-
1 praecedo
prae-cēdo, cessī, cessum, ere, vorher-, vorangehen (Ggstz. sequi, consequi), I) eig.: a) intr.: insignis inter eos praecedens consulis filius, Liv.: ille praecedere coepit; ego sequor, Hor.: sex lictoribus praecedentibus, Val. Max.: pr. recto itinere, Plin. ep.: cum equite (Reiterei), Liv.: Lycormam (dem L.) ex itinere, Plin. ep.: tribus quinqueremibus expeditis Piraeum (nach dem P.), Liv.: quaecumque praecedet fera, jedes vor mir aufspringende Wild, Hor.: capita imponentes praecedentium clunibus (v. Hirschen), Plin. – übtr., v. Lebl., vorangehen = vorangetragen werden, praecedentibus facibus, Sen. rhet.: praecedente Victoriā, Suet.: praecedente titulo, qui causam poenae indicaret, Suet. – b) tr.: nunc praecedere puerum, nunc sequi, Plin. ep.: agmen, Verg.: armenta (v. einem Stier), Sen.: custodes suos ad Antigoni castra, Iustin.: nuntios periculi, eher ankommen als usw., Vell. – II) übtr.: A) der Zeit usw. nach vorangehen, vorausgehen, v. Pers., paulum aetate eum praecedens, Quint.: alqm in tribunatu liberorum iure, Plin. ep. – v. Lebl., neque solum interest, quales dies sint, sed etiam quales ante praecesserint, Cels.: fama loquax praecessit ad aures tuas, Ov.: magna Isaeum fama praecesserat, Plin. ep.: praecesserat per multos dies tremor terrae, Plin. ep.: ea causa, quae ante praecesserat, Cels.: nullā praecedente iniuriā (Verletzung), Plin.: praecedentia tempora, Plin. ep.: causa praecedens, Sen. – B) dem Range, den Eigenschaften usw. nach vorangehen, voranstehen, übertreffen, a) dem Range nach: gradum nostrum aut praecedentes aut sequentes, uns dem Range nach voran- od. nachstehend, Vell, 2, 114, 1. – b) den Eigenschaften nach, eum longe praecedunt ingenia viventium, Quint.: amoenitatem tectorum longe praecedit hippodromus, Plin. ep.: pr. omnes, Val. Max.: alqm praecedere vel exaequare, Plin. ep.: m. Abl., reliquos Gallos virtute, Caes.: vestros honores rebus gerendis, Liv.: ohne Acc., aetate, dignitate, usu, Quint. – m. in u. Abl., in eo omnes, Plin. – m. Dat., ut vostrae fortunae meis praecedunt longe, Plaut. asin. 629.
-
2 praecedo
prae-cēdo, cessī, cessum, ere, vorher-, vorangehen (Ggstz. sequi, consequi), I) eig.: a) intr.: insignis inter eos praecedens consulis filius, Liv.: ille praecedere coepit; ego sequor, Hor.: sex lictoribus praecedentibus, Val. Max.: pr. recto itinere, Plin. ep.: cum equite (Reiterei), Liv.: Lycormam (dem L.) ex itinere, Plin. ep.: tribus quinqueremibus expeditis Piraeum (nach dem P.), Liv.: quaecumque praecedet fera, jedes vor mir aufspringende Wild, Hor.: capita imponentes praecedentium clunibus (v. Hirschen), Plin. – übtr., v. Lebl., vorangehen = vorangetragen werden, praecedentibus facibus, Sen. rhet.: praecedente Victoriā, Suet.: praecedente titulo, qui causam poenae indicaret, Suet. – b) tr.: nunc praecedere puerum, nunc sequi, Plin. ep.: agmen, Verg.: armenta (v. einem Stier), Sen.: custodes suos ad Antigoni castra, Iustin.: nuntios periculi, eher ankommen als usw., Vell. – II) übtr.: A) der Zeit usw. nach vorangehen, vorausgehen, v. Pers., paulum aetate eum praecedens, Quint.: alqm in tribunatu liberorum iure, Plin. ep. – v. Lebl., neque solum interest, quales dies sint, sed etiam quales ante praecesserint, Cels.: fama loquax praecessit ad aures tuas, Ov.: magna Isaeum fama praecesserat, Plin. ep.: praecesserat per multos dies tremor terrae, Plin. ep.: ea causa, quae ante praecesserat, Cels.: nullā praecedente iniuriā (Verletzung), Plin.: praece-————dentia tempora, Plin. ep.: causa praecedens, Sen. – B) dem Range, den Eigenschaften usw. nach vorangehen, voranstehen, übertreffen, a) dem Range nach: gradum nostrum aut praecedentes aut sequentes, uns dem Range nach voran- od. nachstehend, Vell, 2, 114, 1. – b) den Eigenschaften nach, eum longe praecedunt ingenia viventium, Quint.: amoenitatem tectorum longe praecedit hippodromus, Plin. ep.: pr. omnes, Val. Max.: alqm praecedere vel exaequare, Plin. ep.: m. Abl., reliquos Gallos virtute, Caes.: vestros honores rebus gerendis, Liv.: ohne Acc., aetate, dignitate, usu, Quint. – m. in u. Abl., in eo omnes, Plin. – m. Dat., ut vostrae fortunae meis praecedunt longe, Plaut. asin. 629.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > praecedo
-
3 praecedentia
praecēdentia, ae, f. (praecedo) = προποδισμός, das Vorwärtsgehen, Fortschreiten, stellarum, Cassiod. de artib. ac discipl. liberal. litt. c. 7 (de astron.) p. 560 (a) ed. Garet.
