Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

poppaea

  • 1 Poppaea

    Poppaea, ae, f., Gemahlin des Kaisers Nero, Suet. Ner. 35, 1. – Dav. Poppaeānus, a, um, poppäanisch, pinguia Poppaeana, ein von der Poppäa erfundenes Schönheitsmittel zur Erhaltung der zarten Haut, das aus mit Eselsmilch angefeuchtetem Brotteige bestand, der vor dem Schlafengehen auf das Gesicht gelegt wurde, Iuven. 6, 461.

    lateinisch-deutsches > Poppaea

  • 2 Poppaea

    Poppaea, ae, f., Gemahlin des Kaisers Nero, Suet. Ner. 35, 1. – Dav. Poppaeānus, a, um, poppäanisch, pinguia Poppaeana, ein von der Poppäa erfundenes Schönheitsmittel zur Erhaltung der zarten Haut, das aus mit Eselsmilch angefeuchtetem Brotteige bestand, der vor dem Schlafengehen auf das Gesicht gelegt wurde, Iuven. 6, 461.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Poppaea

  • 3 Poppaea

    Poppaeus, i, m.; Poppaea, ae, f., the name of a Roman gens.
    I.
    Masc., Poppaeus Sabinus, Tac. A. 1, 80; 4, 46; 5, 10;

    6, 39: Poppaeus Silvanus,

    id. H. 2, 86; 3, 50.—
    II.
    Fem.:

    Poppaea (on inscrr. also Poppea and Poppaia) Sabina,

    wife of the emperor Nero, Suet. Oth. 3; id. Ner. 35; Tac. A. 13, 45 sq.; id. H. 1, 13; 78; Inscr. Orell. 731; 733; Inscr. Fratr. Arval. ap. Marin. tab. XVII. b, p. 123.—Hence,
    B.
    Poppaeā-nus, a, um, adj., named after Poppœa, Poppœan: pinguia, a species of cosmetic (bread-dough mixed with asses' milk), Juv. 6, 465.

    Lewis & Short latin dictionary > Poppaea

  • 4 Poppaea

    ae f. (Sabina)
    Поппея, вторая жена Нерона (после Октавии) T, Su

    Латинско-русский словарь > Poppaea

  • 5 Poppaea

    , ae f (Sabina)
      Поппея Сабина, вторая жена Нерона

    Dictionary Latin-Russian new > Poppaea

  • 6 Poppaeanus

    Poppaeus, i, m.; Poppaea, ae, f., the name of a Roman gens.
    I.
    Masc., Poppaeus Sabinus, Tac. A. 1, 80; 4, 46; 5, 10;

    6, 39: Poppaeus Silvanus,

    id. H. 2, 86; 3, 50.—
    II.
    Fem.:

    Poppaea (on inscrr. also Poppea and Poppaia) Sabina,

    wife of the emperor Nero, Suet. Oth. 3; id. Ner. 35; Tac. A. 13, 45 sq.; id. H. 1, 13; 78; Inscr. Orell. 731; 733; Inscr. Fratr. Arval. ap. Marin. tab. XVII. b, p. 123.—Hence,
    B.
    Poppaeā-nus, a, um, adj., named after Poppœa, Poppœan: pinguia, a species of cosmetic (bread-dough mixed with asses' milk), Juv. 6, 465.

    Lewis & Short latin dictionary > Poppaeanus

  • 7 Poppaeus

    Poppaeus, i, m.; Poppaea, ae, f., the name of a Roman gens.
    I.
    Masc., Poppaeus Sabinus, Tac. A. 1, 80; 4, 46; 5, 10;

    6, 39: Poppaeus Silvanus,

    id. H. 2, 86; 3, 50.—
    II.
    Fem.:

    Poppaea (on inscrr. also Poppea and Poppaia) Sabina,

    wife of the emperor Nero, Suet. Oth. 3; id. Ner. 35; Tac. A. 13, 45 sq.; id. H. 1, 13; 78; Inscr. Orell. 731; 733; Inscr. Fratr. Arval. ap. Marin. tab. XVII. b, p. 123.—Hence,
    B.
    Poppaeā-nus, a, um, adj., named after Poppœa, Poppœan: pinguia, a species of cosmetic (bread-dough mixed with asses' milk), Juv. 6, 465.

