-
1 portisculus
portisculus, ī, m., der Hammer des Rudermeisters, womit er den Takt schlägt, damit die Ruderer die Ruder gleichzeitig in die Höhe ziehen und herabstoßen und so im Takte rudern, Enn. ann. 228. Laber. com. 53. Cato oratt. 63. Fronto de fer. Als. 3. p. 224, 14 N. – im Bilde, ad loquendum atque tacendum habere portisculum, die Direktion, Plaut. asin. 516 (518).
-
2 portisculus
portisculus, ī, m., der Hammer des Rudermeisters, womit er den Takt schlägt, damit die Ruderer die Ruder gleichzeitig in die Höhe ziehen und herabstoßen und so im Takte rudern, Enn. ann. 228. Laber. com. 53. Cato oratt. 63. Fronto de fer. Als. 3. p. 224, 14 N. – im Bilde, ad loquendum atque tacendum habere portisculum, die Direktion, Plaut. asin. 516 (518).Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > portisculus
-
3 celeuma
celeuma, atis, n. (κέλευμα, κέλευσμα), I) das Kommando des celeustes (w. s.), durch Zuruf u. Angabe des Taktes mit dem Hammer (portisculus), nach dem die Ruder in die Höhe u. herabgestoßen werden mußten, Mart. 3, 67, 4. Rut. Nam. 1, 370 (u. dazu Zumpt). Sidon. ep. 2, 10. carm. v. 27 (u. dazu Savaro S. 153). Ascon. ad Cic. div. in Caecil. 55. p. 122, 6 B. – II) ein fröhliches Liedchen, ein Jauchzer, Jodler der Weinkelterer, Vulg. Ierem. 25, 30; 48, 33; 51, 14. – / Nbf. celeuma, ae, f. Ven. Fort. vit. S. Mart. 4, 423 (wo Abl. celeumā).
-
4 hortator
hortātor, ōris, m. (hortor), der Aufmunterer, Ermunterer, I) im allg., absol., isto hortatore, auctore, intercessore, Cic.: hortator bonus, Ov.: m. obj. Genet., animorum, Ov.: studii, zum usw., Cic.: caedis, Cic.: pugnae, Ov.: m. Genet. Gerund., hort. belli Romanis inferendi, Treb. Poll.: audendi in tempore consideratus hort., Amm.: m. ad u. Akk. Gerund., auctores hortatoresque ad me restituendum tam multi fuerunt, ut etc., Cic. post red. ad Quir. 9: m. ut u. Konj., accedebat hortator assiduus Sallustius, ut etc., Cic. ad Att. 1, 11, 1. – II) insbes.: a) als milit. t. t., der Ermutiger, Anfeuerer der Soldaten, rex ipse hortator aderat, Liv.: Marcellus mediam aciem hortator testisque praesens firmabat, Liv. – b) = κελευστής (lat. auch pausarius, portisculus), der Rudermeister, der die Ruderer im Takte hält und durch Zuruf zur Arbeit ermuntert (s. Non. 151, 19. Isid. orig. 19, 2, 4). Plaut. merc. 696. Enn. ann. 480. Ov. met. 3, 619. Corp. inscr. Lat. 6, 10075.
