Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

popīna

  • 1 popina

    popina, ae, f. [st2]1 [-] restaurant, taverne, cabaret, auberge. [st2]2 [-] bonne chère, orgie (de taverne). [st2]3 [-] femme qui tient un cabaret, cabaretière.
    * * *
    popina, ae, f. [st2]1 [-] restaurant, taverne, cabaret, auberge. [st2]2 [-] bonne chère, orgie (de taverne). [st2]3 [-] femme qui tient un cabaret, cabaretière.
    * * *
        Popina, popinae, pen. prod. a Popa. Cic. Rostisserie, Cabaret, Cuisine.
    \
        Inhalare popinam. Cic. Jecter une puante haleine sentant la cuisine et cabaret, sentant l'yvrongnerie et gourmandise.

    Dictionarium latinogallicum > popina

  • 2 popina

    pŏpīna, ae, f. [pepô, peptô, to cook], a cook-shop, victualling-house, eating-house (syn.:

    caupona, taberna): bibitur, estur, quasi in popinā,

    Plaut. Poen. 4, 2, 13; Cic. Phil. 2, 28, 69; 13, 11, 24; Suet. Tib. 34; id. Ner. 16; Hor. S. 2, 4, 62; id. Ep. 1, 14, 21; Mart. 1, 42, 10; 5, 70, 3; Juv. 8, 172; 11, 81. —
    II.
    Transf., the food sold at a cookshop:

    si epulae potius quam popinae nominandae sunt,

    Cic. Phil. 3, 8, 20:

    taeterrimam popinam inhalare,

    id. Pis. 6, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > popina

  • 3 popina

    popīna, ae f.
    1) трактир, харчевня Pl, C, H, M, Su etc.

    Латинско-русский словарь > popina

  • 4 popina

    popīna, ae, f. (popa), I) die Garküche, Plaut. Poen. prol. 41 u. 835. Cic. Phil. 2, 69. Suet. Tib. 34, 1. Hor. sat. 2, 4, 62. Mart. 1, 41, 10. Capit. Ver. 4, 7 (als Trinkstube): praefecti popinae atque luxuriae, Kenner in der Feinschmeckerei u. Tafelschwelger, Favorin. bei Gell. 15, 8, 2. – II) meton., Speisen aus der Garküche, Cic. Pis. 13 u.a.

    lateinisch-deutsches > popina

  • 5 popina

    popīna, ae, f. (popa), I) die Garküche, Plaut. Poen. prol. 41 u. 835. Cic. Phil. 2, 69. Suet. Tib. 34, 1. Hor. sat. 2, 4, 62. Mart. 1, 41, 10. Capit. Ver. 4, 7 (als Trinkstube): praefecti popinae atque luxuriae, Kenner in der Feinschmeckerei u. Tafelschwelger, Favorin. bei Gell. 15, 8, 2. – II) meton., Speisen aus der Garküche, Cic. Pis. 13 u.a.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > popina

  • 6 popīna

        popīna ae, f    [cf. πέπων], a cook-shop, eatinghouse, low tavern, C., H., Iu.— Food sold at a cookshop: si epulae potius quam popinae nominandae sunt: taeterrimam popinam inhalare.
    * * *
    cook-shop, bistro, low-class eating house

    Latin-English dictionary > popīna

  • 7 popina

    трактир, харчевня (1. 21 § 11 13. 4, 8. 1. 26 D. 47, 10).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > popina