    Lewis & Short latin dictionary > Poppaeus

  • 8 gnata

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > gnata

  • 9 nascor

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > nascor

  • 10 Papius

    Pāpius, a, um
    Папий, римск. nomen; наиболее известны
    1) C. P. Celsus, из Ланувия, отец Милана C
    2) C. P., народный трибун в 65 г. до н. э., автор lex Papia de peregrinis exterminandis C
    3) M. P. Mutilus, консул в 9 г. до н. э., провёл со своим коллегой Поппеем Сабином lex Julia et Papia Poppaea de maritandis ordinibus T

    Латинско-русский словарь > Papius

  • 11 Poppaeanus

    Латинско-русский словарь > Poppaeanus

  • 12 Poppaeus

    a, um
    Поппеи, римск. nomen; наиболее известен Q. P. Secundus, проконсул Малой Азии в 19 г. н. э.; вместе с М. Папием Мутилом издал lex Julia et Papia Poppaea против безбрачия (9 г. н. э.) T

    Латинско-русский словарь > Poppaeus

  • 13 Sabina

    I Sabīna, ae f.
    1) сабинянка Prp, O, J, St
    2) (sc. terra) сабинская земля Col
    II Sabīna, ae f.
    1) см. Poppaea S.
    2) Julia S. Augusta, жена императора Адриана Spart
    III Sabīna (herba), ae f. бот.
    можжевельник казацкий (Juniperus Sabina, L) (употреблялся для культовых курений) Cato, O, PM

    Латинско-русский словарь > Sabina

  • 14 Papius

    Pāpius, a, um, Name einer röm. gens, aus der am bekanntesten C. Papius, ein Volkstribun, Urheber der lex Papia de peregrinis exterminandis, Cic. de off. 3, 47. – M. Papius Mutilus, Konsul zu Augustus' Zeit, mit seinem Mitkonsul Poppaeus Urheber der lex Papia Poppaea über die Beförderung der Ehen, Tac. ann. 2, 32. – Papia, die Gattin des Oppianikus, Cic. Clu. 27. – Adi. papisch, lex (s. vorher), Cic. u.a.

    lateinisch-deutsches > Papius

  • 15 suspectus [1]

    1. suspectus, a, um, PAdi. (v. 1. suspicio), I) beargwöhnt, verdächtig, Verdacht erregend, suspectus regi et ipse eum suspiciens novas res cupere, Sall.: meis civibus suspectus, Cic.: nec metues suspecta Cyrum, Hor.: medicina pluribus suspecta, Cic.: locus, Plin. ep.: bellum, vermuteter, Liv. (s. Fabri Liv. 24, 40, 1): eo suspectior, Cic.: suspectissimum quemque sibi haud cunctanter oppressit, Suet. – alqm od. alqd suspectum habere, für verdächtig halten, in Verdacht haben, Caes., Sall. u.a. – m. Abl. wodurch? suspectus societate consilii, Vell. 2, 53, 3: contumaciā suspectus, Curt. 8, 6 (20), 1. – mit de u. Abl., cum filius iamiam patri suspectus esset de noverca, Cic. de off. 3, 94: si provincia de morbis aestate suspecta est, Pallad. 1, 16. – m. super u. Abl., ne super tali scelere suspectum se haberet, Sall. Iug. 71, 5. – mit propter u. Akk., quod propter novitatem posset esse suspectum, Curt. 3, 5 (13), 16. – m. ad u. Akk., ut vilior ob ea regi et suspectior ad omnia fieret, Liv. 35, 14, 4. – m. in u. Akk., Etruria omnis cum Lepido suspecta in tumultum erat, Sall. hist. fr. 1, 45 (48): ne suspectus haberetur in amorem eius, Porphyr. Hor. carm. 2, 4, 21. – m. in. u. Abl., in parricidio, Val. Max. 5, 9, 3: suspectus in eadem Poppaea, Tac. hist. 1, 13: suspectus in eā (filiā), Suet. gr. 16: suspectus et in morte matris fuit, Suet. Vit. 14, 5. – m. Genet., suspectus cupiditatis imperii, Liv. 24, 9, 10 (wo Wölfflin cupiditate lesen will): falso incesti suspecta, Aur. Vict. de vir. ill. 46, 2: dominationis suspecti, ibid. 84, 4: suspectus nimiae spei, Tac. ann. 3, 29: capitalium criminum, ibid. 3, 60: aemulationis, ibid. 13, 9: proditionis, Iustin. 5, 9, 12: ob ea non quidem sceleris, sed contumaciae tamen esse suspectum, Curt. 6, 8 (29), 3. – mit Infin., suspectus consilia eius fovisse, Tac. hist. 1, 46: suspectus bellum malle, ibid. 4, 34: suspectus res novas voluisse, Curt. 9, 10 (41), 21. – II) aktiv = argwöhnend, argwöhnisch, mißtrauisch, Tert. apol. 21 u. de cult. fem. 2, 4 extr.: verb. timidi et suspecti, Cato dist. 4, 44: m. folg. Acc. pers. = jmd. beargwöhnend, gegen jmd. mißtrauisch, Spart. Sev. 15, 5. – Compar. m. de u. Abl., suspectior de obscuris, Amm. 16, 12, 27. – / Amm. 29, 4, 5 Gardth. suspicati; Apul. met. 9, 21 Hildebr. u. Eyssenh. suspectis.