-
5 celeuma
celeuma, atis, n. (κέλευμα, κέλευσμα), I) das Kommando des celeustes (w. s.), durch Zuruf u. Angabe des Taktes mit dem Hammer (portisculus), nach dem die Ruder in die Höhe u. herabgestoßen werden mußten, Mart. 3, 67, 4. Rut. Nam. 1, 370 (u. dazu Zumpt). Sidon. ep. 2, 10. carm. v. 27 (u. dazu Savaro S. 153). Ascon. ad Cic. div. in Caecil. 55. p. 122, 6 B. – II) ein fröhliches Liedchen, ein Jauchzer, Jodler der Weinkelterer, Vulg. Ierem. 25, 30; 48, 33; 51, 14. – ⇒ Nbf. celeuma, ae, f. Ven. Fort. vit. S. Mart. 4, 423 (wo Abl. celeumā). -
6 hortator
hortātor, ōris, m. (hortor), der Aufmunterer, Ermunterer, I) im allg., absol., isto hortatore, auctore, intercessore, Cic.: hortator bonus, Ov.: m. obj. Genet., animorum, Ov.: studii, zum usw., Cic.: caedis, Cic.: pugnae, Ov.: m. Genet. Gerund., hort. belli Romanis inferendi, Treb. Poll.: audendi in tempore consideratus hort., Amm.: m. ad u. Akk. Gerund., auctores hortatoresque ad me restituendum tam multi fuerunt, ut etc., Cic. post red. ad Quir. 9: m. ut u. Konj., accedebat hortator assiduus Sallustius, ut etc., Cic. ad Att. 1, 11, 1. – II) insbes.: a) als milit. t. t., der Ermutiger, Anfeuerer der Soldaten, rex ipse hortator aderat, Liv.: Marcellus mediam aciem hortator testisque praesens firmabat, Liv. – b) = κελευστής (lat. auch pausarius, portisculus), der Rudermeister, der die Ruderer im Takte hält und durch Zuruf zur Arbeit ermuntert (s. Non. 151, 19. Isid. orig. 19, 2, 4). Plaut. merc. 696. Enn. ann. 480. Ov. met. 3, 619. Corp. inscr. Lat. 6, 10075.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > hortator
См. также в других словарях:
PORTISCULUS — vide infra, Rescripti ad flagrum … Hofmann J. Lexicon universale
НАВИГАЦИЯ — • Navigatio, ναυτιλία. Мореплавание достигло у греков, которые самой природой были направлены на морскую стихию, уже рано известной степени совершенства. Гомеровский корабль (ср. Autenricht, hom. Wörterbuch и Fridrichs, hom. Realien,… … Реальный словарь классических древностей
CELEUSMA — apud Martialem, l. 3. Epigr. 67. v. 1. s. Cessatis pueri nihilque nostis; Vatreno, Eridanoque pigriores: Quorum per vada tarda navigantes, Lentos tingitis ad celeusma remos: Graece κέλευσμα, clamor est et hortatio nautica, quâ se invicem nautae,… … Hofmann J. Lexicon universale
Römische Marine — Flottenoperationen und Seeschlachten während des zweiten Triumvirats 43 31 v. Chr. Pompeius … Deutsch Wikipedia
CASTERIA — apud Plautum in Asinariu Actus 3. sc. 1. v. 16. Quin pol si reposui remum, Sola egu in casteria, pro schasteria, seu chasteria, Salmasio; quid sit, hisce exponit Lutatius, ad Stat. Theb. Signô de puppe datô. A gubernatore, inquit. Nam pertica… … Hofmann J. Lexicon universale
HORATOR — Graece Κελευςτὴς officium nauticum dicebatur, qui pertica signum dabat remigandi. Ovidius Met. l. 3. v. 618. Et qui requiemque modumque Vore dabat remis animorum hortator Epopeus. Cuiussoco tubam adhibet Seneca Agamemn. Actu. 3. v. 426. Signum… … Hofmann J. Lexicon universale
NAVIGATIO — Phaedro l. 4. fab. 6. Mortis professio dicta, cum ait: Utinam ne unquam Pelei nemoris iugo Pinus bipenni condidisset Thessala, Nec ad professae mortis audacem viam Fabricâsset Argus opere Palladiô ratem. Cui fert suffragium Iuvenal. Sat. 12. v.… … Hofmann J. Lexicon universale
RESCRIPTI sub flagrum — apud Catonem, in dissuasionede Rege Attalo et vectigalibus Asiae, C. Liciniô Praetore remiges scripti sub portisculum, sub flagrum rescripti (vulgo legitur conscripti) veniêre passim: ut apud Caesarem, l. 1. Bell. Gall. c. 42. Rescripti ad equum … Hofmann J. Lexicon universale