  • 8 edo

    [st1]1 [-] ĕdo, ĕdis (ēs), ĕdit (est), ĕdĕre (esse), ēdi, ēsum: - tr. - manger, consumer, ronger, dévorer.    - la conjugaison.    - es = edis: tu manges.    - est = edit: il mange.    - essem = ederem.    - si quid est animum, Hor.: si quelque souci (te) ronge le coeur.    - estis = editis.    - es = edis ou ede.    - este = edite.    - au subj. edam (arch. edim).    - es panem: tu manges du pain ou mange du pain.    - bibitur, estur, quasi in popinā, Plaut. Poen. 4: on boit, on mange comme dans une taverne.    - mergi eos (s.-ent. pullos) in aquam jussit, ut biberent, quoniam esse nollent, Cic. N. D. 2: il ordonna de les (= poulets sacrés) plonger dans l'eau pour les faire boire puisqu'ils refusaient de manger.    - miserrimus est, qui cum esse cupit, quod edit non habet, Plaut. Capt. 3: le plus malheureux est celui qui, lorsqu'il désire manger, n'a pas de quoi manger.    - tormento non retineri potuit ferreo, quin reciperet se huc esum, Plaut.: un grappin de fer n'aurait pas pu l'empêcher de revenir ici pour manger.    - esuri ubi sumus? Plaut.: où dînerons-nous?    - edere sermones, Plaut.: dévorer les discours.    - edere pugnos, Plaut.: goûter les coups de poing, être régalé de coups de poing. [st1]2 [-] ēdo, ĕre, dĭdi, dĭtum: - tr. - a - faire sortir, mettre dehors, jeter dehors; laisser sortir, rendre, rejeter, évacuer, chasser; décharger (des eaux); émettre, pousser (un cri).    - animam edere: rendre l'âme.    - clamorem edere: pousser un cri.    - gemitus edere: pousser des gémissements.    - edere vocem: parler.    - fructum edere: produire un bénéfice; rapporter. b - mettre au jour, donner le jour, mettre au monde, engendrer, enfanter.    - in lucem edi: venir au monde. c - mettre au jour, mettre en lumière, publier, éditer (un ouvrage), faire connaître.    - librum edere: publier un livre.    - de republica libros edidisti, Cic.: tu as publié ton livre sur la république. d - exprimer, dire, proférer, exposer, déclarer, révéler, annoncer, promulguer; produire (t. de droit); nommer, choisir.    - edere arma, Ov.: chanter les combats.    - edere judices, Cic.: choisir les juges.    - auctorem doctrinae ejus falso Samium Pythagoram edunt, Liv. 1, 18: on prétend à tort [ que l'auteur de sa science est Pythagore de Samos] = que sa science lui vient de Pythagore de Samos.    - Apollo oraculum edit: Apollon rend un oracle.    - edere consilia hostium: révéler les projets des ennemis. e - faire voir, montrer, produire; donner (des jeux).    - spectaculum edere: donner un spectacle. f - produire, réaliser, causer.    - scelus edere: commettre (perpétrer) un crime.    - edit quisque quod potest, Plaut.: chacun fait ce qu'il peut.    - edere ferro caedem: faire un carnage avec l'épée.    - edere immortalia opera, Liv.: accomplir des choses immortelles. [st1]3 [-] ĕdo, ōnis, m.: glouton, grand mangeur.
    * * *
    [st1]1 [-] ĕdo, ĕdis (ēs), ĕdit (est), ĕdĕre (esse), ēdi, ēsum: - tr. - manger, consumer, ronger, dévorer.    - la conjugaison.    - es = edis: tu manges.    - est = edit: il mange.    - essem = ederem.    - si quid est animum, Hor.: si quelque souci (te) ronge le coeur.    - estis = editis.    - es = edis ou ede.    - este = edite.    - au subj. edam (arch. edim).    - es panem: tu manges du pain ou mange du pain.    - bibitur, estur, quasi in popinā, Plaut. Poen. 4: on boit, on mange comme dans une taverne.    - mergi eos (s.-ent. pullos) in aquam jussit, ut biberent, quoniam esse nollent, Cic. N. D. 2: il ordonna de les (= poulets sacrés) plonger dans l'eau pour les faire boire puisqu'ils refusaient de manger.    - miserrimus est, qui cum esse cupit, quod edit non habet, Plaut. Capt. 3: le plus malheureux est celui qui, lorsqu'il désire manger, n'a pas de quoi manger.    - tormento non retineri potuit ferreo, quin reciperet se huc esum, Plaut.: un grappin de fer n'aurait pas pu l'empêcher de revenir ici pour manger.    - esuri ubi sumus? Plaut.: où dînerons-nous?    - edere sermones, Plaut.: dévorer les discours.    - edere pugnos, Plaut.: goûter les coups de poing, être régalé de coups de poing. [st1]2 [-] ēdo, ĕre, dĭdi, dĭtum: - tr. - a - faire sortir, mettre dehors, jeter dehors; laisser sortir, rendre, rejeter, évacuer, chasser; décharger (des eaux); émettre, pousser (un cri).    - animam edere: rendre l'âme.    - clamorem edere: pousser un cri.    - gemitus edere: pousser des gémissements.    - edere vocem: parler.    - fructum edere: produire un bénéfice; rapporter. b - mettre au jour, donner le jour, mettre au monde, engendrer, enfanter.    - in lucem edi: venir au monde. c - mettre au jour, mettre en lumière, publier, éditer (un ouvrage), faire connaître.    - librum edere: publier un livre.    - de republica libros edidisti, Cic.: tu as publié ton livre sur la république. d - exprimer, dire, proférer, exposer, déclarer, révéler, annoncer, promulguer; produire (t. de droit); nommer, choisir.    - edere arma, Ov.: chanter les combats.    - edere judices, Cic.: choisir les juges.    - auctorem doctrinae ejus falso Samium Pythagoram edunt, Liv. 1, 18: on prétend à tort [ que l'auteur de sa science est Pythagore de Samos] = que sa science lui vient de Pythagore de Samos.    - Apollo oraculum edit: Apollon rend un oracle.    - edere consilia hostium: révéler les projets des ennemis. e - faire voir, montrer, produire; donner (des jeux).    - spectaculum edere: donner un spectacle. f - produire, réaliser, causer.    - scelus edere: commettre (perpétrer) un crime.    - edit quisque quod potest, Plaut.: chacun fait ce qu'il peut.    - edere ferro caedem: faire un carnage avec l'épée.    - edere immortalia opera, Liv.: accomplir des choses immortelles. [st1]3 [-] ĕdo, ōnis, m.: glouton, grand mangeur.
    * * *
    I.
        Edo, es, est: vel Edo, edis, prima correpta, edi, esum vel estum, esse vel edere. Virgil. Manger.
    \
        Laudem non edunt obliuia. Silius. Le loz n'est point oublié, La louange n'est point mise en oubli, Ne perist point par oubli.
    \
        Vbi esuri sumus? Plaut. Où prendrons nous nostre repas?
    II.
        Edo, edonis, pen. prod. Varro. Gourmand.
    \
        Edo, edis, prima producta, edidi, editum, penul. corr. edere. Plin. Mettre hors, Produire.
    \
        Edidit centum vasa haec vitis. Sueton. Elle a rapporté.
    \
        Edere et exponere. Cic. Declarer et exposer.
    \
        Peruulgare atque edere. Cic. Publier.
    \
        Edere, apud Iurisconsultos. Budaeus. Bailler, Donner copie, Bailler par escript et declaration.
    \
        Edit quisque quod potest. Plaut. Chascun fait ce qu'il peult.
    \
        Natus, et in lucem editus. Cic. Mis en lumiere.
    \
        Edere animam, pro Mori. Cic. Rendre l'ame.
    \
        Annales edere. Cic. Publier.
    \
        Authorem alicuius doctrinae edere. Liuius. Nommer.
    \
        Caedem edere. Liuius. Faire grand meurtre et tuerie.
    \
        Certamen cruentum edere. Liu. Faire un combat cruel et de grande effusion de sang, Faire grande effusion de sang en un combat.
    \
        Clamorem edere. Cic. Crier.
    \
        Corpus edere super equum. Tibul. Mettre, Monter sur un cheval.
    \
        Aliquid dignum hominum auribus efficere atque edere. Cic. Publier.
    \
        Edere exemplum seueritatis suae. Cic. Monstrer un tour de sa terribleté.
    \
        Exempla foeda in socios edere per foedam auaritiam. Liu. Faire vilains actes et meschans tours par lesquels on monstre son avarice.
    \
        Exempla auaritiae edere. Liu. Monstrer exemples et actes d'avarice.
    \
        Facinora edere. Liuius. Faire meschancetez.
    \