    lateinisch-deutsches > suspectus [1]

  • 16 Papius

    Pāpius, a, um, Name einer röm. gens, aus der am bekanntesten C. Papius, ein Volkstribun, Urheber der lex Papia de peregrinis exterminandis, Cic. de off. 3, 47. – M. Papius Mutilus, Konsul zu Augustus' Zeit, mit seinem Mitkonsul Poppaeus Urheber der lex Papia Poppaea über die Beförderung der Ehen, Tac. ann. 2, 32. – Papia, die Gattin des Oppianikus, Cic. Clu. 27. – Adi. papisch, lex (s. vorher), Cic. u.a.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Papius

  • 17 suspectus

    1. suspectus, a, um, PAdi. (v. 1. suspicio), I) beargwöhnt, verdächtig, Verdacht erregend, suspectus regi et ipse eum suspiciens novas res cupere, Sall.: meis civibus suspectus, Cic.: nec metues suspecta Cyrum, Hor.: medicina pluribus suspecta, Cic.: locus, Plin. ep.: bellum, vermuteter, Liv. (s. Fabri Liv. 24, 40, 1): eo suspectior, Cic.: suspectissimum quemque sibi haud cunctanter oppressit, Suet. – alqm od. alqd suspectum habere, für verdächtig halten, in Verdacht haben, Caes., Sall. u.a. – m. Abl. wodurch? suspectus societate consilii, Vell. 2, 53, 3: contumaciā suspectus, Curt. 8, 6 (20), 1. – mit de u. Abl., cum filius iamiam patri suspectus esset de noverca, Cic. de off. 3, 94: si provincia de morbis aestate suspecta est, Pallad. 1, 16. – m. super u. Abl., ne super tali scelere suspectum se haberet, Sall. Iug. 71, 5. – mit propter u. Akk., quod propter novitatem posset esse suspectum, Curt. 3, 5 (13), 16. – m. ad u. Akk., ut vilior ob ea regi et suspectior ad omnia fieret, Liv. 35, 14, 4. – m. in u. Akk., Etruria omnis cum Lepido suspecta in tumultum erat, Sall. hist. fr. 1, 45 (48): ne suspectus haberetur in amorem eius, Porphyr. Hor. carm. 2, 4, 21. – m. in. u. Abl., in parricidio, Val. Max. 5, 9, 3: suspectus in eadem Poppaea, Tac. hist. 1, 13: suspectus in eā (filiā), Suet. gr. 16: suspectus et in morte matris fuit, Suet. Vit. 14, 5. – m. Genet., suspectus
    ————
    cupiditatis imperii, Liv. 24, 9, 10 (wo Wölfflin cupiditate lesen will): falso incesti suspecta, Aur. Vict. de vir. ill. 46, 2: dominationis suspecti, ibid. 84, 4: suspectus nimiae spei, Tac. ann. 3, 29: capitalium criminum, ibid. 3, 60: aemulationis, ibid. 13, 9: proditionis, Iustin. 5, 9, 12: ob ea non quidem sceleris, sed contumaciae tamen esse suspectum, Curt. 6, 8 (29), 3. – mit Infin., suspectus consilia eius fovisse, Tac. hist. 1, 46: suspectus bellum malle, ibid. 4, 34: suspectus res novas voluisse, Curt. 9, 10 (41), 21. – II) aktiv = argwöhnend, argwöhnisch, mißtrauisch, Tert. apol. 21 u. de cult. fem. 2, 4 extr.: verb. timidi et suspecti, Cato dist. 4, 44: m. folg. Acc. pers. = jmd. beargwöhnend, gegen jmd. mißtrauisch, Spart. Sev. 15, 5. – Compar. m. de u. Abl., suspectior de obscuris, Amm. 16, 12, 27. – Amm. 29, 4, 5 Gardth. suspicati; Apul. met. 9, 21 Hildebr. u. Eyssenh. suspectis.
    ————————
    2. suspectus, ūs, m. (1. suspicio), I) das Aufwärtssehen, Hinaufschauen, der Aufblick, a) eig.: aetherium ad Olympum, Verg.: in caelum, Min. Fel.: color nigricans aspectu, idemque suspectu refulgens, wenn man an ihr hinaufsieht, Plin. – b) meton., die Höhe, turris vasto suspectu, Verg. Aen. 9, 530. – II) übtr., die Verehrung, Bewunderung, Vitr., Ov. u. Sen.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > suspectus

