, Sil.: von der Waffe, pectus transmittit (durchfährt = durchbohrt) cuspis, Sil. – 2) übtr.: a) übergehen = unbeachtet-, unberücksichtigt-, unberührt lassen, nicht beachten, nicht berücksichtigen (vgl. Ruperti Tac. ann. 4, 55, 1), Hypaepeni transmissi ut minus validi, Tac.: apud quos inania transmittuntur, Tac. – Scaurum silentio transmisit, Tac.: nihil silentio, Tac.: sententiam silentio, deinde oblivio, Tac.: haud fas, Bacche, tuos tacitum transmittere honores, Sil.: qui in————praetura omnibus edictis sine honore ac mentione ulla (ohne jede ehrenvolle Erwähnung) eum transmiserat, Suet. – b) eine Zeit zubringen, durchleben, omne hoc tempus inter pugillares et libellos iucundissimā quiete, Plin. ep.: vitam per obscurum, Sen.: quattuor menses hiemis inediā, Plin.: steriles annos, Stat.: ille, cui multi anni transmissi sunt, dem viele Jahre vergangen, über den v.J. hingegangen sind, Sen. ep. 93, 4. – c) einen Zustand usw. überstehen, durchmachen, febrium ardorem, Plin. ep.: discrimen (v. einem Kranken), Plin. ep.: secessus voluptatis, Plin. ep.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > transmitto
-
36 venabulum
vēnābulum, ī, n. (venor), I) eig.: das Fangeisen, der Jagdspieß, die Schweinsfeder, Cic., Verg. u.a.: aprum venabulo excipere, Quint.: aprum venabulo percutere, Cic.: praeclaram bestiam venabulo transverberare, Cic.: erat in proximo non venabulum aut lancea, sed stilus et pugillares, Plin. ep.: apros frustra in venabula vocas, Sidon. – II) übtr.: venabula sagittarum, große Pfeile in Gestalt der Jagdspieße, Plin. 8, 26.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > venabulum
-
37 Записная
книжка
- pugillares, ium m; adversaria; libellus; -
38 membraneus
membrānĕus, a, um, adj. [id.], of parchment (post-Aug.):pugillares membranei,
Mart. 14, 7 in lemm.:codices,
Dig. 32, 50, 1. -
39 pugillarius
pŭgillārĭus, ii, m. [pugillares], a maker of writing-tablets, Inscr. Orell. 4270. -
40 resumo
rĕ-sūmo, mpsi, mptum, 3, v. a., to take up again, take back, resume ( poet. and in post-Aug. prose).I.Lit. (terra) gentes omnis peperit et resumit denuo, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 64 Müll. (Epich. v. 4 Vahl. p. 168):II.positas (tabellas) resumit,
Ov. M. 9, 524:tela,
id. Am. 2, 9, 34:librum perlectum utique ex integro,
Quint. 10, 1, 20:librum in manus,
id. 10, 4, 3:pugillares,
Plin. Ep. 7, 9, 16:cito elapsum baculum,
Suet. Ner 24:fuscinam,
id. Calig. 30:arma,
id. ib. 48; Tac. H. 2, 44; 4, 76 fin.:praetextas (opp. exuere),
Plin. Pan. 61, 8:pennas,
Ov. M. 4, 664:speciem caelestem,
id. ib. 15, 743.—Trop.: instat anhelanti prohibetque resumere vires, to get or receive again, to recover, Ov. M. 9, 59; so,vires,
id. ib. 9, 193; Just. 20, 5, 1; 24, 7, 1:potentiam,
id. 6, 4, 1:interruptum somnum,
Suet. Aug. 78:animum,
id. Vit. 15:animam,
Sen. Herc. Oet. 25; cf.:resumpto spiritu recreatus est,
Vulg. Judith, 13, 30:nomen gentile (opp. deponere),
Suet. Ner. 41:sacramentum Vespasiani,
Tac. H. 4, 37:militiam,
id. ib. 2, 67; cf.pugnam,
to renew, id. ib. 2, 41:hostilia,
id. A. 12, 15:dominationem per arma,
id. H. 5, 8:libertatem,
id. A. 3, 40; 14, 31; Plin. Pan. 66, 2:curas,
id. ib. 79, 5:nomen,
id. Ep. 5, 6, 12:instituta cultumque patrium,
Tac. H. 4, 64:voluptates (with repetere sollemnia),
id. A. 3, 6 et saep.:aegrotantem,
to restore, Cael. Aur. Acut. 2, 1, 3; 18, 105; id. Tard. 3, 7, 91.
См. также в других словарях:
Pugillāres — Pugillāres, bei den Römern die zu Notizen, eiligen Briefen und Konzepten gebräuchlichen, auch codicilli genannten Schreibtafeln, meist aus Holz, innerhalb des erhabenen Randes mit Wachs überzogen, in das man mit einem spitzen Griffel (stilus) die … Meyers Großes Konversations-Lexikon
PUGILLARES Tabulae — quas iam ante Troiana tempora in usu fuisse, apud Homerum invenimus, ut ait Plin. l. 13. c. 11. primum, ut Alexander docet Wilthemius, in Comment. ad diptychon Leodiense, nec maiores, quam quas pugillô contineres, duabus paginis, aut ternis, aut… … Hofmann J. Lexicon universale
Pugillares tabulae — • Pugillāres (libri, tabulae) маленькие (величиной с кулак, от pugillus) таблички, которые носили как карманную книжку, состоящие из нескольких навощенных листков. Их употребляли также для любовных посланий, что доказывает одна картина в… … Реальный словарь классических древностей
pugillares — noun (in Ancient Rome) Wooden writing tablets, coated with wax, used with a stylus … Wiktionary
CEREI Pugillares — vide infra Pugillares … Hofmann J. Lexicon universale
LIBER — I. LIBER Deus vini, qui et Bacchus, et Dionysius dicitur. Multos autem fuisse Liberos ostendit Diod. Sic. quorum longe celeberrimus est, qui semele et Iove genitus fertur, quem tertium fuisse autumant, et Thebis Boeotiis natum, qui Liber… … Hofmann J. Lexicon universale
POLYPTICA seu POLYPTICHA — melius Polyptycha, libri multorum foliorum, Graece πολύπτυχα. Cum enim chartae et chartacei libri olim in unum volumen conrotularentur; libri contra ex membrana, ex ultiplicibus tabellis et foliis censtruebantur, haud secus ac nostri hodie libri… … Hofmann J. Lexicon universale
ACER — in laminas praecipue secabatur, ciusque ligni colore testudo secta pingebatur olim. Plin. l. 16. c. 43. Haec prima origo iuxuriae, arborem aliâ integi et viliorts ligni e pretiosiore corticem ficri, ut una arbor saepius vaeniret, excogitatae sunt … Hofmann J. Lexicon universale
Book — A book is a set or collection of written, printed, illustrated, or blank sheets, made of paper, parchment, or other material, usually fastened together to hinge at one side. A single sheet within a book is called a leaf, and each side of a leaf… … Wikipedia
Codex — This article is about ancient and medieval books. For other uses, see Codex (disambiguation). Christian Bible as codex A codex (Latin caudex for trunk of a tree or block of wood, book; plural codices) is a book in the format used for modern books … Wikipedia
Bookbinding — A traditional bookbinder at work Old bookbindings … Wikipedia