        Foetus edere dicitur ager. Cic. Produire fruicts.
    \
        Funera clara ducum edidit fortuna. Liuius. Fortune feit une exhibition d'une memorable tuerie des capitaines.
    \
        Gemitus edere. Lucret. Gemir.
    \
        Edere herbas dicuntur campi. Columel. Produire.
    \
        Hinnitus edere. Ouid. Hennir.
    \
        Ignem. Liuius. Monstrer, Faire.
    \
        Indicium. Cic. Faire communication de la descouverte, qu'aucun a faict de ses complices et compaignons en quelque malice.
    \
        Leges. Cic. Faire et bailler loix.
    \
        Librum. Cic. Publier.
    \
        Luci edere. Cic. Mettre en lumiere.
    \
        Ludibrium edere. Liu. Bailler passetemps qui tourne à la mocquerie d'aucun.
    \
        Proprio sumptu ludos edere. Tacit. Faire jouer farces et jeux à ses despens.
    \
        Mandata alicui edere. Liu. Dire et declarer ou exposer sa charge à celuy par devers lequel on est envoyé.
    \
        Motus edere. Lucret. Se mouvoir.
    \
        Munus gladiatorium edere. Liu. Exhiber publiquement le combat de plusieurs hommes combatans deux à deux à oultrance.
    \
        Nefas. Stat. Faire quelque meschanceté.
    \
        Edere nomen. Liu. Nommer, Donner ou imposer nom.
    \
        Edere nomen. Liu. Dire et declarer son nom.
    \
        Edere nomina. Liuius. Bailler les noms et surnoms par escript et declaration.
    \
        Nomen alterius alicui edere. Cic. Dire.
    \
        Operam annuam edere. Liu. Servir une annee.
    \
        Opera virorum fortium edere. Liu. Faire haults faicts et prouesses.
    \
        Oracula sapientiae edere. Cic. Dire et publier les haults secrets de sapience.
    \
        Ordinem triplicem rei gestae edere. Liu. Raconter la chose en trois manieres.
    \
        Ouum edere dicitur gallina. Plin. Pondre.
    \
        Edere partum dicuntur foeminae. Cic. Enfanter et delivrer leur ventre.
    \
        Ploratum virginalem ore edere. Cic. Pleurer à la facon d'une pucelle.
    \
        Postulata edere. Cic. Bailler et presenter une requeste contenant plusieurs chefs et articles.
    \
        Praelium, siue pugnam edere. Liu. Combatre.
    \
        Dii immortales, quas ego pugnas, et quantas strages edidi! Per translationem. Cic. O Dieu que j'ay bien combatu de parolles contre luy!
    \
        Pugnae aliquid edere. Plaut. Faire quelque noise.
    \
        Quaestus edere. Ouid. Se complaindre.
    \
        Edere rationes. Cic. Presenter et rendre ses comptes.
    \
        Responsum oraculo edere. Liuius. Bailler responce.
    \
        Risus. Cic. Rire. \ Ruinas. Cic. Mettre par terre, Ruiner.
    \
        Scelus. Cic. Commettre quelque vilain cas et meschanceté.
    \
        Scriptum. Cic. Bailler par escript.
    \
        Signum. Liu. Faire signe. \ Sonos. Ouid. Faire sons.
    \
        Spicas edere dicitur culmus. Colum. Jecter hors.
    \
        Spiritum extremum edere, pro Mori. Cic. Mourir.
    \
        Strages. Liuius. Faire grande tuerie.
    \
        Strepitum. Colum. Faire bruit, Bruire.
    \
        Testes. Liu. Produire tesmoings.
    \
        Trepidationem. Liu. Faire esmeute portant signification de crainte.
    \
        Verba edere. Tibull. Proferer, Prononcer, Dire.
    \
        Verba edere. Cic. Iudicium quin acciperet in ea ipsa verba quae Naeuius edebat, non recusasse. N'avoir point empesché ne refusé qu'il ne luy fust pourveu de jugement selon la forme de la commission que la partie adverse disoit.
    \
        Victoriam edere. Tacit. Vaincre et surmonter ses ennemis.
    \
        Edere vitam. Cic. Mourir. \ Voces edere. Cic. Crier.
    \
        Vrinam edere. Plin. Pisser.
    \
        Vulnera edere. Stat. Navrer, Deplayer.
    \
        Tribus edere. Ci. Bailler par escript les noms des tribus, Les nommer.