  • 18 caducus

    (adi.) 1) упавший: glans cad. (1. 30 § 4 D. 50, 16). 2) caducum, в тесном см. по lex Julia et Papia Poppaea (lex Jul. caducaria), обозн. наследство по завещанию, которое один из наследников по тем или другим причинам (смерть, отказ, неспособность, неосуществление условия) не мог приобрести. В случае ежели завещатель нисходящих или восходящих до третей степени не назначил наследниками и если не было субститутов или conjuncti, то имущество, как выморочное, поступало в aerarium, а со времен Каракаллы в казну (fiscus) (caducorum vindicatio);

    no lex Julia имели преимущество перед казною также heredes и legatarii patres (Gai. II. 206. 207. Ulp. 1, 21. XVII. XIX, 17. XXIV, 12. XXV, 17. Vat. § 195. fr. de J. F. § 3. 1. un. C. 6, 51).; Юстиниан отменил caducorum vindicatio, отличая caducum от ип causa caduci, что относилось именно к тому случаю, когда honoratus умирал после составления завещания, еще при жизни завещателя, или когда условие отпало (1. un C. cit.).

    3) все то, что поступало в казну (res vacans), напр. bona, hereditas cad. в случаях, когда имущество, которое доставалось наследнику недостойному (indignus), поступало в казну (1. 3 D. 28, 4. 1. 9 D. 29, 5. 1. 2 § 2 D. 29, 6);

    dos caduc. (1. 38 § 1. 1. 61 D. 23, 2);

    librarii caducorum, те, которые составляли списки выморочным имуществам, поступающим в казну (1. 6 D. 50, 6).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > caducus

  • 19 iulius

    (adi.) 1) касающийся месяца июля, напр. Calendae Iul. (1. 141 pr. D. 18, 1). 2) Юлиев (закон), изданный императором Августом (C. Iulius Caesar Octavianus): lex Iulia, a) de maiestate (tit. D. 48, 4. C. 9, 8);

    b) de adulteriis (tit. D. 48, 5. C. 9, 9); часть упомянутого закона составляет lex Iulia de fundo dotali (1. 1 pr. 1. 3. 4. 16 D. 23, 5. pr. J. 2, 8);

    c) de vi publ., de vi privata (tit. D. 48, 6. 7. C. 9, 12);

    d) leges iudiciariae, Iuliae publicorum et privatorum (iudiciorum), два закона, определяющие общие положения гражданской и уголовной юрисдикции (1. 1 § 2 D. 43, 16. 1. 32 D. 48, 19); е) repetundarum (tit. D. 48, 11. C. 9, 27);