-
4 praecessio
praecessio, ōnis, f. (praecedo), das Vorangehen, der Vorgang, auch in der Zeit, Chalcid. Tim. 86 u.a. Augustin. serm. 265, 2: temporis, Boëth. in categ. Aristot. 4. p. 284 Migne.
-
5 praecessor
praecessor, ōris, m. (praecedo), der Vorgänger, Eccl.
-
6 praecedentia
praecēdentia, ae, f. (praecedo) = προποδισμός, das Vorwärtsgehen, Fortschreiten, stellarum, Cassiod. de artib. ac discipl. liberal. litt. c. 7 (de astron.) p. 560 (a) ed. Garet.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > praecedentia
-
7 praecessio
praecessio, ōnis, f. (praecedo), das Vorangehen, der Vorgang, auch in der Zeit, Chalcid. Tim. 86 u.a. Augustin. serm. 265, 2: temporis, Boëth. in categ. Aristot. 4. p. 284 Migne.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > praecessio
-
8 praecessor
praecessor, ōris, m. (praecedo), der Vorgänger, Eccl.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > praecessor
См. также в других словарях:
Прецессия — (позднелат. praecessio движение впереди, от лат. praecedo иду впереди, предшествую) то движение твёрдого тела, имеющего неподвижную точку О, которое слагается из вращения с угловой скоростью Ω вокруг оси Oz, неизменно связанной с телом, и … Большая советская энциклопедия
The Falcons School for Girls — Infobox UK school name = The Falcons School for Girls size = latitude = longitude = dms = motto pl = Ut presevero quod praecedo per sulum sententia quod res established = 2000 approx = closed = c approx = type = Independent School religion =… … Wikipedia
ПРЕЦЕССИЯ — (поздпелат. praecessio движение впереди, от лат. praecedo иду впереди, предшествую) движение оси собств. вращения твёрдого тела, вращающегося ок. неподвижной точки, при к ром эта ось описывает круговую конич. поверхность. Напр., волчок, ось к… … Большой энциклопедический политехнический словарь
Суточное вращение Земли — Наклон земной оси по отношению к плоскости эклиптики (плоскости орбиты Земли). Суточное вращение Земли вращение … Википедия
ՅԱՌԱՋԱԳՈՅՆ — (գունի, ից կամ աց.) NBH 2 0332 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 11c, 14c ա. πρότερος prior, anterior. Որ ինչ առաւել յառաջն է. առաջին. հնագոյն. կանխագոյն. նախընթաց. վաղեմի. *Ո՞ պատմեսցէ, զի գիտասցո՛ւք զե՛ւս յառաջագոյնսն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՌԱՋԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 2 0335 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c չ. προάγω, προβαίνω progredior, praecedo προλαμβάνω praeoccupo φθάνω, προφθάνω praevenio anteverto προτερεύω priores partes obtineo. որ եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՌԱՋԱՏԵՄ — (եցի.) NBH 2 0336 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 10c, 11c, 12c ն. եւ չ. ՅԱՌԱՋԱՏԵՄ ՅԱՌԱՋԱՏԻՄ. προκόπτω praecedo, progredior, proficio. որ եւ ՅԱՌԱՋԱՀԱՏԵԼ. Զառաջսն հատանել, եւ յառաջ խաղալ. անցանել զանցանել, կամ անցուցանել զինքն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՌԱՋԵՄ — (եցի.) NBH 2 0337 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 12c, 14c ն. φθάνω praevenio, praeverto. Կանխել. զառաջս առնուլ. *Յառաջեաց զնենգութիւն հերովդի՝ տեսիլն հրեշտակին: Յառաջեաց զհպարտութիւնն ամբարտաւանութեան նորա փելիքս. Եւս … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