    Dictionarium latinogallicum > edo

  • 9 popinalis

    popīnālis, e [ popina ]
    трактирный (deliciae Col; luxuria Ap)

    Латинско-русский словарь > popinalis

  • 10 popino

    popīno, ōnis m. [ popina ]
    завсегдатай трактиров, кутила LM, Vr, H, Su

    Латинско-русский словарь > popino

  • 11 propina

    propīna, ae f. Is = popina 1.

    Латинско-русский словарь > propina

  • 12 sellariolus

    Латинско-русский словарь > sellariolus

  • 13 tenebricosus

    tenebricōsus, a, um [ tenebricus ]
    тёмный, мрачный ( popīna C); окутанный тьмой ( libidines C); помрачённый ( sensus C); тёмный, неведомый ( tempus C)

    Латинско-русский словарь > tenebricosus

  • 14 contraho

    con-traho, trāxī, tractum, ere, zusammenziehen, beiziehen, I) vereinigend: 1) eig.: a) zusammen-, beiziehen = ziehend vereinigen, von lebl. Subjj., pituitam, semen, Cels. – mit in u. Akk., umorem in caput, Cels.: aquam intus in uterum, Cels.: in se caliginem, Plin.

    b) zusammenziehen, beiziehen = versammeln, sammeln, vereinigen, gew. leb. Wesen (Ggstz. dissipare, dispergere), captivos, Liv.: agrestes, Ov.: serpentes, Plin.: muscas, Plin.: undique fontes, Ov.: iumenta et camelos a Susis, Curt. – dispersos cives in unam urbem, Val. Max. – v. lebl. Subjj., contraxit eos non officii modo cura, sed etiam studium spectaculi, Liv. – Insbes.: α) (als milit. t. t.) Truppen, Schiffe usw. beiziehen, an sich ziehen, u. (mit u. ohne in unum locum, in unum) auf einen Punkt zusammenziehen, vereinigen, konzentrieren, auxilia, Suet. u. Iustin.: exercitum, Vell.: copias, Nep.: equitum et peditum copias, Pompei. in Cic. ep.: praesidia, quae in Umbria sunt, Pompei. in Cic. ep.: naves circiter LXXX cogere contrahereque, Caes.: magnam classem, Nep. – copias subito, Nep., celeriter, Nep. – undique exercitum, Liv., omnes copias, Curt., naves, Liv., od. auxilia a finitimis, Iustin.: ex omnibus oppidis copias, Pompei. in Cic. ep.: ex finitimis regionibus cohortes ex delectibus Pompeianis, Caes. – auxilia in Graecia, Iustin.: copias ad Bononiam, Suet. – illuc od. eo suas copias, Nep.: onerarias naves ex omni Graeciae ora eodem, Liv.: Luceriam omnes copias, Cic.: Veios ingentem exercitum, Liv.: in una castra decem legiones, Vell.: exercitum od. impedimenta in unum locum, Caes. u. Liv.: omnes od. omnia in unum, Liv. u. Cic.: dispersos milites in unum, Sall. – veteranos in suum auxilium, Suet.: naves ad exercitum traiciendum, Liv. – β) zur Unterredung, zur Beratung, zur Versammlung zusammenbringen, versammeln, kommen lassen, Scipionem et Hasdrubalem ad colloquium dirimendarum simultatium causā, Liv. – domum fidissimos amicorum, Iustin.: praefectos copiarum in praetorium, Curt.: in unum omnes copias ducesque, Liv. – bes. den Senat (b. Cic. cogere), pauci tantum patrum, quos casus obtulerat, contracti a consulibus, Liv.: senatus (Romanus) edicto contrahitur, Val. Max.: c. senatum (= βουλήν) in gymnasio, Iustin.: decuriones, Plin. ep. – γ) zu einer Korporation vereinigen, verbinden, ii, qui in idem contracti fuerint, Traian. in Plin. ep. 10, 34 (43), 1.

    c) einsammelnd zusammenbringen, zusammentragen, sammeln, omnis generis commeatum, Suet.: aurum, Plin.: exemplaria, Suet.: haec vetera (diese alten Schriftstücke), Tac. dial.: undique libros, Suet.: plures domos emptionibus per procuratores, Vell. – Insbes.: α) Früchte usw. zusammen-, einbringen, einheimsen, apes mella contrahunt, Plin.: venenum aliud ex radicibus herbarum contrahitur (vegetabilisches), aliud ex animalibus mortiferis reservatur (animalisches), Ps. Quint. decl. – β) Geld zusammenbringen, aufbringen, einnehmen, bes. als Erlös, c. pecuniam (Ggstz. erogare), Val. Max. – m. ex u. Abl., pecunia per quaestorem populi Romani ex praeda vendita contracta, Gell.: pecuniam ex viatico amicorum ipsiusque Caesaris, Tac.: ex pretio viridis olei plus quam multitudine mali nummorum contrahitur, Col. – m. Dat. (wozu?), pecuniam, quam tuae saluti contraxeram, Sen.

    2) übtr.: a) Gemüter zusammenbringen, in der Zuneigung vereinigen, contrahit celeriter similitudo eos, Liv.: illa (Venus) rudes animos hominum contraxit in unum, Ov.

    b) eines Verbindung zusammenbringen, herbeiführen, α) eine freundschaftliche od. verwandtschaftliche knüpfen, eingehen, v. lebl. Subjj., c. amicitiam, Cic. de amic. 48 u. (mit Ggstz. dissipare discordiam) Cic. de amic. 24: vinculum amicitiae, Val. Max. 4, 7 in. – v. Pers., c. matrimonium (Ggstz. matrimonium solvere, dimittere), Iustin. u. Suet.: affinitas inter Caesarem et Pompeium contracta nuptiis, Vell. – β) eine geschäftliche Verbindung eingehen, abschließen, in etw. sich einlassen, rem, rationem, negotium, Cic.: emptionem ac venditionem, ICt.: res contractae, Verträge, Cic.: male contractae res, mißliche Umstände, in die wir verfangen sind, Cic. – m. cum u. Abl. od. m. inter se, cum multis res rationesque contractae, Geschäfts- u. Handelsverbindungen, Cic.: c. magnam rationem cum Mauritaniae rege, Cic.: c. nihil cum alqo, sich mit jmd. nichts zu schaffen machen, Cic.: res inter se c. emendo, vendendo, mutuum dando, Liv. – u. ohne Objekt, is qui od. ii quibuscum contrahebat, sich (in ein Geschäft) einließ, Cic.: neque si tecum agas aliquid neque si cum altero contrahas, vacare officio potes, Cic.