    f) de annona (tit. D. 48, 12);

    g) peculatus, et de sacrilegiis, et de residuis (tit. D. 48, 13. C. 9, 28);

    h) ambitus (tit. D. 48, 14. C. 9, 26);

    i) iudiciorum s. iudiciaria (1. 2 § 1 D. 5, 1. 1. 4 D. 22, 5. 1. 1 § 4 D. 48, 14. cf. 1. 9 § 2. 1. 41 D. 4, 8. 1. 3 § 1 D. 47, 15);

    k) de cessione bonorum (1. 4 C. 7, 71);

    l) de maritandis ordinibus, часть т. н. lex Iulia et Papia Poppaea (Gai. I. 145. 178. Ulp. XI, 20 XIII. 1. XVI, 2. Vat. § 197. 1. 44 pr. D. 23, 2. 1. 6 § 4 D. 37, 14. 1. un. § 1 D. 38, 11); к этому закону относится также lex Iulia caducaria о выморочных наследствах (Gai. II, 111. 144. 150. 286. Ulp. XXII. 3. XXVIII. 7. 1. 96 § 1 D. 30);

    m) lex Iulia et Titia (526), который предоставлял наместникам провинции право назначать по своему усмотрению опекунов за неимением опекунов по завещанию или по закону (Gai. I. 185. 195. Ulp. XI. 18. pr. J. 1, 20).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > iulius

  • 20 lex

    1) закон, обязательный для всех, общее правило (1. 1 D. 1, 3. 1. 7 eod. Gai. I. 3.): а) в тесном смысле, прот. plebiscitum - постановление всего римского народа, народного собрания (comitia curiata или comitia centuriata) (§ 4 I. 1, 2. 1. 2 § 2-8 D. 1, 2. Gai. I. 3. 1. 7 § 7 D. 2, 14. 1. 1 § 1. 1. 28 § 2 D. 4, 6); со времени legis Hortensiae (Gai. I. 3) все plebiscita сделались обязательными для всего народа и назывались leges, напр. lex Aquilia (1. 1 § 1 D. 9, 2), и таким образом lex обоз. вообще постановление народа (1. 32 § 1 D. 1, 3); прот. постановлениям сената и императора (1. 1 pr. D. 1, 21. 1. 6 D. 2, 14. 1. 7 pr. D. 4, 5. 1. 2 pr. D. 10, 2. 1. 6 § 2 D. 26, 1. 1. 6 C. 2, 3); иногда обоз. известное решение народа, именно б) lex XII tab.напр. cui lege bonis interdictum est (1. 18 pr. D. 28, 1. 1. 5 § 1 D. 29, 2. cf. 1. 1 pr. D. 27, 10. 1. 3 D. 41, 3. 1. 13 § 3 D. 8, 3. 1. 7 § 14 D. 2, 14); в) lex Iulia et Papia Poppaea (также leges) (1. 2 D. 4, 4. 1. 45 § 5. 1. 48 § 1. 1. 49 D. 23, 2. 1. 64 § 6. 7 D. 24, 3. 1. 5 D. 34, 7. 1. 10 D. 34, 9. 1. 62 § 2. 1. 63 § 1. 1. 64 D. 35, 1. 1. 16 pr. D. 37, 14. 1. 5 C. 10, 10); г) lex Aelia Sentia (1. 4 D. 18, 7. 1. 6 D. 37, 14. 1. 12 § 1. 1. 14 § 1. 5. 1. 31. 32 D. 40, 9); д) lex Iulia iudiciorum (1. 6 D. 2, 12. 1. 2 pr. § 1 D. 48, 3);

    b) в более широком см. правило, предписание гражданского права (ius scriptum) прот. преторскому (ius honorum) или обычному праву (1. 8 D. 23, 2. 1. 112 § 3 D. 30, 1. 52 § 5. 6 D. 44, 7. 1. 27 D. 50, 17); так SCtum Maced. называется lex (1. 9 § 4 D. 14, 6); тк. SCtum Turpill. (1. 10 pr. D. 48, 16) и oratio Severi (1. 49 D. 4, 4. cf. 1. 1 pr. D. 27, 9); часто это выражение относ. к указам императоров (1. 21 cf. 1. 7 D. 37, 5. 1. 50 C. 1, 3. 1. 9 C. 1, 14. 1. 22 C. 5, 37. 1. 3 C. 7, 39. cf. 1. 1 pr. § 1 D. 1, 4);

    nova lex, novae leges = постановления сената и император. указы (1. 7 pr. D. 4. 5. 1. un. D. 13, 2);

    leges nostrae = ius (civile) nostrum (1. 26 pr. D. 26, 2. 1. 6 § 1 D. 37, 11);

    omissa causa testamenti hereditatem possidere lege, на основании гражданского права = ab intestato (1. 11 D. 29, 4. cf. 1. 130 D. 50, 16);

    ex lege (= ex iure) Quiritium vindicare (1. 1 § 2 D. 6, 1);

    ex lege (= legitime) nubere (1. 42 D. 40, 7);

    ita factum, uti de lege fieri licuit (1. 1 § 16 D. 43, 12);

    publica lex = ius publ. (1. 4 D. 47, 22);

    c) в самом широком смысле: правило, преднисание, напр. постановление преторского эдикта называется leх (1. 1 § 2 D. 38, 8); тк. нормы и правила, установленные и введенные юристами, наз. leges, a юристы legum auctores, legum latores (1. 2 § 10. 20 C. 1, 17. 1. 33 § 1 C. 3, 28. 1. 10 C. 6, 26. l. 19 C. 6, 30. cf. legislator s. 2);

    ratio naturalis, quasi lex quaedam tacita (1. 7 pr. D. 48, 20);

    lex naturae - lex specialis (1. 24 D. 1, 5. 1. 32 § 1 D. 1, 3); далее leges обоз. тоже, что ius s. 1. a. д.), напр. legum scientia, eruditio;

    prima legum audientia, cunabula (prooem. I. § 3. 1. un, C. 7, 25. 1. 2 § 9. 22 C. 1, 17. 1. 11 C. 8, 26).

    2) lex (municipalis, municipii, civitatis, loci), городской, муниципальный устав (1. 3. 6 pr. D. 3, 4. 1. 37 D. 42, 5. 1. 3 § 4 D. 43, 24. 1. 3 § 5 D. 47, 12. 1. 12 D. 49, 1. 1. 21 § 7. 1. 25 D. 50, 1. 1. 10 D. 50, 2. 1. I D. 50, 3. 1. 11 § 1 D. 50, 4. 1. 3. 6 D. 50, 9. 1. 4 C. 11, 29). 3) свободное, частное объявление воли, ближе определяющее юридическое отношение, отсюда - основание, главное условие юридического акта, уговор напр.: lex commissoria (см.);

    lex nienditiovs (1. 22. 33. 60 D. 18, 1. 1. 8 D. 18, 3. 1. 6 § 1 D. 18, 7. 1. 53. § 2 D. 19, 1);

    emtionis (1. 13 § 14 eod. 1. 5 D. 47, 12. 1. 13 pr. D. 8, 4. 1. 40 pr. § 1. 1. 77 D. 18, 1);

    lex aedium (1. 33 D. 8, 2. 1. 17 § 3 eod. 1. 6 pr. D. 8, 4. 1. 89 § 4 D. 31. 1. 77 D. 17, 2. 1. 25 § 3. 1. 29. 55 § 2. 1. 61 pr. D. 19, 2);

    operis locandi (1. 13 § 19 eod.);

    lex vectigalis (1. 2 § 29 D. 47, 8);

    vectigali fundo dicta (1. 31 D. 20, 1);

    censoria (см. censores);

    lex donationis (1. 22 D. 1, 5. 1. 16 § 1 D. 40, 2. 1. 8 D. 40, 8);

    obligationis (1. 108 D. 46, 3. 1. 1 § 12 D. 16, 3. 1. 24 eod. 1. 13 § 26 D. 19, 1. 1. 8 D. 19, 5. 1. 7 § 5 D. 2, 14. 1. 1 § 6 D. 16, 3. 1. 73 § 4 D. 50, 17);

    legem suae rei dicere (1, 20 § 1 D. 23, 4);

    lege imponere alicui (1. 7 § 8 D. 24, 1);

    legem apertius conscribere (1. 39. D. 2, 14);

    consignare (1. 13 § 6 D. 19, 1); тк. предсмертное распоряжение, legem testamento dicere (1. 14 D. 28, 1. 1. 114 § 14 D. 30);

    legatario legem dicere (1. 40 § 1 D. 40, 5. 1. 22 pr. D. 32).