    c) einen Zustand jmdm. od. sich zuziehen, herbeiführen, verwirken, α) übh.: aes alienum u. aes alienum novum, Cic.: aes alienum in popina, Cic., od. luxu, Curt.: aes alienum cum creditore, Sen. – a nostra persona benevolentiam, von seiten unserer Person W. gewinnen, Cornif. rhet.: bellum, Liv.: alci od. sibi bellum cum alqo, Liv.: causas bellorum et bella, Mela. – causam certaminis cum alqo, Liv.: mortis sibi causam, Plin.: contracto iam inter Aetolos et Trallos certamine, sich entsponnen hatte, Liv.: clades suā temeritate contracta, Liv.: c. culpam, ICt. (u. so ea est contracta a nobis culpa, ut etc., Cic. ad Att. 11, 24, 1). – in maximis lucris paulum aliquid damni (v. Kaufhandel), Cic. – inimicitias domui, Quint.: plurimum invidiae alqā re, Suet.: numinis iram sibi, Ov. – aliquid litigii inter hos duos, Plaut.: lites, Plaut. u. Cic. – malum culpā, Cic.: molestias liberalitate suā, Cic. – necessitates ad bellum cum Romanis, Liv.: contrahitur mihi negotium, ich werde in Verlegenheit gebracht, Cic.: c. nefas celanda effando, Liv.: c. noxam, Schaden nehmen, Col. u. Apul.: odium hoc facinore, Vell.: tantum odium immoderati imperii crudelitate, Iustin. – incerti, morando an veniendo plus periculi contraherent, Liv.: conscientia contracti culpā periculi, Liv.: c. peregre habitando in singulas noctes tantum sibi reique publicae piaculi, verwirken, Liv.: c. sibi poenam, Hirt. b. G.: c. porcam, als Strafe verwirken, Cic. – c. rixam ex occursu, Vell. – v. lebl. Subjj., si mercatura quaestuosa in maximis rebus aliquid damni contraxerit, Cic.: apud Lacedaemonios virtus Alcibiadis plus invidiae quam gratiae contraxit, Iustin.: eiusmodi res et invidiam contrahunt in vita et odium in oratione, si inconsiderate tractes, Cornif. rhet.: si causae turpitudo contrahet offensionem, Cic.: illa, quae rabie contracta toleravimus, Sall. fr. – β) physische Übel zuziehen, herbeiführen, αα) an andern, v. lebl. Subjj., multorum dierum inopia contraxerat pestem, Iustin.: tristitia, quam videtur bilis atra contrahere, Cels. – ββ) an sich, sich zuziehen, v. Pers., stranguriae morbum, Plin.: cruditatem illic (dort = beim Mahle), Quint.: valetudinem adversam ferventissimis aestibus, Plin. ep.: dolor capitis vel vino vel cruditate contrahitur, Cels.: tussis multis modis contrahitur, Cels. – c. morbum ex aegritudine od. ex dolore, Iustin.: causam valetudinis ex profluvio alvi, Suet.: saginam corporis et valetudinem oculorum ex nimia luxuria, Iustin. – v. Lebl., situm aut mucorem (v. Essig), Col.: ne situ penora mucorem contrahant, Col.

    II) nach innen, verkürzend, verengernd, verdichtend zusammenziehen, 1) eig.: a) verkürzend zusammenziehen, einziehen, α) die Gliedmaßen usw. am Körper, αα) übh.: c. membrum (Ggstz. porrigere, extendere, Cic. u. Cels.: collum, cerviculam (Ggstz. tendere, extendere), Cic. u. Quint.: supercilia (Ggstz. remittere), Quint.: manum celeri motu (Ggstz. explicare), Quint.: tres digitos (Ggstz. explicare), Quint.: medium digitum in pollicem explicitis tribus, Quint.: digitos in pugnum, Plin.: crura, Ov.: brachia alci, für jmd. (um ihm Platz zu machen), Verg.: labra nimium, Cels.: rictum, Lact.: frontem, in Falten ziehen, vor Unwillen, Kummer usw. (Ggstz. frontem exporrigere, explicare, remittere; zuw. auch Ggstz. gaudere), Plaut., Cic., Quint. u. Plin. ep.: u. so vultum, Ov. – bina cornua, v. den Schnecken (Ggstz. protendere), Plin.: pinnarum oculos in acervum, v. Pfau (Ggstz. expandere colores), Plin.: habiliora sunt corpora, quae in arma (Rüstung) sua contrahi possunt (sich einschnüren lassen), quam quae superfunduntur (darüber hinausgehen), Sen. – u. se contrahere, sich zusammenziehen, sich verengern, zB. contrahit se millepeda tactu, Plin.: u. (Ggstz. se dilatare) tum pulmones se contrahunt aspirantes tum respiratu dilatant, Cic. – u. Passiv contrahi medial, sich zusammenziehen, sich verengern, nervi musculique contrahuntur (Ggstz. in suum locum veniunt), Cels.: contrahitur rictus, Ov.: cum spiritus (Atem) timore contrahitur, Sen.: u. Ggstz. dilatari, zB. stomachi partes eae, quae sunt infra id quod devoratur, dilatantur; quae autem supra, contrahuntur, Cic.: u. Ggstz. diffundi, zB. tumor frigore omni contrahitur, calore diffunditur, Cels.: und Ggstz. distendi (aufgetrieben werden), ovis sanguinariam herbam pasta toto ventre distenditur contrahiturque, Col. – contractum aliquo morbo bovis cor, Cic. de div. 2, 37. – contractum genibus tangas caput, so das du zusammengekauert mit den Knien den K. berührst, Hor. sat. 2, 7, 61: und so gravissimo frigore solus atque contractus vigilabit in lectulo, Hieron. epist. 53 (dagegen Hor. ep. 1, 7, 12 contractus leget, eingezogen, ungestört). – ββ) (besond. als mediz. t. t.) krampfhaft zusammenziehen, einziehen, bes. Passiv contrahi medial = sich zusammenziehen, sich einziehen, sich vor Krampf krümmen, sowohl momentan, saepe crura manusque contrahuntur, Cels.: ubi aegro crura contrahuntur, Cels.: contractis membris clamitans se vivere, Suet. – als dauernd, nervi qui contrahuntur, gelähmte Sehnen, Cels.: contracti aliquo morbo nervi, Cels.: recenti cicatrice contracti articuli, Cels.: contracti cruris aridi nervi, Sen. – Partiz. subst., contractī, ōrum, m., Gelähmte, Arnob. 1, 48. – β) andere Ggstde.: αα) übh.: appropinquante manu folia (v. einem Kraute), Plin.: arcum, spannen, Iuven. – ββ) als naut. t. t., c. vela, die S. einziehen, reffen, bildl. = sich im Glücke mäßigen, s. Cic. ad Att. 1, 16, 2. Quint. 12. prooem. § 4. Hor. carm. 2, 10, 23. – γγ) als t. t. der Baukunst, zusammenziehen, verjüngen, columnam, Vitr. 4, 3, 4 (vgl. 3, 3, 12 u. 4, 7, 2): pyramis XXIV gradibus in metae cacumen se contrahens, Plin. 36, 31.