    4) качество, свойство, lex danda operi talis, ne quid noceat vicinis (1. 15 § 10 D. 39, 2). 5) = dogma: lex catholica, venerabilis (1. 1 C. 1, 5. 1. 1 C. 1, 7);

    iudaica (1. 4. 5 C. 1, 9).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > lex

См. также в других словарях:

  • Poppaea — Sabina (* ca. 30/32 n. Chr. in Pompeji; † Sommer 65 n. Chr. in Rom) war als zweite Frau Neros seit 62 n. Chr. römische Kaiserin. Inhaltsverzeichnis 1 Herkunft 2 Erste Ehe: Rufrius Crispinus …   Deutsch Wikipedia

  • Poppaea Sabina die Ältere — Poppaea Sabina († 47 n. Chr.) war eine römische Aristokratin des 1. Jahrhunderts n. Chr. und Mutter der gleichnamigen Frau des Kaisers Nero. Sie war Tochter des Gaius Poppaeus Sabinus, der im Jahr 9 n. Chr. ordentlicher Konsul war, und galt als… …   Deutsch Wikipedia

  • POPPAEA, SABINA° — POPPAEA, SABINA°, second wife of Nero (62–65 C.E.). Josephus describes her as being sympathetic toward Judaism, even terming her a god fearing woman (Ant., 20, 189–96). She twice interceded successfully on behalf of the Jews. When Josephus went… …   Encyclopedia of Judaism

  • Poppaea Sabina — Poppaea Sabina,   römische Kaiserin, * um 31 n. Chr., ✝ 65 n. Chr.; wurde im Jahr ihrer Eheschließung mit dem späteren Kaiser Otho (58) die Geliebte Neros, den sie 62 nach seiner Scheidung von Octavia heiratete. Ein Fußtritt Neros verursachte… …   Universal-Lexikon

  • Poppaea Sabina — (* ca. 30/32 n. Chr. in Pompeji; † Sommer 65 n. Chr. in Rom) war die zweite Frau des römischen Kaisers Nero. Inhaltsverzeichnis 1 Herkunft 2 Erste Ehe: Rufriu …   Deutsch Wikipedia

  • Poppaea Sabina — Julio Claudian dynasty caption= Nero and Poppaea SabinaPoppaea Sabina (30 65) was a Roman Empress and second wife of the Roman Emperor Nero. The historians of Antiquity describe her as a beautiful woman who used intrigues to become… …   Wikipedia

  • Poppaea Sabina — Poppée Poppée (Poppaea Sabina) (v. 30 65) est la seconde épouse de l’empereur romain Néron. À l exception de Flavius Josèphe, les historiens de l’Antiquité lui trouvent peu de qualités en dehors de sa beauté et soulignent ses intrigues pour… …   Wikipédia en Français

  • POPPAEA Sabina — I. POPPAEA Sabina Poppaei Sabini filia, cunctas aetatis suae feminas pulchritudine supergressa, gloriam reliquit filiae, quae scortum Neronis. Hane genuit ex priore Marito Tito Ollio. Post nupta Scipioni et a Messallina subversa. Tacit. l. 11.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Poppaea Sabina — /po pee euh seuh buy neuh, bee / died A.D. 65?, second wife of the Roman emperor Nero. * * * …   Universalium

  • Poppaea Sabina — /pɒˌpiə səˈbaɪnə/ (say po.peeuh suh buynuh) noun died AD 65?, second wife of the Roman emperor Nero …  

  • Poppaea Sabina — /po pee euh seuh buy neuh, bee / died A.D. 65?, second wife of the Roman emperor Nero …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»