    b) verdichtend zusammenziehen, α) Wunden usw., vulnera, cicatrices, Plin.: fibulae oras vulneris paulatim contrahunt, Cels. – β) den Stuhlgang hart machen, verstopfen (Ggstz. solvere), alvum, ventrem, Cels.: in senectute alvus contrahitur, tritt Verstopfung ein, Cels. – γ) Gliedmaßen starr-, steif machen, v. Frost, Todeskälte, gew. Partiz. contractus = starr, steif, digitus torpens contractusque frigore, taub u. steif durch Fr., Suet.: vermes rigore contracti decidunt, Col.: mori contractam cum te cogunt frigora (die Mücke im Winter), Phaedr. – u. v. Frost selbst, contracto frigore pigrae, träg von starren- der Kälte (von den Bienen), Verg. georg. 4, 259; vgl. pigrum est enim contractumque frigus, Sen. de ira 2, 19, 2. – δ) eine Flüssigkeit zusammenziehen, gerinnen machen, lac, Plin.: sanguinem, v. der Furcht (Ggstz. diffundere), Gell.

    2) übtr.: a) räumlich zusammenziehen, verkürzen, verengern, diffunditur mare latissimum iterumque contrahitur, Mart. Cap.: c. castra (milit. t. t., auch mit dem Zusatz in exiguum orbem), Caes. u. Liv.: lacum, Plin. ep.: spatia orae magis magisque (v. Hispanien), Mela: contracta aequora iactis in altum molibus, Hor.: c. lucis iter (v. der Sonne), Prop.: orbem (v. Monde), Ov.: umbras (v. Tage), Ov.: horrida tempestas contraxit caelum, verengte (für den Augenschein) den Horizont, d.i. umhüllte, umnachtete den H., Hor. epod. 13, 1.

    b) der Zeitdauer nach verkürzen, abkürzen (Ggstz. extendere), tempus epulandi, Plin. pan.: tempora dicendi, Quint.

    c) Rede u. Schrift zusammenziehen, zusammenfassen, verkürzen, kürzer sprechen, kurz ausdrücken, kurz fassen (Ggstz. extendere, dilatare), poëta inusitatius contraxerat meûm factûm pro meorum factorum, Cic.: orationem aut ex verbo dilatare aut in verbum contrahere, Cic.: sit nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, Quint.: c. nomina, verba, Cic.: mollia vocabula et Graeca ad lenitatem versus contrahere, extendere, inflectere (v. Homer), Plin. ep.: ut breviter contraham summam, Quint.: rerum notitia in artum contracta, Vell.: c. praecepta in unum, Ov.: quaelibet ex iis artibus in paucos libros, Quint.: opus in minores gyros, Stat.

    d) dem numerischen usw. Umfang nach in die Enge zusammenziehen, einschränken, beschränken, ermäßigen, α) übh.: c. universitatem generis humani eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere ad singulos, Cic.: ea contrahere in angustumque deducere, Cic. – u. scherzh., res tuae ita contractae, ut ›nec caput nec pedes‹, zusammengewickelt (= verwickelt), Cic. ep. 7, 31, 2. – β) Affekte: appetitus omnes contrahere sedareque, Cic.: cupidinem, Hor.

    e) Gemüt, Herz, Mut einengen, beengen, beklommen machen, pressen, c. animum (Ggstz. remittere), Cic.: animum c. ac demittere, Cic.: cui non animus formidine divûm contrahitur? Lucr.: cuius non contractum sollicitudine animum illius argutiae (kluge Einfälle) solvant? Sen. – u. übtr. auf die Pers., tum (sol) quasi tristitiā quādam contrahit terram tum vicissim laetificat, Cic.: ut et bonis amici (des Fr.) quasi diffundantur et incommodis contrahantur, daß man sich (das Herz) sowohl durch das Glück des Freundes erweitert als durch seine Unannehmlichkeiten beengt fühlt, Cic.

    lateinisch-deutsches > contraho

  • 15 popinalis

    popīnālis, e (popina), zur Garküche gehörig, Garküchen-, deliciae, Colum. 8, 16, 5: luxuries, Apul. met. 8, 1.

    lateinisch-deutsches > popinalis

  • 16 popinaria

    popīnāria, ae, f. (popina), die Garköchin, Corp. inscr. Lat. 14, 3709.

    lateinisch-deutsches > popinaria

  • 17 popinarius

    popīnārius, iī, m. (popina), der Garkoch, Lampr. Heliog. 30, 1; Alex. Sev. 49, 6. Firm. math. 4, 13, 2 u. 4, 21, 6.

    lateinisch-deutsches > popinarius

  • 18 popinator

    popīnātor, ōris, m. (popina), der Garkoch, Macr. sat. 7, 14, 1.

    lateinisch-deutsches > popinator

  • 19 popino

    popīno, ōnis, m. (popina), der Garküchenbesucher, der Schlemmer, Varro sat. Men. 308. Hor. sat. 2, 7, 39. Suet. gr. 15.

    lateinisch-deutsches > popino

  • 20 popinor

    popīnor, āri (popina), in den Garküchen liegen, schlemmen, Treb. Poll. trig. tyr. 29, 1.

    lateinisch-deutsches > popinor

См. также в других словарях:

  • popină — POPÍNĂ s. v. grădişte, grind. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  popínă, popíni, s.f. (reg.) 1. gorgan; movilă; platou. 2. ridicătură alungită de teren formată în lunca unui râu; grădişte. Trimis de blaurb, 12.10.2006. Sursa: DAR …   Dicționar Român

  • POPINA — an ex POPA; an ex POPANUM, quod ibi popana venum exponantur aut recondantur; an ex coquina; an potius a πίνω, i. e. bibo? in aedibus Principis fuit, uti legimus apud Iul. Capitolin. in Vero, c. 4. Siquidem tantae luxuriae fuisse dicitur, ut etiam …   Hofmann J. Lexicon universale

  • pòpina — m 〈N mn e〉 augm. od pop, pejor. onaj koji skladom života nije na visini tražene ili očekivane vrline i općeg dojma; poponja …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • popina — pòpina m <N mn e> DEFINICIJA pejor. od pop, onaj koji skladom života nije na visini tražene ili očekivane vrline i općeg dojma; poponja ETIMOLOGIJA vidi pop …   Hrvatski jezični portal

  • Popina — The popina ( plural: popinae ) was an ancient Roman wine bar, where a limited menu of simple foods (olives, bread, stews) and selection of wines of varying quality were available. The popina was a place for men of the lower classes of Roman… …   Wikipedia

  • Popina — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Toponymes Popina, un village de Bulgarie situé dans l obchtina de Sitovo, oblast de Silistra Popina, un village de Serbie situé dans la municipalité de… …   Wikipédia en Français

  • Popina Island — is a Romanian island in the northern part of the Razelm Lake (Razim). The island spans 98 hectares and it is a protected reserve, hosting an important nesting area for shelducks. Razelm Lake is the largest permanent water expanse in the Danube… …   Wikipedia

  • Popina (Trstenik) — Pour les articles homonymes, voir Popina. Popina Попина Administration Pays …   Wikipédia en Français

  • Popina (Rome antique) — Pour les articles homonymes, voir Popina. Dans la Rome antique, une popina était une taverne de mauvaise réputation, associée à la fois à la restauration, au jeu et à la prostitution. Sommaire 1 Description des lieux …   Wikipédia en Français

  • popina — sf. (1) J žr. 1 popa 1 …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • Isla Popina — Insula Popina Localización País  Rumania Lago Razelm (Razim) Coordenadas …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»